❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

111 vjetori i lindjes së Sterjo Spasses, kujtimi i një prej mjeshtrave të prozës shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

Më 14 gusht 1914, në fshatin Gollomboc të Prespës, lindi Sterjo Spasse,shkrimtar, publicist dhe intelektual që do të linte një gjurmë të pashlyeshme në letërsinë shqipe. Sot, në përvjetorin e lindjes së tij, ai kujtohet jo vetëm si autor i romaneve që u bënë pjesë e leximit të detyrueshëm për breza të tërë, por edhe si një nga themeluesit e prozës moderne shqiptare.

Nga Prespa në botën e letrave

Sterjo Spasse kreu shkollën fillore në vendlindje, ndërsa studimet e mesme dhe të larta i vazhdoi në qytete të ndryshme të Shqipërisë dhe jashtë saj, duke përfshirë edhe Beogradin, ku u njoh me zhvillimet letrare dhe kulturore të kohës. Që herët, ai tregoi një interes të madh për letërsinë dhe gazetarinë, duke botuar tregime e artikuj që shfaqnin qartësinë e mendimit dhe shqetësimin e tij për realitetin shoqëror.

Vepra që lanë gjurmë

Romani i tij i parë, Pse? (1935), është një ndër veprat e para të realizmit kritik shqiptar, ku autori trajton dramën e individit përballë padrejtësive dhe vështirësive ekonomike. Më pas, me romanet Afërdita (1944) dhe Afërdita përsëri në fshat (1958), Spasse solli portretizime të ndjera të jetës në fshat, marrëdhënieve mes njerëzve dhe përplasjes mes traditës e ndryshimit.

Proza e tij shquhet pĂ«r thjeshtĂ«sinĂ« dhe rrjedhshmĂ«rinĂ«, por edhe pĂ«r aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« paraqitur njĂ« tablo tĂ« gjallĂ« tĂ« realitetit shqiptar tĂ« gjysmĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« shekullit XX. Personazhet e Spasses janĂ« tĂ« ndĂ«rtuar me kujdes dhe me njĂ« vĂ«rtetĂ«si tĂ« tillĂ«, saqĂ« lexuesi arrin t’i ndjejĂ« si njerĂ«z tĂ« gjallĂ«, me dilema, Ă«ndrra dhe plagĂ« shpirtĂ«rore.

Një figurë që i mbijetoi kohës

Sterjo Spasse nuk ishte thjesht një shkrimtar; ai ishte një mësues i përkushtuar, një gazetar me penë të mprehtë dhe një zë që ngrinte pyetje të guximshme për kohën e tij. Gjatë jetës, ai përjetoi ndryshime të mëdha politike e shoqërore, por arriti të ruante një qëndrim krijues që e bën të vlefshëm edhe sot.

Trashëgimia

Sterjo Spasse ndërroi jetë më 12 shtator 1989, duke lënë pas një trashëgimi letrare që vijon të lexohet, studiohet dhe të frymëzojë. Sot, në përvjetorin e lindjes, ai kujtohet si një penë që nuk iu tremb realitetit, por e vështroi me sy kritik dhe e shndërroi në art.

Në një kohë kur letërsia shpesh harrohet përballë ritmit të shpejtë të jetës moderne, veprat e tij mbeten një dëshmi e fuqisë së fjalës së shkruar dhe e rëndësisë së rrëfimit të historisë sonë./KultPlus.com

↗

BeyoncĂ© fiton Emmy-n e parĂ« me “BeyoncĂ© Bowl” dhe i afrohet arritjes sĂ« rrallĂ« “EGOT”

✇KultPlus
By: Kult Plus

BeyoncĂ© ka rrĂ«mbyer çmimin e saj tĂ« parĂ« Emmy falĂ« performancĂ«s madhĂ«shtore “BeyoncĂ© Bowl”, e zhvilluar gjatĂ« ndeshjes sĂ« NFL pĂ«r Krishtlindje nĂ« Netflix mes Baltimore Ravens dhe Houston Texans.

Spektakli, me tematikĂ« western dhe i mbajtur nĂ« qytetin e saj tĂ« lindjes, Houston, shĂ«noi debutimin live tĂ« disa prej kĂ«ngĂ«ve nga albumi i fundit Cowboy Carter. Çmimi iu dha nĂ« kategorinĂ« “Kostumet mĂ« tĂ« mira” pĂ«r njĂ« shfaqje, dokumentar apo reality – njĂ« vlerĂ«sim qĂ« jepet nga njĂ« proces i veçantĂ« jurie.

Ky sukses e çon kĂ«ngĂ«taren me 35 çmime Grammy njĂ« hap mĂ« afĂ«r arritjes prestigjioze “EGOT”, qĂ« pĂ«rfshin fitimin e njĂ« Emmy, Grammy, Oscar dhe Tony.

PĂ«rveç fitores, BeyoncĂ© Ă«shtĂ« e nominuar edhe pĂ«r “Specialin mĂ« tĂ« mirĂ« varietĂ©â€ si producente e “BeyoncĂ© Bowl” dhe pĂ«r regjinĂ« mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« njĂ« shfaqje varietĂ©. NdĂ«rkohĂ«, bashkĂ«shorti i saj, Jay-Z, garon nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kategori si producent ekzekutiv i performancĂ«s sĂ« Kendrick Lamar nĂ« Super Bowl./KultPlus.com

↗

78 vjet nga lindja e shkrimtares së njohur amerikane Danielle Steel

✇KultPlus
By: Kult Plus

Romanet e Danielle Steel janĂ« shitur nĂ« miliona kopje njĂ« dhjetĂ«ra gjuhĂ« dhe kanĂ« pasur gjithmonĂ« njĂ« vend mes librave mĂ« tĂ« shitur qĂ« nga vitet ’80. Steel e filloi karrierĂ«n e vet profesionale nĂ« marrĂ«dhĂ«niet publike dhe reklama, para se tĂ« fillonte tĂ« shkruante romane herĂ«t nĂ« vitet ’70.

Ashtu si Barbara Cartland dhe Stephen King, Steel ka injoruar snobët mes njerëzve të dijes me sukses popullor të jashtëzakonshëm. Shumë nga romanet e saj janë kthyer edhe në filma televiziv të suksesshëm. Ajo ka shkruar gjithashtu një seri librash për fëmijë si dhe disa libra joletrar, përfshirë librin Një yll që shkëlqen i vitit 1998, një libër dedikuar të birit Nick Traina, i cili vrau veten në moshën 19 vjeçare pasi luftoi abuzim me drogën dhe sëmundjet mendore.

Emri i saj i lindjes Ă«shtĂ« Danielle Fernande Dominique Schuelein-Steel. Deri nĂ« vitin 2005, romanet e saj janĂ« shitur nĂ« 530 milionĂ« kopje. Romanet e saj kanĂ« ruajtur shkallĂ«n e librit mĂ« tĂ« shitur te NeĂ« York Times pĂ«r mĂ« shumĂ« se 390 javĂ« radhazi dhe 22 prej tyre janĂ« adoptuar pĂ«r televizion. NĂ« 2001 ajo u shpall njĂ«ra nga “30 gratĂ« mĂ« tĂ« pushtetshme tĂ« AmerikĂ«s” nga Ladies’ Home Journal. NĂ« vitin 1997, pasuria e saj vlerĂ«sohej nĂ« 600 deri 800 milionĂ« dollarĂ«. Sot kjo shifĂ«r Ă«shtĂ« dyfishuar.

Steel lindi në San Francisco të Kalifornisë. Prindërit e saj qenë : John Schulein Steel, një pasardhës i themeluesve të birrës Lowenbrau dhe Norma da Cùmara Stone Reis, vajza e një diplomati portugez. Steel kaloi pjesën më të madhe të fëmijërisë në Francë. Që kur qe e vogël, u përfshi në festat e organizuara nga prindërit, duke pasur rastin të vëzhgojë sjelljet dhe jetët e të pasurve dhe të famshmëve. Prindërit e saj u divorcuar kur qe shtatë vjeç dhe ajo u rrit kryesisht në New York nga i ati, duke u takuar rrallë me të ëmën që kishte lëvizur në Evropë.

Steel filloi të shkruajë tregime si fëmijë, dhe kur qe adoleshente, filloi të shkruajë poezi. E diplomuar në liceun Francez të Nju Jorkut më 1965, ajo studioi letërsi, kompozim dhe kompozim mode, fillimisht te Shkolla Parson e më pas në Universitetin e Nju Jorkut. /KultPlus.com

↗

‘Dolce & Gabbana Fall/Winter 2006’: Pasioni, fuqia dhe simbolizmi nĂ« koleksionin ikonik

✇KultPlus
By: Kult Plus

Koleksioni “Dolce & Gabbana Fall/Winter 2006” ka mbetur njĂ« nga mĂ« tĂ« diskutuarit dhe mĂ« tĂ« memorizuarit nĂ« historinĂ« e modĂ«s, jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« estetikĂ«s dhe dizajnit tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m, por edhe pĂ«r simbolizmin e thellĂ« dhe emocionet e fuqishme qĂ« paraqet çdo imazh. Fushata fotografike qĂ« shoqĂ«roi kĂ«tĂ« koleksion shpĂ«rfaq njĂ« botĂ« tĂ« errĂ«t dhe sensuale, ku pasioni, fuqia dhe dominimi janĂ« tĂ« pranishĂ«m nĂ« çdo detaj, duke krijuar njĂ« lidhje tĂ« fortĂ« mes artit, natyrĂ«s njerĂ«zore dhe luksit tĂ« pastĂ«r.

Një nga imazhet më të njohura dhe më të diskutuara të kësaj fushate është ajo që tregon një burrë që puth këmbën e një gruaje, një skenë që ngjall nënshtrim dhe adhurim. Ky moment nuk është thjesht një akt i zakonshëm i pasionit, apo reklamës së këpucëve luksoze, por një akt që simbolizon relacionin mes pushtetit dhe përulësisë, ku burri është i gatshëm të ofrojë adhurimin e tij të plotë përpara gruas. Kjo fotografi është një pasqyrë e asaj që D&G përpiqet të shprehë me koleksionin e 2006: një marrëdhënie e ngjizur mes forcës dhe sensualitetit, ku të dyja janë të pandashme, transmeton KultPlus.

Në këtë atmosferë të nënshtrimit dhe pasionit, një tjetër imazh i fortë është ai që tregon një grua me thikë mbi gruan tjetër, një simbol i agresivitetit dhe fuqisë që është gjithashtu i theksuar në gjithë koleksionin. Thika, e përdorur shpesh si një mjet për të përforcuar dramatizimin dhe tensionin në art, këtu paraqet një lidhje mes pasionit të dhunshëm dhe aftësisë për të dominuar, duke e kthyer çdo model në një figurë që nuk është thjesht pasive, por aktivisht pjesëmarrëse në krijimin e këtij misteri dhe tensioni.

NjĂ« nga karakteristikat mĂ« tĂ« theksuara tĂ« “Dolce & Gabbana Fall/Winter 2006” Ă«shtĂ« pĂ«rdorimi i veshjeve qĂ« shprehin luks dhe sofistikim, por si njĂ« vazhdimĂ«si e stilit te barokut me njĂ« ndĂ«rthurje tĂ« modernes. TĂ« gjitha veshjet shquhen tĂ« mbushura me detaje tĂ« ndĂ«rlikuara dhe materiale tĂ« pasura. PĂ«rdorimi i leshit, mĂ«ndafshit, kadifesĂ« dhe lĂ«kurĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« element qĂ« nxjerr nĂ« pah futurizmin dhe elegancĂ«n e traditĂ«s, duke krijuar njĂ« pamje qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« bashkim i botĂ«s klasike dhe asaj moderne.

Një nga elementet më të fuqishme të këtij koleksioni është përdorimi i ngjyrave të errëta, si e zeza dhe e kuqja, të cilat janë të lidhura ngushtësisht me misterin dhe pasionin, dhe që shprehin fuqinë dhe kontrollin. Ngjyrat e arit, të përdorura për aksesorët dhe bizhutë, nxjerrin në pah luftën mes pasionit dhe materializmit, duke i dhënë kështu një ndjesi të thellë të pasurisë dhe e shijes së rafinuar që shoqëron gjithmonë D&G.

Çdo akt i kĂ«tij koleksioni kishte njĂ« kuptim tĂ« veçantĂ« dhe çdo detaj ka qenĂ« i lidhur ngushtĂ« me emocionin dhe dramĂ«n. ModelĂ«t ne foto janĂ« tĂ« pozicionuar shpesh nĂ« mĂ«nyra qĂ« shprehin dominim dhe nĂ«nshtrim nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, duke krijuar njĂ« atmosferĂ« tĂ« tensionuar dhe provokuese qĂ« e bĂ«n kĂ«tĂ« koleksion njĂ« reflektim tĂ« mrekullueshĂ«m tĂ« dĂ«shirĂ«s, pasionit dhe fuqisĂ« njerĂ«zore krahas fuqisĂ« luksoze tĂ« modĂ«s.

D&G ka qenĂ« gjithmonĂ« njĂ« markĂ« qĂ« ka shquar pĂ«r aftĂ«sinĂ« e saj pĂ«r tĂ« shpjeguar mĂ« shumĂ« sesa thjesht trende dhe dizajne, duke sjellĂ« mesazhe dhe tema tĂ« thella sociale dhe psikologjike. Koleksioni “Fall/Winter 2006” Ă«shtĂ« njĂ« pasqyrĂ« e kĂ«saj qasjeje, ku moda nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m pĂ«r t’u veshur, por njĂ« mjet pĂ«r tĂ« pĂ«r tĂ« shfaqur ndjesi tĂ« fuqishme qĂ« kĂ«rkojnĂ« reflektim dhe diskutim.

Koleksioni “Dolce & Gabbana Fall/Winter 2006” Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se thjesht njĂ« koleksion mode, Ă«shtĂ« njĂ« art i thellĂ« dhe i rafinuar, njĂ« balancĂ« e precizuar mes fuqisĂ« dhe sensualitetit, dhe njĂ« shfaqje e botĂ«s sĂ« luksit qĂ« nuk ka frikĂ« tĂ« pĂ«rshkruajĂ« realitetin e pasionit tĂ« errĂ«t. FotografitĂ« dhe veshjet e kĂ«tij koleksioni janĂ« njĂ« pasqyrĂ« e pasionit tĂ« brendshĂ«m tĂ« njerĂ«zve, njĂ« pĂ«rshkrim i njĂ« bote qĂ« Ă«shtĂ« e ndĂ«rlikuar, e pasur dhe e mbushur me tension./KultPlus.com

↗

KĂ«nga “Baby Shark” nuk Ă«shtĂ« plagjiaturĂ« – Vendos Gjykata e LartĂ« e KoresĂ« sĂ« Jugut

✇KultPlus
By: Kult Plus

Gjykata e LartĂ« e KoresĂ« sĂ« Jugut ka vendosur pĂ«rfundimisht se kĂ«nga e famshme pĂ«r fĂ«mijĂ« “Baby Shark” nuk Ă«shtĂ« plagjiaturĂ«, duke refuzuar pretendimet e kompozitorit amerikan Jonathan Wright. Ky vendim i jep fund njĂ« beteje ligjore qĂ« ka zgjatur pĂ«r plot gjashtĂ« vjet dhe ka tĂ«rhequr vĂ«mendjen e mediave ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r shkak tĂ« popullaritetit tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« kĂ«ngĂ«s.

Wright kishte pretenduar se versioni i “Baby Shark” i prodhuar nga kompania koreane Pinkfong, ishte njĂ« kopje e versionit tĂ« tij tĂ« vitit 2011, tĂ« cilin e kishte regjistruar si njĂ« interpretim origjinal tĂ« njĂ« kĂ«nge tradicionale popullore pĂ«r fĂ«mijĂ«. Ai pohonte se kishte tĂ« drejtĂ«n e autorit mbi kĂ«tĂ« interpretim dhe se versioni i Pinkfong pĂ«rbĂ«nte shkelje tĂ« kĂ«saj tĂ« drejte.

MegjithatĂ«, gjykatat nĂ« KorenĂ« e Jugut, pĂ«rfshirĂ« dy instanca tĂ« mĂ«parshme dhe tani edhe GjykatĂ«n e LartĂ«, nuk e pranuan kĂ«tĂ« argument. Sipas vendimit tĂ« gjykatĂ«s, versioni i Pinkfong, i publikuar nĂ« vitin 2016 dhe i njohur gjerĂ«sisht pĂ«r refrenin e tij “doo doo doo doo doo doo”, nuk Ă«shtĂ« njĂ« kopje e versionit tĂ« Wright, por njĂ« aranzhim i pavarur i sĂ« njĂ«jtĂ«s kĂ«ngĂ« popullore, e cila Ă«shtĂ« nĂ« domenin publik, qĂ« do tĂ« thotĂ« se nuk i pĂ«rket askujt dhe mund tĂ« pĂ«rdoret lirisht nga kushdo.

Kjo këngë, që është bërë virale në mbarë botën dhe ka thyer rekorde në platforma si YouTube me miliarda shikime, ka sjellë sukses të madh komercial për Pinkfong, por gjithashtu ka ngritur pyetje rreth të drejtave të autorit për interpretimet e materialeve popullore.

Me kĂ«tĂ« vendim, gjykata koreane ka konfirmuar se nuk ka pasur plagjiaturĂ«, duke mbyllur pĂ«rfundimisht çështjen ligjore dhe duke i dhĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ« kompanisĂ« Pinkfong pĂ«r versionin e saj tĂ« “Baby Shark”./BBC/KultPlus.com

↗

Koleksioni i artit bashkëkohor në Bibliotekën e Arteve Bashkëkohore

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në një postim në rrjetet sociale Biblioteka Kombëtare e Kosovës njofton se ka përfunduar me sukses evidentimi dhe organizimi i koleksionit të artit bashkëkohor në Bibliotekën e Arteve Bashkëkohore.

Ky evidentim dhe organizim përfshin një gamë materialesh të vlefshme dhe u krye falë punës së bibliotekarëve dhe studiuesve që kanë punuar për evidentimin, klasifikimin dhe organizimin e këtij koleksioni.

“NjĂ« grup i dedikuar bibliotekarĂ«sh dhe studiuesish ka punuar pĂ«r evidentimin, klasifikimin dhe organizimin e koleksionit tĂ« artit bashkĂ«kohor qĂ« ndodhet nĂ« BibliotekĂ«n e Arteve BashkĂ«kohore, pjesĂ« e BibliotekĂ«s KombĂ«tare tĂ« KosovĂ«s.

Koleksioni përfshin një gamë të gjerë materialesh të vlefshme, si:Libra tematikë dhe monografi për artistë vendorë e ndërkombëtarë, katalogje ekspozitash dhe retrospektivash, CD, DVD dhe materiale digjitale me dokumentarë dhe performanca artistike, pllaka vinili dhe regjistrime arkivore audio eksperimentale, revista dhe botime periodike mbi zhvillimet bashkëkohore në art dhe kritikë artistike, kaseta manjetofoni.

TashmĂ«, koleksioni Ă«shtĂ« i hapur pĂ«r studiues, artistĂ«, studentĂ« dhe publikun e gjerĂ«, duke kontribuar nĂ« promovimin dhe zhvillimin e trashĂ«gimisĂ« kulturore bashkĂ«kohore.” – shkruhet nĂ« postimin e publikuar./KultPlus.com

↗

Edicioni i 15-të i Green Fest në Mitrovicë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Mitrovica u mbush mbrĂ«mĂ« me ngjyra, muzikĂ« dhe ndershmĂ«ri ekologjike nĂ« ceremoninĂ« e hapjes sĂ« edicionit tĂ« 15‑tĂ« tĂ« Green Fest, me temĂ« “Toxicity”. Ky festival pesĂ«-ditor, i mbajtur nga 13 deri mĂ« 17 gusht 2025, bashkon udhĂ«heqĂ«s institucionalĂ«, partnerĂ« si Komuna e MitrovicĂ«s, Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, Ambasada e SuedisĂ« nĂ« PrishtinĂ« dhe Community Development Fund (CDF), duke bĂ«rĂ« njĂ« platformĂ« tĂ« gjallĂ« pĂ«r art, aktivizĂ«m dhe ndĂ«rgjegjĂ«sim mjedisor.

Mbrëmjen e 14 gushtit në Mitrovicë, do ta hapë Armend Rexhepagiqi, duke filluar nga ora 20:00, për të rikthyer hitet e tij të përjetshme dhe për të sjellë një atmosferë emocionuese dhe nostalgjike që duhet përjetuar. Në këtë mbrëmje do të performojnë gjithashtu edhe Dj Adrian Berisha, Hawolf, La Fazani dhe Dj Wise, transmeton KultPlus.

NĂ« mbrĂ«mjen pasuese tĂ« 15 gushtit nĂ« skenĂ« ngjitet Yll Limani, pĂ«r njĂ« eksperiencĂ« tĂ« paharrueshme, si dhe ArbĂ«r Krasniqi dhe Kurr n’jet.

Mbrëmja e tretë e festivalit shënohet me performancën e Ahmet Kiliç, Offchestra dhe Gipsy Groove.

Për më shumë informata rreth programit të festivalit, KultPlus ua sjell më poshtë programin e plotë pesë ditor./KultPlus.com

↗

Picanja, muzika me gjethe

✇KultPlus
By: Kult Plus

Muzika me gjethe bĂ«n pjesĂ« nĂ« zhanrin e pasur tĂ« instrumenteve aerofone. Gjethi prodhon melodinĂ« pĂ«rmes dridhjes sĂ« ajrit. Ky instrument muzikor quhet “picanjĂ«â€. Picanjat mund tĂ« bĂ«hen nga fletĂ« bari tĂ« gjĂ«ra dhe tĂ« trasha, me gjethe tĂ« mprehta misri tĂ« lagur tĂ« futura nĂ« mĂ«nyrĂ« vertikale mes dy gishtave tĂ« mĂ«dhenj. Tingulli prodhohet duke fryrĂ« ajrin pĂ«rgjatĂ« majĂ«s sĂ« mprehtĂ« tĂ« “picanjĂ«s”. Edhe gjethet e pemĂ«ve tĂ« tjera mund tĂ« pĂ«rdoren pĂ«r picanjĂ«.

Disa fshatarĂ« e palosin gjethen mĂ« dysh ose e rrotullojnĂ« pĂ«r tĂ« formuar njĂ« gjysmĂ«-rreth, e vendosin nĂ« gojĂ« dhe “kĂ«rcasin” me tĂ« duke prodhuar njĂ« larmi tingujsh cicĂ«rime. Disa mjeshtĂ«r tĂ« folklorit dinĂ« si tĂ« nxjerrin gjithfarĂ«soj tingujsh nga gjethe tĂ« specieve tĂ« ndryshme, si ahu, gorica dhe arra, duke e mbajtur gjethen nga skajet dhe duke e mbajtur tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« tension tĂ« barabartĂ«, pastaj duke fryrĂ« ajrin mbi majĂ«n e saj. LartĂ«sia e tingullit ndryshon sipas tensionit tĂ« gjethes dhe sipas presionit tĂ« frymĂ«s. Gjethi shermashek (hedera – bimo kacavjerrĂ«se) Ă«shtĂ« pĂ«rdorur dikur si njĂ« nga veglat muzikore tĂ« ahengut shkodran. Sot, gjethi pĂ«rdoret kryesisht nĂ« viset veriore dhe verilindore malore, transmeton KultPlus.

Në krahinën e Dukagjinit, gjethi i pemës, ose siç quhet ndryshe lepushtër, ka pasur një histori të gjatë tradicionale si instrument, duke shoqëruar këngët e barinjve, këngët malësore, vallet popullore solo me fyell, lahutë ose zymare. Në muzikë, ky instrument i hollë dhe i veçantë bën pjesë në familjen e instrumenteve frymorë (me erë).

Gjethi i arrës ose ai i ahut është zakonisht më i përshtatshëm si instrument, zakonisht një gjethe e drejtë, pa dhëmbëza dhe e zakonshme.

Një tipar dallues i këtij instrumenti natyral si kallam i hollë është tingulli i tij, që nuk mund të imitohet nga asnjë instrument tjetër. Përveç motiveve këngësore, muzika me gjethe ka imituar edhe cicërima të ndryshme zogjsh. Një tjetër veçori është se nuk ka një regjistër të veçantë si instrumentet e tjera, përfshirë zymaren, fyellin apo lahutën, prandaj lejon të luhet në çdo lloj regjistri muzikor./KultPlus.com

↗

Detektivi më i madh i artit në botë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Arthur Brand Ă«shtĂ« njĂ« nga hetuesit mĂ« tĂ« njohur tĂ« artit nĂ« botĂ«, shpesh i quajtur “Indiana Jones i botĂ«s sĂ« artit”, pĂ«r shkak tĂ« aftĂ«sive tĂ« tij tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« gjetjen e veprave tĂ« artit tĂ« vjedhura. Ai jeton nĂ« Amsterdam dhe punon 24 orĂ«, pasi çdo telefonatĂ« mund tĂ« jetĂ« njĂ« pistĂ« e çmuar pĂ«r njĂ« pikturĂ« tĂ« humbur. Brand rikuperoi pikturĂ«n Buste de Femme tĂ« Picassos, me vlerĂ« rreth 70 milionĂ« ÂŁ, e cila ishte vjedhur nga jahti i njĂ« sheiku nĂ« vitin 1999. NĂ« total, ai ka ndihmuar nĂ« rikuperimin e veprave tĂ« artit me vlerĂ« rreth 250 milionĂ« ÂŁ.

Interesimi i tij për këtë botë filloi në Spanjën jugore, kur si student shkëmbimi zbuloi disa monedha romake bashkë me disa romë. Ai thotë se është i vetmi detektiv arti në botë dhe shpesh punon për llogari të vet, pa pagesë. Vetëm një herë është punësuar nga një muze.

Një rast përfshinte një unazë të Oscar Wilde të vjedhur, të cilën Brand e ktheu në Kolegjin Magdalen të Universitetit të Oksfordit. Ata fillimisht thanë se ishte fals, por Brand zbuloi një letër të vetë Wilde që vërtetonte se ishte origjinale. I fyer nga dyshimi i tyre, ai vendosi të mos shkonte fare në dorëzimin e unazës.

Një tjetër rast përfshinte një dorëshkrim të shekullit të 15-të, Divani i Hafezit, i vjedhur nga një koleksionist iranian në Gjermani. Brand arriti ta rikuperojë librin përpara se ta merrte shërbimi sekret iranian, duke e dorëzuar atë tek familja e pronarit.

Brand tregon se bota e artit është shumë e korruptuar. Ai beson se rreth 10% e veprave në muze janë falsifikime dhe që një grup i vogël prej 30-40 personash kontrollojnë tregun e artit të paligjshëm. Ai shpesh bashkëpunon me kriminelë për të rikthyer veprat, por nuk u kërkon asnjëherë emra për imunitet siç do bënte policia, kjo e ndihmon që ta fitojë besimin e tyre. Në një rast, ata e paralajmëruan për një grabitje arti që ai e parandaloi.

Pavarësisht rreziqeve, Brand e do punën e tij. Ai madje ka bërë paqe me disa nga hajdutët që ka ndjekur. Me një prej tyre, Octave Durham, që vodhi dy piktura të Van Gogh, janë takuar dhe madje kanë pirë një birrë bashkë. Brand dënon krimin, por e kupton mirë botën e errët ku punon. Ai thotë se megjithëse puna është e vështirë, ajo i jep kënaqësi dhe i jep mundësi të shkruajë libra për përvojat e tij./BBC/KultPlus.com

↗

‘E prapĂ« unĂ« rrahjet e zemrĂ«s muj me t’i ndĂ«gjue, edhe pse nuk e di nĂ«se rrahin pĂ«r mue’

✇KultPlus
By: Kult Plus

Këngë e shkruar nga poeti Jacques Prévert

Përktheu në shqip nga frëngjishtja Ag Apolloni

Kur ti fle

Ti fle natën,

po unë nuk muj.

TĂ« shoh si flen

e kjo m’ban t’vuj.

Ti i mbyll sytĂ« sapo bie n’shtrat

e unë rri e shoh trupin tand të gjatë.

Asht qesharake, po mue m’ban me qajtĂ«

kur shoh se papritun ti nis e qesh.

Ti qesh ndërsa fle.

A thue tash ku je?

VĂ«rtet ku ike qĂ« m’le?

Në nji vend tjetër

ndoshta me nji tjetër grue.

Tash ti je me të dhe po qesh me mue.

Ti fle natën,

po unë nuk muj.

TĂ« shoh si flen

e kjo m’ban t’vuj.

Kur ti fle

unĂ« s’e di a m’do pĂ«rnjimend.

Të kam afër, por jo në këtë moment.

Edhe pse jam zhveshĂ« e pĂ«r trupi t’u kam mbĂ«shtetĂ«,

më duket sikur kemi dikend ndërmjet.

E prapĂ« unĂ« rrahjet e zemrĂ«s muj me t’i ndĂ«gjue,

edhe pse nuk e di nëse rrahin për mue.

Nuk di asgjĂą, jo nuk di mĂą.

Uroj që zemra jote të pushojë

atë ditë kur të mos më dojë.

Natën ti andërron,

po unë çka me ba?

Të shoh si andërron

dhe m’vjen me qa’.

Kështu kalon nata e ti zgjohesh në mëngjes

dhe jam unë ajo së cilës ti tash i buzëqesh.

Ti i buzëqesh rrezes, ditës me diell,

e unĂ« due ta harroj atĂ« qĂ« e mendoja n’terr.

Ti më drejtohesh si përherë,

duke u shtriqĂ« n’shtrat:

“A ke flejtĂ« mirĂ«?”

E unë ta kthej pa e zgjatë:

-“Po, shpirt, shumĂ« mirĂ«.”

-“Kurse unĂ« tĂ« kam pa andĂ«rr si çdo natĂ«.”

Kjo këngë e shkruar prej poetit Jacques Prévert, është kompozuar prej Claude Verger-it dhe është kënduar prej këngëtares Edith Piaf, më 1961./KultPlus.com

↗

Nesër fillon festivali i filmit në Sarajevë me edicionin e 31-të

✇KultPlus
By: Kult Plus

Me ceremoninë e tapetit të kuq nesër në kryeqytetin e Bosnjë e Hercegovinës (BeH) do të fillojë Festivali i Filmit në Sarajevë (SFF), i cili këtë vit mbahet për herë të 31-të.

Një tapet i kuq me motive tradicionale po përgatitet për ceremoninë e hapjes, e cila do të zhvillohet në Teatrin Kombëtar në Sarajevë. Figura të shumta nga bota e kinemasë rajonale dhe ndërkombëtare do të mblidhen në ceremoni.

Festivali do tĂ« hapet me shfaqjen e filmit “Paviljon” tĂ« regjisorit boshnjak Dino Mustafiq.

SFF, njĂ« nga ngjarjet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme kulturore dhe artistike tĂ« SarajevĂ«s, do tĂ« paraqesĂ« 50 filma qĂ« konkurrojnĂ« nĂ« kategori tĂ« ndryshme pĂ«r çmimin “Zemra e SarajevĂ«s”.

ShqipĂ«rinĂ« nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« SarajevĂ« do ta pĂ«rfaqĂ«sojĂ« filmi artistik me metrazh tĂ« gjatĂ« “Burri i shtĂ«pisĂ«â€ (“Man of the House”), me skenar e regji tĂ« Andamion Muratajt.

“Burri i ShtĂ«pisĂ«â€ Ă«shtĂ« njĂ« produksion i shtĂ«pisĂ« kinematografike “Lissus Media” dhe pĂ«rfaqĂ«son ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« prej festivaleve mĂ« prestigjioze tĂ« Ballkanit dhe EuropĂ«s Juglindore.

Filmi “Burri i ShtĂ«pisĂ«â€ fokusohet nĂ« karakterin e Franit, e cila, pavarĂ«sisht se ka lindur grua, ka zgjedhur tĂ« jetojĂ« si burrĂ«. Por kur Zana, mbesa qĂ« ka nĂ«n kujdesin e saj, ka nevojĂ« pĂ«r nĂ«nĂ«, Franit i duhet tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« zgjedhje tĂ« vĂ«shtirĂ« midis ruajtjes sĂ« statusit tĂ« njĂ« burrneshe apo rizgjimit sĂ« ndjenjave mĂ«mĂ«sore, qĂ« i ka shtypur prej kohĂ«sh./KultPlus.com

↗

‘Point of View’, urĂ« krijuese mes artistĂ«ve shqiptarĂ« dhe austriakĂ«

✇KultPlus
By: Kult Plus

Projekti artistik “Point of View” u zhvillua si pjesĂ« e shkĂ«mbimit kulturor ndĂ«rmjet ShqipĂ«risĂ« dhe AustrisĂ«, njĂ« nismĂ« qĂ« synon tĂ« forcojĂ« lidhjet artistike ndĂ«rkombĂ«tare dhe tĂ« promovojĂ« krijimtarinĂ« bashkĂ«kohore.

Organizuar nga platforma “Satellite Zone”, e njohur pĂ«r mbĂ«shtetjen e ndĂ«rveprimit ndĂ«rkulturor mes artistĂ«ve, ky projekt solli nĂ« vĂ«mendje zĂ«ra tĂ« rinj dhe vizione origjinale nga skena artistike shqiptare.

Dy artistet shqiptare, Inda Sele dhe Kristanja Çene, ishin pjesĂ« e kĂ«saj nisme, duke prezantuar punĂ«t e tyre pĂ«rmes njĂ« qasjeje personale dhe eksperimentale.

Veprat e tyre shpalosën perspektiva unike mbi realitetin, identitetin dhe përkatësinë kulturore, duke krijuar një hapësirë të hapur për dialog, reflektim dhe komunikim përmes artit.

“Point of View” nuk ishte vetĂ«m njĂ« ekspozitĂ« apo shfaqje, por njĂ« takim krijues qĂ« theksoi fuqinĂ« e artit pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer kufijtĂ« gjeografikĂ« dhe pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar ura mes kulturave tĂ« ndryshme.

Projekti u mbështet nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI), si një dëshmi e angazhimit për nxitjen e bashkëpunimeve ndërkombëtare në fushën e artit bashkëkohor./atsh/KultPlus.com

↗

‘Odin Mondvalsen’, distopia paradoksale e KasĂ«m TrebeshinĂ«s

✇KultPlus
By: Kult Plus

Përsa i përket kulturës në përgjithësi dhe letërsisë në veçanti, shtypja e regjimit diktatorial ndaj intelektualëve është ndjerë për gati gjysmë shekulli. Një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare pas Luftës së Dytë Botërore është Kasëm Trebeshina, i cili jo vetëm solli disa lloje të reja, por në të njëjtën kohë krijoi një dimension të ri në letërsinë shqiptare.

NdĂ«r kryeveprat e tij Ă«shtĂ« edhe vepra “Odin Mondvalsen”, e shkruar nĂ« vitet 1955-1956 dhe e botuar nĂ« PrishtinĂ«.

Një numër i madh paradoksesh krijohen në këtë vepër: paradoksi i vijimësisë së ngjarjeve, i ligjërimit, i kohës, i hapësirës dhe paradokset e situatave (ngjarjeve) me personazhin. Lloji i paradoksit të fundit krijohet nga përplasja/ndikimi i personazhit kryesor me vetveten, me personazhet e tjera, me kohën dhe me rrethinën. Këto përplasje/ndikime kanë krijuar situata të cilat në pamje të parë mund të duken komike, por në thelb janë tragjike. Këto ngjarje plotësohen nga lëvizjet fizike të personazhit, shprehja e mendimeve të tij, ose më saktë, mosshprehja e gjendjeve të tij statike dhe mënyra e ndërveprimit të tij me personazhet e tjerë. Duket sikur lexuesi është i pafuqishëm për të drejtuar vetveten, por ndjesitë, reflektimet, mënyrat e të folurit do ta çojnë atë drejt situatave të tilla paradoksale.

Personazhi tragjik i Trebeshinës, i dërrmuar, i lodhur, i gjendur në një dhomë spitali psikiatrik, e shpërfaq veprën si një ideologji antikomuniste në njërën anë, dhe si një distopi ekzistenciale në anën tjetër.

NĂ« vijim KultPlus ua sjell njĂ« fragment nga vepra “Odin Mondvalsen” tĂ« KasĂ«m TrebeshinĂ«s:

“MegjithatĂ«, mĂ« duket se sa mĂ« tĂ« mĂ«dhaja qĂ« tĂ« jenĂ« fjalĂ«t, aq mĂ« e vogĂ«l duhet qĂ« tĂ« jetĂ« prishja. Se kur ndodhi pĂ«rmbytja e madhe, njerĂ«zit nuk dĂ«gjuan ndonjĂ« fjalĂ«, por krismĂ«n e Oqeanit
 Dhe ujĂ«rat i pĂ«rpinĂ«!
 Kuptohet, mĂ« pas klithĂ«n tĂ« gjithĂ«, me pĂ«rjashtim tĂ« Noes qĂ« nuk klithi se, po tĂ« kishte klithur, nuk do tĂ« kishte pasur kohĂ« tĂ« merrte varkĂ«n e mbushur plot me kafshĂ« dhe shpendĂ«. Ma ha mendja qĂ« ujĂ«rat duhet t’i kenĂ« dhĂ«nĂ« kohĂ« tĂ« mjaftueshme pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« atĂ« qĂ« bĂ«ri


Ose duhet të pranojmë edhe ndërhyrjen e fuqive që nuk i njohim


Ma ktheu ai: – Ashtu Ă«shtĂ«. Po kĂ«tu ka ndodhur njĂ« e keqe tjetĂ«r


I thashĂ«: – Tashti pĂ«r tashti nuk ma ha mendja qĂ« tĂ« ndodhĂ« njĂ« pĂ«rmbytje tjetĂ«r!
 Po tĂ« kishte ndodhur, ne do ta kishim dĂ«gjuar me ndonjĂ«farĂ« mĂ«nyre. Ndofta ka rĂ«nĂ« tĂ«rmet nĂ« Kaliforni
 Kush e di?!


Ai sikur po mendohej dhe unë pushova së foluri që të mos e shqetësoja.

Pa pritur mĂ« gjatĂ« ai foli: – Puna Ă«shtĂ« qĂ« ne, si kushĂ«rinj, duhet ta ndihmojmĂ« njĂ«ri-tjetrin.

Ia prita: – Ashtu Ă«shtĂ«. Por mĂ« parĂ« duhet ditur si qĂ«ndron puna dhe pastaj tĂ« shihet nga ç’anĂ« tĂ« dĂ«rgohet ndihma!
 Se kur njeriu nuk di pĂ«r çfarĂ« bĂ«het fjalĂ«, mĂ« mrĂ« tĂ« heshtĂ« se sa tĂ« shkelĂ« aty ku bĂ«het zarar. Po!
 Po qe se njeriu futet kuturu nĂ« diçka, diku do tĂ« shkelĂ« dhe dikĂ«nd do tĂ« lĂ«ndojĂ«!
 Bie fjala, po qe se ti ke pĂ«rdredhur kĂ«mbĂ«n, nuk do kesh asnjĂ« pĂ«rfitim pĂ«r vendin ku tĂ« dhemb nga ilaçet qĂ« jepen pĂ«r sĂ«mundje tĂ« syve.

NjĂ« njeri njĂ«herĂ« Kishte shkuar tek mjeku pĂ«r njĂ« sĂ«mundje qĂ« kishte ndjerĂ«. PĂ«r mjekun kishte dĂ«gjuar se ishte shumĂ« i zoti. I thotĂ« i sĂ«muri: “MĂ« shĂ«ro, doktor, se jam keq”. E pyeti ai mjeku: “Nga se ankohesh?” I pĂ«rgjigjet i sĂ«muri: “Nuk e di! Ti duhet ta gjesh vetĂ«!” Dhe mjeku: “Prandaj dhe po tĂ« pyes se çfarĂ« tĂ« shqetĂ«son dhe ku e ke dhimbjen?” KĂ«shtu filluan tĂ« shtyhen me fjalĂ«. NjĂ«ri kĂ«rkonte qĂ« ta shĂ«ronte, kurse tjetri e pyeste se u i dhimbte. MĂ« nĂ« fund i sĂ«muri e humbi durimin dhe i tha tjetrit: “Po sikur tĂ« isha unĂ« kalĂ«, si do ta merrje pĂ«rgjigjen se ku mund tĂ« mĂ« dhimbte?!
 BĂ«rtiti ai mjeku: “Mjaft! Shko tek veterineri dhe shĂ«rohu si tĂ« duash!
”

Pasi thashë këto e vendosa të mos flisja më shumë.

Edhe ai heshti dhe dukej sikur po e zinte gjumi.

KĂ«shtu kaluan disa minuta.”/ResearchGate/KultPlus.com

↗

Ranch Fest 2025, muzikë dhe atmosferë në ambientet piktoreske të Pejës

✇KultPlus
By: Kult Plus

Ranch Fest rikthehet këtë verë në Pejë, duke premtuar një fundjavë të mbushur me energji, argëtim dhe atmosferë të paharrueshme në natyrë, nga data 15 deri më 17 gusht 2025.

Ky edicion i festivalit është konceptuar si një përvojë tre-ditore me muzikë live, energji dhe eksperiencë të jashtëzakonshme. Festivali ofron për adhuruesit e muzikës një mundësi që të lidhen me natyrën, me njëri-tjetrin dhe me ritmet melodike.

Në këto net magjike do të ndriçojnë skenën emra të njohur si Soni Malaj, Alban Skënderaj, Yll Limani, Shkumbin Ismaili, DJ Hebb, Gjeneral Gramaphone dhe DJ Ylli Megi. Atmosfera do të lulëzojë me tinguj të paharrueshëm muzike, duke i pasuruar mbrëmjet me energji të gjallë dhe emocione artistike.

Ranch Fest ka evoluar në një festival shumë gjithëpërfshirës, duke ruajtur frymën e aventurës, por duke shtuar më shumë ditë, më shumë muzikë dhe një eksperiencë të plotë verore për të gjithë ata që kërkojnë diçka ndryshe nga rutina. Ranch Fest i ofron audiencës jo vetëm një festival, por një përvojë të përbashkët dhe autentike./KultPlus.com

↗

NdĂ«rhyrja konservuese risjell ngjyrat dhe detajet nĂ« afresket e “ShĂ«n Kollit” tĂ« VoskopojĂ«s

✇KultPlus
By: Kult Plus

Drejtoria rajonale e TrashĂ«gimisĂ« Kulturore Korçë njoftoi se ka pĂ«rfunduar ndĂ«rhyrja konservuese nĂ« KishĂ«n e “ShĂ«n Kollit” nĂ« VoskopojĂ«, duke bĂ«rĂ« tĂ« mundur rikuperimin e ngjyrave, detajeve dhe qartĂ«sisĂ«, tĂ« afreskeve, qĂ« kishin humbur nĂ«n shtresat e shkrimeve mbi to.

“NjĂ« dĂ«shmi e fuqishme se sa shumĂ« mund tĂ« rikthehet bukuria e trashĂ«gimisĂ« sonĂ« kur kujdesemi pĂ«r tĂ«â€, shkroi DRTK Korçë nĂ« rrjetet sociale, duke shpĂ«rndarĂ« edhe imazhin e rikuperuar tĂ« njĂ« shenjtori.

Kisha e “ShĂ«n Kollit”, e ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1721, Ă«shtĂ« njĂ« nga perlat e VoskopojĂ«s. Ajo gjendet vetĂ«m 20 minuta larg Korçës. Afresket origjinale tĂ« David SelenicĂ«s dhe vĂ«llezĂ«rve Zografi, sĂ« bashku me arkitekturĂ«n postbizantine dhe dekorin unik tĂ« hajatit, e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« kishĂ« njĂ« ndalesĂ« tĂ« domosdoshme pĂ«r çdo udhĂ«tar qĂ« kĂ«rkon historinĂ« dhe artin e vĂ«rtetĂ«.

Kisha e “ShĂ«n Kollit” nĂ« VoskopojĂ« pĂ«rfaqĂ«son njĂ« dĂ«shmi tĂ« prekshme tĂ« rĂ«ndĂ«sisĂ« historike tĂ« qytetit tĂ« dikurshĂ«m. Ajo ndodhet nĂ« qEndĂ«r tĂ« VoskopojĂ«s dhe Ă«shtĂ« kisha mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r arkitekturĂ«n e saj me tĂ« gjitha elementĂ«t e tipit bazilikal postbizantin, qĂ« ka mbijetuar deri nĂ« ditĂ«t e sotme. Kjo kishĂ« i ka tĂ« gjitha: naosin, narteksin, arkadĂ«n dhe kĂ«mbanaren. Ikonostasi i kĂ«saj kishe u punua mjeshtĂ«risht nga Kostandin Ieromonaku rreth vitit 1722-1726, njĂ« nga mjeshtrat mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« punimit tĂ« ikonĂ«s nĂ« fillim shek. tĂ« 18-tĂ«. Sot njĂ« pjesĂ« tĂ« ikonave origjinale janĂ« pjesĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«se e Muzeut KombĂ«tar tĂ« Artit Mesjetar nĂ« Korçë./atsh/KultPlus.com

↗

Vizita e parë e Nënë Terezës në Shqipëri

✇KultPlus
By: Kult Plus

Më 14 gusht 1989, Nënë Tereza shkeli për herë të parë në vendin e origjinës, pas shumë kërkesave të refuzuara.

Edhe pse jo e mirëpritur për vite me radhë, Nënë Tereza nuk i reshti përpjekjet për të vizituar atdheun dhe varret e nënës dhe motrës, në pamundësi për të marrë pjesë në ceremonitë e tyre mortore. 6 muaj më vonë, më 14 shkurt të vitit 1990, mori nënshtetësinë shqiptare.

NĂ«nĂ« Tereza, siç e njohu bota mbarĂ« AnjezĂ« Gonxhe Bojaxhiun, ishte simboli i ndihmesĂ«s sĂ« nevojtarĂ«ve tĂ« cilĂ«ve ajo iu kushtoi gjithĂ« jetĂ«n. PĂ«r pĂ«rulĂ«sinĂ« e pashembullt do tĂ« vlerĂ«sohej nĂ« vitin 1979 me Çmimin Nobel pĂ«r Paqen, prej nga ku u mĂ«sua kudo, kombĂ«sia e saj shqiptare.

Anjezë Gonxhe Bojaxhiun lindi më 26 gusht 1910 në Shkup. Ajo ishte fëmija i tretë që vinte si fryt i kurorës së vënë mes Nikollë Bojaxhiut nga Mirdita dhe Drane Barnajt nga Gjakova.

MĂ«simet e para dhe gjimnazin i kreu nĂ« vendlindje. Pasionet e saj vajzĂ«rore ishin mĂ«suesia, tĂ« shkruarit, diktimi i poezive dhe muzika. MĂ« 26 shtator 1928, NĂ«nĂ« Tereza do ta linte Shkupin pĂ«r tĂ« nisur misionin e saj fisnik nĂ« shĂ«rbim tĂ« tĂ« pamundurve, pa ditur se prej kĂ«saj dite, do t’u jepte lamtumirĂ«n pĂ«r sĂ« gjalli nĂ«nĂ«s dhe motrĂ«s sĂ« saj. U vendos nĂ« KalkutĂ« tĂ« IndisĂ«, ku fillimisht qe mĂ«suese, sikurse dĂ«shironte hershĂ«m. MĂ« pas, u caktua drejtoreshĂ« e shkollĂ«s sĂ« atyshme tĂ« vajzave.

NĂ« kuadĂ«r tĂ« shĂ«rbesĂ«s sĂ« pĂ«rkushtuar ndaj nevojtarĂ«ve, themeloi urdhrin “Misionaret e DashurisĂ«â€ (1951).

NĂ« pasqyrĂ«n pĂ«rmbledhĂ«se tĂ« veprimtarisĂ« sĂ« “shqiptares trupvogĂ«l” nĂ« KalkutĂ« nĂ« mesin e viteve ‘80, pĂ«rmblidheshin: kujdestaria e 7,500 fĂ«mijĂ«ve nĂ« 60 shkolla, mjekimi i 960,000 tĂ« sĂ«murĂ«ve nĂ« 213 dispanseri, trajtimi i 47,000 viktimave tĂ« lebrozĂ«s nĂ« 54 klinika, pĂ«rkujdesja ndaj 3,400 tĂ« moshuarĂ«ve tĂ« braktisur dhe birĂ«simi i 160 fĂ«mijĂ« ilegjitimĂ« e jetimĂ«./atsh/KultPlus.com

↗

Rënia e Hasan Prishtinës, kolosit të kombit

✇KultPlus
By: Kult Plus

Më 13 gusht 1933, në Selanik, u shua në mënyrë tragjike një nga figurat më të shquara të historisë shqiptare, Hasan Prishtina. I lindur më 1873 në Vushtrri, ai do të bëhej një nga mendjet dhe zërat më të guximshëm të kohës, një burrë që ia kushtoi jetën idealit të lirisë dhe përparimit kombëtar.

Hasan Prishtina nuk ishte thjesht një politikan apo një luftëtar, ai ishte një vizionar. Në Kuvendin e Junikut të vitit 1912, ishte ndër nismëtarët kryesorë të vendimeve që çuan drejt shpalljes së Pavarësisë. Programi i tij për zhvillimin e Shqipërisë, hartuar më 1921, mbetet edhe sot një dëshmi e mendimit të tij për një shtet modern, të arsimuar dhe të drejtë, përcjellë KultPlus.

Në arenën politike, shpesh u gjend në përplasje me pushtetet e kohës, pasi nuk pranonte kompromis me parimet. Për këtë arsye, jetën e kaloi mes veprimtarisë atdhetare, internimeve dhe mërgimit. Por asnjë presion nuk e zbehu vendosmërinë e tij.

Vdekja e tij në atentatin e Selanikut, më 13 gusht 1933, tronditi mbarë kombin. Larg vendlindjes, por gjithmonë i lidhur shpirtërisht me të, Hasan Prishtina u bë simbol i sakrificës për Shqipërinë./KultPlus.com

↗

Malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshĂ«men

✇KultPlus
By: Kult Plus

Malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshĂ«men
Esad Mekuli

RetĂ« luejnĂ« n’naltĂ«sin, si qingjat n’kodrina,
NdĂ«rsa malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshmen ndryhet n’mue:
DĂ«shirojsha mu kapĂ« n’vallen e reve kuqle
E me fluture nĂ« t’shkĂ«qyeshmet naltĂ«sina
Me gëzimin e këngës baritore

E kur hana e luginave ia beh n’shpejti
Dhe toka natĂ«n n’dishrim thĂ«rret,
Si rrezet e argjendta mbi kalli-
TĂ« shkoj
E t’vizitoj
Skajet e dhimbjes e vendet ku pashë ankthet.

Vaj! Me u kapĂ« n’vallen e reve nkuqlime
Zemra me t’dhanun do t’mĂ« dĂ«shironte
QĂ« rinija t’gĂ«rthet i herĂ« mĂą me gĂ«zime
Dhe mall i zemrĂ«s s’vuajtun t’gufonte.
-Por, pse zemra tingëllon përmallshëm
si za drithërim
dhe droja kaplon thellë zemrën e shpirtin tim?!
Kur dĂ«shiroj aq rĂȘtĂ« mbi qytet me i soditĂ«,
Derisa malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshmen, m’kap, m’shafit./KultPlus.com

↗

Shaqir CĂ«rvadiku, nga kĂ«ngĂ«t e luftĂ«s nĂ« ekranin e madh me filmin “Pranvera e PĂ«rgjakur”

✇KultPlus
By: Kult Plus

KĂ«ngĂ«tari i njohur Shaqir CĂ«rvadiku, i cili u bĂ« simbol i motivimit dhe shpirtit luftarak gjatĂ« viteve tĂ« luftĂ«s, tashmĂ« vjen nĂ« njĂ« rol tĂ« veçantĂ« nĂ« filmin artistik “Pranvera e PĂ«rgjakur”, me regji tĂ« Ganimet Bytyqi Lalushit.

Me zĂ«rin e tij tĂ« fuqishĂ«m dhe kĂ«ngĂ«t qĂ« dikur jehonin edhe nĂ« vijĂ«n e frontit, CĂ«rvadiku ka mbetur nĂ« kujtesĂ«n e shumĂ« ish-ushtarĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« si frymĂ«zues nĂ« ditĂ«t mĂ« tĂ« vĂ«shtira. MeloditĂ« e tij, tĂ« mbushura me ndjenja atdhedashurie, u jepnin kurajĂ« dhe forcĂ« luftĂ«tarĂ«ve pĂ«rballĂ« sfidave tĂ« luftĂ«s.

Në këtë projekt kinematografik, ai sjell të njëjtin emocion dhe frymë në ekran, duke u bërë pjesë e një rrëfimi që rikthen ngjarjet dramatike të pranverës së vitit 1998, periudhë e shënuar nga vuajtjet, dhuna dhe masakrat e kryera nga forcat serbe ndaj popullit shqiptar./KultPlus.com

↗

Pamela Anderson nis “Pamela’s Pickles” – turshi luksoze pĂ«r bamirĂ«si

✇KultPlus
By: Kult Plus

Pamela Anderson, aktorja 58-vjeçare dhe ikona e kulturĂ«s pop, ka nisur njĂ« bashkĂ«punim tĂ« pazakontĂ« me markĂ«n e stilit tĂ« jetesĂ«s Flamingo Estate nga Los Angeles. Rezultati Ă«shtĂ« “Pamela’s Pickles” – kavanoza turshish pikante e aromatike, tĂ« dekoruara me lule, tĂ« cilat kushtojnĂ« 38 dollarĂ« (rreth 32 euro) pĂ«r copĂ« dhe do tĂ« shiten nĂ« njĂ« edicion tĂ« kufizuar.

Receta bazohet në traditën familjare të tezes së madhe të Andersonit, Vie, ndërsa aktorja ka shtuar një prekje personale me petale trëndafili të thata. Për më tepër, Flamingo Estate ka përdorur piper rozë, spec djegës guajillo, kripë deti të tymosur dhe piper organik Espelette të kultivuar në mënyrë rigjeneruese.

Ky projekt nuk është vetëm kulinar, por edhe humanitar. E gjithë fitimi nga shitjet do të dhurohet për Qendrën e Kafshëve të Egra të Kalifornisë (CWC), e cila çdo vit ofron trajtim dhe rehabilitim për mbi 4,000 kafshë të egra të lënduara./KultPlus.com

❌