Shkëmbimi i sigurt i informacioneve dhe rritja e ndërveprueshmërisë ndërmjet ushtrisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) është formalizuar me një pakt ndërmjet dy vendeve.
Marrëveshja për Ndërveprueshmëri dhe Siguri në Komunikim (CISMOA) u nënshkrua më 13 maj nga gjeneralmajori amerikan, John Phillips, dhe gjenerallejtënanti kosovar, Bashkim Jashari, në Prishtinë.
Kosova është shteti i 33-të me të cilin SHBA-ja ka nënshkruar marrëveshjen e tillë.
Nga Ambasada amerikane nĂ« PrishtinĂ«, pakti u cilĂ«sua si ânjĂ« hap i madh pĂ«rpara nĂ« forcimin dhe sigurinĂ« e tĂ« dyja kombeveâ, ndĂ«rkaq nga pala kosovare si marrĂ«veshje âe rĂ«ndĂ«sisĂ« sĂ« veçantĂ«â.
Ăka Ă«shtĂ« CISMOA?
SHBA-ja nënshkruan CISMOA-n me partnerë ndërkombëtarë, për të mundësuar shkëmbimin e sigurt të informacioneve të ndjeshme ushtarake dhe përdorimin e pajisjeve të avancuara të komunikimit.
Ministri nĂ« detyrĂ« i Mbrojtjes i KosovĂ«s, Ejup Maqedonci, shpjegon pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« (REL) se SHBA-ja Ă«shtĂ« ndĂ«r partnerĂ«t kryesorĂ« tĂ« bashkĂ«punimit ushtarak, prej nga FSK-ja siguron âshumicĂ«n e armatimeve dhe pajisjeveâ.
NdĂ«r to janĂ« edhe ato me teknologji tĂ« avancuar, me tĂ« dhĂ«na kriptografike, dhe qĂ« ânĂ« vete kanĂ« shumĂ« elementĂ« tĂ« ndjeshĂ«mâ.
CISMOA, thotĂ« Maqedonci, âmundĂ«son qĂ« ne â pĂ«rveç tâi vazhdojmĂ« blerjet â kĂ«to pajisje tâi kemi nĂ« pĂ«rputhshmĂ«ri me pajisjet dhe me sistemet nĂ« SHBAâ.
Ish-kryeinspektori i Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë dhe eksperti për çështje të sigurisë, Burim Ramadani, thotë për REL-in se pakti i ri paraqet elementin e simbolikës dhe të mbështetjes së SHBA-së për Kosovën, në veçanti për sektorin e sigurisë.
CISMOA, sipas Ramadanit, ânĂ«nkupton qĂ« FSK-ja avancon nĂ« komunikim dhe pĂ«rdorim tĂ« pajisjeve tĂ« njĂ«jta, nĂ« sistem tĂ« njĂ«jtĂ«, nĂ« linjĂ«n e njĂ«jtĂ« me ushtrinĂ« amerikane, nĂ« raste tĂ« operacioneve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe ndĂ«rveprueshmĂ«risĂ«â.
Ai shton se marrëveshja përfshin edhe shkëmbimin e informacioneve dhe të inteligjencës ushtarake.
âKjo Ă«shtĂ« pjesĂ« goxha me rĂ«ndĂ«si. Sapo tĂ« themi âshkĂ«mbim informacioneshâ dihet se jemi duke folur pĂ«r informacione tĂ« klasifikuaraâ, thekson Ramadani.
Si i ndihmon CISMOA Kosovës?
Autoritetet kosovare thonë se përmbajtja e marrëveshjes së re me SHBA-në mbulon shumë fusha dhe aspekte të bashkëpunimit ushtarak.
Pjesa më e madhe e marrëveshjes është e klasifikuar dhe nuk mund të jetë transparente për publikun, sipas Ministrisë së Mbrojtjes së Kosovës.
Megjithatë, për çështjet që tashmë janë të njohura për publikun, Maqedonci shpjegon me terma konkretë se çfarë përfiton Kosova nga CISMOA.
Për shembull, sistemi raketor kundërtank Javelin, në proces të blerjes së të cilit është Kosova, sipas Maqedoncit përmban të dhëna që kanë një lidhje me teknologjinë e avancuar.
CISMOA ia mundëson FSK-së qasjen e drejtpërdrejtë, përmes kanalit të sigurt të komunikimit, në të dhënat e ndjeshme që përmban sistemi, si dhe në përditësimin që u bëhet atyre të dhënave, për përdorim më efektiv, thotë ai.
âPra, nuk kemi nevojĂ« pĂ«r kĂ«rkesa shtesĂ« dhe procedura burokratike, por kjo marrĂ«veshje na mundĂ«son qasje nĂ« tĂ« dhĂ«nat, nĂ« elementĂ« sensitivĂ« dhe tĂ« klasifikuar tĂ« kĂ«tij sistemi, dhe qĂ« e kanĂ« bazamentin nĂ« SHBAâ, thekon Maqedonci.
Ai shton se CISMOA mundĂ«son tĂ« njĂ«jtĂ«n qasje nĂ« elementĂ«t e klasifikuar edhe pĂ«r helikopterĂ«t amerikanĂ« Black Hawk (Skifteri i Zi), pĂ«r tĂ« cilĂ«t autoritetet e KosovĂ«s kanĂ« shprehur publikisht interesimin qĂ« tâi kenĂ« nĂ« inventar tĂ« FSK-sĂ«.
Kjo marrĂ«veshje, siç thotĂ« Maqedonci, i hap mundĂ«si MinistrisĂ« sĂ« Mbrojtjes sĂ« KosovĂ«s qĂ« tĂ« vazhdojĂ« me blerjen e pajisjeve dhe armĂ«ve nga SHBA-ja, sipas konceptit âshtet me shtetâ, duke prokuruar drejtpĂ«rdrejt me qeverinĂ« amerikane.
Vendet që nuk janë pjesë e CISMOA-s nuk mund ta kenë këtë qasje në të dhënat e përditësuara të pajisjeve ushtarake me elementë sensitivë dhe të GPS-ve [Sistemi i Pozicionimit Global], pa kërkesë të veçantë nga ato dhe pa aprovim të veçantë nga SHBA-ja, tregon ministri në Detyrë i Mbrojtjes i Kosovës.
Sistemi i komunikimit të sigurt, që garanton CISMOA, konsiderohet i domosdoshëm për shtetet që duan të ndërtojnë partneritet ushtarak, dhe si i tillë partneriteti mund të bëhet në baza të besueshmërisë së ndërsjellë.
Ramadani thekson se besueshmëria ndërlidhet me shkëmbimin e informacionit në mënyrë të sigurt dhe komunikim me pajisje të sigurta ndërmjet dy ushtrive.
Në rastin konkret, sipas tij, FSK-ja do të avancojë në përdorimin e linjës së sigurt me SHBA-në.
Kjo, sipas Ramadanit, do tĂ« thotĂ« komunikim i drejtpĂ«rdrejtĂ« â me pajisje tĂ« njĂ«jta dhe me sistem tĂ« njĂ«jtĂ«, ndĂ«rmjet dy ushtrive â nĂ« tĂ« cilin masat e sigurisĂ« dhe shkĂ«mbimit tĂ« informacioneve janĂ« tĂ« larta.
âPra, nuk mund tĂ« pĂ«rgjohen nga shtete apo organizata armiqĂ«soreâ, thekson Ramadani.
Ndonëse ushtritë e secilit vend kanë rregullat e veta të funksionimit të brendshëm dhe të komunikimit, Ramadani thotë se, me marrëveshjen e arritur, në rast të ndonjë bashkëveprimi ndërmjet njësive të FSK-së dhe njësive të ushtrisë së SHBA-së, në ndonjë mision paqësor apo stërvitje ushtarake të përbashkët, do të vlente vetëm rregulli i funksionimit të brendshëm i ushtrisë amerikane.
âFSK-ja dhe ushtria amerikane do tĂ« kenĂ« procedura dhe standarde tĂ« njĂ«jta, si dhe mĂ«nyrĂ«n e veprimit tĂ« njĂ«jtĂ«. Pra, sikurse [FSK-ja] tĂ« jetĂ« njĂ« njĂ«si e ushtrisĂ« amerikane, nĂ« kuptimin e sistemit tĂ« komunikimit me taâ, shpjegon ai.
The post ĂfarĂ« pĂ«rfiton Kosova nga CISMOA, pakti qĂ« lidhi me SHBA-nĂ«? appeared first on Telegrafi.