Viti 2024 ishte më i nxehti në histori të Evropës – cili vend u prek më rëndë nga zjarret?
Sjellja njerëzore nxit shumicën dërrmuese të zjarreve në Evropë, por ndryshimi i klimës është ajo që po i bën ato më të shpeshta dhe intensive.
Viti 2024 ishte viti më i nxehtë i Evropës që nga fillimi i regjistrimeve në vitin 1940.
Kushtet më të nxehta dhe më të thata, të kombinuara me thatësira dhe valë të nxehti më të shpeshta, po krijojnë peizazhe shumë të ndezshme, veçanërisht në Evropën jugore dhe qendrore, sipas Agjencisë Evropiane të Mjedisit.
Portugalia regjistroi sipërfaqen më të madhe të djegur në BE në vitin 2024, me gati 450 kilometra katrorë tokë të shkatërruar.
Zjarret ndodhën në fillim të sezonit të zjarreve në ishullin e Madeirës, dhe më vonë rreth mesit të shtatorit në kontinent.
Pas Portugalisë, Bullgaria dhe Spanja ishin vendet ku flakët dogjën më shumë tokë, me përkatësisht 310.9 kilometra katrorë dhe 186.5 kilometra katrorë të djegura.
Por, kjo nuk është hera e parë që zjarret e e kanë goditur Portugalinë rëndë.
Në vitin 2017, vendi përjetoi një sezon jashtëzakonisht shkatërrues zjarresh.
Një total prej 117 personash vdiqën dhe u dogjën 902.6 kilometra katrorë, shkruan euronews.
Edhe pse sezoni i zjarreve të këtij viti nuk ka mbaruar ende, nga fillimi i vitit deri më 15 korrik, zona e djegur është tashmë tre herë më e lartë se e njëjta periudhë e vitit të kaluar, sipas Institutit Kombëtar Portugez për Ruajtjen e Natyrës dhe Pyjeve.
Midis viteve 2000 dhe 2024, zjarret e egra dogjën mesatarisht 3,770 kilometra katrorë tokë të BE-së çdo vit.
Kjo përbën një mesatare vjetore prej 10% të pyjeve dhe 21% të kullotave që digjen në BE.
Është vlerësuar se zjarret i kushtojnë BE-së 2.5 miliardë euro çdo vit, për shkak të shkatërrimit ose dëmtimeve të rënda të ndërtesave dhe infrastrukturës, siç janë linjat e energjisë, furnizimi me ujë dhe rrugët e transportit.
Ato gjithashtu mund të dekurajojnë turistët, duke goditur ekonomitë lokale që varen nga turizmi.
Çfarë i shkakton zjarret?
Agjencia Evropiane e Mjedisit vlerëson se sjellja dhe aktivitetet njerëzore, të tilla si neglizhenca dhe zjarrvënia e qëllimshme, përbëjnë drejtpërdrejt ose tërthorazi 95% të zjarreve në Evropë.
Zjarret e shkaktuara nga njeriu shpesh fillojnë pranë kufirit midis zonave të ndërtuara dhe zonave gjysmënatyrore ose të egra, siç janë rrugët ose qytetet ngjitur me pyjet.
Megjithatë, vetëm ndezja njerëzore nuk lidhet drejtpërdrejt me përhapjen dhe intensitetin e një zjarri.
Vetëm 1.2% e zjarreve evropiane kanë rezultuar në 65% të sipërfaqes totale të djegur.
Mundësia që një zjarr në natyrë të bëhet i pakontrollueshëm varet nga lloji i bimësisë, lënda djegëse në tokë, topografia dhe kushtet e motit (temperatura e lartë, lagështia relative e ulët dhe era e shpejtë).
Ndërsa temperaturat rriten për shkak të ndryshimeve klimatike, rritet edhe rreziku që zjarret në natyrë të bëhen më të shpeshta, intensive dhe afatgjata në Evropë.
Ndryshe, një studim i vitit 2025 arriti në përfundimin se zjarrfikësit që ishin të përfshirë drejtpërdrejt në sezonin ekstrem të zjarreve në Portugali në vitin 2017 tregojnë një kuptim të kufizuar të sjelljes ekstreme të zjarreve dhe drejtojnë vëmendje minimale drejt masave parandaluese. /Telegrafi/
The post Viti 2024 ishte më i nxehti në histori të Evropës – cili vend u prek më rëndë nga zjarret? appeared first on Telegrafi.