❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Sheqeri në pije më i dëmshëm sesa në ëmbëlsira, ja cilat lëngje duhen shmangur

✇BoldNews
By: Ardit

Një studim i publikuar në revistën Advances in Nutrition ka zbuluar se mënyra se si e konsumojmë sheqerin ka rëndësi të madhe, dhe pirja e tij përmes pijeve është më e dëmshme sesa marrja e tij nga ushqimet. Studiuesit analizuan të dhënat e më shumë se gjysmë milioni njerëzve në mbarë botën nga 29 studime [
]

The post Sheqeri në pije më i dëmshëm sesa në ëmbëlsira, ja cilat lëngje duhen shmangur appeared first on BoldNews.al.

↗

Ministrja Koçiu: Mamografi falas në spitalin e Durrësit gjatë muajit gusht

✇Koha Jone
By: redi

Ministrja e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu bĂ«ri tĂ« ditur sot se ndalesa e radhĂ«s gjatĂ« muajit gusht, pĂ«r kryerjen e mamografive falas pĂ«r tĂ« gjitha gratĂ« dhe vajzat do tĂ« jetĂ« spitali rajonal i DurrĂ«sit. GjatĂ« muajit gusht, gratĂ« dhe vajzat nĂ« DurrĂ«s mund t’i drejtohen spitalit rajonal tĂ« kĂ«tij qyteti, pĂ«r kryerjen e mamografive falas pa rekomandimin e mjekut.

Source

↗

Ul kolesterolin, pastron gjakun dhe mbron mëlçinë, zbuloni vlerat ushqyese të manaferrës

✇BoldNews
By: Ardit

Manaferrat veprojnĂ« si njĂ« antioksidant i fuqishĂ«m. LĂ«ngu i manaferrĂ«s inkurajon funksionimin e duhur tĂ« mĂ«lçisĂ«, ndersa vera e manaferrĂ«s pĂ«rmirĂ«son gjakun, dhe çaji i gjetheve tĂ« manaferrĂ«s ndihmon me kollĂ«n dhe ftohjet. VetitĂ« medicinale tĂ« manaferrĂ«s sĂ« egĂ«r janĂ« tĂ« njohura qĂ« nga kohĂ«rat e lashta. GrekĂ«t dhe romakĂ«t e lashtĂ« pĂ«rdornin frutat, gjethet, [
]

The post Ul kolesterolin, pastron gjakun dhe mbron mëlçinë, zbuloni vlerat ushqyese të manaferrës appeared first on BoldNews.al.

↗

Sëmundjet mendore dhe ushqimi: Lidhja befasuese me produktet që përmbajnë gluten

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Kjo është një teori që po hetohet me intensitet nga komuniteti shkencor, ndërsa studimet po tregojnë lidhje midis glutenit dhe një sërë çrregullimesh mendore nga ADHD-ja te skizofrenia

Dina L. Kelly, profesore e psikiatrisë në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Maryland-it, ka kaluar 17 vitet e fundit duke drejtuar studime klinike mbi skizofreninë dhe sëmundje të rënda mendore, duke u angazhuar gjithashtu në kërkime mbi psikofarmakologjinë.

“Do tĂ« isha treguar skeptike nĂ«se dikush do mĂ« thoshte se do studioja kĂ«tĂ« lidhje”, thotĂ« Kelly. “Mendoja se trajtimi ishte vetĂ«m çështje ilaçesh, nuk e dija qĂ« ushqimi dhe dieta mund tĂ« ishin nĂ« vetvete njĂ« lloj terapie.”

Rruga e saj kërkimore filloi kur analizoi të dhëna të ushtarëve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Rezultatet treguan se gjatë mungesës së grurit pati një rënie të ndjeshme të rasteve të shtrimeve për skizofreni.

MĂ« tej, ajo dhe kolegĂ«t e saj studiuan punĂ«n e psikiatrit Curtis Dohan nga vitet ’70, i cili dokumentoi raste tĂ« pacientĂ«ve me skizofreni qĂ« u pĂ«rmirĂ«suan pasi lanĂ« dietĂ«n me grurĂ«. Ai gjithashtu vizitoi zona tĂ« izoluara nĂ« Papua GuinenĂ« e Re, ku gruri nuk ishte pjesĂ« e dietĂ«s, dhe zbuloi se nuk kishte fare raste tĂ« skizofrenisĂ«, ndryshe nga popullsitĂ« qĂ« konsumonin grurĂ«.

Kelly më pas pati mundësinë të realizojë një studim klinik në shkallë të gjerë, ku analizoi antitrupat që trupi prodhon si përgjigje ndaj glutenit. Gjetjet e saj treguan për nivele të larta antitrupash kundër glutenit tek njerëzit me skizofreni. Kjo e çoi drejt bindjes se ekziston një lidhje e fortë midis funksionimit të trurit dhe ndjeshmërisë ndaj glutenit dhe nuk është e vetmja që mendon kështu, transmeton Telegrafi.

Gluteni dhe shëndeti mendor

Dëshmitë tregojnë se ushqimet që përmbajnë gluten mund të lidhen me shumë simptoma psikiatrike, nëpërmjet një përgjigjeje imune, tek një në 17 persona.

NĂ« librin “Lirohuni nga drithĂ«rat”, ku Kelly Ă«shtĂ« bashkautore, paraqiten kĂ«rkimet mĂ« tĂ« fundit mbi kĂ«tĂ« temĂ«.

“Ekziston njĂ« hendek midis gastroenterologjisĂ« dhe psikiatrisĂ«. Nuk i dimĂ« tĂ« gjitha, por kjo Ă«shtĂ« njĂ« hap mĂ« pranĂ« lidhjes sĂ« kĂ«tyre pikave.”

 

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« ndjeshmĂ«ria ndaj glutenit?

Gluteni Ă«shtĂ« njĂ« grup proteinash qĂ« gjendet nĂ« grurĂ«, elb dhe thekĂ«r, pjesĂ« e zakonshme e bukĂ«s, makaronave, produkteve tĂ« brumit etj. Disa njerĂ«z janĂ« tĂ« ndjeshĂ«m ndaj glutenit, pra, sistemi i tyre imunitar e trajton si njĂ« “pushtues” tĂ« huaj.

Sëmundja celiake është forma më e njohur e ndjeshmërisë ndaj glutenit dhe shoqërohet me dëmtime të traktit tretës, diare, fryrje barku, dhimbje, lodhje, humbje peshe dhe skuqje të lëkurës. Ka edhe një formë më të zakonshme, të quajtur ndjeshmëri joceliake ndaj glutenit (NCGS), që nuk diagnostikohet lehtësisht pasi analizat për celiaki shpesh rezultojnë negative.

Gluteni dhe inflamacioni

Gluteni është bërë pjesë e dietës njerëzore vetëm rreth 6.000 vjet më parë. Sipas Kelly, trupi ynë e ka të vështirë ta zbërthejë plotësisht. Nëse një person i ndjeshëm ndaj glutenit e konsumon, trupi prodhon antitrupa për ta luftuar, veçanërisht ndaj një pjese të glutenit të quajtur gliadin, e cila nxit inflamacion dhe dëmton zorrën, duke krijuar sindromën e zorrës së përshkueshme.

Kjo lejon që antitrupat të qarkullojnë në gjak dhe të ndikojnë edhe në tru, duke shkaktuar simptoma si mjegull mendore, mungesë përqendrimi, ankth, luhatje humori, halucinacione apo kriza epileptike.

“Ekziston njĂ« sekuencĂ« specifike proteinike, e quajtur 33-mer, qĂ« gjendet te gruri dhe Ă«shtĂ« shumĂ« e ngjashme me njĂ« strukturĂ« tĂ« receptorĂ«ve nĂ« tru,” shpjegon Kelly. “Sistemi imunitar mund tĂ« mos arrijĂ« ta dallojĂ« diferencĂ«n.”

Kjo mund të nënkuptojë se te disa persona, sistemi imunitar gabimisht sulmon trurin, duke e ngatërruar me glutenin.

Lidhja me depresionin dhe ankthin

Zona e trurit e quajtur amigdala luan një rol në përpunimin e frikës dhe ankthit. Studimet tregojnë se njerëzit me çrregullime ankthi kanë reagim më të lartë në këtë zonë. Gjithashtu, serotonina, një neurotransmetues i rëndësishëm për gjendjen shpirtërore, prodhohet në masën 95% nga zorrët. Balanca e baktereve në zorrë ndikon drejtpërdrejt në këtë proces.

“TĂ« gjithĂ« kĂ«ta çrregullime kanĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t inflamacionin si shkaktar,” thotĂ« Kelly. “Sistemi imunitar i disa njerĂ«zve nuk funksionon siç duhet dhe kjo mund tĂ« lidhet edhe me glutenin.”

Simptomat më të zakonshme që Kelly vëren te pacientët janë: mjegull mendore, ankth, depresion, dhimbje koke, migrenë dhe dhimbje kyçesh.

Dieta pa gluten dhe përmirësimi i simptomave

Studimet tregojnë se njerëzit me ADHD kanë më shumë gjasa të kenë sëmundje celiake ose NCGS. Lidhja midis depresionit dhe celiakisë është e mirëdokumentuar, një studim me mbi 2.000 pacientë celiakë tregoi se 39% kishin pasur simptoma depresioni gjatë jetës.

“NjĂ« teori Ă«shtĂ« se depresioni vjen si pasojĂ« e pĂ«rballjes me njĂ« sĂ«mundje kronike,” shpjegon Kelly, “por ka studime qĂ« tregojnĂ« edhe lidhje fiziologjike midis glutenit dhe depresionit.”

Ndërkaq, të dhënat janë edhe më të qarta për pacientët me skizofreni: dieta pa gluten mund të ndihmojë në menaxhimin e simptomave. /E.T

↗

Nga 1 gushti, recetë e re mjekësore e unifikuar në gjithë sistemin shëndetësor

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Në kuadër të angazhimit të vazhdueshëm për modernizimin e sistemit shëndetësor dhe rritjen e efikasitetit në procesin e përshkrimit dhe shpërndarjes së barnave është miratuar receta e re mjekësore në formatin e ri unik.

Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale Albana Koçiu zhvilloi sot një vizitë në dy farmaci në Tiranë nga ku deklaroi se nga data 1 gusht, receta mjekësore në formatin e ri unik, hyn në fuqi në të gjithë sistemin shëndetësor, publik dhe privat.

GjatĂ« bashkĂ«bisedimit me farmacistĂ«t, ministrja Koçiu prezantoi zyrtarisht pĂ«rmbajtjen dhe lehtĂ«sirat e recetĂ«s sĂ« re duke theksuar se “nga data 1 gusht tĂ« gjithĂ« profesionistĂ«t e shĂ«ndetĂ«sisĂ« do tĂ« pĂ«rdorin njĂ« model tĂ« unifikuar tĂ« recetĂ«s mjekĂ«sore”.

Ministrja Koçiu u ndal edhe tek lehtësirat që receta e re do të sjellë për farmacistët dhe pacientët.

Ky model i ri i recetës, lehtëson ndjeshëm punën e farmacistëve, ofron më shumë siguri për qytetarët dhe përmirëson ndjekjen e trajtimeve sipas rekomandimeve të mjekut.

“Receta e re mjekĂ«sore krahas atyre standardeve me informacionet bazĂ« ka tĂ« domosdoshme vendosjen e diagnozĂ«s. Kjo ju lehtĂ«son juve qĂ« tĂ« jeni mĂ« tĂ« qartĂ« lidhur me ato barna tĂ« cilat do t’i jepni pacientit. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« garanci mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« pacienti po merr medikamentet e duhura nga profesionistĂ«t e duhur tĂ« shĂ«ndetĂ«sisĂ«â€œ, nĂ«nvizoi Koçiu.

Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu deklaroi se me formatin e ri, mjekët do të kenë mundësinë të lëshojnë recetë mjekësore deri në 6 muaj, në rastet kur pacientët do të kenë nevojë për trajtim afatgjatë,  si dhe me përmbajtjen dhe të dhënat e kërkuara për plotësim, rritet me tej siguria e pacientëve në marrjen e barnave.

Formati i ri i recetës mjekësore ka edhe elementë të tjerë teknikë të rëndësishme si vendosja e emrit gjenerik të barit, tipi i recetës për pacientët me sëmundje akute apo kronike, si dhe vendosja e emrit dhe vulës së farmacistit.

Receta e re mjekësore e unifikuar shënon një hap të rëndësishëm për më shumë cilësi, siguri dhe lehtësi për pacientët dhe profesionistët e shëndetësisë./e.t

↗

Qendrat shëndetësore të hapura 24/7, ministrja Koçiu: Në gatishmëri të plotë për të garantuar sezonin veror

✇Koha Jone
By: redi

Ministrja e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu zhvilloi sot takim me drejtuesit e spitaleve rajonale nĂ« mbarĂ« vendin, nĂ« kuadĂ«r tĂ« zbatimit tĂ« masave tĂ« marra pĂ«r garantimin dhe ofrimin e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor gjatĂ« gjithĂ« sezonit turistik. NĂ« fjalĂ«n e saj, ministrja kĂ«rkoi nga strukturat pĂ«rkatĂ«se angazhim pĂ«r ofrimin e shĂ«rbimeve shĂ«ndetĂ«sore dhe gatishmĂ«rinĂ« pĂ«r menaxhimin e


Source

↗

Vaksinat kundër COVID-19 kanë shpëtuar mbi 2.5 milion jetë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Pa vaksinat kundër COVID-19, koronavirusi SARS-CoV-2 do të kishte marrë 2.533 milionë jetë shtesë në të gjithë botën nga viti 2020 deri në vitin 2024, sipas vlerësimit më gjithëpërfshirës të ndikimit të fushatës së imunizimit në shëndetin publik global.

Sipas studimit të kryer nga Universiteti Katolik i Zemrës së Shenjtë në Milano dhe Universiteti Stanford (Kaliforni), vaksinat kundër COVID-19 kanë shpëtuar gjithsej 14.8 milionë vite jetë në të gjithë botën (një vit jetë i shpëtuar për çdo 900 doza vaksine të administruara).

Edhe pas pĂ«rfundimit “zyrtar” tĂ« pandemisĂ«

Vlerësimi i botuar në revistën shkencore JAMA Health Forum nuk është vlerësimi i parë i viteve të jetës së shpëtuara nga vaksinat kundër COVID-19 , të cilat na kanë nxjerrë nga pandemia. Por ajo që e bën interesante punën e re është periudha kohore që mbulon : nga fundi i vitit 2020 , fillimi i fushatave të vaksinimit, deri në tetor 2024. Prandaj, shumë përtej 5 majit 2023, datës zyrtare të zgjedhur nga OBSH-ja për përfundimin e emergjencës shëndetësore të COVID-19 .

NdĂ«rsa virusi kishte shkaktuar afĂ«rsisht 20 milionĂ« vdekje nĂ« nivel global nĂ« tre vitet e mĂ«parshme (megjithĂ«se realiteti mund tĂ« jetĂ« shumĂ« mĂ« tepĂ«r), SARS-CoV-2 vazhdoi tĂ« qarkullonte dhe tĂ« dĂ«mtonte veçanĂ«risht mĂ« tĂ« prekshmit. Studimi i ri shpjegon se si vaksinat kanĂ« vazhduar – dhe vazhdojnĂ« – tĂ« na mbrojnĂ«.

Kush ka përfituar më shumë nga vaksinat?

Vaksinat kundër SARS-CoV-2 kanë parandaluar mbi 2.5 milion vdekje, një për çdo 5,400 doza të administruara. 82% e jetëve të shpëtuara ishin midis njerëzve të vaksinuar para se të përballeshin me virusin; 57% e jetëve të shpëtuara ndodhën gjatë periudhës së variantit Omicron (2022); 90% e vdekjeve të shmangura ishin midis njerëzve mbi 60 vjeç .

Shkencëtarët arritën në këto përfundime duke studiuar statistikisht se kush, midis atyre që u infektuan me COVID, e morën këtë para ose pas vaksinimit, kur dhe nën cilin variant ndodhi dhe sa vdiqën (dhe në çfarë moshe). Këto të dhëna u krahasuan me vlerësimet se sa njerëz do të kishin vdekur nga virusi në mungesë të vaksinave.

Shtatëdhjetë e gjashtë përqind e totalit të viteve të jetës së shpëtuar ishin midis njerëzve mbi 60 vjeç, por banorët e moshuar të azileve të pleqve kontribuan vetëm 2% të numrit të përgjithshëm të viteve të shpëtuara. Fëmijët dhe adoleshentët përbënin 0.01% të jetëve të shpëtuara, dhe të rriturit e rinj të moshës 20 deri në 29 vjeç përbënin 0.07%./Përshtati në shqip nga Focus.it, E.T

↗

Keni vështirësi në përjetimin e gëzimit, ja cila mund të jetë arsyeja

✇Albeu
By: M C

NĂ« njĂ« botĂ« qĂ« i jep pĂ«rparĂ«si performancĂ«s, suksesit dhe pamjes sĂ« jashtme, shumĂ« njerĂ«z funksionojnĂ« “normalisht”, por ndihen bosh brenda.

Nëse ndonjëherë keni menduar pse nuk mund të ndjeni gëzim, mund të jetë koha të shikoni pak më thellë.

Psikiatri Dr. Judith Joseph shpjegon pse gĂ«zimi Ă«shtĂ« njĂ« karakteristikĂ« e natyrĂ«s njerĂ«zore dhe si “depresioni me funksionim tĂ« lartĂ«â€ mund ta bllokojĂ« atĂ«, edhe kur gjithçka duket se po shkon mirĂ«.

“GĂ«zimi Ă«shtĂ« nĂ« ADN- nĂ« tonĂ«. ËshtĂ« diçka qĂ« na pĂ«rket qĂ« nga lindja.

ËshtĂ« e drejta jonĂ« e lindur si qenie njerĂ«zore”, thotĂ« ekspertja dhe studiuesja qĂ« ia ka kushtuar punĂ«n e saj studimit tĂ« gĂ«zimit – dhe pengesave qĂ« na pengojnĂ« ta pĂ«rjetojmĂ« atĂ«.

Libri i saj i ri, “Funksionalitet i LartĂ«: KapĂ«rceni Depresionin Tuaj tĂ« Fshehur dhe Riktheni GĂ«zimin Tuaj” , pĂ«rqendrohet nĂ« tĂ« ashtuquajturin depresion me funksionim tĂ« lartĂ«, njĂ« gjendje qĂ« tani po merret seriozisht, pasi ka tĂ« bĂ«jĂ« me njerĂ«z qĂ« nga jashtĂ« duken tĂ« suksesshĂ«m dhe funksionalĂ«, por nga brenda luftojnĂ« me boshllĂ«kun emocional dhe mungesĂ«n e gĂ«zimit.

Depresioni që nuk është i dukshëm

Joseph shpjegon se shumĂ« njerĂ«z vuajnĂ« nga anhedonia – njĂ« paaftĂ«si pĂ«r tĂ« ndjerĂ« kĂ«naqĂ«si – dhe aleksitimia – vĂ«shtirĂ«si nĂ« njohjen ose shprehjen e emocioneve tĂ« tyre. KĂ«to gjendje “vrasin” gĂ«zimin, por shpesh injorohen sepse personi duket se po “menaxhon” punĂ«n dhe familjen .

Joseph, siç e pĂ«rshkroi ajo pĂ«r CNN, pĂ«rjetoi vetĂ« njĂ« situatĂ« tĂ« ngjashme. “ NĂ« vitin 2020, unĂ« pata sukses, fitova çmime, bĂ«ra kĂ«rkime, kisha njĂ« familje tĂ« bukur – dhe isha nĂ« TV. Por nuk mund tĂ« ndieja gĂ«zim .”

Ndryshimi erdhi nëpërmjet lidhjeve të thella me familjen, por edhe nga njohja e situatës së saj. Siç thotë ajo, nuk është një detyrim tjetër, por një çështje jete.

Rruga drejt gëzimit: Pesë hapa për të rizbuluar veten

Dr. Joseph sugjeron njĂ« metodĂ« praktike, tĂ« ashtuquajturat “pesĂ« V ”, qĂ« mund tĂ« ndihmojĂ« nĂ« rifitimin gradual tĂ« gĂ«zimit:

Validimi

EmĂ«rto atĂ« qĂ« ndjen. Pranoje. Pranoje. “NĂ«se nuk e dimĂ« se çfarĂ« po ndiejmĂ«, ka konfuzion dhe pasiguri. Kjo çon nĂ« ankth . EmĂ«rtimi i ndjenjĂ«s Ă«shtĂ« hapi i parĂ« pĂ«r ta kuptuar atĂ« .”

Shfryrje

Ndani shqetĂ«simet tuaja me dikĂ« qĂ« i besoni, por kini kujdes. “NĂ«se nuk po flisni me njĂ« profesionist tĂ« shĂ«ndetit mendor , kini kujdes qĂ« tĂ« mos e transferoni traumĂ«n te miqtĂ« ose familja pa pĂ«lqimin e tyre. Pyetni sĂ« pari: ‘A Ă«shtĂ« kjo njĂ« kohĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« folur me ju?’”

Vlerat

ÇfarĂ« i jep kuptim dhe qĂ«llim jetĂ«s tĂ«nde ? ” Mendo pĂ«r gjĂ«rat qĂ« janĂ« tĂ« paçmuara. UnĂ« po ndiqja suksesin dhe njohjen, por nĂ« fund tĂ« fundit ato nuk janĂ« ato qĂ« kanĂ« rĂ«ndĂ«si nĂ« fund tĂ« jetĂ«s .”

Vitalet

DietĂ« e shĂ«ndetshme, ushtrime dhe gjumĂ« cilĂ«sor. “E thjeshtĂ« nĂ« teori, e vĂ«shtirĂ« nĂ« praktikĂ«, por thelbĂ«sore pĂ«r ekuilibrin tonĂ« emocional.”

Vizioni

Krijo njĂ« vizion pĂ«r tĂ« ardhmen me mĂ« shumĂ« gĂ«zim. “Kur kemi dhimbje, Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« shohim pĂ«rpara. Por gĂ«zimi kĂ«rkon njĂ« plan. Ndalo sĂ« ricikluari tĂ« kaluarĂ«n dhe krijo hapĂ«sirĂ« pĂ«r diçka tĂ« re .”

Mbani mend: Lumturia mund të jetë e jashtme dhe e përkohshme, si kur blejmë diçka ose marrim një ngritje në detyrë. Gëzimi, megjithatë, është i brendshëm dhe i qëndrueshëm.

The post Keni vështirësi në përjetimin e gëzimit, ja cila mund të jetë arsyeja appeared first on Albeu.com.

↗

Duken të shëndetshme, por janë të dëmshme! Ja ushqimet që duhet të shmangni

✇BoldNews
By: Ardit

Shpesh u besojmĂ« produkteve qĂ« paraqiten si opsione tĂ« shĂ«ndetshme, pa e ditur, megjithatĂ«, se çfarĂ« pĂ«rmbajnĂ« ato nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«. MjekĂ«t zbulojnĂ« njĂ« sĂ«rĂ« ushqimesh qĂ« vetĂ« i shmangin, pĂ«r shkak tĂ« efektit tĂ« tyre negativ nĂ« shĂ«ndetin e zorrĂ«ve dhe shkaktimit tĂ« inflamacionit. Ushqime pĂ«r t’u shmangur Bare drithĂ«rash dhe granola Edhe pse [
]

The post Duken të shëndetshme, por janë të dëmshme! Ja ushqimet që duhet të shmangni appeared first on BoldNews.al.

↗

ÇfarĂ« nuk shkon me ushqimin tonĂ«? Obesiteti, industria ushqimore dhe barnat e shtrenjta

✇BoldNews
By: Ela

Në dy libra të fundit, njëri me ton shkencor e njerëzor dhe tjetri polemik e i zjarrtë, David Kessler dhe Stuart Gillespie analizojnë shkaqet e thella të krizës globale të obezitetit, duke vënë në qendër ushqimin e përpunuar, varësinë dhe rolin e industrive të mëdha. David Kessler, ish-drejtor i FDA-së dhe figurë me ndikim në [
]

The post ÇfarĂ« nuk shkon me ushqimin tonĂ«? Obesiteti, industria ushqimore dhe barnat e shtrenjta appeared first on BoldNews.al.

↗

Si ta mbani djersën nën kontroll gjatë ditëve të nxehta të verës

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nxehtësia është sfiduese, por djersitja nuk është armiku juaj, përkundrazi, është një funksion vital i trupit

Djersitja është një proces i natyrshëm dhe jetik për organizmin, që ndihmon në rregullimin e temperaturës së trupit. Megjithatë, gjatë muajve të verës, ajo mund të kthehet në një problem të bezdisshëm dhe të sikletshëm për shumë njerëz. Djersitja jo vetëm që ndikon në rehatinë fizike, por shpesh ndikon edhe në vetëbesimin, performancën ditore dhe higjienën personale.

Sipas Mayo Clinic, ndonëse djersa përbëhet kryesisht nga ujë dhe elektrolite, ndërveprimi i saj me bakteret në sipërfaqen e lëkurës mund të prodhojë erë të pakëndshme, sidomos në zonat me gjëndra apokrine, si sqetullat. Prandaj, për të mbajtur situatën nën kontroll, është e rëndësishme të kuptohen faktorët që ndikojnë në djersitje dhe mënyrat e thjeshta, por efektive, për ta menaxhuar atë.

Me disa ndryshime të vogla në stilin e jetës si kujdesi për dietën, zgjedhja e veshjes dhe produkteve për kujdes personal, si dhe menaxhimi i stresit, djersitja mund të mbahet nën kontroll në mënyrë natyrale dhe të shëndetshme.

Shutterstock

1. ÇfarĂ« hani ndikon nĂ« sa dhe si djersiteni

Shumë njerëz nuk e lidhin ushqimin me djersitjen, por sipas Harvard Health, disa përbërës në dietë stimulojnë gjëndrat e djersës:

Kafeina (e pranishme në kafe, çaj të zi, çokollatë) stimulon sistemin nervor simpatik, duke rritur djersitjen. Në vend të ekspresit të nxehtë, zgjidhni një kafe të ftohtë dhe pa kafeinë për të reduktuar këtë efekt.

Specat djegĂ«s pĂ«rmbajnĂ« kapsaicinĂ«, qĂ« i “mashtron” receptorĂ«t e nxehtĂ«sisĂ« nĂ« tru dhe nxit prodhimin e djersĂ«s si mekanizĂ«m ftohĂ«s.

Alkooli rrit temperaturën trupore dhe shkakton dehidrim, duke i detyruar gjëndrat e djersës të punojnë më shumë për të ftohur trupin.

Këshillë praktike: Përfshini në dietë ushqime të pasura me magnez, si farat e kungullit dhe arrat braziliane, WebMD thekson se mungesa e këtij minerali mund të përkeqësojë djersitjen.

2. Stresi nxit djersë me aromë më të fortë

Djersa që prodhohet nga emocionet si stresi, ankthi apo frika, është ndryshe nga ajo që lidhet me nxehtësinë. Ajo vjen nga gjëndrat apokrine, të cilat prodhojnë një djersë me përbërje më komplekse (yndyrna dhe proteina). Kjo djersë, në kontakt me bakteret në lëkurë, është më e prirur të shkaktojë erë të pakëndshme.

The Cleveland Clinic sugjeron që teknikat e menaxhimit të stresit, si meditimi, joga ose frymëmarrja e kontrolluar, mund të ndihmojnë ndjeshëm në uljen e djersitjes emocionale.

3. Zgjidhni rrobat që ndihmojnë lëkurën të marrë frymë

Veshja ndikon drejtpërdrejt në sa dhe si djersiteni. Materialet sintetike si poliesteri dhe najloni e pengojnë avullimin natyror të djersës dhe bllokojnë ajrosjen e trupit.

Zgjidhni rroba të bëra nga pambuku, liri ose fibra bambuje, të cilat janë më të lehta dhe më të ajrosshme. Po ashtu, preferoni ngjyrat e çelëta që reflektojnë dritën e diellit dhe shmangni ngjyrat e errëta që e përthithin atë.

4. Ruani higjienën, një hap i thjeshtë, por i domosdoshëm

Temperaturat e larta favorizojnë shumimin e baktereve në sipërfaqen e lëkurës. Prandaj:

â–Ș BĂ«ni dush çdo ditĂ«, sidomos pas ushtrimeve fizike ose qĂ«ndrimit tĂ« gjatĂ« nĂ« ambient tĂ« nxehtĂ«.
â–Ș Depilimi i sqetullave redukton sipĂ«rfaqen ku bakteret mund tĂ« shumohen, duke ndihmuar nĂ« uljen e aromĂ«s sĂ« pakĂ«ndshme.
â–Ș Pastroni mirĂ« dhe thani lĂ«kurĂ«n pĂ«r tĂ« shmangur irritimet dhe infeksionet.

5. Zgjedhja e deodorantit të duhur ka rëndësi

Jo çdo deodorant është i njëjtë dhe jo çdo produkt është i padëmshëm. Ja çfarë duhet të keni parasysh:

â–Ș PĂ«rdorni deodorantĂ« pa alkool, veçanĂ«risht nĂ«se keni lĂ«kurĂ« tĂ« ndjeshme apo tĂ« irrituar.
â–Ș Shmangni produktet qĂ« pĂ«rmbajnĂ« alumini (si alumini klorohidrat), i cili ndonĂ«se ndalon bllokimin e djersĂ«s, mund tĂ« ketĂ« efekte anĂ«sore.

Disa studime tĂ« publikuara nga National Institutes of Health (NIH) kanĂ« lidhur ekspozimin e tepĂ«rt ndaj aluminit me probleme potenciale nĂ« sistemin nervor dhe risk mĂ« tĂ« lartĂ« pĂ«r sĂ«mundje neurologjike apo kancer tĂ« gjirit – edhe pse kjo lidhje ende nuk Ă«shtĂ« plotĂ«sisht e konfirmuar.

Alternativa më të sigurta janë deodorantët natyralë me bazë shkëmbi mineral (alunite), vaj kokosi, ose bikarbonat sode, të cilët neutralizojnë erën pa ndërhyrë në procesin natyral të djersitjes.

Mos harroni: hidratimi është çelësi!

Djersitja është mënyra se si trupi ftohet, por për të funksionuar siç duhet, ka nevojë për mjaftueshëm ujë. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) rekomandon që në ditët e nxehta të verës të pini ujë gjatë gjithë ditës, edhe kur nuk ndjeni etje. E.T

↗

Rreziku nga vapa/ Ministrja Koçiu: Shmangni ekspozimin në diell gjatë orëve të pikut

✇Gazeta Fjala
By: el da

Temperaturat e larta nuk po shkaktojnë vetëm zjarre, por edhe rreziqe shëndetësore tek qytetarët, kryesisht ata të moshave të treta.

Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu, iu kthye vëmëndjes për kujdesin shëndetësor në këto ditë të nxehta vere, me këshilla për qytetarët.

Nëpërmjet një postimi në rrjetin social Facebook, ministrja ka ndarë sot (26 korrik) për qytetarët edhe këshillat e mjekut për ta përballuar më lehtë të nxehtin, duke iu referuar sugjerimeve të një mjekeje.

“TĂ« gjithĂ« jemi tĂ« rrezikuar nga temperaturat e larta. NdĂ«r kĂ«shillat qĂ« ne rekomandojmĂ« Ă«shtĂ« mos ekspozimi nĂ« temperaturat e larta, kĂ«shillojmĂ« shmangien e daljeve gjatĂ« kohĂ«s sĂ« pikut, kĂ«shillojmĂ« tĂ« mbajnĂ« shtĂ«pinĂ« e freskĂ«t, trupin tĂ« freskĂ«t. NĂ«se duhet tĂ« dalim, duhet tĂ« vishemi me rroba sa mĂ« tĂ« lehta, me ngjyra tĂ« çelĂ«ta, tĂ« mbajmĂ« kapele, syze apo edhe çadĂ«r.

Gjithashtu e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« edhe ushqyerja. Duhet tĂ« ushqehemi me vakte tĂ« shpeshta, tĂ« lehta, tĂ« pasura me perime tĂ« freskĂ«ta dhe fruta”, u shpreh mjekja nĂ« video-mesazhin qĂ« ka shpĂ«rndarĂ« ministrja.

Gjithashtu vetë Koçiu thekson se duhet të shmanget ekspozimi në diell në orët e pikut.

“NĂ« kĂ«to ditĂ« me temperatura tĂ« larta, kujdesi pĂ«r shĂ«ndetin Ă«shtĂ« mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m se kurrĂ«. MjekĂ«t kĂ«shillojnĂ« tĂ« shmanget ekspozimi nĂ« diell gjatĂ« orĂ«ve tĂ« pikut, tĂ« konsumohet shumĂ« ujĂ« dhe tĂ« qĂ«ndrohet nĂ« ambiente tĂ« freskĂ«ta. Kujdesuni pĂ«r veten dhe pĂ«r tĂ« afĂ«rmit tuaj”, shkruan ajo nĂ« postimin e saj./E.T

↗

Kafeja mund të ngadalësojë plakjen dhe ja pse

✇Icon Style
By: gaze tare

Studiuesit në Queen Mary University of London kanë zbuluar se kafeina aktivizon një enzimë të quajtur AMPK, e cila ndihmon qelizat të vetëriparohen, të përballen me dëmtime gjenetike dhe të ngadalësojnë plakjen.

Në eksperimente me qeliza të ngjashme me ato njerëzore, 2-3 kafe ekspres rritën jetëgjatësinë e tyre deri në 24%. Qelizat plakeshin më ngadalë dhe bëheshin më rezistente.

E njëjta enzimë është objekt studimi edhe për metforminën, një ilaç që po shqyrtohet për efektet e tij kundër plakjes.

Ndoshta sekreti i rinisë ka qenë në filxhanin tënd gjithë kohën.

The post Kafeja mund të ngadalësojë plakjen dhe ja pse appeared first on iconstyle.al.

↗

Vapa ekstreme/ Mjekët: Janë përkeqësuar efektet negative mbi shëndetin mendor

✇BoldNews
By: Ela

Edhe pse duhet tĂ« kishte njĂ« qetĂ«sim tĂ« sĂ«mundjeve neurologjike gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« verĂ«s, temperaturat ekstreme kanĂ« bĂ«rĂ« qĂ« edhe kĂ«to sĂ«mundje tĂ« shĂ«nojnĂ« rritje. MjekĂ«t bĂ«jnĂ« me dije se ekspozimi nĂ« diell nĂ« temperaturat ekstreme çon nĂ« rrezik tĂ« pĂ«rsĂ«ritjeve tĂ« aksidenteve cerebrale, paralizave faciale apo shton atakun e migrenĂ«s. Shef i shĂ«rbimit Neurologjik [
]

The post Vapa ekstreme/ Mjekët: Janë përkeqësuar efektet negative mbi shëndetin mendor appeared first on BoldNews.al.

↗

Sëmundja e rrezikshme për njerëzit dhe bagëtitë përhapet në Dibër, qeveria hesht

✇BoldNews
By: Elva

NjĂ« shpĂ«rthim i sĂ«mundjes infektive tĂ« bruçelozĂ«s tek bagĂ«titĂ« nĂ« zonat malore tĂ« DibrĂ«s ka vĂ«nĂ« nĂ« alarm fermerĂ«t vendas, tĂ« cilĂ«t akuzojnĂ« autoritetet pĂ«r mungesĂ« reagimi, transparence dhe mbĂ«shtetje. Edhe pse sĂ«mundja Ă«shtĂ« e njohur si zoonozĂ« – qĂ« mund tĂ« transmetohet nga kafsha te njeriu, institucionet vendore dhe qendrore duket se kanĂ« lĂ«nĂ« [
]

The post Sëmundja e rrezikshme për njerëzit dhe bagëtitë përhapet në Dibër, qeveria hesht appeared first on BoldNews.al.

↗

SĂ«mundjet kronike po rriten nĂ« ShqipĂ«ri, sistemi shĂ«ndetĂ«sor i dobĂ«t pĂ«r t’i pĂ«rballuar

✇BoldNews
By: Ardit

Nga Mimoza Picari NĂ« ShqipĂ«ri sĂ«mundjet jo tĂ« transmetueshme, ose siç njihen ndryshe sĂ«mundjet kronike, po njohin rritje tĂ« vazhdueshme, ndĂ«rsa ekspertĂ« tĂ« shĂ«ndetit publik konstatojnĂ« mangĂ«si nĂ« kujdesin e shĂ«ndetit parĂ«sor, hallka fillestare ku ndodh parandalimi dhe monitorimi i tyre. PĂ«rveç financimeve tĂ« ulĂ«ta, vihet re edhe njĂ« rol i dobĂ«t i mjekut tĂ« [
]

The post SĂ«mundjet kronike po rriten nĂ« ShqipĂ«ri, sistemi shĂ«ndetĂ«sor i dobĂ«t pĂ«r t’i pĂ«rballuar appeared first on BoldNews.al.

↗

Plazhi, jo vetëm kënaqësi verore, por edhe një kurë natyrale për trupin dhe mendjen e njeriut!

✇Koha Jone
By: nilda

Shpesh kemi dĂ«gjuar se qĂ«ndrimi nĂ« plazh Ă«shtĂ« i dobishĂ«m pĂ«r shĂ«ndetin, por pak dimĂ« mbi bazĂ«n shkencore tĂ« kĂ«saj bindjeje. Studime tĂ« shumta kanĂ« vĂ«rtetuar se ajri i kripur i detit, “zĂ«ri” i valĂ«ve dhe rrezet e diellit kanĂ« efekte pozitive nĂ« shĂ«ndetin mendor dhe fizik. Nga pĂ«rmirĂ«simi i gjumit dhe pĂ«rforcimi i imunitetit, te lehtĂ«simi i stresit dhe shĂ«rimi i sĂ«mundjeve tĂ« lĂ«kurĂ«s


Source

↗

Sheqeri dhe depresioni: Lidhja që nuk e mendonim

✇Icon Style
By: gaze tare

E dinit?
Studimet tregojnë se konsumimi i lartë i sheqerit lidhet drejtpërdrejt me rrezikun e depresionit.

Një studim 22-vjeçar nga University College London zbuloi se ata që konsumonin shumë sheqer çdo ditë kishin 23% më shumë gjasa të zhvillonin depresion.

Ato minuta “lumturie” nga njĂ« Ă«mbĂ«lsirë  paguhen nga truri yt mĂ« vonĂ«.

Kujto: Zgjidh ushqime që ushqejnë trupin dhe mendjen tënde.
Thuaj jo rënieve të papritura të humorit.
Thuaj po qartësisë mendore.

The post Sheqeri dhe depresioni: Lidhja që nuk e mendonim appeared first on iconstyle.al.

↗

Pandemia e Covid-19 mund ta ‘ketĂ« plakur’ trurin tonĂ«

✇Opinion.al
By: b b

Një studim i ri nga University of Nottingham ka zbuluar se pandemia e Covid-19 ka përshpejtuar shëndetin e trurit njerëzor, edhe nëse individi nuk është infektuar.

Studimi i publikuar në Nature Communication tregoi se njerëzit që kaluan pandeminë e Covid-19  shfaqin shenja të moshimit më të shpejtë të trurit sesa ata që janë skanuar para saj.

Ndryshimet janë më të dukshme te individët në moshë dhe te personat  që vijnë nga rrethana më të disfavorshme.

Vetëm pjesëmarrësit që ishin infektuar nga Covid-19 midis skanerëve, shfaqën rënie në disa aftësi konjitive si fleksibiliteti mendor dhe shpejtësia e përpunimit.

Kjo mund të tregojë se ndikimi i  pandemisë në moshimin e trurit (pa infeksion), mund  të mos shkaktojë simptoma. Autorët thonë se efekti mund të jetë i kthyeshëm.

“Ajo qĂ« mĂ« habiti mĂ« shumĂ« ishte se edhe personat qĂ« s’kishin kaluar Covid shfaqĂ«n ritme tĂ« dallueshme tĂ« mohimit tĂ« trurit.

Kjo tregon sesa pĂ«rjetimi i vetĂ« pandemisĂ«, nga izolimi te pasiguria, ka ndikuar te shĂ«ndeti i trurit tonĂ«â€,tha udhĂ«heqĂ«sja e studimit, Ali-Reza Mohammadi-Nejad.

Ekipi vëzhgoi  skanerët  e trurit të 1000 individëve të rritur.

Disa pjesĂ«marrĂ«s kishin kryer skanerĂ« para  dhe pas pandemisĂ«, tĂ« tjerĂ« vetĂ«m para saj. Studiuesit vlerĂ«suan “moshĂ«n e trurit” tĂ« secilit, pra sesa  vjeç ishte truri i tyre krahasuar me moshĂ«n e individĂ«ve.

“Ky studim na kujton se shĂ«ndeti i trurit nuk varet vetĂ«m nga sĂ«mundja, por nga mjedisi i pĂ«rditshmĂ«risĂ«.  Pandemia tendosi jetĂ«t e njerĂ«zve, sidomos atyre qĂ« pĂ«rballen me disavantazhe.

Ne ende s’mund ta testojmĂ« nĂ«se ndryshimet qĂ« pamĂ« mund tĂ« kthehen, por Ă«shtĂ« e mundur dhe ky Ă«shtë  njĂ« mendim inkurajues”, tha Dorothee Auer./tvklan

↗

OBSH paralajmëron për përhapjen e virusit të rrezikshëm nga mushkonjat

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Organizata BotĂ«rore e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« (OBSH) bĂ«ri thirrje urgjente pĂ«r tĂ« parandaluar pĂ«rsĂ«ritjen e njĂ« epidemie tĂ« virusit ‘chikungunya’, i cili pĂ«rhapet nga mushkonjat dhe ka pĂ«rfshirĂ« botĂ«n para dy dekadash.

Shkak për shqetësimin janë shpërthimet e reja në rajonin e Oqeanit Indian, që tashmë po përhapen edhe në Evropë dhe kontinente të tjera.

Sipas zyrtares së OBSH-së, Diana Rojas Alvarez, rreth 5.6 miliardë njerëz në 119 vende jetojnë në zona ku ekziston rreziku nga ky virus, i cili shkakton ethe, dhimbje të forta në nyje dhe mund të çojë në paaftësi afatgjate.

“Po shohim pĂ«rsĂ«ritjen e historisĂ«â€, tha ajo, duke e krahasuar situatĂ«n aktuale me epideminĂ« e viteve 2004-2005, e cila preku afro gjysmĂ« milioni njerĂ«z – kryesisht nĂ« territore tĂ« vogla ishullore – pĂ«rpara se tĂ« pĂ«rhapej nĂ« gjithĂ« botĂ«n.

Vala e fundit e përhapjes nisi në fillim të vitit 2025, me shpërthime të mëdha në të njëjtat ishuj të Oqeanit Indian që ishin prekur edhe më parë, përfshirë La Reunionin dhe Mauritiusin.

Alvarez tha se virusi ka prekur tashmë rreth një të tretën e banorëve në La Reunion.

Përhapja po vazhdon edhe në vende të tjera, si Madagaskari, Somalia dhe Kenia, ndërsa raste të shumta janë shënuar edhe në Indi dhe në pjesë të Azisë Juglindore, sipas saj.

Një shqetësim i veçantë është edhe rritja e numrit të rasteve të importuara brenda Evropës.

QĂ« nga 1 maji, nĂ« FrancĂ« janĂ« regjistruar rreth 800 raste tĂ« importuara tĂ« virusit ‘chikungunya’, tha Alvarez.

‘Chikungunya’, pĂ«r tĂ« cilĂ«n nuk ekziston trajtim specifik, mund tĂ« shkaktojĂ« shpĂ«rthime tĂ« shpejta dhe tĂ« mĂ«dha.

Për shkak se mushkonjat pickojnë gjatë ditës, parandalimi është thelbësor, duke përdorur insekticidë dhe veshje me mëngë të gjata, rekomandon OBSH-ja. /e.t

❌