Policia e Vlorës vazhdon aksionin për largimin e automjeteve të parkuara në mënyrë të kundraligjshme, ose kundravajtje, në kuadër edhe të aksionit për lirimin e hapësirave publike.
Drejtuesi i Policisë së Vlorës, Elidon Çela, tha për mediat se nuk do të ketë më asnjë tolerim, por vetëm masa administrative.
Përveç masës administrative të heqjes së mjetit me karrotrec, do ketë edhe ndjekje penale për drejtuesit e mjeteve që bllokojnë qarkullimin e lirë të mjeteve dhe këmbësorëve.
Prej ditësh Policia e Vlorës po vijon aksionin për lirimin e rrugëve nga parkimet e gabuara të shoferëve, duke i shoqëruar me gjoba dhe bllokim mjeti.
Referuar të dhënave zyrtare, popullsia e Shqipërisë më 1 Janar 2025 rezulton në 2.36 milionë banorë, duke pësuar rënie me 1.2%, krahasuar me vitin 2024. Nëse i kryqëzojmë të dhënat me ato të Eurostat shohim se Shqipëria renditet mes vendeve të Europës që kanë shënuar rënie të popullsisë.
Ndërkohë që popullsia e BE-së më 1 janar 2025 u vlerësua në 450.4 milionë banorë, me një rritje prej 0.2%, Italia, Sllovakia, Bullgaria, Rumania, Polonia, Estonia, Hungaria dhe Letonia ishin vendet që regjistruan rënie.
Nga ana tjetër, Lihtenshtejni, Malta, Irlanda, Islanda dhe Luksemburgu regjsitruan rritjen më të lartë të popullsisë, nga 1.5% në 2.2%.
Të dhënat në Shqipëri tregojnë një trend të përgjithshëm të tkurrjes së popullsisë në shumicën e grupmoshave të reja dhe të mesme. “Scan Intel” ka marrë në analizë ndryshimin vjetor të popullsisë në vend referuara shifrave të INSTAT.
Në grupmoshat e reja ndryshimi është kryesisht negativ dhe në disa raste mjaft i ndjeshëm. Për shembull, grupmosha 25-29 vjeç shënon një rënie prej 5.3%, ndërsa edhe grupmoshat 5-9 dhe 15-19 vjeç kanë ulje të konsiderueshme prej 4.0% dhe 3.9%. Këto të dhëna pasqyrojn një trend të uljes së lindshmërisë ose migracionit të largët të të rinjve.
Edhe në segmentin e grupmoshave të mesme shumica e ndryshimeve janë negative por më të buta. Ndërkohë, në grupmoshat e mëdha shohim një rritje të dukshme të popullsisë, sidomos në grupmoshat 75-79 dhe 85+ me rritje përkatësisht 8.8% dhe 8.6%. Edhe grupmoshat 65-69 dhe 70-74 kanë rritje pozitive mbi 3%.
Popullsia e re në Shqipëri po zvogëlohet ndërkohë që ajo e të moshuarve po rritet. Ky trend tregon sfida të mundshme demografike në të ardhmen, përfshirë plakjen e popullsisë dhe zvogëlimin e fuqisë punëtore të re./e.t
TIRANË, 12 korrik/ATSH/ Ka përfunduar ndërhyrja në rrugën e “Hidallarëve” në fshatin Muriqan, njësia administrative Gjergjan, një segment i rëndësishëm i unazës bujqësore që lidh tokat bujqësore me rrugët kryesore të qarkullimit.
Ky investim vjen si përgjigje ndaj nevojave të banorëve dhe fermerëve të zonës, duke lehtësuar ndjeshëm transportin e prodhimeve bujqësore drejt qytetit dhe pikave të shitjes.
“Investimet në infrastrukturë nuk janë përqendruar vetëm në qytet, por edhe në fshat, aty ku puna dhe prodhimi nuk ndalen asnjëherë. Bujqësia ka qenë dhe mbetet prioritet i bashkisë Elbasan, ndaj dhe përmirësimi i infrastrukturës për fermerët është pjesë e planit tonë afatgjatë”, tha kryetari i bashkisë së Elbasanit, Gledian Llatja.
Ai shtoi se investimet në zonat rurale do të vijojnë, duke forcuar lidhjen e drejtpërdrejtë mes qytetit dhe fshatit dhe duke ndihmuar zhvillimin ekonomik lokal. /j.p/
Instituti Kombëtar i Sigurimeve Shoqërore në Itali (INPS) njoftoi se tashmë dispozitat e Marrëveshjes dhe Rregullimit Administrativ ndërmjet Republikës Italiane dhe Republikës së Shqipërisë në lidhje me sigurimet shoqërore kanë hyrë në fuqi.
Kjo marrëveshje, e nënshkruar në Romë më 6 shkurt 2024 dhe e ratifikuar me Ligjin Nr. 29 të datës 11 mars 2025, shënon një hap thelbësor përpara në mbrojtjen e të drejtave të sigurimeve shoqërore të punëtorëve dhe pensionistëve në të dy vendet. Ajo do të sigurojë që periudhat e punës dhe kontributet e paguara në secilin shtet të njihen dhe të bashkohen për efekt pensioni.
Si ndryshojnë procedurat e aplikimit për pension?
Me hyrjen në fuqi të këtyre rregullave të reja, procedurat e aplikimit për pension do të modifikohen si më poshtë:
Për shtetasit italianë në Shqipëri, aplikimet për pension, qoftë sipas marrëveshjes italo-shqiptare apo sistemit kombëtar/autonom shqiptar, duhet të dorëzohen ekskluzivisht në internet. Këto aplikime do të trajtohen nga zyra territoriale kompetente e INPS-it në Itali, e përcaktuar në bazë të vendbanimit të aplikantit ose, për punonjësit publikë, në bazë të punëdhënësit të fundit.
Për shtetasit shqiptarë në Itali, kërkesat për pension, si sipas marrëveshjes ashtu edhe sipas regjimit kombëtar/autonom italian, duhet të dorëzohen nëpërmjet Institutit të Sigurimeve Shoqërore Shqiptare (ISSH). ISSH-ja do t’i përcjellë ato më pas në qendrën e specializuar në Zyrën Provinciale të INPS në Perugia.
Dokumentacioni i nevojshëm dhe procedurat e verifikimit
Një vëmendje e veçantë duhet t’i kushtohet dokumentacionit, sidomos për periudhat e punës në Shqipëri ku përfshihet deklarata e historikut të punësimit. Për periudhat e sigurimit të përfunduara në Shqipëri para vitit 2012, është e detyrueshme të bashkëngjitet një “Deklaratë e Historikut të Punësimit” në aplikim, së bashku me çdo dokumentacion shtesë (të dhëna punësimi, etj.).
Pas kësaj nis procedura e verifikimit.
“Siç është sqaruar në Qarkoren Nr. 106 të vitit 2025, zyra kompetente e INPS-it në territor duhet thjesht t’ia përcjellë këtë dokumentacion institucionit shqiptar (ISSH) për verifikimet e nevojshme.”, informon Instituti Kombëtar i Sigurimeve Shoqërore në Itali.
Kopja e dokumentit të identitetit është gjithashtu e domosdoshme të bashkëngjitet një kopje e dokumentit të identitetit shqiptar për të lejuar institucionin shqiptar të identifikojë me saktësi aplikantin.
Këto procedura të reja synojnë të sigurojnë qartësi dhe qëndrueshmëri më të madhe në menaxhimin e aplikimeve për pensione, duke thjeshtuar procedurat administrative dhe duke siguruar mbrojtje më efikase të të drejtave të pensioneve për qytetarët e të dy vendeve.
TIRANË, 11 korrik /ATSH/ Hartimi i planit të bashkëpunimit strategjik Shqipëri–Kosovë 2025–2028 u diskutua në Tiranë, mes përfaqësuesve të Forcave të Armatosura të Shqipërisë dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës.
Ministria e Mbrojtjes bëri të ditur se, ky nuk është thjesht një bashkëpunim teknik, është një marrëdhënie vëllazërore që forcohet çdo ditë, me besim, respekt dhe vizion të përbashkët për sigurinë e vendeve tona dhe të gjithë rajonit.
“FSK ka bërë hapa të mëdhenj përpara në transformimin dhe modernizimin e saj dhe Shqipëria do të vijojë ta mbështesë me të gjitha mundësitë, në çdo fushë ku ka nevojë: nga arsimimi dhe stërvitja, te shkëmbimi i eksperiencave dhe ndërtimi i kapaciteteve”, thekson MM.
MM shprehu vendosmërinë për ta çuar edhe më tej këtë bashkëpunim.
Maja të larta që prekin qiellin, lugina të gjelbra plot lumenj kristalorë dhe ajër i pastër malor që të mbush mushkëritë. Kjo është skena që të shfaqet teksa zbardh agimi në zemër të Alpeve Shqiptare. Një udhëtar i hershëm ngrihet pranë një bujtine tradicionale në Theth, Valbonë apo Lëpushë, dëgjon zhurmën e lumit apo një ujëvare në largësi dhe shikon retë teksa shpërndahen mbi majat përreth. Në atë moment magjik, përjeton madhështinë e natyrës shqiptare, sikurse shumë vizitorë që vijnë nga gjithë bota për të eksploruar parqet tona kombëtare. Por pas kësaj tabloje piktoreske, fshihen sfida të mëdha: si të menaxhojmë e mbrojmë këto thesare natyrore? Më poshtë është një vështrim mbi këto sfida dhe zgjidhjet e mundshme, duke u fokusuar te Parku Kombëtar i Alpeve të Shqipërisë si shembull për mbarë sistemin e parqeve kombëtare në vend.
Pasuritë natyrore dhe gjendja aktuale e parqeve
Shqipëria, megjithëse një vend i vogël, është e pasur me biodiversitet të jashtëzakonshëm dhe rreth një të pestën e territorit e ka nën mbrojtje si zona të mbrojtura. Aktualisht janë 12 parqe kombëtare (tokësore dhe detare) që mbulojnë rreth 313,950 hektarë, afërsisht 11% të territorit. Këto përfshijnë që nga bukuritë alpine si Alpet e Veriut e deri tek ekosistemet unike bregdetare si Divjaka-Karavastaja apo Butrinti. Parqet kombëtare luajnë një rol kyç jo vetëm në ruajtjen e natyrës, por edhe në ekonomitë lokale. Ato furnizojnë komunitetet me ujë të pijshëm, materiale drusore, kullota, madje ofrojnë potencial të madh për eko-turizëm dhe agroturizëm rural. Për shembull, Parku Kombëtar i Alpeve Shqiptare, ku përfshihet Valbona, Thethi dhe zonat përreth, vizitohet mesatarisht nga rreth 120 mijë deri në 150 mijë turistë në vit, me një tendencë në rritje përgjatë viteve të fundit. Kjo rritje tregon popullaritetin gjithnjë e më të madh të Alpeve Shqiptare si destinacion kryesor për turizmin natyror dhe aventurën malore.
Megjithatë, pavarësisht këtyre vlerave, dhe përpjekjeve të deritanishme për përmirësime, gjendja në terren lë ende për të dëshiruar. Shumë parqe vuajnë nga laku institucional, investime të pamjaftueshme në infrastrukturë, staf apo promocion. Në male ende hasen gjurmë të abuzimit mjedisor, si prerje të paligjshme pyjesh, depozitim mbeturinash në lumenj, projekte hidroenergjitike të debatueshme, si dhe ndërtime të pakontrolluara dhe jashtë çdo fizionomie tradicionale alpine, të cilat rrezikojnë autenticitetin kulturor dhe peizazhin natyror. Zonat e mbrojtura malore shpesh kanë qenë “të lëna në harresë totale” nga pushteti lokal e qendror, dhe po rikthehet vëmendja për t’i ringjallur ato. Parku Kombëtar “Alpet e Shqipërisë” është një shembull domethënës ku përpjekjet e fundit synojnë pikërisht këtë rikthim të vëmendjes dhe integrimin e zhvillimit të qëndrueshëm.
Harta e zonave të mbrojtura natyrore në Shqipëri, përfshirë parqet kombëtare, zonat qendrore dhe ato me përdorim tradicional, sipas kategorizimit funksional të legjislacionit shqiptar. Burimi: ASIG — Agjencia Shtetërore e Informacionit Gjeohapësinor.
Rasti i Parkut Kombëtar “Alpet e Shqipërisë”
Parku Kombëtar i Alpeve Shqiptare, i shpallur në janar 2022 me vendim të Këshillit të Ministrave, është sot krenaria e rrjetit të parqeve shqiptare. Ai bashkoi në një të vetëm disa zona ikonike: Parkun e mëparshëm të Thethit, Parkun e Luginës së Valbonës dhe Rezervatin Natyror të Luginës së Gashit, duke krijuar parkun më të madh në Shqipëri me rreth 82,844 hektarë sipërfaqe. Parku shtrihet nga skajet e Vermoshit në veri, deri në Valbonë dhe luginën e lumit të Gashit në lindje, duke përfshirë dhe zemrën e Alpeve. Këtu gjenden majat më të larta e më spektakolare të vendit, përfshirë majën e Jezercës (2,694 m) që mbizotëron horizontin. Relievi karstik me shpella të thella, liqenet akullnajore piktoreske, pyjet e ahut dhe haloreve, si dhe fauna e pasur me arinj, rrëqebuj, dhi të egra e shqiponja, e bëjnë këtë park një thesar të vërtetë natyror.
Harta funksionale e Parkut Kombëtar “Alpet e Shqipërisë”, ku paraqiten zonat qendrore të mbrojtura, ato të përdorimit tradicional dhe zhvillimit të qëndrueshëm, si dhe emërtimi i zonës së mbrojtur sipas ndarjes ligjore. Ky park është një nga më të mëdhenjtë në vend dhe përfshin zona si Valbona, Thethi, Vermoshi, Curraj i Epërm dhe Lugina e Shalës. Burimi: ASIG — Agjencia Shtetërore e Informacionit Gjeohapësinor.
Por a mjafton shpallja me ligj që ky thesar të ruhet? Realiteti na tregon se sfidat janë të shumta. Numri i vizitorëve në Alpe është rritur ndjeshëm vitet e fundit. Shtigjet tashmë të njohura ndërkombtarisht si “Peaks Of The Balkans”, duke përfshirë këtu shtegun popullor Valbonë-Theth, tashmë tërheqin mijëra dashamirës të ecjeve malore vendas e të huaj në çdo sezon. Kjo rritje e fluksit turistik, ndonëse lajm i mirë për ekonominë lokale, ka vënë në pah mungesat infrastrukturore e menaxheriale. Gjatë një ecje tipike në park, vizitori i vëmendshëm mund të vërejë tabelat e rralla informuese (dhe shpesh të vjetëruara), mungesën e koshave të plehrave apo të stacioneve ranger në terren. Banorët vendas kanë filluar t’i rikthehen zonës pas dekadash emigrimi, duke hapur bujtina e biznese turistike, por edhe ata shpesh ankohen se institucionet publike nuk po ecin me të njëjtin hap për të përmirësuar shërbimet bazë në park.
Sfidat kryesore: Nga tarifat tek siguria në terren
Mungesa e tarifimit dhe e të ardhurave
Shumica e parqeve tona kombëtare nuk aplikojnë asnjë tarifë hyrjeje për vizitorët, ndryshe nga shumë vende ku parku siguron fonde vetjake nga biletat ose nga taksat e qëndrimit në akomodime. Për rrjedhojë, administratat e parqeve në Shqipëri varen pothuajse tërësisht nga buxheti shtetëror (i cili shpesh është i kufizuar) ose nga projekte donatorësh.
Kohët e fundit ka pasur përpjekje për vendosjen e biletave modeste në disa parqe, si p.sh. në Parkun e Divjakë-Karavastasë ku u tentua një biletë 50 lekë për këmbësorë dhe 150 lekë për automjete. Ky hap u argumentua nga Ministria e Turizmit si mjet për të siguruar të ardhura që do të shkojnë për pastrimin, mirëmbajtjen dhe investimet në park. Megjithatë, reagimi i komunitetit lokal ishte i ashpër: banorët e Divjakës protestuan duke e parë pagesën si barrë, sidomos pasi e vetmja rrugë drejt plazhit kalon brenda parkut. Në fund, ministria sqaroi se banorët lokalë do të përjashtoheshin nga tarifa dhe se ajo do të zbatohej vetëm për turistët.
Kjo situatë tregon sesa e ndjeshme është çështja e tarifimit — nga njëra anë nevoja për fonde, nga ana tjetër shqetësimi i komunitetit. Për parqet malore si Alpet, ende nuk ka një skemë tarifimi; vizitorët në Theth, Valbonë apo Lëpushë hyjnë e dalin lirshëm. Kjo është pozitive për aksesin publik, por një mundësi e humbur për të gjeneruar të ardhura që do të përmirësonin shërbimet (p.sh. mirëmbajtjen e shtigjeve, qendrave informative etj.).
Një ironi që nuk kalon pa u vënë re është se për të vizituar Liqenet e Jezercës, të ndodhura brenda territorit shqiptar, nëpërmjet shtigjeve nga Parku Kombëtar “Prokletije” në Mal të Zi, një qytetar shqiptar duhet të paguajë 3 euro për person, ndërsa nuk paguan asgjë kur i afrohet prej brenda vendit. Ky kontrast tregon sesa shumë mbetet ende për t’u bërë për të krijuar një sistem funksional tarifimi, në përputhje me standardet evropiane, por edhe të ndjeshëm ndaj komunitetit lokal.
Infrastrukturë dhe mirëmbajtje e pamjaftueshme
Një nga ankesat kryesore të vizitorëve aventurierë në parqet shqiptare është sinjalistika e kufizuar turistike. Shpesh mungojnë tabela orientuese nëpër udhëkryqe rrugësh rurale ose në hyrje të shtigjeve malore, çka e bën të vështirë gjetjen e destinacioneve pa një guidë lokale. Shumica e monumenteve natyrore nuk kanë tabela informuese, ose në rastin më të mirë tabelat janë tejet të amortizuara. Edhe aty ku janë shënuar disa shtigje malore me shenja standarde (p.sh. me bojë në shkëmbinj), mungojnë tabelat në fillim të shtigjeve apo hartat orientuese, duke e lënë vizitorin të pasigurt për drejtimin. Kjo situatë bie në sy sidomos krahasuar me vendet fqinje: në Mal të Zi apo Kosovë, sapo hyn në një park kombëtar, gjen tabela të mëdha me hartën e zonës dhe rregullat. Për fat, organizatat dhe komunitetet lokale janë përpjekur të mbushin disi boshllëkun, për shembull, klube të alpinizmit dhe donatorë si GIZ kanë financuar shenjimin e disa shtigjeve të rinj në Alpe vitet e fundit, por një rrjet i plotë sinjalistike modern dhe i standardizuar ende nuk është vendosur.
Pjesë e infrastrukturës së munguar janë edhe qendrat e vizitorëve dhe pikat ranger. Aktualisht, Parku Kombëtar i Alpeve të Shqipërisë nuk ka një qendër unike turistike dhe informative të vetë parkut, që të shërbejë si pikë qendrore orientimi për vizitorët, informim mjedisor, planifikim rrugëtimesh apo edukim publik. Në Theth dhe Valbonë funksionojnë zyra të vogla të administratës lokale të zonave të mbrojtura (AdZM), të cilat bëjnë ç’është e mundur në kushtet ekzistuese, por shpesh kanë staf të kufizuar dhe mungesë logjistike. Po ashtu, janë ngritur disa pika informative nga subjekte private që operojnë në turizëm, por këto në pjesën më të madhe të kohës qëndrojnë të mbyllura, ose ofrojnë informacion të pjesshëm.
Në të gjithë Alpet Shqiptare janë vetëm disa roja mjedisorë që patrullojnë hapësirën gjigante prej mbi 80 mijë hektarësh — një detyrë pothuajse e pamundur fizikisht. Pasojat e kësaj mungese kapaciteti duken qartë: shtigje që dëmtohen nga erozioni dhe nuk riparohen, mungesë e shtigjeve të reja, zona pikniku ose vëzhgimi që nuk ekzistojnë ose janë lënë pas dore, dhe probleme të vazhdueshme me grumbullimin e mbetjeve. Në sezonin veror, sidomos pas fundjavave të ngarkuara, nëpër vendet e kampimit apo buzë rrugëve të Thethit dhe Valbonës vërehen shpesh mbeturina të lëna nga vizitorët (kryesisht vendas), ndërsa nuk ka staf të mjaftueshëm, as kosha të mjaftueshëm e as mjete pastrimi për t’i larguar në kohë.
Aksione vullnetare për pastrimin e shtigjeve, kryesisht në fillim të sezonit turistik veror — si p.sh. ai i organizuar këtë vit nga Shoqata e Udhërrëfyesve Malor Shqiptar — përmirësojnë disi situatën, por nuk mund të zëvendësojnë një sistem të strukturuar dhe të qëndrueshëm mirëmbajtjeje.
Siguria dhe shërbimi i kërkim-shpëtimit
Vetë natyra malore e parqeve si Alpet mbart rreziqe reale: terrene të thepisura, mot që ndryshon papritur, dhe zona të thella pa sinjal telefonik. Në vendet me traditë alpine, ekzistojnë shërbime të mirëorganizuara shpëtimi malor që ndërhyjnë në mënyrë të specializuar kur alpinistët apo turistët hasin rrezik. Në Shqipëri, ky shërbim është ende në hapat e parë. Nuk ka një njësi të posaçme shtetërore të kërkim-shpëtimit malor, të pajisur dhe me personel të trajnuar me kohë të plotë të vendosur brenda parqeve kombëtare.
Deri më tani, ky shërbim mbulohet kryesisht nga “Shërbimi i Kërkim-Shpëtimit Malor të Shqipërisë”, një strukturë vullnetare pranë Federatës Shqiptare të Alpinizmit, si dhe nga Shoqata Speologjike Shqiptare, e cila kryen edhe kjo shërbim të shpëtimit alpin dhe speologjik në mënyrë kretësisht vullnetare. Në raste emergjente, zakonisht Policia e Shtetit, forcat zjarrfikëse, shpesh duke kërkuar ndihmë nga këto shoqata si dhe nga vullnetarë vendas. Në disa raste, është kërkuar ndihmë edhe nga organizata fqinje, si p.sh. “Shërbimi i Kërkim-Shpëtimit Malor i Kosovës”. Në situatat më kritike, ndërhyrja e Forcave të Armatosura ka qenë e domosdoshme dhe një ndihmë e madhe, duke siguruar logjistikë, mbështetje njerëzore dhe transport në terrene të vështira. Shumë ngjarje e kanë bërë të qartë këtë situatë: turistë të huaj kanë humbur jetën duke rrëshqitur në akull teksa kalojnë sidomos në shtegun Valbonë–Theth; për evakuimin e trupave policia shqiptare kërkon ndihmën e këtyre shoqatave, ndërsa dhe alpinistë lokalë dhe guida malore i bashkohen edhe ato vullnetarisht këtyre operacioneve të kërkim-shpëtimit.
Këto raste tregojnë se pa ndihmën e këtyre klubeve si dhe nga vullnetarët, kapacitetet tona zyrtare janë të kufizuara. Koordinimi ndërkufitar është pozitive, por idealja do të ishte që brenda vetë parqeve tona duhet të funksionojnë ekuipazhe të trajnuara për kërkim-shpëtim malor me prezencë fizike në terren, të gatshme për ndërhyrje të shpejtë. Po ashtu, rrjeti i rojtarëve nga komuniteti alpin lokal, të cilët deri më tani operojnë vullnetarisht, duhet të përfshihet në mënyrë të strukturuar — me kontrata të pjesshme ose të përkohshme — për të reaguar menjëherë derisa të mbërrijnë forcat e specializuara.
Kush kujdeset për parqet?
Menaxhimi i parqeve kombëtare nuk është lënë rastësisë — ai është i përcaktuar me ligj dhe i deleguar tek institucione specifike. Ligji për Zonat e Mbrojtura i klasifikon parqet kombëtare si kategori II (sipas IUCN) — zona të gjera ku ruajtja e ekosistemeve harmonizohet me rekreacionin e vizitorëve. Politikat kombëtare për parqet formulohen nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, por përgjegjësia e drejtpërdrejtë e administrimit i takon Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura (AKZM). AKZM-ja u krijua relativisht vonë, në vitin 2015, pikërisht për të unifikuar menaxhimin e gjithë rrjetit të zonave të mbrojtura në vend. Kjo agjenci sot mbikëqyr 21% të territorit (përfshirë dhe zona që pritet të shpallen si NATURA 2000 në kuadër të integrimit evropian) dhe synon zgjerimin e mëtejshëm të këtij rrjeti deri në 25% të territorit në vitet e ardhshme.
Si funksionon AKZM në terren? Agjencia ka ngritur Administratat Rajonale të Zonave të Mbrojtura (AdZM) në çdo qark, të cilat kujdesen për zonat e mbrojtura brenda atij rajoni. Për shembull, Parku i Alpeve bie nën juridiksionin e AdZM Shkodër (për pjesën Shkodër/Malësi e Madhe) dhe AdZM Kukës (për pjesën Tropojë). Këto administrata punësojnë specialistë mjedisi dhe roje (inspektorë) që patrullojnë, monitorojnë dhe zbatojnë rregulloret në park. Ligji parashikon një sërë rregulloresh që duhet t’u komunikohen vizitorëve: ndalimin e gjuetisë dhe peshkimit pa leje, kufizimin e prerjes së drurëve, mosndërtimin pa leje, mosndotjen e mjedisit etj. Në teori, shkeljet në park kombëtar përbëjnë “krim mjedisor” dhe ndiqen penalisht. Në praktikë, zbatimi mbetet sfidues për shkak të stafit të kufizuar dhe terrenit të vështirë.
Një aktor tjetër i rëndësishëm janë bashkitë lokale. Edhe pse parqet kombëtare administrohen nga qeveria qendrore (AKZM), bashkitë në territorin e të cilave ndodhet parku kanë detyrë të bashkëpunojnë, sidomos për çështje si menaxhimi i mbetjeve urbane, planifikimi i infrastrukturës (rrugë, ujësjellës, kanalizime) dhe promovimi i turizmit. Për fat të keq, ka pasur raste kur mungesa e koordinimit midis pushtetit lokal dhe atij qendror ka penguar zgjidhjen e problemeve. Po kështu, ligjet e reja parashikojnë plane menaxhimi për çdo park, që hartohen me konsultim publik dhe synojnë t’i ndajnë qartë detyrat mes institucioneve. Parku i Alpeve ende s’ka një plan të tillë final, por puna është duke u zhvilluar me asistencë të partnerëve si GIZ gjermane dhe ekspertë austriakë.
Në gjithë këtë peizazh institucional, komuniteti lokal dhe OJF-të mjedisore luajnë rolin e vet rëndësishëm. Banorët e zonave të Alpeve janë kthyer në kujdestarë natyralë të parkut: shumë prej tyre paralajmërojnë autoritetet kur shohin dikë duke prerë pyllin apo duke gjuajtur; disa marrin pjesë në nismat e pastrimit vullnetar; të tjerë janë bërë guida që edukojnë turistët mbi sjelljen e duhur në natyrë. Organizata si INCA, PPNEA, EcoAlbania etj., kanë qenë zëra kritikë dhe mbështetës në të njëjtën kohë. Kritikë kur parkut i kanoset ndonjë rrezik (si ndërtimi i HEC-eve në Valbonë që u kundërshtua ligjërisht deri në Gjykatë), dhe mbështetës kur ofrojnë trajnime për stafin lokal apo fushata sensibilizuese. Falë këtyre përpjekjeve të kombinuara, situata ndonëse e vështirë, po lëviz ngadalë drejt përmirësimit.
Çfarë mësojmë nga modelet evropiane si Austria, Italia dhe Zvicra?
Për të kuptuar se si mund t’i bëjmë parqet tona histori suksesi, ia vlen të hedhim sytë tek vendet evropiane alpine me traditë.
Austria
Austria bie menjëherë në sy si shembull frymëzues. Ky vend relativisht i vogël alpin ka arritur të shpallë 17 parqe kombëtare dhe ka një model të suksesshëm integrimi të turizmit me ruajtjen e natyrës. Në praktikë, kjo do të thotë se parqet austriake kanë investuar në infrastrukturë vizitorësh (qendra informacioni moderne, muze natyre, shtigje të mirëmbajtura, guidë profesionale), duke e kthyer natyrën e mbrojtur në atraksion kombëtar e ndërkombëtar, por pa kompromentuar mbrojtjen. Të ardhurat nga turizmi (qoftë direkt përmes biletave muzeale, qoftë indirekt përmes taksave lokale nga bizneset turistike) riinvestohen në park: paguajnë rojet, financojnë programe monitorimi të kafshëve, edukojnë publikun e shkollat etj. Modeli austriak po shërben si udhërrëfyes për vendet e Ballkanit.
Zvicra
Edhe pse ka vetëm një park kombëtar zyrtar (Parkun Kombëtar Zviceran në Engadin, shpallur më 1914), Zvicra ka ngritur standardin në ruajtjen strikte të natyrës. Ky park është kategoria Ia (rezervë strikte) sipas IUCN dhe ka rregulla shumë të forta: vizitorët nuk lejohen të dalin nga 21 shtigjet e shënuara, nuk lejohen të ndezin zjarre, të marrin lule, madje as qentë s’mund të futen. Si arrihet zbatimi i këtyre rregullave? Përveç gjobave të kripura, ndërgjegjësimi dhe edukimi publik është prioritet. Në Zvicër, çdo turist para se të hyjë në park informohet qartë për rregullat — qoftë përmes tabelave, fletëpalosjeve apo aplikacioneve dixhitale. Janë krijuar madje edhe ture me guidë (rreth 6–7 orë ecje me biologë të parkut) ku, kundrejt një pagese, vizitorët marrin njohuri të thella mbi ekosistemin. Teknologjia është vënë në shërbim të eksperiencës: një aplikacion mobil “SwissPark” ofron harta interaktive offline të shtigjeve dhe informacion edukativ për pikat kryesore, me një tarifë abonimi vjetore modeste. Ky kombinim i rregullave të qarta, kontrolleve rigoroze dhe shërbimeve inovative ka bërë që Zvicra të ruajë natyrën e saj alpine në gjendje thuajse të paprekur, ndërkohë që vizitorët vazhdojnë ta shijojnë atë në mënyrë të përgjegjshme.
Italia
Fqinjët tanë përtej Adriatikut kanë disa parqe kombëtare alpine të famshme, si Gran Paradiso apo Stelvio. Çfarë spikat atje është prania e shtetit brenda parkut: ka prezencë të vazhdueshme të rojeve pyjore dhe personelit edukativ. Në Parkun Gran Paradiso (i pari park kombëtar italian, krijuar që në 1922), ekzistojnë qendra vizitorësh në çdo luginë kryesore të parkut — vetëm në anën e Valle d’Aosta ka katër qendra vizitorësh interaktive ku turistët marrin informacion mbi shtigjet, florën, faunën dhe historinë. Aty afër ka muze të vogël, kafene, WC publike dhe staf i gatshëm t’u përgjigjet pyetjeve. Gjithashtu, parku ka guida të licencuara që ofrojnë ture ditore me pagesë. Shenjat turistike janë të kudogjendura: çdo shteg i rëndësishëm është i pajisur me shtylla druri a metali që tregojnë drejtimin, vështirësinë dhe kohëzgjatjen e ecjes — gjë që e bën lëvizjen në mal shumë më të sigurt. Falë kësaj infrastrukture, vizitorët ndihen të orientuar dhe të mirëpritur, çka shton reputacionin e parkut. Italia gjithashtu ka integruar komunitetet lokale në menaxhim: shumë nga këto qendra vizitorësh operohen nga bashkitë ose bashkëpunime mes parkut dhe komunave, duke siguruar edhe punësim lokal. Për pasojë, banorët ndihen pjesë e parkut dhe jo të përjashtuar prej tij.
Ajo që i dallon fqinjët tanë nuk është natyra më e bukur, por sjellja dhe ndërgjegjësimi ndaj natyrës. Ndryshimi i mentalitetit është po aq i rëndësishëm sa ndërtimi i rrugëve.
Çfarë mund të marrim ne nga këto modele?
Së pari, kuptojmë që investimi në parqe kthehet mbrapsht shumëfish. Një park i mirëmenaxhuar tërheq më shumë vizitorë, që sjellin më shumë të ardhura dhe këto mund të përdoren për mbrojtje akoma më të mirë.
Së dyti, bashkësia lokale duhet përfshirë si partnere. Nëse banorët e Alpeve tona do të shohin përfitime direkte (p.sh. vende pune si guidë, rritje e vlerës së produkteve tradicionale, infrastukturë e përmirësuar), ata vetë do të bëhen mbrojtësit më të zjarrtë të parkut.
Së treti, edukimi dhe kultura mjedisore janë çelësi që të krijojmë brezin e ri të vizitorëve vendas që i dinë rregullat e sjelljes në park. Kjo do ta bënte punën e stafit të parkut shumë më të lehtë. Kjo mund të realizohet përmes fushatave publike, futjes së temave mbi natyrën nëpër shkolla, e deri te mesazhet kreative në rrjetet sociale (Shqipëria ka filluar disa fushata të vogla si për shembull për Ditën e Parqeve, Ditën e Maleve, etj., por duhet më shumë në vazhdimësi).
Si mund të kontribuojmë për parqe të qëndrueshme?
Mbrojtja dhe menaxhimi i qëndrueshëm i parqeve kombëtare nuk është detyrë vetëm e qeverisë, por është edhe një përgjegjësi e përbashkët ku secili prej nesh ka një rol. Po si publiku, komunitetet lokale dhe institucionet mund të japin kontributin e tyre:
Vizitorët dhe publiku i gjerë
Çdo individ që shkon në një park mund të bëjë minimalisht sjelljen e duhur ekologjike: të mos hedhë mbeturina, të respektojë shtigjet e shënuara dhe zonat e kufizuara, të mos shqetësojë kafshët apo bimët, të ndezë zjarre vetëm ku lejohet (ose fare). Një vizitor i mirë është ai që mban me vete një qese për mbeturinat e veta dhe nëse has plehra të lëna nga të tjerët, i mbledh ato (këtë zakonisht mund ta bëjnë vetëm turistët e huaj). Një akt i vogël që bën diferencë të madhe për natyrën. Gjithashtu, publiku mund të mbështesë financiarisht parqet duke vizituar qendrat e informacionit, duke blerë suvenire lokale apo duke paguar biletat (nëse tarifat do të vendosen) me mirëkuptim, duke ditur që këto para kthehen në shërbime. Për ata që kanë pasion natyrën, vullnetarizmi është një rrugë e mirë. Ka nisma për pastrim parqesh, për shenjim shtigjesh me vullnetarë apo për mbjellje pemësh. Pjesëmarrja në to është kontribut i drejtpërdrejtë. Edhe thjesht ndarja e informacionit dhe eksperiencës pozitive me miqtë në mënyrë që dhe ata të ndërgjegjësohen, luan rol të rëndësishëm.
Komunitetet lokale në zonat e parqeve
Banorët vendas janë në fakt rojet e para të pyllit. Ata mund të organizohen në grupe komunitare për të bashkëpunuar me administratën e parkut — p.sh. një grup banorësh në Vermosh mund të marrë përsipër mirëmbajtjen e një pjese të shtegut lokal. Po ashtu, komuniteti mund të identifikojë dhe raportojë problemet: nëse vërehet dikush duke prerë dru ilegalisht, një telefonatë e shpejtë te autoritetet e parandalon dëmin; nëse vëren mungesë tabelash diku, komuniteti mund t’ia bëjë kërkesë zyrtare parkut që t’i vendosë. Një ide interesante nga modelet evropiane është turizmi i udhëhequr nga komuniteti: banorët vetë krijojnë paketa turistike (guidë për ecje, qëndrim në familje, ushqim bio lokal, tregim historish dhe legjendash të malit). Kështu turistët largohen me një përvojë autentike, ndërsa banorët sigurojnë të ardhura dhe e kuptojnë se ruajtja e natyrës është aset ekonomik afatgjatë. Komunitetet e zonave alpine kanë trashëguar dijen e vjetër për jetesë në harmoni me malin. Për shembull: të korrat tradicionale që nuk e dëmtojnë tokën, kullotjet e balancuara që nuk e degradojnë livadhin, etj. Këto praktika të vjetra mund të promovohen si pjesë e identitetit të parkut, duke i dhënë atij edhe vlerë kulturore përveç asaj natyrore.
Institucionet dhe politikëbërësit
Së fundi, topi është padyshim në fushën e institucioneve shtetërore. Çfarë duhet bërë ndryshe nga lart? Para së gjithash, nevojitet një buxhet më i madh, i qëndrueshëm dhe me destinacion të qartë për zonat e mbrojtura. Por më shumë se kaq: Shqipëria ka nevojë për ngritjen e një strukture të re menaxhuese për parqet kombëtare, e aftë të funksionojë me vetë-administrim dhe autonomi të pjesshme financiare. Kjo do të thotë që vetë parqet të mund të mbledhin të ardhura përmes tarifave të hyrjes, kontributeve nga akomodimet, apo shërbimeve të tjera turistike, ndërkohë që plotesohen nga financimet e projekteve të qeverisë qendrore dhe vendore, si dhe nga fondet e huaja dhe partnerët ndërkombëtarë.
Një strukturë e tillë duhet të integrojë në mënyrë funksionale rojet mjedisorë, pylltarët, njësi të kërkim-shpëtimit malor dhe stafe teknike, duke i lidhur në mënyrë të qartë me komunitetin lokal dhe me rrjetin e institucioneve ligjzbatuese. Modeli i një “Shërbimi të Parkut” të bashkuar, me një njësi Rangers të trajnuar sipas standardeve ndërkombëtare, do të mund të shërbente si strukturë bërthamë për patrullimin, orientimin e vizitorëve dhe ndërhyrjen në emergjenca.
Partneritetet publike-private janë gjithashtu një pjesë kyçe e suksesit: një operator telefonik mund të instalojë antena për mbulimin me sinjal të zonave të thella në këmbim të promovimit si garant i sigurisë; kompani karburantesh mund të sponsorizojnë pajisje për zjarrfikësit malorë; ndërsa kompani të turizmit të qëndrueshëm mund të ndihmojnë në mirëmbajtjen e shtigjeve apo sinjalistikës. Në të njëjtën kohë, duhet garantuar një bashkëpunim real me institucionet ligjzbatuese, nga policia dhe inspektoriatet, te bashkitë, për të ndaluar prerjet ilegale, ndërtimet pa leje dhe ndotjen. Vetëm kështu, parqet tona do të jenë të mbrojtura, funksionale dhe të dobishme për të gjithë.
Në këtë strukturë të re menaxhimi, është jetike që çdo park të ketë një plan të qartë dhe të zbatuar menaxhimi, ku të përcaktohen qartë zonat me mbrojtje të rreptë, hapësirat e lejuara për turizëm të qëndrueshëm dhe zonat ku mund të vijojnë aktivitetet tradicionale si kullotat apo pyllëzimi. Zbatimi i ligjit duhet të jetë i palëkundur: ndërtimet pa leje, gjuetia ilegale dhe ndërhyrjet infrastrukturore të pakontrolluara brenda parqeve duhet të ndalen që në gjenezë. Çdo projekt i ri (qoftë rrugë, hidrocentral apo resort) duhet të kalojë në sitën e duhur të vlerësimit mjedisor dhe të ndikohet nga standardet më të larta të mbrojtjes së natyrës.
Në një nivel më të gjerë strategjik, institucionet shqiptare duhet të kërkojnë dhe të mirëpresin mbështetjen e partnerëve evropianë. Austria, për shembull, ka ndihmuar në hartimin e planeve për Parkun e Sharrit në rajon, dhe mund të japë kontribut edhe për Alpet shqiptare. Bashkimi Evropian, përmes fondeve IPA dhe programeve të tjera të qëndrueshmërisë mjedisore, ofron mundësi reale për të mbështetur projekte në zonat e mbrojtura. Kjo është një mundësi që nuk duhet humbur.
Në të ardhmen, parqet kombëtare shqiptare pritet të jenë pjesë e rrjetit evropian NATURA 2000, duke u bërë pjesë e një përpjekjeje të përbashkët për ruajtjen e biodiversitetit në të gjithë kontinentin. Ndaj, përkujdesja për këto zona të mbrojtura nuk është vetëm përgjegjësi institucionale, por edhe një hap i natyrshëm drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme dhe më të afërt me Evropën.
Alpet Shqiptare kanë gjithçka që u duhet për të qenë një nga historitë e suksesshme të ruajtjes dhe zhvillimit të qëndrueshëm në rajon. Ato rivalizojnë Alpet e Europës për nga bukuria dhe natyra e egër. Tani është momenti që t’i afrohemi edhe në mënyrën si kujdesemi për to. Me përkushtim, bashkëpunim dhe vizion të qartë, edhe parqet tona mund të jenë shembull i mirëmenaxhimit dhe krenari për vendin.
TIRANË, 11 korrik /ATSH/ Akademia e Forcave të Armatosura ka hapur aplikimet për vitin akademik 2025–2026.
Ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu shprehet në një postim në rrjetet sociale se kjo nuk është vetëm karrierë ushtarake, por edhe formim profesional në disa drejtime të rëndësishme.
Duke e cilësuar si një dritare për një të ardhme me uniformë dhe karrierë, Vengu fton të rinjtë që të bashkohen me të rinjtë dhe të rejat që zgjedhin sfidën, disiplinën dhe dinjitetin, dhe të zgjedhin Akademinë që formon liderët e së ardhmes.
Aplikimi realizohet vetëm online përmes portalit zyrtar www.ualbania.al.
Në destinacionin më të bukur të Alpeve, fadromat e IKMT prej 5 ditësh po shembin ndërtimet pa leje. Janë 80 objekte për shembje në Theth, mes tyre shtëpia prej druri dhe lokali i të riut, Klodian Harusha, i cili u kthye nga emigrimi me shpresen për të ndërtuar të ardhmen në vendlindje.
“Unë jam Klodian Harusha, 23 vjeç, banor i Thethit. Kam qenë emigrant dhe kam luajtur si futbollist në Itali për 6 vite. U ktheva me idenë se ka të ardhme këtu por fatkeqësisht më duket se nuk ka…”, shprehet i riu.
Me 7 mijë euro të kursyera nga puna në Itali, Klodiani ndertoi fillimisht lokalin prej druri ne pronen e vet, ku sherben kafe për turistët. Besoi në thirrjen e Kryeministrit Rama për t’u kthyer dhe investuar në vendin e tij por sot investimi do te shembet. Lokali me gjithse pa leje ndertimi, ka NIPT dhe funksional prej dy vitesh dhe ka paguar taksa. Po kështu do shembet dhe shpëtiza prej druri, ku jeton aktualisht.
“U ktheva me fjalën e kryeministrit sepse beri thirrje që rinjtë të investojnë në tokat e të parëve. Unë u ktheva! Jam sorollat në bashki, asnjë info për paketën e maleve. Më kanë nxjerrë jashtë duke më thënë ‘shko kërko diku tjetër’. Pasi nuk më dhanë leje, bëra vete një ndërtesë druri që çmontohet për 2 orë, por më vunë 58 mijë euro gjobë dhe më thanë do të shembet. Po kështu do të shembet dhe shtëpia prej druri, ku jetoj aktualisht”, tha Harusha.
Klodiani është aktualisht në borxhe dhe nuk di ku të përplaset.
“Jam i zhgënjyer. Kam ardhë me kriju një jetë këtu por sot jam 95 mijë euro borxhe, duke llogaritë gjoben dhe paratë që investova”, tha ai.
23-vjeçari që la karrieren si futbollist në Itali dhe erdhi për të punuar në turizëm, në vendlindjen e tij, sot ka një thirrje të drejpërdrejtë për Kryeministrin Edi Rama:
“Kryeministrit do i kisha thënë të vejë në zbatim fjalët që ka thënë vete. Ku është paketa e maleve? Ku është mbeshtetja për rikthimin e të rinjve?
Thethjanë me toka të zanuna nuk ka! Jemi prej 5 shekujsh në tokën tonë!
Duhet të nxjerrë një plan zhvillimi dhe të na japë leje për të ndërtu në tokat tona, sipas rregullave”, përfundon ai.
TIRANË, 11 korrik /ATSH/ Këtë të premte u zhvilluan homazhe në nderim të “Dëshmorit të Atdheut” kapitenit Arben Anamali, i cili humbi jetën në ujërat e Liqenit të Shkodrës teksa po shpëtonte dy turistë.
Institucionet vendore i shprehën ngushëllime familjarëve teksa vunë theksin tek akti heroik që Arbeni kreu për të shpëtuar jetën e të tjerëve.
“Erdhëm për t’i shprehur ngushëllimet familjes Anamali, për aktin heroik të Arbenit. Për t’i shprehur të gjithë mbështetjen familjes, për të shprehur solidaritetin në këtë ditë të vështirë por gjithashtu jemi edhe krenarë për aktin sublim të tij. Është shumë e dhimbshme për moshën e tij, fjalët janë të tepërta”, tha prefektja e qarkut Shkodër, Majlinda Angoni.
Mes lotësh bashkëshortja e të ndjerit tregon për momentet kur mësoi lajmin e rëndë.
“Është një dhimbje e madhe për të gjithë familjen tonë për nanën, mua për fëmijët. Për të gjithë që e kanë njohur sepse ka qenë njeri shumë i mirë dhe i përkushtuar. Dha jetën e vet për turistët. Një kolege e tij më mori në telefon e më tha që po niste dikë të më marrë sepse Arbeni ka pësuar një aksident në liqen. Mendova që aksident të lehtë por nuk e mendova kurrë që është mbytur sepse ka qenë shumë i fortë fizikisht, notar i mirë”, tha bashkëshortja e të ndjerit, Najada Anamali.
Arben Anamali ishte kapiten në anijen e cila shërbente për shëtitjen e turistëve në Liqenin e Shkodrës.
Ai hyri në liqen për të shpëtuar 2 turistë që po mbyteshin por fatkeqësisht nuk mundi të dilte i gjallë. Pas 48 orësh kërkime trupi i tij u gjet nga polumbarët. Mes nderimesh “Dëshmori i Atdheut” Arben Anamali u përcoll sot për në banesën e fundit.
Kapiteni Arben Anamali u shpall dje “Dëshmor i Atdheut”. Kryeministri Edi Rama u shpreh në një postim në rrjetet sociale se, “nderojmë me mirënjohjen më të lartë të Republikës, Kapiten Arben Anamalin, drejtuesin e anijes turistike të Bashkisë Shkodër që sakrifikoi jetën e tij për të shpëtuar jetën e dy turistëve në Liqenin e Shkodrës”.
Kryeministri Rama u shpreh se kapiten Anamali do të mbetet i paharruar.
Njihen periudhat e punës në ish-ndërmarrjet shtetërore para vitit 1993 për efekt pensioni edhe kur qytetarët nuk kanë dokumentet e nevojshme.
Ligji tashmë ka hyrë në fuqi dhe ka për qëllim njohjen si periudhë sigurimi, për efekt pensioni, të viteve të punësimit në ish-ndërmarrjet shtetërore, institucione shtetërore, në ish-ndërmarrje bujqësore dhe në ish-kooperativat bujqësore për ata qytetarë që nuk kanë mundur të sigurojnë dokumentacionin përkatës.
Në total përfitojnë rreth 30 mijë qytetarë të cilët nga sot mund të realizojnë aplikimet në e-albania.
Për të përfituar nga ligji, aplikantët duhet të dorëzojnë një Certifikata familjare e periudhës përkatëse, që provon vendbanimin si dhe vërtetimin penal, që provon se kërkuesi nuk ka qenë i dënuar për arsye jo-politike gjatë asaj kohe .
Çdo kërkesë për njohje të viteve të punës për efekt pensioni do të shqyrtohet më pas nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore sipas procedurave standarde të përfitimit të pensionit.
Në total kostoja minimale e shtuar në skemën e sigurimeve në një vit rezulton 6.9 miliardë lekë në vit.
Shumë qytetarë janë penalizuar, sepse nuk kanë pasur periudha kontributive pas vitit 1994, dhe nuk arrinin të plotësonin kushtin minimal të periudhës së sigurimit, gjë që ka detyruar shumë qytetarë t’i drejtohen gjykatave me kërkesëpadi për njohjen e këtyre periudhave.
Silda Anagnosti Çepe, anëtare e Këshillit Bashkiak të Tiranës, e ftuar në News 24, foli për shqetësimin në rritje nga përdorimi i monopatinave elektrike në qytete.
Ajo tha se është propozuar ndalimi i këtyre mjeteve në sheshet dhe pedonalet qendrore, për shkak të aksidenteve të shumta. Çepe theksoi se përdorimi i monopatinave nga të miturit dhe mungesa e rregullave të qarta po rrezikojnë sigurinë publike.
Ajo shtoi se pritet vendosja e gjobave dhe miratimi i një kuadri të ri ligjor nga Këshilli Bashkiak.
Silda Anagnosti Çepe, anëtare e Këshillit Bashkiak: Kemi propozuar heqjen e monopatinave nga sheshet dhe pedonalet. Monopatinat dhe skuterat elektrikë janë kthyer në një problem sa i përket aksidentit. Këto mjete janë të fundit të teknologjisë dhe këtu ligji na pengon disi, sepse janë mjete të fundit. Një prindër nuk duhet ta lërë një fëmijë të ecë me këto mjete pa mbushur 16 vjeç. Ata që ecin me monopatinë duhet të ecin me kaskë mbrojtëse. Prindërit janë të shqetësuar. Problemi është se ka dhe “fëmijë rebelë”, që kanë ca para në dorë dhe blejnë monopatinë, ndaj duhet të ndërgjegjësohemi të gjithë, që të kemi kujdes.
Ne duam që kudo që ecin njerëzit, të mos kalojnë monopatinat. Prsh të mos kalojnë monopatinat në Sheshin Italia, në Sheshin Skënderbej etj. Kur ka kuadër ligjor, Policia Bashkiake mund të vendosë edhe gjoba. Ne duam pra të vendosim këto mjete brenda kuadrit ligjor, shpresojmë që ligjin ta kalojmë herën e radhës të Këshillit Bashkiak. Përpos kësaj iniciative ligjore, ne kemi vendosur për të kaluar disa ligje edhe që mbrojnë gratë dhe vajzat.
Akti i Kapiten Arben Anamalit, dëshmorit që me heroizmin e tij shpëtoi dy turistë izraelitë në datën 8 në Liqenin e Shkodrës, ka bërë jehonë edhe në mediat izraeite. Gazeta më e madhe private e vendit, Yedioth Ahronoth, ka shkruar për ngjarjen në faqen e saj online “Ynet”.
Shkrimi hapet me titullin: Kapiteni shqiptar vdes duke shpëtuar turistët izraelitë në Liqenin e Shkodrës. Ai vijon duke sqaruar ngjarjen dhe duke evidentuar aktin heroik të të ndjerit Anamali i cili i shpëtoi turistët që po laheshin në liqen përkundër këshillave të drejtuesit të mjetit lundrues.
“Pasi vuri re që ishin në vështirësi, ai u hodhi notarëve jelekë shpëtimi, përfshirë edhe të vetin dhe më pas u hodh brenda për t’i ndihmuar”, shkruan Ynet për Kapiten Anamalin.
TIRANË, 11 korrik /ATSH/ Zëvendësshefja në detyrë e misionit në ambasadën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Tiranë, Kathryn Hammond mirëpriti sot nxënësit e programit Youth Exchange and Study (YES), të cilët u kthyen në shtëpi pas një viti studimi jashtë vendit në shkolla të mesme në të gjithë Amerikën.
Nxënësit ndanë përvojat e tyre nga pjesëmarrja në ekipet e sporteve, në mbrëmjet e maturës, festat e Super Boël, skuadra e debatit, si dhe mënyrat se si e prezantuan vendin e tyre, Shqipërinë, para nxënësve amerikanë.
TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Drafti i ri ligjor për Barazinë Gjinore u miratua sot unanimisht nga Këshilli Kombëtar i Barazisë Gjinore.
Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu, në një postim në rrjetet sociale tha se “ky ligj përfaqëson një hap të rëndësishëm në përafrimin e legjislacionit shqiptar me acquis të Bashkimit Europian”.
“Hartuar nga Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, në bashkëpunim me institucionet publike, shoqërinë civile dhe partnerët ndërkombëtarë, ligji reflekton standardet europiane për garantimin e të drejtave të barabarta dhe përfaqësimin e grave në çdo fushë vendimmarrëse”, theksoi Koçiu.
Ministrja Koçiu tha se ky është një moment domethënës në rrugën e pandalshme të Shqipërisë drejt familjes së madhe europiane, për një shoqëri më të drejtë dhe më gjithëpërfshirëse.
Draftligji i ri garanton, mbron dhe promovon arritjen e barazisë gjinore si vlerë themelore e zhvillimit demokratik të shoqërisë.
Ai rregullon çështjet themelore të barazisë gjinore në të gjitha fushat e jetës publike dhe private, për arritjen e barazisë gjinore dhe trajtimit të barabartë pavarësisht përkatësisë gjinore përmes mbrojtjes, mundësive të barabarta për ushtrimin e të drejtave, pjesëmarrjes dhe ndihmesës në zhvillimin e të gjitha fushave të jetës shoqërore.
Kur bëhet fjalë për shembuj model në debatin për strehimin, Vjena është shpesh një pikë referimi. Kryeqyteti austriak përmendet shpesh në narrativat mbi politikat e suksesshme të banimit. Një artikull në Observer përfundonte se Vjena tregon që “shtëpitë dinjitoze për të gjithë” nuk janë një ëndërr e pamundur. Madje New York Times e quajti “një utopi për qiramarrësit”.
Një pjesë e konsiderueshme e tërheqjes që ka Vjena lidhet me përmasat e mëdha të strehimit social në qytet. Ai përbën rreth 43% të afërsisht 1 milion njësive të banimit. Rreth gjysma e këtij stoku është në pronësi të bashkisë, ndërsa gjysma tjetër ofrohet dhe administrohet nga shoqata të strehimit me fitim të kufizuar – një formë austriake e ofruesve të banesave sociale, të cilët lejohen të nxjerrin një fitim modest për të mbuluar shpenzimet. Strehimi social nuk është vetëm për personat me të ardhura të ulëta; ai u shërben edhe shtresave të mesme dhe, në disa raste, atyre të sipërme-mesme.
Efektet pozitive janë të matshme. Qiratë në sektorin e strehimit social janë ndjeshëm më të ulëta se në tregun privat: banesat e sapolëshuara me qira në sektorin e strehimit bashkiak dhe atë me fitim të kufizuar janë rreth 30% më të lira. Cilësia e banesave është shpesh më e lartë, veçanërisht në sektorin me fitim të kufizuar. Për më tepër, vetë ekzistenca e këtij sektori ushtron presion që qiratë në tregun privat të mos rriten shumë, siç tregoi një studim i fundit.
Ky sektor nuk është ndërtuar brenda natës. Ai ka origjinën në socializmin bashkiak të “Vjenës së Kuqe” në vitet 1920, kur Partia Socialdemokrate e Punëtorëve vendosi politika të gjera sociale për të përmirësuar kushtet e jetesës së klasës punëtore. I financuar përmes taksave progresive, strehimi zinte një vend qendror. Sot, socialdemokratët janë ende në pushtet dhe ofrimi i strehimit social vazhdon, megjithëse në një formë të ndryshme. Ndërtimi i banesave bashkiake ka rënë që nga vitet 1980, ndërsa strehimi me fitim të kufizuar është rritur. Një pjesë e konsiderueshme e financimit vjen nga një taksë 1% mbi pagat e çdo punonjësi në Vjenë.
Një aspekt veçanërisht i spikatur i strehimit social në Vjenë është stabiliteti i tij i jashtëzakonshëm. Ndërkohë që në qytete si Londra, Berlini dhe të tjera në Evropë, privatizimi ka dëmtuar ndjeshëm këtë sektor, në Vjenë ndikimi ka qenë më i moderuar. Në fillim të viteve 2000, një qeveri konservatore/ekstreme e djathtë në Austri shiti shoqatat federale të strehimit te investitorë financiarë, çka ndikoi edhe strehimin në Vjenë. Në vitet 1990, qeveria federale prezantoi të drejtën e blerjes për qiramarrësit në banesat me fitim të kufizuar.
Megjithatë, deri më tani, ndikimi i kësaj politike në Vjenë ka qenë i kufizuar. Shumë qiramarrës vendosën të vazhdonin të jetonin me qira. Së bashku me ndërtimin e vazhdueshëm të banesave të reja, kjo do të thotë se strehimi social nuk është tkurrur në mënyrë relative, por ka ruajtur një pjesë të qëndrueshme të tregut të banesave që nga vitet ’90.
Por jo gjithçka është aq ideale sa mund të duket. Një çështje që vihet re është aksesueshmëria. Në një sistem ku një pjesë kaq e madhe e strehimit shpërndahet përmes procedurave burokratike dhe jo nga tregu i lirë, ndarja e banesave bëhet proces delikat. Aplikuesit regjistrohen në një listë pritjeje, ku merret parasysh nevoja për strehim, situata jetësore dhe të ardhurat. Shoqatat e strehimit kanë gjithashtu kanale të tyre të ndarjes së banesave, gjë që e bën sistemin edhe më të ndërlikuar. Për më tepër, disa banesa kërkojnë pagesa fillestare nga qiramarrësit, që mund të jetë një barrierë financiare. Në përgjithësi, sistemi është kompleks dhe priret të favorizojë ata që dinë si të lundrojnë në të dhe ata që kanë më shumë kohë që banojnë në qytet.
Të sapoardhurit në tregun e banesave mund të zgjedhin tregun privat. Por ky sektor ka ndryshuar ndjeshëm në tre dekadat e fundit. Dikur konsiderohej si një “makinë integrimi”, duke ofruar banesa me cilësi të ulët, por të rregulluara dhe relativisht të përballueshme për ata që nuk kishin akses në strehim social. Në vitet ’80, degradimi i këtyre banesave u bë problem, dhe qeveria e liroi Ligjin për Qiradhënien për ta bërë dhënien me qira më fitimprurëse. Vendosja e qirasë u bë më fleksibël, u futën kontratat e përkohshme dhe pronarët fituan të drejtën të caktonin qira më të larta në zonat me çmime më të larta toke. Edhe pse banesat janë përmirësuar ndjeshëm që nga ajo kohë, strehimi i lirë është zhdukur, duke i vënë në disavantazh të sapoardhurit që mbështeten tek ai.
Një përfundim i thjeshtë që mund të nxirret nga rasti i Vjenës është se politikat kanë rëndësi. Me përkushtim afatgjatë ndaj strehimit social dhe me privatizim të kufizuar, është e mundur të sigurohen banesa më të mira dhe më të përballueshme. Por ndoshta përfundimi më i frytshëm është se Vjena, përmes zgjedhjeve politike, ka arritur të krijojë një regjim të ofrimit të strehimit që e trajton banesën si një nevojë bazë, më shumë se shumica e qyteteve të tjera evropiane. Ky regjim përfshin jo vetëm politikëbërësit nga niveli lokal në atë federal, por edhe autoritetet e planifikimit, zhvilluesit, pronarët, shoqatat e strehimit, bankat dhe kompanitë ndërtuese, ndër të tjera. Kuptimi i mënyrës se si ky regjim ka lindur, si funksionon dhe si përballon sfidat, mund të jetë pika më e vlefshme për t’u studiuar nga qytetet që duan të mësojnë nga Vjena.
*Justin Kadi është profesor i asistent në Planifikim dhe Strehim në Departamentin e Ekonomisë së Tokës, Universiteti i Kembrixhit.
Hyn në fuqi rregullorja që i hap rrugë njohjes së periudhave të punës në ish-ndërmarrjet shtetërore përpara vitit 1993, për efekt përfitimi të pensionit.
Sipas rregullores “Për zbatimin e ligjit nr. 7/2025, “Për njohjen e periudhave të punësimit në institucionet shtetërore, në ish-ndërmarrjet shtetërore, në ish-ndërmarrjet bujqësore dhe në ish-kooperativat bujqësore për efekt pensioni në sistemin e sigurimeve shoqërore përkatëse”, përfitojnë nga ky ligj të gjithë ata persona që kanë punuar në: Ish-institucione apo ndërmarrje shtetërore (deri më 1 tetor 1993), Ish-ndërmarrje bujqësore (deri më 17 tetor 1992), Kooperativa bujqësore (deri më 19 korrik 1991).
Ligji u vjen në ndihmë qytetarëve të cilëve u është refuzuar pensioni për mungesë vitesh sigurimi, ose atyre që kanë pasur periudha të punës që nuk janë njohur më parë nga ISSH, apo zvarriten prej vitesh në çështje gjyqësorë.
Rregullorja përcakton se kërkesa për trajtim bëhet vetëm nëpërmjet portalit e-Albania, në shërbimin “Aplikim për pension”, ku kërkuesi duhet të përzgjedhë opsionin për t’u trajtuar sipas ligjit nr. 7/2025.
Kategoritë që përfitojnë nga zbatimi i ligjit janë:
Ata që kanë plotësuar moshën për pension pas hyrjes në fuqi të ligjit;
Persona që ende nuk kanë marrë pension, edhe pse kanë mbushur moshën;
Aplikantë të cilëve u është refuzuar pensioni për mungesë periudhe sigurimi;
Përfitues të pensionit, të cilëve nuk u janë njohur disa vite pune dhe kanë bërë ankim;
Persona që janë në proces gjyqësor për vërtetimin e periudhave të punësimit.
Për të përfituar nga ligji, rregullorja përcakton se aplikantët duhet të dorëzojnë dokumente si:
Certifikata familjare e periudhës përkatëse, që provon vendbanimin; Vërtetim penal, që provon se kërkuesi nuk ka qenë i dënuar për arsye jo-politike gjatë asaj kohe etj.
Çdo kërkesë për njohje të viteve të punës për efekt pensioni do të shqyrtohet nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore sipas procedurave standarde të përfitimit të pensionit.
PJESË NGA RREGULLORJA
Periudhat e punësimit në ish ndërmarrjet shtetërore
Njihet periudhë e përgjithshme sigurimi, për efekt pensioni në sistemin e sigurimeve shoqërore:
a) koha e punësimit në institucionet apo në ish-ndërmarrjet shtetërore; i) nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, deri më datë 1.10.1993, datë në të cilën ka hyrë në fuqi ligji nr. 7703, datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”; ii) nga data e përfundimit të shkollës së lartë deri më datë 1.10.1993;
b) koha e punësimit në ish-ndërmarrjet bujqësore, nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, por jo më herët se data e krijimit të ish-ndërmarrjes bujqësore sipas vendimit të Këshillit të Ministrave në zbatim të pikës 1, të nenit 9, të ligjit nr. 7/2025, deri më datë 17.10.1992, datë në të cilën ka hyrë në fuqi vendimi nr. 452, datë 17.10.1992, të Këshillit të Ministrave, “Për ristrukturimin e ndërmarrjeve bujqësore”;
c) koha e punësimit në ish-kooperativat bujqësore nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, por jo më herët se viti i krijimit të kooperativës bujqësore, deri më datë 19.7.1991, datë në të cilën ka hyrë në fuqi ligji nr. 7501, datë 19.7.1991, “Për tokën”.
Kush përfiton
Neni 5
a) personave që iu ka lindur e drejta për pension nga data e hyrjes në fuqi të ligjit nr. 7/2025 e në vazhdim;
b) deri në datën e hyrjes në fuqi të ligjit nr. 7/2025, nuk u është caktuar ende një pension pavarësisht datës së plotësimit të moshës për pension pleqërie apo të kritereve ligjore për pensionet e tjera të administruara nga sigurimet shoqërore;
c) iu është refuzuar kërkesa për caktim pensioni për shkak të mos plotësimit të kriterit ligjor të periudhës minimale të sigurimit, pavarësisht nëse vendimi i Degës së Përfitimeve është apo nuk është shqyrtuar në hallkat e ankimit administrativ sipas nenit 86, të ligjit nr. 7703/1993, të ndryshuar;
ç) iu është caktuar pensioni, por përfituesit i është dërguar vendim/shkresë zyrtare për mos konfirmimin e periudhave të punësimit të deklaruara, objekt i ligjit nr. 7/2025, ndaj të cilit ai (përfituesi), ka bërë ankim dhe praktika në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji është në shqyrtim në KRA, KQA ose kur kërkesa për rishqyrtim bëhet brenda vitit nga data e plotësimit të moshës për pension pleqërie apo të kritereve ligjore për pensionet e tjera të administruara nga sigurimet shoqërore;
d) janë në proces gjyqësor për njohjen/vërtetimin e periudhave të punësimit objekt i ligjit nr. 7/2025.
Si bëhet kërkesa
Neni 6
1. Kërkesa për tu trajtuar sipas ligjit nr. 7/2025, realizohet nëpërmjet kërkesës për caktim pensioni në e-Albania, në shërbimet “Aplikim për pension….”, duke zgjedhur në formularin që shfaqet me përdorimin e këtij shërbimi elementin përkatës për t’u trajtuar me ligjin nr. 7/2025.
2. Administrimi, shqyrtimi, vlerësimi dhe vendimmarrja, lidhur me kërkesën e paraqitur sipas pikës 1, të këtij neni, realizohet sipas të njëjtave rregulla dhe procedura që parashikohen për caktimin, administrimin dhe pagesën e pensioneve në sistemin e sigurimeve shoqërore.
Kriteret dhe dokumentacioni
Neni 7
1. Njohja për efekt pensioni e periudhës së sigurimit sipas ligjit nr. 7/2025, bëhet me kusht që kërkuesi: a) gjatë periudhës objekt i ligjit nr. 7/2025, të mos ketë qenë duke vuajtur dënimin me heqje lirie për arsye jo politike;
b) të ketë qenë me vendbanim në qytet, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në institucione shtetërore apo në ish-ndërmarrjet shtetërore;
c) të ketë qenë me banim në territorin ku ushtronte aktivitetin ndërmarrja bujqësore, sipas vendimit të Këshillit të Ministrave në zbatim të pikës 1, të nenit 9, ligjit nr. 7/2025, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në ish-ndërmarrje bujqësore;
d) të ketë qenë me vendbanim në fshat, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në kooperativë bujqësore.
2. Vërtetimi i vendbanimit për efekt të njohjes së periudhës së punësimit sipas ligjit nr. 7/2025, bëhet më anë të certifikatës familjare të periudhës së kërkuar dhe objekt i këtij ligji, e cila administrohet nëpërmjet sistemeve elektronike nga punonjësit përgjegjës të strukturave të Institutit të Sigurimeve Shoqërore.
3. Për rastet e periudhave të kërkuara në institucione shtetërore, siç parashikohet në shkronjën “b”, të pikës 1, të nenit 3, të ligjit nr. 7/2025, kërkuesi paraqet kopje të njësuar me origjinalin të diplomës së shkollës së lartë.
4. Punonjësit përgjegjës të Institutit të Sigurimeve Shoqërore, për efekt të njohjes së periudhave të sigurimit sipas ligjit nr. 7/2025, në zbatim të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 3; të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 4 dhe të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 5, të këtij ligji, administrojnë edhe vërtetimin e gjendjes gjyqësore që vërteton se kërkuesi nuk ka qenë i dënuar për arsye jo politike në periudhën e kërkuar objekt i këtij ligji./Monitor
Hyn në fuqi rregullorja që i hap rrugë njohjes së periudhave të punës në ish-ndërmarrjet shtetërore përpara vitit 1993, për efekt përfitimi të pensionit.
Sipas rregullores “Për zbatimin e ligjit nr. 7/2025, “Për njohjen e periudhave të punësimit në institucionet shtetërore, në ish-ndërmarrjet shtetërore, në ish-ndërmarrjet bujqësore dhe në ish-kooperativat bujqësore për efekt pensioni në sistemin e sigurimeve shoqërore përkatëse”, përfitojnë nga ky ligj të gjithë ata persona që kanë punuar në: Ish-institucione apo ndërmarrje shtetërore (deri më 1 tetor 1993), Ish-ndërmarrje bujqësore (deri më 17 tetor 1992), Kooperativa bujqësore (deri më 19 korrik 1991).
Ligji u vjen në ndihmë qytetarëve të cilëve u është refuzuar pensioni për mungesë vitesh sigurimi, ose atyre që kanë pasur periudha të punës që nuk janë njohur më parë nga ISSH, apo zvarriten prej vitesh në çështje gjyqësorë.
Rregullorja përcakton se kërkesa për trajtim bëhet vetëm nëpërmjet portalit e-Albania, në shërbimin “Aplikim për pension”, ku kërkuesi duhet të përzgjedhë opsionin për t’u trajtuar sipas ligjit nr. 7/2025.
Kategoritë që përfitojnë nga zbatimi i ligjit janë:
Ata që kanë plotësuar moshën për pension pas hyrjes në fuqi të ligjit;
Persona që ende nuk kanë marrë pension, edhe pse kanë mbushur moshën;
Aplikantë të cilëve u është refuzuar pensioni për mungesë periudhe sigurimi;
Përfitues të pensionit, të cilëve nuk u janë njohur disa vite pune dhe kanë bërë ankim;
Persona që janë në proces gjyqësor për vërtetimin e periudhave të punësimit.
Për të përfituar nga ligji, rregullorja përcakton se aplikantët duhet të dorëzojnë dokumente si:
Certifikata familjare e periudhës përkatëse, që provon vendbanimin; Vërtetim penal, që provon se kërkuesi nuk ka qenë i dënuar për arsye jo-politike gjatë asaj kohe etj.
Çdo kërkesë për njohje të viteve të punës për efekt pensioni do të shqyrtohet nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore sipas procedurave standarde të përfitimit të pensionit.
PJESË NGA RREGULLORJA
Periudhat e punësimit në ish ndërmarrjet shtetërore
Njihet periudhë e përgjithshme sigurimi, për efekt pensioni në sistemin e sigurimeve shoqërore:
a) koha e punësimit në institucionet apo në ish-ndërmarrjet shtetërore; i) nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, deri më datë 1.10.1993, datë në të cilën ka hyrë në fuqi ligji nr. 7703, datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”; ii) nga data e përfundimit të shkollës së lartë deri më datë 1.10.1993;
b) koha e punësimit në ish-ndërmarrjet bujqësore, nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, por jo më herët se data e krijimit të ish-ndërmarrjes bujqësore sipas vendimit të Këshillit të Ministrave në zbatim të pikës 1, të nenit 9, të ligjit nr. 7/2025, deri më datë 17.10.1992, datë në të cilën ka hyrë në fuqi vendimi nr. 452, datë 17.10.1992, të Këshillit të Ministrave, “Për ristrukturimin e ndërmarrjeve bujqësore”;
c) koha e punësimit në ish-kooperativat bujqësore nga mosha 18 (tetëmbëdhjetë) vjeç, por jo më herët se viti i krijimit të kooperativës bujqësore, deri më datë 19.7.1991, datë në të cilën ka hyrë në fuqi ligji nr. 7501, datë 19.7.1991, “Për tokën”.
Kush përfiton
Neni 5
a) personave që iu ka lindur e drejta për pension nga data e hyrjes në fuqi të ligjit nr. 7/2025 e në vazhdim;
b) deri në datën e hyrjes në fuqi të ligjit nr. 7/2025, nuk u është caktuar ende një pension pavarësisht datës së plotësimit të moshës për pension pleqërie apo të kritereve ligjore për pensionet e tjera të administruara nga sigurimet shoqërore;
c) iu është refuzuar kërkesa për caktim pensioni për shkak të mos plotësimit të kriterit ligjor të periudhës minimale të sigurimit, pavarësisht nëse vendimi i Degës së Përfitimeve është apo nuk është shqyrtuar në hallkat e ankimit administrativ sipas nenit 86, të ligjit nr. 7703/1993, të ndryshuar;
ç) iu është caktuar pensioni, por përfituesit i është dërguar vendim/shkresë zyrtare për mos konfirmimin e periudhave të punësimit të deklaruara, objekt i ligjit nr. 7/2025, ndaj të cilit ai (përfituesi), ka bërë ankim dhe praktika në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji është në shqyrtim në KRA, KQA ose kur kërkesa për rishqyrtim bëhet brenda vitit nga data e plotësimit të moshës për pension pleqërie apo të kritereve ligjore për pensionet e tjera të administruara nga sigurimet shoqërore;
d) janë në proces gjyqësor për njohjen/vërtetimin e periudhave të punësimit objekt i ligjit nr. 7/2025.
Si bëhet kërkesa
Neni 6
1. Kërkesa për tu trajtuar sipas ligjit nr. 7/2025, realizohet nëpërmjet kërkesës për caktim pensioni në e-Albania, në shërbimet “Aplikim për pension….”, duke zgjedhur në formularin që shfaqet me përdorimin e këtij shërbimi elementin përkatës për t’u trajtuar me ligjin nr. 7/2025.
2. Administrimi, shqyrtimi, vlerësimi dhe vendimmarrja, lidhur me kërkesën e paraqitur sipas pikës 1, të këtij neni, realizohet sipas të njëjtave rregulla dhe procedura që parashikohen për caktimin, administrimin dhe pagesën e pensioneve në sistemin e sigurimeve shoqërore.
Kriteret dhe dokumentacioni
Neni 7
1. Njohja për efekt pensioni e periudhës së sigurimit sipas ligjit nr. 7/2025, bëhet me kusht që kërkuesi: a) gjatë periudhës objekt i ligjit nr. 7/2025, të mos ketë qenë duke vuajtur dënimin me heqje lirie për arsye jo politike;
b) të ketë qenë me vendbanim në qytet, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në institucione shtetërore apo në ish-ndërmarrjet shtetërore;
c) të ketë qenë me banim në territorin ku ushtronte aktivitetin ndërmarrja bujqësore, sipas vendimit të Këshillit të Ministrave në zbatim të pikës 1, të nenit 9, ligjit nr. 7/2025, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në ish-ndërmarrje bujqësore;
d) të ketë qenë me vendbanim në fshat, sipas deklaratës së kërkuesit për njohjen e periudhave të sigurimit në kooperativë bujqësore.
2. Vërtetimi i vendbanimit për efekt të njohjes së periudhës së punësimit sipas ligjit nr. 7/2025, bëhet më anë të certifikatës familjare të periudhës së kërkuar dhe objekt i këtij ligji, e cila administrohet nëpërmjet sistemeve elektronike nga punonjësit përgjegjës të strukturave të Institutit të Sigurimeve Shoqërore.
3. Për rastet e periudhave të kërkuara në institucione shtetërore, siç parashikohet në shkronjën “b”, të pikës 1, të nenit 3, të ligjit nr. 7/2025, kërkuesi paraqet kopje të njësuar me origjinalin të diplomës së shkollës së lartë.
4. Punonjësit përgjegjës të Institutit të Sigurimeve Shoqërore, për efekt të njohjes së periudhave të sigurimit sipas ligjit nr. 7/2025, në zbatim të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 3; të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 4 dhe të shkronjës “b”, të pikës 2, të nenit 5, të këtij ligji, administrojnë edhe vërtetimin e gjendjes gjyqësore që vërteton se kërkuesi nuk ka qenë i dënuar për arsye jo politike në periudhën e kërkuar objekt i këtij ligji./ Monitor
Noizy është liruar pas ndalimit të bujshëm nga autoritetet zvicerane, ngjarje që bëri jehonë të madhe në mediat rozë dhe rrjete sociale. Lajmin e ka konfirmuar vetë ai përmes një postimi në Instagram.
Në deklaratën e tij, Noizy shkruan se nuk mundi të performonte në koncertin e planifikuar të shtunën mbrëma, për shkak të një procedurë verifikimi nga autoritetet, të cilën e quan të padrejtë dhe të shkaktuar nga një shpifje e pastër.
“Një keqkuptim i rëndë, i shkaktuar nga një shpifje e pastër, më përfshiu padrejtësisht në një procedurë verifikimi nga autoritetet zvicerane. Autori i kësaj shpifjeje do të përballet me pasojat ligjore, deri në dënimin maksimal që parashikon ligji zviceran,” shkruan ai.
TIRANË, 10 korrik /ATSH/ Bashkia e Vlorës ka shpallur sot 12 pozicione vakante pune, pas dorëheqjes së drejtorëve të drejtorive.
Lajmin e ka bërë të ditur, kryebashkiaku i Vlorës, Ermal Dredha, i cili tha se bashkia e qytetit bregdetar ka shpallur vakancat për të gjithë ata që besojnë se kanë përvojën, gatishmërinë dhe përgjegjshmërinë e duhur për të kontribuar dhe për t’i shërbyer zhvillimit të qytetit, në të gjitha nivelet.
Sipas Dredhës, në faqen zyrtare të web-it do të gjenden procedurat që duhen ndjekur, vetëm për një pjesë të pozicioneve vakante.
“Duke qenë se jemi në proces të hartimit të dokumentacionit, për secilën prej drejtorive, në vijim do të informoheni për pjesën tjetër të pozicioneve të lira”, tha Dredha, ndërsa shtoi se të gjithë të interesuarit, të dorëzojnë dokumentacionin e kërkuar, brenda afateve të përcaktuara, në çdo shpallje.
Pozicionet vakante janë si më poshtë:
Drejtor në Drejtorinë e Projekteve të Huaja, Integrimit Europian dhe Diasporës
Drejtor në Drejtorinë e Auditimit të Brendshëm
Drejtor në Drejtorinë e Protokoll-Arkivës
Kryeinspektor në Inspektoriatin e Mbrojtjes së Territorit
Shfrytëzimi i potencialit demografik për zbatimin e politikave të përgjegjshme familjare duhet të jetë prioritet kryesor i shtetit. Kështu u shpreh zëvendësministri i Politikës Sociale dhe Demografi, Gjoko Vellkovski, në debatin e kushtuar kësaj problematike. Për t’i mbajtur të rinjtë në vendlindje dhe për të përmirësuar demografinë e vendit, nevojitet të zbatohen politika të përgjegjshme familjare, të harmonizuara me politikat e punës, duke u ofruar çdonjëri shërbime dhe kushte më të mira të jetesës, tha ai.
“Të rinjtë që janë produktiv dhe kreativ janë faktori kryesor në gjithë këtë proces. E gjithë këtë mund ta bëjmë nëse kemi vende të sigurta të punës, paga të mira, siguri në sistemin ku jetojnë duke filluar nga gjyqësori, prokurori e deri tek kopshtet për të pasur ata ku t’i vendosin fëmijët e tyre brenda orarit të punës. Pra, të mos ketë lista të gjata të pritjeve për pranim të fëmijëve. Andaj themi se duhet të përfshihen më shumë segmente”, deklaroi zëvendësministri i Punës Sociale dhe Demografi, Gjoko Vellkovski.
Me rastin e ditës botërore të popullsisë – 11 korriku, përfaqësuesit e UNFPA-së në Shkup thanë se trendet demografike tashmë sfidojnë jo vetëm vendin, por të gjithë rajonin dhe botën. Andaj në këto momente nevojitet të zbatohen politika të përgjegjshme gjinore dhe politika transformuese gjinore.
“Qëllimi i demografisë është që e gjithë popullsia të vendoset në qendër të gjithçkaje që po bëhet në shtet, pavarësisht se a bëhet fjalë për shërbime shëndetësore, sociale, arsimore ose për zhvillim ekonomik. Çfarë do që të jetë, është më rëndësi njerëzit, jo vetëm se sa janë ata në numër, por edhe në strukturën e tyre, ku ata po ndodhen, si është gjinia e tyre, çfarë niveli arsimor kanë dhe cilat janë nevojat e tyre. Andaj themi se është më rëndësi që të shfrytëzohet potenciali i çdo njëri që e kemi në vend, por më pas dhe të tërheqim njerëz tanë të cilët kthehen në vendlindje”, tha shefja e Zyrës së UNFPA-së në Shkup, Afrodita Shala.
Këto politika duhet të përfshijnë edhe masa afatmesme dhe afatgjata, të cilët do të përfshijnë sektorin privat duke ofruar kushte më të mira të të punësuarve, e në veçanti grave të cilat do të kenë mundësi të zgjedhin se sa fëmijë ata dëshirojnë të krijojnë, pa iu rrezikuar vendi i punës dhe njëkohësisht nevojiten politika, të cilat do të shfrytëzojnë potencialin e moshës së tretë në tregun e punës.
Login
