Nga Skënder Minxhozi/
NĂ« vazhdĂ«n e zgjedhjeve relativisht tĂ« qeta tĂ« 11 majit, sipas standartit shqiptar tĂ« zgjedhjeve, njĂ« temĂ« e mbajti ndoshta mĂ« shumĂ« se tĂ« tjerat tĂ« tendosur debatin postelektoral pĂ«r shumĂ« ditĂ«. Ishte âheshtja qĂ« flisteâ e ambasadĂ«s amerikane nĂ« TiranĂ« nĂ« lidhje me rezultatin, fitimtarĂ«t dhe humbĂ«sit. MĂ« saktĂ«, heshtja e autoriteteve amerikane qĂ« nuk po dĂ«rdonin ende mesazhet e rastit pĂ«r rezultatin e votimeve dhe mĂ«nyrĂ«n sesi u zhvilluan ato. NjĂ« mesazh i tillĂ« i prerĂ« dhe i paapelueshĂ«m ka qenĂ« tradicionalisht kĂ«to 34 vite gongu i mbarimit tĂ« garĂ«s zgjedhore nĂ« vendin tonĂ«.
Gjerësisht qëndrimi amerikan është pranuar si standarti i vlerësimit të zgjedhjeve në Shqipëri. Aq sa pala humbëse e ka pasur përherë të vështirë ta hedhë poshtë ose ta anashkalojë atë, ashtu si edhe pala fituese është kujdesur me fjalët dhe reagimet kur deklarata nga Uashingtoni kishte vërejtje apo tërheqje veshi.
Ky vit do të jetë i ndryshëm. Ashtu si shumë e shumë gjëra kanë qenë të ndryshme pas 20 janarit për të gjithë globin, kur në Zyrën Ovale hyri për herë të dytë Donald Trump. Nuk mërzitet vetëm Berisha me heshtjen amerikane, mërziten edhe evropianët me aleatin e madh që vendos tarifa, mërziten të dyja hemisferat dhe mbi 170 shtete që jetojnë në to për modifikimet e politikës së jashtme amerikane. SHBA ka premtuar të ndryshojë politikën e saj të jashtme, duke ribërë piketat historike të diplomacisë së saj që e shtynin të ishte kudo dhe të fliste, e disa herë të vendoste, për gjithçka.
Pa i hyrĂ« thellĂ« kĂ«tij procesi qĂ« pritet tĂ« jetĂ« i gjatĂ« dhe tejet kompleks, media amerikane njoftoi sĂ« fundi se administrata Trump ka marrĂ« vendimin pĂ«r tĂ« hequr dorĂ« nga linja ndĂ«rhyrĂ«se nĂ« proceset elektorale nĂ« botĂ«, duke marrĂ« njĂ« pozicion asnjanĂ«s dhe protokollar. âDepartamenti i Shtetit do tĂ« ndĂ«rhyjĂ« nĂ« zgjedhjet e huaja vetĂ«m kur tĂ« ketĂ« njĂ« interes tĂ« qartĂ« dhe tĂ« fuqishĂ«m pĂ«r SHBA-nĂ«, duke u fokusuar nĂ« rĂ«ndĂ«sinĂ« strategjike dhe jo nĂ« pĂ«rhapjen e vlerave demokratikeâ, shkruan networku i madh Fox News.
Dhe njĂ« provĂ« tĂ« vogĂ«l tĂ« kĂ«tij e patĂ«m edhe ne shqiptarĂ«t qĂ« nĂ« 11 maj, nĂ« kĂ«tĂ« cep tĂ« EvropĂ«s. NdĂ«rsa administrata Biden ishte e kudondodhur para, gjatĂ« dhe pas zgjedhjeve me deklarata e qĂ«ndrime disa herĂ« edhe urgjente e kritike, ambasada e SHBA nĂ« TiranĂ« qĂ«ndroi gjatĂ« nĂ« heshtje teksa rezultati i zgjedhjeve merrte formĂ«. Aq sa, duke e vĂ«nĂ« pĂ«rballĂ« kĂ«tĂ« qĂ«ndrim tĂ« pazakontĂ« me shifrat e zhurmshme tĂ« socialistĂ«ve, opozita nuk vonoi tĂ« krijonte njĂ« re tymi sa i pĂ«rket asaj qĂ« e quajti âpakĂ«naqĂ«si amerikane nĂ« lidhje me zgjedhjet shqiptareâ. âE shihni qĂ« sâi kanĂ« uruar, prisni kur tâi heqin vizĂ«n. ĂshtĂ« çeshtje orĂ«shâ â sa e sa orĂ« televizive, shkrime dhe komente e analiza janĂ« derdhur nĂ« eterin shqiptar si variacion i kĂ«tij kumti pas 11 majit, çka ishte de facto e fundit komardare shpĂ«timi qĂ« i mbeti Sali BerishĂ«s pĂ«rballĂ« 83 mandateve tĂ« Edi RamĂ«s.
Prognoza e opozitës për pakënaqësinë amerikane rezulton e pavërtetë, teksa lexon shkrimin e Fox News. SHBA kërkon të ndryshojë kursin e diplomacisë së saj misionare, duke u fokusuar tek një pozicion pragmatist dhe në përputhje të ngushtë me interesat e saj strategjike. Jo më përhapje e demokracisë në çdo cep të globit si në kohën e republikanëve të G.W.Bush, as edhe një predikim i përbotshëm vlerash apo lista porosish ndaj një morie shtetesh, si çka ndodhur me administratat e Obamës apo Biden. Kjo linjë duket se ka marrë fund, në këmbim të një pozicionimi më të ftohtë e më pak paternalist në këto tema.
Tërheqje apo një riformatim i protagonizmit të shtuar të dekadave të fundit, kjo është diçka që do të marrë formë në muajt dhe vitet e ardhshme. Një gjë ama është e sigurt qysh në krye të herës: Donald Trump ka alergji nga leksionet demokratike kur vjen puna tek zgjedhjet. Shumëkush kujton sesi kontestimi që ai i bëri humbjes përballë Joe Biden në zgjedhjet e vitit 2020, degjeneroi në sulmin ndaj Capitol Hill në 6 janar 2021 ku pati të vrarë dhe të lënduar. Tema e zgjedhjeve është për Trump një nerv i zbuluar dhe me shumë gjasë pozicioni i ri i Departamentit të Shtetit e reflekton edhe në kursin e vet diplomatik këtë rrethanë konkrete që lidhet me Amerikën e pas vitit 2021.
Një tjetër temë irrituese për Presidentin Trump është ajo e drejtësisë. Edhe në këtë aspekt qëndrimi amerikan në lidhje me drejtësinë shqiptare ka reflektuar gradualisht dhe indirekt humorin e prishur të presidentit Trump me gjykatat e prokurorët e SHBA, të cilët hodhën mbi të një mal prej mbi 90 akuzash para zgjedhjeve të fundit presidenciale.
Heshtja e amerikanĂ«ve gjatĂ« muajve tĂ« fundit ndaj SPAK dhe pĂ«rgjithĂ«sisht ndaj reformĂ«s nĂ« drejtĂ«si, ka âfolurâ nĂ« mĂ«nyrĂ« mjaft elokuente pa e hapur gojĂ«n. Jo mĂ« deklarime nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« drejtĂ«sisĂ« sĂ« re shqiptare, jo mĂ« takime e foto protokollare me pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« saj, por thjesht njĂ« pajtim nĂ« heshtje me qĂ«ndrimet evropiane nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« temĂ«. Ka rĂ«nĂ« nĂ« sy muajt e fundit fjala vjen, qĂ« takimet e diplomatĂ«ve amerikanĂ« me krerĂ« tĂ« drejtĂ«sisĂ« sĂ« re janĂ« kryer nĂ« ambasadat britanike ose evropiane, por jo nĂ« ambasadĂ«n amerikane siç ndodhte rĂ«ndom.
ĂshtĂ« logjike tĂ« mendohet se kjo ftohje e Uashingtonit ndaj kĂ«tij projekti tĂ« financuar me para amerikane dhe tĂ« mbĂ«shtetur fort qysh nĂ« ditĂ«t e para pas vitit 2015, ka tĂ« bĂ«jĂ« me njĂ« qĂ«ndrim tĂ« ndryshuar tĂ« administratĂ«s Trump ndaj sistemit tĂ« drejtĂ«sisĂ« nĂ« pĂ«rgjithĂ«si. TĂ« cilin vetĂ« Donald Trump e ka akuzuar si njĂ« repart inkuizitor qĂ« godet nĂ« mĂ«nyrĂ« selektive dhe tendencioze kundĂ«rshtarĂ«t politikĂ«.
KĂ«to modifikime tĂ« politikĂ«s amerikane ndaj ShqipĂ«risĂ« shĂ«nojnĂ« njĂ« kthesĂ« qĂ« do tĂ« prodhojĂ« efektet e saj nĂ« skenĂ«n shqiptare. PĂ«r mirĂ« ose pĂ«r keq kjo mbetet tĂ« shihet. Ne duhet tĂ« fillojmĂ« ta mĂ«sojmĂ« veten se nuk do tĂ« kemi mĂ« mbi krye arbitrin e pĂ«rjetshĂ«m amerikan, qĂ« na thotĂ« çfarĂ« Ă«shtĂ« e drejtĂ« dhe çfarĂ« jo. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« krijuar pjekurinĂ« dhe pavarĂ«sinĂ« tonĂ«, ashtu siç mund tĂ« jetĂ« edhe njĂ« rrethanĂ« qĂ« do ta pĂ«rkeqĂ«sojĂ«, tĂ« paktĂ«n nĂ« hapat e parĂ«, situatĂ«n nĂ« lidhje me zbatimin e ligjit, standartet demokratike dhe soliditetin e shtetit. MegjithatĂ« pĂ«r amerikanĂ«t kjo tashmĂ« ka pak rĂ«ndĂ«si. Ata kanĂ« pĂ«rqafuar platformĂ«n âAmerica Firstâ (Amerika mĂ« e para) dhe kjo nĂ«nkupton heqjen dorĂ« nga shumĂ« prej spaletave qĂ« kanĂ« mbajtur nĂ« skenĂ«n botĂ«rore. Kemi hyrĂ« nĂ« njĂ« botĂ« tĂ« re bashkĂ« me shumĂ« tĂ« tjerĂ« rrotull nesh, apo edhe nĂ« cepat mĂ« tĂ« largĂ«ta tĂ« globit. Duhet tĂ« mĂ«sojmĂ« tĂ« notojmĂ« vetĂ«!
The post Tërheqja amerikane nga punët e brendshme të Shqipërisë (dhe të botës) first appeared on JavaNews.al.