Një premtim global po shuhet në heshtje – nxehtësia po djeg marrëveshjet
Në 25 muajt e fundit, vetëm katër prej tyre nuk e kanë tejkaluar mesataren e temperaturës prej 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale. A do të thotë kjo ka dështuar se Marrëveshja e Klimës në Paris?
Duke parë valët e të nxehtit që kanë përfshirë pjesë të mëdha të Evropës gjatë javëve të para të verës, gjetjet e buletinit të klimës për muajin korrik, të publikuara nga shërbimi i klimës së Bashkimit Evropian, Copernicus, nuk janë befasi.
Muaji i kaluar ishte korriku i katërt më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë në Evropë, me temperatura mesatare që arritën në 21.12 gradë Celsius, ose 1.30 gradë Celsius mbi mesataren e korrikut për periudhën 1991-2020.
“Patëm disa kontraste rajonale, siç ndodh shpesh në Evropë”, tha Julien Nicolas, shkencëtar i lartë në Copernicus, për Euronews.
Muaji filloi jashtëzakonisht i nxehtë në shumicën e pjesëve të Evropës, veçanërisht në perëndim, transmeton Telegrafi.
“Ndërsa muaji përparoi, temperaturat ranë dhe kushtet u bënë më të lagështa në pjesën perëndimore dhe qendrore të Evropës”, shtoi ai
Anomalitë që ranë në sy gjatë korrikut ishin temperaturat shumë mbi mesataren në Skandinavi, ku temperaturat arritën në 30 gradë Celsius për disa javë.
“Kjo është mjaft domethënëse dhe nuk është moti që do të prisnim të zgjaste në këto gjerësi gjeografike”, pohoi Nicolas.
Ndërkohë, në Turqi temperatura arriti në 50 gradë Celsius.
Tendencë afatgjatë e ngrohjes
Një nga gjetjet kryesore të raportit thekson se, në shkallë globale, korriku 2025 ishte 1.25 gradë Celsius mbi mesataren e vlerësuar të periudhës 1850-1900, e cila përdoret për të përcaktuar nivelin para-industrial. Në 21 nga 25 muajt e fundit, temperatura mesatare globale ka qenë 1.5 gradë Celsius ose më shumë mbi këtë nivel.
Kjo ngre pyetjen: A do të thotë kjo se Marrëveshja historike e Parisit, e ratifikuar nga të gjitha shtetet anëtare të BE-së dhe që synon të kufizojë rritjen afatgjatë të temperaturës mesatare në maksimum 1.5 gradë Celsius mbi nivelin para-industrial, ka dështuar?
“Kjo është një çështje që po diskutohet për momentin. Mendoj se duhet mbajtur mend se Marrëveshja e Parisit i referohet një mesatareje afatgjatë prej 1.5 gradë Celsius që nuk duhet të tejkalohet në mënyrë që të shmangen pasojat më katastrofike dhe të pakthyeshme të ndryshimeve klimatike. Ajo që kemi parë gjatë viteve të fundit janë tejkalime të përkohshme të këtij kufiri”, deklaroi Nicolas.
Ai shpjegoi se, në përgjithësi, mesatarja afatgjate konsiderohet e tejkaluar vetëm kur niveli është kapërcyer në një mesatare 20-vjeçare – një kohëzgjatje që konsiderohet e përshtatshme për të karakterizuar klimën dhe për të zbutur luhatjet natyrore të temperaturës globale.
“Vetëm kur të kemi një mesatare 20-vjeçare të temperaturave globale mbi 1.5 gradë Celsius, atëherë mund të themi se kemi tejkaluar kufirin e Marrëveshjes së Parisit”, shtoi ai.
Parashikimet më të fundit nga modelet klimatike tregojnë se ky kufi mund të arrihet që në vitin 2030.
“Kjo është vetëm disa vite larg. Por ende nuk kemi arritur atje”, pohoi shkencëtari.
Shkencëtarët e Copernicus theksuan se seria e rekordeve të temperaturës globale është ndërprerë – për momentin. Do të ketë periudha “ftohjeje”, si në korrik 2025, kur temperatura mesatare globale ishte “vetëm” 1.25 gradë Celsius mbi mesataren e vlerësuar të periudhës 1850-1900. Kjo ndodh për shkak të luhatjeve natyrore në klimë.
“Por, kjo ndodh mbi një tendencë afatgjatë ngrohjeje, e cila lidhet drejtpërdrejt me grumbullimin e gazrave serrë në atmosferë”, tha Nicolas.
Me fjalë të tjera, ndryshimet klimatike nuk kanë ndalur.
Efekte katastrofike
Në këtë drejtim, shkencëtarët e klimës vazhdimisht i referohen efekteve të një bote që po ngrohet, të cilat po shfaqen në të gjitha cepat e Evropës. Në muajin korrik, përmbytje të menjëhershme dhe fatale goditën pjesë të Rumanisë, ndërsa një valë ekstreme të nxehti shkaktoi humbje jete në plazhet e Italisë.
“Një gjë që duhet mbajtur mend është se këto ngjarje ekstreme klimatike nuk kanë nisur para dy vitesh; i kemi parë duke ndodhur prej shumë vitesh. Ne kemi parë pasojat e ndryshimeve klimatike. Kjo përfshin edhe shkrirjen e akullnajave dhe rritjen e nivelit të detit. Por, fakti që temperaturat mesatare globale kanë arritur nivele rekord i bën më të mundshme këto ngjarje klimatike ekstreme”, tha Nicolas.
Ai theksoi se kjo tendencë afatgjatë e ngrohjes dhe pasojat e saj katastrofike nuk do të ndalen përderisa gazrat serrë vazhdojnë të grumbullohen në atmosferë.
Për këtë arsye, shkencëtarët e klimës vazhdojnë të bëjnë thirrje për masa që do ta kundërshtojnë këtë trend.
“Ne e shohim urgjencën e vazhdimit të veprimeve klimatike për të ulur emetimet e gazrave serrë në shkallë globale. Dhe kjo është qartësisht diçka që nuk duhet të ndalet”, tha Nicolas.
Kjo mbetet e vërtetë edhe nëse tejkalohet kufiri prej 1.5 gradë Celsius i vendosur nga Marrëveshja e Parisit.
“Ne duhet të vazhdojmë të bëjmë gjithçka që mundemi për të ulur emetimet e gazrave serrë, sepse siç themi shpesh, çdo fraksion shkalle ka rëndësi”, përfundoi shkencëtari.
Është në këtë kontekst që organizata të ndryshme të shoqërisë civile dhe bota akademike kanë shprehur shqetësim dhe kundërshtim ndaj propozimit të Komisionit Evropian për të lejuar përdorimin e kompensimeve ndërkombëtare të karbonit si mënyrë për të përmbushur objektivat klimatike të BE-së për vitin 2040.
Ky propozim ka ngritur shqetësime se veprimet për reduktimin e emetimeve po “outsourcohen” (delegohen jashtë), gjë që sipas kritikëve e zbut në mënyrë efektive ambicien klimatike. /Telegrafi/
The post Një premtim global po shuhet në heshtje – nxehtësia po djeg marrëveshjet appeared first on Telegrafi.