Ishte me magnitudĂ« 8.8 nĂ« shkallĂ«n Rihter â pse njĂ« tĂ«rmet kaq i fuqishĂ«m kaloi qetĂ«sisht?
Në botën e sizmologjisë, tërmeti që goditi së fundmi zonën e Kamchatkës, Rusi është cilësuar si një prej më të fuqishmëve që janë regjistruar ndonjëherë.
Me njĂ« magnitudĂ« prej 8.8 ballĂ«sh sipas shkallĂ«s sĂ« Rihterit, ai futet nĂ« kategorinĂ« e tĂ«rmeteve monstruoze â ngjarje tĂ« rralla qĂ« kanĂ« potencialin tĂ« shkaktojnĂ« shkatĂ«rrim masiv dhe humbje tĂ« mĂ«dha nĂ« njerĂ«z, raporton skynews.
MegjithatĂ«, ndryshe nga çâpritet zakonisht nga njĂ« tĂ«rmet i kĂ«tij kalibri, ky episod sizmik kaloi me pasoja dukshĂ«m mĂ« tĂ« lehta se çâdo ishte supozuar.
Pyetja qĂ« lind natyrshĂ«m Ă«shtĂ« â Pse ndodhi kjo? Pse njĂ« tĂ«rmet kaq i fuqishĂ«m pati njĂ« ndikim relativisht tĂ« kufizuar?
Një tërmet i parashikuar nga shkencëtarët
Në fakt, ky tërmet nuk ishte plotësisht i papritur për komunitetin shkencor.
Disa sizmologë kishin kohë që paralajmëronin për rrezikun e një tërmeti të madh në këtë rajon.
Ai ndodhi përgjatë kanionit Kuril-Kamchatka, një vijë e thellë zhytjeje në fundin e oqeanit, ku pllaka tektonike e Paqësorit zhyten nën pllakat e Amerikës së Veriut dhe Okhotsk.
Kjo zonĂ« njihet si njĂ« nga segmentet mĂ« aktive tĂ« âRrethit tĂ« Zjarrit tĂ« PaqĂ«soritâ â njĂ« brez sizmik qĂ« pĂ«rfshin njĂ« pjesĂ« tĂ« madhe tĂ« oqeanit PaqĂ«sor dhe Ă«shtĂ« i njohur pĂ«r tĂ«rmetet e fuqishme dhe shpĂ«rthimet vullkanike qĂ« shkakton.
Këto zona zhytjeje krijojnë tension të madh tektonik, që kur lirohet në mënyrë të papritur, prodhon tërmete masive dhe shpesh cuname të fuqishme.
NjĂ« ngjarje qĂ« ka pritur dekada pĂ«r tâu ndodhur
Tërmeti i fundit i madh në këtë pjesë të Gadishullit Kamchatka ishte regjistruar në vitin 1952, rreth 30 kilometra larg epiqendrës së kësaj goditjeje të fundit.
QĂ« nga ajo kohĂ«, sipas ShĂ«rbimit Gjeologjik tĂ« SHBA-sĂ«, Ă«shtĂ« akumuluar njĂ« sasi e konsiderueshme tensioni tektonik â rreth gjashtĂ« metra zhvendosje e pritshme pĂ«rgjatĂ« kĂ«saj vije pĂ«rplasjeje, transmeton Telegrafi.
NĂ« javĂ«t para tĂ«rmetit, janĂ« regjistruar disa âparatĂ«rmeteâ, pĂ«rfshirĂ« njĂ« tĂ«rmet me magnitudĂ« 7.4 mĂ« 20 korrik.
Kjo seri ngjarjesh sugjeroi se presioni i grumbulluar prej dekadash po fillonte të çlirohej, duke sinjalizuar se një tërmet edhe më i madh mund të ishte afër.
Megjithatë, edhe me gjithë këto shenja, parashikimi i saktë i momentit kur ndodh një tërmet, fuqisë së tij reale dhe nëse do të shoqërohet me cunami mbetet një sfidë për shkencën.
Asnjë teknologji aktuale nuk është në gjendje të japë një paralajmërim të saktë dhe në kohë reale për tërmetet.
Tërmet i madh, por pa cunami katastrofik
Një nga arsyet kryesore pse ky tërmet nuk solli pasoja shkatërrimtare ishte mungesa e një cunami gjigant.
Nuk është gjithmonë e thënë që një tërmet i madh të çojë automatikisht në një cunami katastrofik.
Faktorët që ndikojnë në krijimin dhe fuqinë e një cunami përfshijnë:
sasinë e lëvizjes së funddetit,
zona gjeografike ku ndodh kjo lëvizje,
thellësinë e ujërave mbi të.
Deri më tani, informacionet sugjerojnë se edhe në zonat më pranë epiqendrës, vala e cunamit ishte e qëndrueshme dhe shumë më e vogël në krahasim me cunamin shkatërrues që goditi Japoninë në vitin 2011.
Atëherë, tërmeti me magnitudë 9.1 shkaktoi valë detare që arrinin deri në 40 metra lartësi dhe morën rreth 20 mijë jetë njerëzish.
Më pak viktima për shkak të vendndodhjes dhe paralajmërimeve
Një tjetër faktor thelbësor që ndihmoi në kufizimin e pasojave tragjike është se kjo zonë e Kamchatkës është shumë pak e populluar.
Sipas autoriteteve ruse dhe raportimeve nga Kremlini, deri më tani nuk janë raportuar viktima në Rusi.
Ky është një dallim i madh në krahasim me tërmetet që kanë ndodhur në vende si Japonia apo Indonezia, ku dendësia e popullsisë është shumë më e lartë dhe rreziku për humbje të jetës është gjithmonë më i madh.
Një rol të rëndësishëm mund të kenë luajtur edhe tërmetet paraprake. Pas tërmetit të 20 korrikut, u aktivizuan menjëherë alarmet për cunami, duke u dhënë banorëve kohë të ngjiteshin në vende më të sigurta, më të larta.
Në momentin kur ndodhi goditja kryesore, e cila ishte mbi 10 herë më e fuqishme se ajo paraprake, shumë prej njerëzve mund të kenë qenë tashmë në lëvizje, ose të paktën më të ndërgjegjësuar për rrezikun.
Edhe pse tĂ«rmeti nĂ« Kamchatka ishte njĂ« nga mĂ« tĂ« fuqishmit qĂ« Ă«shtĂ« regjistruar ndonjĂ«herĂ«, njĂ« kombinim faktorĂ«sh â vendndodhja e largĂ«t, paralajmĂ«rimet paraprake, mungesa e njĂ« cunami tĂ« madh dhe dendĂ«sia e ulĂ«t e popullsisĂ« â ndihmoi qĂ« kjo fatkeqĂ«si natyrore tĂ« mos shndĂ«rrohej nĂ« njĂ« tragjedi tĂ« pĂ«rmasave masive. /Telegrafi/
The post Ishte me magnitudĂ« 8.8 nĂ« shkallĂ«n Rihter â pse njĂ« tĂ«rmet kaq i fuqishĂ«m kaloi qetĂ«sisht? appeared first on Telegrafi.