Agjencia e Sigurisë dhe Inteligjencës e Kroacisë (SOA) vlerëson se marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë mbeten të paqëndrueshme dhe se, në këto rrethana, përshkallëzimi i tensioneve në Kosovë paraqet një rrezik të vazhdueshëm.
Në raportin e saj vjetor, SOA hedh dritĂ« jo vetĂ«m mbi situatĂ«n e sigurisĂ« nĂ« Kroaci, por edhe mbi zhvillimet nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor â njĂ« rajon qĂ«, sipas saj, vazhdon tĂ« pĂ«rballet me sfida tĂ« thella politike dhe tĂ« sigurisĂ«, tĂ« lidhura ngushtĂ« me çështjet e pazgjidhura ndĂ«rshtetĂ«rore.
Edhe pse BE-ja dhe SHBA-ja mbeten të përfshira në përpjekjet për stabilizim, raporti nënvizon se zgjidhja e këtyre çështjeve vazhdon të jetë e vështirë.
Kjo klimë pasigurie, sipas SOA-s, ndikon drejtpërdrejt edhe në procesin e integrimit evropian të rajonit, i cili po ec me ritme të ngadalta.
Kroacia sheh kërcënime të vazhdueshme në veri
Në vlerësimin e saj për Kosovën, SOA thekson ekzistencën e grupeve që synojnë destabilizimin e situatës në veri të vendit, ku shumica e popullsisë është serbe.
Si shembull për këtë, raporti përmend sulmin e armatosur të formacioneve serbe ndaj Policisë së Kosovës në fshatin Banjskë, më 24 shtator të vitit 2023, në të cilin mbeti i vrarë një polic.
Prishtina e ka akuzuar Beogradin për këtë sulm, ndërsa zyrtarët serbë kanë mohuar çdo përgjegjësi.
Raporti vëren se ende nuk është e qartë se si është organizuar ky formacion paraushtarak dhe si është armatosur me armë të rënda me origjinë ushtarake.
Për Millan Radoiçiqin, i cili ka marrë përgjegjësinë për organizimin e sulmit dhe ka qenë pjesëmarrës në të, raportohet se është larguar në Serbi, ku është marrë në pyetje, por ende pritet ngritja e procedurave penale kundër tij.
Raporti i SOA-s përmend edhe përpjekjet e autoriteteve të Kosovës për të shuar institucionet paralele serbe në veri, me qëllim forcimin e sovranitetit të shtetit dhe kufizimin e ndikimit të Beogradit në këtë zonë.
âNĂ« rrethana tĂ« tilla, pĂ«rshkallĂ«zimi i tensioneve nĂ« KosovĂ« mbetet njĂ« rrezik i vazhdueshĂ«m. Ndaj, rolin e garantuesit tĂ« sigurisĂ« vazhdon ta luajĂ« prania ushtarake e forcave ndĂ«rkombĂ«tareâ, pĂ«rfundon SOA.
Balancimi strategjik i Serbisë
Për fqinjin verior të Kosovës, Serbinë, SOA thekson vazhdimësinë e politikës së balancimit midis Perëndimit, Rusisë dhe Kinës.
Kjo strategji pĂ«rfshin edhe promovimin e konceptit tĂ« âbotĂ«s serbeâ, i cili synon bashkimin e serbĂ«ve nĂ« vendet fqinje â sidomos nĂ« Bosnje e HercegovinĂ«, Mal tĂ« Zi dhe KosovĂ« â nĂ«n ombrellĂ«n e unifikuar politike tĂ« Beogradit zyrtar.
Në nivelin e brendshëm, SOA vëren se Serbia ka përjetuar disa valë protestash antiqeveritare, të organizuara kryesisht nga studentët, të cilët kërkojnë demokratizim të shoqërisë, depolitizim të institucioneve shtetërore, forcim të lirisë së medias dhe luftë kundër korrupsionit.
Raporti thekson se â nĂ« njĂ« situatĂ« tĂ« tillĂ« tĂ« ndĂ«rlikuar, me polarizim shoqĂ«ror nĂ« rritje â mediat pranĂ« strukturave qeverisĂ«se pĂ«rforcojnĂ« njĂ« narrativ qĂ« identifikon armiq tĂ« jashtĂ«m dhe tĂ« brendshĂ«m.
Sipas raportit, kjo krijon një atmosferë të kërcënimit kombëtar dhe përdoret për të diskredituar protestat studentore.
NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, Republika e KroacisĂ« pĂ«rmendet si njĂ« âfaktor i pĂ«rhershĂ«m antiserbâ, thekson SOA.
Sfida të tjera
Agjencia kroate vëren se në Bosnje dhe Hercegovinë vazhdon paqëndrueshmëria politike, e shkaktuar nga mosmarrëveshjet midis entiteteve dhe komuniteteve për rregullimin kushtetues dhe politikën e jashtme.
Konflikti kryesor qëndron midis udhëheqjes së Republikës Sërpska dhe Përfaqësuesit të Lartë mbi juridiksionin.
SOA vlerĂ«son se udhĂ«heqja e RepublikĂ«s SĂ«rpska mbĂ«shtet hapur shpĂ«rbĂ«rjen e Bosnje dhe HercegovinĂ«s dhe kĂ«rkon mbĂ«shtetje politike nga Rusia â gjĂ« qĂ« do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« krijojĂ« sfida serioze politike dhe tĂ« sigurisĂ«.
Në Mal të Zi, sipas raportit, vazhdon po ashtu ndarja socio-politike mes opsionit proevropian dhe atij serb, i cili është njëkohësisht prorus dhe antiperëndimor.
PartitĂ« radikale serbe janĂ« pjesĂ« e koalicionit aktual qeverisĂ«s, dhe megjithĂ«se Qeveria malazeze synon tĂ« demonstrojĂ« angazhim evropian, ndikimi i politikave nacionaliste dhe antiperĂ«ndimore tĂ« opsionit serb mund tĂ« pengojĂ« integrimin evropian dhe tâi ndikojĂ« negativisht marrĂ«dhĂ«niet me BE-nĂ«, vlerĂ«son raporti i SOA-s.
Ai pĂ«rmend edhe KishĂ«n Ortodokse Serbe, qĂ« pĂ«rveç rolit fetar, thotĂ« se ka edhe ndikim tĂ« fuqishĂ«m politik â kombĂ«tar dhe rajonal.
UdhĂ«heqĂ«sit e KishĂ«s promovojnĂ« konceptin e âbotĂ«s serbeâ, duke pĂ«rfshirĂ« veçanĂ«risht Bosnje dhe HercegovinĂ«n, Malin e Zi dhe KosovĂ«n si pjesĂ« tĂ« kĂ«saj hapĂ«sire, vĂ« nĂ« dukje raporti.
I njëjti paralajmëron, gjithashtu, se organizatat kriminale të Ballkanit Perëndimor, sidomos ato serbo-malazeze, janë shumë aktive në trafikimin e kokainës nga Amerika e Jugut drejt Evropës.
Roli destabilizues i Rusisë
Në një pjesë të raportit, SOA thekson edhe ndikimin e vazhdueshëm dhe destabilizues të Rusisë në Ballkanin Perëndimor.
Moska, sipas raportit, pĂ«rdor njĂ« gamĂ« mjetesh â sidomos lidhjet tradicionale me SerbinĂ« â pĂ«r tĂ« ruajtur dhe zgjeruar ndikimin e saj nĂ« rajon.
Agjencia vëren, gjithashtu, praninë aktive të shërbimeve ruse të inteligjencës në Serbi, të cilat, sipas SOA-s, përfshijnë edhe strehimin e agjentëve të larguar nga vendet perëndimore.
Raporti thekson se nga territori serb operojnë edhe mjete hibride ruse dhe përmend në mënyrë të veçantë RT-në dhe Sputnik-un.
KĂ«to media âshĂ«rbejnĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rhapur narrativĂ« prorusĂ« dhe antiperĂ«ndimorĂ« nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimorâ, thekson raporti.
âDemokraci e sigurtâ
PĂ«r vetĂ« KroacinĂ«, SOA vlerĂ«son se Ă«shtĂ« njĂ« âdemokraci e sigurt dhe e qĂ«ndrueshme nĂ« njĂ« mjedis sfidues tĂ« sigurisĂ«â.
Ajo thekson se ndryshimet e shpejta globale, zhvillimet teknologjike dhe pasojat e luftës në Ukrainë kanë ndikuar në përkeqësimin e sigurisë në Evropë.
Por Kroacia, aktualisht, nuk përballet me kërcënime serioze të drejtpërdrejta ndaj sigurisë kombëtare apo rendit demokratik kushtetues, konstaton SOA.
The post Shërbimet kroate: Përshkallëzimi i tensioneve në Kosovë, rrezik i vazhdueshëm appeared first on Telegrafi.