❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Nis restaurimi i kishës 1.300-vjeçare në Arrëz të Lushnjës

NjĂ« nga monumentet mĂ« tĂ« hershme tĂ« MyzeqesĂ«, kisha 1.300-vjeçare e “ShĂ«n Todrit” nĂ« fshatin ArrĂ«z tĂ« LushnjĂ«s, ka hyrĂ« nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme restaurimi. NdĂ«rhyrja u konsiderua urgjente, pasi ndĂ«rtesa rrezikonte shembjen pĂ«r shkak tĂ« dĂ«mtimeve tĂ« shkaktuara nga kushtet atmosferike dhe tĂ«rmetet ndĂ«r vite.

Punimet, tĂ« mbĂ«shtetura nga Instituti KombĂ«tar i TrashĂ«gimisĂ« Kulturore, po pĂ«rqendrohen kryesisht nĂ« rikonstruksionin e çatisĂ« dhe riparimin e mureve tĂ« degraduara. Kjo kishĂ«, e cila besohet tĂ« jetĂ« e dyta mĂ« e vjetĂ«r nĂ« zonĂ« pas manastirit tĂ« ArdenicĂ«s, mbart jo vetĂ«m vlera tĂ« veçanta fetare dhe historike, por edhe njĂ« arkitekturĂ« tĂ« rrallĂ«. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ajo gĂ«zon statusin e “Monumentit tĂ« KulturĂ«s” tĂ« kategorisĂ« sĂ« parĂ«, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.

E mbyllur për besimtarët që prej vitit 2020 për shkak të amortizimit, kisha pritet të hapet sërish brenda pesë muajve, madje punimet po ecin me ritme të tilla që afati mund të përfundojë më herët. Drejtuesit e saj theksojnë se, krahas restaurimit të ndërtesës, mbetet e rëndësishme edhe rregullimi i rrugës që të çon drejt këtij objekti të trashëgimisë.

Pas restaurimit të kishës në Bishqethëm, ky është projekti i dytë i këtij lloji që realizohet në Lushnjë, duke treguar përkushtimin për ruajtjen e monumenteve me vlera të rralla historike dhe shpirtërore./KultPlus.com

Adidas dhe dizajneri Willy Chavarria kĂ«rkojnĂ« falje pĂ«r akuzat e “pĂ«rvetĂ«simit kulturor” nga Meksika

Dizajneri amerikan i modës Willy Chavarria ka kërkuar falje pas kritikave për bashkëpunimin e tij me Adidas Originals në krijimin e një modeli këpucësh të quajtur Oaxaca Slip-On. Ky model ishte frymëzuar nga sandalet tradicionale prej lëkure të njohura si huaraches, të punuara nga artizanët autoktonë në Meksikë.

Kontroversia shpĂ«rtheu kur u bĂ« e ditur se kĂ«pucĂ«t ishin prodhuar nĂ« KinĂ«, pa konsultim ose njohje zyrtare ndaj komuniteteve qĂ« kishin origjinuar dizajnin. Presidentja e MeksikĂ«s, Claudia Sheinbaum, reagoi duke theksuar se “shumĂ« kompani tĂ« mĂ«dha shpesh marrin produkte, ide dhe dizajne nga komunitetet indigjene” dhe njoftoi se po shqyrtohen hapa ligjorĂ« pĂ«r mbrojtjen e tyre.

ZĂ«vendĂ«sministrja e KulturĂ«s sĂ« MeksikĂ«s, Marina Nunez, tha se Adidas ka kontaktuar zyrtarĂ«t e OaxacĂ«s pĂ«r tĂ« diskutuar “kompensimin pĂ«r njerĂ«zit tĂ« cilĂ«ve iu plagjiatua dizajni”. NĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r BBC, kompania tha se “vlerĂ«son trashĂ«giminĂ« kulturore tĂ« komuniteteve indigjene tĂ« MeksikĂ«s” dhe kĂ«rkoi falje publike, duke premtuar bashkĂ«punim me komunitetin e YalĂĄlag-ut pĂ«r tĂ« nderuar trashĂ«giminĂ« e tyre.

Chavarria, ish-nĂ«nkryetar i lartĂ« i dizajnit në Calvin Klein dhe themelues i markĂ«s sĂ« tij, u shpreh se “qĂ«llimi gjithmonĂ« ka qenĂ« tĂ« nderohej fryma kulturore dhe artistike e OaxacĂ«s”, por pranoi se mungesa e njĂ« bashkĂ«punimi tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« me komunitetin pĂ«rbĂ«nte “njĂ« dĂ«shtim nĂ« respektimin e tyre”. Ai shtoi: “Dashuria fitohet me veprime, jo vetĂ«m me fjalĂ«.”

Pamjet promocionale të modelit Oaxaca Slip-On janë hequr nga rrjetet sociale të Adidas dhe Chavarria-s, ndërsa diskutimet për zgjidhjen e situatës me komunitetet indigjene vazhdojnë./BBC/KultPlus.com

Tempulli i Solomonit – kujtimi i njĂ« lavdie tĂ« lashtĂ«

NĂ« kujtesĂ«n e historisĂ« dhe besimit, Tempulli i Solomonit zĂ« njĂ« vend tĂ« veçantĂ«, si njĂ« nga monumentet mĂ« tĂ« pĂ«rfolura tĂ« botĂ«s sĂ« lashtĂ«. I njohur edhe si Tempulli i ParĂ«, ai pĂ«rshkruhet nĂ« BiblĂ«n Hebraike si “ShtĂ«pia e parĂ« e shenjtĂ«rores”, vendi ku qĂ«ndronte Arka e BesĂ«lidhjes dhe ku kryheshin ritualet mĂ« tĂ« shenjta tĂ« popullit hebre.

Sipas rrëfimeve biblike, tempulli u ndërtua në shekullin e 10-të p.e.s. me porosi të mbretit Solomon, simbol i mençurisë dhe pasurisë së Izraelit të lashtë. Por lavdia e tij nuk zgjati përgjithmonë. Në vitin 587 p.e.s., gjatë rrethimit të Jeruzalemit nga mbreti Nebukadnetzar II i Perandorisë Neo-Babilonase, tempulli u shkatërrua plotësisht, duke u kthyer në një plagë të hapur në historinë e popullit.

Megjithëse studiuesit bashkëkohorë pajtohen se një tempull i tillë ka ekzistuar në Malin e Tempullit, mbeten dilema të mëdha për datën e saktë të ndërtimit dhe për identitetin e ndërtuesit. Për disa, ai është një fakt historik; për të tjerë, një mit i fuqishëm që ka marrë jetë në faqet e shkrimeve të shenjta.

Sot, përvjetori i tij rikthen kujtimin e një ndërtese që për shekuj ka qenë simbol i besimit, shpresës dhe lavdisë, por edhe një dëshmi se as monumentet më madhështore nuk i shpëtojnë rrjedhës së kohës. Tempulli i Solomonit mbetet një figurë e gjallë në ndërgjegjen kulturore të njerëzimit, një urë midis historisë, mitit dhe shpirtit./KultPlus.com

Rekord vizitash nĂ« Butrint – mbi 150 mijĂ« turistĂ« nĂ« shtatĂ« muaj

Parku Kombëtar i Butrintit ka shënuar një rekord historik vizitueshmërie për vitin 2025, duke tërhequr mbi 150,000 vizitorë vetëm në shtatë muajt e parë të vitit. Vetëm gjatë muajit korrik, parku u vizitua nga 44,555 persona, shifër që përfaqëson një rritje prej 82% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Drejtoresha e parkut, Jorida Muho, konfirmon se pĂ«rveç numrit tĂ« vizitorĂ«ve, Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m edhe tĂ« ardhurat. “NĂ« korrik tĂ« kĂ«tij viti kemi arkĂ«tuar 165% mĂ« shumĂ« tĂ« ardhura sesa nĂ« korrik tĂ« vitit 2024, pĂ«r njĂ« total prej 1.5 milionĂ« eurosh.” Sipas saj, fundjavat janĂ« periudha mĂ« e ngarkuar pĂ«r parkun, ku krijohen radhĂ« tĂ« gjata nĂ« hyrje, transmeton KultPlus.

GjatĂ« kĂ«tij sezoni, pĂ«rveç turistĂ«ve vendas, njĂ« numĂ«r i madh vizitorĂ«sh ka ardhur nga Polonia. Klaudia Broda, udhĂ«rrĂ«fyese me origjinĂ« polake, prej 8 vitesh sjell grupe turistĂ«sh nĂ« Butrint. “Butrinti mbetet njĂ« magji jo vetĂ«m pĂ«r mua, por pĂ«r tĂ« gjithĂ« bashkĂ«kombasit e mi, qĂ« kĂ«rkojnĂ« tĂ« mĂ«sojnĂ« diçka mĂ« shumĂ« pĂ«rtej guidĂ«s klasike. Por do t’ju them se ishte vĂ«rtet njĂ« surprizĂ« pĂ«r mua sot, pasi mĂ« kĂ«rkuan tĂ« paguaj biletĂ«n 10 euro, ndryshe nga çfarĂ« ndodh kudo nĂ« EuropĂ«, ku udhĂ«heqĂ«si i guidĂ«s Ă«shtĂ« falas.”

Mes vizitorëve të huaj këtë korrik ishte edhe 

Mattia Esposito, pĂ«rfaqĂ«sues i njĂ« grupi rotarianĂ«sh italianĂ« qĂ« kanĂ« themeluar sĂ« fundmi klubin e tyre nĂ« SarandĂ«. “Ka qenĂ« njĂ« fundjavĂ« shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r ne tĂ« Rotary. U pasuruam edhe shumĂ« me vizitĂ«n nĂ« kĂ«tĂ« Park Arkeologjik, pasuri botĂ«rore. Tani po mendoj se ‘Butrinti’ Ă«shtĂ« emri i duhur qĂ« i vendosĂ«m edhe Rotary-t tĂ« SarandĂ«s, pasi Butrinti Ă«shtĂ« njĂ« pasaportĂ« ndĂ«rkombĂ«tare.”

Një nga atraksionet kryesore të korrikut ishte hapja për publikun e dy mozaikëve të rrallë: ai i Termës Romake dhe mozaiku i Gjimnazit, të cilët do të qëndrojnë të ekspozuar deri më 15 gusht.

Butrinti, pjesë e Listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që prej vitit 1992, përfshin një zonë të pasur me monumente historike si Teatri, Bazilika paleokristiane, Tempulli i Asklepit dhe Porta e Liqenit, një thesar i gjallë i kulturës dhe historisë shqiptare./KultPlus.com

DeepSeek: Aplikacioni kinez që tronditi tregun e AI, por a ndryshoi lojën?

Vetëm një javë pas marrjes së detyrës nga presidenti amerikan Donald Trump, një aplikacion i ri kinez i inteligjencës artificiale (AI) me emrin DeepSeek tronditi Silicon Valley-n. Brenda natës, versioni DeepSeek-R1 u ngjit në krye të listës së shkarkimeve falas në SHBA në App Store të Apple. Kompania pretendoi se chatbot-i i saj rivalizonte ChatGPT-n, dhe madje ishte zhvilluar me një kosto shumë më të ulët.

Ky lajm pati pasoja të menjëhershme në tregun financiar: vlera e aksioneve të gjigantit të çipave Nvidia ra me 600 miliardë dollarë, duke shënuar humbjen më të madhe ditore për një kompani në historinë e bursës amerikane. Edhe aksione të tjera të lidhura me AI pësuan rënie.

PĂ«r shumĂ« analistĂ«, mbĂ«rritja e DeepSeek ishte “momenti Sputnik” i AI-sĂ«, duke sfiduar perceptimin se SHBA dominonte plotĂ«sisht kĂ«tĂ« fushĂ«. Aplikacioni tregoi se edhe me burime mĂ« tĂ« kufizuara mund tĂ« ndĂ«rtohej njĂ« model konkurrues, duke vĂ«nĂ« nĂ« dyshim qasjen amerikane tĂ« fokusuar te qendrat masive tĂ« tĂ« dhĂ«nave dhe fuqia e madhe kompjuterike.

Por suksesit të menjëhershëm i pasuan sfidat. Organizata në SHBA nisën ta ndalonin përdorimin e aplikacionit, mes frikës se të dhënat e përdoruesve mund të përfundonin në serverë në Kinë. Politika e privatësisë së kompanisë e konfirmon se të dhënat ruhen dhe përpunohen në Republikën Popullore të Kinës. SHBA madje nisi hetime mbi lidhjet e DeepSeek me ushtrinë dhe shërbimet e inteligjencës kineze.

Megjithatë, shumë start-up-e amerikane vazhdojnë ta përdorin modelin për të ulur kostot, shpesh duke e ekzekutuar lokalisht për të shmangur rreziqet e privatësisë. Ekspertët theksojnë se modeli kinez ndryshoi mënyrën se si mendohet për AI-në, duke treguar se efikasiteti mund të jetë po aq i rëndësishëm sa fuqia përpunuese.

Krahasimet financiare janë të dukshme: ndërsa OpenAI shpenzoi rreth 5 miliardë dollarë vetëm në vitin 2024, DeepSeekthotë se zhvilloi R1-in me vetëm 5.6 milionë dollarë, duke e kaluar modelin o1 të OpenAI në disa teste matëse.

Megjithatë, pas gjashtë muajsh, zhurma është zbehur. OpenAI ka rifituar terren duke lançuar modele të reja, përfshirë GPT-5  dhe tregu është kthyer sërish drejt investimeve masive në qendra të dhënash dhe infrastrukturë. Aksionet e Nvidia-s jo vetëm që janë rikuperuar, por kanë arritur nivele rekord, duke e bërë kompaninë më të vlefshme në histori.

Sipas analistëve, DeepSeek tani përballet me vështirësi për të ruajtur momentumin, me vonesa në produktin e ri DeepSeek-R2 për shkak të mungesës së çipave të avancuar dhe konkurrencës së ashpër si nga SHBA, ashtu edhe nga Kina.

Në fund, DeepSeek mbetet një shembull i fuqishëm se si një inovacion i papritur mund të tronditë tregjet dhe të ndryshojë diskutimin global, edhe nëse efekti i tij afatgjatë nuk është aq revolucionar sa dukej në fillim./KultPlus.com

Amy Schumer ndan rrĂ«fimin e ndjerĂ« pas operacionit tĂ« ‘rrezikshĂ«m’ nĂ« shpinĂ«

Aktorja dhe komediania e njohur Amy Schumer ka zbuluar për fansat e saj një moment të rëndësishëm në jetën personale, duke treguar se ka kaluar një operacion për një problem të vjetër në shpinë.

Përmes një postimi në Instagram, Schumer bëri të ditur se i është nënshtruar një laminektomie? një ndërhyrje kirurgjikale që konsiston në heqjen e një pjese të kockës së shtyllës kurrizore për të lehtësuar dhimbjet. Sipas saj, shkaku ishte një dëmtim i hershëm gjatë praktikës së surf-it.

“QĂ« nga lĂ«ndimi im me surf, L5 mĂ« ka shkaktuar shumĂ« dhimbje. Sot bĂ«ra njĂ« laminektomi! Rikuperimi Ă«shtĂ« i shpejtĂ« dhe kur tĂ« ndihem mĂ« mirĂ«, do tĂ« blej recipeta!”, ka shkruar ajo me humor.

Schumer ndau gjithashtu njĂ« selfie nga spitali nĂ« Instagram Stories, duke treguar momente tĂ« rikuperimit dhe duke ironizuar mbi bisedat qĂ« kishte dĂ«gjuar aty: “DĂ«gjova njĂ« bisedĂ« pas operacionit: ‘Pickleball mbajnĂ« kĂ«tĂ« vend nĂ« biznes’”.

Komediania ka qenë gjithmonë e hapur për sfidat e saj shëndetësore. Më herët këtë vit, ajo foli edhe për përdorimin e ilaçeve për humbje peshe, duke treguar se aktualisht përdor Mounjaro, pas një periudhe jo të mirë me Ozempic.
“Ozempic mĂ« bĂ«ri tĂ« pĂ«rjetoj njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« tmerrshme me tĂ« vjella,” ka rrĂ«fyer ajo nĂ« njĂ« intervistĂ«, ndĂ«rsa pĂ«r Mounjaro-n ka pasur njĂ« pĂ«rvojĂ« pozitive./KultPlus.com

‘Balt’ e pluhur do tĂ« bĂ«hem, tĂ« mĂ« shkelnjĂ« kĂ«mbë’ e saj’

Poemth nga Naim Frashëri

Bukuria

9.

Zëmra jote në krahrorët tënt

ËshtĂ« hekur Brenda n’ergjĂ«nt;

Dhe nĂ« linj’ aty krahruar, 

Si ndĂ« dhĂ© gur’ i paçmuar.

Dielli zënë me rezë, 

Vera në qelqe të zezë,

Shpirti brënda nër qivure,

Zot’ i madh nĂ«r katrĂ« mure! 

10.

Do të shtrihem

TĂ« venitem

Si kandili kur s’ka vaj

Balt’ e pluhur 

Do të bëhem

TĂ« mĂ« shkelnjĂ« kĂ«mbë’ e saj;

E të prehem 

Duke puthur

Atë këmbë pasandaj.

As më thua,

Ç’ke me mua?

Pse të dua paskam faj?/KultPlus.com

‘The Skin of Light’– Rikthehet nĂ« Korçë dhe pĂ«rfundon nĂ« Manhattan edicioni i tretĂ« i Gjon Mili International Video Art Festival

Edicioni i tretĂ« i Gjon Mili International Video Art Festival vjen kĂ«tĂ« vit nĂ«n temĂ«n poetike “The Skin of Light”, njĂ« ftesĂ« pĂ«r tĂ« shikuar dritĂ«n jo vetĂ«m si burim ndriçimi, por si njĂ« “lĂ«kurĂ«â€ ku ndĂ«rthuren kujtesa, perceptimi dhe forma.

Nga gjithsej 1,230 aplikime nga mbarë bota, vetëm 62 artistë janë përzgjedhur për të prezantuar vizionin e tyre mbi marrëdhënien me dritën, duke e paraqitur atë si një element që pulson mes botës reale dhe asaj virtuale, mes ndjeshmërisë intime dhe ndërveprimit artistik, transmeton KultPlus.

Festivali nis në Korçë, më 27-29 gusht, në Muzeun Gjon Mili, vendi ku filloi kjo nismë ndërkombëtare, ku për tre ditë video arti do të bashkëjetojë me kujtesën dhe historinë, në një lojë të pandërprerë formash dhe refleksesh. Më pas, nga 1 deri më 3 shtator, destinacioni i dytë është Dhërmiu, ku drita do të dialogojë me shtëpitë e vjetra dhe hapësirat e qiellit të hapur. 

Udhëtimi përmbyllet në zemër të Nju Jorkut, në Manhattan, nga 28 shtatori deri më 4 tetor, aty ku Gjon Mili arriti majat e famës së tij.

Programi përfshin net kushtuar artistëve fitues dhe ditë të tëra shfaqjesh ku drita shfaqet si element i gjallë, i ndjeshëm dhe gjithmonë në transformim. 

Ky edicion synon jo vetëm të nderojë trashëgiminë e mjeshtrit të fotografisë dhe dritës, por edhe të ndërtojë ura mes kulturave, vendeve dhe mënyrave të reja të të parit./KultPlus.com

Shkallë për qiell

Timo Flloko
Shkallë për qiell


Ngrita sytë, qiellin pashë,
Ku është skaji i tij, thashë.
A i soset fundi vallë?
Ndoshta duhen shpikur shkallë.
TĂ« padukshme, pa dyshim,
Shkallë që zgjaten pambarim,
Që takojnë fund e fillim,
Prej këtej në askund,
Gjithësisë pa anë e fund.

Fantazova të shkoj larg,
Botën poshtë ta shoh nga lart,
GjithĂ« ç’pata pas ta lĂ«,
Historitë një nga një,
Dashuritë pa shpirt në të,
Miq, tĂ« afĂ«rt qĂ« s’janĂ« mĂ«,
Mitet, ëndrrat dhe çdo gjë.

Sa ngjita shkallën e parë,
Ndjeva frikë, të jem i marrë?
N’atĂ« udhĂ« katrahurĂ«,
Humb pĂ«rjetĂ«, s’kthehesh kurrĂ«.
Nëse ndodh atje të mbes,
Zbrazëtisë, në univers,
Fillikat e i pashpresë,
Kush kujtohet të më presë?
Nëna la një det me lot,
Iku herët nga kjo botë.
(Kthehem s’kthehem, çfarĂ« pastaj,
Fatin tim mbi shpinë e mbaj)

U enda vite të tërë,
Jeta – njĂ« kĂ«shtjellĂ« nĂ« rĂ«rĂ«.
Në çdo skaj me stërmund,
Fundin prekja por s’kish fund,
Ishte fund sa ish fillim,
Hapësirës pa mbarim.

(S’ka fillim as fund ky bosh,
Nis e sos ku ta mendosh.)

*
Rrugëtova aq kohë qiellit,
Mend sa preka yjet, diellin.
Rënie ngjitje na shkon jeta,
QĂ« nga lindja gjer te vdekja.

*
Mbërrin koha që të zbres,
Yjet fikur një mëngjes


Këmbën ula kur, për djall,
Mend u vara, s’kishte shkallĂ« (!)
Udha çonte veç për lart
(Kurth qiellor, thirra në çart).
Pas nĂ« tokĂ« kthim s’kish mĂ«,
Shkallët shpinin në mosgjë,
Me shigjetën Udhë pa Kthim,
Gjithësisë pa mbarim,

Zbrazëtisë së askundit,
Shkalla ime ish e fundit.

Por u zgjova atë çast,
ÇfarĂ« vjen pas, ska pĂ«rmasĂ«,
Askund qiellit s’ështĂ« e shkruar,
Portë e hyrjes në parajsë.

KurrĂ« s’e dimĂ« se ç’tĂ« fshehta,
Na i ngre fati më pas..!/KultPlus

Demi Lovato ribashkohet me Jonas Brothers pas 15 vitesh në skenë

NĂ« koncertin e mbajtur tĂ« dielĂ«n nĂ« New Jersey, Jonas Brothers surprizuan publikun me njĂ« moment nostalgjik. Demi Lovato u ngjit papritur nĂ« skenĂ« pĂ«r t’u bashkuar me Joe, Kevin dhe Nick Jonas, duke performuar kĂ«ngĂ« tĂ« njohura nga filmi i famshĂ«m “Camp Rock”.

Ky ribashkim shĂ«noi 15 vite nga koha kur Demi dhe Joe u takuan gjatĂ« xhirimeve tĂ« filmit, moment tĂ« cilin kĂ«ngĂ«tarja e ndau edhe nĂ« Instagram me fjalĂ«t: “PĂ«r librat e historisĂ«â€.

Bashkëshorti i saj, muzikanti Jordan Lutes, shfaqi mbështetje të plotë me një koment plot krenari. Ndërkohë, koncerti ishte pjesë e turneut të 20-vjetorit të Jonas Brothers, i mbushur me performanca dhe surpriza për fansat, duke përfshirë edhe mysafirë specialë nga projektet e tyre të njohura./KultPlus

Kurti takon zyrtarin gjerman, bisedojnë për ekonominë, integrimin evropian dhe sfidat rajonale

Kryeministri i Kosovës në detyrë, Albin Kurti, u takua mbrëmë me drejtorin për Ballkanin Perëndimor në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, Michael Reiffenstuel, dhe ambasadorin gjerman në Kosovë, Jörn Rohde.

Takimi u fokusua në marrëdhëniet dhe bashkëpunimin bilateral, veçanërisht në fushën e ekonomisë dhe investimeve të huaja, zhvillimet politike në vend, situatën në Ballkanin Perëndimor dhe procesin e integrimit evropian.

Kurti theksoi performancën ekonomike pozitive të gjashtëmujorit të parë të vitit, rezultatet e politikave të punësimit dhe angazhimin për të drejtat dhe mirëqenien e pakicave. Ai shprehu edhe shqetësimin për ndikimin e fushatave dezinformuese dhe lajmeve të rreme në shoqëritë demokratike.

Kryeministri falënderoi Reiffenstuel për vizitën dhe mbështetjen e vazhdueshme të Gjermanisë ndaj Kosovës./KultPlus

NASA zbulon detaje të pabesueshme nga Marsi

Roveri Perseverance i NASA-s ka dërguar një nga panoramat më të detajuara të Planetit të Kuq, duke i ofruar shkencës një pasqyrë të rrallë të terrenit marsian. Mozaiku 360 gradë, i përbërë nga 96 imazhe të marra më 26 maj, tregon kodra deri në 65 kilometra larg, falë një dite me qiell jashtëzakonisht të kthjellët e pa pluhur.

NASA ka publikuar dy versione të panoramës: një me ngjyra të përmirësuara që shfaq qiellin në blu, dhe një tjetër në ngjyra natyrale me qiellin karakteristik të kuqërremtë të Marsit.

This view of Mars is worth a minute of your day.
Not typically known for blue skies, Mars gets a stylized twist in this enhanced-color panorama in order to bring out subtle differences in the Martian terrain.
The real skies? Reddish.
The view? Worth it. https://t.co/HUd1HeoRd1 pic.twitter.com/akvnAa65G8

— NASA 360 (@NASA360) August 9, 2025

ShkencĂ«tarĂ«t janĂ« tĂ« intriguar nga njĂ« shkĂ«mb i madh qĂ« duket sikur “lundron” mbi njĂ« brez ranor, si dhe nga zona e quajtur Falbreen, qĂ« mund tĂ« jetĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« vjetrat e studiuara ndonjĂ«herĂ« nga roveri. Panorama zbulon gjithashtu kufirin mes dy njĂ«sive gjeologjike dhe gjurmĂ«t e rrotave tĂ« Perseverance.

Ky mision është pjesë e përgatitjeve për eksplorimin e ardhshëm njerëzor të Marsit, i cili pritet të nisë pas programeve Artemis të NASA-s./KultPlus

NASA's Perseverance Rover at 'Falbreen' on the red planet MARS
Mars is a dusty place – but every two years, the dust settles. The Perseverance rover's imaging team took advantage of this moment to capture one of the sharpest panoramas of its mission so far! pic.twitter.com/UzMvrm8gaD

— tellme (@ankushasp) August 7, 2025

“Express” e rendit ShqipĂ«rinĂ« si destinacionin mĂ« tĂ« mirĂ« pĂ«r njĂ« arratisje nĂ« bregdet

Maldivet janĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr pĂ«r shumĂ« pushues falĂ« plazheve tĂ« tyre tĂ« pastra, ujĂ«rave tĂ« kaltra dhe temperaturave tĂ« ngrohta rreth 30 gradĂ« Celsius, shkruan Anders Anglesey nĂ« njĂ« artikull tĂ« botuar nĂ« tĂ« pĂ«rditshmen britanike “Express”.

ShqipĂ«ria, e konsideruar shpesh si “Maldivet e EvropĂ«s” – falĂ« plazheve tĂ« saj tĂ« pastra, ujĂ«rave kristalore dhe temperaturave qĂ« arrijnĂ« nĂ« 30 gradĂ« Celsius, Ă«shtĂ« njĂ« destinacion shumĂ« afĂ«r BritanisĂ« sĂ« Madhe dhe tĂ«rheqĂ«se pĂ«r shumĂ« turistĂ«.

NdĂ«rsa e gjejmĂ« veten nĂ« kulmin e sezonit turistik – me hotele tĂ« rezervuara dhe bagazhe padyshim tĂ« paketuara, disa vizitorĂ« mund tĂ« jenĂ« duke kĂ«rkuar tashmĂ« destinacionin e tyre tĂ« ardhshĂ«m tĂ« udhĂ«timit.

Maldivet, padyshim që janë në lista të shumta dëshirash, për shkak të vijave bregdetare të pastra dhe ujërave të kaltra të oqeanit.

MegjithatĂ«, çmimet e larta dhe kohĂ«zgjatja e udhĂ«timit mund t’i dekurajojnĂ« disa turistĂ« nga arratisja e tyre nĂ« Oqeanin Indian.

“Booking.com” zbuloi se vitin e kaluar, turistĂ«t balancuan kufizimet buxhetore dhe dĂ«shirat pĂ«r pushime luksoze.

Platforma vuri në dukje se 62% e turistëve treguan se rritja e kostove të jetesës do të kufizonte shpenzimet e tyre të udhëtimit për vitin 2024.

“Booking.com” tha se 50% e pushuesve dĂ«shironin tĂ« vizitonin njĂ« vend ku shpenzimet e jetesĂ«s ishin mĂ« tĂ« ulĂ«ta se nĂ« vendin e tyre tĂ« origjinĂ«s.

Vitin e kaluar, ekspertĂ«t e udhĂ«timeve tĂ« “Booking.com” sugjeruan qĂ« pushuesit mund tĂ« zgjidhnin plazhet magjepsĂ«se dhe akomodimet mahnitĂ«se buzĂ« detit nĂ« ShqipĂ«ri.

Vendi ballkanik, i vendosur midis Malit të Zi dhe Greqisë, ofron pushime mesdhetare me një kosto shumë më të ulët krahasuar me destinacionet e tjera në rajon.

NĂ« mĂ«nyrĂ« specifike, “Booking.com” e pĂ«rcaktoi qytetin bregdetar tĂ« VlorĂ«s si njĂ« nga zgjedhjet e tyre kryesore pĂ«r vitin 2025.

Xhevahiri i Ballkanit, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« destinacioni mĂ« i mirĂ« pĂ«r njĂ« arratisje nĂ« plazh – falĂ« ujĂ«rave tĂ« kristalta, maleve mbresĂ«lĂ«nĂ«se dhe pĂ«rballueshmĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« turistĂ«t.

“E fshehur nĂ« jugperĂ«ndim – perla e ShqipĂ«risĂ«, Vlora – Ă«shtĂ« pika e fillimit tĂ« RivierĂ«s Shqiptare dhe njĂ« bazĂ« e shkĂ«lqyer pĂ«r udhĂ«time rrugore pĂ«r tĂ« eksploruar vijĂ«n bregdetare me diell.

Vlora është shtëpia e disa prej plazheve më të bukura të Shqipërisë, bregdeti i mahnitshëm u ofron vizitorëve plazhe të ngjashme me Maldivet.

Rreth 43% e turistëve britanikë kërkojnë pushime luksoze me më pak kosto.

Ndërsa nuk ofrohen ende fluturime direkte për në Vlorë, aeroporti më i afërt është afërsisht dy orë larg me makinë në kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranë.

Ekziston gjithashtu njĂ« mori fluturimesh me çmime tĂ« pĂ«rballueshme qĂ« ju çojnĂ« direkt nga Britania e Madhe nĂ« ShqipĂ«ri – sigurohuni qĂ« tĂ« eksploroni opsionet mĂ« tĂ« mira qĂ« i pĂ«rshtaten nevojave tuaja.

Marrja me qira e një makine është një mundësi më e përshtatshme për të arritur në Vlorë pasi të mbërrini në Shqipëri.

Gjithashtu, shërbime transporti ofrohen nga autobusë që operojnë midis Aeroportit të Tiranës dhe Vlorës.

Por vizitorët që duan të eksplorojnë kryeqytetin, mund të marrin një autobus nga terminali i autobusëve në qendër të qytetit.

Për shkak të popullaritetit të saj, ka një mori opsionesh në dispozicion për turistët që dëshirojnë të qëndrojnë në Vlorë.

Qyteti i bukur bregdetar ofron akomodime që fillojnë nga 47,87 paund dhe hotele me pesë yje që fillojnë nga 189,06 paund nata./atsh/

Takim Osmani-Reiffenstuel: Forcimi i marrëdhënieve Kosovë-Gjermani

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, priti sot në takim Drejtorin për Ballkanin Perëndimor në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, Michael Reiffenstuel. Gjatë takimit u diskutuan zhvillimet e fundit në Kosovë dhe rajon, me fokus të veçantë tek procesi i konstitutimit të parlamentit.

Presidentja Osmani vuri theksin te forcimi i marrëdhënieve dypalëshe dhe bashkëpunimi ekonomik, si dhe fuqizimi i pozitës së Kosovës në arenën ndërkombëtare. Ajo konfirmoi gatishmërinë për bashkëpunim të thellë me Qeverinë e Kancelarit Merz dhe vlerësoi rolin jetik të Gjermanisë në mbrojtjen e vlerave demokratike, unitetit transatlantik dhe sigurisë evropiane, transmeton KultPlus.

Osmani nënvizoi se Gjermania mbetet shtyllë strategjike për Kosovën në ruajtjen e stabilitetit rajonal dhe avancimin e rrugës euroatlantike të vendit. Ajo kërkoi mbështetjen e vazhdueshme të Berlinit për integrimin e plotë ndërkombëtar të Kosovës, duke përfshirë anëtarësimin në Këshillin e Evropës, si dhe përforcimin e institucioneve demokratike dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut.

Në lidhje me procesin e dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, Presidentja theksoi nevojën për qartësi strategjike, afate të përcaktuara dhe objektiva konkrete, duke insistuar se normalizimi duhet të nënkuptojë njohjen reciproke dhe respektimin e integritetit territorial të Kosovës.

Gjithashtu, Osmani foli për rëndësinë e largimit të masave të padrejta dhe rolin e mundshëm të Gjermanisë në këtë drejtim.

Në përfundim të takimit u diskutua edhe për mënyrat konkrete të bashkëpunimit bilateral, duke theksuar se takime të tilla dhe vizita të nivelit të lartë kontribuojnë në realizimin e objektivave të përbashkëta për paqe dhe stabilitet në rajon./KultPlus

Ura e Terziut në Gjakovë, një monument historik dhe arkitekturor me vlera të veçanta

Ura e Terziut ndodhet në kilometrin e 7-të të rrugës Gjakovë-Prizren, mbi lumin Erenik, dhe përfaqëson një nga thesaret arkitekturore dhe historike të rajonit. Ndërtuar në shekullin e XVIII nga Esnafi i Terzive të Gjakovës, kjo urë ka një rëndësi të madhe jo vetëm historike, por edhe ekonomike dhe kulturore.

Ura ka shërbyer si një nyjë kyçe lidhëse tregtare mes vilajeteve të Perandorisë Osmane, duke kontribuar në zhvillimin ekonomik të zonës. Arkitektura e saj dallon për ndërtimin me gurë vendas dhe strukturën unike prej 11 harqesh gjysmë-rrethorë dhe dhjetë dritareve shkarkuese ndërmjet tyre, shkruan KultPlus.

Me gjatësi 192.8 metra dhe gjerësi mesatare prej 5 metrash, ura është një shembull i shkëlqyer i mjeshtërisë ndërtimore të kohës, ku, pavarësisht mungesës së teknologjive moderne, mjeshtrit e ndërtimit kanë arritur të krijojnë një strukturë të qëndrueshme dhe artistike.

Restaurimi i fundit u krye në vitin 1982 nga Enti Krahinor i Prishtinës për Mbrojtjen e Monumenteve të Kulturës, dhe aktualisht gjendja e urës është e mirë, megjithatë mungon një mirëmbajtje e vazhdueshme për ta ruajtur këtë monument të rëndësishëm për brezat që do të vijnë./KultPlus/

Kujdesi për lokalitetin arkeologjik në Prizren, thirrje për veprim të menjëhershëm

Organizata “EC Ma Ndryshe” ka shprehur shqetĂ«simin pĂ«r dĂ«mtimin e paneleve informuese nĂ« lokalitetin arkeologjik nĂ« Sheshin e Lidhjes nĂ« Prizren, njĂ« prej hapĂ«sirave me vlerĂ« tĂ« veçantĂ« historike dhe arkeologjike tĂ« qytetit.

Panelet informuese, që kanë për qëllim të ofrojnë njohuri dhe interpretim për vizitorët, janë dëmtuar duke rrezikuar kështu përvojën e tyre dhe duke kontribuar në degradimin e lokalitetit.

“EC Ma Ndryshe” bĂ«n apel pĂ«r kujdes mĂ« tĂ« madh nga publiku dhe kĂ«rkon mirĂ«mbajtje tĂ« vazhdueshme nga institucionet pĂ«rgjegjĂ«se, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« kjo pasuri kulturore tĂ« ruhet dhe tĂ« jetĂ« e aksesueshme pĂ«r brezat e ardhshĂ«m.

Organizata rikujton gjithashtu se ruajtja e trashëgimisë kulturore është një përgjegjësi e përbashkët, ku bashkëpunimi midis komunitetit dhe institucioneve është thelbësor për mbrojtjen e këtyre vlerave të rëndësishme./KultPlus/

Zbulimi i papritur: Botimi origjinal i “The Hobbit” shitet pĂ«r shifĂ«r rekord

NjĂ« botim i parĂ« i rrallĂ« i romanit klasik “The Hobbit” nga J.R.R. Tolkien Ă«shtĂ« shitur pĂ«r njĂ« çmim rekord prej 43,000 paund nĂ« njĂ« ankand online, duke kapĂ«rcyer pritshmĂ«ritĂ« e ekspertĂ«ve katĂ«rfish.

Libri u zbulua rastësisht gjatë një pastrimi në një shtëpi në Bristol, ku ishte fshehur në një raft librash. Ky botim i vitit 1937, një nga vetëm 1,500 kopjet origjinale të botuara atëherë, është ndër librat më të kërkuar në literaturën moderne, njofton KultPlus.

I lidhur me pëlhurë jeshile të zbehur dhe i pajisur me ilustrime bardh e zi të autorit, botimi dallon nga versionet e mëvonshme që përmbajnë ilustrime me ngjyra. Libri ishte më parë pjesë e bibliotekës së botanistit të njohur Hubert Priestley, i cili kishte lidhje të ngushta me Universitetin e Oksfordit, ku Tolkien ishte profesor.

“Askush nuk e dinte qĂ« ky libĂ«r ishte aty,” tha specialistja e librave nga shtĂ«pia britanike e ankandeve qĂ« e zbuloi.

Libri u ble nga njĂ« koleksionist privat nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar dhe besohet se Ă«shtĂ« njĂ« nga çmimet mĂ« tĂ« larta tĂ« paguara ndonjĂ«herĂ« pĂ«r njĂ« botim tĂ« parĂ« tĂ« “The Hobbit”.

Vepra ikonike e Tolkien-it, sĂ« bashku me serinĂ« “Zoti i Unazave”, ka shitur mbi 250 milionĂ« kopje nĂ« mbarĂ« botĂ«n dhe vazhdon tĂ« frymĂ«zojĂ« breza lexuesish dhe artdashĂ«sish, mĂ« shumĂ« se 50 vjet pas vdekjes sĂ« autorit./KultPlus/

Zbulohet se meteoriti që goditi një shtëpi në SHBA është më i vjetër se toka

Një meteorit që goditi një shtëpi në SHBA në qershor zbulohet të jetë më i vjetër se toka.

Universiteti Shtetëror i Xhorxhias përfundoi analizën e meteoritit që goditi një shtëpi në SHBA më 26 qershor dhe shpoi çatinë e shtëpisë.

Sipas një deklarate në faqen e internetit të universitetit, meteoriti u përcaktua të jetë formuar afërsisht 4.56 miliardë vjet më parë.

Sipas kësaj, meteoriti është afërsisht 20 milionë vjet më i vjetër se toka.

Hulumtuesi i Universitetit tĂ« Xhorxhias, Scott Harris tha se “Ky meteorit, i cili hyri nĂ« atmosferĂ«, kishte histori tĂ« gjatĂ« pĂ«rpara se tĂ« godiste shtĂ«pinĂ«â€.

Pronarët e shtëpisë ku goditi meteori thanë se ende po gjejnë mbetje të meteoritit përreth zonës./AA/

Festivali “Nona”, tradita e pĂ«rvitshme kushtuar gjysheve mikpritĂ«se pĂ«rmetare

Edicioni i pestĂ« i Festivalit “Nona”, gjallĂ«roi fundjavĂ«n e PĂ«rmetit, duke mbledhur aty njĂ« numĂ«r tĂ« madh kĂ«ngĂ«tarĂ«sh e instrumentistĂ«sh tĂ« cilĂ«t ia shtuan harenĂ« festĂ«s.

Festivali “Nona”, i kthyer tashmĂ« nĂ« njĂ« traditĂ« tĂ« pĂ«rvitshme, si njĂ« hapĂ«sirĂ« ku promovohen kulinaria, vlerat dhe burimet e shumta tĂ« tĂ« gjithĂ« zonĂ«s, u bĂ« shkak qĂ« nĂ« qytet tĂ« mblidheshin njĂ« numĂ«r i madh vizitorĂ«sh vendas e tĂ« huaj. PjesĂ«marrĂ«sit nĂ« kĂ«tĂ« festĂ« me shumĂ« energji pozitike kĂ«tĂ« vit ishin edhe nga Vlora, DurrĂ«si, Kosova etj.

TĂ« pranishme tek “Nona” e PĂ«rmetit ishin edhe zv/kryeministrja Belinda Balluku dhe ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro, tĂ« cilat pĂ«rgĂ«zuan organizatorĂ«t e kĂ«saj feste qĂ« tashmĂ« i ka kapĂ«rcyer kufijtĂ« e njĂ« feste lokale, si dhe veçanĂ«risht kryetaren e bashkisĂ«, Alma HoxhĂ«n, pĂ«r mbĂ«shtetjen qĂ« i ka dhĂ«nĂ«.

Përveç koncertit me emra të njohur të skenës shqiptare, në shesh u promovuan prodhimet vendase, kulinaria, vlerat e zonës dhe mikpritja unike e Përmetit.

Festavali “Nona” Ă«shtĂ« njĂ« homazh kushtuar gjysheve shqiptare e veçanĂ«risht atyre pĂ«rmetare, qĂ« e kanĂ« ngritur nĂ« majat mĂ« tĂ« larta mikpritjen, duke bĂ«rĂ« qĂ« qyteti tĂ« rezervohet 100% nĂ« çdo bujtinĂ«, hotel e shtĂ«pi pritĂ«se./atsh/

Robin Williams, një yll që ndrin akoma në historinë e filmit dhe komedisë

Më 11 gusht 2014, bota humbi një nga aktorët dhe komedianët më të dashur të të gjitha kohërave, Robin Williams. Me humorin e tij të jashtëzakonshëm, talentin e pashoq dhe energjinë e pakufishme, Williams arriti të bëhej një ikonë globale që preku zemrat e miliona njerëzve përmes filmave, shfaqjeve dhe improvizimeve të tij.

Një karrierë e pasur dhe e larmishme
Robin McLaurin Williams lindi mĂ« 21 korrik 1951 nĂ« Chicago, SHBA. Ai filloi karrierĂ«n e tij nĂ« vitet ’70 si komedian stand-up, duke shfaqur njĂ« stil tĂ« shpejtĂ« dhe tĂ« paharrueshĂ«m qĂ« kombinonte humor absurd, imitime dhe lojĂ«ra fjalĂ«sh. Shpejt u bĂ« njĂ« figurĂ« e njohur nĂ« televizion, sidomos me rolin e tij si Mork nĂ« serialin e famshĂ«m Mork & Mindy, qĂ« e bĂ«ri tĂ« famshĂ«m nĂ« mbarĂ« botĂ«n.

Por ajo që e bëri Robin Williams një yll të vërtetë ishte aftësia për të kaluar me sukses nga komedia në drama. Ai i dha jetë personazheve të paharrueshëm në filma si Dead Poets Society (1989), ku luajti një mësues frymëzues që inkurajonte nxënësit e tij të jetonin me pasion dhe guxim, dhe Good Will Hunting (1997), për të cilin fitoi edhe çmimin Oscar për Aktorin më të Mirë në Rol Dytësor.

Williams i solli ngrohtësi, humor dhe humanizëm roleve të tij, duke lënë një gjurmë të thellë në kinematografi. Filma si Mrs. Doubtfire, Aladdin (ku i dha zërin personazhit të Genit), Patch Adams, dhe Jumanji janë vetëm disa nga momentet ku ai dëshmoi se ishte një artist shumëdimensionale.

Një njeri me sfida personale
Pas shkëlqimit në skenë dhe ekran, Robin Williams përballej me betejat e tij personale. Ai vuajti nga depresioni, ankthi dhe më vonë iu diagnostikua sëmundja Parkinson. Më 2014, ai ndërroi jetë nga vetëvrasja, duke lënë pas një boshllëk të madh në botën e artit dhe te mijëra fansave të tij.

Në vitet e fundit të jetës, Williams ishte edhe më i hapur për sfidat që kalonte, duke u bërë zë i rëndësishëm në nismat për shëndetin mendor dhe ndërgjegjësimin për problemet psikologjike.

Trashëgimia e tij
Robin Williams nuk ishte thjesht një aktor dhe komedian; ai ishte një dritë e vërtetë që shndritte errësirën me humorin dhe mirësinë e tij. Ai la një pasuri të jashtëzakonshme artistike që vazhdon të frymëzojë brezat e rinj.

Në përvjetorin e vdekjes së tij, kujtojmë energjinë e pakrahasueshme, talentin e rrallë dhe humanizmin e thellë që e bënë Robin Williams një legjendë të përjetshme./KultPlus.com

❌