Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 10 August 2025Main stream

Pse Alaska do të jetë nikoqire e samitit Trump-Putin?

10 August 2025 at 12:59

SHBA-të dhe Rusia janë më pak se tre milje larg njëri-tjetrës në pikën e tyre më të afërt.

Në dimër, është e mundur të ecësh edhe nëpër ujin e ngrirë midis ishullit të vogël Diomede të SHBA-së dhe ishullit të madh Diomede të Rusisë, sipas qeverisë amerikane.

Shteti amerikan ishte një vendbanim rus përpara se të blihej nga Uashingtoni menjëherë pas Luftës Civile në 1867. SHBA-të blenë tokën për 7.2 milionë dollarë, transmeton Telegrafi.

Nigel Gould-Davies, një bashkëpunëtor i lartë për Rusinë dhe Euroazinë në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike, thotë se “simbolika” e mbajtjes së samitit në Alaska ishte e qartë.

Ai thotë se vendndodhja “natyrisht favorizon Rusinë”.

“Është e lehtë të imagjinohet Putini duke e bërë të qartë këtë pikë, ne dikur e kishim këtë territor dhe jua dhamë juve, prandaj Ukraina e kishte këtë territor dhe tani duhet të na e japë neve”, thotë ai, duke iu referuar transaksionit të vitit 1867 të njohur si Blerja e Alaskës.

Jo vetëm që është i rëndësishëm gjeografikisht dhe historikisht, por shërben edhe për një qëllim ekonomik.

“Alaska është rritur në rëndësi gjeopolitike për shkak të lëndëve djegëse fosile të pashfrytëzuara. Trump ka shtyrë me agresivitet për më shumë kontroll në Arktik, plane për Grenlandën dhe qasje në naftë. Mbajtja e bisedimeve atje përqendron bisedën aty ku energjia globale dhe interesat territoriale janë të larta. Dhe presidenti amerikan lulëzon në spektakël. Dhe ky prioritet ekonomik duket se është lart në vlerësimet e Rusisë”, tha korrespondenti amerikan i Sky News, David Blevins.

Ndihmësi i Kremlinit, Yuri Ushakov, në një deklaratë mbi samitin, përmend së pari “interesat ekonomike” para Ukrainës.

“Është në Alaska dhe në Arktik që interesat ekonomike të vendeve tona bashkohen dhe lindin perspektiva për zbatimin e projekteve të mëdha me përfitim të ndërsjellë. Megjithatë, presidentët padyshim do të përqendrohen në diskutimin e mënyrave për të arritur një zgjidhje të qëndrueshme për krizën e Ukrainës”, shtoi Ushakov. /Telegrafi/

 

The post Pse Alaska do të jetë nikoqire e samitit Trump-Putin? appeared first on Telegrafi.

Amerikani zë peshkaqenin 320 kilogramësh, mezi transportoi krijesën pesë metërshe me varkën që ishte vetëm 4.5 metra

10 August 2025 at 12:48

Ed Lovely, nga Hampton, Connecticut, i tha ABC News se shfrytëzon çdo shans që i jepet për të dalë në ujë dhe për të peshkuar peshkaqenë.

Lovely, një pronar 46-vjeçar i një kompanie, tha se një ekskursion tipik për peshkimin e peshkaqenëve fillon “i këndshëm dhe paqësor”, ku ai vendos “tullumbace që veprojnë si një breshkë për të mbajtur karremin tuaj në thellësinë që ju nevojitet”.

Por pastaj, “papritmas – bum – një peshkaqen godet dhe ndodh kaosi”, tha ai, transmeton Telegrafi.

Udhëtimi i tij i peshkimit javën e kaluar filloi pikërisht njësoj, por “ai u largua me një peshkaqen të vlerësuar prej 320 kilogramësh që potencialisht mund të thyejë rekordin për peshkaqenin më të madh të kapur në ujërat e Connecticut”.

“Ende nuk mund ta besoj që e bëmë këtë”, i tha Lovely, ABC News.

Kjo kapje gjigante – të cilën Lovely e përshkroi si “një përbindësh” – ndodhi pasditen e 30 korrikut në brigjet e Stonington, Connecticut.

Vitin e kaluar, Lovely kapi 19 peshkaqenë, por ai “nuk kishte parë kurrë” një peshkaqen Thresher – peshkaqenë skumbri të njohur për bishtat e gjatë që lëvizin me shpejtësi.

Kur ishin në ujë atë ditë, Lovely tha se kishin qenë duke lundruar për një kohë dhe vendosën të shkonin një milje më tej. Pastaj, pasi e kishte shtrirë grepin, tha, “Bam, ndiej diçka”, me peshkaqenin që e tërhoqi menjëherë grepin, tha ai.

Dy orë pasi u përpoqën ta nxirrnin peshkun, të dy më në fund mundën të shihnin madhësinë monumentale të këtij peshkaqeni, me Lovely që tha se ishte “i mahnitur”.

“Uau, skumbri i shenjtë, shiko atë peshkaqen, është peshkaqeni më i madh që kam parë ndonjëherë”, tha Lovely duke menduar në atë kohë.

Lovely tha se ai dhe shoku i tij punuan mbi gjashtë orë për ta tërhequr krijesën, dhe pasi e bënë këtë, ata “u shtrinë në kuvertë dhe filluan të qeshnin si fëmijë, duke qëndruar aty në errësirë me dritat e ndezura”.

Meqenëse peshku 5 metra i gjatë nuk do të futej në varkën e 4.5 metra të gjatë, të dy e lidhën peshkaqenin në anë të varkës dhe vazhduan rrugëtimin.

Me ndihmën e djalit të tij dhe një rimorkioje, ata arritën ta transportonin me sukses peshkaqenin dhe të largoheshin afërsisht në orën 1 të mëngjesit. /Telegrafi/

 

The post Amerikani zë peshkaqenin 320 kilogramësh, mezi transportoi krijesën pesë metërshe me varkën që ishte vetëm 4.5 metra appeared first on Telegrafi.

Apple dhe Samsung bashkojnë forcat, Sony bie “nga liga”

10 August 2025 at 12:31

Apple dhe Samsung njoftuan një bashkëpunim për të prodhuar sensorë të avancuar kamerash për modelet e ardhshme të iPhone.

Teknologjia e re do të zhvillohet në një fabrikë në Teksas, gjë që zgjeron më tej prodhimin e Apple në SHBA, transmeton Telegrafi.

Sipas Engadget, Apple planifikon të përdorë këta sensorë në serinë iPhone 18, dhe teknologjia pas tyre përfshin një sensor imazhi CMOS me tre shtresa që mundëson performancë më të mirë të kamerës dhe konsum më efikas të energjisë.

Prodhimi amerikan si një veprim strategjik

Ky bashkëpunim është pjesë e strategjisë më të gjerë të Apple për të forcuar prodhimin e çipave në SHBA, për të shmangur tarifat për importet nga Azia dhe për të rritur kontrollin mbi zinxhirin e furnizimit.

Kompania njoftoi së fundmi një investim shtesë prej 100 miliardë dollarësh si pjesë e “Programit Amerikan të Prodhimit”, duke i çuar investimet totale në SHBA në 600 miliardë dollarë.

Samsung do të përdorë një teknologji krejtësisht të re prodhimi çipesh në Teksas, të cilën nuk e ka përdorur me asnjë partner më parë, gjë që tregon ambiciet e larta të të dy kompanive në këtë projekt.

A po humb Sony ekskluzivitetin?

Deri më tani, Sony ka qenë furnizuesi kryesor i Apple kur bëhet fjalë për sensorët e kamerave, por ky bashkëpunim i ri me Samsung mund ta ndryshojë këtë dinamikë.

Një nga arsyet kryesore për këtë ndryshim është fakti se Sony nuk ka kapacitet prodhimi në SHBA, gjë që e bën atë të prekshme ndaj barrierave të mundshme tregtare në të ardhmen.

Nëse gjithçka shkon sipas planit, iPhone 18 mund të jetë modeli i parë me sensorë të zhvilluar dhe prodhuar në Shtetet e Bashkuara, gjë që do të theksonte më tej angazhimin e Apple ndaj prodhimit vendas. /Telegrafi/

 

 

The post Apple dhe Samsung bashkojnë forcat, Sony bie “nga liga” appeared first on Telegrafi.

Ferrari SF90 bëhet me pasardhës vitin e ardhshëm, do të ketë një dizajn unik

10 August 2025 at 12:21

Plugin-i i Ferrari SF90 Stradale mbërriti si supermakina e parë e tillë nga Maranello në fund të vitit 2019. Pesë vjet më vonë, është koha për një ripërsëritje.

Siç raportohet nga The Supercar Blog, Ferrari ka filluar të prezantojë zëvendësimin e SF90 në aplikacionin MyFerrari, me një video të shkurtër që zbulon se dizajni do të evoluojë ndjeshëm, transmeton Telegrafi.

Duke qenë një Ferrari, pritet që supermakina me 986 kuaj fuqi të riemërtohet, veçanërisht pasi Ferrari kohët e fundit ka regjistruar disa emra të rinj.

Në shikim të parë, pamja e ekranit duket se tregon një nga dy grupet e dritave të pasme. SF90 aktuale ka dy drita të pasme të ndara në secilin skaj, dhe kjo pamje tregon se ato do të transformohen në shirita të ngushtë si Ferrari Amalfi ose Ferrari F80.

Megjithatë, një perspektivë më e largët duket se tregon se dritat e pasme do të bashkohen në një shirit të vazhdueshëm, ose të paktën do t’i afrohen atij, dhe ndryshime të rëndësishme do të ndodhin edhe në skajin tjetër të makinës.

Autoblog raporton se një prototip për Projektin F173M (një zëvendësim për Tipin F173, ose SF90 Stradale) është parë së fundmi në Gjermani, dhe ato foto treguan makinën me vrima të mëdha ajri aty ku tradicionalisht do të ishin dritat e përparme.

Por ndryshe nga 12Cilindri dhe F80, pamja e pjesës së përparme të F173M që shihet në këtë video sugjeron se dritat e përparme do të jenë të orientuara vertikalisht.

Prototipi i lartpërmendur duket se është frymëzuar nga Ferrari 296 GTB me motor V6, por raporte të shumta pohojnë se motori V8 me 4.0 litra turbo të dyfishtë i SF90 do të mbahet, së bashku me tre motorë elektrikë që e bëjnë atë një hibrid.

Duke pasur parasysh se Ferrari ka mësuar shumë në pesë vitet e fundit, ka të ngjarë që të ofrohen më shumë se 1,000 kuaj fuqi, veçanërisht pasi Revuelto PHEV i Lamborghini ka 1,001 kuaj fuqi. Më shumë detaje ka të ngjarë të priten në prezantimin në Milano më 9 shtator. /Telegrafi/

 

The post Ferrari SF90 bëhet me pasardhës vitin e ardhshëm, do të ketë një dizajn unik appeared first on Telegrafi.

Aleatët evropianë të Ukrainës thonë se bisedimet e paqes duhet të përfshijnë Kievin

10 August 2025 at 10:57

Aleatët evropianë janë mbledhur në mbështetje të Ukrainës në një rritje të re mbështetjeje, duke këmbëngulur se çdo bisedë paqeje me Rusinë duhet të përfshijë Kievin.

Një deklaratë e përbashkët e lëshuar nga udhëheqësit e Mbretërisë së Bashkuar, Francës, Italisë, Gjermanisë, Polonisë, Finlandës dhe Komisionit Evropian erdhi përpara takimit të presidentit të SHBA-së Donald Trump me homologun e tij rus Vladimir Putin në Alaska të premten.

Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë ka thënë se Trump është i gatshëm të zhvillojë një takim trepalësh që do të përfshijë edhe presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, por, për momentin, mbetet një samit Trump-Putin, siç u kërkua fillimisht nga udhëheqësi rus.

Zelensky ka thënë se çdo marrëveshje pa Kievin do të përbëjë “vendime të vdekura”, transmeton Telegrafi.

Trump më parë ka sugjeruar se mund të fillojë duke u takuar vetëm me Putinin, duke u thënë gazetarëve se planifikonte të “fillonte me Rusinë”.

Por presidenti i SHBA-së tha gjithashtu se besonte se “kemi një shans për” organizimin e një takimi trepalësh si me Putinin ashtu edhe me Zelenskyn.

Nëse Putini do të binte dakord me këtë është e paqartë – ai ka refuzuar disa mundësi për të zhvilluar bisedime të drejtpërdrejta dhe të dy udhëheqësit nuk janë takuar ballë për ballë, që kur Putini nisi një pushtim të plotë të Ukrainës më shumë se tre vjet më parë.

Duke folur të premten, Trump sugjeroi gjithashtu se “do të ketë një shkëmbim territoresh” në mënyrë që Moska dhe Kievi të arrijnë një marrëveshje – ndaj të cilës Zelensky reagoi ashpër.

“Ne nuk do ta shpërblejmë Rusinë për atë që ka kryer. Çdo vendim kundër nesh, çdo vendim pa Ukrainën, është gjithashtu vendim kundër paqes”, tha ai në Telegram.

“Rusët ende imponojnë idenë e ‘shkëmbimit’ të territorit ukrainas me territor ukrainas, me pasoja që nuk garantojnë asgjë tjetër përveç pozicioneve më të përshtatshme për rusët për të rifilluar luftën”, shtoi ai.

CBS ka raportuar se Shtëpia e Bardhë po përpiqet të bindë aleatët evropianë që të pranojnë një marrëveshje, që do të përfshinte Rusinë të merrte të gjithë rajonin e Donbasit në Ukrainën lindore dhe të mbante Gadishullin e Krimesë.

Udhëheqësit evropianë, në deklaratën e tyre të lëshuar vonë të shtunën në mbrëmje, theksuan se “kufijtë ndërkombëtarë nuk duhet të ndryshohen me forcë”.

“Ukraina ka lirinë e zgjedhjes mbi fatin e saj”, thanë ata, duke theksuar se kombet e tyre do të vazhdojnë ta mbështesin Ukrainën diplomatikisht, ushtarakisht dhe financiarisht.

Udhëheqësit thanë gjithashtu se një “zgjidhje diplomatike” është kritike, jo vetëm për të mbrojtur Ukrainën – por edhe sigurinë e Evropës.

Nuk është vetëm Ukraina që po përpiqet të jetë pjesë e takimit të Alaskës.

Aleatët evropianë janë gjithashtu të shqetësuar për mungesën e ndikimit të tyre mbi rezultatin e çdo marrëveshjeje që Trump mund të arrijë me Putinin.

Në një postim në X të shtunën, presidenti francez Emmanuel Macron ngriti shqetësime në lidhje me Rusinë dhe SHBA-në që përjashtojnë përfshirjen evropiane.

“Evropianët gjithashtu domosdoshmërisht do të jenë pjesë e zgjidhjes, pasi siguria e tyre është në rrezik”, shkroi ai.

Të dielën, Zelensky falënderoi aleatët për mbështetjen e tyre.

“Fundi i luftës duhet të jetë i drejtë dhe unë jam mirënjohës për të gjithë ata që qëndrojnë me Ukrainën dhe popullin tonë sot për hir të paqes në Ukrainë, e cila po mbron interesat jetësore të sigurisë së kombeve tona evropiane”, tha ai.

Evropa ka ndjekur një qasje të ashpër ndaj Moskës – duke përfshirë vendosjen e sanksioneve kundër subjekteve ruse dhe ofrimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën.

Zelensky tha se i tha Macronit në një telefonatë të shtunën se çelësi ishte të sigurohej që “rusët të mos mashtrojnë më askënd”.

“Ne të gjithë kemi nevojë për një fund të vërtetë të luftës dhe themele të besueshme sigurie për Ukrainën dhe vendet e tjera evropiane”, tha udhëheqësi ukrainas. /Telegrafi/

The post Aleatët evropianë të Ukrainës thonë se bisedimet e paqes duhet të përfshijnë Kievin appeared first on Telegrafi.

Trump po e shqyrton nëse do ta ftojë Zelenskyn në takimin me Putinin në Alaska

10 August 2025 at 08:36

Shtëpia e Bardhë po shqyrton mundësinë e ftesës së Volodymyr Zelensky në një takim midis Donald Trump dhe Vladimir Putin në Alaska, sipas raportimeve në SHBA.

Raportimet vijnë një ditë pasi Uashingtoni dhe Moska konfirmuan se presidentët e SHBA-së dhe Rusisë do të takohen të premten, për të diskutuar përfundimin e luftës në Ukrainë, transmeton Telegrafi.

Një zyrtar i lartë amerikan dhe tre persona të informuar mbi diskutimet e brendshme i kanë thënë NBC News, se administrata Trump tani po shqyrton mundësinë e ftesës së presidentit ukrainas në samit.

“Po diskutohet”, citohet të ketë thënë një nga personat e informuar mbi bisedimet.

Burimet thanë se një vizitë e zotit Zelensky nuk është finalizuar – dhe nuk është e qartë nëse udhëheqësi ukrainas do të jetë në Alaska.

Megjithatë, zyrtari i lartë i administratës tha se është “absolutisht” e mundur.

“Të gjithë shpresojnë shumë që kjo do të ndodhë”, tha zyrtari.

I pyetur nëse SHBA-të e kishin ftuar zyrtarisht Zelensky, një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë tha: “Presidenti mbetet i hapur për një samit trepalësh me të dy udhëheqësit. Aktualisht, Shtëpia e Bardhë po përqendrohet në planifikimin e takimit dypalësh të kërkuar nga Presidenti Putin”.

Të premten – përpara se samiti të konfirmohej – Trump u kishte thënë gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë se “po i afrohemi shumë një marrëveshjeje” që do t’i jepte fund konfliktit.

Presidenti amerikan shtoi se do të ketë “disa shkëmbime territoresh në dobi të të dyja palëve”. /Telegrafi/

 

The post Trump po e shqyrton nëse do ta ftojë Zelenskyn në takimin me Putinin në Alaska appeared first on Telegrafi.

Before yesterdayMain stream

Momentet e fundit të aeroplanit me 49 pasagjerë në bord që u rrëzua në Rusi

24 July 2025 at 13:36

Momentet e fundit të aeroplanit komercial që transportonte 49 pasagjerë që u rrëzua në Rusi, janë publikuar në rrjetet sociale.

Bëhet fjalë për aeroplanit me dy helika An-24 që operonte nën aviokompaninë Angara Airlines, që u zhduk nga radari derisa po i afrohej aeroportit Tynda në malet Amur, transmeton Telegrafi.

Pamjet amatore të postuar në Telegramin rus, shfaq aeroplanin duke fluturuar ulët pak metra mbi drunjtë në zonën malore.

Në ato momente ishin kushtet e vështira atmosferike, retë dhe shirat e rrëmbyeshëm që me gjasë ia vështirësuan punën pilotëve dhe që nuk arritën të kontaktojnë kullën e trafikut ajror.

Rrëzimi i aeroplanit u konfirmuar nga helikopterët e ekipit të kërkim-shpëtimit që dolën në terren për ta kërkuar dhe panë rrënojat e fluturakes rreth 16 kilometra nga Tynda. /Telegrafi/

The post Momentet e fundit të aeroplanit me 49 pasagjerë në bord që u rrëzua në Rusi appeared first on Telegrafi.

Gjenden rrënojat e aeroplanit me 49 persona që u rrëzua në Rusi

24 July 2025 at 09:46

Shërbimet ruse të shpëtimit kanë gjetur rrënojat e një aeroplani që u zhduk rreth 16 km nga destinacioni i tij në rajonin e largët lindor të Amurit.

Aeroplani An-24 i linjës ajrore Angara, që mbante 43 pasagjerë dhe gjashtë anëtarë të ekuipazhit, ishte nisur nga Blagoveshchensk afër kufirit kinez dhe u zhduk nga radari ndërsa po i afrohej aeroportit Tynda, thanë zyrtarët e emergjencave.

Guvernatori rajonal i Amurit, Vasily Orlov, tha se “të gjitha burimet e nevojshme” ishin vendosur për të gjetur aeroplanin. Pesë fëmijë ishin midis atyre në bord, shtoi ai, transmeton Telegrafi.

Menjëherë më pas, ministria ruse e emergjencave tha se një helikopter rus i aviacionit civil kishte vënë re trupin e djegur të aeroplanit. Askush nuk mendohet të ketë mbijetuar, thonë raportet.

Qendra e mbrojtjes civile e Amurit tha se aeroplani ishte gjetur në një shpat kodre rreth 16 km nga Tynda, raportoi agjencia e lajmeve Tass. Pamjet nga vendi i ngjarjes tregonin rrënojat e aeroplanit që digjeshin në pyll të dendur.

Hetimet paraprake po shqyrtojnë ose gabimin e pilotit në kushte të këqija moti ose mosfunksionimin teknik, sipas zyrtarëve të emergjencave.

Aeroplani An-24 kishte qenë në pjesën e fundit të një itinerari nga Khabarovsk në juglindjen e largët të Rusisë.

Antonov 24 i linjës ajrore Angara raportohet të jetë rreth 50 vjeç dhe ka pasur probleme në të kaluarën.

Një An-24RV doli nga pista teksa ulej në aeroportin e Nizhneangarsk në korrik 2019. Dy anëtarë të ekuipazhit të fluturimit u vranë.

Në vitin 2011, një tjetër Angara An-24 u rrëzua në lumin Ob në Siberi, duke vrarë shtatë pasagjerë. /Telegrafi/

✈🚨 Passenger plane crashes in Russia’s Amur region — over 40 people on board

A Soviet-made Antonov An-24 aircraft operated by Angara Airlines disappeared from radar near the town of Tynda while attempting a second landing approach. Emergency crews later found the burning… pic.twitter.com/MOO08NTbEP

— NEXTA (@nexta_tv) July 24, 2025

The post Gjenden rrënojat e aeroplanit me 49 persona që u rrëzua në Rusi appeared first on Telegrafi.

Franca i kërkon Zelenskyt të anulojë projektligjin kontrovers për korrupsionin

23 July 2025 at 11:48

Kritikat ndaj lëvizjes së Ukrainës për të kufizuar kompetencat e agjencive antikorrupsion janë të përhapura.

Protestat janë përhapur në të gjitha qytetet – në demonstratën e parë të madhe kundër qeverisë së Volodymyr Zelensky që nga fillimi i luftës në Rusi.

Tani Franca ka shprehur shqetësimin e saj, transmeton Telegrafi.

Benjamin Haddad, ministri i çështjeve evropiane, ka thënë se situata ende mund të shpëtohet.

“Nuk është tepër vonë për t’u tërhequr nga kjo. Ne do të jemi jashtëzakonisht vigjilentë për këtë temë”, tha Haddad për radion France Inter.

Në fjalimin e tij të mbrëmjes, të ndarë pas mesnatës, Zelensky tha se kishte folur me shefin e Byrosë Kombëtare Antikorrupsion, Semen Kryvonos dhe prokurorë të tjerë të lartë.

Organet antikorrupsion, tha ai, do të vazhdojnë të funksionojnë “por pa asnjë ndikim rus”.

“Gjithçka duhet të pastrohet. Duhet të ketë më shumë drejtësi. Sigurisht, NABU dhe SAPO [Zyra e Prokurorit të Specializuar Kundër Korrupsionit] do të vazhdojnë punën e tyre”, tha ai. /Telegrafi/

 

The post Franca i kërkon Zelenskyt të anulojë projektligjin kontrovers për korrupsionin appeared first on Telegrafi.

SHBA-të gjurmojnë një aeroplan ushtarak rus pranë Alaskës

23 July 2025 at 11:24

Komanda e Mbrojtjes Hapësinore të Amerikës së Veriut (NORAD) tha se kishte zbuluar dhe gjurmuar një aeroplan ushtarak rus që operonte pranë Alaskës të martën, megjithëse mbeti në hapësirën ajrore ndërkombëtare.

Aeroplani rus po operonte në Zonën e Identifikimit të Mbrojtjes Ajrore të Alaskës (ADIZ), tha NORAD, pa specifikuar llojin e tij, transmeton Telegrafi.

“Ky aktivitet rus në ADIZ-in e vazhdueshëm SHBA/Alaskë ndodh rregullisht dhe nuk shihet si kërcënim”, tha NORAD në një njoftim.

“Një ADIZ fillon aty ku mbaron hapësira ajrore sovrane dhe është një shtrirje e përcaktuar e hapësirës ajrore ndërkombëtare, që kërkon identifikimin e gatshëm të të gjithë avionëve në interes të sigurisë kombëtare”, u tha ndër tjera.

Kjo vjen mes tensioneve të larta midis SHBA-së dhe Rusisë për shkak të luftës në Ukrainë. Presidenti i SHBA-së, Donald Trump vendosi një afat për Rusinë për të bërë paqe ose për t’u përballur me sanksione më të thella ekonomike.

Ai gjithashtu ka rënë dakord të dërgojë më shumë armë amerikane në Ukrainë, në përgjigje të intensifikimit të fundit të pushtimit të saj nga Rusia. /Telegrafi/

 

 

The post SHBA-të gjurmojnë një aeroplan ushtarak rus pranë Alaskës appeared first on Telegrafi.

Britania e Madhe planifikon të kufizojë kohën e fëmijëve para ekranit të telefonit në dy orë në ditë

23 July 2025 at 09:59

Qeveria britanike po planifikon kufizime në mediat sociale për fëmijët për të trajtuar kohën “kompulsive” para ekranit, tha Sekretari i Teknologjisë për Sky News.

Peter Kyle tha se ishte i shqetësuar për “sasinë e përgjithshme të kohës që fëmijët kalojnë në këto aplikacione”, si dhe për përmbajtjen që ata përdorin, transmeton Telegrafi.

Një limit prej dy orësh për platformë po merret seriozisht në konsideratë pas takimeve me punonjësit aktualë dhe ish-punonjës të kompanive të teknologjisë. Është diskutuar gjithashtu një shtetrrethim natën ose në shkollë.

Fëmijëve do t’u bllokohej qasja në aplikacione të tilla si TikTok ose Snapchat pasi të kenë arritur limitin, në vend që thjesht t’u kujtohej se sa kohë kanë kaluar duke shfletuar aplikacionet, kuptohet.

Një njoftim për kohën para ekranit pritet këtë vjeshtë.

“Do të bëj një njoftim për këto gjëra në të ardhmen e afërt. Por po shqyrtoj me shumë kujdes kohën e përgjithshme që fëmijët kalojnë në këto aplikacione”, tha Kyle.

“Mendoj se disa prindër ndihen pak të pafuqishëm se si t’i bëjnë fëmijët e tyre më të shëndetshëm në internet. Mendoj se disa fëmijë mendojnë se ndonjëherë ka aq shumë sjellje kompulsive në bashkëveprimin me aplikacionet, saqë kanë nevojë për ndihmë vetëm për të marrë kontrollin e jetës së tyre online dhe këto janë gjëra që po i shqyrtoj me shumë kujdes. Ne flasim shumë për një fëmijëri të shëndetshme jashtë linje. Duhet të bëjmë të njëjtën gjë edhe në internet. Mendoj se gjumi është shumë i rëndësishëm, të jesh në gjendje të përqendrohesh në studim është shumë e rëndësishme”, shtoi Sekretari britanik i Teknologjisë.

Ai gjithashtu theksoi se donte t’i ndalonte fëmijët të kalonin orë të tëra duke parë përmbajtje që “nuk është kriminale, por është e pashëndetshme, përdorimi i tepërt i disa prej këtyre aplikacioneve”.

“Mendoj se mund t’i nxisim kompanitë dhe mund të vendosim një prag paksa të ndryshëm, që do ta anojë ekuilibrin në favor të prindërve që të mos jenë gjithmonë ata që thjesht ua rrëmbejnë telefonat fëmijëve nga duart dhe të zhvillojnë një bisedë vërtet të sikletshme dhe të vështirë rreth kësaj”, shtoi ai.

The post Britania e Madhe planifikon të kufizojë kohën e fëmijëve para ekranit të telefonit në dy orë në ditë appeared first on Telegrafi.

Si tentoi Kina të fshehë lajmin për helmimin nga plumbi të 200 fëmijëve?

22 July 2025 at 13:28

Një hetim zyrtar ka zbuluar se dhjetëra zyrtarë provincialë dhe staf spitalor u përpoqën të mbulonin një rast helmimi nga plumbi, që sëmuri qindra fëmijë në Kinën veriperëndimore dhe shkaktoi zemërim të gjerë.

Zyrtarët manipuluan analizat e gjakut të nxënësve që u helmuan në kopshtin Peixin në qytetin Tianshui, thanë autoritetet provinciale Gansu në një raport të dielën.

Zyrtarët e qytetit gjithashtu pranuan ryshfete nga një investitor në Peixin, ndërsa neglizhuan inspektimet e sigurisë ushqimore në disa parashkolla, tha raporti.

Në një përpjekje për të tërhequr më shumë nxënës, shefat e kuzhinës së Peixin kishin përdorur bojë të pangrënshme për të “përmirësuar pamjen” e vakteve të tyre, tha raporti.

Mostrat e ushqimit u gjetën më vonë se përmbanin plumb 2,000 herë më shumë se limiti kombëtar i sigurisë, transmeton Telegrafi.

Tetë persona u ndaluan fillimisht për përfshirjen e tyre në prodhimin e ushqimeve toksike. Gjashtë prej tyre – përfshirë drejtorin e kopshtit, shefat e kuzhinës dhe një investitor – janë arrestuar, sipas raportit.

Dhjetë zyrtarë të tjerë do të përballen me “procedura formale kontabël”, ndërsa 17 persona të tjerë janë nën hetim disiplinor.

Autoritetet zbuluan më 8 korrik se 235 fëmijë nga kopshti privat po trajtoheshin në spital për helmim nga plumbi, pasi kishin ngrënë ëmbëlsira me hurma të kuqe të ziera në avull dhe bukë me salsiçe misri.

Që nga e diela, 234 prej tyre janë liruar nga spitali. Qendra provinciale Gansu për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve u urdhërua të testonte 267 nxënës dhe staf në Peixin, pasi disa prej tyre shfaqën simptoma më parë këtë muaj, por zyrtarët “nuk e morën seriozisht punën”.

Personi përgjegjës për testet “shkeli rëndë procedurat operative, të cilat shtrembëruan rezultatet”, sipas raportit.

Raporti përmendi disa persona nën hetim dhe përcaktoi përqendrimet e plumbit në mostra të ndryshme ushqimore, ndër detaje të tjera. /Telegrafi/

 

The post Si tentoi Kina të fshehë lajmin për helmimin nga plumbi të 200 fëmijëve? appeared first on Telegrafi.

Trump lëshon paralajmërim të ri për Iranin, kërcënon të sulmojë përsëri

22 July 2025 at 09:49

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se do të godiste përsëri vendet bërthamore iraniane “nëse është e nevojshme”, duke përsëritur paralajmërimin e tij ndaj Teheranit se duhet të heqë dorë nga ambiciet e tij për të vazhduar pasurimin e uraniumit.

Trump vuri në dukje komentet e Ministrit të Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, dhënë prezantuesit të Fox News, Brett Baier, në të cilat diplomati përshkroi ashpërsinë e dëmit të shkaktuar nga sulmet e SHBA-së në objektet kryesore bërthamore të vendit të tij.

Araghchi tha se objektet e pasurimit ishin “shkatërruar”, transmeton Telegrafi.

“Sigurisht që janë shkatërruar, ashtu siç thashë, dhe ne do ta bëjmë përsëri, nëse është e nevojshme”, shkroi Trump në platformën e tij Truth Social të hënën, duke kritikuar mbulimin e mëparshëm mediatik që kishte vënë në pikëpyetje nivelin e dëmit të shkaktuar.

Por Araghchi tha gjithashtu se Irani planifikon të vazhdojë pasurimin e uraniumit kur të jetë përsëri në gjendje, duke e quajtur atë një burim “krenarie kombëtare”. /Telegrafi/

 

The post Trump lëshon paralajmërim të ri për Iranin, kërcënon të sulmojë përsëri appeared first on Telegrafi.

Çifti vritet brutalisht në mes të ditës në Pakistan për një lidhje të “ndaluar”

21 July 2025 at 15:36

Policia pakistaneze ka kryer arrestime të shumta, pasi një çift dyshohet se u vra në mes të ditës me urdhër të një plaku fisnor për shkak të një marrëdhënieje “të paligjshme”, në të ashtuquajturën “vrasje nderi” të fundit në vend.

Vrasjet muajin e kaluar në provincën jugperëndimore të Balochistanit nënvizojnë natyrën tronditëse dhe të vazhdueshme të krimeve të tilla në pjesë të Azisë Qendrore dhe Jugore, ku anëtarët e familjes dhe komunitetit besojnë se mund ta rivendosin “nderin” përmes gjakderdhjes.

Të paktën 11 persona janë arrestuar që kur videoja e incidentit u bë virale së fundmi në mediat sociale, tha kryeministri i Balochistanit, Safraz Bugti.

Videoja e vrasjes tregon rreth dhjetëra burrash që rrethojnë disa automjete në një shkretëtirë, transmeton Telegrafi.

Një grua, me kokën e mbështjellë me një shall, mund të shihet duke ecur ngadalë përpara njërit prej automjeteve ndërsa një burrë e ndjek, e vëzhguar nga grupi.

“Të lejohet vetëm mua të më qëllosh, askënd tjetër”, mund të dëgjohet duke thënë ajo në Brahvi, një gjuhë lokale, përpara se burri të ngrejë një pistoletë dhe ta qëllojë nga afër.

Gruaja mbetet në këmbë pas dy të shtënave, duke u rrëzuar vetëm pas të tretës, tregon videoja. Videoja më pas kap më shumë të shtëna me armë zjarri.

Një tjetër video tregon trupat e përgjakur të një burri dhe një gruaje të shtrirë krah për krah.

Burri dhe gruaja u vranë sepse dyshohet se ishin të angazhuar në një marrëdhënie të konsideruar “të paligjshme” nga një udhëheqës fisnor lokal, sipas një raporti policor të parë nga CNN.

Udhëheqësi dyshohet se kishte lëshuar një vendim për t’i ekzekutuar ata, tha raporti i policisë.

Vrasjet për nder mbeten shqetësuese të zakonshme në Pakistan, me qindra raste të raportuara çdo vit – megjithëse ekspertët besojnë se numri i vërtetë është shumë më i lartë për shkak të raportimit të pamjaftueshëm.

Këto vrasje zakonisht kryhen nga anëtarët e familjes ose udhëheqësit e fshatit të cilët besojnë se një i afërm, shpesh një grua, i ka sjellë “turp” familjes, ndonjëherë për arsye aq të padëmshme sa martesa me zgjedhje, kërkimi i divorcit ose sfidimi i roleve tradicionale gjinore.

Normat patriarkale të rrënjosura thellë që e barazojnë nderin familjar me sjelljen e grave, pranimin kulturor dhe zbatimin e dobët të ligjit, u lejojnë autorëve të veprojnë pothuajse pa u ndëshkuar. /Telegrafi/

 

The post Çifti vritet brutalisht në mes të ditës në Pakistan për një lidhje të “ndaluar” appeared first on Telegrafi.

Zvicra ‘ringjall’ bunkerët e kohës së luftës mes shqetësimeve të shtuara për sigurinë

21 July 2025 at 14:00

Zvicra po kërkon të ringjallë sistemin e saj të bunkerëve të kohës së luftës, shumë prej të cilëve kanë mbetur të papërdorur që nga vitet 1990.

E nxitur nga shqetësimet e shtuara për sigurinë pas luftës së përgjithshme të Rusisë në Ukrainë, ushtria zvicerane po rishqyrton rolin e rreth 8,000 bunkerëve të shpërndarë në të gjithë vendin, disa prej të cilëve datojnë që nga viti 1886, dhe mënyrën më të mirë për t’i modernizuar ato, transmeton Telegrafi.

Fillimisht të ndërtuara për të ruajtur vende strategjike, të tilla si hekurudha Gotthard dhe kalimet alpine, sistemi i bunkerëve u bë një komponent kyç i Redoubtit Kombëtar Zviceran, një rrjet fortifikimesh të projektuara për të sprapsur pushtimin gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe Luftës së Ftohtë.

Ndërsa shumë bunkerë dikur ishin të pajisur me sisteme të përparuara mbrojtëse për t’u mbrojtur nga kërcënimet raketore sovjetike, përdorimi i tyre ra pas Luftës së Ftohtë. Shkurtimet e buxhetit dhe ndryshimi i prioriteteve të mbrojtjes çuan në shitjen e shumë prej vendeve civilëve.

Blerësit gjetën përdorime të reja dhe të habitshme për to, nga bodrumet e djathërave dhe galeritë e artit deri te qendrat e ruajtjes së të dhënave dhe hotelet. Disa madje u shndërruan në kasaforta të sigurisë së lartë për kriptovalutat, siç është Fort Knox zviceran në kantonin e Bernës.

Megjithatë, në vitin 2023, ushtria zvicerane ndaloi të gjitha shitjet e këtyre strehimoreve, duke zgjedhur në vend të kësaj të vlerësonte se si t’i ripërdorte më mirë ato.

“Ne duhet të përdorim atë që kemi”, tha shefi i ushtrisë zvicerane Thomas Süssli.

“Natyra e kërcënimeve ushtarake ka ndryshuar. Bunkerët janë të vendosur keq dhe armët që përmbajnë do të zgjasin vetëm për dhjetë ose njëzet vjet të tjera”, shtoi ai.

Për ushtrinë, qëllimi është t’i shndërrojë këto bunkerë në “nyje mbrojtëse të vështira për t’u sulmuar” duke përdorur teknologji të përparuar, duke siguruar që përmirësimet të jenë me kosto efektive dhe të kërkojnë staf minimal.

Përveç forcimit të mbrojtjes kombëtare, disa kantone kanë përshtatur edhe strehimore civile në akomodim të përkohshëm për refugjatët.

Sipas mediave lokale, Shoqata Zvicerane për Teknologjinë dhe Forcat e Armatosura planifikon të organizojë një “ditë inovacioni” në mesin e shtatorit, ku do të zbulohen më shumë detaje dhe pjesëmarrësit mund të paraqesin idetë e tyre.

“Ne po kërkojmë ide nga të gjithë sektorët, jo vetëm nga mbrojtja”, theksoi STA. /Telegrafi/

 

The post Zvicra ‘ringjall’ bunkerët e kohës së luftës mes shqetësimeve të shtuara për sigurinë appeared first on Telegrafi.

Vetëm një njeri arriti ta mposhtë agjentin e kodimit të OpenAI në konkursin ndërkombëtar të kodimit

21 July 2025 at 13:51

Në Tokio, programuesi polak Przemysław “Psyho” Dębiak bëri atë që shumë mendonin se ishte e pamundur.

Ai mundi inteligjencën artificiale të ndërtuar me porosi të OpenAI në Konkursin Heuristik të Finales Botërore AtCoder, një nga ngjarjet më të vështira të kodimit në botë.

Përballja zgjati 10 orë rresht. Sfida? Të drejtoni robotët virtualë përgjatë një rrjete 30×30 në mënyrën më efikase të mundshme, transmeton Telegrafi.

Nuk kishte të bënte me shkrimin e shpejtë; kishte të bënte me zgjidhjen e një problemi optimizimi të vështirë për NP ku nuk ka përgjigje të përsosur, vetëm zgjidhje më të mira.

AI e OpenAI dominoi pothuajse të gjithë, duke u renditur e dyta në përgjithësi. Madje shtypi dhjetë nga programuesit më të mirë në botë.

Por Psyho doli përpara me një strategji krejtësisht të ndryshme që AI nuk e parashikoi. Ai u mbështet në përvojën e thellë, kreativitetin dhe instinktet e zgjidhjes së problemeve, duke koduar pa asnjë mjet AI, vetëm aftësi të papërpunuara.

Kjo erdhi me një kosto. Psyho kishte garuar në ngjarje të shumta për ditë të tëra me pak gjumë.

Pas maratonës, ai postoi: “Njerëzimi ka triumfuar (për momentin). Jam plotësisht i rraskapitur. Mezi jam gjallë”.

OpenAI e quajti rezultatin një moment historik për AI-në, sepse modeli i tyre u rendit i dyti në një konkurs të nivelit të lartë, të drejtpërdrejtë, pa ndihmën e njeriut.

Ata e shohin këtë si një hap drejt AI-së që mund të arsyetojë, planifikojë dhe përsërisë si njerëzit.

Sa herë të tjera mund të fitojnë njerëzit përpara se makinat ta marrin të gjithën? /Telegrafi/

The post Vetëm një njeri arriti ta mposhtë agjentin e kodimit të OpenAI në konkursin ndërkombëtar të kodimit appeared first on Telegrafi.

Një aeroplan stërvitor i Forcave Ajrore të Bangladeshit është rrëzuar mbi një shkollë në Daka, humbin jetën 16  persona dhe lëndohen disa tjerë

21 July 2025 at 13:40

Një aeroplan stërvitor i Forcave Ajrore të Bangladeshit u rrëzua në një kampus shkolle në Dakën veriore të hënën, duke humbur jetën të paktën 16 persona dhe duke plagosur të tjerë, sipas ushtrisë dhe një zyrtari të zjarrfikësve.

Aeroplani u rrëzua në kampusin e Shkollës dhe Kolegjit Milestone, në lagjen Uttara të Dakës, ku ishin të pranishëm fëmijë. Pamjet televizive treguan zjarr dhe tym që dilte nga vendi i rrëzimit, transmeton Telegrafi.

Jamuna TV raportoi se të paktën 13 persona, përfshirë studentë, u plagosën. Zjarrfikësit dhe ekipet e shpëtimit nga ushtria mbërritën në vendngjarje.

Zyra e marrëdhënieve me publikun e ushtrisë së Bangladeshit konfirmoi në një deklaratë të shkurtër se aeroplani i rrëzuar F-7 BGI, i përkiste Forcave Ajrore.

Zyrtarja e zjarrfikësve Lima Khanam deklaroi me telefon se të paktën 16 persona vdiqën dhe katër të tjerë u plagosën, megjithëse nuk dha detaje të mëtejshme. /Telegrafi/

The post Një aeroplan stërvitor i Forcave Ajrore të Bangladeshit është rrëzuar mbi një shkollë në Daka, humbin jetën 16  persona dhe lëndohen disa tjerë appeared first on Telegrafi.

Forcat izraelite nisin sulme tokësore dhe ajrore në Deir al-Balah në pjesën qendrore të Gazës

21 July 2025 at 09:38

Forcat izraelite kanë nisur një sulm tokësor dhe ajror në qytetin Deir al-Balah në Gazën qendrore, duke shkaktuar valë të reja zhvendosjeje midis civilëve që tashmë janë zhvendosur nga konflikti i vazhdueshëm.

Operacioni filloi herët të hënën, vetëm disa orë pasi ushtria izraelite lëshoi paralajmërime për evakuim për banorët e gjashtë blloqeve të banimit në pjesën jugperëndimore të qytetit.

Zona është aktualisht e mbushur me mijëra njerëz të zhvendosur nga Rafah dhe Khan Younis, në Gazën jugore, transmeton Telegrafi.

Gazetarët vendas i thanë BBC-së se tanket dhe automjetet ushtarake izraelite hynë në qytet nga pika e kontrollit Kisufim, nën mbulim të rëndë artilerie dhe ajror.

Dhjetëra predha thuhet se goditën lagjet Abu al-‘Ajin dhe Hikr al-Jami’, ndërsa forcat tokësore hynë brenda.

Pamjet e shpërndara në mediat sociale treguan shpërthime dhe zhurma të armëve të zjarrit të vazhdueshme, ndërsa trupat izraelite përparuan.

Mijëra banorë ikën nga qyteti gjatë natës drejt zonës bregdetare të al-Mawasi, pranë Khan Younis, e cila është bërë një nga zonat e pakta të mbetura të strehimit relativ në Gazën jugore.

Ndër banorët vendas po shtohet frika se sulmi i fundit ushtarak mund të jetë pjesë e një përpjekjeje për të krijuar një korridor të ri, që do të izolonte Deir al-Balah nga rajoni qendror përreth Gazës.

Nëse konfirmohet, ky do të jetë aksi i tretë i tillë, pas krijimit të rrugëve ushtarake izraelite përmes korridorit Netzarim në qytetin jugor të Gazës dhe boshtit Morag në Rafah. /Telegrafi/

 

 

The post Forcat izraelite nisin sulme tokësore dhe ajrore në Deir al-Balah në pjesën qendrore të Gazës appeared first on Telegrafi.

Alaska Airlines kërkon ndalimin e fluturimit për të gjithë aeroplanët e saj, shkak një defekt në sistemin elektronik

21 July 2025 at 09:30

Amerikanët janë paralajmëruar të përgatiten për kaos në udhëtime këtë mëngjes, pasi Alaska Airlines u detyrua të linte në tokë të gjithë flotën e saj prej mbi 280 aeroplanësh me një njoftim të shkurtër.

Linja ajrore kryesore lëshoi një kërkesë të jashtëzakonshme në orën 22:50 drejtuar Administratës Federale të Aviacionit të SHBA-së, për të ndaluar të gjitha fluturimet kryesore në të gjithë Shtetet e Bashkuara për shkak të një ndërprerjeje të sistemit elektronik.

Alaska Airlines ka deri në 238 aeroplanë në flotën e saj – të gjithë janë aeroplanë Boeing, transmeton Telegrafi.

Menjëherë pas kërkesës fillestare, erdhi një urdhër dytësor për të zgjatur ndalimin e fluturimeve në tokë për linjën ajrore degë Horizon Air, e cila operon 45 aeroplanë të tjerë.

Ndalimi i fluturimeve fillimisht duhej të zgjaste deri në mesnatë, por që atëherë është zgjatur disa herë ndërsa autoritetet përballen me problemin e IT-së.

Urdhri është aktualisht në fuqi deri të paktën në orën 2 të mëngjesit, por FAA ka pranuar se ekziston një shans i moderuar që mund të zgjatet përsëri.

Alaska Airlines ka paralajmëruar se ndalimi i fluturimeve do të shkaktojë vonesa për udhëtarët dhe do të ketë efekte anësore deri të hënën.

‘Rreth orës 20:00, Alaska Airlines përjetoi një ndërprerje të IT-së që po ndikon në operacionet tona’, tha linja ajrore në një deklaratë të dielën në mbrëmje.

Alaska Airlines është linja e pestë më e madhe ajrore në Amerikë dhe udhëton në 120 destinacione në pesë vende. Ajo u shërben rreth 44 milionë klientëve çdo vit. /Telegrafi/

The post Alaska Airlines kërkon ndalimin e fluturimit për të gjithë aeroplanët e saj, shkak një defekt në sistemin elektronik appeared first on Telegrafi.

Vera e përmbytjeve në të gjithë SHBA-në, shkencëtarët kanë një shpjegim pse po ndodhë kjo

20 July 2025 at 23:57

Së pari dhe më kryesorja, ndodhi përmbytja shkatërruese në Teksas që mbyti më shumë se 130 njerëz natën e 4 korrikut, shkruan CNN.

Por ngjarjet e përmbytjeve të menjëhershme janë përqendruar edhe diku tjetër, transmeton Telegrafi.

Tre persona humbën jetën në një përmbytje të menjëhershme që lidhej me shirat e rrëmbyeshëm që ranë mbi një ‘plagë’ djegieje nga zjarret në Ruidoso, New Mexico, më 8 korrik.

Disa rrugë kryesore në Çikago u vunë papritmas nën ujë kur një ngjarje reshjesh 1,000-vjeçare goditi në fillim të korrikut.

Në pjesë të Karolinës së Veriut, mbetjet e stuhisë tropikale Chantal çuan në shira të rrëmbyeshëm dhe përmbytje vdekjeprurëse në të njëjtën fundjavë me tragjedinë e Teksasit.

Në New York, uji vërshoi në tunelet e metrosë kur qyteti pa reshjet e dyta më të dendura në një orë më 14 korrik, me përmbytje të menjëhershme të përhapura që zgjatën deri më 15.

Dhe javën e kaluar, ishte radha e Kansas City për të përmbytur më 17 korrik.

Disa nga këto përmbytje rezultuan nga reshjet që kanë një frekuencë kthimi prej rreth 1,000 vjetësh, që do të thotë se kanë vetëm një shans 0.1% të ndodhin në çdo vit të caktuar.

Por ndryshimi i klimës po i ngarkon zaret në favor të reshjeve ekstreme.

“Kur flasim për shembull për ngjarje ‘1000-vjeçare’, po flasim për gjasat e këtyre ngjarjeve në mungesë të ngrohjes së shkaktuar nga njeriu (domethënë sa shpesh do t’i prisnim ato vetëm nga ndryshueshmëria natyrore)”, tha shkencëtari i klimës Michael Mann i Universitetit të Pensilvanisë.

“Këto ngjarje janë sigurisht shumë më të shpeshta *për shkak* të ngrohjes së shkaktuar nga njeriu”, tha ai në një email.

Por hulumtimi i tij ka identifikuar faktorë të tjerë, siç janë modelet e vazhdueshme të motit në shkallë të gjerë të njohura si “rezonancë atmosferike”, që mund ta bëjnë motin ekstrem, përfshirë përmbytjet, edhe më të mundshëm.

Ashtu si valët e zërit ose valët e oqeanit mund të rezonojnë dhe të përforcojnë njëra-tjetrën, rezonanca atmosferike mund të ndodhë me modelet e valëzuara të rrjedhave të ajrit në atmosferën e sipërme, duke rezultuar në sisteme moti që qëndrojnë në vend për javë të tëra.

Një studim i kohëve të fundit mbi të cilin punoi Mann, zbuloi se modele të tilla moti janë trefishuar në incidencë që nga mesi i shekullit të 20-të gjatë muajve të verës.

Problemi është se këto modele “nuk janë domosdoshmërisht të kapura mirë në modelet e klimës”, tha ai.

Kjo rrit pasigurinë në lidhje me parashikimet e ardhshme për tendencat ekstreme të motit.

Ndikimi i ndryshimeve klimatike në reshjet e dendura të shiut është më i dukshëm kur bëhet fjalë për ngjarje ekstreme afatshkurtra, si ajo që ka ndodhur vazhdimisht këtë verë, sipas Swain.

“Nuk janë reshjet mesatare ato që preken më shumë nga ndryshimet klimatike,” tha Swain.

“Është vërtet matematikisht e saktë që sa më ekstreme të jetë ngjarja e shiut, aq më e qartë është lidhja me ndryshimet klimatike”, shtoi ai.

Fizika se si ngrohja globale ndikon në ngjarjet e reshjeve të dendura të shiut është e njohur mirë, sipas shkencëtares së klimës Kate Marvel.

“Ky është pothuajse një shembull shkollor i ndikimeve të ndryshimeve klimatike”, i tha ajo CNN.

“Shkenca që qëndron pas kësaj është aq bazike sa mund ta shihni në jetën e përditshme. Uji i ngrohtë nxit më shumë avullim – banjoja bëhet shumë më e avullueshme pas një banje të nxehtë sesa pas një banje të ftohtë”, tha ajo.

“Ajri i ngrohtë përmban më shumë avuj uji – një birrë e ftohtë laget nga jashtë në një ditë të nxehtë, sepse kur ajri bie në kontakt me sipërfaqen më të ftohtë, duhet të kondensojë avujt e tij të ujit”, tha Marvel.

“Toka e ngrohtë e bën më të lehtë që ajri i lagësht të ngrihet lart – kjo është arsyeja pse ndodhin stuhi në pasditet e nxehta të verës. Nëse i bashkoni të gjitha këto, do të keni kushtet perfekte për shira të rrëmbyeshëm”, tha Marvel, autore e librit të ri për klimën “Natyra Njerëzore”.

“Nëse një shi i rrëmbyeshëm shndërrohet në një përmbytje katastrofike varet nga shumë gjëra: sa poroz është toka, topografia e zonës, njerëzit dhe gjërat në rrezik. Por nuk ka absolutisht asnjë dyshim se ndryshimi i klimës, i shkaktuar nga emetimet njerëzore të gazrave serrë, po i bën reshjet ekstreme të shiut edhe më ekstreme”, shtoi ai. /Telegrafi/

The post Vera e përmbytjeve në të gjithë SHBA-në, shkencëtarët kanë një shpjegim pse po ndodhë kjo appeared first on Telegrafi.

❌
❌