Burimi: The Guardian (titulli origjinal: Israelâs leaders committed genocide in Gaza and must pay for it. Their political and media allies must too)
Përkthimi: Telegrafi.com
NĂ«se ata qĂ« janĂ« bashkĂ«fajtorĂ« pĂ«r gjenocidin e GazĂ«s nuk japin pĂ«rgjegjĂ«si, pasojat brutale do tĂ« ndihen pĂ«rtej asaj toke tĂ« shkatĂ«rruar. ArmĂ«pushimi midis Izraelit dhe Hamasit ofroi njĂ« lehtĂ«sim pĂ«r tĂ« mbijetuarit e traumatizuar. Por, deklarata e Donald Trumpit se ai nuk Ă«shtĂ« i sigurt nĂ«se do tĂ« zgjasĂ«, ka shkaktuar njĂ« terror tĂ« ri. Nga vendimi i presidentit tĂ« ri pĂ«r tĂ« hequr pezullimin e dĂ«rgesave tĂ« bombave njĂ«tonĂ«she nĂ« Izrael â tĂ« cilat u hodhĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur mbi civilĂ«t nĂ« zonat e ashtuquajtura tĂ« sigurta â e deri te zgjedhja e tij pĂ«r ambasadorin amerikan nĂ« Izrael, Mike Huckabee, i cili dikur tha se ânuk ka vĂ«rtet diçka tĂ« tillĂ« si palestinezâ, ata qĂ« shpresojnĂ« pĂ«r paqe tĂ« qĂ«ndrueshme, kanĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« shqetĂ«sohen se masakra sĂ« shpejti do tĂ« rifillojĂ«.
Sulmi ndaj GazĂ«s po normalizon dhunĂ«n pothuajse tĂ« pakufizuar kundĂ«r civilĂ«ve, tĂ« lehtĂ«suar dhe tĂ« justifikuar nga qeveritĂ« dhe mediat e shumta perĂ«ndimore. Vlen tĂ« kujtojmĂ« shkatĂ«rrimin e GernikĂ«s nga forcat naziste dhe italiane gjatĂ« LuftĂ«s Civile nĂ« SpanjĂ«, gati nĂ«ntĂ« dekada mĂ« parĂ«. Gernika pĂ«rjetoi njĂ« nga bombardimet e para masive ajrore mbi njĂ« komunitet civil, dhe skandalizoi botĂ«n. Presidenti i atĂ«hershĂ«m amerikan, Franklin D Roosevelt, dĂ«noi krimin sepse âcivilĂ«t, duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« numĂ«r tĂ« madh grash dhe fĂ«mijĂ«sh, po vriten pa mĂ«shirĂ« nga ajriâ. Gazetari i The Times, George Steer, shkroi atĂ«herĂ«: âNĂ« formĂ«n e ekzekutimit dhe shkallĂ«n e shkatĂ«rrimit qĂ« solli, sulmi ndaj GernikĂ«s Ă«shtĂ« i pashembullt nĂ« historinĂ« ushtarakeâ. FatkeqĂ«sisht, Gernika rezultoi tĂ« ishte njĂ« sprovĂ« pĂ«r shkatĂ«rrimin ajror tĂ« qyteteve evropiane disa vite mĂ« vonĂ«: udhĂ«heqĂ«si ushtarak nazist, Hermann Göring, nĂ« gjyqin e Nurembergut ka thĂ«nĂ« se Gernika ua mundĂ«soi nazistĂ«ve tĂ« testonin forcĂ«n e tyre ajrore.
Po pĂ«r GazĂ«n? JavĂ«n e kaluar, Joe Biden pretendoi se â nĂ« fillim tĂ« sulmit ushtarak tĂ« Izraelit nĂ« tetor 2023 â i kishte thĂ«nĂ« Benjamin Netanyahut: âNuk mund tĂ« bombardoni kĂ«to komuniteteâ. Me sa duket, ish-presidenti besonte se, po tâi tregonte botĂ«s se e kishte thĂ«nĂ« kĂ«tĂ«, kjo do ta ndihmonte rehabilitimin e tij. Por, duket mĂ« shumĂ« si njĂ« rrĂ«fim i pavullnetshĂ«m i bashkĂ«fajĂ«sisĂ« kriminale. ShBA-ja, nĂ« fund tĂ« fundit, i dha Izraelit gati 18 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« armĂ« vitin e radhĂ«s, kur ai e dinte, ose duhet ta kishte ditur, se fushata e bombardimeve e Netanyahut shkelte ligjin ndĂ«rkombĂ«tar. NĂ« tri javĂ«t e para tĂ« konfliktit, sipas OJQ-sĂ« Airwars, tĂ« paktĂ«n 5,139 civilĂ« u vranĂ«. Numri i vĂ«rtetĂ« ndoshta ishte mĂ« i lartĂ«. Bombat qĂ« i vranĂ« ata u furnizuan kryesisht nga ShBA-ja.
Cili ishte qĂ«llimi ushtarak i kĂ«saj? ShBA-ja duket se nuk ka pĂ«rgjigje. Ish-sekretari i Shtetit, Antony Blinken, javĂ«n e kaluar tha se Hamasi kishte ârekrutuar pothuajse po aq militantĂ« tĂ« rinj sa ka humburâ. NĂ«se kjo Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«, minon gjithĂ« qĂ«llimin e deklaruar tĂ« brutalitetit tĂ« Izraelit, qĂ« ishte eliminimi i Hamasit. QĂ«llimi tjetĂ«r i pretenduar i Izraelit ishte tĂ« kthente pengjet pĂ«rmes mjeteve ushtarake. MegjithatĂ«, siç tha sĂ« fundmi njĂ« komentator nĂ« gazetĂ«n izraelite Israel Hayom: âMund tĂ« themi, me siguri, se presioni ushtarak ka vrarĂ« mĂ« shumĂ« pengje sesa ka kthyer njerĂ«z tĂ« gjallĂ«â. Shumica e pengjeve janĂ« liruar gjatĂ« armĂ«pushimeve, jo si rezultat i operacioneve tĂ« forcave tĂ« Izraelit. ĂshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« mos konkludosh se veprimet e Izraelit janĂ« masakĂ«r pĂ«r pikĂ«n e qejfit.
Shumica e mediave perĂ«ndimore kanĂ« luajtur njĂ« rol kyç nĂ« normalizimin e kĂ«tyre tmerreve. Nga tetori 2023 deri nĂ« janar 2025, 1,091 foshnje u vranĂ« nĂ« GazĂ«, mĂ« shumĂ« se numri total i civilĂ«ve izraelitĂ« tĂ« vrarĂ« mĂ« 7 tetor. NjĂ« total prej 17,400 fĂ«mijĂ«sh janĂ« vrarĂ« â ekuivalenti njĂ« nĂ« çdo 30 minuta. NjĂ« studim i fundit nĂ« Lancet raportoi se numri total i vdekjeve nĂ« GazĂ« ndoshta ishte nĂ«nvlerĂ«suar.
Gazeta The Times publikoi nĂ« faqen e parĂ« njĂ« histori me pretendime tĂ« pabazuara dhe tĂ« pakonfirmuara pĂ«r Hamasin, duke thĂ«nĂ« se kishte prerĂ« foshnjat nĂ« fytĂ«; dy ditĂ« mĂ« vonĂ« pasoi me njĂ« tjetĂ«r histori pĂ«r foshnjat gjoja tĂ« âcopĂ«tuaraâ. KĂ«to akuza tĂ« pabazuara mĂ« vonĂ« u zbuluan se ishin thjesht thashetheme. MĂ« shumĂ« se 1,000 foshnja tĂ« vrara palestineze, nuk janĂ« thashetheme â ato janĂ« vrarĂ« vĂ«rtet nga forcat izraelite. PĂ«r aq sa di unĂ«, nuk ekziston ndonjĂ« faqe e parĂ« ekuivalente nĂ« The Times pĂ«r kĂ«tĂ« masakĂ«r.
Tmerri nuk kufizohet vetëm te masakra e fëmijëve. Në fillim të konfliktit, organizata Human Rights Watch akuzoi Izraelin se po përdorte urinë si një armë lufte. Dy agjenci të qeverisë amerikane arritën më pas në përfundimin se shteti izraelit po bllokonte qëllimisht hyrjen e furnizimeve thelbësore në Gazë. Të 36 spitalet në Gaza janë sulmuar vazhdimisht; vetëm 17 prej tyre janë ende pjesërisht funksionale. Amputimet dhe lindjet me operacion cezarian po kryhen pa anestezi, dhe më shumë se 1,000 punonjës të kujdesit shëndetësor janë vrarë. Deri në verën e vitit 2024, gati 10 mijë palestinezë, përfshirë qindra fëmijë, ishin burgosur. Kombet e Bashkuara kanë dokumentuar raporte tronditëse për tortura dhe sulme seksuale: burra dhe gra të mbajtur në kafaze, lidhur me pelena dhe me sy të mbyllur, të zhveshur, të privuar nga ushqimi, uji dhe gjumi, dhe të torturuar me djegie cigaresh, me ujë, elektroshok dhe madje edhe përdhunime dhe pretendime për përdhunime në grup.
AsgjĂ« nga kĂ«to nuk duhet tĂ« vijĂ« si befasi. Gjenerali izraelit Ghassan Alian, i ngarkuar me çështjet civile nĂ« territoret e pushtuara nga Izraeli, e pĂ«rshkroi popullsinĂ« civile tĂ« GazĂ«s si âbishĂ« njerĂ«zoreâ, duke premtuar tâi ndĂ«shkonte me njĂ« bllokadĂ« totale dhe tâi nĂ«nshtroheshin âferritâ. NjĂ« zyrtar i paidentifikuar i mbrojtjes izraelite deklaroi se Gaza do tĂ« âshndĂ«rrohet pĂ«rfundimisht nĂ« njĂ« qytet tendash. Nuk do tĂ« mbetet asnjĂ« ndĂ«rtesĂ«.â
Ndryshe nga Gernika, krimet e kryera nĂ« GazĂ« janĂ« dokumentuar nĂ« kohĂ« reale. UshtarĂ«t izraelitĂ« kanĂ« postuar me krenari dĂ«shmitĂ« nĂ« rrjetet sociale, dhe tĂ« mbijetuarit kanĂ« pĂ«rdorur internetin pĂ«r tĂ« shpĂ«rndarĂ« pamjet e asaj qĂ« po pĂ«rjetonin. ShumĂ« nga kĂ«ta tĂ« mbijetuar, siç e pĂ«rshkruan avokatja irlandeze Blinne NĂ GhrĂĄlaigh, po âtransmetonin shkatĂ«rrimin e tyre nĂ« kohĂ« reale, me shpresĂ«n se bota do tĂ« bĂ«nte diçkaâ.
MegjithatĂ«, qeveria britanike ka vazhduar tĂ« furnizojĂ« Izraelin me armĂ«, duke pezulluar vetĂ«m 30 nga 350 licencat e armĂ«ve â pas njĂ« presioni tĂ« madh publik dhe ligjor. NdĂ«rkohĂ«, shumica e mediave britanike ose i mbrojtĂ«n ose i zbukuruan krimet e Izraelit, duke dĂ«shtuar tĂ« lidhin qĂ«llimin kriminal tĂ« tij me veprimet e tij vrastare. PĂ«rballĂ« mundĂ«sisĂ« sĂ« njĂ« pĂ«rballjeje pĂ«r bashkĂ«punimin e tyre nĂ« kĂ«tĂ« katastrofĂ«, liderĂ«t politikĂ« dhe mediat kanĂ« kĂ«rkuar tĂ« portretizojnĂ« kundĂ«rshtarĂ«t e gjenocidit tĂ« Izraelit si ekstremistĂ« tĂ« rrezikshĂ«m. Ish-sekretarja e Brendshme britanike, Suella Braverman, i quajti protestat kundĂ«r luftĂ«s âmarshime urrejtjejeâ; ndĂ«rsa tabloidi The Sun i quajti ato âdemonstrata urrejtjejeâ. Sulmi ndaj protestave nĂ« LondĂ«r, nĂ« kĂ«tĂ« fundjavĂ«, ishte shembulli mĂ« i fundit i kĂ«saj tendence.
Shkatërrimi i Gernikës shkaktoi tronditje të madhe, por ia vlen të kujtojmë se pas këtij sulmi, bombardimet ajrore edhe më shkatërrimtare u bënë një normë e re. Në Gernikë u vranë rreth 1,650 njerëz; në Gazë shifra zyrtare e 47,283 palestinezëve të vrarë ka të ngjarë të jetë nënvlerësim drastik, por pavarësisht kësaj, ky krim shumë më i madh nuk ka provokuar as afërsisht të njëjtin zemërim nga elitat politike dhe mediatike.
Duhet të ketë drejtësi. Ata që vazhduan të furnizonin Izraelin me armë, duhet të dalin para gjyqit për ndihmën e dhënë në këtë masakër. Ata që përdorën platformat e tyre mediatike për ta justifikuar këtë masakër, duhet të shohin reputacionin e tyre të shkatërruar. Pa llogaridhënie, dhuna edhe më e shfrenuar do të bëhet normalitet, madje i pranueshëm.
Ky rrezik Ă«shtĂ« veçanĂ«risht i madh nĂ« njĂ« epokĂ« kur e djathta ekstreme po formon qeveri dhe kur kriza klimatike kĂ«rcĂ«non me kaos edhe mĂ« tĂ« madh global. Ata qĂ« janĂ« bashkĂ«punĂ«torĂ« e dinĂ« se mĂ«nyra e vetme pĂ«r tâu mbrojtur Ă«shtĂ« demonizimi i atyre qĂ« kundĂ«rshtuan gjenocidin dhe duke e kthyer botĂ«n pĂ«rmbys. Por, nĂ«se ata e arrijnĂ« kĂ«tĂ« qĂ«llim, atĂ«herĂ« bota do tĂ« marrĂ« flakĂ«. /Telegrafi/
The post Udhëheqësit e Izraelit kryen gjenocid në Gazë dhe duhet të japin llogari për këtë appeared first on Telegrafi.