❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Kurti takoi ambasadorët e shteteve të QUINT-it dhe Shefin e Zyrës së BE-së, i njofton për zhvillimet e fundit në vend

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka pritur sot në takim përfaqësuesit diplomatikë të shteteve të QUINT-it dhe Shefin e Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë.

Në njoftimin për media të Kryeministrisë bëhet e ditur se gjatë këtij takimi, u përmendën e diskutuan shumë nga çështjet aktuale: nga raportet me Bashkimin Evropian dhe rruga për integrim, pastaj moskonstituimi i deritanishëm i Kuvendit dhe gjendja e sigurisë, si dhe vështirësitë e rreziqet nga dezinformimi e lajmet e rrejshme, e deri te çështja e arrestimeve nga autoritetet serbe të qytetarëve të Republikës së Kosovë gjatë kalimit të tyre tranzit në Serbi, si dhe arrestimit në Kosovë të zyrtarit të qeverisë serbe.

“Kryeministri Kurti dhe zĂ«vendĂ«skryeministri Bislimi i njoftuan ambasadorĂ«t dhe pĂ«rfaqĂ«suesit diplomatikĂ« pĂ«r performancĂ«n ekonomike tĂ« vendit dhe rezultatet e politikave tĂ« qeverisĂ« pĂ«rgjatĂ« pjesĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« kĂ«tij viti”, thuhet nĂ« njoftim.

Sipas njoftimit, qarkullimi i bizneseve për gjashtë muajt e parë të vitit ka arritur vlerën prej 10.7 miliardë euro, duke shënuar një rritje prej 10.3% në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar dhe njëherësh vlerë rekord.

“Gjithashtu, shpenzimet kapitale tĂ« qeverisĂ« gjatĂ« kĂ«tyre gjashtĂ« muajve tĂ« parĂ« janĂ« pĂ«r 24% mĂ« tĂ« larta sesa nĂ« gjysmĂ«n e parĂ« tĂ« vitit 2024. NĂ« çerekun e parĂ« tĂ« vitit, ekonomia e vendit Ă«shtĂ« rritur pĂ«r 3.61% tĂ« Bruto Produktit Vendor. MĂ« tej, bazuar nĂ« trendin aktual, numri i bizneseve tĂ« reja tĂ« regjistruara kĂ«tĂ« vit pritet qĂ« tĂ« tejkalojĂ« rekordin e shĂ«nuar vitin e kaluar prej 12,051 biznese tĂ« reja.

U veçuan edhe tĂ« dhĂ«nat e fundit qĂ« tregojnĂ« se nga skema e punĂ«simit ‘Qeveria pĂ«r Familjet’ deri mĂ« tani janĂ« mbĂ«shtetur 5,163 familje qĂ« mĂ« parĂ« nuk kishin asnjĂ« anĂ«tar tĂ« punĂ«suar, prej tyre 809 pĂ«rfitues janĂ« nga katĂ«r komunat nĂ« veri tĂ« vendit, si dhe lajmet e mira nĂ« fushĂ«n e arsimit, pĂ«rkatĂ«sisht anĂ«tarĂ«simi i KosovĂ«s nĂ« Regjistrin Evropian pĂ«r CilĂ«si tĂ« Arsimit tĂ« LartĂ« (EQAR) dhe tash sĂ« fundmi nĂ« AleancĂ«n Evropiane pĂ«r PraktikĂ«n Profesionale (EAfA)”, thuhet tutje. /Telegrafi/

 

 

 

The post Kurti takoi ambasadorët e shteteve të QUINT-it dhe Shefin e Zyrës së BE-së, i njofton për zhvillimet e fundit në vend appeared first on Telegrafi.

↗

Vitia: KĂ«rkuam disa herĂ« nga ShqipĂ«ria hemodializĂ« falas pĂ«r qytetarĂ«t e KosovĂ«s, ende s’kemi pĂ«rgjigje zyrtare

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Ministri në detyrë i Shëndetësisë, Arben Vitia, ka deklaruar se Kosova ka kërkuar disa herë nga Shqipëria që të ofrojë shërbimet e hemodializës falas për qytetarët e Kosovës, njësoj siç vepron Kosova me shtetasit shqiptarë.

Ai njoftoi se këto kërkesa janë bërë përmes ambasadorëve të Shqipërisë në Kosovë, si dhe në komunikim të drejtpërdrejtë me ministren e Shëndetësisë në Shqipëri. Sipas tij, megjithatë, ende nuk ka ndonjë informacion zyrtar për zbatimin e kësaj kërkese.

“Kjo Ă«shtĂ« njĂ« marrĂ«veshje qĂ« ka filluar qĂ« nga viti 2018, jemi shkuar duke rregulluar akoma, qytetarĂ«t nga pjesa veriore e ShqipĂ«risĂ« marrin shĂ«rbime tĂ« hemodializĂ«s nĂ« spitalin e GjakovĂ«s, por edhe tĂ« Prizrenit.

Ne e kemi kĂ«rkuar tri ose katĂ«r herĂ« pĂ«rmes ambasadorĂ«ve tĂ« RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« RepublikĂ«n e KosovĂ«s qĂ« tĂ« ofrohet ky shĂ«rbim edhe pĂ«r qytetarĂ«t tanĂ« falas, edhe pĂ«r qytetarĂ«t nga Kosova kur shkojnĂ« nĂ« pushime. Akoma nuk kemi marrĂ« pĂ«rgjigje nĂ« kĂ«tĂ« drejtim. NĂ« njĂ« bisedĂ« telefonike qĂ« kam pasur me ministren e shĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« ShqipĂ«ri mĂ« kanĂ« premtuar qĂ« do tĂ« bĂ«jnĂ« maksimumin pĂ«r ta realizuar kĂ«tĂ« marrĂ«veshje, por kur do tĂ« bĂ«het nuk kam informata zyrtare akoma”, tha Vitia.

Këtë deklarim Vitia e bëri pasi mori pjesë në përurimin e shërbimit të hemodializës në spitalin e Podujevës.

Ai u pyet nga gazetarët edhe për mungesën e disa barnave për shkak të mungesë së ofertuesve.

“Ligji i prokurimit duhet tĂ« zbatohet patjetĂ«r”, tha Vitia, duke theksuar se proceset ligjore janĂ« tĂ« detyrueshme, edhe kur pengojnĂ« furnizimin e shpejtĂ«.

Ministri shtoi se aktualisht ekzistojnë disa mungesa në barnat e SHSKUK-së dhe kjo situatë mund të lidhet edhe me zbatimin e ligjit për çmimin tavan të barnave, që ka ndikuar në gatishmërinë e operatorëve për të ofertuar.

“JanĂ« disa procese procedurale kur jemi te ligjet e prokurimit. Ligji i prokurimit duhet tĂ« zbatohet patjetĂ«r. NĂ« momentin kur hapet procedura tenderuese njĂ« herĂ« nuk ofertues. Hapet edhe dy herĂ« nuk ka ofertues. Pastaj, me njĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«rmes agjencionit kosovar pĂ«r produkte dhe pajisje medicinale dhe pastaj edhe miratimet e MSH-sĂ« gjenden rrugĂ«t pĂ«r tĂ« ardhur kĂ«to barna tĂ« cilat mungojnĂ«. Natyrisht, ne duhet konsumuar kĂ«to procedura sepse nuk mund tĂ« shkojmĂ« direkt nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«. Prandaj, edhe ekzistojnĂ« disa mungesa tĂ« kĂ«tyre barnave nĂ« SHSKUK
Kjo mund tĂ« ketĂ« ndoshta me fillimin e implemetimit tĂ« ligjit pĂ«r çmimeve tĂ« barnave, çmimin tavan tĂ« barnave sepse disa ofertues pa thĂ«nĂ« pĂ«r rastin e veçantĂ« sepse nuk e di. MirĂ«po disa ofertues e di qĂ« kanĂ« filluar tĂ« mos ofertojnĂ« sepse mĂ« herĂ«t kur kanĂ« ofertuar kanĂ« qenĂ« çmime tĂ« cilat kanĂ« qenĂ« nĂ« dorĂ«n e tyre se sa tĂ« ofertojnĂ« shpeshherĂ« kemi parĂ« qĂ« disa qĂ« kanĂ« pasur vetĂ«m disa produkte speciale kanĂ« ofertuar pĂ«rtej çdo limit tĂ« çmimeve”, potencoi Vitia. /kp/

The post Vitia: KĂ«rkuam disa herĂ« nga ShqipĂ«ria hemodializĂ« falas pĂ«r qytetarĂ«t e KosovĂ«s, ende s’kemi pĂ«rgjigje zyrtare appeared first on Telegrafi.

↗

Aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese, Fetahu nga PDK: Kosova ka Kushtetutë, rregull dhe rend

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Avokati dhe përfaqësuesi ligjor i Partisë Demokratike të Kosovës, Faton Fetahu ka reaguar sot pas aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese ku thuhet se deputetët e Kuvendit të Kosovës duhet të zgjedhin kreun e ri të organit ligjvënës përmes votimit të hapur dhe brenda 30 ditëve.

Fetahu në një postim në Facebook shkruan se zgjidhjen kushtetuese siç e ka paralajmëruar sot u bë realitet!

“Sot, Gjykata Kushtetuese e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s aprovoi kĂ«rkesĂ«n KO193/25, tĂ« parashtruar nga deputetĂ«t e Grupit Parlamentar tĂ« PDK-sĂ«, tĂ« cilĂ«n pata nderin ta hartoj dhe ta dorĂ«zoj nĂ« cilĂ«sinĂ« e pĂ«rfaqĂ«suesit tĂ« tyre tĂ« autorizuar. Ky vendim pĂ«rfaqĂ«son njĂ« kthesĂ« vendimtare nĂ« zgjidhjen e njĂ«rĂ«s prej krizave mĂ« tĂ« thella kushtetuese dhe parlamentare nĂ« historinĂ« e RepublikĂ«s sonĂ«â€, shkruan ai.

Fetahu tutje shkruan ato që sipas tij, i vendosi Gjykata Kushtetuese:

Ta shpallĂ« tĂ« pavlefshĂ«m “Komisionin pĂ«r Votim tĂ« FshehtĂ«â€, tĂ« propozuar nga shumica parlamentare nĂ« seancĂ«n e 29 qershorit 2025, me arsyetimin se cenon rendin e ditĂ«s tĂ« seancĂ«s konstituive – i cili Ă«shtĂ« i mbyllur, solemn dhe i pandryshueshĂ«m;

Të konstatojë se ndërprerja e njëanshme e seancës nga Kryesuesi Avni Dehari përbën shkelje të Kushtetutës dhe të aktgjykimit KO124/25, dhe se veprimet e tij janë në papajtueshmëri me nenin 116 të Kushtetutës;

Të shpallë të pavlefshme të gjitha seancat e Kuvendit të mbajtura nga 27 qershori deri më 26 korrik 2025, për shkak të moszbatimit të aktgjykimit të mëhershëm dhe shkeljeve të rënda procedurale dhe kushtetuese;

TĂ« urdhĂ«rojĂ« Kryesuesin qĂ« tĂ« vazhdojĂ« me pikĂ«n 3 tĂ« rendit tĂ« ditĂ«s tĂ« seancĂ«s konstituive, tĂ« miratuar mĂ« 8 prill 2025, duke i dhĂ«nĂ« grupit mĂ« tĂ« madh parlamentar tĂ« drejtĂ«n pĂ«r tĂ« propozuar kandidatin pĂ«r Kryetar Kuvendi – e drejtĂ« kjo qĂ« mund tĂ« realizohet vetĂ«m deri nĂ« tre herĂ« pĂ«r tĂ« njĂ«jtin kandidat;

Të urdhërojë të gjithë deputetët e zgjedhur që të jenë të pranishëm dhe të votojnë, duke garantuar kështu integritetin dhe përmbushjen e detyrimeve të tyre kushtetuese;

Të caktojë një afat 30-ditor për zgjedhjen e Kryetarit dhe nënkryetarëve të Kuvendit nga dita e hyrjes në fuqi të këtij aktgjykimi.

“Kam qenĂ« thellĂ«sisht i bindur nĂ« kĂ«tĂ« epilog qĂ« nĂ« fillim. QĂ« nĂ« muajin shkurt 2025, nĂ« njĂ« analizĂ« tĂ« shkruar, kam paralajmĂ«ruar rrezikun institucional qĂ« po formĂ«sohej dhe kam ofruar njĂ« zgjidhje kushtetuese tĂ« bazuar nĂ« jurisprudencĂ«n e GjykatĂ«s (rasti KO103/14), nĂ« Rregulloren e Kuvendit dhe nĂ« frymĂ«n e KushtetutĂ«s.

Sot, ajo zgjidhje u konfirmua dhe afirmua nga vetĂ« Gjykata si rruga e vetme legjitime dhe kushtetuese”, shkruan tutje Fetahu.

Sipas tij, ky vendim është më shumë sesa një fitore juridike, është një rikthim në kushtetutshmëri, një mbrojtje e rendit parlamentar, dhe një dëshmi se besimi në Kushtetutë dhe drejtësinë kushtetuese është themeli i stabilitetit shtetëror.

“Me pĂ«rulĂ«si, e konsideroj kĂ«tĂ« rast si njĂ« nga kontributet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme profesionale qĂ« kam dhĂ«nĂ« nĂ« jetĂ«n institucionale tĂ« vendit, duke ndihmuar nĂ« zhbllokimin e Kuvendit dhe nĂ« rivendosjen e legjitimitetit demokratik nĂ« funksionimin e tij.

Kosova ka KushtetutĂ«. Ka rregull. Ka rend. Dhe ka rrugĂ«dalje kur i mbesim besnikĂ« frymĂ«s dhe vlerave tĂ« rendit kushtetues”, shkruan Fetahu. /Telegrafi/

The post Aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese, Fetahu nga PDK: Kosova ka Kushtetutë, rregull dhe rend appeared first on Telegrafi.

↗

Arrestohet anëtari i një grupi kriminal në Tiranë, u shiste armë zjarri personave me precedent penal

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Policia e Shtetit ka bërë të ditur se ka arrestuar një 28 vjeçar, pjesëtar i një grupi kriminal në Shkodër, i cili shiste armë shtetasve që kryejnë krime.

Në njoftimin e policisë thuhet se A.M u arrestua në flagrancë.

Lexoni të plotë njoftimin:

Arrestohet nĂ« Allias, njĂ« 28-vjeçar, banues nĂ« ShkodĂ«r, qĂ« dyshohet se do t’ua shiste armĂ«t e zjarrit, shtetasve qĂ« kryejnĂ« krime kundĂ«r jetĂ«s dhe pronĂ«s.

I arrestuari, shtetas me precedent penal, si pjesëtar i një grupi kriminal në Shkodër.

NĂ« vijim tĂ« kontrolleve dhe punĂ«s intensive operative tĂ« PolicisĂ« sĂ« TiranĂ«s, me fokus kapjen e shtetasve qĂ« lĂ«vizin tĂ« armatosur dhe pĂ«r pasojĂ«, janĂ« rrezik potencial pĂ«r rendin dhe sigurinĂ« e qytetarĂ«ve, shĂ«rbimet e Komisariatit tĂ« PolicisĂ« Nr. 4 finalizuan operacionin “Black market”.

Gjatë operacionit u arrestua në flagrancë shtetasi A. M., 28 vjeç, banues në Shkodër, me precedent për prodhim/shitje narkotikësh, në kuadër të grupit të strukturuar kriminal.

Nga kontrolli nĂ« automjetin me tĂ« cilin ai lĂ«vizte nĂ« Allias, u gjetĂ«n 2 armĂ« zjarri pistoleta, tĂ« cilat dyshohet se do t’ua shiste shtetasve qĂ« kryejnĂ« krime kundĂ«r jetĂ«s dhe pronĂ«s.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Tiranës, për veprime të mëtejshme. /Telegrafi/

The post Arrestohet anëtari i një grupi kriminal në Tiranë, u shiste armë zjarri personave me precedent penal appeared first on Telegrafi.

↗

Akuzohet për nxitje të përçarjes dhe mosdurimit, sot seanca dëgjimore për marrëveshjen e fajësisë së Igor Popoviq

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Sot pritet të mbahet seanca dëgjimore për shqyrtimin e marrëveshjes për pranim të fajësisë së arritur mes të akuzuarit Igor Popoviq dhe Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës.

Seanca mbahet në ora 10:00 në Gjykatën Themelore në Prishtinë.

DitĂ« mĂ« parĂ« Prokuroria Speciale e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s ka dorĂ«zuar nĂ« GjykatĂ«n Themelore nĂ« PrishtinĂ« aktakuzĂ«n ndaj Igor Popoviq, ndihmĂ«sdrejtor i ashtuquajturĂ«s “ZyrĂ« pĂ«r KosovĂ«â€ pĂ«r veprĂ«n penale “nxitja e pĂ«rçarjes dhe e mosdurimit”.

I pandehuri Igor Popoviq akuzohet se me dashje dhe me qëllim ka nxitur dhe përhapur publikisht urrejtje dhe mosdurim ndërmjet grupeve etnike, më datë 18.07.2025, rreth orës 12:00, në Rahovec.

Sipas aktakuzĂ«s, I.P. ka mbajtur njĂ« fjalim publik, me tĂ« cilin i Ă«shtĂ« drejtuar njĂ« mase tĂ« gjerĂ« qytetarĂ«sh, ku ndĂ«r tĂ« tjera ka pĂ«rdorur gjuhĂ« me pĂ«rmbajtje nxitĂ«se dhe urrejtĂ«se, duke thĂ«nĂ«: “
SerbĂ«t kanĂ« pĂ«suar kĂ«tu nĂ« rajonin e Rahovecit, MetohisĂ«, KosovĂ«s e MetohisĂ«, pĂ«r shkak se janĂ« vendas dhe i kanĂ« rrĂ«njĂ«t kĂ«tu dhe nuk lejojnĂ« qĂ« dikush t’i shpallĂ« okupatorĂ«, ardhacakĂ« dhe t’i pĂ«rzĂ« nga kĂ«tu, nga UÇK – organizatĂ« terroriste”, dhe mĂ« pas ka vazhduar tĂ« bĂ«jĂ« thirrje drejtuar qytetarĂ«ve, duke deklaruar: “Neve na mbetet tĂ« jemi krenarĂ« pĂ«r trimĂ«rinĂ« e viktimave dhe vĂ«llezĂ«rve tĂ« mbetur kĂ«tu dhe tĂ« mĂ«tojmĂ« qĂ« Hoça e Madhe dhe Rahoveci tĂ« mbeten serbe
” .

Me këto veprime, I.P. akuzohet se ka nxitur dhe thelluar mosbesimin dhe mosdurimin ndaj diversitetit etnik në Kosovë, si dhe ka cenuar bashkëjetesën ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve.

Igor Popoviq ka pranuar fajësinë për veprën penale që i vihet në barrë. Në bazë të kësaj, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, krahas aktakuzës, ka dorëzuar në Gjykatën Themelore në Prishtinë edhe marrëveshjen për pranimin e fajësisë. /Telegrafi/

The post Akuzohet për nxitje të përçarjes dhe mosdurimit, sot seanca dëgjimore për marrëveshjen e fajësisë së Igor Popoviq appeared first on Telegrafi.

↗

Nën qiellin që ndryshon, gratë bartin mbi supe ndryshimet klimatike në bujqësi

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Për Kimete Hotin nga Krusha e Madhe, pranvera nis ende pa zbardhur agimi dhe mbyllet në mesnatë. Tash e 26 vite ora katër e mëngjesit e gjen Kimeten përballë listës së gjatë të punëve që sjellin bletaria dhe përgatitja e ajvarit.

Presioni i verës rritet mes gumëzhimës së bletëve dhe aromës së specave, teksa kujdesi për bletët dhe përgatitja e mjaltit dhe ajvarit kërkojnë kohë dhe përkushtim.

Me ardhjen e vjeshtës dhe ftohtësisë që ndjehet në ajër, puna arrin kulmin. Nëntori shënon fundin e sezonit dhe për Kimeten, përfundimin e një periudhe të mundimshme.

“NganjĂ«herĂ« them a u bon 24 orĂ« apo u bon 30 orĂ«? E kam vetĂ«m pauzĂ«n e ushqimit dhe tĂ« kafes se sezoni Ă«shtĂ« shumĂ« i shkurtĂ«r”, rrĂ«fen Kimetja.

Ajo udhĂ«heq sot me pĂ«rkushtim biznesin “MjaltĂ« dhe Ajvar i KrushĂ«s”, por 26 vite mĂ« parĂ« ajo mbijetonte pĂ«rmes bletarisĂ«, konservimit tĂ« turshive dhe pĂ«rgatitjes sĂ« ajvarit, pasi nĂ« moshĂ«n 27 vjeçare ajo mbeti nĂ«nĂ« vetushqyese pas vrasjes sĂ« bashkĂ«shortit nĂ« luftĂ«.

PĂ«rkundĂ«r se Krusha e Madhe ofron terren tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m pĂ«r bujqĂ«si, puna shpesh pengohet nga reshjet dhe ndryshimet klimatike, ndĂ«rsa dimri shton sfidat duke rrezikuar pĂ«rhapjen e sĂ«mundjeve qĂ« njĂ« bletĂ« e infektuar mund t’ia transmetojĂ« gjithĂ« kosheres.

“Ndodh pĂ«r shembull ndonjĂ«herĂ« qĂ« mundet edhe me dĂ«shtu, nuk mundesh me marrĂ« mjaltĂ« aq sa mendon pĂ«r shkak tĂ« tĂ« reshurave”, shpjegon Kimetja.

Kryerja e punĂ«ve nĂ« njĂ« punĂ«tori tĂ« mbyllur e tĂ« mbrojtur nga temperaturat ekstreme do t’i pĂ«rmirĂ«sonte kushtet e Kimetes dhe do tĂ« ulte barrĂ«n financiare tĂ« punĂ«s nĂ« shtĂ«pi.

“Shpenzime ka mjaft sa nganjĂ«herĂ« thu qysh do t’i nxjerrĂ« kĂ«to shpenzime. Nisur sĂ« pari nga bletaria. Bleta pĂ«r shembull, kosherja, fundi, sandeku, rrobat, teli, dylli, pastaj kutia, mandej kapaku, mos tĂ« flas tjera e tjera sene”, numĂ«ron Kimetja, e cila me shpenzime pĂ«rballet edhe kur bie fjala te pĂ«rgatitja e ajvarit.

Organizata joqeveritare “Gruaja Fermere” nga Rahoveci, themeluar mĂ« 2006, merret me sfidat e grave dhe organizimin e trajnimeve pĂ«r avancimin e tyre.

Muradije Shehu nga kjo organizatë përmend si pengesa kryesore mungesën e marketingut, importin, mungesën e agronomëve në terren dhe nevojën për trajnime në plane biznesi dhe kultivim cilësor.

“PĂ«r sfidat qĂ« sjellin ndryshimet klimatike, gratĂ« qĂ« punojnĂ« nĂ« sektorin e bujqĂ«sisĂ« duhet tĂ« bashkĂ«punojnĂ« me njĂ« agronom nĂ« komunĂ« dhe tĂ« informohen si duhet t’i pĂ«rshtaten kultivimit tĂ« prodhimeve nĂ« ndryshimet klimatike”, sqaron Shehu.

Ajo shton se mungesa e tokës në emrin e grave ua vështirëson atyre qasjen në subvencione dhe mbështetje financiare.

NĂ« botĂ«n e mbushur me kimikate “99 Lule” sjell natyrĂ«n nĂ« shishe

Edhe pse ndryshimet klimatike e kanĂ« vĂ«shtirĂ«suar bujqĂ«sinĂ« nĂ« KosovĂ«, Havushe Bunjaku e themeloi mĂ« shumĂ« se dhjetĂ« vite mĂ« parĂ« kompaninĂ« “99 Lule” qĂ« merret me bimĂ« medicinale, çajra natyralĂ«, vajra esencialĂ« dhe produkte pĂ«r kujdesin e lĂ«kurĂ«s.

“Motivimi ynĂ« ka qenĂ« gjithmonĂ« tĂ« krijojmĂ« njĂ« ndĂ«rmarrje qĂ« mbĂ«shtet zhvillimin e mjedisit dhe rritjen e grupeve tĂ« margjinalizuara, duke ofruar mundĂ«si punĂ«simi dhe edukimi pĂ«r gratĂ« nga zonat rurale”, shprehet Bunjaku.

PĂ«rkundĂ«r kĂ«tij rrugĂ«timi, angazhimi i kamotshĂ«m i “99 Lule” shpesh sfidohet nga reshjet dhe thatĂ«sirat, tĂ« cilat vĂ«shtirĂ«sojnĂ« punĂ«n dhe rrisin kostot e pĂ«rshtatjes ndaj ndryshimeve klimatike.

“Periudhat e thatĂ«sirĂ«s kanĂ« kĂ«rkuar mĂ« shumĂ« investime nĂ« sistemin e ujitjes, ndĂ«rsa reshjet e shumta kanĂ« rritur nevojĂ«n pĂ«r mbrojtje nga sĂ«mundjet dhe dĂ«mtuesit, duke rritur pĂ«rdorimin e substancave natyrale pĂ«r mbrojtje, qĂ« janĂ« shpesh mĂ« tĂ« shtrenjta”, pĂ«rshkruan Bunjaku.

Gratë më të prekura nga ndryshimet klimatike në bujqësi

Besim Aliu, Koordinator dhe Parashikues i Motit nĂ« Institutin Hidrometeorologjik tĂ« KosovĂ«s – IHMK, shpjegon se reshjet e tepĂ«rta mund tĂ« shkaktojnĂ« pĂ«rmbytje dhe erozion, ndĂ«rsa thatĂ«sira ndalojnĂ« prodhimin dhe furnizimin me ujĂ«, duke rritur varĂ«sinĂ« nga inputet bujqĂ«sore si sistemi i ujitjes.

Në këtë kontekst, Aliu thotë se gratë hasin më shumë sfida përballë ndryshimeve klimatike.

“GratĂ« nĂ« sektorin bujqĂ«sor, tĂ« cilat shpesh merren me kultivime tĂ« vogla dhe ndihmojnĂ« nĂ« menaxhimin e ekonomive familjare, janĂ« mĂ« tĂ« prekura pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« burimeve financiare dhe qasjes nĂ« teknologji moderne”, sqaron ai.

Rëndësinë strategjike të bujqësisë si një shtyllë kyçe për zhvillimin ekonomik të vendit e vlerëson Imer Rusinovci, profesor në Fakultetin e Bujqësisë në Universitetin e Prishtinës.

Ai nënvizon nevojën për programe të mirëplanifikuara për zhvillimin e bujqësisë, duke theksuar se sigurimi i ushqimit dhe ulja e importit duhet të jenë prioritete për vendin.

“Pra, vendit i nevojiten programe konkrete e jo tĂ« ashtuquajtura strategji tĂ« shumta qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« nga OJQ tĂ« ndryshme tĂ« cilat janĂ« pothuajse tĂ« karakterit deskriptiv”, tregon Rusinovci.

Nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural (MBPZhR) thonë se në kuadër të programeve vjetore mbështetëse kanë aplikuar masa afirmative për veprimtaritë e grave fermere.

Sipas MBPZhR-sĂ«, nĂ« masĂ«n 1 “Investime nĂ« asete fizike tĂ« ekonomive bujqĂ«sore” secila grua qĂ« i plotĂ«son kriteret e pranueshmĂ«risĂ«, merr 2-5 pikĂ« shtesĂ«.

“Duhet theksuar se tashmĂ« Ă«shtĂ« e njohur si pĂ«r MBPZhR-nĂ« dhe tĂ« gjithĂ« fermerĂ«t se ndryshimet klimatike viteve tĂ« fundit po e shprehin ndikimin e tyre negative nĂ« sektorin e bujqĂ«sisĂ«â€, Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjur ministria.

Ky institucion ka bërë të ditur se janë ndërmarrë disa iniciativa përmes projekteve në bashkëpunim me MBPZhR-në, me synim trajtimin serioz të kësaj çështjeje dhe zbatimin e masave për përshtatjen e kulturave bujqësore ndaj ndryshimeve klimatike. /Bubulina Peni dhe Donjeta Rexhbogaj/

Artikulli origjinal Ă«shtĂ« publikuar nĂ« platformĂ«n e QIKA – Qendra pĂ«r Informim, KritikĂ«, dhe Aksion, pĂ«rmes projektit “Barazia Gjinore nĂ« Zbutjen dhe PĂ«rshtatjen e Ndryshimeve Klimatike” tĂ« mbĂ«shtetur nga qeveria gjermane dhe i zbatuar pĂ«rmes Deutsche Gesellschaft fĂŒr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH nĂ« kuadĂ«r tĂ« Forumit NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r GratĂ«, Paqen dhe SigurinĂ« 2024 – “Skema e MbĂ«shtetjes sĂ« ShoqĂ«risĂ« Civile (CSS)” organizuar nga Zyra e Presidentes sĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s.

The post Nën qiellin që ndryshon, gratë bartin mbi supe ndryshimet klimatike në bujqësi appeared first on Telegrafi.

↗

Parashikimi i motit në Shqipëri, temperaturat deri në 39 gradë

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Shërbimi Meteorologjik Ushtarak bën të ditur se Shqipëria të premten do të jetë nën ndikimin e kushteve atmosferike të qëndrueshme.

Moti parashikohet i kthjellët, ndërsa vranësirat të pakta kalimtare në jug në orët e mesditës.

Era me drejtim veriperëndim-verilindje me shpejtësi mesatare 7m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare dhe zonat luginore era fiton shpejtësi 7-15 m/s.

Deti – ValĂ«zimi 1-3 ballĂ«. /Telegrafi/

The post Parashikimi i motit në Shqipëri, temperaturat deri në 39 gradë appeared first on Telegrafi.

↗

Sot mot me diell, fundjava me temperatura të larta

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Instituti Hidrometeorologjik bën të ditur se sot në Kosovë do të mbajë mot kryesisht me diell.

IHK njofton se vranësira të pakta parashihen për rreth relievit malor.

Temperaturat minimale do të jenë nga 10-13°C, ndërkaq maksimale nga 27-32°C.

Era do të fryjë e lehtë deri mesatare nga veriperëndimi.

Ndërkaq, fundjava parashihet me kushte stabile meteorologjike dhe me temperatura tipike verore.

Të shtunën pritet të mbajë mot me diell dhe me vranësira të pakta.

Temperaturat minimale do të lëvizin ndërmjet 11-15°C, ndërsa ato maksimale pritet të jenë ndërmjet 31-34°C.

Do të fryjë erë kryesisht nga drejtimi veriperëndimor, me shpejtësi prej 1 deri në 4m/s.

Edhe të dielën moti do të jetë me diell.

Temperaturat minimale do të lëvizin ndërmjet  12-16°C, ndërsa ato maksimale e ditës ndërmjet 32 dhe 36°C.

Do të fryjë erë nga veriperëndimi, me shpejtësi 1 deri në 3m/s.

Indeksi UV do të jetë i lartë, prandaj këshillohet që të respektohen këshillat i IKSHP. /Telegrafi/

The post Sot mot me diell, fundjava me temperatura të larta appeared first on Telegrafi.

↗

Kush po e sulmon prodhimin vendas?

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Leonard Veizi

Duket sikur jetojmĂ« brenda njĂ« rrethi vicioz nga i cili nuk po gjejmĂ« dot rrugĂ« shpĂ«timi. NjĂ« mjegull mosbesimi, frike dhe pĂ«rçmimi Ă«shtĂ« ulur kĂ«mbĂ«kryq mbi gjithçka qĂ« prodhohet nĂ« kĂ«tĂ« vend. Dhe siç thotĂ« fjala e urtĂ«: “AtĂ« qĂ« ta bĂ«n i yti, nuk ta bĂ«n as armiku”. Kjo duket mĂ« e vĂ«rtetĂ« se kurrĂ« kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r prodhimin vendas, qĂ« prej kohĂ«sh Ă«shtĂ« kthyer nĂ« tabelĂ« qitjeje pĂ«r tĂ« gjithĂ«: konsumatorĂ« tĂ« frikĂ«suar, portale pa pĂ«rgjegjĂ«si dhe mendje tĂ« ndotura qĂ« kanĂ« mbetur rob tĂ« gjithçkaje qĂ« Ă«shtĂ« import.

Po e nis nga vetja:
Hyra njĂ« ditĂ« nĂ« supermarket pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« disa blerje tĂ« zakonshme. Si çdo herĂ«, e nisa me njĂ« kos. Dehidratant, – buzĂ«qesha me vete. Por s’ishte e thĂ«nĂ«, se ende pa e vendosur mirĂ« nĂ« shportĂ«, njĂ« fqinje qĂ« nuk di nga mĂ« doli para sysh, nisi tĂ« mĂ« shikonte sikur po bĂ«ja ndonjĂ« marrĂ«zi. Me njĂ« ton pothuajse tragjik, mĂ« informoi se kosi kishte dalĂ« me myk dhe se lajmi kishte bĂ«rĂ« xhiron e portaleve. Ishte aq e sigurt nĂ« atĂ« qĂ« thoshte, sa mĂ« bĂ«ri tĂ« ndalem, tĂ« dyshoj dhe nĂ« fund
 ta lĂ« kosin nĂ« raft, si i zĂ«nĂ« nĂ« faj.

U pĂ«rpoqa tĂ« vazhdoj me qumĂ«shtin, por edhe aty mĂ« doli njĂ« tjetĂ«r “ekspert” i improvizuar – njĂ« mik i vjetĂ«r qĂ« mĂ« paralajmĂ«roi se qumĂ«shti vendas Ă«shtĂ« plot konservantĂ« dhe se, sipas tij, asnjĂ« vlerĂ« nuk ka. Tha se vijnĂ« nga Kina dhe mund tĂ« mĂ« helmojnĂ«. S’e di ku i lexonte kĂ«to, por mĂ« shikonte sikur tĂ« mĂ« shpĂ«tonte jetĂ«n. Pastaj u kujtova: po unĂ« nga kĂ«to produkte, kos e qumĂ«sht, marr pĂ«rditĂ« – s’kam pĂ«rfunduar ndonjĂ«herĂ« nĂ« spital. Po tĂ« ishin kaq problematike, as spitali s’do mĂ« bĂ«nte dot derman, e do mĂ« merrte nĂ« dorĂ«zim prifti i ShĂ«n TriadhĂ«s.

MegjithatĂ«, i traumatizuar nga çfarĂ« dĂ«gjoja, e lashĂ« dhe qumĂ«shtin, ndĂ«rsa miku im vazhdoi i pĂ«rkulur mbi datat e skadencĂ«s, sikur kĂ«rkonte ndonjĂ« kod sekreti qĂ« do t’i zbulonte fundin e botĂ«s.

Ka njĂ« tendencĂ« qĂ« pĂ«rsĂ«ritet nĂ« çdo sezon, nĂ« çdo valĂ« debati apo njoftimi mediatik: produktet shqiptare hidhen poshtĂ«, pĂ«rfliten, vihen nĂ« dyshim. Mjafton njĂ« titull i zhurmshĂ«m, njĂ« kronikĂ« e pjesshme, dhe menjĂ«herĂ« ushqehet mosbesimi ndaj punĂ«s sĂ« fermerit, prodhuesit, artizanit shqiptar. E pĂ«r çudi, konsumatori vendas rrallĂ« reagon pĂ«r t’i dalĂ« nĂ« mbrojtje produktit tĂ« vet. PĂ«rkundrazi: i bĂ«jmĂ« qejfin mallit tĂ« huaj, sikur ai e ka vulĂ«n e sĂ« mirĂ«s absolute, dhe lĂ«shojmĂ« nga duart atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« rritur nĂ« kĂ«tĂ« tokĂ«, pĂ«rpunuar nga duart tona dhe qĂ« mund tĂ« jetĂ« njĂ« nga pasuritĂ« tona mĂ« tĂ« mĂ«dha – nĂ«se do ta vlerĂ«sonim.

Vazhdova xhiron në supermarket.
Me djathin mendova se do shpĂ«toja. I paketuar pĂ«r bukuri, sa s’kish nga futej myku. Por nuk pata shumĂ« fat, sepse fqinje ime mĂ« doli sĂ«rish pĂ«rpara, pasi kishte bĂ«rĂ« xhiron e parĂ« nĂ«pĂ«r market. Kur i thashĂ« se isha duke marrĂ« djathĂ« shqiptar, ajo shpĂ«rtheu. Djathi, sipas saj, ishte me niseshte, pa vlerĂ« dhe i pavlefshĂ«m. PĂ«r kĂ«tĂ« kishte prova, natyrisht – lajmet dhe portalet. U pĂ«rpoqa t’i kujtoja se ekzistojnĂ« laboratorĂ« qĂ« certifikojnĂ« produktet, por edhe kĂ«tĂ« ide e hodha poshtĂ« pa e nxjerrĂ« nga goja. E dija pĂ«rgjigjen qĂ« do merrja: “LaboratorĂ«t e leshit.” Ishte mĂ« e sigurt se çdo fakt shkencor.

NĂ« raft, syri mĂ« zuri edhe produktin e dhallĂ«s, por as qĂ« guxova ta prekja me dorĂ«. E dija qĂ« menjĂ«herĂ« do tĂ« mĂ« vinte ndonjĂ« zĂ« pĂ«r tĂ« mĂ« thĂ«nĂ« me alarm: “Mos e prek, rrezik vdekje!” Por fyti mĂ« ishte tharĂ«, aman, dhe e donte njĂ« gĂ«rgje, o dhallĂ«, o qumĂ«sht, o kos


Qenka bela e madhe, mendova, sidomos kur paske etiketĂ«n “Made in Albania”. MĂ«kat. NjĂ« prodhim i huaj ka mĂ« shumĂ« shanse, edhe pse ka çmim mĂ« tĂ« shtrenjtĂ«.
Kemi krijuar njĂ« kulturĂ« antireklame pĂ«r veten. Ngrihemi me zell kundĂ«r çdo prodhimi qĂ« mban etiketĂ«n “Made in Albania”, shpesh pa verifikuar, pa ditur, pa kuptuar. Sikur tĂ« mos mjaftonte qĂ« jemi njĂ« treg i vogĂ«l, i kthehemi vetes si armik: diskreditojmĂ« cilĂ«sinĂ«, flasim me mosbesim dhe e shesim ndryshe nga sa e kemi pĂ«rjetuar.

NĂ« atĂ« çast, fillova tĂ« mendoj: mos vallĂ« kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me ndonjĂ« fushatĂ« tĂ« qĂ«llimshme kundĂ«r prodhimit vendas? Apo ndoshta janĂ« ato gjobat famĂ«keqe qĂ« qarkullojnĂ« lehtas nĂ«pĂ«r portalet anonime? Ndoshta ndonjĂ« punĂ« armiqĂ«sore pĂ«r tĂ« goditur ekonominĂ« vendase e pĂ«r tĂ« favorizuar importet? Por s’isha shumĂ« i fortĂ« nĂ« kriminalistikĂ«, ndaj e lashĂ« me aq edhe kĂ«tĂ« mendim.

U drejtova nga sektori i mishit, por as aty s’gjeta qetĂ«si. NjĂ« kliente tjetĂ«r, me njĂ« ton komplotist, mĂ« kĂ«shilloi tĂ« mos merrja sallam, sepse “nuk i dihet ç’ka brenda”. Thua tĂ« isha duke zgjedhur ndonjĂ« substancĂ« radioaktive? SidoqoftĂ«, fillova tĂ« ndjeja njĂ« panik tĂ« lehtĂ«. Isha si i rrethuar. Çdo produkt shqiptar vinte me paralajmĂ«rime, ndalesa, kĂ«rcĂ«nime dhe “fakte” tĂ« pakontestueshme
 nga portale, komshinj, miq e tĂ« panjohur qĂ« duket sikur kishin njĂ« mision tĂ« pĂ«rbashkĂ«t: tĂ« mĂ« bindnin qĂ« prodhimi vendas ishte helm.
Dhe prodhimi vendas mënjanohet.

E kush mban pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r kĂ«tĂ« dĂ«m? Media qĂ« ndjek klikimet? ZĂ«rat e rrjeteve sociale qĂ« pĂ«rflasin pa fakte? Apo mungesa e njĂ« vizioni pĂ«r mbrojtjen e prodhimit kombĂ«tar? Apo tĂ« presim tĂ« vijĂ« Kodi Penal – me ndryshimet mĂ« tĂ« reja – qĂ« tĂ« na ndĂ«shkojĂ« pĂ«r pĂ«rhapjen e panikut dhe shpifjen ndaj bizneseve vendase?
Xhiron nëpër supermarket po e mbyllja më në fund.

Mendova se tĂ« paktĂ«n uji do tĂ« ishte i sigurt. KĂ«shtu qĂ« mora dy bidona dhe u nisa drejt kasĂ«s. Por edhe aty nuk mĂ« la fati tĂ« mbaroja dot blerjen. NjĂ« burrĂ« i moshuar, me njĂ« karrocĂ« tĂ« mbushur, mĂ« informoi se, sipas njĂ« lajmi tĂ« fundit, uji vendas ose ishte “gĂ«lqeror”, ose e kishin zhveshur fare nga kripĂ«rat dhe nuk vlente pĂ«r asgjĂ«.
NĂ« atĂ« çast, mĂ« ra bidoni nga dora. Dhe
 pĂ«rfundoi sĂ«rish nĂ« raft.
Dola nga supermarketi pa blerë asgjë. As kos, as qumësht, as djathë, as sallam, as ujë. Asgjë.Vetëm një bindje më mbeti në mendje:
NĂ« kĂ«tĂ« vend, mallkimi mĂ« i madh i njĂ« produkti Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« jetë  prodhim vendas.
Nëse nuk fillojmë të ndërtojmë vetëbesim dhe respekt ndaj punës shqiptare, do të vazhdojmë të jemi konsumatorë të huaj në vendin tonë, duke lënë në harresë atë që është vërtet pasuri: produkti shqiptar.

↗

Ecuria e transportit ajror, TIA kalon për herë të parë 51 mijë pasagjerë në një ditë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Transporti ajror në Shqipëri po përjeton një rritje të qëndrueshme, si në numrin e fluturimeve, ashtu edhe të pasagjerëve.

Sipas INSTAT, gjatë tremujorit të dytë 2025 operuan 29 shoqëri ajrore në hapësirën ajrore shqiptare.

Gjatë kësaj periudhe u regjistruan 110.073 fluturime, nga të cilat 83,2% ishin mbikalime, ndërsa 18.458 ishin fluturime të drejtpërdrejta.

Numri i pasagjerëve që kanë udhëtuar me linja ajrore arriti në 3.052.511, me një rritje prej 6% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Rritje ka pasur edhe volumi i mallrave dhe postës, i cili arriti në 798,6 tonë, duke u rritur me 42,4% në terma vjetorë.

Tendenca pozitive është konfirmuar edhe në ditët e para të gushtit, ku Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës regjistroi për herë të parë mbi 51 mijë pasagjerë të procesuar brenda 24 orëve. Pas një korriku rekord me afro 1,3 milionë pasagjerë, TIA vazhdon të shfaqë një rritje të qëndrueshme prej 9% krahasuar me vitin 2024.

Këto zhvillime tregojnë rritjen e kërkesës për transport ajror dhe e vendosin Shqipërinë në një trajektore pozitive për investime të mëtejshme në infrastrukturë dhe logjistikë aeroportuale./e.t

↗

Drafti i Kodit Penal godet gazetarinë investigative, masa deri në mbyllje të mediave

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Elvin Luku

Prej afro dy javësh opinionit publik shqiptar i është prezantuar një draft mbi Kodin e ri Penal. Dokumenti i punuar nga një grup ekspertësh e profesorësh të njohur të jurisprudencës, u prezantua në një tryezë të organizuar nga Ministria e Drejtësisë, e cila zyrtarisht në vitin 2023, ngarkoi grupin e punës me në krye Prof. Arben Rakipin, drejtor i Shkollës së Magjistraturës, për rikonceptimin dhe shkrimin nga e para të Kodit, një ndër aktet më të rëndësishme që garanton edhe sigurinë juridike.

Drafti i paraqitur shkaktoi debate mes vetë institucioneve kushtetuese, në radhët e ekspertëve të fushës, komunitetit të gazetarëve dhe organizatave të shoqërisë civile, të cilët shprehën shqetësimet e tyre për një sërë nenesh duke kërkuar rishikimin e tyre dhe përafrimin me jurisprudencën e GJEDNJ-së.

Sikurse do të analizojmë në vijim, drafti i Kodit Penal, godet rëndë lirinë e shprehjes dhe censuron qytetarin, gazetarin dhe median duke kriminalizuar veprime dhe praktika që deri më sot nuk konsideroheshin si të tilla. Ky dokument nuk i parashikon një status të veçantë gazetarit të lirë apo atij të atashuar pranë një medie që administron dhe raporton informacionin për interes publik. Gjithashtu koncepti për median është i vjetër, pasi njehson këtë te fundit me gazetarin, duke harruar se luftën e parë për liri raportimi, reporter e ka brenda redaksisë.

Për të kaluar më në detaje, do të ndalemi ndoshta te neni më abuziv në raport me median e lirë (Neni 515), gazetarinë e pavarur dhe përpjekjen për të censuruar një gazetar të pavarur, por pse jo dhe individë të tjerë opinionbërës, influencer, gazetarin-qytetar, etj., që përpiqen të hedhin dritë dhe në çështje abuzive, shpesh herë nën ombrellën e informacionit sekret, që duhet mbajtur larg opinionit publik.

Neni 515 – Zbulimi i akteve ose i tĂ« dhĂ«nave sekrete tĂ« procedimit penal

1.      Zbulimi i akteve sekrete ose i të dhënave, që përmbajnë aktet sekrete, nga prokurori ose oficeri i policisë gjyqësore, gjyqtari apo sekretari gjyqësor, avokati ose çdo subjekt që vjen në dijeni për to për shkak të detyrës gjyqësore, si dhe mosrespektimi i detyrimeve të përcaktuara në nenin 103 të Kodit të Procedurës Penale, dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet.

2.      Zbulimi i akteve sekrete ose i të dhënave, që përmbajnë aktet sekrete, nga cilido, që është paralajmëruar nga prokurori ose oficeri i policisë gjyqësore për moszbulimin e tyre, e shton dënimin e parashikuar në paragrafin e parë deri në një të tretën e tij. Nëse kjo vepër kryhet nga personat juridikë dënohet me gjobë ose me një nga dënimet e tjera parashikuar në nenin 123 të këtij Kodi.

3.      Publikimi i akteve sipas paragrafit të parë të këtij neni, që sigurohen nga nëpunës apo burime zyrtare, që synojnë shfrytëzimin e tyre për interesa të çfarëdoshme të publikuesit duke u sjellë dëm interesave publike që lidhen me hetimin apo gjykimin e çështjeve, dënohet me gjobë ose me burgim deri në katër vjet. Nëse kjo vepër kryhet nga personat juridikë dënohet me gjobë ose me një nga dënimet sipas nenit 123 të këtij Kodi.

Marrëdhëniet që pushtetet e tjera kanë në raport me median tregojnë shumë për nivelin demokratik të një vend dhe në këtë nen, sikurse dhe shumë të tjerë në këtë draft, nuk i njohin asnjë status gazetarit apo dhe medias, ndonëse gjykatat ndërkombëtare dhe vendimi i fundit i Kushtetueses në rastin Qyno, i njeh gazetarit të drejtën për publikimin e informacionit sekret dhe ruajtjen deri në fund të burimit të tij.

Po tĂ« kthehemi disa dekada pas, nĂ« vitin e largĂ«t 1971, Ă«shtĂ« marrĂ« njĂ« vendim historik mbi tĂ« ashtuquajturĂ«n “Pentagon Papers”, e cila mund tĂ« konsiderohet si çështja mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« historinĂ« e medias botĂ«rore dhe gazetarisĂ« investigative qĂ« i hapi rrugĂ« hulumtimeve tĂ« tjera, mes tyre dhe skandalit tĂ« “Watergate”.

Shkurtimisht, Gjykata Supreme nĂ« SHBA rrezoi tentativat e qeverisĂ« amerikane e cila pĂ«rdori argumentin e “kĂ«rcĂ«nimit te sigurisĂ« kombĂ«tare” pĂ«r tĂ« ndaluar publikimin e raportit sekret tĂ« Pentagonit mbi luftĂ«n nĂ« Vietnam, nĂ« New York Times dhe Washington Post. NĂ« kĂ«tĂ« dokument tregohej sesi qeveria kishte fshehur pĂ«r shumĂ« vite informacione duke mashtruar Kongresin dhe publikun amerikan. Vendimi i GjykatĂ«s Supreme shĂ«noi njĂ« standard nĂ« SHBA nĂ« tĂ« cilin interesi publik prevalonte mbi sekretin dhe lejoi publikimin e raportit prej mediave.

Po kështu, ka disa procese gjyqësore kur Strasburgu ka argumentuar se Neni 10 i Konventës mbron publikimin e një dokumenti sekret nga ana e gazetarit pasi interesi publik është më i lartë se dokumentet e klasifikuara. (Stoll vs. Switzerland 2007)

Nëse afrohemi në kohë, në rastin e skandalit të Agjencisë Kombëtare të Sigurisë, e njohur si NSA, në vitin 2013, ndonëse të dhënat që rrodhën ishin të klasifikuara si sekret, qeveria amerikane procedoi penalisht Eduard Snowden si ish-punonjës i Shërbimit Sekret Amerikan dhe askush nuk tentoi të akuzonte mediat dhe gazetarët që publikuan informacionet.

Ka dhe raste të tjera ndërkombëtare, sigurisht, por jurisprudenca jonë është pasuruar edhe me një vendim të këtij vitit të Gjykatës Kushtetuese e cila argumentoi se rëndësia për të mbrojtur burimin e informacionit në rastin e gazetarit Elton Qyno është më e lartë se ajo për ruajtjen e aktit konfidencial.

Ndaj, nuk mundet sot, në vitin 2025, pas gjithë këtyre praktikave botërore dhe vendase, një shtet si Shqipëria aspirante për anëtare në BE, të hartojë një draft të Kodit Penal ku të mos njohi, rëndësinë, statusin dhe të drejtën jo vetëm të gazetarit investigativ, por në kushtet e sotme të zhvillimit të medias edhe reporterëve të lirë, që jo domosdoshmërish janë të lidhur me një media tradicionale, por punojnë për platforma alternative online, apo si gazetarë të pavarur.

Prisni, se nuk ka mbaruar!

Pasi ky nen, tĂ« cilin jo mĂ« kot e cilĂ«suam si abuziv, pasi dĂ«non median apo gazetarin e pavarur qĂ« Ă«shtĂ« regjistruar si person juridik, nĂ« momentin kur ai ka pamjaftueshmĂ«ri financiare pĂ«r tĂ« paguar gjobĂ«n, dĂ«nimi i tij mund tĂ« konvertohet edhe nĂ« mbyllje tĂ« “personit juridik” sipas nenit 123/6 tĂ« kĂ«tij Kodi.

Neni 123/6: Në rast pamundësie apo pengese në shlyerjen e dënimit me gjobë, gjykata, me kërkesë të prokurorit, vendos ekzekutimin e detyrueshëm të vendimit të dënimit. Nëse personi juridik nuk disponon fonde dhe pasuri për shlyerjen e dënimit me gjobë, gjykata mund ta zëvendësojë atë me dënimin e mbarimit të personit juridik.

Pra, publikimi i një dokumenti sekret, që gazetari gjykon se mbart interes te larte publik, mund te sjellë dënim të konvertuar në mbyllje të platformës apo medias në të cilën ai punon.

Dhe duhet mbajtur në vëmendje se një pjesë e konsiderueshme e mediave apo organizatave që lëvrojnë gazetari investigative në Shqipëri, janë kryesisht iniciativa individuale apo grupe gazetarësh, që financohen kryesisht me grante të huaja dhe pak ose aspak fitimprurëse.

Në të njëjtën logjikë censuruese dhe ndëshkuese për gazetarin dhe mediat që publikojnë informacione që lidhen me ngjarje kriminale. Ekspertët e draftit në vend që të kërkojnë përgjegjësinë penale te autoritetet e ngarkuara për ruajtjen e informacioneve, shënjestrojnë median me ndëshkime të rënda financiare deri në mbyllje të saj:

Neni 517 – DhĂ«nia e informacioneve

1. Dhënia e informacioneve të rëndësishme që lidhen me operacione arrestimesh, vendndodhje dokumentesh apo personash, ngjarje kriminale, rekorde kriminale, lëvizje personash, pavarësisht shkaqeve të dhënies së tij, përveçse kur ka shkaqe padënueshmërie, dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet.

2. Nëse informacioni është dhënë në shërbim të personave të organizuar në bashkëpunim të veçantë, dënimi sipas paragrafit të parë rritet deri në një të dytën e tij.

3. Kur informacioni jepet nga zyrtari publik që mban informacionin apo bie në kontakt me të ngaqë ka dijeni për arsyet e kërkimit të tij, vepra konkurron me krimin që kryhet me ndihmën edhe të informacionit të dhënë autorëve të tyre.

4. Publikimi me çfarëdolloj forme i akteve të përmendura në paragrafin e parë të këtij neni, shton dënimin deri në një të tretën e tij. Nëse kjo vepër kryhet nga personat juridikë dënohet me gjobë ose me një nga dënimet sipas nenit 123 të këtij Kodi.

Drafti ne fjalĂ« nuk sqaron se çfarĂ« nĂ«nkupton me informacion tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m! A kemi tĂ« bĂ«jmĂ« kĂ«tu me informacionin e klasifikuar si sekret shtetĂ«ror? A kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me informacionin tĂ« klasifikuar si konfidencial? Mos ndoshta ekspertĂ«t me informacion tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ«nkuptojnĂ« aktet hetimore? ÇfarĂ« Ă«shtĂ« informacioni i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r grupin e ekspertĂ«ve?

Deri diku mirëkuptohet publikimi i një informacioni sensitiv në operacione arrestimi në zhvillim e sipër, ndonëse, përsëris nuk është detyra e reporterit ta ruajë këtë sekret. Gjithashtu, si gazetar nuk arrij të kuptoj se çfarë do të thotë të ndalosh raportimin mediatik të një informacioni të rëndësishëm mbi një ngjarje kriminale post factum! Puna e gazetarit nuk është të riprodhojë deklaratat për shtyp të autoriteteve por pikërisht të gjurmojë dhe zbulojë informacionin më të rëndësishëm mbi ngjarjen kriminale të ndodhur.

Nga ana tjetër, kjo dispozitë ndalon informacionin e rëndësishëm për rekordet kriminale. A mund të ndalohet publikimi i rekordeve kriminale, të cilat janë të dhëna publike të evidentuara nga autoritetet? Ta konsiderosh këtë një vepër penale në rastin më të mirë do të cilësohej censurë ndaj lirisë së medias, liri kjo e garantuar nga Kushtetuta e Shqipërisë (neni 22), Neni 10 i Konventës por dhe nenin 852 i këtij Kodi, të cilin do e shohim në vijim.

Nenin 852 është në dukje dispozita më favorizuese për gazetarët dhe median. Themi në dukje pasi po ta lexosh me vëmendje përdoret një terminologji që lë shteg për interpretim por dhe për cenimin e ushtrimit të profesionit të gazetarit:

Neni 852 – Shkelje e lirisĂ« sĂ« mendimit dhe shprehjes:

1.      Mohimi ose kufizimi padrejtësisht i lirisë së fjalës dhe shprehjes në publik, lirisë së shtypit apo të komunikimit me mënyra të tjera, përbën kundërvajtje penale dhe dënohet me gjobë ose burgim deri në një vit.

2.      Dënimi shtohet deri në një të tretën e tij kur kundërvajtja penale sipas paragrafit të parë kryhet nga kushdo që urdhëron, detyron, kufizon apo padrejtësisht i mohon një gazetari të ushtrojë me vërtetësi vullnetin profesional të lirë për të regjistruar ose raportuar ngjarje e fakte reale, apo analiza dhe opinione të bazuara në to.

3.      I njëjti dënim sipas paragrafit të dytë të këtij neni zbatohet edhe për këdo që në mënyrë të padrejtë pengon publikimin, shitjen apo shpërndarjen e librave, revistave, gazetave, apo çdo lloj shtypi tjetër, ose prodhimin, shpërndarjen e programeve radio dhe televizive, programeve të lajmeve të agjencive të shtypit, apo lëshimin e përmbajtjeve të tjera mediatike.

Çdo tĂ« thotĂ« qĂ« njĂ« gazetar “tĂ« ushtrojĂ« me vĂ«rtetĂ«si vullnetin profesional tĂ« lirĂ«â€? Si do tĂ« arrijĂ« gjykata qĂ« tĂ« interpretojĂ« nĂ«se njĂ« gazetar ka ushtruar profesionin me vĂ«rtetĂ«si apo pa vĂ«rtetĂ«si? Mos ndoshta duke pĂ«rdorur kĂ«tĂ« terminologji, autorĂ«t e kĂ«tij drafti synojnĂ« qĂ« tĂ« hyjnĂ« nĂ« analizĂ«n e pĂ«rmbajtjes sĂ« shkrimit tĂ« gazetarit, sepse, nĂ«se do tĂ« ishte kĂ«shtu, ky nen, nĂ« dukje avantazhues, do tĂ« pĂ«rbĂ«nte njĂ« censurĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«. Imagjinoni gjykatĂ«n qĂ« shprehet se gazetari i ka verifikuar si duhet faktet apo jo! Po burimet anonime si do i klasifikojĂ«? Mos do kĂ«rkojnĂ« nga gazetarĂ«t edhe burimet? VetĂ«m terminologjia “me vĂ«rtetĂ«si” e pĂ«rdorur “hedh nĂ« erĂ«â€ gjithĂ« nenin dhe nĂ« vend qĂ« tĂ« garantojĂ« lirinĂ« e shprehjes e shkel atĂ« me tĂ« dyja kĂ«mbĂ«t. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye ajo duhet hequr duke u mjaftuar me “ushtrimin e vullnetit te lirĂ« profesional”.

Nga ana tjetĂ«r, nĂ« tĂ« treja pikat e kĂ«tij neni pĂ«rdoret ndajfolja “padrejtĂ«sisht”, e cila nĂ« vetvete bart shumĂ« subjektivitet, ku secila palĂ« pretendon se e drejta Ă«shtĂ« nĂ« anĂ«n e tij. Kam parasysh kĂ«tu me qindra rastet kur gazetarĂ«t e Fiks Fare, tĂ« Stop, Piranjave apo dhe gazetarĂ« freelance janĂ« sulmuar ndĂ«rsa filmonin jashtĂ« rrethimit tĂ« subjekteve private apo kur kryenin xhirime tĂ« gĂ«rryerjes sĂ« lumenjve dhe tĂ« abuzimeve qĂ« kompanitĂ« koncesionare kanĂ« kryer gjatĂ« zbatimit tĂ« njĂ« PPP-je. PunonjĂ«sit e kĂ«tyre kompanive, besonin se ata ishin viktimat real tĂ« njĂ« padrejtĂ«sie qĂ« po u bĂ«nin gazetarĂ«t dhe se ishin nĂ« tĂ« drejtĂ«n e tyre pĂ«r ta larguar kĂ«tĂ« kĂ«rcĂ«nim. Ndaj ky term subjektiv ka nevojĂ« pĂ«r rishikim, ndoshta duke u  zĂ«vendĂ«suar me “i kundraligjshĂ«m” apo “nĂ« kundĂ«rshtim me ligjin”.

Sakaq, një tjetër nen që mund të rrezikojë thellësisht hulumtimin gazetaresk me natyrë investiguese është dhe Neni 838. Ky i fundit nuk krijon një balancë mes të drejtës për privatësi dhe lirisë së gazetarit për të përdorur mjetë regjistrimi apo fotografimi si teknika të gazetarisë investigative.

Neni 838 – NdĂ«rhyrje tĂ« padrejta nĂ« jetĂ«n private

1.      Cilido që për qëllime përfitimi material ose jo material, apo kur ka qëllim të dëmtojë reputacionin e një personi, pa autorizim fotografon, filmon, regjistron me video apo audio këtë person në banesën e tij personale ose në ndonjë vend tjetër ku personi gëzon ligjërisht privatësi, apo vendos aparatura që shërbejnë për fotografim, transmetim apo regjistrim të fjalëve ose të figurave, i të dhënave që ekspozojnë një aspekt të jetës private të personit, pa pëlqimin e tij, dënohet me gjobë ose me burgim deri në tre vjet.

2.      Shpërndarja, ofrimi për publikim apo publikimi me çdo mjet ose formë të komunikimit publik apo mënyrë tjetër i të dhënave të marra në mënyrën dhe qëllimin e përcaktuar në paragrafin e parë të këtij neni, dënohet me gjobe ose me burgim nga gjashtë muaj deri në tre vjet.

Cilat janĂ« hapĂ«sirat kur njĂ« person apo njĂ« funksionar publik gĂ«zon ligjĂ«risht privatĂ«si? Ligji pĂ«rmend banesĂ«n e tij personale, por mund tĂ« jetĂ« njĂ« shtĂ«pi pushimi, njĂ« vilĂ« e deklaruar ose jo apo dhe nĂ« automjetin personal. TĂ« mendojmĂ« pĂ«r njĂ« moment sikur ky ligj, me kĂ«to masa ndĂ«shkimore penale tĂ« aplikohej nĂ« SHBA, gazetarĂ«t investigative nuk do tĂ« mund tĂ« kishin zbuluar kurrĂ«skandalin “Epstein”, ku miliarderi dhe figura tĂ« rĂ«ndĂ«sishme politike dhe personazhe VIP pĂ«rfshiheshin nĂ« abuzime seksuale me tĂ« mitura. PĂ«r zbulimin e tij u pĂ«rdorĂ«n regjistrime tĂ« ambienteve private, fotografi dhe dĂ«shmi tĂ« viktimave.

Sikur ky ligj tĂ« aplikohej nĂ« Itali, mediat nuk do tĂ« mund tĂ« zbardhin asnjĂ«herĂ« festat “Bunga Bunga” tĂ« ish kryeministrit Italian, Silvio Berluskoni, ku pĂ«rdorej pushteti politik nĂ« kĂ«mbim tĂ« favoreve seksuale, nĂ« disa raste edhe me vajza tĂ« minorene. Ky skandal u zbulua me pĂ«rgjime tĂ« brendshme, fotografi, telefonata tĂ« pĂ«rgjuara nga autoritetet por qĂ« u siguruan nga gazetarĂ«t. Pa harruar dhjetĂ«ra materiale investigative te Fiksit, Stopit ndĂ«r vite duke pĂ«rdorur pikĂ«risht kĂ«to teknike pĂ«r ekspozime rastesh korruptive.

Sa më sipër, është me mjaft rëndësi që në këto dispozita, por edhe në nene të tjera të këtij drafti, të evidentohet se nga cenimi i këtyre të drejtave, përjashtohen së kategorizuari si vepra penal punët investiguese kur këto të fundit vërtetojnë se shkelja është kryer për një interes më të gjerë publik, siç mund të jetë aferat korruptive, abuzimi me detyrën apo pushtetin. /MediaLook

↗

Berisha: Gjysmë miliard euro përdori qeveria për aktivitete që të ndikonte tek qytetarët

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Ish-kryeministri Sali Berisha ka lĂ«shuar akuza tĂ« forta ndaj kryeministrit Edi Rama nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp, ku e cilĂ«soi fushatĂ«n elektorale tĂ« 11 majit si “njĂ« nga farsat mĂ« kriminale” nĂ« historinĂ« zgjedhore tĂ« vendit.

Sipas BerishĂ«s, qeveria ka pĂ«rdorur mbi 500 milionĂ« euro nga fondet publike pĂ«r organizimin e aktiviteteve qĂ« synonin tĂ« ndikonin votĂ«n e qytetarĂ«ve shqiptarĂ«. Ai tha se vetĂ«m nĂ« periudhĂ«n janar – 11 maj, kur neni 91/3 i Kodit Zgjedhor ndalon prokurimet dhe veprimtaritĂ« me ndikim elektoral, janĂ« mbajtur mbi 4.500 aktivitete, pĂ«rfshirĂ« edhe ‘Giro d’Italia’, e cila sipas tij ka marrĂ« 7 milionĂ« euro nga buxheti i shtetit, nĂ« ditĂ«n e zgjedhjeve dhe njĂ« ditĂ« para tyre.

Berisha theksoi se bashkitë e vendit kanë shpallur tenderë me vlerë totale 57 milionë euro për qëllime elektorale, nga të cilat 14 milionë janë blerje të përqendruara, ndërsa Fondi Shqiptar i Zhvillimit ka shpenzuar 10 milionë euro në të njëjtën linjë.

Ai akuzoi drejtuesin e SPAK, Altin Dumani, pĂ«r bashkĂ«punim nĂ« kĂ«tĂ« “farsĂ« elektorale”, duke e cilĂ«suar si “avokat tĂ« verbĂ«r tĂ« krimit elektoral tĂ« qeverisĂ«â€ dhe duke e akuzuar pĂ«r injorim tĂ« provave ligjore e dokumenteve zyrtare./e.t

↗

Sheikët me lehtësi, pogradecarët, korçarët e dibranët me dyshim

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Shpëtim Luku

SĂ« fundmi, Ă«shtĂ« raportuar se superjahti i pronarit tĂ« Manchester City-t Ă«shtĂ« ankoruar nĂ« portin e DurrĂ«sit pĂ«r t’u furnizuar me karburant, duke pĂ«rfituar nga lehtĂ«sitĂ« fiskale qĂ« ka krijuar qeveria shqiptare pĂ«r jahtet e luksit. Nuk Ă«shtĂ« i vetmi. E kanĂ« bĂ«rĂ« edhe mjaft miliarderĂ« tĂ« tjerĂ« para tij.

Në parim, kjo është një lëvizje që mund të interpretohet si mbështetje për turizmin elitar apo si nxitje për zhvillimin e industrisë së marinës. Por në praktikë, kjo ngjarje nxjerr në pah një pabarazi të madhe në trajtimin që shteti rezervon për qytetarët e zakonshëm, krahasuar me të pasurit apo të privilegjuarit.

Sepse ndërkohë që një sheik arab mund të furnizohet lirshëm me tonelata karburanti pa asnjë pengesë, qindra qytetarë të zonave kufitare lindore, pogradecarë, dibranë apo korçarë, rrezikojnë të konsiderohen kontrabandistë vetëm pse kalojnë kufirin për të blerë karburant më të lirë në Maqedoni. Ata nuk po transportojnë naftë në cisterna, por thjesht furnizojnë makinat e tyre për të kursyer pak të ardhura në një treg të padrejtë, ku çmimi i karburantit në Shqipëri është ndër më të lartët në rajon.

Kjo sjellje Ă«shtĂ« jo vetĂ«m e natyrshme, por edhe e logjikshme nga pikĂ«pamja ekonomike. Kujtoj kĂ«tu njĂ« episod tĂ« viteve ‘90, kur ndodhesha nĂ« ZvicĂ«r. Miku im, Sokol Agushi, mĂ« mori me vete pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pazar nĂ« anĂ«n franceze tĂ« kufirit. I habitur, e pyeta pse duhej tĂ« kalonim nĂ« njĂ« vend tjetĂ«r pĂ«r tĂ« blerĂ« produkte. “Sepse janĂ« mĂ« lirĂ«â€, mĂ« tha. NjĂ« veprim krejt normal, madje i inkurajuar nga logjika e konsumatorit, i pa ndĂ«shkuar nga asnjĂ« autoritet. Askush nuk tĂ« konsideron kontrabandist nĂ« ZvicĂ«r sepse pĂ«rpiqesh tĂ« bĂ«sh njĂ« pazar mĂ« tĂ« lirĂ« nĂ« FrancĂ«.

Pse atëherë një sheik duhet të përfitojë me ligj, ndërsa një qytetar i zakonshëm duhet të mbikëqyret si i dyshuar? Pse një veprim racional ekonomik është i ligjshëm për të pasurin dhe i dyshimtë për të varfrin? A nuk do të ishte më e drejtë që shteti të krijonte lehtësira për banorët e kufirit, në vend që të ushtronte presion mbi ta?

NĂ« njĂ« vend ku shteti i jep privilegje tĂ« fuqishmĂ«ve dhe ndĂ«shkon tĂ« dobĂ«tit, nuk mund tĂ« ketĂ« as drejtĂ«si sociale, as zhvillim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m. Kontrasti midis “lehtĂ«sive” pĂ«r superjahtet dhe “kontrabandĂ«s” pĂ«r qytetarĂ«t qĂ« blejnĂ« karburant pĂ«r tĂ« mbijetuar, Ă«shtĂ« simboli mĂ« i qartĂ« i dyfytyrĂ«sisĂ« sĂ« sistemit. Dhe kjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m çështje ligjore. ËshtĂ« çështje morali shtetĂ«ror.

↗

Sejko: Mbiçmimi i lekut reflekton rritjen e eksporteve, turizmit dhe remitancave

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Mbiçmimi i lekut kundrejt monedhave të huaja, që nga viti 2018 është reflektim i ndryshimeve strukturore në ekonominë shqiptare, përfshirë rritjen e eksporteve, turizmit dhe remitancave.

Kështu deklaroi Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, në një intervistë për mediat ku foli mbi zhvillimet më të fundit monetare dhe ekonomike të vendit, me fokus tek forcimi i lekut, anëtarësimi në SEPA dhe sfidat e afërta të ekonomisë shqiptare.

Sejko tha se forcimi i lekut në tregun e brendshëm valutor i adresohet zhvillimeve në ekonomi.

Guvernatori theksoi se ekonomia në zhvillim ka ndihmuar në zbutjen e presioneve inflacioniste, ruajtjen e stabilitetit të çmimeve, si dhe reduktimin e deficitit tregtar.

Në këtë kontekst, vijoi Sejko, Banka e Shqipërisë ka ndërhyrë përmes blerjeve strategjike të valutës, duke forcuar rezervat valutore të vendit.

Guvernatori e cilësoi anëtarësimin në SEPA, një hap të madh drejt Evropës.

“NjĂ« zhvillim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m Ă«shtĂ« edhe anĂ«tarĂ«simi formal i ShqipĂ«risĂ« nĂ« SEPA (Zona e Pagesave nĂ« Euro)”, tha Sejko.

Guvernatori konfirmoi se më 7 tetor 2025, sistemi bankar shqiptar do të jetë plotësisht operacional në këtë skemë, duke ulur ndjeshëm kostot e transfertave ndërkufitare dhe duke lehtësuar fluksin financiar me vendet e BE-së. Kjo pritet të kursejë qytetarët dhe bizneset shqiptare deri në 20 milion euro në vit, përmes tarifave deri në pesë herë më të ulëta, duke rritur gjithashtu transparencën dhe sigurinë e pagesave.

Ai u ndal edhe në sfidat dhe prioritetet kryesore me të cilat përballet ekonomia shqiptare, për të ruajtur qëndrueshmërinë dhe rritjen ekonomike.

“Formalizimi i ekonomisĂ« dhe reduktimi i pĂ«rdorimit tĂ« parasĂ« nĂ« dorĂ«; Zgjerimi i pĂ«rfshirjes financiare pĂ«r individĂ«t dhe bizneset dhe tĂ«rheqja e investimeve tĂ« huaja, duke shfrytĂ«zuar infrastrukturĂ«n moderne tĂ« pagesave dhe stabilitetin makroekonomik tĂ« vendit, janĂ« prioritet tona”, u shpreh Guvernatori./E.T

↗

“KĂ«shtjella nĂ« RĂ«rĂ«â€, aktivitet argĂ«tues pĂ«r fĂ«mijĂ«t e VelipojĂ«s

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

NĂ« plazhin e Rrjollit, nĂ« VelipojĂ«, Ă«shtĂ« zhvilluar etapa e fundit e projektit “KĂ«shtjella nĂ« RĂ«rĂ«â€ me fĂ«mijĂ«t e QendrĂ«s “Hapa tĂ« LehtĂ«â€.

FĂ«mijĂ«t, duke u bazuar nĂ« skicat e realizuara gjatĂ« etapave tĂ« mĂ«parshme, ndĂ«rtuan nĂ« terren, me duart e tyre, kĂ«shtjellĂ«n e â€œĂ«ndrrave”, duke i dhĂ«nĂ« njĂ« tjetĂ«r shije ditĂ«s sĂ« tyre verore.

Drejtoria Rajonale e TrashĂ«gimisĂ« Kulturore ShkodĂ«r tha se, falĂ« kureshtjes sĂ« fĂ«mijĂ«ve pĂ«r kĂ«shtjellat dhe historinĂ« qĂ« ato mbartin, shumĂ« shpejt do tĂ« jenĂ« po ata qĂ« do tĂ« marrin pjesĂ« nĂ« njĂ« aktivitet tjetĂ«r tĂ« veçantĂ«: improvizimin te kĂ«ndi i “Arkeologut tĂ« VogĂ«l” nĂ« KalanĂ« Rozafa, njĂ« hapĂ«sirĂ« e ngritur posaçërisht pĂ«r ta./e.t

↗

Protesta e OVL e UÇK-sĂ«, zĂ«dhĂ«nĂ«si i LVV-sĂ«: ËshtĂ« dhjetĂ« vjet me vonesĂ«

✇Telegrafi
By: Besnike Salihu

Organizatat e dala nga lufta e UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s do tĂ« mbajnĂ« sot njĂ« protestĂ« nĂ« PrishtinĂ«, duke filluar nga ora 17:00 nĂ« kundĂ«rshtim tĂ« padrejtĂ«sive nga Gjykata Speciale dhe raportimeve se dosje e dokumente tĂ« SerbisĂ« po pĂ«rdoren nga Gjykata Speciale nĂ« procesin gjyqĂ«sor ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« nĂ« HagĂ«.

Organizatat e dala nga lufta e UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s nĂ« njĂ« konferencĂ« tĂ« mbajtur tĂ« mĂ«rkurĂ«n u kanĂ« bĂ«rĂ« thirrje qytetarĂ«ve qĂ« tĂ« dalin masivisht nĂ« protestĂ«, nĂ« mbrojtje tĂ« luftĂ«s çlirimtare.

E mbështetje për këtë protestë kanë deklaruar PDK, LDK, e AAK.

NdĂ«rkaq, sot zĂ«dhĂ«nĂ«si i LĂ«vizjes VetĂ«vendosje, Arlind Manxhuka nĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook ka shkruar lidhur me protestĂ«n e sotme tĂ« OVL e UÇK-sĂ«.

Ai ka paraqitur gjashtë pika, duke thënë se protesta është dhjetë vjet e vonuar.

Tutje, sipas tij, për më pak se pesë vjet qeveria Kurti ka paguar mbi 33 milionë euro për mbrojtjen e të akuzuarve në Hagë dhe shpenzimet e tjera atje.

Lexoni tĂ« plotĂ« postimin e ManxhukĂ«s, ku paraqiti gjashtĂ« pika e qĂ« ndĂ«rlidhen me protestĂ«n e sotme tĂ« OVL e UÇK-sĂ«, pĂ«rmes sĂ« cilĂ«s kundĂ«rshtohen padrejtĂ«sitĂ« e GjykatĂ«s Speciale.

– Protesta Ă«shtĂ« dhjetĂ« vjet e vonuar. ËshtĂ« dashur qĂ« nĂ« verĂ«n e vitit 2015 tĂ« kundĂ«rshtohet pushteti i atĂ«hershĂ«m.

– Nuk mund tĂ« ndryshohet historia e KosovĂ«s dhe lufta çlirimtare por as historiku i themelimit tĂ« GjykatĂ«s Speciale.

– Kosova ka nevojĂ« pĂ«r gjykata normale qĂ« dalin pas vettingut dhe pĂ«r kryeprokuror tĂ« ri e jo pĂ«r gjykata speciale jotransparente tĂ« cilat janĂ« jashtĂ« praktikave ndĂ«rkombĂ«tare.

– ⁠PĂ«r mĂ« pak se pesĂ« vjet qeveria Kurti ka paguar mbi 33 milionĂ« euro pĂ«r mbrojtjen e tĂ« akuzuarve nĂ« HagĂ« dhe shpenzimet e tjera atje.

– ⁠NĂ« intervistĂ«n e tij nga Haga para njĂ« jave, ish presidenti dhe ish kryeministri Thaçi ishte tepĂ«r i butĂ« me GjykatĂ«n Speciale. Protestat nuk mund ta zĂ«vendĂ«sojnĂ« a kompensojnĂ« mungesĂ«n e qĂ«ndrimit tĂ« tij.

– ⁠FatkeqĂ«sisht, nĂ« vitin e pestĂ« qĂ« po mbahen nĂ« paraburgim ish drejtues tĂ« UÇK-sĂ«, Ă«shtĂ« e qartĂ« qĂ« partia kryesore opozitare çështjen e tyre e ka pĂ«rdorur shumĂ« mĂ« tepĂ«r kundĂ«r qeverisĂ« Kurti sesa pĂ«r lirimin e tĂ« akuzuarve. /Telegrafi/

The post Protesta e OVL e UÇK-sĂ«, zĂ«dhĂ«nĂ«si i LVV-sĂ«: ËshtĂ« dhjetĂ« vjet me vonesĂ« appeared first on Telegrafi.

↗

Dua Lipa ndan prapaskenat e “Sunny Hill”/ Kur e nisĂ«m si ide ishte ‘e frikshme’!

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Dua Lipa, ylli shqiptar me famë botërore, ka publikuar së fundmi një video ekskluzive në platformën e saj personale Service95, ku ndan me ndjekësit momentet nga prapaskenat e festivalit Sunny Hill 2025, që u mbajt në Prishtinë.

NĂ« kĂ«tĂ« video, Dua flet me shumĂ« emocion pĂ«r rikthimin e saj nĂ« KosovĂ« dhe pĂ«rgatitjet intensive pĂ«r natĂ«n e parĂ« tĂ« festivalit – ku ajo performoi pĂ«r publikun vendas nĂ« njĂ« atmosferĂ« elektrizuese.

E rrethuar nga ekipi i saj dhe familja, këngëtarja sjell një rrëfim personal që fillon nga koncerti i saj i parë në Prishtinë në vitin 2016, e deri tek transformimi i asaj ideje në një festival të përmasave ndërkombëtare.

“Koncerti im i parĂ« nĂ« PrishtinĂ« ishte nĂ« vitin 2016. Kisha filluar turneun tim nĂ« EuropĂ« dhe thashĂ« me vete: nĂ«se po bĂ«j turne nĂ« EuropĂ«, duhet patjetĂ«r tĂ« kthehem nĂ« shtĂ«pi dhe tĂ« jap njĂ« koncert. Babai im mĂ« ndihmoi ta organizonim si njĂ« koncert bamirĂ«sie pĂ«r Fondacionin Sunny Hill”, rrĂ«fen Dua nĂ« video.

Ajo shton se suksesi i asaj nate u kthye nĂ« nxitje pĂ«r tĂ« krijuar diçka mĂ« tĂ« madhe – Sunny Hill Festivalin, qĂ« sot mbledh emra tĂ« mĂ«dhenj tĂ« muzikĂ«s ndĂ«rkombĂ«tare dhe artistĂ« vendas nĂ« zemĂ«r tĂ« PrishtinĂ«s.

“Ishte njĂ« ide shumĂ« e madhe dhe paksa frikĂ«suese, por e ndĂ«rtuam me familjen dhe dĂ«shiruam tĂ« ndryshonim mĂ«nyrĂ«n se si flitet pĂ«r KosovĂ«n – tĂ« sillnim diçka pozitive, tĂ« rinj, energji, dhe kulturĂ«â€.

Momenti mĂ« emocional vjen kur zbulon se nĂ« festival kishte njĂ« tĂ« ftuar shumĂ« tĂ« veçantĂ«: “Sonte do tĂ« kĂ«ndoj njĂ« kĂ«ngĂ« nĂ« shqip – dhe kam njĂ« mysafir shumĂ« tĂ« veçantë  babain tim. Ai Ă«shtĂ« frymĂ«zimi im mĂ« i madh”.

Ajo ndan se pĂ«r tĂ«, kjo Ă«shtĂ« njĂ« “homecoming” e vĂ«rtetĂ«, kthim nĂ« rrĂ«njĂ« dhe ndarje e skenĂ«s me babanĂ« e saj, Dukagjin Lipa, i cili jo vetĂ«m ka qenĂ« muzikant nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, por Ă«shtĂ« edhe organizatori dhe menaxheri i saj.

↗

Vjosa Osmani publikon letrën e plotë që i dërgoi Donald Trump (Foto)

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka shprehur mirënjohjen e saj ndaj presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, për letrën që ai i ka dërguar së fundmi, ku shprehet përkrahja e vazhdueshme amerikane për Kosovën.

Përmes një postimi në faqen e saj zyrtare në Facebook, Osmani ka ndarë letrën publike dhe ka theksuar se Kosova do të mbetet e palëkundur në aleancën e saj me Shtetet e Bashkuara.

“Jam mirĂ«njohĂ«se Presidentit Trump pĂ«r mbĂ«shtetjen e tij dhe pĂ«r mesazhin e fuqishĂ«m qĂ« nĂ«nvizon partneritetin tonĂ«. Kosova do tĂ« qĂ«ndrojĂ« pĂ«rherĂ« pĂ«rkrah Shteteve tĂ« Bashkuara, si nĂ« sfida ashtu edhe nĂ« arritje. Do tĂ« vazhdojmĂ« tĂ« punojmĂ« bashkĂ« pĂ«r tĂ« forcuar edhe mĂ« shumĂ« kĂ«tĂ« lidhje nĂ« tĂ« ardhmen”, ka deklaruar Osmani.

Në letrën e Trump, ndër të tjera, theksohet se raportet mes Kosovës dhe SHBA-së janë të bazuara në vlera të përbashkëta demokratike, respekt të ndërsjellë dhe synimin për një të ardhme të qetë dhe të zhvilluar.

Osmani2

“Ju falĂ«nderoj pĂ«r udhĂ«heqjen tuaj tĂ« vendosur dhe pĂ«r miqĂ«sinĂ« e sinqertĂ« ndaj Shteteve tĂ« Bashkuara. Me padurim pres tĂ« vazhdojmĂ« bashkĂ«punimin tonĂ« nĂ« vitet nĂ« vijim”, shkruan Trump nĂ« mesazhin e tij.

Kujtojmë se disa javë më parë, Presidentja Osmani realizoi një vizitë zyrtare në SHBA, ku zhvilloi takime të rëndësishme me përfaqësues të lartë amerikanë./e.t

↗

Pensionet, si përfitohet shtesa për minatorët, naftëtarët dhe metalurgët!/ Ja procedura

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

PĂ«r dekada me radhĂ«, mijĂ«ra burra dhe gra kanĂ« punuar nĂ« nĂ«ntokĂ«, nĂ« miniera, rafineri dhe uzina metalurgjike, shpesh nĂ« kushte tĂ« rĂ«nda, pa mjete tĂ« duhura sigurie e pa asnjĂ« kusht pĂ«r t’u pĂ«rballur me ngarkesĂ«n toksike tĂ« mjedisit tĂ« tyre tĂ« punĂ«s.

Këta punëtorë janë ata që kanë ndërtuar një pjesë të madhe të pasurisë industriale të Shqipërisë në vitet më të vështira. Por për një kohë të gjatë, mundi dhe sakrifica e tyre nuk është reflektuar siç duhet në sistemin e pensioneve. Për të korrigjuar këtë padrejtësi historike, qeveria shqiptare miratoi një skemë të re për shtesë në pension për punonjësit e sektorëve të vështirë, konkretisht për minatorët, naftëtarët dhe metalurgët, duke njohur realisht kontributin dhe riskun që kanë mbartur gjatë viteve të punës.

SHTESA NË PENSION

Sipas vendimit tĂ« miratuar nga KĂ«shilli i Ministrave dhe zbatuar nga Instituti i Sigurimeve ShoqĂ«rore, kjo shtesĂ« nĂ« pension llogaritet mbi vitet e punĂ«s dhe profesionin dhe ka si qĂ«llim tĂ« rrisĂ« pĂ«rfitimin mujor tĂ« pensionistĂ«ve qĂ« kanĂ« punuar nĂ« kĂ«to kushte tĂ« rĂ«nda. Çdo vit pune nĂ« kĂ«to profesione njihet me njĂ« pĂ«rqindje shtesĂ« qĂ« i shtohet pensionit tĂ« rregullt. Konkretisht, minatorĂ«t pĂ«rfitojnĂ« njĂ« shtesĂ« prej 1% nĂ« pensionin mujor pĂ«r çdo vit pune tĂ« siguruar nĂ« profesionin e tyre.

Naftëtarët dhe metalurgët përfitojnë një shtesë prej 0.6% në pension për çdo vit pune në këto profesione. Kjo do të thotë se për një punonjës që ka 25 vite pune si minator, pensioni i tij bazë do të rritet me 25% shtesë. Nëse pensioni i tij është psh.. 20,000 lekë në muaj, atëherë do të përfitojë një shtesë prej 5,000 lekësh, duke e çuar pensionin mujor në 25,000 lekë. Po kështu, një naftëtar me 30 vite pune do të përfitojë një shtesë prej 18% të pensionit bazë, që në shumicën e rasteve përkthehet në deri në 4,000 lekë më shumë çdo muaj. Këto përqindje nuk janë të kufizuara vetëm për vitet mbi një prag të caktuar, por aplikohen për çdo vit të deklaruar në mënyrë të dokumentuar dhe të ligjshme në këto profesione. Vlen të theksohet se kjo shtesë nuk zëvendëson asnjë përfitim tjetër dhe nuk ndikon negativisht në përfitimet ekzistuese, siç janë shtesat për invaliditet, të ardhurat nga ndihma ekonomike apo përfitimet e mbetjeve familjare.

PROCEDURA E PËRFITIMIT

Për të përfituar këtë shtesë, qytetarët duhet të ndjekin një procedurë të thjeshtuar për aplikim pranë degëve të Sigurimeve Shoqërore, duke paraqitur: librezën e punës ose dokumentacionin e sigurimeve shoqërore, ku provohen vitet e punës në sektorin përkatës. Një vërtetim nga ish-ndërmarrja apo institucioni punëdhënës, nëse është ende funksional, ose një deklaratë noteriale në mungesë të dokumentacionit të drejtpërdrejtë; karta e identitetit dhe dokumentacioni që vërteton statusin aktual të pensionistit.

Instituti i Sigurimeve Shoqërore ka bërë të ditur se aplikimet trajtohen me përparësi dhe se përfitimi fillon nga muaji pasardhës i aplikimit, me efekte të menjëhershme. Kjo shtesë nuk është e përkohshme, por do të jetë pjesë e përhershme e pensionit mujor. Sipas të dhënave zyrtare, nga kjo skemë pritet të përfitojnë mbi 23,000 persona në të gjithë vendin, shumica prej të cilëve kanë kaluar tashmë moshën e pensionit dhe kanë nevojë për përkujdesje më të madhe sociale. Për ta, çdo mijë lekë më shumë nuk është vetëm lehtësim ekonomik, por një shenjë e qartë se shteti e njeh dhe vlerëson punën e tyre.

Ky zhvillim vjen si pjesë e një pakete më të gjerë për drejtësi sociale në sistemin e pensioneve dhe përbën një hap të rëndësishëm në drejtim të balancimit të kontributit dhe shpërblimit në fund të jetës aktive. Në thelb, është një reflektim i vonuar institucional, por thelbësor, për kategoritë që për shumë vite kanë qenë të harruara.

NĂ« rrĂ«fimet e vetĂ« minatorĂ«ve, shpesh gjen fjalĂ« si “sakrificĂ«â€, “pluhur”, “errĂ«sirĂ«â€, “rrezik” dhe “dĂ«shmorĂ« tĂ« punĂ«s”. NĂ« kĂ«tĂ« kuptim, kjo shtesĂ« nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« pĂ«rmirĂ«sim teknik i njĂ« skeme pĂ«rllogaritjeje. ËshtĂ« njĂ« akt moral, njerĂ«zor dhe politik, qĂ« e kthen vĂ«mendjen tek ata qĂ« i kanĂ« dhĂ«nĂ« shumĂ« kĂ«tij vendi, por qĂ« pĂ«r shumĂ« kohĂ« nuk kanĂ« marrĂ« mbrapsht atĂ« qĂ« u takon. Kjo skemĂ« nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« kompensim moral dhe simbolik, por njĂ« pĂ«rfitim real dhe i qĂ«ndrueshĂ«m financiar, i cili ndryshon pĂ«r çdo individ nĂ« bazĂ« tĂ« historikut tĂ« tij tĂ« punĂ«s. PĂ«r mijĂ«ra pensionistĂ« qĂ« jetojnĂ« me kufizime ekonomike, kjo shtesĂ« vjen si njĂ« mbĂ«shtetje jetike dhe Ă«shtĂ« njĂ« shembull i mirĂ« i asaj se si politika sociale mund tĂ« jetĂ« konkrete, e drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe e bazuar nĂ« kontributin real tĂ« çdo qytetari.

DOKUMENTET QË NEVOJITEN

Libreza e punës ose dokumentacioni i sigurimeve shoqërore, ku provohen vitet e punës në sektorin përkatës.

Një vërtetim nga ish-ndërmarrja apo institucioni punëdhënës, nëse është ende funksional, ose një deklaratë noteriale në mungesë të dokumentacionit të drejtpërdrejtë.

Karta e identitetit dhe dokumentacioni që vërteton statusin aktual të pensionistit.

SI LLOGARITET SHTESA, SHEMBULL

Minatorët: për çdo vit pune të siguruar si minator, pensionit bazë i shtohet 1%. Pra, nëse një person ka 20 vite si minator, do të marrë 20% më shumë se pensioni i tij bazë.

Naftëtarët dhe metalurgët: për çdo vit pune të siguruar në këto profesione, pensionit bazë i shtohet 0.6%. Pra, një naftëtar me 25 vite pune do të përfitojë një shtesë totale prej 15%.

SHEMBUJ:

-Nëse një minator ka një pension bazë prej 22,000 lekësh në muaj dhe ka punuar 25 vite në minierë, llogaritja do të jetë:

22,000 lekë x 25% = 5,500 lekë shtesë, që do të çojë pensionin total në 27,500 lekë në muaj.

-Nëse një naftëtar ka pension bazë 20,000 lekë dhe ka 30 vite pune në sektorin e naftës, përllogaritja është:

20,000 lekë x 18% = 3,600 lekë shtesë, që përkthehet në një pension total prej 23,600 lekë në muaj./e.t

❌