Figura e Esad Mekulit qëndron si një nga shtyllat themelore të letërsisë shqipe në Kosovë. Me veprën e tij poetike dhe angazhimin intelektual, ai jo vetëm që la gjurmë të thella në zhvillimin e poezisë moderne, por u bë edhe zëri i një kohe të rëndë, ku fjala kishte peshën e rezistencës dhe përkushtimit.
I lindur nĂ« PlavĂ« mĂ« 1916, Mekuli i pĂ«rkiste brezit tĂ« atyre krijuesve qĂ« nuk ndanĂ« kurrĂ« letĂ«rsinĂ« nga pĂ«rgjegjĂ«sia qytetare. Poezia e tij buron nga dhembja kolektive, nga dashuria pĂ«r tokĂ«n, pĂ«r njeriun e thjeshtĂ« dhe pĂ«r idealin e lirisĂ«. Vepra e tij e parĂ«, âPĂ«r tyâ (1955), shĂ«noi njĂ« kthesĂ« nĂ« letrat shqipe tĂ« KosovĂ«s, duke vendosur themelet e njĂ« poezie tĂ« ndjerĂ«, tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe me vetĂ«dije tĂ« thellĂ« kombĂ«tare, transmeton KultPlus.
Krahas krijimtarisĂ« letrare, Esad Mekuli dha njĂ« kontribut tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« jetĂ«n kulturore dhe institucionale tĂ« vendit. Ai ishte themelues i revistĂ«s âJeta e Reâ dhe kryetari i parĂ« i Lidhjes sĂ« ShkrimtarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s, duke ndikuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« organizimin dhe zhvillimin e jetĂ«s letrare kosovare nĂ« dekada tĂ« vĂ«shtira.
Veprimtaria e tij përkthimore është po ashtu e rëndësishme, ai solli në gjuhën shqipe poetë të mëdhenj si Pushkini, Majakovski dhe Esenini, duke e pasuruar fondin kulturor kombëtar dhe duke hapur dritare të reja për lexuesin shqiptar.
Më 6 gusht 1993, Esad Mekuli u nda nga jeta, por vepra dhe ndikimi i tij nuk u zbehën kurrë. Në këtë përvjetor, kujtohet një krijues që me fjalën e tij i dha kuptim një kohe, që përmes poezisë i dha zë atyre që nuk mund të flisnin, dhe që sot mbetet frymëzim për brezat e rinj.
Esad Mekuli nuk ishte thjesht një poet, ai ishte një vetëdije e gjallë kulturore, një simbol i dinjitetit dhe i qëndresës shpirtërore shqiptare./KultPlus.com
NĂ« ambientet e BibliotekĂ«s KombĂ«tare tĂ« KosovĂ«s âPjetĂ«r Bogdaniâ, u zhvillua njĂ« ngjarje e veçantĂ« kulturore qĂ« vuri nĂ« qendĂ«r krijimtarinĂ« e autorĂ«ve shqiptarĂ« nga mĂ«rgata. Aktiviteti, i organizuar nĂ« bashkĂ«punim me Lidhjen e Krijuesve ShqiptarĂ« nĂ« MĂ«rgatĂ«, synoi tĂ« forcojĂ« urat e bashkĂ«punimit mes krijuesve qĂ« jetojnĂ« jashtĂ« atdheut dhe institucioneve kulturore tĂ« KosovĂ«s.
Në këtë takim të ngrohtë e kuptimplotë morën pjesë autorë si Shqipe Bytyqi dhe Musa Jupolli, ky i fundit edhe kryetar i Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë. Ata ndanë me publikun pjesë nga veprat e tyre, përvoja jetësore dhe krijuese, si dhe reflektuan mbi rëndësinë e ruajtjes së gjuhës dhe identitetit përmes letërsisë, përcjellë KultPlus.
Drejtoresha e përgjithshme e Bibliotekës Kombëtare, Blerina Rogova-Gaxha, theksoi vlerësimin që institucioni që ajo drejton ka për diasporën letrare shqiptare, duke deklaruar:
âDyert e BibliotekĂ«s do tĂ« jenĂ« pĂ«rherĂ« tĂ« hapura pĂ«r mĂ«rgatĂ«n tonĂ« tĂ« jashtĂ«zakonshme!â
NĂ« shenjĂ« mirĂ«njohjeje dhe ndĂ«rlidhjeje kulturore, ajo ndau me autorĂ«t pjesĂ«marrĂ«s dy nga botimet mĂ« domethĂ«nĂ«se tĂ« BibliotekĂ«s: âKujtesa e KosovĂ«s â rrĂ«fime tĂ« 100 pleqve dhe plakave tĂ« KosovĂ«sâ dhe âRrĂ«fimet e tĂ« mbijetuarve tĂ« masakrĂ«s sĂ« KrushĂ«s sĂ« Madheâ, dy vepra qĂ« ruajnĂ« zĂ«rin e dĂ«shmisĂ« dhe historisĂ« kolektive.
Ky promovim është më shumë se një ngjarje letrare, është një përqafim simbolik mes Kosovës dhe krijuesve të saj të shpërndarë nëpër botë, një dëshmi se letërsia dhe kultura nuk kanë kufij, por rrënjë të thella dhe degë që prekin zemrat e shqiptarëve kudo që ndodhen./KultPlus.com
MĂ« 6 gusht tĂ« vitit 1908 lindi nĂ« GjirokastĂ«r Eqrem Ăabej, njĂ« prej mendimtarĂ«ve dhe studiuesve mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« gjuhĂ«s shqipe. Figura e tij mbetet sot njĂ« nga themelet mbi tĂ« cilat u ngrit shkenca albanologjike moderne. Me veprimtarinĂ« e tij tĂ« pasur shkencore, Ăabej u bĂ« zĂ«ri mĂ« autoritativ nĂ« fushĂ«n e gjuhĂ«sisĂ« historike shqiptare dhe njĂ« nga emrat mĂ« tĂ« respektuar nĂ« botĂ«n akademike shqiptare dhe europiane.
Pas studimeve nĂ« Austri dhe njĂ« formim tĂ« thellĂ« nĂ« gjuhĂ«si krahasimtare, Ăabej solli nĂ« ShqipĂ«ri njĂ« qasje shkencore tĂ« mirĂ«filltĂ« mbi origjinĂ«n, zhvillimin dhe strukturĂ«n e gjuhĂ«s shqipe. Ai punoi ngushtĂ«sisht me gjuhĂ«tarĂ« tĂ« njohur tĂ« kohĂ«s, si dhe dha kontribute tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« zbĂ«rthimin e lidhjeve tĂ« shqipes me gjuhĂ«t indoevropiane, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.
NjĂ« nga veprat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« tij Ă«shtĂ«Â âStudime etimologjike nĂ« fushĂ« tĂ« shqipesâ, njĂ« seri voluminoze qĂ« pĂ«rbĂ«n themelin e etimologjisĂ« shqiptare. NĂ« kĂ«tĂ« vepĂ«r dhe nĂ« shumĂ« tĂ« tjera, Ăabej tregoi njĂ« kujdes tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m shkencor, duke u bazuar nĂ« burime historike, gjuhĂ«sore dhe folklorike pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« pamje tĂ« qartĂ« e tĂ« argumentuar mbi zhvillimin e shqipes ndĂ«r shekuj.
Ai kontribuoi gjithashtu në hartimin dhe pasurimin e terminologjisë shkencore në shqip, në sistemimin e dialekteve dhe në mbështetjen e një standardi gjuhësor që të pasqyronte trashëgiminë dhe dinamizmin e gjuhës shqipe.
PĂ«rveçse gjuhĂ«tar, Ăabej ishte dhe njĂ« edukator i pĂ«rkushtuar. Si profesor, ai frymĂ«zoi breza tĂ« tĂ«rĂ« studentĂ«sh dhe studiuesish, duke e kthyer Universitetin e TiranĂ«s nĂ« njĂ« qendĂ«r serioze tĂ« kĂ«rkimit albanologjik.
NĂ« pĂ«rvjetorin e lindjes sĂ« tij, mĂ«Â 6 gusht, kujtojmĂ« jo vetĂ«m njĂ« datĂ« kalendarike, por njĂ« jetĂ« tĂ« tĂ«rĂ« tĂ« pĂ«rkushtuar dijes, gjuhĂ«s, identitetit kombĂ«tar. Eqrem Ăabej mbetet njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« ndritura tĂ« kulturĂ«s shqiptare, njĂ« njeri qĂ« e deshi gjuhĂ«n shqipe jo vetĂ«m si objekt studimi, por si pjesĂ« tĂ« shpirtit dhe trashĂ«gimisĂ« sĂ« njĂ« kombi.
TrashĂ«gimia e tij shkencore sot Ă«shtĂ« udhĂ«rrĂ«fyese pĂ«r studiuesit e rinj dhe njĂ« pasuri e paçmuar pĂ«r kulturĂ«n kombĂ«tare shqiptare. NĂ« njĂ« kohĂ« kur ruajtja e gjuhĂ«s dhe identitetit bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« sfiduese, vepra e Eqrem Ăabejt Ă«shtĂ« mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme se kurrĂ«./KultPlus.com
Rrotullimi i Tokës pritet të përshpejtohet nesër, më 6 gusht 2025, duke e bërë atë një nga ditët më të shkurtra të regjistruara ndonjëherë, kanë paralajmëruar shkencëtarët. Sipas ekspertëve, planeti ynë do të humbasë rreth 1.25 milisekonda nga dita e zakonshme 24-orëshe për shkak të një ndryshimi të pashpjeguar në dinamikën e tij rrotulluese.
Ndërsa ky ndryshim i vogël nuk do të vërehet nga njerëzit në përditshmëri, studiuesit po analizojnë pasojat afatgjata që mund të jenë serioze përfshirë përmbytje në rajonet ekuatoriale, ndryshime klimatike ekstreme dhe prishje të ritmeve biologjike të njeriut.
Sipas astrofizikanëve, përshpejtimi i rrotullimit mund të çojë në rritje të forcës centrifugale, duke zhvendosur ujërat e oqeaneve nga polet drejt ekuatorit. Një rritje e tillë mund të sjellë përmbytje në zona të dendura urbane bregdetare.
Ndërkohë, edhe orët biologjike të njerëzve mund të ndikohen. Një ditë më e shkurtër se 24 orë do të prishte ritmet cirkadiane, çka lidhet me probleme të zemrës, gjumit dhe shëndetit mendor.
Ky fenomen po gjurmohet me saktësi nga orët atomike, që tregojnë se dita më e shkurtër e regjistruar deri tani ishte më 5 korrik 2024, kur Toka përfundoi rrotullimin e saj 1.66 milisekonda më herët se zakonisht.
Megjithëse arsyeja e përshpejtimit ende nuk dihet me saktësi, shkencëtarët dyshojnë se ndikim mund të kenë ndryshimet në bërthamën e Tokës, rrymat oqeanike dhe erërat në lartësi të madhe./KultPlus.com
Tesla ka miratuar një marrëveshje të re kompensimi për CEO-n e saj, Elon Musk, që përfshin një shpërblim në aksione me vlerë 29 miliardë dollarë. Kjo paketë e re synon ta mbajë Musk në krye të kompanisë deri në vitin 2027, në një kohë kur Tesla po zhvendos fokusin nga automjetet elektrike drejt teknologjive më të avancuara si robotaksit dhe robotët humanoidë, sipas Reuters.
MarrĂ«veshja pĂ«rfshin dhĂ«nien e 96 milionĂ« aksioneve tĂ« reja, e cilĂ«suar nga kompania si njĂ« âhap besimiâ pĂ«r tĂ« ruajtur paketĂ«n fillestare prej 50 miliardĂ« dollarĂ«sh tĂ« miratuar nĂ« vitin 2018, por qĂ« u anulua nga njĂ« gjykatĂ« nĂ« Delaware pĂ«r shkak tĂ« parregullsive nĂ« procesin e miratimit.
Paketa e re do tĂ« hidhet nĂ« votim mĂ« 6 nĂ«ntor gjatĂ« mbledhjes sĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« aksionarĂ«ve. NĂ« dokumentet zyrtare tĂ« dorĂ«zuara nĂ« SEC, Tesla shpjegon se Musk duhet tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« njĂ« rol kyç ekzekutiv deri nĂ« vitin 2027 pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nga aksionet, tĂ« cilat nuk do tĂ« mund tâi shesĂ« pĂ«r tĂ« paktĂ«n pesĂ« vjet.
Nëse gjykatat do të miratojnë përfundimisht marrëveshjen e vjetër të vitit 2018, paketa e re do të zbritet ose anulohet për të shmangur kompensimin e dyfishtë.
MarrĂ«veshja ka shkaktuar debat tĂ« ri pĂ«r etikĂ«n nĂ« kompensimet e nivelit tĂ« lartĂ«. âKy Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« version i ri i njĂ« marrĂ«veshjeje qĂ« njĂ« gjykatĂ« e quajti tĂ« padrejtĂ«,â tha eksperti Charles Elson nga Universiteti i Delaware-it.
Ndërkohë, Tesla po përballet me rënie të shitjeve dhe të vlerës së aksioneve, ndërsa Musk kërkon ta kthejë kompaninë në një lider të inteligjencës artificiale dhe robotikës./KultPlus.com
KĂ«to ditĂ«, Rame Lahaj International Opera Festival- RLIOF ka pĂ«rmbyllur edicionin e pestĂ« me radhĂ« me Gala MbrĂ«mjen âRame Lahaj & Friendsâ, pas njĂ« sĂ«rĂ« koncertesh dhe aktivitetesh kulturore me artistĂ« vendorĂ« dhe ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, tĂ« cilĂ«t i dhanĂ« PrishtinĂ«s imazhin e njĂ« qyteti me traditĂ« tĂ« muzikĂ«s klasike.
Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, ka thënë se këto aktivitete të mbajtura në kuadër të festivalit RLIOF e kanë shndërruar kryeqytetin në një skenë të hapur, ku arti ka pushtuar zemrat e mijëra qytetarëve.
Kryeqyteti do të vazhdojë të mbështesë fuqishëm artistët tanë dhe çdo iniciativë që ndërton ura mes kulturave, sjell artin më të mirë në vendin tonë dhe e vendos kryeqytetin në hartën e ngjarjeve më të rëndësishme kulturore ndërkombëtare.
Ky Ă«shtĂ« vizioni ynĂ«, njĂ« Kryeqytet qĂ« jeton me artin dhe kulturĂ«nâ, ka thĂ«nĂ« Kryetari Rama nĂ« Facebook./ KultPlus.com
Ozzy Osbourne, ikona e heavy metal-it dhe i vetëshpalluri Princ i Errësirës, vdiq nga një atak në zemër, sipas një certifikate vdekjeje të publikuar nga New York Times.
Certifikata konfirmon se Osbourne vdiq nga âa) Arrest kardiak jashtĂ« spitalit (b) Infarkt akut miokardi (c) SĂ«mundje e arteries koronare dhe sĂ«mundje e Parkinsonit me mosfunksionim autonom (Shkaqe tĂ« kyçeve)â.
Osbourne ishte diagnostikuar me sëmundjen e Parkinsonit në vitin 2003. Ai vdiq në shtëpi i rrethuar nga familja e tij më 22 korrik në moshën 76 vjeç, vetëm disa javë pas koncertit të tij të lamtumirës në Birmingham.
MijĂ«ra tifozĂ« mbushĂ«n rrugĂ«t e Birminghamit pĂ«r tâi bĂ«rĂ« homazhe Osbourne, ndĂ«rsa kortezhi i tij funeral kaloi nĂ«pĂ«r qytet mĂ« 30 korrik.Â
Festivali i muzikĂ«s elektronike âLumina Electronicâ solli ritĂ«m dhe atmosferĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« adhuruesit e muzikĂ«s elektronike.
Aktiviteti dëshmoi edhe një herë se Korça është jo vetëm një qytet i kulturës dhe historisë, por edhe i rinisë dhe energjisë së jashtëzakonshme.
Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo e konsideroi kĂ«tĂ« edicion tĂ« dytĂ« tĂ« festivalit âLuminaâ, si tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m.
Filo u shpreh se pĂ«r dy net me radhĂ«, parku âRiniaâ u mbush me ritme elektrizuese, energji pafund dhe qindra tĂ« rinj qĂ« festuan muzikĂ«n moderne nĂ« njĂ« atmosferĂ« qĂ« vetĂ«m âLuminaâ di ta krijojĂ«.
âKy edicion e forcoi mĂ« tej identitetin e festivalit si njĂ« nga eventet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme verore nĂ« Korçë, duke tĂ«rhequr vizitorĂ« dhe adhurues tĂ« muzikĂ«s elektronike nga e gjithĂ« ShqipĂ«ria dhe rajoniâ, tha Filo, nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale.
Të rinj vendas dhe turistë të huaj u entuziazmuan, në një atmosferë që vështirë të përshkruhet me fjalë.
Lumina Electronic Festival është tashmë një traditë që do të vazhdojë çdo vit, me synimin për të rritur edhe më shumë ndikimin kulturor dhe turistik të Korçës, si një destinacion festash bashkëkohore dhe përjetimesh unike./atsh/ KultPlus.com
KĂ«ngĂ«tarja shqiptaro-britanike Rita Ora po pĂ«rgatit muzikĂ« tĂ« re pĂ«r serialin e njohur tĂ« takimeve âLove Is Blind UKâ nĂ« Netflix. KĂ«nga me titullin âJoyâ Ă«shtĂ« njĂ« baladĂ« e fuqishme qĂ« flet pĂ«r gjetjen e paqes sĂ« brendshme dhe pritet tĂ« publikohet shumĂ« shpejt.
Burime pĂ«r mediat britanike kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« ditur se kjo kĂ«ngĂ« nuk do tĂ« jetĂ« pjesĂ« e albumit tĂ« saj tĂ« katĂ«rt nĂ« studio, por shĂ«rben si njĂ« projekt anĂ«sor i dedikuar ekskluzivisht pĂ«r serialin. âJoyâ do tĂ« jetĂ« e disponueshme pĂ«r streaming, por nuk planifikohet tĂ« ketĂ« videoklip apo promovim tĂ« gjerĂ«.
Në një intervistë të fundit, Rita rrëfeu edhe për sfidat që ka pasur me vetëbesimin dhe marrëdhënien me trupin e saj, duke theksuar se tani ndihet më e fortë dhe më e mirë.
Kënga e re dhe lidhja me serialin e Netflix-it janë një hap i ri në karrierën e këngëtares, e cila vazhdon të jetë një figurë e rëndësishme në skenën muzikore ndërkombëtare./KultPlus.com
Festivali i Teatrove kĂ«tĂ« vit do tĂ« organizojĂ« edicionin e tij tĂ« gjashtĂ«, duke filluar mĂ« 8 dhe duke pĂ«rfunduar mĂ« 12 shtator 2025. Ngjarja do tĂ« zhvillohet nĂ« ShtĂ«pinĂ« e KulturĂ«s âUke Bytyqiâ nĂ« SuharekĂ«, ku do tĂ« prezantohen shfaqje teatrale nga artistĂ« vendas.
Ky festival tradicional synon të promovojë artin dramatik dhe të ofrojë një platformë për artistët dhe regjisorët e teatrit për të shfaqur talentin e tyre përpara publikut.
Organizatorët bëjnë thirrje për pjesëmarrje dhe mbështetje të gjerë nga qytetarët dhe dashamirësit e artit./KultPlus.com
Festivali Ndërkombëtar i Operës Rame Lahaj (RLIOF) përmbylli me sukses edicionin e tij të pestë, duke kthyer Prishtinën në qendër të muzikës operistike për dhjetë net me radhë. Ky eveniment prestigjioz u zhvillua në ambiente të ndryshme të kryeqytetit dhe solli në skenë emra të njohur vendorë dhe ndërkombëtarë, të cilët ofruan koncerte dhe performanca të shkëlqyera artistike.
RLIOF tashmë është kthyer në një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore në rajon, duke shërbyer si një platformë ku artistët e operës nga vende të ndryshme bashkohen me publikun kosovar për të përjetuar së bashku magjinë e këtij zhanri muzikor.
Ministri i KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, Hajrulla Ăeku, nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale, shprehu kĂ«naqĂ«sinĂ« pĂ«r suksesin e festivalit dhe falenderoi artistin Rame Lahaj dhe gjithĂ« ekipin e tij pĂ«r punĂ«n e palodhur dhe pasionin qĂ« kanĂ« vĂ«nĂ« nĂ« organizimin e kĂ«tij eventi. Ai theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e kĂ«tij festivali nĂ« promovimin e kulturĂ«s dhe muzikĂ«s klasike nĂ« KosovĂ« dhe pĂ«r vendosjen e PrishtinĂ«s si njĂ« destinacion tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m artistik.
âRLIOF Ă«shtĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ« ku zĂ«rat mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« operĂ«s bashkohen me publikun tonĂ« nĂ« njĂ« pĂ«rjetim tĂ« rrallĂ« kulturor. Faleminderit Rame Lahaj dhe ekipit qĂ« po e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« festival njĂ« ngjarje tĂ« veçantĂ« nĂ« kalendarin artistik tĂ« vendit,â shkroi Ăeku.
Festivali përfshiu një gamë të gjerë koncertesh, recitalesh dhe eventesh kulturore që patën jehonë të madhe në media dhe mes publikut, duke tërhequr dashamirës të muzikës nga e gjithë Kosova dhe më gjerë.
RLIOF pritet të vazhdojë të rritet e fuqizohet në vitet në vijim, duke ofruar mundësi për artistët e rinj dhe duke promovuar trashëgiminë kulturore në skenën ndërkombëtare/KultPlus.com
Skulptura unike prej bronzi, âKalorĂ«si i BabunjĂ«sâ, Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« ShqipĂ«ri pas dy muajsh ekspozimi nĂ« njĂ« nga institucionet muzeale mĂ« prestigjioze tĂ« EuropĂ«s, Muzeun e HistorisĂ« Natyrore nĂ« VjenĂ«.
Lajmi është bërë i ditur nga Akademia e Shkencave, e cila thekson se ekspozita u realizua falë bashkëpunimit mes Ambasadës së Shqipërisë në Austri, Institutit të Arkeologjisë pranë Akademisë së Shkencave dhe vetë muzeut austriak. Hapja e saj u shoqërua me një konferencë shkencore ndërkombëtare, ku morën pjesë mbi 120 studiues nga e gjithë bota.
Shqipëria u përfaqësua me emra të njohur të fushës, si akad. Adem Bunguri, prof. Neritan Ceka, prof. Bashkim Lahi dhe prof. asoc. Eduard Shehi.
Skulptura 2600-vjeçare, e zbuluar nĂ« vitin 2018 pranĂ« ApolonisĂ« (BabunjĂ«, LushnjĂ«), qĂ«ndroi e ekspozuar nĂ« âSallĂ«n e ArtĂ«â tĂ« muzeut nga 13 maj deri mĂ« 31 korrik 2025, ku u prit me interes tĂ« madh nga publiku dhe ekspertĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ«.
Pas suksesit tĂ« ekspozitĂ«s, âKalorĂ«si i BabunjĂ«sâ Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« TiranĂ« dhe do tĂ« vendoset pĂ«r ekspozim tĂ« pĂ«rhershĂ«m nĂ« Muzeun Arkeologjik, pranĂ« Institutit tĂ« ArkeologjisĂ« nĂ« AkademinĂ« e Shkencave tĂ« ShqipĂ«risĂ«./KultPlus.com
Sot, Presidentja Osmani ka marrë një letër nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald J. Trump, në të cilën ai e falënderon për përkushtimin dhe miqësinë ndaj Shteteve të Bashkuara, lidershipin e guximshëm dhe shpreh dëshirën për të thelluar bashkëpunimin në vitet që vijnë.
Në letër, Presidenti amerikan shkruan se vendimi për të pranuar shtetas nga shtete të tjera tregon gatishmërinë e fortë të Kosovës për të bashkëpunuar me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke shtuar se lidershipi në këtë çështje tregon fuqinë dhe dhembshurinë e popullit të Kosovës.
âShtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s dhe Kosova ndajnĂ« njĂ« lidhje tĂ« thellĂ«, tĂ« bazuar nĂ« respektin e ndĂ«rsjellĂ«, vlera tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta demokratike dhe njĂ« vizion pĂ«r njĂ« tĂ« ardhme paqĂ«sore dhe prosperuese. PĂ«rkushtimi juaj pĂ«r forcimin e kĂ«saj lidhjeje nuk ka kaluar pa u vĂ«rejtur, dhe jam i bindur se sĂ« bashku do tĂ« vazhdojmĂ« tĂ« avancojmĂ« qĂ«llimet tona tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta,â ka theksuar Presidenti Trump nĂ« letrĂ«n e tij.
Duke e falĂ«nderuar Presidenten pĂ«r angazhimin e saj nĂ« forcimin e partneritetit me SHBA-tĂ«, Presidenti Trump gjithashtu shprehet: âJu falĂ«nderoj sĂ«rish pĂ«r lidershipin tuaj tĂ« guximshĂ«m dhe pĂ«r faktin qĂ« qĂ«ndroni si njĂ« mike e vĂ«rtetĂ« e Shteteve tĂ« Bashkuara. Mezi pres tĂ« punojmĂ« sĂ« bashku me ju nĂ« vitet qĂ« vijnĂ«.â
Në fund të letrës, Presidenti Trump i dërgon Presidentes Osmani edhe urimet më të mira nga Zonja e Parë e SHBA-ve, Melania Trump./ KultPlus.com
Agjencia hapësinore amerikane, NASA, është duke përshpejtuar planet për ndërtimin e një reaktori bërthamor në sipërfaqen e Hënës deri në vitin 2030, raportojnë mediat amerikane. Kjo nismë është pjesë e objektivit afatgjatë të SHBA-së për krijimin e një baze të përhershme njerëzore në Hënë.
Sipas raportimit tĂ« Politico, kreu nĂ« detyrĂ« i NASA-s ka theksuar se edhe Kina dhe Rusia kanĂ« plane tĂ« ngjashme, duke ngritur shqetĂ«sime se ato mund tĂ« shpallin âzona ndalimiâ nĂ« HĂ«nĂ« nĂ« tĂ« ardhmen.
Ndërsa ambiciet janë të mëdha, disa shkencëtarë kanë shprehur dyshime për realizimin e këtij projekti brenda afatit të përmendur, sidomos pas shkurtimeve të fundit buxhetore të NASA-s. Po ashtu, janë ngritur shqetësime se nisma të tilla udhëhiqen më shumë nga interesa gjeopolitike sesa nga nevoja shkencore.
SHBA, Kina, Rusia, India dhe Japonia janë në garë për eksplorimin e Hënës, me qëllimin final të krijimit të vendbanimeve të përhershme njerëzore në të ardhmen e afërt. Reaktori bërthamor shihet si një burim i qëndrueshëm energjie për misione afatgjata në hapësirë./KultPlus.com
Pas një përmbylljeje të suksesshme të edicionit të pestë të Festivalit Sunny Hill, Dua Lipa nis pushimet në Shqipëri.
Pas një performance elektrizuese në natën e parë të festivalit muzikor më të rëndësishëm në rajon, Sunny Hill, që edhe këtë vit është prezantuar para publikut me artistë të njohur botëror, Dua Lipa ka zgjedhur të relaksohet në brigjet e bukura të jugut të Shqipërisë.
Këngëtarja me famë botërore lajmin e ka bërë të ditur përmes një postimi në Instagram, duke e shoqëruar me një fotografi të jashtëzakonshme, ku të shfaqura janë perëndimi i diellit, ujërat e kristalta, dhe një shpat i bukur mali.
âArrita nĂ« shtĂ«pi me kohĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« perĂ«ndim tĂ« mrekullueshĂ«m tĂ« diellitâ, Ă«shtĂ« mbishkrimi i artistes sĂ« njohur.
Prezenca e saj e shpeshtë në hapësirat shqiptare si dhe angazhimi për të promovuar pasuritë natyrore dhe kulturore të vendit e ka shndërruar atë në një ambasadore kulturore të Kosovës dhe Shqipërisë.
Gjatë vizitës së fundit në Kosovë, Duas i është dhënë shtetësia e Kosovës me dekret presidencial nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani./ KultPlus.com
Pas premierĂ«s mĂ« 27 qershor, âF1: The Movieâ Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« nga filmat mĂ« tĂ« suksesshĂ«m tĂ« vitit 2025 dhe tashmĂ« edhe mĂ« i suksesshmi nĂ« karrierĂ«n e Brad Pitt.
Me regji të Joseph Kosinski dhe me një histori që ndjek jetën e pilotit fiktiv Sonny Hayes, roli i Pitt ka kapur imagjinatën e publikut botëror, përcjellë KultPlus.
Filmi ka arkĂ«tuar plot 545 milionĂ« dollarĂ«, duke lĂ«nĂ« pas hite tĂ« mĂ«parshme tĂ« aktorit si World War Z, Fight Club apo Inglourious Basterds. PĂ«rveç suksesit nĂ« kinema, âF1â ka hyrĂ« fuqishĂ«m edhe nĂ« kulturĂ«n pop: tifozĂ«t tashmĂ« veshin fanellat e skuadrĂ«s fiktive APXGP, ndĂ«rsa krahasimet me pilotĂ«t realĂ« tĂ« Formula 1 janĂ« tĂ« pashmangshme.
KritikĂ«t gjithashtu janĂ« pozitivĂ«. Me njĂ« vlerĂ«sim 7.9 nĂ« IMDB, filmi konsiderohet âargĂ«tues dhe vizualisht mbresĂ«lĂ«nĂ«sâ, me njĂ« Brad Pitt nĂ« njĂ« formĂ« tĂ« shkĂ«lqyer. NĂ« listĂ«n e filmave mĂ« tĂ« shikuar tĂ« vitit, âF1â renditet nĂ« vendin e tetĂ« globalisht, duke lĂ«nĂ« pas edhe prodhime tĂ« mĂ«dha si Napoleon apo Killers of the Flower Moon.
Ndërsa pritet të shihet nëse do të ketë një vazhdim, një gjë është e sigurt: Brad Pitt ka dominuar pistën kinematografike si asnjëherë më parë./KultPlus.com
Raporti i Rojës Bregdetare të SHBA-së mbi shpërthimin e anijes nëndetëse Titan sapo është publikuar, pas një hetimi kompleks dyvjeçar. Në qershor të vitit 2023, nëndetësja e kompanisë OceanGate shpërtheu rreth 90 minuta pasi filloi zbritjen drejt rrënojave të Titanikut në Oqeanin Atlantik.
Nëndetësja Titan nisi zhytjen e saj drejt Titanikut, i cili ndodhet 3,800 metra thellë në Oqeanin Atlantik, në mëngjesin e 18 qershorit 2023. Por, vetëm 500 metra larg mbërritjes te rrënojat e famshme, nëndetësja pësoi një dështim katastrofik.
PesĂ« personat nĂ« bord ishin drejtori ekzekutiv i OceanGate, Stockton Rush, i cili pilotonte nĂ«ndetĂ«sen; eksperti francez i Titanikut, Paul-Henri âPHâ Nargeolet, qĂ« ishte bashkĂ«pilot; dhe tre pasagjerĂ« qĂ« kishin paguar pĂ«r zhytjen: eksploruesi britanik Hamish Harding, biznesmeni britaniko-pakistanez Shahzada Dawood dhe djali i tij 19-vjeçar, Suleman. TĂ« gjithĂ« humbĂ«n jetĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« menjĂ«hershme.
Shpërthimi ishte aq i shpejtë, sa askush nuk do të kishte pasur kohë të kuptonte se çfarë po ndodhte. Një operacion i madh kërkim-shpëtimi u nis, me aeroplanë, anije dhe robotë nënujorë që kontrolluan Oqeanin Atlantik. Por, më 22 qershor u gjetën rrënojat e anijes Titan.
Roja Bregdetare e SHBA-sĂ« (USCG) kaloi dy vjet duke hetuar katastrofĂ«n e Titanit â njĂ« proces i gjatĂ« dhe kompleks. NĂ« shtator 2024, USCG organizoi njĂ« seancĂ« dĂ«gjimore publike dyjavore, ku dĂ«shmuan ish-punonjĂ«s tĂ« OceanGate, pasagjerĂ« tĂ« mĂ«parshĂ«m tĂ« Titanit dhe ekspertĂ« tĂ« zhytjeve nĂ« ujĂ«ra tĂ« thella.
Mbetjet e anijes Titan, të nxjerra nga fundi i detit, janë shqyrtuar gjithashtu me kujdes. Qëllimi i USCG-së ishte të përcaktonte se çfarë shkoi keq dhe të jepte rekomandime për të parandaluar një tragjedi të ngjashme në të ardhmen.
Raporti nga Bordi i Hetimit Detar shqyrton:
ĂfarĂ« e shkaktoi incidentin â dhe si dĂ«shtoi nĂ«ndetĂ«sja.
Nëse ka nevojë për ligje apo rregullore të reja.
Raporti rendit si faktor kryesor të shpërthimit: mosndjekjen e protokolleve të përcaktuara inxhinierike për sigurinë, testimin dhe mirëmbajtjen e nëndetëses.
Ai identifikoi gjithashtu:
Nevojën për qeverisje të duhur korporative;
Një kulturë profesionale të shëndetshme në vendin e punës;
Mbikëqyrje të përmirësuar rregullatore.
âNĂ« vitet para incidentit, OceanGate pĂ«rdori taktika frikĂ«suese, leje pĂ«r operacione shkencore dhe reputacionin e saj tĂ« favorshĂ«m pĂ«r tĂ« shmangur mbikĂ«qyrjen rregullatore,â thuhet nĂ« raport. âDuke krijuar dhe shfrytĂ«zuar strategjikisht konfuzionin rregullator dhe sfidat e mbikĂ«qyrjes, OceanGate ishte nĂ« gjendje ta operonte Titanin plotĂ«sisht jashtĂ« protokolleve tĂ« pĂ«rcaktuara pĂ«r zhytje nĂ« ujĂ«ra tĂ« thella.â
Raporti thekson se drejtori ekzekutiv Stockton Rush ishte nĂ« gjendje tĂ« injoronte tĂ« dhĂ«nat jetĂ«sore pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« mbikĂ«qyrjes. âMungesa e mbikĂ«qyrjes nga palĂ«t e treta dhe mungesa e stafit me pĂ«rvojĂ« nĂ« OceanGate gjatĂ« operacioneve tĂ« Titanit nĂ« vitin 2023 i lejoi Rush-it tĂ« injoronte inspektimet jetĂ«sore, analizat e tĂ« dhĂ«nave dhe procedurat parandaluese tĂ« mirĂ«mbajtjes â duke çuar nĂ« njĂ« ngjarje katastrofike,â vijon raporti.
Mjedisi i punĂ«s ishte toksik â punonjĂ«sit largoheshin pĂ«r tĂ« heshtur shqetĂ«simet pĂ«r sigurinĂ«.
Mungesa e mirëmbajtjes parandaluese gjatë periudhës kur nëndetësja nuk ishte në përdorim.
Shpërthimi u shkaktua nga humbja e integritetit strukturor të trupit prej fibre karboni, duke çuar në vdekjen e menjëhershme të të gjithë personave në bord.
âNjerĂ«zit nĂ« bord ishin tĂ« ekspozuar ndaj afro 4,930 paund pĂ«r inç katror tĂ« presionit tĂ« ujit, çka rezultoi nĂ« vdekjen e menjĂ«hershme tĂ« tĂ« pesĂ« personave,â thuhet nĂ« raport.
Përgjegjësia e Rojës Bregdetare
Raporti shqyrtoi edhe nĂ«se mund tâi atribuohej ndonjĂ« pĂ«rgjegjĂ«si RojĂ«s Bregdetare tĂ« SHBA-sĂ« (USCG). PĂ«rfundimi ishte se nuk kishte asnjĂ« provĂ« pĂ«r sjellje tĂ« keqe, paaftĂ«si, neglizhencĂ« apo shkelje tĂ« ligjit nga punonjĂ«s tĂ« USCG-sĂ« apo ndonjĂ« personel tjetĂ«r qĂ« tĂ« ketĂ« kontribuar nĂ« tragjedi.
10 përfundime kryesore nga raporti 335-faqësh:
OceanGate dĂ«shtoi tĂ« ndiqte protokollet inxhinierike pĂ«r sigurinĂ«, testimin dhe mirĂ«mbajtjen â faktori kryesor sipas USCG-sĂ«.
ShpĂ«rthimi i papritur u shkaktua nga humbja e integritetit strukturor â tĂ« gjithĂ« nĂ« bord vdiqĂ«n menjĂ«herĂ« nga presioni ekstrem.
Stockton Rush injoroi inspektimet dhe procedurat e sigurisë për shkak të mungesës së mbikëqyrjes.
Dizajni me fibra karboni ishte me tĂ« meta â shenjat paralajmĂ«ruese u injoruan.
Mjedisi toksik i punës në OceanGate dekurajoi shqetësimet për sigurinë përmes shkarkimeve dhe frikësimeve.
Presioni financiar në vitin 2023 ndikoi në vendime që rrezikuan më tej operacionet.
Punonjësit u detyruan të heqin dorë përkohësisht nga pagat, me premtimin se do të shlyheshin më vonë.
Ish-punonjĂ«s: âKompania ishte nĂ«n stres tĂ« madh ekonomik dhe merrte vendime qĂ« rrezikonin sigurinĂ«.â
Kornizat ligjore dhe rregullatore për zhytje në ujëra të thella ishin të pamjaftueshme për të përballuar teknologjitë moderne.
Në Prishtinë ka nisur Kampionati Evropian U17 për hendbolliste, një ngjarje sportive madhore që po zhvillohet gjatë kësaj jave në ambientet e Pallatit të Rinisë dhe Sporteve.
Ministri i KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, Hajrulla Ăeku, ishte i pranishĂ«m nĂ« ceremoninĂ« e hapjes dhe theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e kĂ«tij eventi pĂ«r vendin tonĂ«, transmeton KultPlus.
âKosova jonĂ«, vend i ngjarjeve tĂ« mĂ«dha sportive ndĂ«rkombĂ«tare. Vendi ynĂ«, pĂ«rveç sportistĂ«ve tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m qĂ« po na bĂ«jnĂ« krenarĂ« nĂ« botĂ«, po tregon çdo ditĂ« se mund tĂ« organizojĂ« ngjarje tĂ« mĂ«dha sportive me shumĂ« sukses,â u shpreh ministri Ăeku.
Ai gjithashtu ftoi qytetarët të mbështesin ekipin kombëtar të vajzave dhe të përjetojnë atmosferën e veçantë që ky kampionat po sjell në kryeqytet.
Ky është një tjetër hap i rëndësishëm drejt afirmimit të Kosovës në arenën ndërkombëtare të sportit, duke dëshmuar kapacitetin për organizimin e kompeticioneve serioze dhe me standarde të larta./KultPlus.com
Kryetari i Komunës së Istogut, Ilir Ferati, ka prezantuar bukuritë natyrore dhe potencialin turistik të qytetit të tij përmes një videoje promovuese, duke theksuar rëndësinë e zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm dhe ruajtjes së natyrës.
Në fokus të videos janë malet e Moknës, Lugu i Butë, burimet e freskëta, shtigjet alpine dhe mikpritja tradicionale që ofron ky rajon. Ferati përshkruan Istogun si një vend ku jetesa e shëndetshme nuk është luks, por përditshmëri, përcjellë KultPlus.
âKy vend i bekuar me pasuri natyrore e kulturore ka potencial tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m pĂ«r investime dhe zhvillimin e turizmit tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m. Me politika tĂ« mençura, me vizion afatgjatĂ« dhe me dashurinĂ« pĂ«r tokĂ«n tonĂ«, Istogu mund tĂ« bĂ«het shembull se si zhvillimi ekonomik shkon dorĂ« pĂ«r dore me ruajtjen e natyrĂ«sâ, tha Ferati.
Përmes kësaj nisme, Komuna e Istogut synon të promovojë vlerat e saj natyrore, si dhe të tërheqë vizitorë dhe investitorë që ndajnë të njëjtin vizion për një zhvillim të balancuar dhe të përgjegjshëm.
Ferati fton të gjithë qytetarët dhe turistët që të vizitojnë Istogun dhe të përjetojnë nga afër paqen, aventurën dhe mikpritjen që ofron ky qytet në zemër të Rrafshit të Dukagjinit./KultPlus.com
Login
