Më shumë se 60 vende në mbarë botën po përpiqen të përballen me valën më të fundit të tarifave tregtare të vendosura nga presidenti amerikan Donald Trump, të cilat hynë në fuqi të enjten.
Përfaqësues të industrisë nga vende të pasura dhe të varfra paralajmëruan për humbje të vendeve të punës, pasi tarifat që shkojnë nga 10% deri në 41% përmbysën sistemin shumëdekadësh të tregtisë ndërkombëtare. Ndër më të goditurit janë Zvicra me 39%, Brazili me 40% dhe Siria me 41%.
Në të gjithë globin, qeveritë po përpiqen të marrin masa urgjente, pasi paralajmërimet e Trumpit u shndërruan në realitet në mesnatë, sipas kohës lokale të Uashingtonit.
Reagime të ashpra nga Brazili dhe Zvicra
Qeveria braziliane njoftoi se po përgatit një plan ndihme për kompanitë e prekura. Presidenti Luiz Inácio Lula da Silva i quajti tarifat “shantazh të papranueshëm”. Zvicra deklaroi se do të kërkojë rifillim të bisedimeve me SHBA-në, pas një përpjekjeje të fundit të presidentes Karin Keller-Sutter në Uashington, e cila nuk arriti të ndalojë vendosjen e tarifës 39%.
Pas një mbledhjeje emergjente, kabineti zviceran deklaroi se këto tarifa do të sjellin “një barrë të madhe për ekonominë zvicerane të orientuar drejt eksportit”. Keller-Sutter e quajti situatën “jashtëzakonisht të vështirë për sektorët e prekur, kompanitë dhe punonjësit e tyre”.
Reagime në Azi dhe Evropë
Presidenti i Tajvanit, Lai Ching-te, deklaroi se tarifa 20% ndaj vendit të tij një aleat kyç i SHBA-së ishte “e përkohshme” dhe se bisedimet me Uashingtonin po vazhdojnë.
Irlanda, e cila është pjesë e një marrëveshjeje BE-SHBA që cakton një tavan tarifor prej 15%, njoftoi se do të publikojë një plan të ri për të diversifikuar ekonominë e saj, e cila varet në masë të madhe nga shumë kompani amerikane si Intel, Pfizer dhe Johnson & Johnson.
Ndërkohë, edhe pse Lesoto përfitoi një ulje të minutës së fundit nga 50% në 15%, autoritetet lokale njoftuan se ekonomia tashmë është dëmtuar rëndë. Prodhuesit e tekstileve, që furnizojnë kompani amerikane si Levi’s dhe Walmart, thanë se pasiguria e muajve të fundit ka çuar në anulime porosish dhe humbje vendesh pune.
Laosi dhe vendet me deficit tregtar të goditura rëndë
Laosi, njësoj si Brazili dhe Myanmari, u godit me një tarifë 40% për shkak të pabarazisë tregtare me SHBA-në. Johannes Somers, drejtues i kompanisë së prodhimit të veshjeve Diep Vu, tha për AFP se kjo tarifë është “gozhda e fundit në arkivol” për industrinë eksportuese. Kryetari i Shoqatës së Industrisë së Veshjeve të Laosit, Xaybandith Rasphone, paralajmëroi se mbi 20,000 punonjës mund të preken.
Tarifat “reciproke” dhe ndikimi në partnerët tregtarë
Shtëpia e Bardhë i kishte shpallur tarifat një javë më parë, pak para afatit të mëparshëm të 1 gushtit. Trump pretendoi në rrjete sociale se miliarda dollarë do të fillonin të rrjedhin drejt SHBA-së si rezultat i masave të reja.
Megjithatë, tarifat zakonisht rëndojnë mbi importuesit dhe, rrjedhimisht, mbi konsumatorët, pasi kostoja përkthehet në çmime më të larta për mallrat e huaja.
Presidenti amerikan akuzoi një “gjykatë të majtë radikale” se po tenton të ndalojë masat, duke iu referuar një çështjeje në gjykatën e apelit që po shqyrton nëse Trump ka tejkaluar autoritetin e tij në vendosjen e tarifave.
Disa vende, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Tajlandën, Kamboxhën, Vietnamin, Indonezinë, Filipinet, Japoninë, Korenë e Jugut, Pakistanin dhe BE-në, kanë arritur marrëveshje për uljen ose pezullimin e tarifave.
Marrëveshja e pjesshme BE-SHBA dhe kritikat nga industria gjermane
Ndërkohë që BE është i vetmi partner tregtar me një normë bazë prej 15% që përfshin edhe tarifat e mëparshme, disa mallra si djathi do të taksohen me 15% në vend të 29.9%. Megjithatë, marrëveshja është ende në proces dhe tarifat për makinat dhe pjesët e makinave (27.5%) mbeten në fuqi.
Presidentja e Shoqatës Gjermane të Industrisë së Automjeteve, Hildegard Müller, deklaroi se marrëveshja “nuk ka sjellë as qartësi dhe as përmirësim”.
“Tarifat për sektorin e automjeteve dhe pjesëve rezervë janë ende një barrë e rëndë për prodhuesit gjermanë dhe për tregtinë transatlantike. Është thelbësore që marrëveshja të finalizohet dhe lehtësimet të zbatohen sa më parë,” theksoi ajo.
India përballet me tarifë shtesë për naftën ruse
India, e cila përballet me një tarifë 25%, rrezikon që ajo të dyfishohet në 50% pas një urdhri ekzekutiv të nënshkruar nga Trump të mërkurën. Ky vendim u mor si hakmarrje për blerjet e Indisë nga Rusia. Delhi ka 21 ditë për t’iu përgjigjur, ndërsa Trump ka kërcënuar se do të përdorë të njëjtën strategji edhe ndaj vendeve të tjera që furnizojnë Rusinë.