Kosova, Shqipëria dhe Kroacia po punojnë për ta konkretizuar në praktikë bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes për të cilin u dakorduan në letër para rreth pesë muajsh, kur ministrat e Mbrojtjes nënshkruan një deklaratë të përbashkët më 18 mars në Tiranë.
Ministritë e Mbrojtjes nga Kosova, Shqipëria dhe Kroacia konfirmuan për Radion Evropa e Lirë se grupe të ekspertëve po punojnë për planin e zbatimit të deklaratës.
Ministri nĂ« detyrĂ« i Mbrojtjes i KosovĂ«s, Ejup Maqedonci, thotĂ« se mĂ« 18 korrik nĂ« TiranĂ« Ă«shtĂ« mbajtur takimi i grupit zbatues âpĂ«r ta zbĂ«rthyer planin nĂ« nivel operacionalâ.
Nga Ministria e Mbrojtjes e ShqipĂ«risĂ«, e cila ishte mikpritĂ«se e ceremonisĂ« sĂ« nĂ«nshkrimit tĂ« marrĂ«veshjes, thanĂ« se nĂ« shtator tĂ« kĂ«tij viti do tâu paraqitet pĂ«r miratim ministrive tĂ« ShqipĂ«risĂ«, KosovĂ«s dhe KroacisĂ« udhĂ«zuesi i cili Ă«shtĂ« drejt finalizimit.
Në deklaratën që u nënshkrua nga ministri në detyrë i Mbrojtjes i Kosovës, Ejup Maqedonci, ai i Shqipërisë, Pirro Vengu, dhe i Kroacisë, Ivan Anushiq, u vendosën katër pika bashkëpunimi: Promovimi i kapaciteteve mbrojtëse dhe bashkëpunimi për industrinë përkatëse; Rritja e ndërveprueshmërisë nëpërmjet edukimit, trajnimeve dhe stërvitjeve; Kundërpërgjigja ndaj kërcënimeve hibride dhe rritja e qëndrueshmërisë; Ofrimi i mbështetjes së plotë për integrimin euroatlantik.
NĂ« tekstin e deklaratĂ«s u tha se ky bashkĂ«punim Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« siguruar pozicionim tĂ« mirĂ« pĂ«r tâu bĂ«rĂ« ballĂ« kĂ«rcĂ«nimeve dhe pĂ«r tĂ« arritur objektivat e mbrojtjes dhe sigurisĂ«.
Blerjet e përbashkëta të armatimit
Blerja e kapaciteteve mbrojtëse është angazhimi i parë në deklaratë për të cilën u zotuan ministrat e Mbrojtjes.
Në këtë aspekt, sipas Maqedoncit, synohet që të bëhet një porosi për blerje, në vend të tri porosive të veçanta nga secili shtet.
âPĂ«r shembull njĂ« sistem [armĂ«sh] qĂ« jemi tĂ« interesuar tĂ« tri shtetet ta blejmĂ« nga SHBA-ja, ta bĂ«jmĂ« porosinĂ« si njĂ« blerje, duke shfrytĂ«zuar legjislaturĂ«n e secilit vend, por qĂ« sasia dhe koha e liferimit tĂ« determinohet si e pĂ«rbashkĂ«t, sepse prej SHBA-sĂ« kur blen mĂ« shumĂ«, kushtojnĂ« mĂ« lirĂ« dhe vijnĂ« mĂ« shpejtâ, thotĂ« Maqedonci pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Këto blerje parashihet të bëhen me fonde kombëtare të secilit shtet.
Maqedonci pret që shtetet partnere në këtë marrëveshje do të ndihmojnë Kosovën drejt integrimit euroatlantik, siç thotë se zotohen në deklaratë, në mënyrë specifike sa i përket anëtarësimit të Kosovës në Partneritetin për Paqe të NATO-s.
Ministria kroate e Mbrojtjes i tha Radios Evropa e LirĂ« se iniciativa Ă«shtĂ« e hapur edhe pĂ«r aleatĂ«t dhe partnerĂ«t e NATO-s dhe BE-sĂ«, âtĂ« cilĂ«t dĂ«shirojnĂ« tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« stabilitetin, sigurinĂ« dhe qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« e EvropĂ«s Juglindoreâ.
âNxitja e bashkĂ«punimit nĂ« fushĂ«n e kapaciteteve mbrojtĂ«se dhe bashkĂ«punimit nĂ« industrinĂ« e mbrojtjes Ă«shtĂ« identifikuar si njĂ« aspekt veçanĂ«risht i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i pĂ«rpjekjeve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, dhe nĂ« fazĂ«n e zbatimit do tĂ« synohet vazhdimisht analizimi i mundĂ«sive tĂ« bashkĂ«punimit nĂ« fushat e pĂ«rmendura mĂ« lart, qĂ« burojnĂ« nga iniciativat, mekanizmat dhe instrumentet ekzistuese tĂ« BE-sĂ« dhe NATO-sâ, u tha mes tjerash nĂ« pĂ«rgjigje.
Deri mĂ« tani zyrtarisht nuk Ă«shtĂ« njoftuar ende nĂ«se kĂ«tij bashkĂ«punimi do tâi bashkohet edhe ndonjĂ« shtet tjetĂ«r.
QĂ«llim i bashkĂ«punimit, sipas QeverisĂ« kroate, ânuk Ă«shtĂ« krijimi i ndonjĂ« aleance ushtarakeâ.
Ministri nĂ« detyrĂ« i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, thotĂ« se do ta shfrytĂ«zojnĂ« takimin radhĂ«s tĂ« KartĂ«s SHBA-Adriatik [A5] qĂ« pritet tĂ« mbahet nĂ« tetor tĂ« kĂ«tij viti, pĂ«r tâiu kĂ«rkuar partnerĂ«ve rajonalĂ« tĂ« bashkohen.
Anëtare të Kartës së Adriatikut janë Shqipëria, Kroacia, Maqedonia, Mali i Zi dhe Bosnja e Hercegovina, kurse Kosova mban statusin e vëzhguesit.
Pritjet nga marrëveshja
Përveç bashkëpunimit në industrinë e armatimit, shtetet pritet të kryejnë stërvitje ushtarake dypalëshe dhe trepalëshe si dhe të bashkëpunojnë në rekrutimin e personelit duke rritur mundësitë e edukimit përmes akademive dhe kolegjeve ushtarake.
Gjithashtu pritet tĂ« ketĂ« njĂ« angazhim tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r tĂ« luftuar kĂ«rcĂ«nimet hibride âduke pĂ«rfshirĂ« kĂ«rcĂ«nimet kibernetike, fushatat e dezinformimit, si dhe ndikimin dashakeq tĂ« huaj qĂ« mund tĂ« komprometojĂ« ose tĂ« ndikojĂ« nĂ« sigurinĂ« kombĂ«tare dhe rajonaleâ.
Parashihet që ndërmjet shteteve partnere në këtë marrëveshje të shkëmbehen informacione dhe shërbime inteligjente për të parandaluar sfidat e përbashkëta.
Maqedonci thotë se kjo marrëveshje u mirëprit në Pentagon, kur ai zhvilloi një vizitë në SHBA në muajin qershor të këtij viti.
âE kanĂ« parĂ« si njĂ« mundĂ«si tĂ« mirĂ« tĂ« bashkĂ«punimit regjional pĂ«r tĂ« adresuar sfidatâ, thotĂ« ai, duke shtuar se mbĂ«shtetje kanĂ« marrĂ« edhe nga shumĂ« shtete tĂ« NATO-s, pa specifikuar se pĂ«r cilat shtete bĂ«het fjalĂ«.
Megjithatë kundër këtij bashkëpunimi kishte dalë Serbia, presidenti i së cilës, Aleksandar Vuçiq, tha se po shkelet marrëveshja nënrajonale e vitit 1996.
Kjo marrĂ«veshje, e cila ka tĂ« bĂ«jĂ« me kuotat e lejuara nĂ« armatim, u nĂ«nshkrua atĂ«kohĂ« nga dy entitetet e Bosnje e HercegovinĂ«s â Federata e Bosnje e HercegovinĂ«s dhe Republika SĂ«rpska, si dhe nga Kroacia dhe nga Republika Federale e JugosllavisĂ«, e cila pĂ«rbĂ«hej nga Serbia dhe Mali i Zi.
Disa ditë pas nënshkrimit të deklaratës së bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë, Serbia dhe Hungaria nënshkruan një dokument që konkretizon marrëveshjen për bashkëpunim strategjik në fushën e mbrojtjes të arritur në vitin 2023.
Vuçiq, asokohe, deklaroi se besonte që kjo marrëveshje do të pasohej me një afrim të mëtejshëm drejt krijimit të një aleance ushtarake midis Serbisë dhe Hungarisë.
The post Kosova, Shqipëria dhe Kroacia planifikojnë blerje të përbashkët të armëve amerikane appeared first on Telegrafi.