Tropoja dhe Alpet e saj kanë njohur rritje të vazhdueshme të vizitorëve dhe turistëve duke e zgjedhur si një destinacion të veçantë të turizmit malor.
Një prej destinacioneve është edhe Bjeshka e Dobërdolit e vendosur në lartësitë e maleve të Tropojës 2200 m mbi nivelin e detit, në pjesën e sipërme të luginës se Gashit.
Kryeministri Edi Rama ka publikuar në rrjetet sociale pamje nga lugina e bjeshkëve të Dobërdolit, e rrethuar nga gjelbërimi dhe me kuajt që enden të lirë mes kësaj bukurie natyrore alpine.
Në pjesën e sipërme të luginës gjenden disa liqene akullnajore, më i madhi prej të cilëve është liqeni i Dashit në një lartësi prej 2175 m. Ky është edhe një ndër liqenet akullnajore më të mëdhenj të Alpeve tona.
Këto bjeshkë janë të rrethuara me shumë male me mbi 2000 m lartësi me shkëmbinj me moshë gjeologjike nga më të vjetrit në Shqipëri.
Prej muajsh ka nisur puna për rehabilitimin e rrugës nga Tropoja e Vjetër deri në Bjeshkën e Dobërdolit.
Kjo rrugë ka një rëndësi të madhe për banorët e zonës, por edhe për turistët e shumtë që eksplorojnë bjeshkët madhështore dhe natyrën e paprekur të kësaj treve./atsh/KultPlus.com
PĂ«r individĂ«t e suksesshĂ«m nĂ« industrinĂ« e showbizit, 50 vjet mund tĂ« jenĂ« njĂ« arritje e vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu arritur. Por pĂ«r superyllin indian Rajinikanth, ky pĂ«rvjetor jubilar nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m pĂ«r mbijetesĂ«, Ă«shtĂ« pĂ«r njĂ« mbretĂ«rim tĂ« pandĂ«rprerĂ«, duke shndĂ«rruar kinematĂ« nĂ« tempuj dhe audiencĂ«n nĂ« besimtarĂ«. Pjesa mĂ« e madhe e punĂ«s sĂ« tij Ă«shtĂ« nĂ« industrinĂ« e filmit dhe kinemasĂ« âTamilâ, ku filmat e tij kanĂ« pĂ«rcaktuar breza tĂ« tĂ«rĂ«.
NĂ« vitin 1975, njĂ« i ri Shivaji Rao Gaekwad, qĂ« mĂ« vonĂ« do tĂ« bĂ«hej i njohur nĂ« mbarĂ« botĂ«n si Rajinikanth, hapi derĂ«n pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« njĂ« set filmi nĂ« Madras (tani Chennai) pĂ«r filmin âApoorva Raagangalâ, ku interpretoi njĂ« rol tĂ« shkurtĂ«r por tĂ« paharrueshĂ«m si njĂ« mashkull kokĂ«fortĂ«.
Pothuajse pesĂ« dekada mĂ« pas dhe me 170 filma, filmi i tij mĂ« i ri, âCoolieâ, u shfaq mĂ« 14 gusht. Ky film kremton udhĂ«timin e tij, me njĂ« histori qĂ«, nĂ« disa pjesĂ«, pasqyron jetĂ«n e tij. Ai luan njĂ« hero tĂ« klasĂ«s punĂ«tore qĂ« i kundĂ«rvihet njĂ« tĂ« pasuri shtypĂ«s.
Superylli 74-vjeçar është një fenomen, i adhuruar në tempuj të ndërtuar për të, imazhi i tij mbartet në avionë gjatë promovimeve të filmave, dhe nderohet në Japoninë e largët me pasionin që zakonisht i rezervohet idhujve lokalë.
Historia e Rajinikanth Ă«shtĂ« e njĂ« tĂ« huaji qĂ« u bĂ« njĂ« nga mĂ« tĂ« dashurit tĂ« kinemasĂ« indiane, njĂ« hero i klasĂ«s punĂ«tore, tĂ« cilit i jepet pĂ«lqim nga çdo lloj kategorie shoqĂ«rore dhe gjeografike. Jeta e tij Ă«shtĂ« njĂ« rrugĂ«tim jashtĂ«zakonisht i larmishĂ«m nga varfĂ«ria deri nĂ« superfamĂ« tĂ« pakontestueshme, duke fituar Ămimin âDadasaheb Phalkeâ, çmimin mĂ« tĂ« lartĂ« kinematografik tĂ« IndisĂ« dhe âPadma Vibhushanâ, çmimin e dytĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« shtetĂ«ror.
Për miliona fansa dhe rreth 50,000 klube fansash, ky përvjetor është një mundësi tjetër për të festuar heroin e tyre.
PĂ«r ta, ai Ă«shtĂ« njĂ« demigod, idolizimi i tĂ« cilit ka njĂ« pĂ«rmasĂ« mitike. âPerĂ«nditĂ« duhet tĂ« shfaqen nĂ« njĂ« formĂ«,â thotĂ« A Rajendran, njĂ« adhurues i flaktĂ«.
Naman Ramachandran, autor i biografisĂ« âRajinikanth: A Definitive Biographyâ, vĂ«ren se fansat e Rajinikanth janĂ« tĂ« ndryshĂ«m, duke pĂ«rfshirĂ« si bankierĂ« tĂ« Wall Street, ashtu edhe pastruese nĂ« Tamil Nadu. Magjia e tij nĂ« ekran qĂ«ndron nĂ« faktin se ai luan Ă«ndrrĂ«n e tĂ« mundurit tĂ« tĂ« gjitha mundĂ«sive: tĂ« mundesh pĂ«rballĂ« vĂ«shtirĂ«sive pa humbur njerzillĂ«kun.
NjĂ« dokumentar i vitit 2015 pĂ«r superyllin, âFor the Love of a Manâ, i realizuar nga Rinku Kalsy dhe Joyojeet Pal, kap thellĂ«sinĂ« e kĂ«tij adhurimi, fansat qĂ« hipotekojnĂ« shtĂ«pitĂ«, shesin arin familjar dhe trajtojnĂ« premierat e filmave si festivale tĂ« paharrueshme.
âKjo nuk Ă«shtĂ« adhurim,â shpjegoi Kalsy, âĂ«shtĂ« identitet. Ai pĂ«rfaqĂ«son atĂ« qĂ« ata shpresojnĂ« tĂ« jenĂ«: tĂ« thjeshtĂ«, tĂ« moralshĂ«m, por tĂ« fuqishĂ«m kur Ă«shtĂ« e nevojshme.â
ShtĂ«pia e tij nĂ« Chennai Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« tempuj pĂ«r mijĂ«ra adhurues qĂ« kĂ«rkojnĂ« njĂ« shikim, njĂ« bekim, ose emĂ«rimin e njĂ« fĂ«mije. NĂ« vitin 2016, linja ajrore AirAsia publikoi njĂ« avion tĂ« mbuluar me fytyrĂ«n e tij pĂ«r tĂ« shĂ«nuar daljen e filmit tĂ« tij âKabaliâ, njĂ« simbol qĂ« tregon se imazhi i tij mund tĂ« mbajĂ« njĂ« film nĂ« ajĂ«r.
Adhurimi shpesh shndĂ«rrohet nĂ« punĂ« shoqĂ«rore, kur klubet e fansave organizojnĂ« fushata dhurimi gjaku, ndihmĂ« pĂ«r fatkeqĂ«si dhe ngjarje komunitare nĂ« emĂ«r tĂ« tij. Siç shkruan Aishwarya Rajinikanth nĂ« librin e saj âStanding on an Apple Boxâ: âAti im nuk sillet asnjĂ«herĂ« si njĂ« superstar nĂ« shtĂ«pi⊠pĂ«rveç nĂ« filmat e tij.â
Kultura e fansave të Rajinikanth gjithashtu fshin kufirin mes kinemasë dhe jetës.
Ădo premierĂ« filmi bĂ«het njĂ« spektakĂ«l ritualistik. TĂ« shohĂ«sh njĂ« film tĂ« Rajinikanth nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« shfaqje, por njĂ« karneval qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rzierje e krenarisĂ« popullore, krenarisĂ« sĂ« klasĂ«s punĂ«tore, festĂ«s shoqĂ«rore dhe gĂ«zimit tĂ« ekstazuar.
Pas tre orësh drejtësie supernatyrore, humorit, romancës dhe hakmarrjes, kinematë janë mbushur me popcorn sikur të ishte konfeti, dhe fansat rrjedhin nëpër rrugë, duke bërtitur nga gëzimi i çliruar.
Këtë vit, festimet kanë arritur kulmin: në rrethin e Madurai, një fans ka ndërtuar një tempull të zbukuruar me mbi 5,500 posterë dhe foto, duke ofruar lutje para një statuje të yllit.
NjĂ« nga katĂ«r fĂ«mijĂ«t, Rajinikanth u rrit nĂ« varfĂ«ri; babai i tij ishte njĂ« polic. âKur braktisa shkollĂ«n, babai mĂ« dĂ«rgoi tĂ« punoja si punĂ«tor krahu,â kujton ai. NjĂ« i afĂ«rm e ndihmoi tĂ« bĂ«hej konduktor autobusi.
Një mik, duke vënë re pasionin e tij për teatrin, grumbulloi fonde për ta dërguar në Institutin e Filmit të Madras, një shkollë filmike e financuar nga shteti. Atje, u shfaq talenti i tij dhe regjisori i njohur Tamil, K. Balachander, i dha mundësinë e tij të parë në 1975.
Rajinikanth u dallua nga imazhi i yjeve të tjerë të kinemasë Tamil, si MG Ramachandran, për ngjyrën e tij të errët të lëkurës, dialektin e tij të ashpër dhe ecjen e tij të rafinuar që u bë një element i pazëvendësueshëm i identitetit të tij kinematik.
Ai nisi me rolet e heroit tĂ« keq dhe tĂ« pavlerĂ« qĂ« morĂ«n vlerĂ«sime nĂ« filma si âApoorva Raagangalâ, âMoondru Mudichuâ dhe âPathinaru Vayathinileâ, dhe mori role tĂ« pasura nĂ« âAvargalâ, âJohnnyâ, âMullum Malarumâ, si dhe role tragjike nĂ« âBhuvana Oru Kelvikuriâ.
Nga vitet 1990, ai u njoh pĂ«r rolet e tij tĂ« mĂ«dha dhe figura shpirtĂ«rore si Sri Raghavendrar dhe Baba. NĂ« vitin 1998, âMuthuâ u bĂ« njĂ« sensacion nĂ« Japoni.
Filma si âSivajiâ dhe âEnthiranâ, ku ai luajti njĂ« robot, ishin hitet mĂ« tĂ« mĂ«dha, dhe pavarĂ«sisht problemeve shĂ«ndetĂ«sore, filmat e tij vazhduan tĂ« arrinin sukses tĂ« madh komercial.
NĂ« fillim, kritikĂ«t e pĂ«rçmonin Rajinikanth si âMbreti i Stilitâ, tĂ« njohur pĂ«r gjestet e tij tĂ« njohura si hedhjet e cigareve, shtypjen e syzeve dhe frazat me humor tĂ« theksuar. MegjithatĂ«, vlerat qĂ« karakteret e tij pĂ«rfaqĂ«sojnĂ«: besnikĂ«ria, guximi, humori dhe drejtĂ«sia, janĂ« tĂ« pĂ«rhershme dhe universale.
Regjisori SP Muthuraman, i cili ka punuar me tĂ« nĂ« 25 filma, e atribuon suksesin e tij nĂ« âpunĂ« tĂ« palodhur, dedikim, mirĂ«sjellje dhe sjellje pĂ«rgjegjĂ«sie ndaj kolegĂ«ve, producentĂ«ve dhe shpĂ«rndarĂ«sveâ.
Historiani i filmit Theodore Baskaran thotë se yjet më të mëdhenj të kinemasë Tamil mbajnë një pozicion dikur të mbajtur nga perënditë popullore.
MĂ« shumĂ« se njĂ« celebritet, ndikimi i Rajinikanth shtron adhurimin e fansave qĂ« qĂ«ndrojnĂ« tĂ« rreshtuar nĂ« mĂ«ngjes me qumĂ«sht dhe lule. Ata besojnĂ« se heroi e tyre mund tâu japĂ« ngjyrĂ« dhe magji Ă«ndrrave dhe jetĂ«s sĂ« tyre./BBC/KultPlus.com
Qendra Kinematografike e Kosovës ka njoftuar përmes një postimi në faqen zyrtare në Facebook se është emëruar Këshilli i ri Profesional.
âJemi shumĂ« tĂ« lumtur tĂ« ju njoftojmĂ« se Qendra Kinematografike e KosovĂ«s, me vendim tĂ« QeverisĂ« sĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s dhe nĂ« pajtim me legjislacionin nĂ« fuqi, ka emĂ«ruar KĂ«shillin e ri Profesional.â â shkruhet nĂ« postimin e publikuar.
Emërimi i këtij këshilli është një hap i rëndësishëm për të forcuar më tej infrastrukturën institucionale të sektorit të filmit në Kosovë, duke i dhënë prioritet politikave që promovojnë kreativitetin dhe zhvillimin e industrisë kinematografike. Ky është një moment kyç për filmbërësit, pasi ofron mundësi të reja për mbështetje dhe zhvillim të projekteve filmike të nivelit të lartë./KultPlus.com
Ardon Jashari, ylli shqiptar i futbollit, së fundmi është transferuar në ekipin e Milanit, ku edhe ka qenë pjesë e një konference për shtyp.
Në mesin e diskutimeve, Jashari u pyet nga gazetarët për Granit Xhakën dhe ndikimin që ai ka pasur në formimin e mentalitetit të tij fitues, duke pasur parasysh se, përveç pasionit për futboll, ata ndajnë edhe rrënjët shqiptare.
âXhaka e ka njĂ« karakter tĂ« fortĂ« dhe Ă«shtĂ« edhe lojtar i madh. Kam mĂ«suar shumĂ« nga ai. Ne jemi rritur njĂ«jtĂ«, ne e kemi kĂ«tĂ« mentalitet fituesi, kĂ«tĂ« vendosmĂ«ri dhe njĂ« zjarr brenda vetes. Ne gjithmonĂ« japim gjithçka nga vetja, e kemi atĂ« âgrintĂ«nâ brenda. Kur jemi nĂ« fushĂ«n e futbollit, duam tĂ« fitojmĂ« gjithmonĂ«. UnĂ« dua tĂ« kontribuoj dhe ta transmetoj âzjarrinâ tim tek ekipi. Shpesh, ekipi qĂ« i ka kĂ«to mĂ« shumĂ« â fitonâ, deklaroi 23 vjeçari.
Kjo deklaratë e Jasharit thekson mentalitetin e ngjashëm të të dy lojtarëve dhe mirënjohjen që kanë për njëri-tjetrin duke e parë si një nga ato vlera që vijnë nga rrënjët e një kombi. Kjo forcë shpirtërore, bashkë me pasionin e përbashkët, i bën ata më të fortë dhe më të vendosur në çdo sfidë./KultPlus.com
Parku Arkeologjik i Antigones, një nga sitet më të rëndësishme historike në jug të Shqipërisë, po mirëpret gjatë kësaj periudhe një numër të lartë vizitorësh vendas dhe të huaj.
Natyra përreth dhe historia e pasur e bëjnë këtë park arkeologjik një ndër pikat më të vizituara nga turistët gjatë udhëtimeve të tyre në luginën e Drinos.
Mozaiku i KishĂ«s Paleokristiane nĂ« âParkun Arkeologjik Antigoneâ Ă«shtĂ« njĂ« prej objekteve tĂ« kultit mĂ« tĂ« vizituara nga turistĂ«t qĂ« zgjidhin kĂ«tĂ« sit arkeologjik.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja bëri të ditur sot se ky mozaik është i hapur për të gjithë vizitorët deri më datën 22 gusht.
Mozaiku i KishĂ«s Paleokristiane gjendet nĂ« skajin jugor tĂ« qytetit antik Antigone, ku ndodhen rrĂ«nojat e njĂ« objekti kulti i tipit BazilikĂ«, qĂ« daton mĂ« shek. V â VI.
Motivi i aplikuar nĂ« pjesĂ«n qendrore tĂ« mozaikut i cili formon njĂ« figurĂ« antropomorfe, ka trajtĂ«n e njĂ« gruaje dhe pĂ«r studiuesit interpretimi, Ă«shtĂ« nĂ« favor tĂ« âShĂ«n Kristoforitâ KrishtmbartĂ«s.
Antigonea është një nga qytetet antike më të mëdha të territorit të Shqipërisë dhe vendbanimi më i rëndësishëm antik i Luginës së Drinosit. Brenda mureve fortifikuese të shek. III, vendbanimi ka një sipërfaqe prej 45 ha, ndërsa territori i parkut arkeologjik është mbi 90 ha.
Emrin qyteti e ka marrë nga Antigona, gruaja e parë e mbretit Pirro.
Rritja e interesit të vizitorëve për këtë destinacion po i jep një impuls pozitiv zhvillimit të turizmit kulturor në jug të vendit./atsh/KultPlus.com
Kolë Idromeno nuk është thjesht një emër në historinë e artit shqiptar; ai është një univers i tërë krijues, një amalgame e rrallë talentesh që përmbledh në vete pikturën, fotografinë, skenografinë, skulpturën, arkitekturën, si dhe një ndjeshmëri të rrallë ndaj artit epistolar dhe partiturave muzikore. Një krijues që sfidon kufijtë e disiplinave, duke i bashkuar ato në një estetikë të vetme, ku dritat dhe hijet, linjat dhe ritmet, zëri dhe vizioni, bashkëjetojnë në harmoni.
NikollĂ« Idromeno i njohur gjerĂ«sisht si KolĂ« u lind mĂ« 15 gusht tĂ« vitin 1860 nĂ« ShkodĂ«r, nĂ« njĂ« familje me rrĂ«njĂ« arbĂ«reshe, pargaliote dhe hidriote. Ishte geg nga Saraçët e tâamblit dhe njĂ«kohĂ«sisht arvanit nga Idromenot e lisit. Kjo pĂ«rkatĂ«si e dyfishtĂ«, ky urĂ« midis dy identiteteve tĂ« pasura tĂ« ShqipĂ«risĂ«, bizantine dhe romane, nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« ngulje gjeografike apo etnike; ajo Ă«shtĂ« shenjĂ« e brendshme e veprĂ«s sĂ« tij, e cila lundron mes dy universeve, duke krijuar njĂ« dialog tĂ« pandĂ«rprerĂ« mes traditĂ«s dhe modernitetit, mes lokalitetit dhe universalishtes. Emri i tij i pagĂ«zimit, Spiridhon, shenjti mirĂ«bĂ«rĂ«s i Korfuzit, i veneruar si nga ortodoksĂ«t, po ashtu edhe nga katolikĂ«t, simbolizon pikĂ«risht kĂ«tĂ« ekuilibĂ«r, kĂ«tĂ« bashkim tĂ« kulturave dhe besimeve qĂ« do tĂ« ndikojĂ« nĂ« gjithĂ« rrjedhĂ«n e veprĂ«s sĂ« tij.
Rruga Idromeno nĂ« Korfuz, qĂ« lidh katedralen katolike me pallatin e vjetĂ«r tĂ« familjes stradiote Riki, nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« toponim; ajo Ă«shtĂ« njĂ« dĂ«shmi e gjallĂ« e njĂ« gurrĂ« tĂ« pandĂ«rprerĂ« krijuese, njĂ« histori e rrĂ«njosur nĂ« familjen qĂ« dha Korfuzit klerikĂ«, dhaskalĂ« dhe artistĂ« tĂ« ndershĂ«m. Kjo sintezĂ« adriatiko-joniane, bashkĂ« me talentin hyjnor, shpaloset nĂ« çdo pikturĂ« tĂ« Idromenos, nga âMotrat Toneâ e deri te mrekullitĂ« plastike qĂ« ende presin tĂ« njihen plotĂ«sisht. Por Idromeno nuk qĂ«ndron vetĂ«m nĂ« pikturĂ«; ai Ă«shtĂ« Idromeno i orkestrĂ«s âDaulljaâ tĂ« Palok Kurtit, Idromeno i âDritĂ«shkronjĂ«sâ me tĂ« njĂ«jtin emĂ«r, dhe Idromeno eksperimentues i âtheatrit elektrikâ, paraardhĂ«s i kinemasĂ« moderne shqiptare. Ădo manifestim i tij Ă«shtĂ« njĂ« provĂ« e pĂ«rpjekjes pĂ«r tĂ« zgjeruar kufijtĂ« e perceptimit artistik dhe shprehjes estetike.
Figura e Kolë Idromenos është jashtëzakonisht tërheqëse, jo vetëm për virtuozitetin teknik, por edhe për integritetin etiko-estetik që shpreh çdo veprë e tij. Ai ruan misterin, të cilin koha ende e ka për detyrë të zbulojë, duke na thirrur për një kontemplim të thellë mbi artin dhe identitetin.
KolĂ« Idromeno ndĂ«rroi jetĂ« mĂ« 12 dhjetor 1939, duke lĂ«nĂ« pas njĂ« opusi tĂ« plotĂ« dhe tĂ« shumĂ«fishtĂ« qĂ« Ă«shtĂ« pasuri e pĂ«rhershme e kulturĂ«s shqiptare. Sot, bashkĂ« me Luçianon, drejtorin ekcentrik dhe pasionant tĂ« muzeut âMarubiâ, po punojmĂ« pĂ«r krijimin e Muzeut Idromeno nĂ« ShkodĂ«r, njĂ« hapĂ«sirĂ« ku universi i tij krijues do tĂ« bĂ«het destinacion kulturor, akademik dhe turistik, duke ofruar njĂ« mundĂ«si tĂ« rrallĂ« pĂ«r tĂ« kuptuar dhe pĂ«rjetuar kompleksitetin dhe bukurinĂ« e opusi tĂ« tij tĂ« plotĂ«.
Idromeno nuk është thjesht një emër historik; ai është një testament i përjetshëm i pasionit krijues dhe i harmonisë mes artit, moralit dhe identitetit, një gur këndor ku lidhet e shkuara dhe e ardhmja e artit shqiptar./KultPlus.com
Edna Ferber kujtohet si njĂ« nga zĂ«rat mĂ« tĂ« fuqishĂ«m tĂ« letĂ«rsisĂ« amerikane tĂ« shekullit XX. Noveliste, autore tregimesh tĂ« shkurtra, dramaturge dhe fituese e Ămimit Pulitzer, ajo la pas njĂ« trashĂ«gimi qĂ« sfidon kohĂ«n dhe mbetet frymĂ«zim pĂ«r lexues e dramaturgĂ« anembanĂ« botĂ«s.
Edna Ferber lindi më 15 gusht 1885 në Kalamazoo, Michigan, në një familje me rrënjë hebreje. Gjatë fëmijërisë familja u shpërngul shpesh në qytete të ndryshme të Mesperëndimit, ku Ferber u përball me antisemitizëm dhe përvoja që do të formësonin si karakterin, ashtu edhe krijimtarinë e saj. Në moshën 12-vjeçare u vendos në Appleton, Wisconsin, ku përfundoi shkollën e mesme dhe nisi të shkruante për gazetën e shkollës, përcjellë KultPlus.
NĂ« moshĂ«n 17-vjeçare, u punĂ«sua si gazetare nĂ« âAppleton Daily Crescentâ, duke u bĂ«rĂ« gruaja e parĂ« qĂ« punonte aty. MĂ« vonĂ« u bashkua me âMilwaukee Journalâ, ku puna e palodhur e çoi deri nĂ« rraskapitje. PĂ«rvoja nĂ« gazetari do tĂ« ushqente mĂ« pas edhe temat dhe personazhet e librave tĂ« saj.
Ferber botoi tregimin e parĂ«, âThe Homely Heroineâ, nĂ« vitin 1910. NjĂ« vit mĂ« vonĂ« doli romani i saj i parĂ«, âDawn OâHara, The Girl Who Laughedâ, i frymĂ«zuar nga jeta e saj si gazetare. Por fama e madhe erdhi nĂ« vitin 1924 me romanin âSo Bigâ, njĂ« histori pĂ«r guximin dhe kĂ«mbĂ«nguljen e njĂ« gruaje qĂ« rrit djalin e saj e vetme, nĂ« kushte tĂ« vĂ«shtira. Ky roman i solli Ămimin Pulitzer nĂ« vitin 1925.
Edna Ferber u dallua pĂ«r aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« treguar histori tĂ« mĂ«dha amerikane pĂ«rmes fatit tĂ« individit. âShow Boatâ (1926) u kthye nĂ« njĂ« nga muzikalet drama mĂ« tĂ« famshme tĂ« Broadway-t dhe nĂ« njĂ« film tĂ« paharrueshĂ«m. âCimarronâ (1930) fitoi çmimin Oscar pĂ«r Filmin mĂ« tĂ« MirĂ«. MĂ« vonĂ« erdhĂ«n edhe âGiantâ (1952) dhe âIce Palaceâ (1958), tĂ« dyja tĂ« ekranizuara me sukses nĂ« Hollywood.
Temat e saj shpesh sillnin figura të grave të forta, përshkrime të ndryshimeve shoqërore dhe pasqyrime të tensioneve kulturore amerikane.
Edna Ferber vdiq më 16 prill 1968 në Nju Jork, në moshën 82 vjeçare, nga kanceri. Sot, veprat e saj vazhdojnë të lexohen, dramat e saj ende ngjiten në skenë dhe personazhet që ajo krijoi mbeten të gjalla në imagjinatën e lexuesve.
Ferber mbetet një shembull se si talenti, këmbëngulja dhe një penë e ndershme mund të lënë gjurmë të pashlyeshme në kulturën dhe letërsi./KultPlus.com
15 gushti është Dita e Shën Marisë, një nga festat më të kremtuara për besimtarët e krishterë.
I njohur si âFjetja e HyjlindĂ«sesâ, 15 gushti Ă«shtĂ« dita kur shenjtorja ju bashkua birit tĂ« saj, nĂ« botĂ«n e pĂ«rjetshme.
Festa e Fjetjes sĂ« HyjlindĂ«ses kremtohet nĂ« 15 gusht, e paraprirĂ« nga dy javĂ« agjĂ«rimi (kreshme). Kjo festĂ«, e cila quhet edhe âMarrjaâ, Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rkujtuar vdekjen, ngjalljen dhe lavdĂ«rimin e NĂ«nĂ«s sĂ« Krishtit. Ajo shpall qĂ« Maria âu morâ nga PerĂ«ndia, nĂ« mbretĂ«rinĂ« qiellore tĂ« Krishtit, nĂ« tĂ« pĂ«rmbushurit e ekzistencĂ«s sĂ« saj trupore dhe shpirtĂ«rore.
Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë ka ndarë kalendarin e festimeve në të gjitha kishat dhe manastiret e Fjetjes së Hyjlindëses Mari.
âFjetja e HyjlindĂ«sesâ Ă«shtĂ« paraqitur nĂ« afresket e kishave tĂ« ndryshme orthodhokse, anembanĂ« vendit, ashtu sikurse edhe âLindja e VirgjĂ«reshĂ«sâ apo âHyrja e saj nĂ« Tempullâ.
15 gushti kremtohet edhe nga besimtarët katolikë në të gjithë botën. Besimtarët katolikë në të gjithë botën kremtojnë të Ngjiturit e Zojës në Qiell, apo Zojën e Madhe, siç njihet ndër shqiptarë. Simbolikisht i vendosur në qendrën e periudhës së verës, ky solemnitet mund të konsiderohet si kohë për çlodhje e ripërtëritje.
Zojës së Madhe i janë kushtuar shumë kisha si ajo e Barbullushit në kryedioqezën metropolite të Shkodër-Pultit, ajo e Mamurrasit, në kryedioqezën metropolite të Tiranë-Durrësit, ajo e Kaçë-Naraçit në dioqezën e Sapës, ajo e Grudës dhe ajo në fshatin Kollomzë afër Ulqinit, në kryedioqezën e Tivarit, ajo e Letnicës në Karadak dhe ajo e Zymit të Hasit, në administraturën apostolike të Prizrenit në Kosovë.
Në trevat shqiptare Kishat kushtuar Virgjërës Mari janë dëshmi identiteti shpirtëror e kombëtar, thesar feje e arti./atsh/KultPlus.com
Fitnete Rexha është një nga emrat më të shquar të muzikës së mirëfilltë shqipe, me theks të veçantë, muzikës qytetare tiranase, shkruan KultPlus.
Reth 200 kĂ«ngĂ« popullore tĂ« ShqipĂ«risĂ« sĂ« Mesme, janĂ« tĂ« regjistruara nĂ« repertuarin e kĂ«ngĂ«tares Rexha, ku prej tyre mĂ« tĂ« zgjedhura janĂ«: âFĂ«rfĂ«lloj fĂ«llĂ«nza nĂ« ujĂ«ââ, âTe selvitĂ« e NamazgjasĂ«â, âQĂ«nke veshur me tĂ« bardhaâ, âMu aty tek shtatĂ« zymbylatâ, âDy tĂ« bukurat nĂ« nji derĂ«â etj.
Ajo lindi mĂ« 3 prill 1933 nĂ« TiranĂ«. DĂ«shira pĂ«r tu marrĂ« me muzikĂ« popullore tiranse kishte lindur qysh nĂ« fĂ«mijĂ«rinĂ« e hershme tĂ« saj, pasi ajo ishte e bija e Rexh DelisĂ« âHero i Popullitââ, familje kjo qĂ« njihej pĂ«r vlerat e traditĂ«s, ku ndĂ«r vlera tĂ« tjera, kultivohej prej shumĂ« brezash kĂ«nga popullore.
Rreth moshës 15 vjeçare, Rexha bën regjistrimin e këngëve të para popullore në Radio-Tirana nën shoqërinë e grupit orkestral të Shqipërisë së mesme të drejtuar nga Muharrem Gura dhe Skënder Reka.
Karrierën e saj si këngëtare e filloi në Estradën e Tiranës, dhe më pas aktiviteti i saj më tutje u zhvillua pranë A.K.V.P-së në Tiranë deri në daljen në pension në vitin 1981.
PĂ«r kontributin e saj tĂ« madh, nĂ« ruajtjen dhe kultivimin e kĂ«ngĂ«s sĂ« pastĂ«r shqipe Fitnete Rexha u shpall âArtiste e Merituarâ nga autoritetet shtetĂ«rore tĂ« ShqipĂ«risĂ«.
Ajo vdiç më 14 gusht 2003 në Tiranë/KultPlus.com
Saga e famshme âPiratet e Karaibeveâ po pĂ«rgatitet tĂ« rikthehet nĂ« ekran, por ende nuk dihet nĂ«se do ta shohim Johnny Depp pĂ«rsĂ«ri nĂ« rolin e Kapiten Jack Sparrow. Pas muajsh spekulimesh, producenti Jerry Bruckheimer ka konfirmuar pĂ«r Entertainment Weekly se pjesĂ«marrja e Depp do tĂ« varet nga skenari.
âNĂ«se i pĂ«lqen mĂ«nyra se si Ă«shtĂ« shkruar roli, mendoj se do tĂ« pranojĂ«. Gjithçka varet nga ajo qĂ« Ă«shtĂ« shkruar,â tha Bruckheimer, duke lĂ«nĂ« tĂ« hapur mundĂ«sinĂ« e rikthimit tĂ« tij.
Saga, e cila nisi në vitin 2003, është shndërruar në fenomen botëror duke arkëtuar mbi 4.5 miliardë dollarë me pesë filma. Megjithatë, filmi i fundit nuk pati suksesin e pritur, duke hapur rrugën për një reboot. Detajet e rrëfimit dhe personazheve të rinj mbeten ende sekret.
PĂ«r fansat, dilema mbetet: a mund tĂ« ekzistojĂ« âPiratet e Karaibeveâ pa kapitenin e çmendur dhe karizmatik Jack Sparrow? PĂ«rgjigjja pritet me interes nga e gjithĂ« bota e kinemasĂ«./KultPlus.com
PĂ«r shumĂ« tĂ« rritur qĂ« u rritĂ«n me televizionin e viteve â90, âTeletubbiesâ mbetet njĂ« pjesĂ« e dashur e fĂ«mijĂ«risĂ«. Por sot, lokacioni ku u xhirua ky fenomen global Ă«shtĂ« krejt i ndryshĂ«m dhe i pazakontĂ« pĂ«r syrin e publikut.
Seriali debutoi nĂ« vitin 1997 dhe fitoi popullaritet tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m, duke sjellĂ« nĂ« ekran katĂ«r personazhet ikonike â Tinky Winky, Dipsy, Laa-Laa dhe Po â tĂ« cilĂ«t u bĂ«nĂ« tĂ« pandashĂ«m nga kujtimet e miliona fĂ«mijĂ«ve nĂ« mbarĂ« botĂ«n. Xhirimet e skenave tĂ« jashtme zhvilloheshin nĂ« njĂ« zonĂ« tĂ« gjelbĂ«r nĂ« Warwickshire, Angli, transmeton KultPlus.
Pas pĂ«rfundimit tĂ« serisĂ« nĂ« vitin 2001, zona pĂ«soi njĂ« transformim tĂ« madh. Pronari i tokĂ«s, pĂ«r tĂ« shmangur vizitat e shpeshta tĂ« kuriozĂ«ve, krijoi njĂ« pellg artificial qĂ« mbulon hapĂ«sirĂ«n ku ndodhej âTubbylandâ. Sot, vendi Ă«shtĂ« i boshatisur dhe i kthyer nĂ« njĂ« fermĂ« me njĂ« dyqan lokal pĂ«r produkte ujore.
Ky ndryshim ka nxitur reagime të ndryshme në rrjetet sociale: disa fansa ndihen të zhgënjyer që vendi nuk u shndërrua në një atraksion turistik, ndërsa të tjerë e mbështesin vendimin e pronarëve për të ruajtur privatësinë dhe qetësinë e zonës./KultPlus.com
Pas negociatave të gjata, mesfushori shqiptaro-zviceran Ardon Jashari është zyrtarisht pjesë e Milanit. Klubi kuqezi e prezantoi para mediave, ku lojtari u shpreh se ky transferim ka qenë gjithmonë dëshira e tij dhe se puna për ta realizuar marrëveshjen ka qenë e gjatë dhe e vështirë.
âTĂ« luash pĂ«r kĂ«tĂ« klub sjell presion, por Ă«shtĂ« normale. Do tĂ« punoj shumĂ« pĂ«r tĂ« shpĂ«rblyer besimin,â tha Jashari, duke theksuar se qysh nga kontaktet e para me Igli Taren kishte vendosur ta hidhte kĂ«tĂ« hap. Sipas tij, njĂ« rol tĂ« madh nĂ« kĂ«tĂ« transferim e kanĂ« pasur edhe Zlatan Ibrahimovic dhe Tare, tĂ« cilĂ«t i dhanĂ« besim gjatĂ« gjithĂ« procesit.
I impresionuar nga Pirlo dhe i lumtur qĂ« do tĂ« ndajĂ« mesfushĂ«n me Luka Modric, Jashari u shpreh se mezi pret tĂ« debutojĂ« nĂ« âSan Siroâ. Ai theksoi se Ă«shtĂ« i gatshĂ«m tĂ« pĂ«rshtatet nĂ« çdo pozicion tĂ« mesfushĂ«s dhe se prioriteti i tij Ă«shtĂ« tĂ« ndihmojĂ« skuadrĂ«n nĂ« tĂ« dyja fazat e lojĂ«s.
âKur isha i vogĂ«l, kam Ă«ndĂ«rruar gjithmonĂ« tĂ« luaj pĂ«r Milanin. Ta vesh kĂ«tĂ« fanellĂ« Ă«shtĂ« diçka e jashtĂ«zakonshme,â pĂ«rfundoi mesfushori kuqezi./KultPlus.com
Presidenti lituanez Gitanas Nauseda ka emĂ«ruar ministren aktuale tĂ« ĂĂ«shtjeve Sociale dhe PunĂ«s, Inga Ruginiene, si kryeministre dhe e ka ngarkuar atĂ« me formimin e njĂ« qeverie.
Kandidatura e 44-vjeçares social-demokrate tani duhet të miratohet nga parlamenti. Ajo do të jetë në gjendje të formojë kabinetin e saj, i cili më pas do të përballet me një votim tjetër në parlament.
Ruginiene u propozua nga partia e saj si pasardhëse e Gintautas Paluckas, i cili dha dorëheqjen në fillim të gushtit, pas akuzave për marrëveshje të dyshimta biznesi dhe konflikte interesi.
Ajo u zgjodh pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« parlament vjeshtĂ«n e kaluar dhe mĂ« pas u emĂ«rua ministre e ĂĂ«shtjeve Sociale dhe PunĂ«s.
Përpara kësaj, ajo kishte qenë kryetare e Konfederatës së Sindikatave Lituaneze për gjashtë vjet.
Kritikët e akuzojnë Ruginienën se i mungon përvoja politike.
Megjithatë, janë ngritur më shumë pyetje në lidhje me të afërmit e saj që jetojnë në Rusi dhe vizitat e saj të shpeshta në atë vend.
Nauseda tha tĂ« enjten se informacioni i disponueshĂ«m deri mĂ« tani jep arsye pĂ«r tĂ« besuar se RuginienĂ« do tĂ« âkryejĂ« me suksesâ detyrat e kreut tĂ« qeverisĂ«.
âMegjithatĂ«, ka disa detaje nĂ« biografinĂ« e saj qĂ« kĂ«rkojnĂ« mĂ« shumĂ« vĂ«mendjeâ, i tha ai njĂ« transmetuesi lituanez.
Punimet për ndërtimin e stadiumeve të reja në Mitrovicë dhe Gjakovë po zhvillohen me ritëm të shpejtë, duke shënuar një hap të rëndësishëm në përmirësimin e infrastrukturës sportive në Kosovë.
Ministri i KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, Hajrulla Ăeku, ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se projektet po ecin sipas planit, duke sjellĂ« kushte moderne pĂ«r sportistĂ«t dhe tifozĂ«t. KĂ«to investime synojnĂ« tĂ« rrisin cilĂ«sinĂ« e organizimit tĂ« ndeshjeve dhe aktiviteteve sportive, si dhe tĂ« nxisin zhvillimin e sportit nĂ« nivel lokal dhe kombĂ«tar.
Stadiumet e reja pritet të jenë jo vetëm qendra të futbollit, por edhe hapësira multifunksionale për evente të ndryshme komunitare./KultPlus.com
Më 1867, një transaksion i jashtëzakonshëm e ka ndryshuar hartën e Amerikës së Veriut: Rusia ua ka shitur Shteteve të Bashkuara territorin e Alaskës për 7.2 milionë dollarë.
Përtej përfshirjes në shumë mite, legjenda apo thashetheme ndër breza, kjo ka qenë një marrëveshje prej të cilës kanë përfituar të dyja palët.
Lindja e âAmerikĂ«s ruseâ
E ashtuquajtura âAmerika ruseâ ka nisur tĂ« marrĂ« formĂ« shumĂ« pĂ«rpara vitit 1867. Eksploruesit rusĂ« dhe tregtarĂ«t e gĂ«zofĂ«ve kanĂ« arritur nĂ« AlaskĂ« nĂ« fillim tĂ« shekullit 18 â kryesisht gjatĂ« EkspeditĂ«s sĂ« DytĂ« tĂ« KamçatkĂ«s mĂ« 1741, nĂ«n drejtimin e Vitus Beringut dhe Aleksei Ăirikovit.
UdhĂ«timet e tyre u kanĂ« hapur rrugĂ«n tregtarĂ«ve, sidomos atyre qĂ« kanĂ« qenĂ« nĂ« kĂ«rkim tĂ« lĂ«kurave tĂ« shtrenjta tĂ« vidrave dhe qĂ« kanĂ« guxuar tâi vizitojnĂ« brigjet e PaqĂ«sorit tĂ« AmerikĂ«s sĂ« Veriut.
NĂ« vitet 1760 dhe 1770, prezenca ruse ka qenĂ« mirĂ« e vĂ«rejtshme. NjĂ« mori ngjarjesh â nisur nga krijimi i pikave tregtare nĂ« vendet sikurse Unalaska dhe Kodiaku, e deri te pĂ«rleshjet mes grupeve indigjene, sikurse ato mes aleutsve dhe tlingitĂ«ve â kanĂ« vĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« dritĂ« mbi realitetin e ashpĂ«r tĂ« zgjerimit kolonial.
Grigory Shelikhov ka qenë figura kryesore në këto vendbanime të hershme ruse dhe në ekspeditat tregtare.
MĂ« vonĂ«, nĂ«n lidershipin e Alexander Baranovit, Kompania Ruso-Amerikane e ka konsideruar kontrollin e AlaskĂ«s nga Sitka (atĂ«botĂ« e njohur si NovoâArkhangelsku), dhe ka krijuar rrugĂ« tregtare, ka ndĂ«rtuar pika tĂ« fortifikuara, dhe i ka dĂ«rguar atje priftĂ«rinjtĂ« ortodoksĂ«, tĂ« cilĂ«t kanĂ« ndĂ«rtuar kisha dhe kanĂ« nisur misione nĂ« mesin e komuniteteve lokale.
Pse Rusia e shiti Alaskën?
Në mesin e shekullit 19-të, Perandoria Ruse nuk e ka parë Alaskën si aset strategjik, mirëpo si përgjegjësi në rritje. Kostoja e mirëmbajtjes së një territori aq të largët, sidomos pas humbjes së madhe në Luftën e Krimesë, ka qenë barrë e rëndë për pushtetin.
PĂ«r mĂ« shumĂ«, prezenca e anijeve britanike nĂ« PaqĂ«sor, i ka rritur shqetĂ«simet se mbrojtja e âAmerikĂ«s ruseâ nĂ« ndonjĂ« konflikt tĂ« ardhshĂ«m do tĂ« kthehet nĂ« mision tĂ« pamundur.
ĂfarĂ« i ka shtuar edhe mĂ« shumĂ« benzinĂ« zjarrit kanĂ« qenĂ« vĂ«shtirĂ«sitĂ« financiare, pĂ«r tĂ« cilat e ka ngritur alarmin ministri i atĂ«hershĂ«m i Financave, Mikhail Reutern.
Ai ka paralajmĂ«ruar se mirĂ«mbajtja e KompanisĂ« Ruso-Amerikane, e cila e ka menaxhuar koloninĂ«, nĂ«nkuptonte ndarjen e shumĂ« subvencioneve â fonde tĂ« cilat Qeveria e atĂ«hershme nuk kishte kapacitet tâi ndante.
Diskutimet pĂ«r fatin e AlaskĂ«s nuk kanĂ« vonuar. MĂ« 1853, guvernatori i pĂ«rgjithshĂ«m i SiberisĂ« Lindore, Nikolay MuravyovâAmursky, ka sugjeruar se Rusia pĂ«rfiton mĂ« shumĂ« nĂ«se ia shet AlaskĂ«n ndonjĂ« vendi mik â sikurse ishin Shtetet e Bashkuara â sesa ta mbronte atĂ« dobĂ«t apo ta humbte nĂ« rast tĂ« ndonjĂ« krize.
Në mesin e viteve 1860, urgjenca financiare dhe parashikimet strategjike kanë rezultuar në këtë përfundim.
Në një takim të posaçëm të zhvilluar më 16 dhjetor 1866, ishte përfshirë cari Aleksandri II, vëllai i tij, duka i madh Konstantini, ministri i Jashtëm, Alexander Gorchakov, ministri i Financave, Reutern, dhe i dërguari rus, Eduard de Stoeckl. Ata janë pajtuar në parim për shitjen e territorit dhe jo për mbajtjen e tij, për shkak të barrës financiare.
Spitali i Shërbimit Natyror të Alaskës. Fotografi e 6 nëntorit 1960.
Arritja e marrëveshjes
Në mars të vitit 1867, de Stoeckl ka arritur në Uashington për të diskutuar me Sekretarin e atëhershëm amerikan të Shtetit, William H. Seward.
Ata kanë diskutuar fillimisht një çmim mes 5-7.5 milionë dollarëve, dhe në fund janë marë vesh për 7.2 milionë dollarë.
Traktati është nënshkruar më 30 mars 1867, dhe kështu Alaska është transferuar zyrtarisht nën kontrollin e Shteteve të Bashkuara.
NĂ« ShĂ«n Petersburg, cari e ka miratuar marrĂ«veshjen nĂ« fund tĂ« marsit. UdhĂ«heqĂ«si i KompanisĂ« Ruso-Amerikane Ă«shtĂ« informuar nĂ« prill, dhe duket se nuk ka qenĂ« i pĂ«rgatitur pĂ«r shitje. Deri nĂ« shtator tĂ« vitit 1868, kompanisĂ« i Ă«shtĂ« ndarĂ« njĂ« dĂ«mshpĂ«rblim financiar pĂ«r humbjet qĂ« mund tâi jenĂ« shkaktuar.
Në Uashington, Senati amerikan e ka ratifikuar traktatin me 37 vota për dhe dy kundër.
Më 18 tetor 1867, territori i është transferuar zyrtarisht SHBA-së, përmes një ceremonie të organizuar në Sitka.
Kjo datë ende shënohet në Shtetet e Bashkuara si Dita e Alaskës.
Zemërimi publik dhe trashëgimia
NĂ« Rusi, njerĂ«zit kanĂ« pasur emocione tĂ« pĂ«rziera. Disa e kanĂ« kritikuar marrĂ«veshjen, duke e quajtur tĂ« âturpshmeâ, dhe kanĂ« vuajtur pĂ«r humbjen e tokĂ«s sĂ« ndĂ«rtuar me djersĂ« dhe sakrificĂ«.
Në Shtetet e Bashkuara, disa janë tallur për blerjen e një toke që është përshkruar si e pavlerë, për shkak të motit të ashpër.
Të tjerë që kanë parë vlerë në atë tokë, kanë ëndërruar që të ardhmen të fitojnë qasje në Azi dhe ishujt e saj të pasur, pikërisht përmes Alaskës.
Lumi Kojukuk në Alaska.
Kush pati të drejtë?
Koha ka treguar për rëndësinë e kësaj toke. Në fund të shekullit 19, nga Alaska është nxjerrë ar, dhe zbulimet e mëvonshme të naftës, ia kanë rritur edhe më tepër vlerën territorit.
Rusia, nĂ« anĂ«n tjetĂ«r, ka pĂ«rfituar nga marrĂ«veshja, sepse rusĂ«t argumentonin se me ato para e kanĂ« modernizuar linjĂ«n hekurudhore dhe i kanĂ« forcuar kufijtĂ« e Lindjes sĂ« LargĂ«t â territore me mĂ« shumĂ« pĂ«rparĂ«si strategji, sesa Alaska e ngrirĂ«.
Pikë kthese në histori
Shitja e AlaskĂ«s nuk ka qenĂ« vetĂ«m marrĂ«veshje pĂ«r tokĂ« â ky moment e ka shĂ«nuar edhe njĂ« pikĂ« kthese.
Kjo shitje ia ka mundësuar Rusisë që të përqendrohej në zonat e saj të thella aziatike, ndërsa SHBA-ja ka fituar në aspektin gjeopolitik pasi e ka rritur qasjen në Paqësor dhe ngadalë ka mësuar më shumë për pasurinë natyrore të Alaskës.
KĂ«shtu, âAmerika ruseâ Ă«shtĂ« transformuar gradualisht nĂ« shtetin amerikan tĂ« AlaskĂ«s â njĂ« legjendĂ« jo e humbjes apo mashtrimit, por e diplomacisĂ«, pragmatizmit dhe riformĂ«simit tĂ« gjeografisĂ« globale. / abcnews.al / KultPlus.com
MĂ« 14 gusht 1956 u nda nga jeta njĂ« prej figurave mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« teatrit dhe letĂ«rsisĂ« botĂ«rore â Bertolt Brecht, dramaturg, poet dhe teoricien gjerman, i cili la pas njĂ« trashĂ«gimi tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« artin skenik.
Brecht, i lindur nĂ« Augsburg mĂ« 1898, Ă«shtĂ« krijuesi i konceptit tĂ« âteatrit epikâ, njĂ« formĂ« revolucionare e teatrit qĂ« synonte tâi largonte shikuesit nga emocionet e thjeshta dhe tâi nxiste drejt reflektimit kritik mbi realitetin shoqĂ«ror.
Teatri epik â njĂ« revolucion nĂ« skenĂ« NĂ« vend qĂ« publiku tĂ« humbiste nĂ« iluzionin e njĂ« historie, Brecht kĂ«rkonte tâi mbante ata âtĂ« zgjuarâ gjatĂ« gjithĂ« shfaqjes. Me teknika si ndĂ«rprerja e rrĂ«fimit, pĂ«rdorimi i titrave, muzika si koment dhe prishja e âmurit tĂ« katĂ«rtâ, ai e ktheu teatrin nĂ« njĂ« mjet tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« analizĂ«s shoqĂ«rore. Veprat e tij mĂ« tĂ« njohura si NĂ«na KurajĂ« dhe FĂ«mijĂ«t e Saj, Opera pĂ«r Tre Grosh dhe Jeta e Galileut, nuk ishin thjesht histori, por thirrje pĂ«r tĂ« parĂ« botĂ«n me sy kritik.
Ndikimi global Brecht nuk ishte thjesht dramaturg, por një mendimtar që ndikoi qindra regjisorë, aktorë dhe dramaturgë anembanë botës. Metodat e tij pedagogjike u bënë themel i shkollave të teatrit dhe aktrimit, ndërsa veprat e tij vazhdojnë të luhen në çdo kontinent.
Brecht nĂ« skenĂ«n shqiptare Edhe teatri shqiptar Ă«shtĂ« ndikuar nga qasja e Brecht-it. QĂ« nga vitet â60, disa prej dramave tĂ« tij u pĂ«rkthyen dhe u vunĂ« nĂ« skenĂ« nga Teatri Popullor (sot Teatri KombĂ«tar), duke sjellĂ« nĂ« ShqipĂ«ri frymĂ«n kritike dhe eksperimentale tĂ« teatrit epik. RegjisorĂ« shqiptarĂ«, si Mihal Popi dhe Pirro Mani, kanĂ« pĂ«rdorur elemente brechtiane nĂ« inskenimet e tyre, duke e pasuruar gjuhĂ«n skenike me teknika qĂ« i ftojnĂ« spektatorĂ«t tĂ« mendojnĂ« e jo vetĂ«m tĂ« ndjejnĂ«.
Një trashëgimi që nuk shuhet Edhe pas më shumë se gjysmë shekulli nga ndarja e tij nga jeta, Bertolt Brecht mbetet një figurë referuese për teatrin modern. Ai na mëson se arti nuk është vetëm argëtim, por një mjet për të sfiduar mendësitë, për të pyetur dhe për të ndryshuar botën./KultPlus.com
âNdoshta disa njerĂ«z nuk do tĂ« jenĂ« pĂ«rgjithmonĂ« nĂ« jetĂ«n tonĂ«. Disa mund tĂ« jenĂ« duke kaluar nĂ« tĂ«. ĂshtĂ« njĂ«soj si disa njerĂ«z qĂ« kalojnĂ« nĂ« jetĂ«n tonĂ« pĂ«r tĂ« na sjellĂ« diçka: njĂ« dhuratĂ«, njĂ« bekim, njĂ« mĂ«sim qĂ« duhet ta mĂ«sojmĂ«. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ata shfaqen nĂ« jetĂ«n tonĂ«â.
âGjĂ«ja qĂ« mĂ« prek mĂ« shumĂ« nĂ« shpirt, Ă«shtĂ« kur dikush mĂ« thotĂ« âTi vĂ«rtet ke bĂ«rĂ« ndryshiminââ.
âMos u shqetĂ«so shumĂ«. GjĂ«ja e duhur do tĂ« vijĂ« nĂ« kohĂ«n e duhur. GjĂ«rat ndodhin nĂ« mĂ«nyrĂ«n se si janĂ« shkruar tĂ« ndodhinâ.
âAsgjĂ« nuk zgjat pĂ«rgjithmonĂ«. AsgjĂ« nuk ndalon tĂ« qĂ«ndrojĂ« ashtu siç Ă«shtĂ«, por vazhdon tĂ« ecĂ«. Si njĂ« lumĂ«â.
âFati Ă«shtĂ« i pĂ«rkohshĂ«m, romanca mund tĂ« jetĂ« e bukur, por dashuria Ă«shtĂ« gjĂ«ja mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme. Pa dashurinĂ«, fati dhe romanca do tĂ« kishin njĂ« jetĂ« shumĂ« tĂ« shkurtĂ«râ.
âUnĂ« besoj tek dashuria me shikim tĂ« parĂ« pĂ«r njĂ« shtĂ«pi, por jo pĂ«r njerĂ«zitâ.
âĂshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« bĂ«sh ndryshime. MĂ«sohesh me gjĂ«rat dhe nuk dĂ«shiron tĂ« largohesh prej tyre. Ndoshta do tĂ« bĂ«jĂ« mirĂ« tĂ« ndihesh pak jo nĂ« rehat me gjĂ«rat qĂ« ke, pĂ«r ca kohĂ«, dhe tĂ« bĂ«sh diçka ndrysheâ.
âUnĂ« nuk kam nevojĂ« pĂ«r njĂ« mashkull qĂ« tĂ« jem e lumtur. E kisha dikĂ«, ishte mjaftueshĂ«m i mirĂ«. Nuk pres tĂ« gjej dikĂ« tjetĂ«r si ai, ndaj pse tĂ« kĂ«naqem me diçka mĂ« pak? Jam shumĂ« herĂ« mĂ« mirĂ« e vetmeâ.
âMĂ« mban mend mua? I jam kthyer vetes sime tĂ« shkuar. Pa pĂ«rgjegjĂ«si, pa detyrime, pa ankesa. Nuk dua tĂ« zotĂ«roj gjĂ«, tĂ« dua dikĂ« apo tĂ« lidhem shumĂ« me njerĂ«zit, vendet apo gjĂ«rat. Ky Ă«shtĂ« njĂ« rregull qĂ« funksionon shumĂ« mirĂ« pĂ«r kĂ«doâ.
âMos e lĂ«r jetĂ«n tĂ« tĂ« fluturojĂ« nga duart. Ajo nuk do tĂ« kthehet mĂ« mbrapsht. Nuk ke pĂ«r tĂ« pasur mĂ« njĂ« mundĂ«si tĂ« dytĂ«â.
âMos merr vendime me frikĂ«, pasi ato asnjĂ«herĂ« nuk do tĂ« tĂ« çojnĂ« atje ku dĂ«shironâ.
âPĂ«r disa gjĂ«ra nĂ« jetĂ«, ia vlen pritjaâ.
âDashuria Ă«shtĂ« e ngatĂ«rruar. NĂ«se vĂ«rtet e do dikĂ«, nuk mund ta shmangĂ«sh dot dhimbjen. NjerĂ«zit vdesin, largohen, gjĂ«rat ndryshojnĂ«. Por ka raste kur gjithçka funksionon dhe nga ato duhen marrĂ« shembujâ. /KultPlus.com
Sârreshta kurrĂ« sĂ« menduari pĂ«r ty, do doja aq shumĂ« tĂ« ta them.
Do doja tĂ« shkruaja se mĂ« pĂ«lqen tĂ« kthehem, Se mĂ« mungon dhe tĂ« mendoj. Po sâtĂ« kĂ«rkoj. Madje sâtĂ« shkruaj as njatjeta. Nuk di si je. Dhe mĂ« mungon ta di.
Ke projekte? BuzĂ«qeshe sot? ĂâĂ«ndĂ«rrove? Do dalĂ«sh? Ku do tâshkosh? Ke Ă«ndrra? A hĂ«ngre?.
Do tâmĂ« pĂ«lqente tĂ« mund tĂ« kĂ«rkoja. Po sâkam forcĂ«. Dhe as ti nuk e ke. Dhe atâherĂ« rrimĂ« e presim mĂ« kotâ.
âDhe mendojmĂ«. Dhe kujtomĂ«. Kujtohu se tĂ« mendoj, se ti nuk e di, por ty tĂ« jetoj çdo ditĂ«, qĂ« shkruaj pĂ«r ty.
Dhe kujtohu se të kërkosh e të mendosh, janë dy gjëra të ndryshme.
Dhe unĂ« tĂ« mendoj, po sâtĂ« kĂ«rkoj./ KultPlus.com
GĂ«rmimet e sivjetme tĂ« arkeologĂ«ve nĂ« Parkun Arkeologjik Ulpiana, i cili gjendet nĂ« territorin e komunĂ«s sĂ« GraçanicĂ«s â rreth 12 kilometra nga Prishtina, kanĂ« sjellĂ« zbulime tĂ« reja nĂ« historinĂ« e DardanisĂ« sĂ« lashtĂ«.
Zbulimet e njĂ« mbishkrimi tĂ« ri nĂ« dyshemenĂ« e bazilikĂ«s, saktĂ«suan vitin kur u inaugurua bazilika dhe emrin e qytetit romak ku ajo u ndĂ«rtua â Justiniana Secunda.
Në komunën e Graçanicës ndodhen mbetjet arkeologjike të kësaj bazilike e cila është më e madhja e zbuluar deri më tani në Ballkan (78 x 23 metra), e ndërtuar nga perandori romak Justiniani i Madh, i cili kishte prejardhje dardane dhe që sundoi në vitet 527-565 pas erës sonë.
Punimet po udhĂ«hiqen nga profesori francez, Christophe Goddard nga Universiteti âEcole Normale Superieureâ nĂ« Paris dhe ekipi i tij, nĂ« bashkĂ«punim me profesorĂ« nga Universiteti i PrishtinĂ«s dhe Instituti Arkeologjik i KosovĂ«s.
Profesori Goddard thotë se mbishkrimi që zbuluan ishte një kushtim nga vetë perandori Justinian dhe saktëson se bazilika në këtë qytet të lashtë romak u ndërtua në vitin 545 pas erës sonë, apo 1480 vjet më parë.
âNdĂ«rtesa nuk jetoi shumĂ« â maksimumi 150 vjet â dhe kjo bĂ«ri qĂ« dyshemetĂ« tĂ« ruheshin mrekullisht. Mbishkrimi i dytĂ« jep edhe emrin e qytetit: âJustiniana Secundaâ dhe tregon se bazilika i ishte kushtuar ShĂ«n MĂ«risĂ«â, thotĂ« Goddard pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Në vitin 2023, në mbishkrimin e parë që u zbulua në mozaikun e dyshemesë së bazilikës u tregua se perandori Justiniani i Madh së bashku me bashkëshorten e tij Teodora themeluan qytetin romak Justiniana Secunda në Dardaninë e lashtë.
Ky projekt arkeologjik u financua nga Bashkimi Evropian në vlerë të 1 milion eurove, mbështetur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës dhe shteti i Francës.
Ekipet synojnë që këtë vit të përfundojnë kërkimet në hapësirën e kishës, për të vazhduar me kërkime të tjera vitin e ardhshëm bazuar në një pajisje teknologjike që detekton çfarë ka nëntokë ende pa gërmuar.
âVitin tjetĂ«r planifikojmĂ« tĂ« gĂ«rmojmĂ« nĂ« pjesĂ«n veriore tĂ« qytetit pĂ«r njĂ« pallat 40 x 40 metra dhe dhomĂ«n e pagĂ«zimit, qĂ« sipas geofizikĂ«s duket se Ă«shtĂ« e ruajtur dhe ndoshta ka mozaikâ, thotĂ« Goddard.
Përgjatë kërkimeve arkeologët gjetën edhe monedha të ndryshme dhe suvenire të kohëve të lashta.
Pas gërmimeve do të fillojë restaurimi i mozaikëve dhe mureve, me synim që ta përfundojnë deri verën tjetër.
âPĂ«r tĂ« mbrojtur zbulimet, tĂ« gjitha sipĂ«rfaqet do tĂ« mbulohen me material pambuku dhe rĂ«rĂ« â dhe vendi do tĂ« duket si plazh, por poshtĂ« do tĂ« jetĂ« ruajtur plotĂ«sishtâ, thekson Goddard.
Pas zbulimeve, parkun e UlpianĂ«s e vizitoi ditĂ« mĂ« parĂ« edhe ministri nĂ« detyrĂ« i KulturĂ«s, Hajrulla Ăeku, i cili shkroi nĂ« Facebook se po punohet me intensitet nĂ« lokalitete arkeologjike, pĂ«r plane tĂ« konservimit e menaxhimit, ngritje tĂ« kapaciteteve profesionale pĂ«rmes partneriteve ndĂ«rkombĂ«tare, studime e publikime.
Ulpiana, pĂ«rndryshe, ishte njĂ« nga qytetet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme romanke nĂ« Ballkan â pjesĂ« e provincĂ«s romake tĂ« DardanisĂ«.
Rëndësia historike e këtij qyteti buron nga roli i tij si qendër e administrimit, tregtisë dhe kulturës romake në rajon.
Ai pĂ«rmban mbetje tĂ« ndĂ«rtesave tĂ« ndryshme romake dhe bizantine, pĂ«rfshirĂ« tempuj, bazilika, banja dhe mure tĂ« qytetit, tĂ« njohur edhe si âJustiniana Secundaâ.
Kërkimet e para në këtë hapësirë filluan në vitet 1950./REL
Korça ka hapur mbrëmjen e parë të Festës së Birrës me një pjesëmarrje të madhe nga vizitorë vendas e të huaj.
Festa zhvillohet te terminali i autobuseve, ku skena ka mikpritur disa prej emrave më të njohur të muzikës shqiptare, duke krijuar një atmosferë festive që ka mbajtur publikun në këmbë.
âĂshtĂ« eventi mĂ« i madh veror nĂ« ShqipĂ«ri. ĂshtĂ« njĂ« festĂ« e cila Ă«shtĂ« konsoliduar dhe zgjeruar nga viti nĂ« vit pĂ«r tĂ« arritur nĂ« pĂ«rmasa si ato tĂ« sotme, me shumĂ« gjallĂ«ri. E veçanta e kĂ«tij viti Ă«shtĂ« pjesĂ«marrja e shumĂ« kompanive tĂ« birrave, qĂ« janĂ« edhe kryefjala, shoqĂ«ruar edhe me kompani tĂ« tjera tĂ« produkteve ushqimore pĂ«r tĂ« vijuar me njĂ« komponent tjetĂ«r tĂ« festĂ«s qĂ« Ă«shtĂ« performanca artistikeâ, tha Sotiraq Filo, kryetar i BashkisĂ« Korçë.
Vizitorët kanë shijuar birrat e prodhuara në vend dhe ushqimet tradicionale, duke e kthyer ngjarjen në një nga më të priturat e verës në qytet.
Festa do vijojë edhe 4 netët e ardhshme me emrat më të njohur të tregut muzikor në vend por edhe këngëtarë të huaj, ndërsa nuk do të mungojnë birrat dhe ushqimi tradicional./rtsh/ KultPlus.com
Login
