Pothuajse 500 tonë ushqime, mjaftueshëm për të ushqyer 1.5 milion fëmijë për një javë – pritet të digjen pas muajsh mosveprimi nga administrata Trump.

Biskotat u blenë nga USAID për 800 mijë dollarë gjatë administratës së presidentit, Joe Biden dhe janë ruajtur në Dubai.

Por, që nga janari, një ngrirje e përgjithshme e ndihmës së huaj dhe shpërbërja e USAID-it nën Departamentin e ri për Efiçencë Qeveritare ka paralizuar përpjekjet për t’i shpërndarë ato.

Pavarësisht paralajmërimeve të përsëritura të brendshme, nuk u dha asnjë leje për të lëvizur ushqimin.

Deri në kohën kur Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio siguroi Kongresin në muajin maj se ndihma do të dorëzohej, urdhri për shkatërrimin e saj ishte firmosur tashmë.

Presidenti i SHBA-së Donald Trump tha sot se bisedimet me Bashkimin Evropian për një marrëveshje tregtare po bëjnë progres – ndërsa paralajmëroi se tarifat prej 30% për mallrat nga blloku ishin tashmë një marrëveshje.

BE ka dërguar një ekip ekspertësh të tregtisë në Uashington për bisedime në nivel teknik, ndërsa presioni rritet për të siguruar një marrëveshje me administratën Trump – përpara se tarifat ndëshkuese të hyjnë në fuqi më 1 gusht.

“Jemi duke biseduar me BE-në dhe po bëjmë progres. Por, ne tashmë kemi një marrëveshje me BE-në. Është letra që i dërguam. Tarifa për BE-në ishte 30%. Por ne, në të njëjtën kohë, po bisedojmë”, u tha Trump sot gazetarëve.

Brukseli kërkon të shmangë tarifat prej 30% për mallrat e BE-së, të njoftuara nga presidenti amerikan, Donald Trump, i cili tha gjatë fundjavës se do t’i vendoste këto tarifa nëse BE-ja nuk bënte lëshime të mjaftueshme.

Republikani ka bërë thirrje për masa për të reduktuar deficitin tregtar të SHBA-së me BE-në, duke përfshirë potencialisht tarifa më të ulëta për eksportet amerikane në Evropë ose zhvendosjen e prodhimit evropian në SHBA.

Deri në kërcënimin e fundit të tarifave të Trump, zyrtarët e BE-së kishin shprehur optimizëm se një marrëveshje kornizë për të ulur tensionin në luftën tregtare ishte e arritshme, pas disa muajsh bisedimesh të vazhdueshme.

Në rast se SHBA-ja miraton tarifat e reja më 1 gusht, BE-ja ka sinjalizuar se do të hakmerret me kundërtarifa.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte paralajmëroi sot se vende si Brazili, Kina dhe India mund të goditen shumë rëndë nga sanksionet nëse vazhdojnë të bëjnë biznes me Rusinë.

Deklarata e Rutte erdhi gjatë një takimi me senatorët në Kongresin e SHBA-së – një ditë pasi presidenti amerikan, Donald Trump njoftoi dërgimin e armëve të reja në Ukrainë.

Gjithashtu, Trump paralajmëroi se do të vendoste tarifa të reja “të ashpra” prej 100% për blerësit e eksporteve ruse, nëse nuk arrihej një marrëveshje paqeje brenda 50 ditësh.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte u takua dje me presidentin amerikan, Donald Trump – si pjesë e vizitës së tij dyditore në Uashington

Sekretari i Përgjithshëm i PL Tedi Blushi i ftuar ne ‘Real Story’ tha se drejtësia e re është më e korruptuar se më parë. Më tej, ai tha se për mbrojtjen e Metes po ecet në dy shina. Blushi theksoi se gjendja e Metës në burg është shumë e mirë dhe se me këtë cështje do të shkojnë deri në Gjykatën e Strasburgut.

“Gjykatat vendosin afërmendsh cfarë kërkon SPAK. SPAK ka të drejtë të përgjojë të gjithë gjyqtarët, ata janë në kushte presioni, a mund të presësh një gjyqtart që ka përgjime të marrë një vendim? Tani drejtësia është më tepër e korruptuar.

Për mbrojtjen e Metës po ecim në dy shina paralele, e para në studio televizive për akuzat politike dhe shkalla e fundit do të jetë Gjykata e Strasburgut ku kjo ceshtje do te fitohet dhe do të jetë një njollë. Meta nuk ka asnjë shqetësim, gjendja e tij është e shkëlqyer. Ka qenë dy javë më parë kampion i ping pongut atje dhe asnjë shqetësim pë të, nuk e lejojnë deri më tani të ushtrojë asnjë sport.” / abcnews.al

TIRANË– Sekretari i Përgjithshëm i Partisë së Lirisë, Tedi Blushi, i ftuar në “Real Story” tha se përdorimi i kartës nga Monika Kryemadhi ka çuar në divorcin me Ilir Metën, për shkelje të besimit dhe shkelje të ligjit.

Ai theksoi se kartat e zbuluara nga SPAK nuk janë përdorur nga Ilir Meta.

“SPAK tregon në emër të kujt janë kartat dhe kush i ka përdorur. Nuk është z. Meta fare. E thotë SPAK. SPAK thotë se kartat janë në emër të  Shatkut dhe në emër të Monika Kryemadhit.

Nuk ka asnjë kartë të Metës. Në momentin kur Meta është vënë dijeni të këtyre kartave, ai ka bërë dhe divorcin  me zonjën Kryemadhi si një tradhti e para për një shkelje ligji, dhe ndaj besimit të tij.

Kjo çoi në divorc pa diskutim, patjetër, e ka sqaruar vetë z. Meta. Në momentin që është vënë në dijeni nga SPAK, që kemi zbuluar një kartë, çfarë karte ka përdorur dhe në këtë moment ai ka vendosur divorcin me zonjën Kryemadhi”, theksoi ai./abcnews.al

Sekretari i Përgjithshmë i PL Tedi Blushi tha për ‘Real Story’ se kërkojnë shfuqizim të masës së sigurisë së Metës pasi janë shkelur ligjet dhe Konventa për të drejtat e njeriut.

Më tej, Blushi tha se SPAK ka dashur të krijojë një narrativë në publik duke dhënë opsionin që Meta do të arratisej përpara se ai të arrestohej. Sipas Blushit, kjo ka qenë një prej arsyeve të Metës dhe retorikës së tij të ashpër ndaj SPAK.

“Ne kërkojmë shfuqizim të masës arrest me burg sepse janë shkelur ligjet dhe konventa europiane e të drejtave të njeriut. Meta nuk është kundër hetimeve, por t’i kushtëzosh lirinë pa pasur asnjë provë. Meta ka shkuar në SPAK sa herë e kanë thirrur.

Meta është shprehur kundër mënyrës autokrate. Retorika e Metës ndaj SPAK ka qenë e ashpër sepse jo më pak se dy vite para momentit të rrëmbimit të tij ka pasur një fushatë mediatike të sponsorizuar nga SPAK duke nxjerrë disa elementë të dosjes duke nxjerrë që Meta është fajtor.

SPAK ka dashur të krijojë një narrativë në publik duke i dhënë dhe opsionin e arrastisjes, Meta madje e ka denoncuar. Meta ka qenë gati për ccdo skenarë, i përgatitur.” / abcnews.al

TIRANË- Sekretari i Përgjithshëm i Partisë së Lirisë, Tedi Blushi i ftuar në “Real Story” u pyet mbi arsyet se pse Presidenti i Partisë së Lirisë, Ilir Meta, në një kohë të shkurtër vendosi të ndryshojë avokatët e tij mbrojtës. Fillimisht ishte Genc Gjokutaj, ndërsa më pas u caktua Kujtim Cakrani.

Ai tregoi arsyen se pse ndodhi kjo rokadë sa i përket mbrojtjes së Metës.

“Nuk ka asgjë enigmatike. Gjokutaj është anëtar i kryesisë së PL. Ai ishte duke u marrë me dosjen e z. Berisha ,m e cila kërkon angazhim maksimal sidomos tani që çehrja ka shkuar në gjykatës. Kjo ka qenë e vetmja arsye, të cilën e ka sqaruar si vetë zoti Meta ashtu dhe Gjokutaj”, tha ai.

Ai theksoi se Meta është rrëmbyer në mënyrë banditestke dhe nuk i është komunikuar urdhri i gjykatës së Posaçme për arrestimin e tij. Blushi theksoi se pas tre orësh që ishte në Policinë e Tiranës, Meta është njohur me vendimin e Gjykatës së Posaçme për arrestimin e tij.

“Nuk është e vërtetë që zoti Meta ka pasur tendencë për ti bërë shantazh apo presion SPAK, por e kundërta është e vërtetë. Ai edhe sot deklaron se nuk jam kundër hetimeve, por mënyra jo vetëm e rrëmbimit. E ka bërë SPAK, sepse nuk mund ti heqësh askujt lirinë me një masë ekstreme si izolimi në burg. Kur unë them SPAK dhe Policia janë e njëjta gjë.

Gjithçka që ndodhi në rrugë, mënyra se si ndodhi, ishte një strukturë, e cila ishte qartësisht strukturë banditeske, pa asnjë dokument identifikimi, pa asnjë logo policie, Nuk i ka dhënë  asnjë dokument, z.Meta, as urdhrin e arrestit, Këtë e dimë ne, sepse këtë e pohojnë dëshmitarët.

Takoni drejtorin e Policisë së Tiranës, z. Tonin Vocaj. Zoti Metës i është komunikuar urdhri i arrestit pasi ishte tre orë i ndaluar brenda drejtorisë së Policisë së Tiranës. Në rastin z.Metës ka ndodhur një procedurë rrëmbimi, antiligjore dhe antikushtetuese”, tha ai./abcnews.al

Read More...

Analisti Ergys Mërtiri komentoi për ‘Real Story’ qëndrimin e Metës në qelinë e paraburgimit dhe masat shtrenguese që janë marrë për të. Sipas burimeve, Metës nuk i është lejuar takimi me familjarët, avokatin e tij si dhe me deputetët. Mërtiri tha se ky vendimi nga ana e institucioneve mund të jetë ndërmarrë në mënyrë që i dyshuari të mos ushtrojë presion ndaj drejtësisë. Më tej, ai tha se të gjithë personazhet e rëndësishëm që janë pas hekurave janë shantazhues ndaj drejtësisë.

” Kjo kategori njerëzish që kanë qenë të fuqishëm ndeshen me një institucion ë të fut në burg, është shokuese për ta. Një nga arsyet që ata zgjedhin këtë masë është që mund të ushtrojnë presion mbi drejtësinë, ndaj këtë masë e marrin. Mund ta ketë nivelin  e presionit shumë të madh. Berisha e ka nivelin e presionit të lartë sa dorëzohen dhe institucionet.

Të gjithë personazhet janë shantazhues ndaj drejtësisë. Kjo është drejtësi e re dhe jemi të bindur, por diskutojmë çfarë niveli palëkundshmërie ka. Ne duhet dhe ta mbrojmë dhe këtë gjë që kemi nisur.” / abcnews.al

TIRANË- Juristi Arbër Hoxha i ftuar në “Real Story” duke  folur për paraburgimin e ish-presidentit Ilir Meta, tha se çdo i paraburgosur ka të drejtat dhe detyrimet karshi institucionit

“Çdo i paraburgosur ka disa të drejta dhe detyrime karshi institucionit ku ai qëndron. Telefonatat janë të regjistruar me familjarë dhe të afërm, personat që janë në marrëdhënie pune me ata, në marrëdhënie me avokatin.

Nëse jam avokati i një të paraburgosuri, patjetër që duhet të flas unë në cilësinë e avokatit ose sekretarëve dhe asistentëve të zyrës”, tha Hoxha.

Ai theksoi se veprat për të cilat po hetohet Ilir Meta janë vepra të natyrës financiare. Provat theksoi ai janë prova shkresore dhe nuk kemi të bëjmë më dëshmitarë, dhe në këtë kuadër, rreziku për prishjen e tyre është shumë i vogël.

“Veprat për të cilat Meta po hetohet janë të natyrës financiare dhe duke qenë të natyrës financiare  nuk janë prova me dëshmitarë, por prova shkresa, që do të thotë se provat shkresore i kanë shumë të ulëta gjasat që të kontaminohen.

Provat e Metës kanë pak gjasa që të prishen, Prova me dëshmitarë në të tilla raste janë shumë të vogla dhe periferike”, theksoi ai/abcnews.al

Sekretar i përgjithshëm i Partisë së Lirisë Tedi Blushi i ftuar në ‘Real Story’ zbuloi fakte të reja nga qëndrimi i Metës në qelinë e paraburgimit, ku tha se prej një muaji nuk po komunikon me Metën. Blushi shtoi më tej se masat represive janë ndërmarrë edhe për takimet me familjarët, avokatët dhe deputetët e tjerë. Gjithashtu, Blushi tha se Metës i është privuar liria pa fakte.

” Prej një muaji nuk takoj Metën edhe pse kam lejen. Për arsye që ende nuk i di, ndërkohë që unë kam leje nga SPAK, u bë më shumë se 1 muaj që nuk e takoj pa arsye. Dhe bisedat telefonike janë ndërprerë. Jemi në një terr komunikimi, masat represive janë shtuar. Dhe familjarët janë ndaluar të takohen prej 2 javësh, edhe avokatit i është kufizuar takimi.

Meta ndodhet në kushte izolimi. Ka një arsye, duan t’i mbyllin gojën për të vërtetat në këtë proces farsë politikë. Nuk ka asnjë arsye tjetër.

Edhe deputetëve i është ndaluar takimi. Shkak është bërë komunikimi i Metës me dy gazetarë, që janë marrë masat represive. Nuk ka një rregullore që i ndërpretë të drejtën e fjalës.  Kanë kufizuar lirinë fizike pa fakte dhe prova.”, tha Blushi. / abcnews.al

Read More...

Read More...

Read More...

Nga Gary O’Donoghue, BBC

Donald Trump e ka zakon të telefonojë gazetarët pa paralajmërim. Presidenti amerikan duket se preferon një bisedë të improvizuar në telefon sesa një intervistë të ulur përpara kamerave.

Të hënën në mbrëmje, më erdhi radha mua. Dhe për t’ju thënë të drejtën, isha në gjumë kur më telefonoi Shtëpia e Bardhë.

Kisha kaluar pjesën më të madhe të pesë ditëve duke besuar se ekzistonte një mundësi e vogël që të realizoja një intervistë me të, për të shënuar një vit nga atentati ndaj tij në Butler, Pennsylvania.

Raportimi im për atë ngjarje kishte bërë bujë në mbarë botën dhe ndoshta kishte tërhequr vëmendjen e presidentit. Kështu që gjykova se ndoshta ajo lidhje mund të ishte çelësi për të siguruar një intervistë presidenciale, gjëra mjaft të rralla për mediat e huaja të lajmeve në SHBA.

Të dielën në mbrëmje më thanë se isha vetëm minuta larg nga telefonata, kështu që unë dhe ekipi im ishim gati për të regjistruar, por ajo nuk erdhi. Të hënën në mbrëmje, kisha hequr dorë nga ideja se intervista do të ndodhte. Pas disa javësh rraskapitëse në terren pa pushim, po flija. Dhe pikërisht atëherë ra telefoni.

Iu përgjigja gjysmë në gjumë, dhe dëgjova zërin e Sekretares për Shtyp, Karoline Leavitt:

“Përshëndetje Gary, jam këtu me presidentin, po ta kaloj.”

U hodha në dhomën e ndenjjes, duke kërkuar me ngut regjistruesin digjital; linja ra dhe mendova se e humba. Por ata u kthyen dhe kaluam pothuajse 20 minuta duke folur për gjithçka – nga ajo natë e kobshme në Butler, tek frustrimet e tij me Vladimir Putin, ndryshimi i qëndrimit ndaj NATO-s dhe mendimet për Mbretërinë e Bashkuar.

Ja pesë pikat kryesore nga ajo bisedë e papritur:

1. Trump shfaq një anë ndryshe

Ishte reflektues në disa raste dhe tregoi ndjeshmëri kur foli për tentativën për vrasje – është e dukshme që nuk ndihet rehat duke diskutuar për atë ngjarje.

Për një president që shpesh njihet për mënyrën spontane të të folurit dhe që adhurohet për këtë nga mbështetësit e tij, pati disa pauza të gjata dhe reflektime që rrallë i sheh prej tij.

Kur e pyeta nëse ajo ngjarje e kishte ndryshuar, u shpreh me një ndjeshmëri të rrallë:

“Nuk më pëlqen të qëndroj i zhytur në mendime për atë ngjarje, sepse nëse e bëj, do të ishte, e di, mund të ndryshojë jetën… dhe unë nuk dua që të jetë kështu.”

Pastaj shtoi se beson te “fuqia e të menduarit pozitiv, apo fuqia e mosmendimit pozitiv”.

Kur e pyeta nëse i beson presidentit rus Vladimir Putin, pasoi një pauzë shumë e gjatë. Më në fund tha:
“Nuk i besoj pothuajse askujt, të them të drejtën.”

2. Pa angazhim për shifra konkrete të deportimeve

Kalova në politikën e brendshme amerikane dhe e pyeta nëse plani i tij për deportime masive po funksionon – si në shpejtësi, ashtu edhe për faktin që ndonjëherë përfshihen edhe persona që ai ndoshta nuk do të donte të deportoheshin.

Presidenti këmbënguli se ekipi i tij po bën një “punë të shkëlqyer” në realizimin e premtimeve elektorale, duke përmendur një ulje drastike të numrit të emigrantëve që kalojnë nga Meksika.

Disa anëtarë të stafit të tij janë shprehur të zhgënjyer nga ritmi i ngadaltë i deportimeve. Kur e shtyva të tregonte një shifër që do ta konsideronte sukses gjatë këtij mandati të dytë, Trump nuk pranoi të jepte numra.

“Nuk i vendos një shifër, por dua që kriminelët të dalin jashtë shpejt, dhe po e bëjmë këtë, siç e di,”- tha ai. “Po i çojmë në El Salvador, e shumë vende të tjera.”

3. Më shumë frustrim ndaj Putinit

Trump shprehu hapur zhgënjimin e tij ndaj presidentit rus Vladimir Putin, duke e përmbyllur një ditë ku kishte kërcënuar me sanksione të dyta ekonomike ndaj Moskës nëse nuk arrihej një marrëveshje për Ukrainën brenda 50 ditëve.

Pasi kishte premtuar gjatë fushatës se do t’i jepte fund shpejt luftës, Trump dukej i habitur që ende nuk kishte arritur një marrëveshje me Putinin.

“Mendova se kishim bërë marrëveshje katër herë dhe pastaj kthehesh në shtëpi, dhe sheh që sapo kanë sulmuar një azil pleqsh apo diçka në Kiev. Thashë: ‘Çfarë dreqin ishte kjo?’”

Presidenti ukrainas Zelensky dhe liderë të tjerë europianë e kanë akuzuar prej kohësh Putinin se nuk është serioz për përfundimin e luftës – kështu që këto ndjenja dyshimi nuk janë të reja për ta.

Kur e pyeta Trump-in nëse e kishte mbyllur kapitullin me liderin rus, ai la ende një derë hapur:
“Nuk kam përfunduar me të, por jam i zhgënjyer nga ai.”

4. Ton i ri ndaj NATO-s

Kur ia përmenda që dikur e kishte quajtur NATO-n “të vjetëruar”, ai më tha se tani mendon të kundërtën – se aleanca është në një fazë të re dhe po forcohet.

Së fundmi kishte pritur në Shtëpinë e Bardhë Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte – me të cilin duket se ka një marrëdhënie të mirë. Ata njoftuan për një marrëveshje për shitjen e armëve amerikane për NATO-n, që më pas do t’i dërgohen Ukrainës.

Trump dha shenja se po hiqte dorë nga pakënaqësia e tij e hershme për barrën financiare që SHBA mbante ndaj aleatëve të tjerë.

“Ishte shumë e padrejtë sepse Shtetet e Bashkuara paguanin pothuajse 100% të kostove, por tani ata po paguajnë vetë faturat dhe mendoj se kjo është shumë më mirë,” tha ai – duke iu referuar zotimit të fundit nga vendet anëtare për të rritur shpenzimet në mbrojtje në 5% të PBB-së.

“E kemi ndryshuar NATO-n shumë,” përfundoi ai.

5. Respekt për Starmer-in dhe Mbretërinë e Bashkuar

Trump theksoi respektin e tij për Mbretërinë e Bashkuar dhe për kryeministrin e saj të ri, Sir Keir Starmer – me të cilin kohët e fundit kishte nënshkruar një marrëveshje për heqjen e disa barrierave tregtare.

“Më pëlqen shumë kryeministri, edhe pse është liberal,” tha ai.

Ai vlerësoi marrëdhëniet mes SHBA-së dhe Britanisë si po aq “të veçanta” saç i mendojnë shumë britanikë, dhe shtoi se beson që Britania do të qëndrojë krah SHBA-së nëse shpërthen një luftë.

Nuk u duk i shqetësuar për mungesën e një ftese zyrtare për të mbajtur fjalim në Parlament gjatë vizitës së tij shtetërore më vonë këtë vit:
“Le t’i lëmë të shijojnë pushimet,” tha ai me të qeshur.

Për mikpritësin e tij të ardhshëm, Mbretin Charles, u shpreh me fjalë të mira:
“Është një zotëri i madh.”

Dhe e mori me sportivitet një fjalim të fundit që Mbreti kishte mbajtur në Parlamentin kanadez, që disa e interpretuan si një kritikë të nënkuptuar ndaj Trump-it. Ai e hodhi poshtë me një buzëqeshje.

Kengetarja Beyoncé ka rënë pre e një grabitje, pasi pak ditë para ndalesës se saj katerditore ne Atlanta me turneun e saj “Cowboy Carter”, disa hajdute kane vjedhur nje nje automjet I stafit te saj disa USB qe permbanin kenge te papublikuara te artistes.

Ne mesin e sendeve te vjedhura jane edhe planet e shfaqjeve dhe listat me këngë për koncertet e kaluara dhe ato të ardhshme u morën nga një makinë me qira, e cila përdorej nga koreografisti i këngëtares dhe një prej balerinëve të saj.

Vjedhja ndodhi më 8 korrik, vetëm dy ditë përpara performancës së parë të Beyoncé në Atlanta. Policia e Atlanta-s thotë se është lëshuar një urdhër arrest, por emri i dyshuarit nuk është bërë publik.

Sipas raportit të policisë, koreografisti Christopher Grant dhe balerini Diandre Blue parkuan automjetin dhe hynë në një supermarket. Pasi u kthyen, panë dritaren e pasme të thyer dhe dy çanta u mungonin.

Ata raportuan se në çanta ndodheshin pesë drive USB me këngë të papublikuara, planet e skenarëve për shfaqje të kaluara dhe të ardhshme, dhe lista të tjera këngësh, sipas policisë.

Më tej, u mor edhe një laptop, rroba dhe kufje Apple AirPods. Autoritetet përdorën gjurmimin nepermjet ketye paisjeve teknologjike per te identifikuar hajdutet, per te cilet nuk ka detaje nese jane arrestuar. / abcnews.al

Read More...

Read More...

TIRANË- Zbërthimi i platformës së enkriptuar “Matrix” mund të jetë një minierë e mirëfilltë për organet e drejtësisë në zbulimin e personazheve, të cilët janë në kërkim dhe të përfshirë në ngjarje kriminale.

Kështu beson eksperti i sigurisë, Fatjon Softa, i cili këto komente i bëri gjatë një interviste në emisionin “Tirana Live” në ABC News.

Ai theksoi se në këtë platformën mund të ketë të dhëna për dy prej personazheve të krimit shqiptar si Ervis Martinaj dhe Talo Çela.

Eksperti theksoi se gjithsesi kjo pistë pritet të shihet në vijimësi dhe varet se si do kryqëzohen të dhënat.

“Platforma “Matrix” nuk ka ende të dhëna. Është zbërthyer  kjo platforma dhe me siguri të dhënat do jene pjesë e një hetimi për të gjitha grupet. Aty mund të kemi komunikime për personazhe të tjerë që janë në kërkim. Dumani ka folur për ekzistencë e një platformë Matrix.

Aty mund të kemi komunikime që lidhen me fatin e Ervis Martinaj dhe Talo Çelën. Mund të jenë gjallë dhe mund të këtë rrjedhje informacioni pasi segmente që nuk janë të interesuar për të nxjerrë vendndodhjen e tyre.

Ata mund të lëvizin lirshëm, mund të kenë bërë ndryshim të pamjes, jetojnë diku afër apo në largësi”, tha ai./abcnews.al

Zjarret pyjore kanë përfshirë disa rajone të Mesdheut këtë muaj, duke detyruar mijëra njerëz të mbyllen në shtëpitë e tyre në Kataloninë e Spanjës dhe duke rrezikuar qytetin e dytë më të madh të Francës, Marsejën. Ekspertët paralajmërojnë se ndryshimet klimatike po luajnë një rol gjithnjë e më të madh në përhapjen dhe intensifikimin e zjarreve në të gjithë kontinentin.

Si paraqitet situata këtë vit?

Sipas Sistemit Evropian të Informacionit për Zjarret Pyjore, që nga fillimi i vitit janë djegur mbi 227,000 hektarë tokë më shumë se dyfishi i mesatares për këtë periudhë gjatë 20 viteve të fundit. Edhe pse kjo shifër është shumë më e lartë se normalja, ajo nuk e tejkalon rekordin e viteve më të këqija si 2003 dhe 2017, kur u dogjën mbi 1.1 milionë hektarë.

Numri i zjarreve gjithashtu ka shënuar rritje të ndjeshme: 1,118 vatra janë regjistruar deri më 8 korrik, krahasuar me 716 në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Zjarret kanë përfshirë rajone të Mesdheut, përfshirë Sirinë, ku janë djegur mbi 3% e pyjeve të vendit, si dhe ishujt grekë Evia dhe Kretë, ku mijëra banorë janë detyruar të evakuohen.

Çfarë i shkakton këto zjarre?

Shkencëtarët thonë se verat më të nxehta dhe më të thata në rajonin e Mesdheut e bëjnë atë veçanërisht të ndjeshëm ndaj zjarreve. Njëherë që zjarret shpërthejnë, bimësia e tharë dhe erërat e forta ndihmojnë përhapjen e shpejtë dhe të pakontrolluar të flakëve.

Ndryshimet klimatike përkeqësojnë situatën duke krijuar kushte më të nxehta dhe më të thata. Ngrohja globale – e nxitur nga djegia e qymyrit, naftës dhe gazit – ka rritur temperaturat globale me rreth 1.3°C që nga koha paraindustriale. Sipas Organizatës Botërore Meteorologjike, Evropa është ngrohur dy herë më shpejt se mesatarja globale që nga vitet 1980.

Kjo rritje e temperaturave i bën valët e të nxehtit më të forta dhe më të shpeshta, duke e rritur ndjeshëm rrezikun për zjarre të mëdha.

Çfarë pritet për pjesën tjetër të verës?

EFFIS parashikon temperatura mbi mesataren për muajin gusht në të gjithë Evropën, gjë që do të mbajë nivelin e rrezikut të zjarreve të lartë, sidomos në Evropën Jugore dhe Lindore. Ndërsa vendet mesdhetare pritet të kenë reshje normale, pjesa tjetër e kontinentit mund të përballet me thatësira, duke përkeqësuar më tej situatën.

Qeveritë po marrin masa për t’u përballur me situatën. Greqia, për shembull, ka angazhuar një numër rekord prej 18,000 zjarrfikësish për vitin 2025 dhe ka ndryshuar taktikat e zbulimit dhe reagimit për të parandaluar përhapjen e zjarreve.

Në përfundim, ndërsa Evropa përgatitet për një verë gjithnjë e më të nxehtë, ekspertët theksojnë nevojën për veprime të menjëhershme ndaj ndryshimeve klimatike dhe forcimin e strategjive të parandalimit të zjarreve.