Rreth 170 milionë njerëz morën akses në funksionin e ri të ndarjes së vendndodhjes në Instagram, por pse është Harta kaq bosh? Në cepat më të vetmuar të aplikacionit, Meta dhe përdoruesit e saj mund të jenë duke luftuar një betejë të heshtur.
Miliona amerikanĂ« u pĂ«rballĂ«n javĂ«n e kaluar me njĂ« dritare qĂ« i ftonte tĂ« provonin âHartĂ«n e Instagramitâ. Ky funksion i ri lejon pĂ«rdoruesit tĂ« ndajnĂ« vendndodhjen e saktĂ« dhe nĂ« kohĂ« reale me njĂ«ri-tjetrin. NĂ«se dĂ«shiron, mund ta shpĂ«rndash vendndodhjen tĂ«nde me tĂ« gjithĂ« ndjekĂ«sit qĂ« tĂ« ndjekin mbrapsht. Por pĂ«r shumĂ« vetĂ«, historia e aplikacionit e bĂ«n atĂ« njĂ« vend shqetĂ«sues pĂ«r kĂ«tĂ« lloj intimiteti.
Instagram e prezanton HartĂ«n si ânjĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« re, tĂ« lehtĂ« pĂ«r tâu lidhurâ. Por njĂ« eksplorim i kĂ«tij funksioni tregon njĂ« realitet tjetĂ«r, mĂ« shumĂ« boshllĂ«k sesa lidhje, me pĂ«rdorues qĂ« pa dashje transmetojnĂ« vendndodhjen dhe paralajmĂ«rime tĂ« menjĂ«hershme nga ata pak njerĂ«z qĂ« po shikojnĂ«. Kjo e nxjerr nĂ« pah njĂ« konflikt nĂ« zhvillim mes platformĂ«s dhe pĂ«rdoruesve tĂ« saj: pĂ«r çfarĂ« shĂ«rben vĂ«rtet ky aplikacion?
Nga njĂ«ra anĂ«, nuk Ă«shtĂ« diçka krejtĂ«sisht e re. Telefonat Apple dhe Android prej vitesh lejojnĂ« ndarjen e vendndodhjes me kontaktet. Snapchat ka hartĂ«n Snap Map qĂ« funksionon njĂ«soj. NĂ« marrĂ«dhĂ«niet moderne, ndarja e vendndodhjes Ă«shtĂ« njĂ«soj e pĂ«rhapur sa edhe problematike. New York Times e pĂ«rshkroi kĂ«tĂ« trend me titullin âTĂ« dua, hajde ta pĂ«rgjojmĂ« njĂ«ri-tjetrinâ nĂ« vitin 2023. Por Meta, kompania qĂ« zotĂ«ron Facebook, Instagram dhe WhatsApp, ka njĂ« histori problematike me privatĂ«sinĂ«. CEO Mark Zuckerberg ka kĂ«rkuar falje personalisht disa herĂ« pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si kompania e tij ka keqmenaxhuar tĂ« dhĂ«nat e pĂ«rdoruesve, probleme qĂ« i kanĂ« kushtuar miliarda nĂ« gjoba dhe procese gjyqĂ«sore. Kompania premton se i jep pĂ«rparĂ«si privatĂ«sisĂ« dhe se dĂ«shiron tĂ« fitojĂ« pĂ«rsĂ«ri besimin.
Megjithatë, pyesja veten: kush po merr pjesë vullnetarisht në eksperimentin e ri të mbikëqyrjes sociale të Metës? Si ndihesh kur e ekspozon vendndodhjen tënde për të gjithë miqtë në Instagram? Vendosa të rregulloj cilësimet e privatësisë dhe të eksploroj Hartën.
Problemi i parĂ« ishte qĂ« Instagrami nuk e bĂ«n tĂ« lehtĂ« gjetjen e HartĂ«s. Disa persona qĂ« pyeta thanĂ« se donin ta provonin, por nuk dinin ku ta kĂ«rkonin. MĂ« nĂ« fund, e gjeta tĂ« fshehur nĂ«n njĂ« ikonĂ« globi nĂ« seksionin e mesazheve. Instagram mĂ« udhĂ«zoi pĂ«rmes opsioneve: doja tĂ« ndaja vendndodhjen me tĂ« gjithĂ« ndjekĂ«sit qĂ« mĂ« ndjekin mbrapsht, me âMiqtĂ« e AfĂ«rtâ, apo me njĂ« grup tĂ« pĂ«rzgjedhur? Pati edhe njĂ« pop-up tĂ« dytĂ« pĂ«r tĂ« mĂ« pyetur nĂ«se isha i sigurt.
Ndërsa satelitët GPS përcaktonin koordinatat e mia, Apple i dërgoi të dhënat drejt serverëve të Instagramit. Një pikë e vogël me fytyrën time qëndronte saktësisht mbi apartamentin tim në New York. Për një moment, ndjeva një ndjesi të çuditshme të cenueshmërisë. Dhe më e çuditshme ishte se isha pothuajse krejt vetëm. Prisja të gjeja të paktën disa përdorues të tjerë, por nga të gjithë miqtë e mi në Instagram, vetëm një person tjetër po e përdorte funksionin, në Los Anxhelos. Ishte Highland Hall, një ish-koleg nga një dyqan disqesh ku kam punuar para universitetit. Nuk kishim qenë ndonjëherë shumë afër. I dërgova një mesazh. Harta po na ndihmonte të lidhemi, saktësisht ajo që Instagrami thotë se është synimi i saj.
âMĂ« duket sikur vite mĂ« parĂ« mund tĂ« shihje postimet sipas vendndodhjes, ishte funksion argĂ«tues,â tha Hall. âDoja vetĂ«m tĂ« shihja çfarĂ« ishte kjo veçori dhe mbeta i zhgĂ«njyer. Lol.â
I thashĂ« se mĂ« habiti qĂ« nuk kishte asnjĂ« tjetĂ«r qĂ« e pĂ«rdorte HartĂ«n. A jemi unĂ« dhe miqtĂ« e mi shumĂ« tĂ« rritur pĂ«r grupin e synuar? Apo ndoshta jam jo-popullor dhe tĂ« gjithĂ« tĂ« tjerĂ«t po ndajnĂ« vendndodhjet pa mua. Nuk i dihet. I thashĂ« Hall se gjithçka mĂ« dukej disi e vetmuar. âSi gjithĂ« rrjetet sociale,â tha ai.
PrivatĂ«sia nuk e shqetĂ«sonte Hall. âBesoj se ata e kanĂ« atĂ« tĂ« dhĂ«nĂ« gjithsesi. UnĂ« zakonisht postoj me vonesĂ«, njĂ« javĂ« mĂ« vonĂ«, kĂ«shtu qĂ« nuk Ă«shtĂ« kurrĂ« vendi ku jam nĂ« moment.â
Por e kishte gabim. Ia shpjegova se ai po e ndante nĂ« fakt vendndodhjen e tij aktuale. âNuk e afrova hartĂ«n, por po supozoj se kjo Ă«shtĂ« shtĂ«pia jote,â i shkrova.
Pas njĂ« pauze tĂ« gjatĂ«, Hall u pĂ«rgjigj: âSapo e fika tani.â
Ai nuk Ă«shtĂ« i vetmi i konfuzuar nga funksioni i ri. Adam Mosseri, drejtuesi i Instagramit, kaloi fundjavĂ«n duke bĂ«rĂ« âkontroll dĂ«miâ me pĂ«rdoruesit e indinjuar nĂ« Threads, konkurrenti i Instagramit pĂ«r X-in (ish-Twitter).
PavarĂ«sisht nĂ«se zgjedh tĂ« ndash vendndodhjen nĂ« kohĂ« reale apo jo, tĂ« gjitha fotot, videot dhe Story-t e tua publike shfaqen nĂ« HartĂ« nĂ«se ke pĂ«rdorur etiketa vendndodhjeje nĂ« postime. ShumĂ« njerĂ«z e panĂ« kĂ«tĂ« dhe menduan se Instagrami po mblidhte tĂ« dhĂ«na tĂ« reja pa lejen e tyre. Shikova dhjetĂ«ra pĂ«rgjigje nga Mosseri ndaj kĂ«tyre ankesave, qĂ« bĂ«heshin gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« lodhura me kalimin e kohĂ«s. âNuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«,â tha Mosseri ndaj njĂ« ankese tĂ« fshirĂ« mĂ« pas. âMund tĂ« zgjedhĂ«sh vetĂ« nĂ«se do tĂ« ndash vendndodhjen ose jo, por nuk e ndajmĂ« kurrĂ« pa lejen tĂ«nde.â NjĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i MetĂ«s mĂ« tha se Harta Ă«shtĂ« e fikur nĂ« mĂ«nyrĂ« automatike, dhe vetĂ«m ata qĂ« ti i ndjek mbrapsht mund ta shohin vendndodhjen tĂ«nde, pĂ«rveç nĂ«se zgjedh ta kufizosh edhe mĂ« shumĂ« listĂ«n.
âĂshtĂ« sikur nuk e kuptojnĂ« fare bazĂ«n e tyre tĂ« pĂ«rdoruesve,â thotĂ« Hannah Law, njĂ« 26-vjeçare nga Salt Lake City qĂ« punon si inxhiniere. âInstagrami nuk Ă«shtĂ« njĂ« aplikacion intim ku do tĂ« doje qĂ« njerĂ«zit tĂ« dinin ku je.â Funksioni duket i kopjuar nga Snap Map, thotĂ« ajo, por Snapchat Ă«shtĂ« mĂ« personal. âInstagrami lindi si njĂ« shĂ«rbim transmetimi i jetĂ«s. Ka mĂ« shumĂ« gjasa tĂ« mĂ« ndjekĂ« njĂ« ndjekĂ«s i Instagramit sesa njĂ« mik nĂ« Snapchat.â
Meta thekson se pĂ«rdoruesit kanĂ« kontroll mbi atĂ« qĂ« e sheh vendndodhjen, dhe se prindĂ«rit qĂ« kanĂ« vendosur mbikĂ«qyrje pĂ«r fĂ«mijĂ«t marrin njoftime kur ata e aktivizojnĂ« funksionin. âNjerĂ«zit gjithmonĂ« kanĂ« ardhur nĂ« Instagram pĂ«r tĂ« ndarĂ« çfarĂ« po bĂ«jnĂ« dhe ku janĂ«,â shkroi Meta nĂ« njĂ« postim nĂ« blog. âPavarĂ«sisht se si e pĂ«rdor hartĂ«n, ti dhe miqtĂ« e tu keni njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« re dhe tĂ« lehtĂ« pĂ«r tâu lidhur me njĂ«ri-tjetrin.â
Vitet e fundit, Meta ka nxitur kalimin nga postimet publike drejt mesazheve private. Mosseri e pĂ«rshkruan kĂ«tĂ« si njĂ« ândryshim paradigmeâ qĂ« pasqyron mĂ«nyrĂ«n se si po ndryshon sjellja e pĂ«rdoruesve nĂ« rrjetet sociale, jo si njĂ« detyrim nga kompania.
âKa padyshim njĂ« ndryshim nĂ« mĂ«nyrĂ«n se si njerĂ«zit po pĂ«rdorin rrjetet sociale, sidomos tĂ« rinjtĂ«. Ky funksion ndarjeje vendndodhjeje duket si njĂ« zgjerim i natyrshĂ«m i kĂ«tij trendi,â thotĂ« Lorrie Cranor, profesore nĂ« Carnegie Mellon qĂ« studion privatĂ«sinĂ« dhe ndĂ«rfaqet e aplikacioneve. âPor Instagrami nuk duket i ndĂ«rtuar pĂ«r pĂ«rvoja me grupe tĂ« vogla. Dyshoj qĂ« njerĂ«zit duan qĂ« miqtĂ« e tyre nĂ« Instagram tĂ« dinĂ« aq shumĂ« pĂ«r ta, 24/7. Dhe nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, funksionet qĂ« lejojnĂ« ndjekjen janĂ« problematike.â
EkspertĂ«t shqetĂ«sohen se kĂ«to mjete mund tĂ« ndikojnĂ« nĂ« shĂ«ndetin mendor dhe sjelljen sociale. NjĂ« studim nga organizata Common Sense Media zbuloi se 45% e vajzave adoleshente thanĂ« se ndarja e vendndodhjes kishte njĂ« ndikim âkryesisht negativâ tek ato.
âNe nuk jemi njĂ« organizatĂ« qĂ« Ă«shtĂ« kundĂ«r rrjeteve sociale,â thotĂ« Robbie Torney, drejtor i programeve me AI nĂ« Common Sense Media. âPor fĂ«mijĂ«t na kanĂ« thĂ«nĂ« se ndarja e vendndodhjes krijon presione shoqĂ«rore pĂ«r atĂ« se ku shkojnĂ«, frikĂ« pĂ«r tĂ« mos mbetur jashtĂ«, dhe shqetĂ«sime pĂ«r faktin nĂ«se miqtĂ« e tyre janĂ« duke u argĂ«tuar pa ta. Kjo e bĂ«n mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu pĂ«rshtatur.â
Nuk janĂ« vetĂ«m fĂ«mijĂ«t qĂ« pĂ«rballen me kĂ«to probleme. Kam dĂ«gjuar shumĂ« histori tĂ« pakĂ«ndshme nga pĂ«rdorues tĂ« funksionit âFind My Friendsâ tĂ« Apple. Lindin pyetje tĂ« sikletshme kur dikush nuk ftohet nĂ« ndonjĂ« festĂ«. NjĂ« ish xheloz shfaqet nĂ« njĂ« bar. NjĂ« mik i çuditshĂ«m ndjek me tepĂ«r vĂ«mendje çfarĂ« po bĂ«n. Dhe kur shfaqen probleme, tĂ« heqĂ«sh dikĂ« nga qasja nĂ« vendndodhjen tĂ«nde mund tĂ« sjellĂ« pasoja shoqĂ«rore.
âGjĂ«ja e parĂ« qĂ« do tĂ« kĂ«shillonim Ă«shtĂ« ta fikni,â thotĂ« Torney, sidomos pĂ«r prindĂ«rit qĂ« monitorojnĂ« fĂ«mijĂ«t. âĂĂ«shtjet e sigurisĂ« janĂ« reale dhe ekziston potencial i madh pĂ«r keqpĂ«rdorim.â
Të dhënat e vendndodhjes janë ndoshta forma më e ndjeshme e të dhënave që telefoni yt mbledh rregullisht. Lëvizjet e tua ditore mund të zbulojnë ku jeton, ku punon, me kë kalon kohën, madje edhe ku shkon fëmija yt në shkollë. Nëse viziton një klinikë të specializuar, mund të zbulojë gjendje mjekësore. Nëse merr pjesë në protesta, tregon bindjet politike. Nëse shkon në një lokal për komunitetin LGBTQ+, ka implikime për seksualitetin tënd. Kjo e dhënë është gjithashtu shumë e vlefshme për kompani si Meta që fitojnë para nga reklamat, pasi u lejon të të targetojnë me reklama lokale dhe të nxjerrin më shumë përfundime për atë që je dhe çfarë të pëlqen./BBC/KultPlus.com
Login
Aplikimi bĂ«het online nĂ«: ekosova.rks-gov.net