❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Franceinfo: Shqipëria, El Doradoja e re e turizmit evropian

✇KultPlus
By: Kult Plus

Rubrika “Ne, evropianĂ«t” na çoi kĂ«tĂ« tĂ« martĂ«, mĂ« 5 gusht, nĂ« ShqipĂ«ri apo El Doradon e re pĂ«r pushuesit, sipas stacionit tĂ« njohur informativ francez, Franceinfo.

”Ky vend i ish-Bllokut Lindor ishte pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« njĂ« nga regjimet mĂ« tĂ« mbyllura nĂ« EvropĂ«. Tani po hapet pĂ«r turizĂ«m, me rezultate spektakolare.

Një rritje prej 80% e turistëve në pesë vjet.

Ujëra bruz dhe ishuj të shkretë. Kjo nuk është as Karaibet dhe as Maldivet, por Shqipëria, e vendosur midis Greqisë dhe Italisë, e cila tani është gjithashtu e njohur për turistë nga e gjithë bota.

Shqipëria, ku qytetërimet mesdhetare kanë pasuar njëra-tjetrën, secila duke lënë gjurmë sublime greke, romake, bizantine, veneciane dhe osmane.

Dhe kohët e fundit, përgjatë gjithë vijës bregdetare, bunkerë po aq të shëmtuar sa periudha në të cilën u ndërtuan.

Dhe gjithashtu në Tiranë, kryeqytet, një mbetje e një regjimi komunist paranojak që kishte frikë nga pushtimet.

Njëri prej tyre tani është shndërruar në një muze për turistët mosbesues.

“Ky bunker nuk u pĂ«rdor kurrĂ« pĂ«r luftĂ«, sepse nuk patĂ«m kurrĂ« luftĂ«. Pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, u pĂ«rdor shumĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« nĂ« pyetje njerĂ«zit”, shpjegon Sokol Selami, njĂ« guidĂ« nĂ« ”Bunk’Art”.

12 milionë turistë në vitin 2024

Kështu veproi regjimi i terrorit i Enver Hoxhës, i fundit i admiruesve të Stalinit. Për më shumë se 40 vjet, Shqipëria mbeti një nga vendet më të mbyllura në botë.

NĂ« vitin 1991, regjimi ra.

Shqiptarët zbuluan lirinë.

Gati 35 vjet më vonë, ndërtesa ultramoderne po shfaqen në sheshin kryesor të Tiranës.

Toka e shqiponjave është hapur ndaj botës së jashtme. Dhe turistët po vërshojnë.

12 milionë u numëruan vitin e kaluar.

Ky është një efekt pas Covid-19 dhe medieve sociale që po e popullarizojnë destinacionin.

“Ne erdhĂ«m tĂ« filmojmĂ« ShqipĂ«rinĂ« pĂ«r tĂ« inkurajuar njerĂ«zit tĂ« vizitojnĂ« kĂ«tĂ« vend, sepse nĂ« Poloni nuk Ă«shtĂ« ende njĂ« destinacion kaq popullor”, thotĂ« Adrianna Skon, njĂ« influencere polake.

Dhe profesionistët e turizmit kanë gjetur mënyrën se si ta shesin atë.

“Jam kĂ«tu me ftesĂ« tĂ« njĂ« agjencie udhĂ«timesh polake qĂ« shet udhĂ«time nĂ« ShqipĂ«ri. Ne donim vetĂ«m tĂ« kontrollonim nĂ«se Ă«shtĂ« vĂ«rtet mjaftueshĂ«m interesante pĂ«r ta rekomanduar, dhe qĂ« nga dita jonĂ« e parĂ«, menduam se ishte vĂ«rtet e shkĂ«lqyer”, shpjegon gruaja e re nĂ« hyrje tĂ« videos sĂ« saj.

Këto video janë krijuar nga influencerë dhe marka, por edhe nga udhëtarë të zakonshëm.

Në mediat sociale, Shqipëria po shpërthen si destinacion.

“Ne pamĂ« video nĂ« TikTok dhe pastaj bĂ«mĂ« disa kĂ«rkime dhe kjo na çoi kĂ«tu”, rrĂ«fyen turistĂ«t.

Një tjetër avantazh për një audiencë shpesh shumë të re janë çmimet janë shumë të ulëta./ atsh/ KultPlus.com

↗

FARDI FEST 2025 rikthen ngjyrat, zërat dhe shijet e Anadrinisë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në Kompleksin Memorial në Gradish të Xërxës, më 6 dhe 7 gusht po mbahet edicioni i dytë i festivalit FARDI FEST 2025, i cili sjell në qendër të vëmendjes trashëgiminë kulturore të Anadrinisë, përmes aktiviteteve të shumta që bashkojnë brezat.

Me moton “TrashĂ«gimia qĂ« bashkon brezat”, festivali ofron njĂ« program tĂ« pasur kulturor, artistik dhe argĂ«tues. PjesĂ« e tij janĂ« lojĂ«rat tradicionale, kĂ«ndi i artit figurativ “Muri i Ngjyrave”, prezantimi i ushqimeve tradicionale nga zona, si dhe Muzeu i LuftĂ«s – njĂ« kujtesĂ« e historisĂ« sĂ« AnadrinisĂ«.

Policia e Kosovës ka sjellë një program të dedikuar për fëmijë dhe familje, ndërsa nuk mungojnë as aktivitetet sportive dhe mundësia për bashkëlojë me yjet e basketbollit të Rahovecit.

Festivali gjithashtu promovon bizneset vendore dhe përmbyllet çdo natë me koncert festiv ku performojnë artistë të njohur të muzikës popullore.

FARDI FEST 2025 mbahet nga ora 18:30 deri në 00:00, dhe synon të jetë një pikë takimi për të gjitha gjeneratat që duan të ruajnë e të festojnë trashëgiminë kulturore të Anadrinisë./KultPlus.com

↗

Osmani pas takimit me Peter SÞrensen: Procesi i drejtë i dialogut, kyç për paqen në rajon

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, është takuar me Përfaqësuesin e posaçëm të Bashkimit Evropian, Peter SÞrensen, me të cilin ka diskutuar mbi zhvillimet e fundit në vend dhe rajon.

Ajo theksoi se një proces i drejtë dhe i paanshëm i dialogut, me objektiva të qarta, është thelbësor për paqen dhe stabilitetin në rajon. Në takim u trajtua gjithashtu rëndësia e avancimit të integrimit evropian të Kosovës, si dhe nevoja për heqjen e masave të padrejta të vendosura ndaj qytetarëve të saj.

Presidentja Osmani ngriti edhe shqetësimin për arrestimet arbitrare të qytetarëve të Kosovës nga ana e Serbisë, duke i cilësuar si shkelje serioze të të drejtave të njeriut dhe pengesë për normalizimin e marrëdhënieve.

Takimi vjen në një kohë kur tensionet në rajon mbeten të larta dhe Bashkimi Evropian po kërkon rifillimin e dialogut me angazhim të shtuar nga të dy palët./KultPlus.com

↗

Nga tensionet reale në kiminë e ekranit, marrëdhënia e ndërlikuar mes Sharon Stone dhe Michael Douglas

✇KultPlus
By: Kult Plus

Tensionet reale mes aktorĂ«ve nĂ« jetĂ«n jashtĂ« kamerĂ«s shpeshherĂ« mund tĂ« jenĂ« burim sfidash gjatĂ« xhirimeve. Por nĂ« disa raste, pikĂ«risht ato e bĂ«jnĂ« magjinĂ« e ekranit tĂ« funksionojĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« tĂ« thellĂ« e autentike. Kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo qĂ« ndodhi mes Sharon Stone dhe Michael Douglas gjatĂ« bashkĂ«punimit tĂ« tyre tĂ« vitit 1992, “Basic Instinct”.

Në një intervistë Stone rrëfen se marrëdhënia e saj me Douglas ishte e tensionuar qysh përpara se të fillonin xhirimet. Aktori nuk ishte entuziast për të provuar skena me të, duke qenë se ajo ishte një emër i panjohur në atë kohë.
“Ai nuk donte tĂ« tregonte tĂ« pasmet e tij nĂ« ekran me njĂ« tĂ« panjohur – dhe unĂ« e kuptova kĂ«tĂ«,” tha Stone.

Por më shumë sesa mungesa e famës, ajo përmend një incident të mëparshëm mes tyre në Festivalin e Filmit në Kanë, që ndikoi negativisht në marrëdhënien e tyre.
“Ishim njĂ« grup njerĂ«zish dhe ai po fliste pĂ«r dikĂ« dhe fĂ«mijĂ«t e tyre. E njihja shumĂ« mirĂ« atĂ« person pĂ«r tĂ« cilin po fliste. KĂ«shtu qĂ« ndĂ«rhyra dhe ai mĂ« bĂ«rtiti: ‘ÇfarĂ« dreqin di ti?’ Ishte njĂ« bisedĂ« qĂ« kishte tĂ« bĂ«nte me marrĂ«dhĂ«nien baba-bir,” kujton ajo.
Ajo nuk e kaloi pa reagim:
“TĂ«rhoqa karrigen mbrapa dhe i thashĂ«: ‘Hajde tĂ« dalim jashtĂ«.’” JashtĂ«, sipas saj, ajo i sqaroi afĂ«rsinĂ« me personin pĂ«r tĂ« cilin po fliste dhe theksoi se e njihte situatĂ«n shumĂ« mĂ« mirĂ« nga afĂ«r.

Ky episod la njĂ« shije jo tĂ« mirĂ«, dhe mĂ« pas, kur emri i saj u pĂ«rzgjodh pĂ«r rolin kryesor nĂ« “Basic Instinct”, Stone thotĂ«:
“Nuk mendoj se ai donte qĂ« unĂ« tĂ« isha partnerja e tij nĂ« film.”

Por pikërisht kjo dinamikë e brendshme, tensioni i nënkuptuar dhe raporti i ftohtë personal, u kthyen në shtyllë të fuqishme të interpretimit në ekran.
“Tensioni funksionoi nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« shkĂ«lqyer gjatĂ« xhirimeve,” shpjegon ajo. “Nuk u mĂ«rzita kur ai mĂ« bĂ«rtiti. Ishte diçka qĂ« ndihmoi shumĂ« nĂ« ndĂ«rtimin e dinamikĂ«s mes personazheve tanĂ«, sepse Michael ka nerva dhe mua nuk mĂ« interesonte fare.”

Kjo distancë dhe energji e ftohtë mes tyre i dha jetë kimisë seksuale dhe tensionit psikologjik që e bëri filmin kaq të veçantë. Personazhet e tyre, Catherine Trammel dhe detektivi Nick Curran, funksionojnë për shkak të mosbesimit të ndërsjellë, dominancës, manipulimit dhe kontrollit emocional. Të gjitha këto elemente, duket se kishin edhe një bazë reale jashtë skenarit.

Me kalimin e kohĂ«s, raporti mes tyre u pĂ«rmirĂ«sua. “PĂ«rfunduam duke qenĂ« miqtĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«, dhe jemi ende miq edhe sot,” thotĂ« Stone. “E admiroj jashtĂ«zakonisht shumĂ«.”

Nga ana tjetĂ«r, pĂ«rfaqĂ«suesi i Michael Douglas, Allen Barry, tha se aktori “u habit shumĂ« nga fjalĂ«t e Sharon”, dhe nuk kujton ndonjĂ« pĂ«rplasje tĂ« tillĂ« mes tyre. Sipas tij, Douglas e parĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« Stone nĂ« provĂ«n nĂ« ekran qĂ« regjistroi Paul Verhoeven dhe menjĂ«herĂ« tha: “Ky Ă«shtĂ« ai personazhi.” Barry gjithashtu thekson se takimi i tyre nĂ« KanĂ« ndodhi mĂ« vonĂ«, nĂ« vitin 1992, gjatĂ« promovimit tĂ« filmit, kur ata tashmĂ« ishin miq.

PavarĂ«sisht se versionet e kujtimeve mund tĂ« dallojnĂ«, njĂ« gjĂ« mbetet e qartĂ«: tensioni i vĂ«rtetĂ« jashtĂ« kamerave ndihmoi nĂ« formĂ«simin e njĂ« prej marrĂ«dhĂ«nieve mĂ« komplekse dhe magjepsĂ«se nĂ« historinĂ« e kinemasĂ«. Ai nuk i pengoi, por pĂ«rkundrazi, e thelloi interpretimin e tyre dhe e bĂ«ri “Basic Instinct” njĂ« klasik tĂ« pavdekshĂ«m./KultPlus.com

↗

Magjia që lindi në letër dhe lulëzoi në ekran: nga Charles Perrault te Georges MéliÚs dhe Walt Disney

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« njĂ« botĂ« ku pluhuri i harresĂ«s shpesh mbulon Ă«ndrrat e brishta, “Hirushja” lindi si njĂ« melodi qĂ« pĂ«rshkon shekujt, e thurur nga penat e urta tĂ« tregimtarĂ«ve dhe ngjizur nĂ« shpirtin njerĂ«zor si njĂ« shpresĂ« e pĂ«rjetshme. NdĂ«r tĂ« parĂ«t qĂ« i dha formĂ« kĂ«saj magjie ishte Charles Perrault, nĂ« vitin 1697, kur botoi pĂ«rrallĂ«n “Cendrillon ou la petite pantoufle de verre”, njĂ« histori qĂ«, ndonĂ«se e njohur pĂ«r rrĂ«njĂ«t e saj popullore, u kthye nĂ« njĂ« simfoni letrare falĂ« finesĂ«s dhe imagjinatĂ«s sĂ« Perraultit.

Ishte ai që i fali Hirushës këpucën e qelqit, një objekt i vogël e i brishtë, por më i fortë se çdo mur pallati. Ai që krijoi karrocën nga kungulli, tërhequr nga mi të kthyer në kuaj dhe që e veshi skllaven e përulur me petkun e një princeshe, të bardhë e vezulluese si drita e hënës. Dhe mbi të gjitha, ishte ai që i vuri rregull të hekurt kësaj ëndrre: magjia zgjaste vetëm deri në mesnatë. Ajo orë, e pashmangshme, shndërrohej në një kambanë që i kujtonte Hirushës se bukuria dhe mrekullia janë të përkohshme, përveç nëse zemra guxon të besojë.

Kur ora godiste 12, gjithçka zhdukej: karroca kthehej në kungull, veshja në leckë, kuajt në brejtës. Vetëm këpuca, ajo ndalesë e vogël mbi realitetin, mbetej si dëshmi e asaj që kishte ndodhur. Ishte pikërisht ajo që do të udhëhiqte princin drejt dashurisë së tij, në një botë ku ndjenjat nuk njihnin klasë, pozitë apo pasuri.

Ky rrĂ«fim i pĂ«rjetshĂ«m, me hijeshi tĂ« thjeshtĂ« dhe simbolikĂ« tĂ« thellĂ«, kaloi nĂ«pĂ«r shekuj si njĂ« urĂ« e padukshme midis brezave. Dhe nĂ« vitin 1899, mjeshtri i hershĂ«m i kinemasĂ«, Georges MĂ©liĂšs, e solli pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« ekran, tĂ« titulluar, “Cendrillon”. Me njĂ« kohĂ«zgjatje prej vetĂ«m rreth 6 minutash, ai e ndau pĂ«rrallĂ«n nĂ« 20 sekuenca filmike, duke pĂ«rdorur teknika revolucionare pĂ«r kohĂ«n, qĂ« i dhanĂ« jetĂ« kungullit qĂ« lĂ«vizte, princit qĂ« kĂ«rkonte, orĂ«s qĂ« ndalonte, dhe magjisĂ« qĂ« mbĂ«shtillej rreth njĂ« vajze me zemĂ«r tĂ« bardhĂ«. Ishte njĂ« film i heshtur, por plot zĂ«, zĂ«ri i imagjinatĂ«s qĂ« kapĂ«rcente fjalĂ«t. NĂ« rolet kryesore ishin Mlle Barral si Hirushja dhe Bleuette Bernon si Zana KumbarĂ«, ndĂ«rsa vetĂ« MĂ©liĂšs luajti rolin e genit tĂ« orĂ«s sĂ« mesnatĂ«s. Stili vizual ishte frymĂ«zuar nga ilustrimet e Gustave DorĂ©, duke i dhĂ«nĂ« filmit njĂ« cilĂ«si teatrale dhe pĂ«rrallore, ndryshe nga çdo produksion i kaluar. Filmi ishte njĂ« sukses i menjĂ«hershĂ«m nĂ« FrancĂ« dhe mĂ« gjerĂ«, dhe nĂ«nvizoi potencialin narrativ tĂ« kinemasĂ« pĂ«r tregime fantastike.

Më vonë, në 1950, ëndrra mori ngjyrë dhe këngë me krijimin e animuar të Walt Disney. Në një kohë kur studioja e tij ndodhej përballë sfidave të mëdha, ishte pikërisht kjo përrallë që i dha dritë shpresës. Disney, duke ndjekur gjurmët e Perraultit, i dha Hirushes jo vetëm zë, por edhe melodi të paharruara, duke e kthyer rrëfimin në një baladë të shpirtit që nuk dorëzohet.

Në versionin e tij, e vërteta është akoma më e ëmbël: Hirushja nuk është vetëm një vajzë që gjen princin, ajo është simbol i mirësisë që nuk ndryshket, i durimit që shpërblehet, i ëndrrave që ngjiten pas hirit, sepse e vërteta e saj nuk është fustani, por zemra që nuk u ngurtësua as në skllavëri.

Ajo që nisi si një pëshpëritje në letrat e një autori francez, u bë film pa zë, e pastaj një simfoni ngjyrash që e njohu botën me magjinë e saj.

Përralla e Hirushes, me gjithë thjeshtësinë e saj, mbart një magji që ka kapërcyer shekuj, kontinente e mediume. Që nga fjala e shkruar e Charles Perrault, ku një pantofël qelqi vendos fatin e një vajze të braktisur, deri tek ekranizimi i parë i heshtur në fillim të shekullit XX, e më pas te interpretimi i paharrueshëm i Walt Disney në vitin 1950, historia e Hirushes është kthyer në simbol universal të shpresës, ëndrrave dhe drejtësisë poetike.

Suksesi i filmit tĂ« animuar tĂ« Disney-t nuk ishte thjesht komercial – ai shĂ«noi rilindjen e studios pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, frymĂ«zoi breza tĂ« tĂ«rĂ« me estetikĂ«n e tij tĂ« Ă«mbĂ«l dhe muzikĂ«n e paharrueshme, dhe bĂ«ri qĂ« figura e Hirushes tĂ« jetojĂ« pĂ«rtej pĂ«rrallĂ«s, si njĂ« arketip i sĂ« mirĂ«s qĂ« triumfon nĂ« heshtje.

Sot, Hirushja nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« princeshĂ« mes tĂ« tjerave – ajo Ă«shtĂ« metaforĂ« e shpresĂ«s qĂ« nuk shuhet, e dashurisĂ« qĂ« vjen pa paralajmĂ«rim, dhe e bukurisĂ« qĂ« lind nga dhembja. Kinemaja ia fali pĂ«rjetĂ«sinĂ«. Ekrani e ktheu nĂ« kujtesĂ« kolektive.

Përralla e Hirushes, me gjithë thjeshtësinë e saj, mbart një magji që ka kapërcyer shekuj, kontinente e mediume. Që nga fjala e shkruar e Charles Perrault, ku një këpucë qelqi vendos fatin e një vajze të braktisur, deri tek ekranizimi i parë në fillim të shekullit XX, e më pas te interpretimi i paharrueshëm i Walt Disney në vitin 1950, historia e Hirushes është kthyer në simbol universal të shpresës dhe ëndrrave.

Suksesi i filmit të animuar të Disneyt nuk ishte thjesht komercial, ai shënoi rilindjen e studios pas Luftës së Dytë Botërore, frymëzoi breza të tërë me estetikën e tij të ëmbël dhe muzikën e paharrueshme, dhe bëri që figura e Hirushes të jetojë përtej përrallës, si një arketip i së mirës që triumfon në heshtje.

Sot, Hirushja nuk është vetëm një princeshë mes të tjerave, ajo është metaforë e shpresës që nuk shuhet, e dashurisë që vjen pa paralajmërim, dhe e bukurisë që lind nga dhembja. Kinemaja ia fali përjetësinë. Ekrani e ktheu në kujtesë kolektive./KultPlus.com

↗

Fjalët e nënës nuk e ndalën litarin, por as vargjet e tij nuk i ndali vdekja, tragjedia e poetit Havzi Nela

✇KultPlus
By: Kult Plus

MĂ« 10 gusht 1988, nĂ« njĂ« orĂ« tĂ« heshtur tĂ« mĂ«ngjesit, regjimi komunist shqiptar ekzekutoi me varje poetin Havzi Nela, duke vendosur njĂ« nga vulat mĂ« tĂ« errĂ«ta tĂ« diktaturĂ«s nĂ« historinĂ« tonĂ«. Por ajo qĂ« duhej tĂ« ishte heshtja pĂ«rfundimtare e njĂ« “zĂ«ri kundĂ«rshtues”, u kthye nĂ« njĂ« britmĂ« qĂ« do tĂ« jehonte mĂ« fort pas rĂ«nies sĂ« komunizmit.

Nela, i lindur mĂ« 20 shkurt 1934 nĂ« Kollovoz tĂ« KukĂ«sit, ishte rritur nĂ« varfĂ«ri, por kishte pasuri shpirtĂ«rore qĂ« s’kishte kufij: dashurinĂ« pĂ«r fjalĂ«n e lirĂ«, pĂ«r dijen dhe pĂ«r njeriun. Qysh nĂ« rininĂ« e hershme e shfaqi hapur kundĂ«rshtimin ndaj padrejtĂ«sive tĂ« regjimit. U pĂ«rjashtua si “element destruktiv” nga Instituti Pedagogjik i ShkodrĂ«s, por nuk reshti sĂ« mĂ«suari tĂ« tjerĂ«t.

DĂ«nimi i tij me 15 vjet burg nisi pas njĂ« tentative pĂ«r t’u arratisur nĂ« KosovĂ«, bashkĂ« me bashkĂ«shorten Lavdie, nĂ« prill tĂ« vitit 1967. Por nuk ishte thjesht tentativa pĂ«r t’u larguar nga vendi ajo qĂ« e dĂ«noi – ishte vetĂ« poezia e tij, fjala e tij, refuzimi pĂ«r tĂ« heshtur qĂ« e shndĂ«rroi nĂ« simbol tĂ« rezistencĂ«s. Burgjet dhe internimet u bĂ«nĂ« pjesĂ« e jetĂ«s sĂ« tij deri nĂ« momentin e fundit.

Më 24 qershor 1988, Gjykata e Lartë vulosi dënimin e tij me vdekje. As lutja e nënës, Xhevahire Nela, dhe as telegramet e motrave, nipave e mbesave, dërguar Presidiumit të Kuvendit Popullor më 26 shkurt 1988, nuk u morën parasysh. Regjimi nuk njihte mëshirë për poetët.

Në praktikën e faljes së jetës vihet re se Havzi Nela nuk kërkoi falje, as nuk shkroi ndonjë lutje për jetë. Fjala e tij nuk pranoi të përkulej.

U var në mes të qytetit dhe më pas u gropos në këmbë, pa të drejtë të prehej i shtrirë, në një gropë të hapur aty ku dikur ishte një shtyllë druri. Qëndroi në këmbë nën dhe për pesë vjet, deri më 20 gusht 1993, kur më në fund u gjet nga familja dhe u rivarros me nderet që i takonin.

Titulli “DĂ«shmor i DemokracisĂ«â€ iu dha pas vdekjes me dekret presidencial, por ajo qĂ« Havzi Nela i dha ShqipĂ«risĂ« ishte shumĂ« mĂ« shumĂ«: ai u bĂ« metafora mĂ« e fuqishme e poetit tĂ« pamposhtur, e fjalĂ«s qĂ« nuk pranon tĂ« heshtĂ«, edhe kur i vihet litari nĂ« fyt.

Në një kohë kur vendet e tjera komuniste po zhbënin dënimet politike dhe po lëviznin drejt reformës, Shqipëria zgjodhi të vrasë një poet.

Në vazhdim, sjellim një nga poezitë më të dhimbshme të Havzi Nelës, kushtuar nënës së tij, si dhe letrën prekëse të nënës për të birin, një dëshmi e përjetshme e dhimbjes:

“SHOKUT, RAMIZ ALIA

PRESIDIUMI KUVENDIT POPULLOR

TIRANE

LUTEM ME FALNI JETEN E DJALIT TIM HAVZI NELA QE ESHTE DENUAR ME VARJE

NENA XHEVAHIRE NELAJ

KATUNDI KOLLOVAZ

LOK. SHISHTAVEC

URGJENTE
”

Po, o nanë, po

Po, o nanë, po,
N’emĂ«n tĂ« ligjit jam arrestue,
E duert m’i kthyen prapa policĂ«t e zi,
N’hekur me tutjus m’i kanĂ« ngujue!
Me gazin 69 u pamë sy ndër sy,
Si me keqardhje m’u ba se mĂ« vĂ«shtroi,
E kur lëshova kambën mbrenda me hy,
M’u ba se psherĂ«tiu, m’u ba se rĂ«nkoi!
Ndoshta e ndjeu veten fajtor,
Pse erdhi e më mori përsëri!
Ndoshta i gjori ishte lodhë,

Gjithkah n’udhtim nĂ«pĂ«r Shqipni.
Gjithkund tue shkue nëpër atdhe,
Sa djem nanash kështu po i merr!
Si nji kuçedĂ«r nĂ« “Shqipnin’ e re”
Emni i tij ka futun tmerr!
Ti mos u druej, o Nana ime,
Sido të bahet jam pa faj,
QĂ«ndro malsore, mbahu trime,
Mos e mbyll jetën me vaj!
Djali yt s’ka me t’turpnue,
Gjinin tand s’do ta tradhtojĂ«,
Shqiptar i ndershëm ka me qëndrue,
Po prehnin tand do ta kërkojë.
Ka me dasht me t’pasun pranĂ«,
Ta vështrosh, ta ledhatosh,
E nji fjalĂ« t’ambĂ«l me ia thanĂ«,
PlagĂ«t zemrĂ«s t’ia shĂ«rosh!
Pusho, mos qaj, o nanë e mjerë,
Ti me mue s’je kĂ«naqun kurrĂ«.
N’merak e mall ke qenĂ« pĂ«rherĂ«,
Qysh i vogël dhe sot burrë!
Qysh nand’ vjeç m’ke nxjerrĂ« prej shpie,
Jetim, pa babë, bukën me nxjerrë;
M’shkule nga prehni prej vorfnie,
Vetë jam rritun derë më derë!
Tri ditĂ« bashkĂ« s’i bamĂ« nĂ« votĂ«r,
Shtëpia jonë nuk qeshi kurrë;
KurrĂ« s’u ulĂ«m nĂ« nji sofĂ«r,
Kurrë, o Nana ime, kurrë!/KultPlus.com

↗

Festivali ‘Lumina’, atmosferĂ« elektrizuese pĂ«r adhuruesit e muzikĂ«s elektronike

✇KultPlus
By: Kult Plus

Festivali i muzikĂ«s elektronike “Lumina Electronic” solli ritĂ«m dhe atmosferĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« adhuruesit e muzikĂ«s elektronike.

Aktiviteti dëshmoi edhe një herë se Korça është jo vetëm një qytet i kulturës dhe historisë, por edhe i rinisë dhe energjisë së jashtëzakonshme.

Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo e konsideroi kĂ«tĂ« edicion tĂ« dytĂ« tĂ« festivalit “Lumina”, si tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m.

Filo u shpreh se pĂ«r dy net me radhĂ«, parku “Rinia” u mbush me ritme elektrizuese, energji pafund dhe qindra tĂ« rinj qĂ« festuan muzikĂ«n moderne nĂ« njĂ« atmosferĂ« qĂ« vetĂ«m “Lumina” di ta krijojĂ«.

“Ky edicion e forcoi mĂ« tej identitetin e festivalit si njĂ« nga eventet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme verore nĂ« Korçë, duke tĂ«rhequr vizitorĂ« dhe adhurues tĂ« muzikĂ«s elektronike nga e gjithĂ« ShqipĂ«ria dhe rajoni”, tha Filo, nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale.

Të rinj vendas dhe turistë të huaj u entuziazmuan, në një atmosferë që vështirë të përshkruhet me fjalë.

Lumina Electronic Festival është tashmë një traditë që do të vazhdojë çdo vit, me synimin për të rritur edhe më shumë ndikimin kulturor dhe turistik të Korçës, si një destinacion festash bashkëkohore dhe përjetimesh unike./atsh/KultPlus.com

↗

‘Keep Calm and Carry On’, nga poster i harruar, nĂ« ikonĂ« kulturore tĂ« shekullit 21

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« pranverĂ«n e vitit 2000, nĂ« njĂ« kuti pluhurosur nĂ« librarinĂ« Barter Books nĂ« Alnwick, Angli, u zbulua njĂ« poster i harruar i LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore me mesazhin: “Keep Calm and Carry On”. Asokohe askush nuk e dinte se ky slogan do tĂ« bĂ«hej njĂ« ndĂ«r shprehjet mĂ« tĂ« pĂ«rhapura dhe tĂ« transformuara tĂ« kohĂ«ve moderne.

Posteri ishte krijuar në vitin 1939 nga Ministria Britanike e Informacionit për të ngritur moralin publik në rast sulmesh ajrore. Ndryshe nga dy posterët e tjerë të serisë, që u shpërndanë gjerësisht, ky kurrë nuk u publikua zyrtarisht dhe shumica e kopjeve u shkatërruan për të kursyer letër. Vetëm disa mbijetuan, përfshirë atë që u gjet në librari.

Stuart dhe Mary Manley, pronarĂ«t e librarisĂ«, vendosĂ«n ta varin nĂ« mur. “Nuk kishim asnjĂ« ide pĂ«r atĂ« qĂ« do tĂ« bĂ«hej,” kujton Stuart. Popullariteti nisi si njĂ« fenomen lokal, por shpĂ«rtheu globalisht pas njĂ« artikulli tĂ« “The Guardian” nĂ« vitin 2005. Deri nĂ« vitin 2007, ishin shitur mbi 50,000 kopje.

NĂ« njĂ« botĂ« tĂ« ndryshuar nga interneti, kultura e memeve dhe ironia, slogani gjeti kuptim tĂ« ri. NĂ« kohĂ« krizash, si ajo financiare e vitit 2008, “Keep Calm and Carry On” u pa si thirrje pĂ«r qĂ«ndrueshmĂ«ri. Ai u bĂ« pjesĂ« e identitetit kombĂ«tar britanik, por gjithashtu u transformua pafundĂ«sisht: Keep Calm and Drink Tea, Keep Calm and Have a Cupcake, e kĂ«shtu me radhĂ«.

MegjithatĂ«, jo tĂ« gjithĂ« e pĂ«rqafuan mesazhin. KritikĂ«t e panĂ« si simbol tĂ« elitizmit, propagandĂ«s sĂ« luftĂ«s apo si pĂ«rgjigje tĂ« pandjeshme ndaj krizave moderne. PĂ«r disa, ai pĂ«rfaqĂ«son nostalgjinĂ« pĂ«r “kohĂ«t e arta” tĂ« qĂ«ndrueshmĂ«risĂ« britanike, pĂ«r tĂ« tjerĂ«, njĂ« klishe pa thelb.

PavarĂ«sisht debateve, posterit i mbeti forca pĂ«r tĂ« pĂ«rcjellĂ« njĂ« ndjenjĂ« qetĂ«sie nĂ« kohĂ« tĂ« trazuara. ThjeshtĂ«sia e dizajnit, fuqia e mesazhit dhe aftĂ«sia pĂ«r t’u pĂ«rshtatur me çdo kontekst, e kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« pavdekshĂ«m nĂ« kulturĂ«n pop.

Një slogan i krijuar për luftën, por që jeton edhe sot, ndërmjet humorit, kritikës dhe nostalgjisë./BBC/KultPlus.com

↗

Lady Gaga dhe Bruno Mars kryesojnë në nominimet për MTV Video Music Awards 2025

✇KultPlus
By: Kult Plus

Lady Gaga, Bruno Mars dhe Kendrick Lamar janë artistët me më shumë nominime për edicionin e sivjetshëm të çmimeve MTV Video Music Awards (VMAs).

Ndër artistët më të nominuar janë gjithashtu edhe Sabrina Carpenter dhe Ariana Grande, të cilat kanë pasur një vit të suksesshëm në muzikën pop.

Dy ikonat e muzikës Beyoncé dhe Taylor Swift, që ndajnë rekordin për më shumë çmime VMA të fituara ndonjëherë (nga 30 secila), këtë vit janë nominuar vetëm në një kategori, artistja e vitit. Edhe pse asnjëra nuk ka publikuar album gjatë vitit të fundit, të dyja kanë zhvilluar turne të mëdha dhe të suksesshme.

Taylor Swift mban rekordin si artistja me mĂ« shumĂ« trofe “Moonman” si soliste, ndĂ«rsa shumĂ« prej çmimeve tĂ« BeyoncĂ© pĂ«rfshijnĂ« bashkĂ«punime. KujtojmĂ« se vitin e kaluar Swift ishte fituesja mĂ« e madhe e mbrĂ«mjes, duke marrĂ« shtatĂ« çmime, pĂ«rfshirĂ« dy mĂ« kryesoret: artistja e vitit dhe videoja e vitit.

PĂ«r vitin 2025, Lady Gaga udhĂ«heq me 12 nominime, Bruno Mars me 11, ndĂ«rsa reperi Kendrick Lamar ndjek me 10. KĂ«ngĂ«tarja e hitit “Espresso”, Sabrina Carpenter, Ă«shtĂ« nominuar nĂ« tetĂ« kategori.

NdĂ«r nominimet e Lady Gaga pĂ«rfshihen artistja e vitit dhe albumi mĂ« i mirĂ« pĂ«r projektin e saj “Mayhem”. Artistja 39-vjeçare Ă«shtĂ« aktualisht nĂ« njĂ« turne nĂ« SHBA.

Kënga Die With A Smile, një bashkëpunim mes Lady Gaga dhe Bruno Mars (edhe ai 39 vjeç), është nominuar për këngën e vitit. Dy artistët janë gjithashtu në garë për kategoritë bashkëpunimi më i mirë, kënga më e mirë pop, dhe videoja e vitit.

Këtë vit, ceremonia e VMA-ve sjell dy kategori të reja: artisti më i mirë country dhe artisti më i mirë pop.

Shfaqja do të zhvillohet më 7 shtator në UBS Arena në New York.

Nga ana tjetër, deri më tani nuk janë shpallur plane për edicionin e MTV Europe Music Awards për vitin 2025, me raportime që tregojnë se eventi është përkohësisht në pauzë./BBC/KultPlus.com

↗

Elbasani në ritmin e verës, Ansambli Popullor ndez atmosferën me një spektakël të traditës shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

Mbrëmjen e kaluar, sheshi qendror i Elbasanit u mbush me ngjyra, ritme dhe emocione, teksa Ansambli Popullor solli një performancë mbresëlënëse me valle dhe këngë tradicionale nga të gjitha trevat shqiptare.

Eventi u organizua me përkujdesjen e posaçme të kryetarit të Bashkisë, Gledian Llatja, dhe shënoi nisjen zyrtare të një kalendari të pasur aktivitetesh verore që do të zgjasin gjatë gjithë muajit gusht. Kjo nismë synon ta shndërrojë Elbasanin në një pikë tërheqëse për turistët, artdashësit dhe çdo qytetar që kërkon argëtim dhe përjetim kulturor.

Për më shumë se dy orë, qindra banorë dhe vizitorë shijuan një shfaqje të larmishme artistike, ku u ndërthurën harmonikisht muzika, vallëzimi dhe tradita, duke krijuar një atmosferë të ngrohtë dhe festive në zemër të qytetit.

Ky aktivitet konfirmon edhe një herë rolin e Elbasanit si një qendër aktive e kulturës dhe trashëgimisë kombëtare në sezonin veror./KultPlus.com

↗

Stevie Nicks shtyn koncertet pas një lëndimi në shpatull

✇KultPlus
By: Kult Plus

Stevie Nicks do tĂ« shtyjĂ« disa nga datat e ardhshme tĂ« turneut tĂ« saj pas njĂ« frakture nĂ« shpatull, sipas njĂ« njoftimi tĂ« publikuar nĂ« rrjetet e saj sociale. Shfaqjet do tĂ« vazhdojnĂ«, por sĂ« pari ajo do tĂ« marrĂ« pak kohĂ« pĂ«r t’u shĂ«ruar.

“PĂ«r shkak tĂ« njĂ« dĂ«mtimi tĂ« fundit qĂ« ka rezultuar nĂ« njĂ« frakturĂ« nĂ« shpatull dhe qĂ« do tĂ« kĂ«rkojĂ« kohĂ« rikuperimi, koncertet e planifikuara tĂ« Stevie Nicks nĂ« gusht dhe shtator do tĂ« riplanifikohen”, thuhet nĂ« deklaratĂ«.

“Ju lutemi vini re se datat e tetorit nuk do tĂ« preken.”

Të gjitha biletat e blera më parë për nëntë datat e prekura do të jenë të vlefshme për datat e reja, sipas deklaratës. Nuk u dhanë detaje të mëtejshme mbi dëmtimin. Turneu i Nicks pritet të rifillojë në Portland, Oregon, më 1 tetor.

“Stevie mezi pret t’ju takojĂ« sĂ« shpejti dhe kĂ«rkon ndjesĂ« ndaj fansave pĂ«r kĂ«tĂ« shqetĂ«sim”.

SĂ« fundmi, Nicks dhe ish-partneri i saj si nĂ« jetĂ«n personale ashtu edhe nĂ« muzikĂ«, anĂ«tari i Fleetwood Mac, Lindsey Buckingham, njoftuan se do tĂ« ribotojnĂ« albumin e tyre tĂ« vitit 1973, “Buckingham Nicks.” Projekti i paraqet ata si duo dhe Ă«shtĂ« albumi i tyre i parĂ« dhe i vetĂ«m nĂ« studio sĂ« bashku, para se t’i bashkoheshin grupit Fleetwood Mac.

Ky lajm vjen si një zhgënjim për fansat që prisnin ta shihnin artisten legjendare këtë verë, por gjithashtu me shpresën se ajo do të rikthehet në skenë më e fortë në vjeshtë./CNN/KultPlus.com

↗

‘S’e dija se dhjetĂ« vjet mĂ« i ri se Krishti, do tĂ« kryqĂ«zohesha mbi ty’

✇KultPlus
By: Kult Plus

Fragment poezie nga Ismail Kadare

Llora

-II-

Tani shiu godet me shkelma qelqeve.
Atje qielli i zi si negativi i një shkretëtire.
Llora,
Më ka marrë malli,
Mall bojë hiri.
Tani nata si një mbulesë vigane
Qëndisur me drita anëve
Karfosur me paralele dhe meridianë
Nga lindja në perëndim,
Na mbulon e shqetësuar.
Ne shtrihemi nën të,
Si në ethe zbulohemi
Të ndarë,
Të largët,
TĂ« vetmuar.

Pati net,
I qullur nga stuhia jote,
Heshtja pranë teje dhe pasionit të marrë,
Mbërthyer mbi krahët dhe këmbët e tua
Si mbi një kryq të madh
Të bardhë.

Në fillim e mora kaq lehtë.
Madje s’thosha as fjalĂ«n “dashuri”.
S’e dija se dhjetĂ« vjet mĂ« i ri se Krishti
Do të kryqëzohesha mbi ty./KultPlus.com

↗

Gonxhja: Artefaktet e vjetra nga Muzeu i Budapestit nĂ« ‘Marubin’ e ShkodrĂ«s

✇KultPlus
By: Kult Plus

 Ministri i EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, kujtoi sot, pĂ«rmes rrjeteve sociale, se nĂ« Muzeun KombĂ«tar tĂ« FotografisĂ« “Marubi” vazhdon tĂ« jetĂ« ekspozita e veçantĂ« “Pazari i Humbur i ShkodrĂ«s: Ringjallja e njĂ« Kujtese”.

Kjo ekspozitë ka sjellë për herë të parë koleksionin e Palokë Lacës, një tregtar i hershëm i Shkodrës, artefaktet e të cilit ruheshin në arkivën e Muzeut të Etnografisë së Budapestit.

Paolo Lazza apo PalokĂ« Laca i kishte shitur departamentit tĂ« Muzeut KombĂ«tar tĂ« EtnografisĂ« sĂ« Budapestit, rreth 300 objekte si bizhuteri dhe veshje shqiptare. Me hulumtimin nĂ« detaje tĂ« kĂ«saj figure u angazhua vetĂ« drejtori i “Marubit”, Luçjan Bedeni dhe kuratorja Knopper.

Ministri Gonxhja fton çdokënd që ka mundësi ta vizitojë këtë ekspozitë e cila është e hapur çdo ditë, nga e hëna në të dielë, nga ora 09:00-19:00.

Eskpozita “Pazari i Humbur i ShkodrĂ«s: Ringjallja e njĂ« Kujtese” ka si kuratore Kim Knoppers. NjĂ« hapĂ«sirĂ« e veçantĂ« nĂ« kĂ«tĂ« ekspozitĂ« i dedikohet edhe dizajnerit tĂ« tekstileve Jozef Martini, me punimet e tij nĂ« jacquard, qĂ« sjellin njĂ« qasje bashkĂ«kohore ndaj motiveve tradicionale shkodrane./atsh/KultPlus.com

↗

‘Loja e LuftĂ«s’, filmi qĂ« fitoi Oscar pavarĂ«sisht ndalimit nga BBC

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« vitin 1965, regjisori britanik Peter Watkins realizoi njĂ« film tronditĂ«s me titull “The War Game”, i cili pĂ«rshkruan pasojat e njĂ« sulmi bĂ«rthamor mbi BritaninĂ«. Filmi paraqet njĂ« skenar hipotetik ku njĂ« raketĂ« bĂ«rthamore shpĂ«rthen mbi Kent, duke shkatĂ«rruar spitalet, duke krijuar mungesa tĂ« rĂ«nda ushqimore dhe duke zhytur vendin nĂ« njĂ« gjendje kaosi tĂ« plotĂ«. MegjithĂ«se ishte porositur nga BBC si pjesĂ« e serisĂ« sĂ« dokumentarĂ«ve tĂ« saj, filmi u ndalua nga transmetimi pĂ«r dekada me radhĂ« me arsyetimin se ishte “tepĂ«r tronditĂ«s pĂ«r mediumin televiziv”.

PavarĂ«sisht kĂ«saj, “The War Game” u nderua me çmimin Oscar pĂ«r Dokumentarin mĂ« tĂ« MirĂ« nĂ« vitin 1967 dhe u transmetua mĂ« nĂ« fund nĂ« BBC mĂ« 31 korrik 1985.

Filmi u xhirua me rreth 350 aktorĂ« amatorĂ« nga Kent, shumica prej tyre banorĂ« vendas, dhe shumĂ« skena u realizuan nĂ« Grand Shaft Barracks nĂ« Dover, njĂ« bazĂ« ushtarake nĂ« rrĂ«nim e sipĂ«r. PjesĂ«marrĂ«sit tregojnĂ« se pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« realizĂ«m skenave tĂ« djegieve, atyre u ngjiteshin nĂ« fytyrĂ« kokrra Rice Krispies dhe mĂ« pas spĂ«rkateshin me bojĂ« tĂ« errĂ«t pĂ«r tĂ« simuluar plagĂ«t nga zjarri. Skenat pĂ«rfshijnĂ« njerĂ«z qĂ« vdesin nĂ« rrugĂ«, spitalet e tejmbushura dhe madje edhe policĂ« qĂ« kryejnĂ« “vrasje nga mĂ«shira”.

Michael Banks, njĂ« nga figurantĂ«t nĂ« film dhe mĂ« vonĂ« regjisor teatri, e kujton pĂ«rvojĂ«n si transformuese: “ShpejtĂ« e kuptova qĂ« isha nĂ« praninĂ« e njĂ« gjeniu. Peter Watkins ishte njĂ« inovator. Fillimisht, si çdo 17-vjeçar, e pashĂ« si njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« luajtur me armĂ«, por qĂ« nĂ« ditĂ«n e dytĂ«, qĂ«ndrimi ynĂ« ndryshoi kur kuptuam natyrĂ«n e asaj qĂ« po xhironim.”

Glynis Greenland, njĂ« tjetĂ«r pjesĂ«marrĂ«se, kujton se ishte pjesĂ« e njĂ« grupi grash qĂ« duhej tĂ« bĂ«rtisnin nĂ« prapaskenĂ« pĂ«r tĂ« shtuar ndjesinĂ« e panikut. Ajo kujton njĂ« moment tĂ« sikletshĂ«m gjatĂ« xhirimeve: “Mendova se kishin pĂ«rfunduar xhirimin, kĂ«shtu qĂ« hapa sytĂ«, por kamera ishte ende mbi mua.”

NdĂ«rhyrja politike nĂ« ndalimin e filmit Ă«shtĂ« zbuluar pĂ«rmes dokumenteve tĂ« deklasifikuara nga Zyra e Kabinetit. Qeveria e kryeministrit Harold Wilson ushtroi presion mbi BBC pĂ«r tĂ« mos e transmetuar filmin, duke frikĂ«suar se ai mund tĂ« ndikonte nĂ« opinionin publik ndaj politikĂ«s sĂ« mbrojtjes bĂ«rthamore. Lord Norman Brook, kryetar i BBC-sĂ« nĂ« atĂ« kohĂ« dhe ish-sekretar i kabinetit, nĂ« njĂ« letĂ«r drejtuar kabinetit, shkroi: “Kam parĂ« filmin, dhe mund tĂ« them se Ă«shtĂ« prodhuar me pĂ«rmbajtje tĂ« konsiderueshme. Por subjekti Ă«shtĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pashmangshme alarmues dhe transmetimi i tij mund tĂ« ketĂ« njĂ« efekt tĂ« ndjeshĂ«m nĂ« qĂ«ndrimet e publikut ndaj politikĂ«s sĂ« parandalimit bĂ«rthamor.”

Huw Wheldon, atĂ«herĂ« drejtues i dokumentarĂ«ve nĂ« BBC, kishte kundĂ«rshtime ndaj disa pjesĂ«ve tĂ« filmit, si njĂ« deklaratĂ« nga njĂ« peshkop qĂ« thotĂ« “duhet tĂ« mĂ«sojmĂ« ta duam bombĂ«n”, si dhe njĂ« skenĂ« ku njĂ« polic kryen njĂ« vrasje nga mĂ«shira. “Thjesht nuk besoja se ndokush do t’u kĂ«rkonte policĂ«ve ta bĂ«nin kĂ«tĂ«. E pashĂ« si njĂ« deklaratĂ« anti-policore,” tha ai. Kur e ndau kĂ«tĂ« shqetĂ«sim me regjisorin Watkins, ky i fundit “shkoi pĂ«rtej vetes nga zemĂ«rimi”.

Ish-Drejtori i PĂ«rgjithshĂ«m i BBC-sĂ« nĂ« vitin 1965, Hugh Carleton Greene, deklaroi vite mĂ« vonĂ«: “Vendimi pĂ«r tĂ« mos e transmetuar nuk ishte politik. UnĂ« isha mĂ« i tronditur nga programi sesa vetĂ« Lord Brook. Nuk mund tĂ« pĂ«rballoja pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e transmetimit tĂ« njĂ« programi kaq tronditĂ«s.”

Profesori John Cook nga Universiteti Glasgow Caledonian ka studiuar gjerĂ«sisht veprĂ«n e Peter Watkins dhe vĂ«ren se ndikimi i filmit nuk qĂ«ndron vetĂ«m nĂ« pĂ«rshkrimet grafike, por nĂ« mesazhin e tij tĂ« thellĂ« shoqĂ«ror: “Nuk ishte aq pĂ«r shkak tĂ« skenave, por sepse ngrinte çështje tĂ« pakĂ«ndshme pĂ«r pĂ«rgatitjen civile tĂ« BritanisĂ«. E tregoj ende sot para nxĂ«nĂ«sve dhe ata mbeten tĂ« tronditur.”

“The War Game” mbetet njĂ« nga veprat mĂ« tĂ« fuqishme kinematografike qĂ« ka sfiduar pushtetin, politikĂ«n dhe vetĂ« mediumin qĂ« e porositi. Ai Ă«shtĂ« njĂ« kujtesĂ« e fuqishme pĂ«r realitetin e luftĂ«s bĂ«rthamore dhe ndikimin e saj mbi njerĂ«zit e zakonshĂ«m, njĂ« film qĂ« edhe pse u ndalua, i mbijetoi kohĂ«s dhe la njĂ« gjurmĂ« tĂ« pashlyeshme nĂ« historinĂ« e kinemasĂ« dhe ndĂ«rgjegjes publike./BBC/KultPlus.com

↗

Turistët në Himarë: Kalaja të ofron panoramë mahnitëse

✇KultPlus
By: Kult Plus

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Vlorë publikoi në rrjetet sociale intervista të turistëve të shumtë të cilët kanë zgjedhur të vizitojnë këtë zonë të Shqipërisë. Ata shprehen të mahnitur nga panorama që ofron Kalaja e Himarës.

Një vajzë e lindur në Nju Jork por me origjinë shqiptare, tha se kishte ardhur me bashkëshortin dhe miqtë e saj për të parë Kalanë e Himarës.

“Sapo vizituam KalanĂ« e HimarĂ«s. ËshtĂ« absolutisht e bukur. Dhe pamja panoramike e HimarĂ«s, mahnitĂ«se. Na pĂ«lqeu shumĂ«. Pothuaj humbĂ«m atje, duke parĂ« kishat dhe shtigjet e lezetshme me lule. Na pĂ«lqeu shumĂ«â€.

Një tjetër çift vizitorësh të huaj u shpreh se kalaja është e bukur dhe pamjet gjithashtu shumë të bukura dhe se ua rekomandonin dhe të tjerëve ta vizitonin.

“Ky vend Ă«shtĂ« shumĂ« interesant, i bukur dhe i lashtĂ«â€, thotĂ« njĂ« tjetĂ«r turiste ndĂ«rsa shĂ«tit nĂ« HimarĂ«n e vjetĂ«r.

Kalaja e Himarës është një thesar i trashëgimisë kulturore. Në majën e kodrës, mbi të cilën ajo ngrihet, takohet deti me historinë dhe shpirtin e banorëve të kësaj zone.

“Kur ec pĂ«rreth kalasĂ«, kur ec mes ledheve mund tĂ« admirosh peizazhin”, thotĂ« njĂ« turiste nga Franca.

Panorama është mahnitëse dhe vizitorët që mbërrijnë deri aty, për ta shijuar, janë të shumtë. Kalaja e Himarës i pret çdo ditë me dyert hapur dhe shpirtin e saj të lashtë. Vizitorët, vendas e të huaj, enden rrugicave me gurë, duke zbuluar kisha e shtëpi të vjetra të cilat dikur gjallonin. Kalaja e Himarës është ndërtuar nga kaonët e lashtë. Ajo ishte një fortesë e fuqishme nëpër shekuj, që ka parë pushtime romake, bizantine dhe osmane, por gjithmonë ka qëndruar kryelartë./atsh/KultPlus.com

↗

Qendra ‘Sotir Kolea’, njĂ« hapsirĂ« pĂ«r lexim, krijimtari dhe inspirim

✇KultPlus
By: Kult Plus

Biblioteka KombĂ«tare ka hapur dyert e QendrĂ«s “Sotir Kolea” pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« kĂ«rkojnĂ« njĂ« vend tĂ« qetĂ«, frymĂ«zues dhe tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m pĂ«r punĂ« intelektuale, lexim apo zhvillim idesh tĂ« reja. NĂ«pĂ«rmjet njĂ« njoftimi nĂ« rrjetet sociale, ajo ka ftuar publikun tĂ« shfrytĂ«zojĂ« kĂ«tĂ« ambient bashkĂ«kohor, i cili kombinon estetikĂ«n me funksionalitetin.

Qendra ofron kushte të favorshme për punë individuale, duke përfshirë wi-fi falas, hapësira të qeta, si dhe një atmosferë pa zhurmë, ideale për përqendrim maksimal. Ajo është krijuar për të qenë jo vetëm një vend për lexuesit e pasionuar, por për këdo që kërkon një strehë mendimi, reflektimi dhe krijimtarie.

NjĂ« nga veçoritĂ« dalluese tĂ« kĂ«saj qendre Ă«shtĂ« salla e literaturĂ«s shumĂ«gjuhĂ«she, ku gjejmĂ« libra tĂ« ndarĂ« sipas gjuhĂ«ve, nga gjermanishtja dhe italishtja, te greqishtja e lashtĂ«, latinishtja dhe gjuhĂ«t orientale. Kjo pasuri gjuhĂ«sore dhe kulturore e bĂ«n QendrĂ«n “Sotir Kolea” njĂ« pikĂ« referimi pĂ«r studiuesit dhe tĂ« apasionuarit pas kulturave tĂ« ndryshme.

Stafi mikpritës dhe profesionist është gjithmonë i gatshëm të ndihmojë vizitorët, qoftë për të gjetur materialin e nevojshëm, apo për të orientuar drejt burimeve që ndihmojnë në zhvillimin e projekteve akademike apo krijuese.

Biblioteka Kombëtare thekson se kjo qendër nuk është thjesht një vend për studim, por një hapësirë e hapur për dialog kulturor dhe shkëmbim idesh. Ajo është një dëshmi se kultura dhe dijet nuk janë privilegj, por një nevojë e përbashkët që na bashkon dhe na zhvillon./KultPlus.com

↗

Duart e kryqëzuara të Mona Lizës, kod i fshehur i Leonardo da Vinçit

✇KultPlus
By: Kult Plus

Shkruan Albert Vataj

Në kryeveprën enigmatike të artit të Rilindjes së Artë, Mona Lizën e Leonardo Da Vinçit, ndërsa syri i shikuesit ndalet fillimisht te buzëqeshja që lëkundet mes ndjeshmërisë dhe fshehtësisë, dhe te vështrimi që ndjek pa u lëvizur, është një tjetër detaj që, në heshtje, grish vëmendje të thellë: duart.

Të kryqëzuara butësisht mbi njëra-tjetrën, ato nuk janë vetëm një element formal i kompozimit, ato janë një përmbajtje më vete, një mesazh i fshehur në qetësinë e figurës. Pozicioni i tyre, me njërën dorë të vendosur me kujdes mbi tjetrën, krijon një pikë gravitacionale të pazëshme, peshoren shpirtërore të gjithë portretit, ku qenia e saj qëndron pezull mes tokës dhe qiellit, mes përjetësisë dhe çastit, mes trupores dhe shpirtërores.

Në këtë ekuilibër delikat, Leonardo ka vendosur solemnitetin e një prehjeje të përmbajtur, një qetësi që tingëllon, një brishtësi që të fton të vështrosh më thellë. Nuk ka tension në duart e saj. Muskujt janë të liruar, pulsi ndjehet i heshtur, lëvizja është ndalur në kufijtë e një meditimi të përjetshëm.

Duart e Mona Lizës janë një varg poetik i vizatuar me penel, janë një gjendje emocionale, e përmbajtur por jo e ftohtë, e heshtur por jo e plogët. Leonardo, mjeshtër i anatomisë, i dritës dhe i ndjeshmërisë, nuk i modeloi thjesht si pjesë fizike, por si burim sensualiteti të heshtur, si çelës i një enigme që nuk shprehet dot vetëm përmes buzëqeshjes.

Këto duar, të kryqëzuara jo nga rastësia, por nga meditimi, bartin gjithë peshën e asaj që nuk thuhet. Ato nuk kapin, nuk tregojnë, nuk kërkojnë, ato presin. E është pikërisht kjo pritje që i jep portretit thellësinë e tij të pakapshme. Ato janë heshtja që flet më shumë se fjalët, më shumë se vetë buzëqeshja./KultPlus.com

↗

Nga Strehim në Frymëzim: Bunkeri i Ulpianës shndërrohet në qendër për art dhe kulturë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Dikur vendstrehim i ndërtuar për të mbrojtur jetën në kohë lufte, sot një simbol i ringjalljes përmes artit dhe bashkësisë. Në zemër të lagjes Ulpiana në Prishtinë, bunkerët e errët, të harruar e të mbushur me lagështi, kanë nisur një kapitull të ri: janë shndërruar në një hapësirë moderne, të ndritshme dhe të hapur për të gjithë.

Ky transformim rrĂ«njĂ«sor Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« rikonstruktim fizik. ËshtĂ« njĂ« mesazh i qartĂ«: çdo hapĂ«sirĂ«, sado e errĂ«t apo e frikshme qĂ« ka qenĂ« nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, mund tĂ« bĂ«het vend i dritĂ«s, i krijimtarisĂ« dhe i bashkimit. Sot, aty ku dikur sundonte heshtja dhe frika, lind jeta pĂ«rmes artit, ngjall kureshtje tek fĂ«mijĂ«t dhe ngjiz ide e Ă«ndrra tĂ« reja pĂ«r tĂ« ardhmen, transmeton KultPlus.

HapĂ«sira e re kulturore nĂ« UlpianĂ« pĂ«rfaqĂ«son njĂ« vizion tĂ« qartĂ« pĂ«r transformim social dhe kulturor. Nga njĂ« vend i izoluar, nĂ« njĂ« epiqendĂ«r tĂ« bashkĂ«punimit e frymĂ«zimit. ËshtĂ« njĂ« hap konkret drejt pĂ«rfshirjes sĂ« komunitetit, veçanĂ«risht tĂ« tĂ« rinjve, nĂ« aktivitete kulturore, arsimore dhe kreative qĂ« nxisin zhvillimin personal dhe shoqĂ«ror.

Ky projekt u bë i mundur falë financimit nga Qeveria e Dukatit të Madh të Luksemburgut, në partneritet me UNDP Kosovë, dhe do të menaxhohet nga Komuna e Prishtinës. Një bashkëpunim ndërkombëtar dhe lokal që dëshmon se ndryshimi është i mundur kur vizioni shoqërohet me përkushtim dhe mbështetje konkrete.

Qendra e re për Art dhe Kulturë do të shërbejë si një urë lidhëse mes brezave, duke krijuar një hapësirë të sigurt dhe stimuluese për fëmijët, të rinjtë dhe gjithë banorët e lagjes. Një vend ku talentet e reja mund të shprehen, ku komuniteti mund të mblidhet, dhe ku kujtimet e errëta të së kaluarës shndërrohen në dritare të së ardhmes.

Kryeqyteti, edhe një herë, po dëshmon se di si të kthejë sfidat në mundësi, dhe të ndërtojë nga rrënojat një të ardhme që frymëzon./KultPlus.com

↗

Esad Mekuli, poeti që i dha zë shpirtit të Kosovës

✇KultPlus
By: Kult Plus

Figura e Esad Mekulit qëndron si një nga shtyllat themelore të letërsisë shqipe në Kosovë. Me veprën e tij poetike dhe angazhimin intelektual, ai jo vetëm që la gjurmë të thella në zhvillimin e poezisë moderne, por u bë edhe zëri i një kohe të rëndë, ku fjala kishte peshën e rezistencës dhe përkushtimit.

I lindur nĂ« PlavĂ« mĂ« 1916, Mekuli i pĂ«rkiste brezit tĂ« atyre krijuesve qĂ« nuk ndanĂ« kurrĂ« letĂ«rsinĂ« nga pĂ«rgjegjĂ«sia qytetare. Poezia e tij buron nga dhembja kolektive, nga dashuria pĂ«r tokĂ«n, pĂ«r njeriun e thjeshtĂ« dhe pĂ«r idealin e lirisĂ«. Vepra e tij e parĂ«, “PĂ«r ty” (1955), shĂ«noi njĂ« kthesĂ« nĂ« letrat shqipe tĂ« KosovĂ«s, duke vendosur themelet e njĂ« poezie tĂ« ndjerĂ«, tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe me vetĂ«dije tĂ« thellĂ« kombĂ«tare, transmeton KultPlus.

Krahas krijimtarisĂ« letrare, Esad Mekuli dha njĂ« kontribut tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« jetĂ«n kulturore dhe institucionale tĂ« vendit. Ai ishte themelues i revistĂ«s “Jeta e Re” dhe kryetari i parĂ« i Lidhjes sĂ« ShkrimtarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s, duke ndikuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« organizimin dhe zhvillimin e jetĂ«s letrare kosovare nĂ« dekada tĂ« vĂ«shtira.

Veprimtaria e tij përkthimore është po ashtu e rëndësishme, ai solli në gjuhën shqipe poetë të mëdhenj si Pushkini, Majakovski dhe Esenini, duke e pasuruar fondin kulturor kombëtar dhe duke hapur dritare të reja për lexuesin shqiptar.

Më 6 gusht 1993, Esad Mekuli u nda nga jeta, por vepra dhe ndikimi i tij nuk u zbehën kurrë. Në këtë përvjetor, kujtohet një krijues që me fjalën e tij i dha kuptim një kohe, që përmes poezisë i dha zë atyre që nuk mund të flisnin, dhe që sot mbetet frymëzim për brezat e rinj.

Esad Mekuli nuk ishte thjesht një poet, ai ishte një vetëdije e gjallë kulturore, një simbol i dinjitetit dhe i qëndresës shpirtërore shqiptare./KultPlus.com

↗

Letërsia e mërgatës në zemër të Prishtinës: Biblioteka Kombëtare promovon librat e autorëve shqiptarë nga diaspora

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« ambientet e BibliotekĂ«s KombĂ«tare tĂ« KosovĂ«s “PjetĂ«r Bogdani”, u zhvillua njĂ« ngjarje e veçantĂ« kulturore qĂ« vuri nĂ« qendĂ«r krijimtarinĂ« e autorĂ«ve shqiptarĂ« nga mĂ«rgata. Aktiviteti, i organizuar nĂ« bashkĂ«punim me Lidhjen e Krijuesve ShqiptarĂ« nĂ« MĂ«rgatĂ«, synoi tĂ« forcojĂ« urat e bashkĂ«punimit mes krijuesve qĂ« jetojnĂ« jashtĂ« atdheut dhe institucioneve kulturore tĂ« KosovĂ«s.

Në këtë takim të ngrohtë e kuptimplotë morën pjesë autorë si Shqipe Bytyqi dhe Musa Jupolli, ky i fundit edhe kryetar i Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë. Ata ndanë me publikun pjesë nga veprat e tyre, përvoja jetësore dhe krijuese, si dhe reflektuan mbi rëndësinë e ruajtjes së gjuhës dhe identitetit përmes letërsisë, përcjellë KultPlus.

Drejtoresha e përgjithshme e Bibliotekës Kombëtare, Blerina Rogova-Gaxha, theksoi vlerësimin që institucioni që ajo drejton ka për diasporën letrare shqiptare, duke deklaruar:

“Dyert e BibliotekĂ«s do tĂ« jenĂ« pĂ«rherĂ« tĂ« hapura pĂ«r mĂ«rgatĂ«n tonĂ« tĂ« jashtĂ«zakonshme!”

Në shenjë mirënjohjeje dhe ndërlidhjeje kulturore, ajo ndau me autorët pjesëmarrës dy nga botimet më domethënëse të Bibliotekës:
“Kujtesa e KosovĂ«s – rrĂ«fime tĂ« 100 pleqve dhe plakave tĂ« KosovĂ«s” dhe
“RrĂ«fimet e tĂ« mbijetuarve tĂ« masakrĂ«s sĂ« KrushĂ«s sĂ« Madhe”, dy vepra qĂ« ruajnĂ« zĂ«rin e dĂ«shmisĂ« dhe historisĂ« kolektive.

Ky promovim është më shumë se një ngjarje letrare, është një përqafim simbolik mes Kosovës dhe krijuesve të saj të shpërndarë nëpër botë, një dëshmi se letërsia dhe kultura nuk kanë kufij, por rrënjë të thella dhe degë që prekin zemrat e shqiptarëve kudo që ndodhen./KultPlus.com

❌