TIRANĂ, 1 dhjetor/ATSH/ Dita BotĂ«rore e LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it organizohet çdo vit mĂ« 1 Dhjetor pĂ«r tĂ« rritur ndĂ«rgjegjĂ«simin nĂ« lidhje me HIV/AIDS-in, dhe pĂ«r tĂ« demonstruar solidaritetin ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« pĂ«rballimin e kĂ«saj pandemie.
Kjo ditë është një mundësi për të reflektuar mbi progresin e bërë deri më sot, për të rritur ndërgjegjësimin për sfidat që mbeten në vazhdimësi, për të mobilizuar të gjithë aktorët që së bashku të dyfishojnë përpjekjet për të siguruar suksesin në përmbushje të qëllimit të përfundimit të HIV/AIDS-it deri në vitin 2030
DITA (nga më të njohurat ndërkombëtarisht në kalendarin e shëndetit) është gjithashtu, një mundësi sensibilizimi për partnerët publikë dhe privatë për të përkujtuar ata që kanë humbur jetën, për të inkurajuar përparimin në parandalimin, trajtimin dhe kujdesin ndaj HIV/AIDS-it në mbarë botën dhe për të festuar fitore të tilla si, rritja e aksesit të këtyre shërbimeve.
E themeluar nĂ« vitin 1988, Dita BotĂ«rore e LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it ishte dita e parĂ« shĂ«ndetĂ«sore globale. Dita BotĂ«rore e LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it u propozua fillimisht nĂ« muajin gusht tĂ« vitit 1987 nga Thomas Netter dhe James Ă. Bunn, tĂ« dy zyrtarĂ« tĂ« informimit publik pĂ«r Programin Global tĂ« HIV/AIDS-it nĂ« OrganizatĂ«n BotĂ«rore tĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ«, nĂ« GjenevĂ«. Ata kishin ndarĂ« idenĂ« e tyre pĂ«r ditĂ«n e HIV/AIDS-it me Dr. Jonathan Mann (Drejtor i Programit Global tĂ« HIV/AIDSit), i cili e kishte miratuar idenĂ« dhe rekomandoi respektimin e DitĂ«s BotĂ«rore tĂ« LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it mĂ« 1 dhjetor tĂ« vitit 1988. Kombet e Bashkuara kanĂ« ngritur njĂ« Program tĂ« PĂ«rbashkĂ«t pĂ«r HIV/AIDS-in, i njohur si UNAIDS. Programi filloi veprimtarinĂ« nĂ« vitin 1996 duke promovuar nĂ« mbarĂ« botĂ«n aktivitete tĂ« lidhura me HIV/AIDS-in. NĂ« vitet e para, temat e DitĂ«s BotĂ«rore tĂ« LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it ishin fokusuar vetĂ«m te fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« rinjtĂ«. Nga viti 1998 e deri mĂ« sot, Dita BotĂ«rore e LuftĂ«s KundĂ«r HIV/AIDS-it organizohet nĂ«n slogane tĂ« ndryshme
Cila është tema e Ditës Botërore të Luftës Kundër HIV/AIDS?
PĂ«r tĂ« shĂ«nuar ndikimin kryesor qĂ« kanĂ« pasur komunitetet nĂ« forcimin e reagimit ndaj HIV-it, si dhe nĂ« shĂ«ndetin global nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, tema e DitĂ«s BotĂ«rore tĂ« HIV/AIDS 2023 Ă«shtĂ«: âLĂ«rini komunitetet tĂ« udhĂ«heqinâ.
FAKTE KRYESORE
HIV-i mbetet një çështje e madhe globale e shëndetit publik, duke marrë 40.4 milionë [32.9-51.3 milionë] jetë deri më tani, me transmetim të vazhdueshëm në të gjitha vendet globalisht; me disa vende që raportojnë tendenca në rritje të infeksioneve të reja kur më parë ishin në rënie.
VlerĂ«sohet se nĂ« fund tĂ« vitit 2022 jetonin 39,0 milionĂ« [33,1â45,7 milionĂ«] njerĂ«z me HIV, dy tĂ« tretat e tĂ« cilĂ«ve (25,6 milionĂ«) janĂ« nĂ« Rajonin Afrikan tĂ« OBSH-sĂ«.
NĂ« vitin 2022, 630 000 [480 000â880 000] njerĂ«z vdiqĂ«n nga shkaqe tĂ« lidhura me HIV dhe 1.3 milion [1.0-1.7 milion] njerĂ«z u infektuan me HIV.
Nuk ka kurë për infeksionin HIV. Megjithatë, me aksesin në parandalimin, diagnostikimin, trajtimin dhe kujdesin efektiv të HIV-it, infeksioni HIV është bërë një gjendje shëndetësore kronike e menaxhueshme, duke u mundësuar njerëzve që jetojnë me HIV të bëjnë jetë të gjatë dhe të shëndetshme.
Shenja dhe simptoma
Simptomat e HIV-it ndryshojnë në varësi të fazës së infeksionit.
Sëmundja përhapet më lehtë në muajt e parë pasi një person është infektuar, por shumë prej tyre nuk janë në dijeni të statusit të tyre deri në fazat e mëvonshme. Në javët e para pas infektimit, njerëzit mund të mos përjetojnë simptoma. Të tjerët mund të kenë një sëmundje të ngjashme me gripin duke përfshirë: ethe; dhimbje koke; skuqje; dhimbje të fytit.
Infeksioni në mënyrë progresive dobëson sistemin imunitar. Kjo mund të shkaktojë shenja dhe simptoma të tjera: nyjet limfatike të fryra; humbje peshe; ethe; diarre; kollë.
Pa trajtim, njerëzit me infeksionin HIV mund të zhvillojnë gjithashtu sëmundje të rënda:
tuberkulozi (TB)
meningjiti kriptokoksik
infeksione të rënda bakteriale
kancere
HIV-i bën që infeksionet e tjera të përkeqësohen, si: hepatiti C, hepatiti B dhe mpox.
Transmetimi
HIV-i mund të transmetohet nëpërmjet shkëmbimit të një sërë lëngjesh trupore nga njerëzit që bashkëjetojnë me të, si: gjaku, qumështi i gjirit, sperma dhe sekrecionet vaginale. HIV-i gjithashtu, mund të transmetohet gjatë shtatzënisë dhe lindjes tek fëmija. Njerëzit nuk mund të infektohen përmes kontaktit të zakonshëm të përditshëm, si: puthja, përqafimi, shtrëngimi i duarve ose ndarja e sendeve personale, ushqimit ose ujit.
Faktorët e rrezikut
Sjelljet dhe kushtet që i vënë njerëzit në rrezik më të madh të kontraktimit të HIV-it përfshijnë: kryerja e seksit anal ose vaginal pa prezervativ; pasja e një infeksioni tjetër seksualisht të transmetueshëm (IST) si: sifilizi, herpesi, klamidia, gonorrea dhe vaginoza bakteriale; përfshirja në përdorimin e dëmshëm të alkoolit dhe drogës në kontekstin e sjelljes seksuale; ndarja e gjilpërave, shiringave dhe pajisjeve të tjera të injektimit dhe solucioneve të kontaminuara gjatë injektimit të drogës; marrjen e injeksioneve të pasigurta, transfuzionet e gjakut dhe transplantimin e indeve, dhe procedurat mjekësore që përfshijnë prerje ose shpime josterile; të përjetuarit e lëndimeve aksidentale me gjilpërë, përfshirë edhe midis punonjësve shëndetësorë.
Parandalimi
HIV-i është një sëmundje e parandalueshme.
Zvogëloni rrezikun e infektimit me HIV duke: Përdorur një prezervativ mashkullor ose femëror gjatë seksit; Duke u testuar për HIV dhe infeksione seksualisht të transmetueshme; Kryer një rrethprerjeje mjekësore vullnetare tek meshkujt; Përdorur shërbime të reduktimit të dëmit për njerëzit që injektojnë dhe përdorin drogë.
/a.f/
The post Sot, Dita Botërore e Luftës Kundër HIV/AIDS appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Login
