Donald Trump ka bërë një thirrje publike ndaj kompanisë Coca-Cola për të ndryshuar përbërjen e pijes së saj në tregun amerikan, duke kërkuar largimin e shurupit të misrit dhe rikthimin e formulës origjinale me sheqer kallami. Sipas Trump, kjo përbërje do të ishte më e shëndetshme për konsumatorët. Por a ka vërtet bazë kjo deklaratë?
Gazeta italiane Il Gusto i është drejtuar biologut dhe nutricionistit Domenicantonio Galatà , i cili është edhe president i Shoqatës Italiane të Nutricionistëve në Kuzhinë (AINC), për të sqaruar këtë çështje.
ĂfarĂ« Ă«shtĂ« shurupi i misrit dhe si ndikon nĂ« pĂ«rmbajtjen kalorike tĂ« produkteve?
Shurupi i misrit Ă«shtĂ« njĂ« Ă«mbĂ«lsues i pĂ«rbĂ«rĂ« nga glukozĂ«, fruktozĂ« dhe ujĂ«, ku zakonisht fruktoza pĂ«rbĂ«n rreth 90%. Ka rreth 4 kalori pĂ«r gram â pak mĂ« pak se sheqeri i zakonshĂ«m, pĂ«r shkak tĂ« pĂ«rmbajtjes sĂ« ujit â por ka njĂ« fuqi Ă«mbĂ«lsuese mĂ« tĂ« lartĂ«, rreth 1.5 herĂ« mĂ« tĂ« madhe se sakaroza. Kjo bĂ«n qĂ« tĂ« pĂ«rdoret nĂ« sasi mĂ« tĂ« vogla. PĂ«rveç kĂ«saj, ai ka pĂ«rparĂ«si teknike nĂ« industrinĂ« ushqimore, pasi ndihmon nĂ« ruajtjen e lagĂ«shtisĂ« dhe parandalimin e mykut nĂ« produktet e brumit.
Po sheqeri i kallamit? Si ndikon në trupin e njeriut?
Sheqeri i kallamit pĂ«rbĂ«het kryesisht nga sakarozĂ« â njĂ« pĂ«rzierje e barabartĂ« e glukozĂ«s dhe fruktozĂ«s (50-50%). Nga pikĂ«pamja kimike dhe metabolike, Ă«shtĂ« i ngjashĂ«m me sheqerin e bardhĂ« tĂ« rafinuar dhe gjithashtu ofron rreth 4 kalori pĂ«r gram. NdĂ«rkohĂ«, shurupi i misrit pĂ«rmban mĂ« shumĂ« fruktozĂ«, e cila, sipas disa studimeve, lidhet me rritjen e prodhimit tĂ« yndyrnave nĂ« mĂ«lçi dhe zhvillimin e problemeve metabolike.
A ka arsye për shqetësim për sa i përket shurupit të misrit?
Robert F. Kennedy Jr., nĂ« rolin e tij si Sekretar pĂ«r ShĂ«ndetĂ«sinĂ« dhe drejtues i fushatĂ«s âMake America Healthy Againâ, ka ngritur alarmin pĂ«r efektet e mundshme tĂ« shurupit tĂ« misrit, veçanĂ«risht te fĂ«mijĂ«t, duke e lidhur atĂ« me obezitetin dhe diabetin. Disa kĂ«rkime vĂ«rtet kanĂ« treguar lidhje mes konsumit tĂ« lartĂ« tĂ« pijeve me shurup misri dhe rritjes sĂ« rrezikut pĂ«r kĂ«to sĂ«mundje. MegjithatĂ«, ekspertĂ«t theksojnĂ« se nuk duhet fajĂ«suar vetĂ«m njĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«s, por mĂ«nyra e pĂ«rgjithshme e tĂ« ushqyerit dhe stilit tĂ« jetesĂ«s.
Vlen të përmendet se fruktoza e pranishme në shurup nuk është e njëjtë me atë të frutave, e cila shoqërohet me fibra dhe antioksidantë që neutralizojnë efektet negative. Përkundrazi, fruktoza e përpunuar mund të nxisë inflamacione dhe të kontribuojë në sëmundje kronike dhe plakje të parakohshme.
A është më i shëndetshëm sheqeri i kallamit, siç pretendon Trump?
Nga pikëpamja kalorike, ndryshimi është i vogël. Sheqeri i kallamit ka një raport më të ekuilibruar midis glukozës dhe fruktozës, ndërsa shurupi i misrit është më i pasur në fruktozë, që në sasi të mëdha mund të shkaktojë shqetësime metabolike. Megjithatë, të dy mbeten sheqerna të thjeshtë që duhen konsumuar me masë. Ndërrimi i përbërësve mund të sjellë një përmirësim të lehtë në profilin metabolik të një pijeje, por nuk e bën automatikisht atë të shëndetshme.
Cilat janë alternativat më të shëndetshme për ëmbëlsuesit?
EkzistojnĂ« opsione tĂ« tjera si eritritoli, maltitoli dhe stevia â Ă«mbĂ«lsues natyralĂ« apo artificialĂ« qĂ« konsiderohen tĂ« sigurt kur konsumohen nĂ« doza tĂ« kontrolluara. SidoqoftĂ«, edhe kĂ«ta mund tĂ« kenĂ« efekte anĂ«sore nĂ«se pĂ«rdoren nĂ« tepri. Balanca dhe moderimi janĂ« thelbĂ«sore nĂ« çdo rast.
Sa është sasia e rekomanduar ditore e sheqerit?
Sipas OrganizatĂ«s BotĂ«rore tĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ«, sheqeri nuk duhet tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« mĂ« shumĂ« se 10% tĂ« kalorive ditore, ndĂ«rsa niveli ideal Ă«shtĂ« rreth 5% â qĂ« pĂ«r njĂ« tĂ« rritur pĂ«rkthehet nĂ« 25 deri 50 gramĂ« nĂ« ditĂ«. PĂ«r krahasim, njĂ« kanaçe e vetme Coca-Cola pĂ«rmban afĂ«rsisht 35-40 gramĂ« sheqer, qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« sasi e konsiderueshme pĂ«r njĂ« konsum tĂ« vetĂ«m.
Si mund të vlerësohet nisma e Trump?
Trump duket se po ndjek linjĂ«n e fushatĂ«s âMake America Healthy Againâ pĂ«r tĂ« promovuar njĂ« imazh mĂ« âpatriotikâ tĂ« Coca-Cola-s dhe pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr vĂ«mendjen ndaj çështjeve tĂ« produkteve tĂ« pĂ«rpunuara. Por mĂ« shumĂ« se njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r edukim ushqimor, kjo duket tĂ« jetĂ« njĂ« lĂ«vizje me natyrĂ« politike dhe marketingu. MegjithatĂ«, si zakonisht, ai ka arritur tĂ« ngjallĂ« debat dhe tĂ« tĂ«rheqĂ« vĂ«mendjen publike./abcnews.al