Login
NjĂ« premtim global po shuhet nĂ« heshtje â nxehtĂ«sia po djeg marrĂ«veshjet
Në 25 muajt e fundit, vetëm katër prej tyre nuk e kanë tejkaluar mesataren e temperaturës prej 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale. A do të thotë kjo ka dështuar se Marrëveshja e Klimës në Paris?
Duke parë valët e të nxehtit që kanë përfshirë pjesë të mëdha të Evropës gjatë javëve të para të verës, gjetjet e buletinit të klimës për muajin korrik, të publikuara nga shërbimi i klimës së Bashkimit Evropian, Copernicus, nuk janë befasi.
Muaji i kaluar ishte korriku i katërt më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë në Evropë, me temperatura mesatare që arritën në 21.12 gradë Celsius, ose 1.30 gradë Celsius mbi mesataren e korrikut për periudhën 1991-2020.
âPatĂ«m disa kontraste rajonale, siç ndodh shpesh nĂ« EvropĂ«â, tha Julien Nicolas, shkencĂ«tar i lartĂ« nĂ« Copernicus, pĂ«r Euronews.
Muaji filloi jashtëzakonisht i nxehtë në shumicën e pjesëve të Evropës, veçanërisht në perëndim, transmeton Telegrafi.
âNdĂ«rsa muaji pĂ«rparoi, temperaturat ranĂ« dhe kushtet u bĂ«nĂ« mĂ« tĂ« lagĂ«shta nĂ« pjesĂ«n perĂ«ndimore dhe qendrore tĂ« EvropĂ«sâ, shtoi ai
Anomalitë që ranë në sy gjatë korrikut ishin temperaturat shumë mbi mesataren në Skandinavi, ku temperaturat arritën në 30 gradë Celsius për disa javë.
âKjo Ă«shtĂ« mjaft domethĂ«nĂ«se dhe nuk Ă«shtĂ« moti qĂ« do tĂ« prisnim tĂ« zgjaste nĂ« kĂ«to gjerĂ«si gjeografikeâ, pohoi Nicolas.
Ndërkohë, në Turqi temperatura arriti në 50 gradë Celsius.
Tendencë afatgjatë e ngrohjes
Një nga gjetjet kryesore të raportit thekson se, në shkallë globale, korriku 2025 ishte 1.25 gradë Celsius mbi mesataren e vlerësuar të periudhës 1850-1900, e cila përdoret për të përcaktuar nivelin para-industrial. Në 21 nga 25 muajt e fundit, temperatura mesatare globale ka qenë 1.5 gradë Celsius ose më shumë mbi këtë nivel.
Kjo ngre pyetjen: A do të thotë kjo se Marrëveshja historike e Parisit, e ratifikuar nga të gjitha shtetet anëtare të BE-së dhe që synon të kufizojë rritjen afatgjatë të temperaturës mesatare në maksimum 1.5 gradë Celsius mbi nivelin para-industrial, ka dështuar?
âKjo Ă«shtĂ« njĂ« çështje qĂ« po diskutohet pĂ«r momentin. Mendoj se duhet mbajtur mend se MarrĂ«veshja e Parisit i referohet njĂ« mesatareje afatgjatĂ« prej 1.5 gradĂ« Celsius qĂ« nuk duhet tĂ« tejkalohet nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« shmangen pasojat mĂ« katastrofike dhe tĂ« pakthyeshme tĂ« ndryshimeve klimatike. Ajo qĂ« kemi parĂ« gjatĂ« viteve tĂ« fundit janĂ« tejkalime tĂ« pĂ«rkohshme tĂ« kĂ«tij kufiriâ, deklaroi Nicolas.
Ai shpjegoi se, nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, mesatarja afatgjate konsiderohet e tejkaluar vetĂ«m kur niveli Ă«shtĂ« kapĂ«rcyer nĂ« njĂ« mesatare 20-vjeçare â njĂ« kohĂ«zgjatje qĂ« konsiderohet e pĂ«rshtatshme pĂ«r tĂ« karakterizuar klimĂ«n dhe pĂ«r tĂ« zbutur luhatjet natyrore tĂ« temperaturĂ«s globale.
âVetĂ«m kur tĂ« kemi njĂ« mesatare 20-vjeçare tĂ« temperaturave globale mbi 1.5 gradĂ« Celsius, atĂ«herĂ« mund tĂ« themi se kemi tejkaluar kufirin e MarrĂ«veshjes sĂ« Parisitâ, shtoi ai.
Parashikimet më të fundit nga modelet klimatike tregojnë se ky kufi mund të arrihet që në vitin 2030.
âKjo Ă«shtĂ« vetĂ«m disa vite larg. Por ende nuk kemi arritur atjeâ, pohoi shkencĂ«tari.
ShkencĂ«tarĂ«t e Copernicus theksuan se seria e rekordeve tĂ« temperaturĂ«s globale Ă«shtĂ« ndĂ«rprerĂ« â pĂ«r momentin. Do tĂ« ketĂ« periudha âftohjejeâ, si nĂ« korrik 2025, kur temperatura mesatare globale ishte âvetĂ«mâ 1.25 gradĂ« Celsius mbi mesataren e vlerĂ«suar tĂ« periudhĂ«s 1850-1900. Kjo ndodh pĂ«r shkak tĂ« luhatjeve natyrore nĂ« klimĂ«.
âPor, kjo ndodh mbi njĂ« tendencĂ« afatgjatĂ« ngrohjeje, e cila lidhet drejtpĂ«rdrejt me grumbullimin e gazrave serrĂ« nĂ« atmosferĂ«â, tha Nicolas.
Me fjalë të tjera, ndryshimet klimatike nuk kanë ndalur.
Efekte katastrofike
Në këtë drejtim, shkencëtarët e klimës vazhdimisht i referohen efekteve të një bote që po ngrohet, të cilat po shfaqen në të gjitha cepat e Evropës. Në muajin korrik, përmbytje të menjëhershme dhe fatale goditën pjesë të Rumanisë, ndërsa një valë ekstreme të nxehti shkaktoi humbje jete në plazhet e Italisë.
âNjĂ« gjĂ« qĂ« duhet mbajtur mend Ă«shtĂ« se kĂ«to ngjarje ekstreme klimatike nuk kanĂ« nisur para dy vitesh; i kemi parĂ« duke ndodhur prej shumĂ« vitesh. Ne kemi parĂ« pasojat e ndryshimeve klimatike. Kjo pĂ«rfshin edhe shkrirjen e akullnajave dhe rritjen e nivelit tĂ« detit. Por, fakti qĂ« temperaturat mesatare globale kanĂ« arritur nivele rekord i bĂ«n mĂ« tĂ« mundshme kĂ«to ngjarje klimatike ekstremeâ, tha Nicolas.
Ai theksoi se kjo tendencë afatgjatë e ngrohjes dhe pasojat e saj katastrofike nuk do të ndalen përderisa gazrat serrë vazhdojnë të grumbullohen në atmosferë.
Për këtë arsye, shkencëtarët e klimës vazhdojnë të bëjnë thirrje për masa që do ta kundërshtojnë këtë trend.
âNe e shohim urgjencĂ«n e vazhdimit tĂ« veprimeve klimatike pĂ«r tĂ« ulur emetimet e gazrave serrĂ« nĂ« shkallĂ« globale. Dhe kjo Ă«shtĂ« qartĂ«sisht diçka qĂ« nuk duhet tĂ« ndaletâ, tha Nicolas.
Kjo mbetet e vërtetë edhe nëse tejkalohet kufiri prej 1.5 gradë Celsius i vendosur nga Marrëveshja e Parisit.
âNe duhet tĂ« vazhdojmĂ« tĂ« bĂ«jmĂ« gjithçka qĂ« mundemi pĂ«r tĂ« ulur emetimet e gazrave serrĂ«, sepse siç themi shpesh, çdo fraksion shkalle ka rĂ«ndĂ«siâ, pĂ«rfundoi shkencĂ«tari.
ĂshtĂ« nĂ« kĂ«tĂ« kontekst qĂ« organizata tĂ« ndryshme tĂ« shoqĂ«risĂ« civile dhe bota akademike kanĂ« shprehur shqetĂ«sim dhe kundĂ«rshtim ndaj propozimit tĂ« Komisionit Evropian pĂ«r tĂ« lejuar pĂ«rdorimin e kompensimeve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« karbonit si mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur objektivat klimatike tĂ« BE-sĂ« pĂ«r vitin 2040.
Ky propozim ka ngritur shqetĂ«sime se veprimet pĂ«r reduktimin e emetimeve po âoutsourcohenâ (delegohen jashtĂ«), gjĂ« qĂ« sipas kritikĂ«ve e zbut nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive ambicien klimatike. /Telegrafi/
The post NjĂ« premtim global po shuhet nĂ« heshtje â nxehtĂ«sia po djeg marrĂ«veshjet appeared first on Telegrafi.
Putin Went Begging and Invited Himself to a Meeting with Trump
âWe have to stand by the truth. Our own truth.
Zelensky responded to Trump: âUkrainians will not give their land to the occupierâ
