NJU JORK, 22 gusht /ATSH-DPA/ – Qeveritë dhe punëdhënësit duhet të veprojnë urgjentisht për të lehtësuar ndikimet e dëmshme të stresit nga nxehtësia te miliarda punëtorë në të gjithë botën, thanë agjencitë e OKB-së.

”Si punëtorët e ambienteve të brendshme ashtu edhe ata të ambienteve të jashtme po vuajnë gjithnjë e më shumë nga goditja nga nxehtësia, dehidratimi, mosfunksionimi i veshkave dhe çrregullimet neurologjike”, sipas një raporti të publikuar dje nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe Organizata Botërore Meteorologjike (OBM).

Kjo vjen ndërsa ndryshimi i klimës nxit ngjarje më të shpeshta dhe intensive të nxehtësisë.

Temperaturat ditore prej më shumë se 40 gradë Celsius, dhe madje edhe 50 gradë, po bëhen më të zakonshme, ndërsa viti 2024 u zbulua të jetë viti më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë nga OBM.

Duke u bazuar në pesë dekada kërkimesh dhe provash, raporti i OKB-së tha se afërsisht gjysma e popullsisë globale tani po vuan pasojat negative të temperaturave të larta duke kërcënuar si shëndetin afatgjatë ashtu edhe sigurinë ekonomike.

Duke cituar Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO), dokumenti thotë se ”më shumë se 2,4 miliardë punëtorë janë të ekspozuar ndaj nxehtësisë së tepërt në nivel global, duke rezultuar në më shumë se 22,85 milionë lëndime në punë çdo vit”.

”Ata që janë veçanërisht në rrezik përfshijnë punëtorët e krahut në sektorë të tillë si bujqësia, ndërtimi dhe peshkimi, si dhe fëmijët, të moshuarit dhe popullatat me të ardhura të ulëta në vendet në zhvillim”, shton ai.

Ekspertët e OKB-së thonë se ”stresi nga nxehtësia po kërcënon gjithashtu shëndetin ekonomik, me produktivitetin e punëtorëve që zbulohet se bie me 2-3% për çdo gradë mbi 20 gradë”.

Jeremy Farrar, ndihmësdrejtor i përgjithshëm i OBSH-së për promovimin e shëndetit, parandalimin dhe kujdesin ndaj sëmundjeve, tha se “një udhëzues i ri ofron zgjidhje praktike dhe të bazuara në prova për të mbrojtur jetën, për të zvogëluar pabarazinë dhe për të ndërtuar fuqi punëtore më elastike në një botë që po ngrohet”.

Rekomandimet përfshijnë zbatimin e planeve të veprimit për nxehtësinë në punë, të përshtatura për industri dhe rajone specifike, dhe të zhvilluara në bashkëpunim me punëdhënësit, punëtorët, sindikatat dhe ekspertët e shëndetit publik.

Joaquim Pintado Nunes, shefi i sigurisë dhe shëndetit në punë dhe mjedisit të punës në ILO, tha se “ky raport përfaqëson një moment kritik në përgjigjen tonë kolektive ndaj kërcënimit në rritje të nxehtësisë ekstreme në botën e punës”.

“Së bashku me OBSH-në dhe OBM-në, ne bëjmë thirrje për veprime urgjente dhe të koordinuara për të mbrojtur shëndetin, sigurinë dhe dinjitetin e më shumë se 2,4 miliardë punëtorëve të ekspozuar ndaj nxehtësisë së tepërt në të gjithë botën”, theksoi ai./ a.jor.

The post NJU JORK – OKB: Miliarda punëtorë po vuajnë nga stresi i temperaturave të larta appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BANGKOK (Tajlandë) – Vendimi në gjyqin kundër ish-kryeministrit, Thaksin Shinawatra.

SINGAPOR (Singapor) – Seancë dëgjimore në rastin e transferimit të çipave Nvidia në Kinë.

JACKSON HOLE (Shtetet e Bashkuara) – Kryetari i Rezervës Federale, Jerome Powell fjalim për uljen e normave të interesit.

BRUKSEL (Belgjikë) – Atletikë – Garat ”Memorial Van Damme 2025”.

BALATONFOKAJAR (Hungari) – Kampionati Botëror MotoGP – Çmimi i Madh i Hungarisë./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 22/8/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL/UASHINGTON, 21 gusht /ATSH-DPA/ – Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara lëshuan sot një deklaratë të përbashkët, ku thuhej se kishin rënë dakord për një kornizë për zgjidhjen e mosmarrëveshjes së tyre tregtare.

Ajo parashikon uljen retroaktive të tarifave të SHBA-së për importet e makinave nga vendet e BE-së në 15% që nga 1 gushti.

Komisioneri i Tregtisë i BE-së, Maros Sefcovic njoftoi në Bruksel se BE do të përmbushë kushtet e nevojshme për këtë.

Deri më tani, norma e tarifës për makinat e BE-së që hyjnë në SHBA kishte qenë 27,5%.

Sipas deklaratës, SHBA-të do të ulin tarifat e tyre sapo BE të nisë procesin legjislativ për masat e lehtësimit të importit që përfitojnë disa produkte të SHBA-së.

Këto përfshijnë heqjen e plotë të tarifave për mallrat industriale të SHBA-së dhe heqjen e barrierave për disa importe ushqimore./ a.jor.

The post BRUKSEL – BE dhe SHBA bien dakord për një deklaratë mbi marrëveshjen tregtare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 21 gusht /ATSH-AFP/ – Shumë fitues të çmimit Nobel në Ekonomi i bënë thirrje qeverisë izraelite që t’i japë fund “çdo politike që intensifikon urinë e përhapur” në Gaza duke theksuar rreziqet e pasojave “katastrofike” për ekonominë e Izraelit nëse ofensiva e saj vazhdon.

“Si qenie njerëzore, ekonomistë dhe shkencëtarë, ne bëjmë thirrje për një ndërprerje të menjëhershme të çdo politike që intensifikon urinë e përhapur”, shkruan një grup profesorësh evropianë dhe amerikanë të ekonomisë, përfshirë 10 fitues të çmimit Nobel, në një artikull të botuar në gazetën ”Le Monde”.

Midis 23 nënshkruesve të këtij teksti, fillimisht një letër drejtuar zyrës së kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, janë nobelistë Daron Acemoglu, Joseph Stiglitz dhe Esther Duflo.

Ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, “miratoi” një ofensivë në Qytetin e Gazës të mërkurën, dhe kryeministri Benjamin Netanyahu pritet të japë miratimin përfundimtar për planet e operacionit të enjten, sipas zyrës së tij, duke shtrënguar kontrollin mbi qytetin ku trupat e tij nisën operacionet fillestare dhe vazhduan bombardimet e tyre të enjten.

“Edhe pse banorët e Gazës do të ishin viktimat e para të këtyre politikave, izraelitët gjithashtu do të duhet të paguajnë pasojat, dhe pasojat ekonomike mund të jenë katastrofike”, thonë këta ekonomistë.

“Përballë provave në rritje të urisë masive dhe shkeljeve të të drejtave të njeriut, qeveritë evropiane mund të vendosin sanksione të synuara, duke shkaktuar dëme serioze në shkencë, tregti dhe punësim. Shenjat e para tashmë po shihen”, shkruajnë ata.

Financiarisht, “agjencitë e vlerësimit ka të ngjarë të vazhdojnë të ulin borxhin sovran të Izraelit, gjë që do të rriste kostot e huamarrjes, ndërsa shteti përballet me shpenzime të mëdha rindërtimi dhe mbrojtjeje”, vazhdojnë ata, me tre agjencitë kryesore që e kanë ulur tashmë vlerësimin e vendit në vitin 2024.

Ata gjithashtu vënë në dukje rrezikun e largimit të fuqisë punëtore të kualifikuar, veçanërisht nga sektori i teknologjisë “i cili përfaqëson gati 20% të PBB-së dhe një të tretën e të ardhurave nga taksat mbi të ardhurat (…) duke e privuar Izraelin nga motori i tij kryesor i rritjes”.

Lufta në Gaza i ka dhënë një goditje sektorëve të turizmit, ndërtimit dhe bujqësisë së Izraelit.

Për Gazën dhe Bregun Perëndimor, Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) vlerësoi në fund të vitit 2024 se lufta kishte një efekt “shkatërrues” në ekonomi, me PBB-në e enklavës që ka rënë me rreth 90% një vit pas fillimit të ofensivës./ a.jor.

The post FOKUS – Shumë nobelistë kërkojnë ndërprerjen e ofensivës së Izraelit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

GAZA, 21 gusht /ATSH/ – Shumë palestinezë po largohen sot nga pjesë të qytetit të Gazës, pasi ushtria izraelite filloi fazat e para të një ofensive të planifikuar tokësore, thanë zyrtarët në qytet.

Trupat izraelite kanë krijuar një pikëmbështetje në periferi të qytetit – i cili është shtëpia e më shumë se një milion palestinezëve – pas ditësh bombardimesh intensive dhe zjarri artilerie.

Kjo ka bërë që sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, të ripërtërijë thirrjet për një armëpushim të menjëhershëm “për të shmangur vdekjen dhe shkatërrimin” që një sulm do të “shkaktonte në mënyrë të pashmangshme”.

Izraeli dëshiron të sinjalizojë se po ecën përpara me planin e tij për të pushtuar të gjithë qytetin e Gazës pavarësisht kritikave ndërkombëtare.

Qindra palestinezë në lagjet Zeitoun dhe Sabra të Qytetit të Gazës janë larguar drejt pjesës veriperëndimore të qytetit.

Një zëdhënës ushtarak tha se trupat tashmë po vepronin në zonat Zeitoun dhe Jabalia për të hedhur themelet për ofensivën, të cilën ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, e miratoi të martën dhe e cila do t’i paraqitet kabinetit të sigurisë më vonë këtë javë.

Rreth 60 000 rezervistë janë thirrur për në fillim të shtatorit për të liruar personelin aktiv për operacionin.

Kryeministri Benjamin Netanyahu tha se po “shkurton afatet kohore” për marrjen e asaj që ai e përshkroi si “fortesat e fundit të terrorit” në Gaza.

Në një deklaratë, Hamasi akuzoi udhëheqësin izraelit për vazhdimin e një “lufte brutale kundër civilëve të pafajshëm në qytetin e Gazës” dhe kritikoi atë që tha se ishte “mosrespektimi” i tij për një propozim të ri për armëpushim nga ndërmjetësit rajonalë. Izraeli ende nuk i është përgjigjur zyrtarisht planit.

Qindra mijëra palestinezë në qytetin e Gazës pritet të urdhërohen të evakuohen dhe të shkojnë në Gazën jugore, ndërsa përgatitjet për planin e Izraelit për marrjen e kontrollit filluan.

Ndërkohë, Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (KNKK) tha se zhvendosja e mëtejshme dhe intensifikimi i armiqësive “rrezikojnë të përkeqësojnë një situatë tashmë katastrofike” për popullsinë 2,1 milionë të Gazës./  a.jor.

The post GAZA – Palestinezët largohen nga lagjet e qytetit, ndërsa Izraeli fillon fazën e parë të sulmeve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

– Kjo analizë është edhe kontribut i Agjencisë Telegrafike Shqiptare –

BRUKSEL, 21 gusht /ATSH-enr/ – Presidenti rus, Vladimir Putin dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy po i afrohen takimit të parë që nga fillimi i pushtimit të plotë të Rusisë tre vjet e gjysmë më parë, pas një fluksi diplomatik gjatë javës së fundit.

SHBA ka rënë gjithashtu dakord të ndihmojë aleatët evropianë të ofrojnë garanci sigurie për Ukrainën në rast se nënshkruhet një marrëveshje paqeje për t’i dhënë fund luftës së Rusisë, pas një takimi të një grupi udhëheqësish evropianë, të presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe Zelenskyt në Shtëpinë e Bardhë.

Zhvillimet janë mirëpritur nga udhëheqësit evropianë, të cilët e kanë mbështetur fuqimisht Ukrainën që nga shpërthimi i luftës.

“Pas tre vjet e gjysmë lufte, aktiviteti diplomatik po përshpejtohet dhe ka një vrull në rritje rreth ofrimit të garancive të sigurisë për Ukrainën, përfshirë marrëveshjen e Trump për të marrë pjesë në këtë përpjekje”, tha presidenti i Këshillit Evropian António Costa pas një samiti online të Këshillit Evropian.

Trump tha se foli në telefon me Putin të hënën dhe filloi të caktojë një takim midis tij dhe Zelenskyt. Do të jetë i pari që nga viti 2019.

“Pas këtij takimi, do të kemi një takim tripalësh, që do të jenë dy presidentët, plus unë”, tha Trump në një postim në Truth Social pas takimit në Shtëpinë e Bardhë me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë.

Ai shtoi se ky ishte “një hap shumë i mirë dhe i hershëm për një luftë që ka vazhduar për gati katër vjet”.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, tha të hënën se po zhvillohen diskutime mbi garancitë e sigurisë për Ukrainën, të ngjashme me ato që u ofrohen shteteve anëtare të NATO-s.

Të martën, Trump përjashtoi vendosjen e trupave amerikane në terren.

Si erdhëm deri këtu?

Trump dhe Putin mbajtën një samit me rrezik të lartë në Alaska të premten, me të dy udhëheqësit që i përshkruan bisedimet si produktive, por ofruan pak detaje se si t’i jepet fund luftës së Rusisë në Ukrainë.

Udhëheqësit evropianë dhe Ukraina u përjashtuan nga bisedimet dhe samiti u kritikua nga disa për shtrimin e qilimit të kuq për Putinin.

Ish-kreu i Konferencës së Sigurisë në Mynih, Wolfgang Ischinger, shkroi në X se “asnjë përparim i vërtetë – qartë 1:0 për Putinin – asnjë sanksion i ri. Për ukrainasit: asgjë. Për Evropën: thellësisht zhgënjyese”.

Analisti politik dhe ish-deputeti slloven, Klemen Groshelj vuri në dukje se ”Trump tha se SHBA do të jetë vetëm një ndërmjetëse në negociatat midis Moskës dhe Kievit dhe shpjegoi në një intervistë me Fox News pas takimit se Ukraina duhet të kuptojë se është e vogël dhe Rusia është e madhe.

“Duke vepruar kështu, ai dërgoi një mesazh shumë të qartë se SHBA nuk do të jetë ajo që do të mbrojë pozicionet e Ukrainës”, tha Groshelj.

Sipas një zyrtari të informuar mbi një telefonatë që Trump zhvilloi me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë ndërsa kthehej nga Alaska, udhëheqësi amerikan mbështeti një propozim të Putinit që Rusia të marrë kontrollin e plotë të dy rajoneve lindore të Ukrainës në këmbim të ngrirjes së vijës së frontit në dy të tjera.

Putin “de facto kërkon që Ukraina të largohet nga Donbasi”, një zonë që përbëhet nga rajonet Donetsk dhe Luhansk në Ukrainën lindore, të cilat Rusia aktualisht i kontrollon vetëm pjesërisht, tha burimi.

Në këmbim, forcat ruse do të ndalonin ofensivën e tyre në rajonin portual të Detit të Zi të Khersonit dhe Zaporizhias në Ukrainën jugore, ku qytetet kryesore janë ende nën kontrollin ukrainas.

Disa muaj pas pushtimit të plotë të Ukrainës, në shtator 2022, Rusia pretendoi se kishte aneksuar të katër rajonet ukrainase edhe pse trupat e saj ende nuk kontrollojnë plotësisht asnjërën prej tyre.

Zelensky pati një takim me Trump në Shtëpinë e Bardhë të hënën dhe më vonë atyre iu bashkuan Macron, Starmer, Merz, Ursula von der Leyen, Giorgia Meloni, Alexander Stubb dhe Rutte.

Mungesa e dukshme ishte kryeministri spanjoll Pedro Sanchez.

Kjo ka shkaktuar kritika nga opozita, duke akuzuar Sanchez se e ka ulur Spanjën në një pozicion më të ulët në BE pasi refuzoi të rriste shpenzimet e mbrojtjes së vendit në pesë  për qind të PBB-së së saj, në samitin e fundit të NATO-s.

Sanchez është në përputhje me konsensusin e BE-së për Ukrainën dhe ka këmbëngulur që Kievi duhet të përfshihet në çdo vendim për të ardhmen e saj. Ai gjithashtu ka nënvizuar urgjencën e një armëpushimi të menjëhershëm për të lehtësuar një paqe të drejtë dhe afatgjatë.

Përgjigja e Evropës dhe çfarë roli luajti ajo?

Kryeqytetet evropiane kanë bërë presion për të siguruar që pikëpamjet e tyre dhe të Kievit të mos përjashtohen nga dialogu SHBA-Rusi që mund të formësojë sigurinë afatgjatë të Evropës.

Udhëheqësit evropianë kanë kërkuar një armëpushim të menjëhershëm si një hap të parë drejt paqes, kanë kërkuar garanci të detyrueshme sigurie për Ukrainën dhe e kanë paralajmëruar Trumpin të mos i besojë shumë Putinit.

Çështja e një armëpushimi është një çështje ku SHBA-ja dhe Evropa mund të mos bien dakord. Trump nuk këmbëngul më për një të tillë dhe beson se një marrëveshje e plotë paqeje mund të arrihet pa të, ndërsa Merz nënvizoi rëndësinë e saj të hënën.

Makron ishte gjithashtu i kujdesshëm për mundësinë e përfundimit të dhunës si rezultat i një takimi të mundshëm Zelensky-Putin.

“Ne kemi presidentin amerikan dhe Ukrainën që duan paqe… Nuk jam i bindur për Putinin”, tha ai.

“Qëllimi i tij përfundimtar është të marrë sa më shumë territor të jetë e mundur, të dobësojë Ukrainën dhe të ketë një Ukrainë që nuk është e qëndrueshme më vete ose brenda sferës së ndikimit të Rusisë. Kjo është mjaft e qartë për të gjithë”, theksoi ai.

David Salvo, drejtor menaxhues i Aleancës për Sigurimin e Demokracisë në fondacionin gjerman ”Marshall”, tha se “ndërsa është pozitive që nuk pati nota mospajtuese midis Trump dhe Zelenskyy kur ata folën së bashku me shtypin nga Shtëpia e Bardhë tre ditë pas samitit të Alaskës, Trump bëri pak për të shpërndarë idenë se Shtetet e Bashkuara do të mbështesnin një marrëveshje gjithëpërfshirëse paqeje kryesisht sipas kushteve të Rusisë. Putin ende po vendos”.

Ekspertë të tjerë vunë re rikthimin e udhëheqësve evropianë në plan të parë.

“Në shkurt pati një pyetje nëse Evropa do të kishte një vend në tryezë . Takimet e djeshme tregojnë se Evropa në të vërtetë ka shumë vende në tryezë. Kjo ndryshon rrënjësisht natyrën e këtij negocimi. Një meritë për udhëheqësit evropianë për thyerjen e kodit që funksionon me Trumpin”, tha Mujtaba Rahman, drejtor menaxhues për Evropën në Grupin Eurasia, në një postim në X.

Evropa u bashkua në përqendrimin në paqe, por disa vende ndryshojnë

Pas videokonferencës së së dielës të të ashtuquajturit Koalicion i të Vullnetshëmve (një grup vendesh që koordinojnë mbështetjen ushtarake dhe ekonomike për Ukrainën), kryeministri bullgar Rosen Zhelyazkov tha në një postim në X se garancitë e sigurisë për Ukrainën duhet të përfshijnë mbështetje të qëndrueshme si nga Evropa ashtu edhe nga SHBA-ja. Sipas fjalëve të tij, takimi online ka nënvizuar detyrën themelore të ndalimit të vrasjeve dhe mbështetjes së një paqeje të qëndrueshme dhe të drejtë në Ukrainë bazuar në parimet e së drejtës ndërkombëtare.

I pyetur në lidhje me takimin e së premtes midis Trump dhe Putin dhe të ardhmen e luftës në Ukrainë, presidenti bullgar Rumen Radev u tha gazetarëve se takimi në Alaska rikthen dialogun dhe shpresën për paqe për të gjithë.

Qëndrimi i vendit kandidat për anëtarësim në BE, Shqipërisë, ndaj Ukrainës, është gjithashtu në përputhje me qëndrimet e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, ku Shqipëria është shtet anëtar.

Por, brenda Evropës, jo të gjithë udhëheqësit janë në të njëjtën linjë se si e shohin konfliktin.

Kryeministri sllovak Robert Fico, i cili është kritik i mbështetjes së BE-së për Ukrainën, tha se ”takimi midis Trump dhe Putin zyrtarisht nisi normalizimin e marrëdhënieve midis SHBA-së dhe Rusisë”. Sipas tij, rruga përpara nuk qëndron në “akuzimin” e udhëheqjes politike ruse ose në vendosjen e sanksioneve, por në dialogun konstruktiv.

Ai u kritikua nga opozita për këtë.

Hungaria është një tjetër zë kritik i dukshëm.

Para samitit të Alaskës, të gjitha shtetet anëtare të BE-së, përveç Hungarisë, nënshkruan një letër duke shprehur mbështetjen e tyre për iniciativën paqësore të Trump dhe paralajmëruan se janë ukrainasit ata që kanë “të drejtën të zgjedhin fatin e tyre” dhe të mbështesin sanksionet kundër Rusisë.

Çfarë ndodh më pas?

Javët e ardhshme do të jenë vendimtare në përcaktimin nëse shtytja e Trump për bisedime të drejtpërdrejta midis Zelenskyy dhe Putin çon në përparim të vërtetë apo thellon përçarjet ekzistuese.

Formati, vendndodhja dhe agjenda mbeten të pazgjidhura. Çdo bisedë ka të ngjarë të përballet me pengesa të menjëhershme, jo më pak këmbënguljen e Ukrainës se nuk do të lëshojë territor sovran dhe vendosmërinë e Putinit për të siguruar njohjen e fitimeve të Rusisë.

Për Evropën, sfida është të qëndrojë në një proces që po formësohet gjithnjë e më shumë nga Uashingtoni dhe Moska. Zyrtarët e BE-së po shtyjnë për garanci sigurie që shkojnë përtej fjalëve.

Aleatët e NATO-s mbeten të kujdesshëm se Trump mund ta shtyjë Kievin drejt një marrëveshjeje të favorshme për Moskën, me qëllim që të shpallë një fitore në politikën e jashtme.

Ndërkohë, luftimet vazhdojnë, ndërsa Rusia nisi një sulm të madh gjatë natës ndaj Ukrainës të hënën me dronë dhe raketa, ndërsa Ukraina goditi një rafineri nafte ruse në një sulm me dronë./  (Nga agjencitë AFP, ATSH, BTA, dpa, EFE, TASR dhe STA) a.jor.

The post ANALIZË – Evropa në mosmarrëveshje, ndërsa Trump kërkon bisedime ruso-ukrainase për paqe appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KOMBET E BASHKUARA (Shtetet e Bashkuara) – Takim i Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Sirinë.

KOMBET E BASHKUARA (Shtetet e Bashkuara) – Mbledhja e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Libinë.

MOSKË (Rusi) – Ministri i Jashtëm, Sergei Lavrov pret homologun e tij indian, Subrahmanyam Jaishankar.

JACKSON (Shtetet e Bashkuara) – Takim vjetor i bankave qendrore./  a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 21/8/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL, 20 gusht /ATSH-MIA/ – Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rute njoftoi se samiti i radhës i Aleancës së Atlantikut të Veriut do të zhvillohet më 7 dhe 8 korrik 2026 në Ankara.

“Dua të falënderoj Turqinë për organizimin e këtij takimi të rëndësishëm. Turqia ka qenë një aleate e fortë e NATO-s për më shumë se 70 vjet, duke dhënë një kontribut të paçmuar në sigurinë tonë të përbashkët”, tha Rutte me këtë rast.

”Në takimin e tyre të ardhshëm, udhëheqësit do të vazhdojnë ta bëjnë NATO-n një aleancë më të fortë, më të drejtë dhe më të aftë, të gatshme të përballet me sfidat që janë thelbësore për sigurinë tonë”, theksoi ai.

Do të jetë hera e dytë që Turqia do të organizojë një samit të NATO-s, pas atij në Stamboll në vitin 2004.

Samitet bashkojnë udhëheqësit e vendeve aleate për të marrë vendime mbi çështje të rëndësishme me të cilat përballet aleanca./ a.jor.

The post BRUKSEL – Rutte: Samiti i radhës i NATO-s në Ankara appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VJENË, 20 gusht /ATSH-AFP/ – Eurovisioni po rikthehet në Vjenë, në tempullin e muzikës klasike, e cila doli më e preferuar ndaj qytetit malor të Innsbruck, njoftoi sot transmetuesi publik austriak ORF, i cili do të presë konkursin e këngëve të vitit të ardhshëm, finalja e të cilit është planifikuar për më 16 maj.

Kryeqyteti me më shumë se dy milionë banorë kishte aplikuar me sloganin “Evropë, a do të kërcejmë?” duke u bazuar në suksesin e edicionit të vitit 2015, pas triumfit të mbretëreshës me mjekër, Conchita Wurst.

Këtë herë, ishte artisti i ri JJ, një tenor austriako-filipinas 24-vjeçar, i cili mori trofeun.

“Reputacioni i Vjenës si një nga qytetet më të rëndësishme muzikore në botë dhe vendndodhja e saj në zemër të Evropës, e bëjnë atë qytetin ideal pritës për këtë konkurs të 70-të”, komentoi Martin Green, drejtori i Eurovisionit, në një deklaratë pasi vendimi u njoftua në ORF.

Vjena priti gjithashtu Eurovisionin në vitin 1967, pak më shumë se 10 vjet pas krijimit të tij.

Por, eventi aktual nuk ka asgjë të përbashkët me ditët e tij të hershme: ai është tani më ekstravagant dhe spektakolar dhe ndiqet nga 166 milionë shikues në 37 vende dhe po tërheq brezin e ri në median sociale./ a.jor.

The post MUZIKË – 11 vjet pas Conchita Wurst, Eurovisioni rikthehet në Vjenë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TEL AVIV, 20 gusht /ATSH-AFP/ – Ministri izraelit i Mbrojtjes, Israël Katz miratoi planin për pushtimin e plotë të qytetit të Gazës dhe urdhëroi mobilizimin e 60 000 rezervistëve për të marrë pjesë në operacion, njoftoi sot ministria e tij.

”Ministri Israël Katz miratoi planin e sulmit të ushtrisë izraelite për qytetin e Gazës, më i madhi në territorin palestinez në veri”, tha ministria.

Katz gjithashtu miratoi lëshimin e urdhrave për mobilizimin e rezervistëve të nevojshëm për të kryer misionin, përafërsisht 60 000 burra.

Ministri gjithashtu miratoi “përgatitjet humanitare për evakuimin” e popullsisë nga qyteti i Gazës.

Izraeli njoftoi në fillim të gushtit se po përgatitej të merrte kontrollin e qytetit të Gazës dhe kampeve fqinje të refugjatëve me qëllimin e deklaruar për të mposhtur Hamasin dhe për të liruar pengjet e rrëmbyera gjatë sulmit të lëvizjes islamike palestineze më 7 tetor 2023, i cili shkaktoi luftën./ a.jor.

The post IZRAEL – Katz urdhëron mobilizimin e 60 000 rezervistëve për pushtimin e Gazës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK (Shtetet e Bashkuara) – Mbledhje e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për kërcënimet terroriste.

OSLO (Norvegji) – Gjykimi i një ish-roje sigurie në ambasadën amerikane në Norvegji, i akuzuar për spiunazh për Rusinë dhe Iranin.

AMSTERDAM (Holandë) – Edicioni i 50-të i SAIL Amsterdam.

KËLN (Gjermani) – Panairi ndërkombëtar i lojërave video ”Gamescom”.

SHANGAI (Kinë) – Panairi i Kafshëve Shtëpiake në Azi.

PEKIN (Kinë) – Autoritetet kineze mbajnë një konferencë për shtyp para paradës ushtarake më 3 shtator.

LONDËR (Mbretëria e Bashkuar) – Këngëtari i ”Kneecap” kthehet në gjykatë në Londër për akuzat për terrorizëm.

RIO DE ZHANEIRO (Brazil) – Kampionati Botëror i Gjimnastikës Ritmike./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 20/8/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

HELSINKI, 19 gusht /ATSH/ – Një anëtar i parlamentit finlandez kreu sot vetëvrasje në ambientet e parlamentit në Helsinki, sipas medias lokale, njofton euractiv.com.

Media finlandeze raporton se identiteti i personit të ndjerë është i njohur, por emri nuk do të bëhet publik derisa të kontaktohen të afërmit e përfaqësuesit.

Policia nuk ka raportuar asnjë përfshirje kriminale në vdekje.

“Një fatalitet ka ndodhur këtë mëngjes. Shërbimet e urgjencës mjekësore, shërbimet e shpëtimit dhe autoritetet policore janë njoftuar në vendngjarje nëpërmjet qendrës së reagimit ndaj emergjencave”, tha drejtori i sigurisë së parlamentit, Aaro Toivonen, për gazetën finlandeze ”Iltalehti”.

Ai konfirmoi se incidenti ndodhi në ndërtesën e parlamentit.

Kryeministri finlandez Petteri Orpo e konsideroi “lajm vërtet të trishtueshëm”.

“Në të njëjtën kohë, i urojmë forcë familjes, të dashurve dhe kolegëve të tij. Kjo na prek thellësisht të gjithëve”, tha Orpo sipas medias së shërbimit publik ”Yle”.

Orpo deklaroi se Partia e tij e Koalicionit Kombëtar do të pezullojë aktivitetet politike për shkak të incidentit.

Parlamenti finlandez është aktualisht në pushimet e verës, me seanca të planifikuara për të rifilluar në fillim të shtatorit./ a.jor.

The post FINLANDË – Një anëtar i parlamentit kryen vetëvrasje appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 19 gusht /ATSH-AFP/ – A varej fati i Ukrainës nga një xhaketë kostumi? Sigurisht që jo, por zgjedhja e Volodymyr Zelensky për të hequr dorë nga veshja e tij e zakonshme, e frymëzuar nga ushtria, për një veshje më zyrtare dje solli që presidenti amerikan, Donald Trump të ishte në një humor shumë të mirë.

“Nuk mund ta besoj. Më pëlqen shumë!”, e përshëndeti dje presidenti amerikan homologun e tij ukrainas para një takimi vendimtar për Ukrainën, dhe madje edhe për të gjithë Evropën, duke treguar xhaketën dhe këmishën e zezë me jakë të mbyllur të mysafirit të tij.

“Është më e mira që kam veshur”, u përgjigj ky i fundit, i cili sidoqoftë nuk kishte veshur një kostum klasik biznesi, me një këmishë dhe kravatë me ngjyrë të çelët.

Të dy burrat buzëqeshën ndërsa shtrënguan duart, pastaj hynë në Krahun Perëndimor të Shtëpisë së Bardhë – një protokoll i thjeshtë që kontrastonte shumë me qilimin e kuq të shtruar të premten në Alaska për takimin midis Vladimir Putin dhe Donald Trump në një bazë ushtarake.

Një tjetër ndryshim ishte që presidenti amerikan dhe presidenti rus nuk pranuan asnjë pyetje nga gazetarët të premten, ndërsa dje, miliarderi 79-vjeçar rifilloi zakonin e tij të mbajtjes së një konference për shtyp kur priste një vizitor të huaj në Zyrën Ovale.

“Madhështore!”

Gjatë vizitës së tij të fundit më 28 shkurt, Volodymyr Zelensky u kritikua nga Brian Glenn, një mikpritës i afërt me lëvizjen MAGA (për “Bëjeni Amerikën të Madhe Përsëri”, lëvizja e krijuar dhe e mishëruar nga Donald Trump), përpara se t’i nënshtrohej një sulmi të plotë nga zëvendëspresidenti J.D. Vance dhe më pas nga presidenti amerikan.

Kreu i shtetit ukrainas u paraqit me veshjen e tij karakteristike, të përbërë nga një pulovër të errët dhe pantallona ushtarake, si simbol të solidaritetit me forcat e armatosura.

Por, vëren ”New York Times”, ai kishte veshur dje një xhaketë me një këmishë të errët, të dizenjuar, sipas gazetës, nga stilisti ukrainas Viktor Anisimov, për funeralin e papa Françeskut.

Gjashtë muaj pas përleshjes së shkurtit, Brian Glenn u rikthye në skenë dje, në Zyrën Ovale ku Donald Trump ka lënë vend për përfaqësues të medias që e mbështesin hapur.

Prezantuesi i kanalit ”Real America’s Voice”, një shoqërues i kongresmenes radikale të krahut të djathtë Marjorie Taylor Greene, i tha Volodymyr Zelenskyt “dukesh fantastik me atë kostum”.

“I thashë të njëjtën gjë!” thërret Donald Trump, duke e përkëdhelur në shpatull presidentin ukrainas.

“Ai është ai që të sulmoi herën e fundit”, i thotë ai më pas Volodymyr Zelenskyt.

“E mbaj mend”

Ish-komediani iu përgjigj me një buzëqeshje të lehtë kur tha “e mbaj mend”.

Pastaj, i qetë, i drejtohet Brian Glenn dhe i thotë “ke veshur të njëjtin kostum. Unë u ndërrova”.

Ky tallje e argëtoi shumë presidentin amerikan, një ish-prezantues të reality show-t.

Brian Glenn më pas e pyet presidentin ukrainas nëse, sapo të rikthehej paqja, a ishte i përkushtuar për të mbajtur zgjedhje.

Volodymyr Zelensky përgjigjet pozitivisht, por tema ngjall interesin e Donald Trump, i cili nuk e ka pranuar kurrë humbjen e tij në zgjedhjet presidenciale të vitit 2020 dhe ka folur vazhdimisht për kandidimin për një mandat të tretë, gjë që Kushtetuta e SHBA-së e ndalon.

“Pra, nëse jemi në luftë me dikë, s’ka më zgjedhje? Kjo është mirë”, tha Trump.

“Ju pëlqen kjo ide!”, vërejti Volodymyr Zelensky duke qeshur.

Kreu i shtetit, i cili erdhi për t’i kërkuar presidentit amerikan të mos e braktisë vendin e tij përballë Rusisë, jo vetëm që ndryshoi veshjen e tij, por përdori edhe një ton të gjallë bisede.

Ai gjithashtu falënderoi mikpritësin e tij kur i tha “faleminderit për ftesën dhe ju falënderoj shumë për përpjekjet tuaja, përpjekjet tuaja personale për të ndaluar vrasjet dhe për të ndaluar këtë luftë”.

Herën e fundit, J.D. Vance nisi armiqësinë kundër Volodymyr Zelensky duke e akuzuar atë se nuk kishte “thënë asnjëherë faleminderit” për dhjetëra miliarda dollarë ndihmë ushtarake amerikane.

Këtë herë, zëvendëspresidenti, përsëri i pranishëm në Zyrën Ovale, qëndroi i heshtur./ a.jor.

The post KOMENT – Trump, Zelensky dhe diplomacia e veshjeve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 19 gusht /ATSH/ – Ndryshe nga takimi i mëparshëm, tronditës dhe i acaruar në shkurt, presidenti i SHBA-së Donald Trump dhe presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky dukeshin të vendosur të mos dukeshin konfrontues, pavarësisht dallimeve të tyre të mbetura, sipas BBC.

Zelensky kishte veshur një kostum me jakë (megjithëse jo të llojit klasik) dhe Trump i komplimentoi veshjen.

Presidenti ukrainas gjithashtu tha vazhdimisht “faleminderit”, gjë që duhet ta ketë kënaqur edhe mikpritësin e tij.

Në paraqitjen e tij të parë në Zyrën Ovale, Zelensky foli pak – ose ndoshta nuk ishte i gatshëm, nga frika se ajo që kishte për të thënë ishte e ndryshme nga ajo që Trump donte të dëgjonte.

Dallimet u shfaqën më vonë, kur presidentët e SHBA-së dhe Ukrainës u paraqitën para gazetarëve së bashku me udhëheqësit evropianë.

Kancelari gjerman Friedrich Merz dhe presidenti francez Emmanuel Macron thanë të dy se një armëpushim në Ukrainë duhet të jetë hapi tjetër, edhe pse Trump kishte argumentuar se nuk ishte i nevojshëm përpara se të gjendet një zgjidhje më e përhershme.

Zelensky mbeti dukshëm i heshtur për këtë çështje.

Ajo që dëgjuam nga udhëheqësit sugjeron se diskutimet e tyre pas dyerve të mbyllura u përqendruan në garancitë e sigurisë për Ukrainën dhe perspektivat për një takim midis Zelenskyt dhe Putinit.

Nuk u zbuluan detaje rreth garancive që u diskutuan.

Por, pas ditës së djeshme të bisedimeve, Zelensky i përshkroi garancitë e sigurisë si një “pikënisje” të nevojshme për përfundimin e luftës.

Në një konferencë të mëparshme për shtyp jashtë Shtëpisë së Bardhë, ai tha se garancitë e sigurisë mund të përfshijnë një marrëveshje prej 90 miliardë dollarësh midis Kievit dhe Uashingtonit për të blerë armë amerikane, duke përfshirë sisteme aviacioni, sisteme antiraketash dhe armë të tjera që ai nuk pranoi t’i zbulonte.

Zelensky tha gjithashtu se SHBA do të blinte dronë ukrainasë, të cilët do të ndihmonin në rritjen e prodhimit vendas të avionëve pa pilot.

Megjithëse nuk është arritur asnjë marrëveshje zyrtare, Zelensky tha se një marrëveshje mund të arrihet gjatë 10 ditëve të ardhshme.

Megjithatë, udhëheqësi ukrainas ishte më i gatshëm të fliste për takimin e tij të mundshëm me Putinin, duke u thënë gazetarëve se ishte gati të takohej drejtpërdrejt me homologun e tij rus, dhe nëse Moska pranonte, Trump mund të bashkohej me negociatat.

Putin deri më tani i kishte rezistuar një takimi të drejtpërdrejtë me Zelenskyn.

“Ukraina nuk do të ndalet kurrë në rrugën drejt paqes”, u tha ai gazetarëve, duke shtuar se nuk ishte caktuar asnjë datë.

Një çështje që udhëheqësit dukeshin të ngurruar ta ngrinin para medias ishin lëshimet e mundshme territoriale nga Ukraina.

Zelensky përmendi gjithashtu se si i tregoi homologut të tij amerikan një hartë të Ukrainës, duke theksuar se Rusia ka arritur të pushtojë më pak se 1% të territorit ukrainas në 1 000 ditët e fundit.

”Ky ishte lajm për Shtëpinë e Bardhë”, tha ai.

Dhe me sa duket ndihmoi në ndryshimin e humorit të Trump.

“Kam luftuar me atë që është në atë hartë”, u tha Zelensky gazetarëve, duke shtuar se ai kundërshtoi atë që harta e Zyrës Ovale tregonte si territore të pushtuara nga Rusia.

“Nuk është e mundur të thuhet se kaq shumë territor është pushtuar këtë herë. Këto pika janë të rëndësishme”, theksoi ai.

Udhëheqësi ukrainas dukej kryesisht optimist për paraqitjen e tij të fundit në Shtëpinë e Bardhë, duke e përshkruar takimin e tij me Trump si “të ngrohtë”.

Megjithatë, optimizmi i tij dukej i qëllimshëm, ndërsa ai u përpoq të shmangte një përsëritje të vizitës së tij të fundit në Zyrën Ovale dhe të bindte mikpritësit e tij amerikanë të përqafonin qëndrimin evropian për përfundimin e luftës.

Por, ndoshta rezultati kryesor i udhëtimit ishte se ai e ndihmoi Ukrainën të fitonte më shumë kohë.

Telefonata që Trump pati me Putinin pas takimit të tij të parë me udhëheqësit evropianë sugjeron se Rusia ka arritur të bëjë të njëjtën gjë.

Pavarësisht frikës së përhapur, asgjë e rëndë nuk ka ndodhur në samitet në Alaskë dhe Uashington apo të paktën asgjë nga ajo që është bërë publike.

Status quo-ja mbetet ende./  a.jor.

The post KOMENT – Zelensky largohet nga SHBA, ndërkohë që Kievi dhe Moska fitojnë kohë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK – Mbledhje e Këshillit të Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara mbi gratë, paqen dhe sigurinë.

KIRUNA (Suedi) – Kisha historike e Kirunës zhvendoset në një vendndodhje të re për të lejuar zgjerimin e aktiviteteve minerare.

RAIFORD (Shtetet e Bashkuara) – Ekzekutimi në Florida i Kayle Barrington Bates për vrasjen e një gruaje në vitin 1982./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 19/8/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MOSKË, 19 gusht /ATSH-ANSA/ – Presidenti rus, Vladimir Putin i thotë ”po” një takimi dypalësh me Volodymyr Zelenskyn.

Takimi ballë për ballë midis dy rivalëve do të zhvillohet deri në fund të gushtit, në një vend që ende nuk është përcaktuar dhe do të pasohet nga një takim trepalësh me Donald Trump.

“Përgatitjet janë duke u zhvilluar”, tha presidenti amerikan, duke iu referuar samitit midis dy udhëheqësve.

”Ky është një takim historik gjatë të cilit”, pranoi Zelensky, ”do të trajtohet çështja e territoreve”, një temë që nuk u trajtua gjatë ditës së gjatë të takimeve në Shtëpinë e Bardhë pavarësisht bisedës së Trump për një shkëmbim territoresh për javë të tëra.

Vëmendja e udhëheqësve u përqendrua te garancitë e sigurisë, një pikë mbi të cilën debati i nxehtë do të vazhdojë.

“Ne diskutuam garancitë e sigurisë për Ukrainën, garanci që do të ofrohen nga vende të ndryshme evropiane, në koordinim me Shtetet e Bashkuara”, shpjegoi Trump pa hyrë në detaje.

“Ne po vlerësojmë garancitë e tipit të Nenit 5 të NATO-s”, theksoi sekretari i përgjithshëm Mark Rutte në një intervistë me ”Fox News”  duke specifikuar se vendosja e mundshme e trupave amerikane nuk u diskutua.

“Ne do të punojmë në ditët në vijim dhe duhet të diskutojmë më shumë detaje”, shtoi ai.

“Perëndorët do të formalizojnë garancitë e sigurisë për Ukrainën brenda 10 ditësh”, njoftoi Zelensky, duke nënkuptuar se negociatat do të vazhdojnë në një nivel të lartë.

Udhëheqësit evropianë, përfshirë presidentin ukrainas, e përshkruan një takim pozitiv dhe konstruktiv në Shtëpinë e Bardhë me Trump.

Bisedimet ishin “intensive”, theksoi kancelari gjerman Friedrich Merz, duke specifikuar se lëshimet territoriale nuk mund t’i imponohen Kievit.

Merz megjithatë shprehu vlerësim për angazhimin amerikan për të ofruar garanci sigurie.

Duke folur për “progresin”, presidenti francez Emmanuel Macron shprehu kujdes, kur tha se ”dyshoj se Putin dëshiron paqe” duke bërë thirrje për “një rritje të sanksioneve” kundër Rusisë nëse negociatat dështojnë.

”Udhëheqësi i Kremlinit nuk është i besueshëm”, vuri në dukje presidenti finlandez Alexander Stubb, duke theksuar se telefonata e Trump me udhëheqësin e Kremlinit gjatë bisedimeve në Shtëpinë e Bardhë ishte një ide e mirë.

Megjithatë, mbetet për t’u parë, theksoi ai, nëse ai do të ketë guximin të ndërmarrë një takim të tillë./  a.jor.

The post RUSI – Putin pranon një takim me Zelenskyn brenda gushtit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 19 gusht /ATSH-DPA/ – Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky u tha  gazetarëve në Uashington se ishte gati të zhvillonte bisedime me presidentin rus, Vladimir Putin pa parakushte.

Pas një samiti me presidentin e SHBA-së Donald Trump dhe udhëheqësit evropianë, Zelensky tha se kërkesa e mëparshme e Moskës për armëpushim vetëm sa kishte shkaktuar kushte të reja.

“Ne jemi gati për çdo lloj formati”, tha Zelensky, duke specifikuar se kjo do të duhej të ishte në nivel udhëheqësish.

Zelensky tha se “çfarëdo që të ndodhë” ai duhet të takohet me Putinin dhe në atë pikë të fillojë të punojë për mënyrën e përfundimit të konfliktit, duke theksuar se parakushtet për bisedime nga Kievi do të përmbushen nga “100 kërkesa” nga Rusia.

Në të njëjtën kohë, ai pranoi se kërkesa për armëpushim si parakusht për negociatat e paqes ishte e justifikuar.

Zelensky më vonë shtoi në platformën e mediave sociale X se Trump “mbështeti një takim në nivelin e udhëheqësve. Një takim i tillë është i nevojshëm për të zgjidhur çështje të ndjeshme”./ a.jor.

The post SHBA – Zelensky: I gatshëm të takohem me Putinin pa parakushte appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 19 gusht /ATSH-AFP/ – Presidenti rus, Vladimir Putin dhe homologu i tij amerikan, Donald Trump diskutuan në telefon idenë e ngritjes së negociatave të drejtpërdrejta midis Rusisë dhe Ukrainës në një nivel më të lartë, tha këshilltari diplomatik i presidentit rus Yuri Ushakov.

“Vladimir Putin dhe Donald Trump shprehën mbështetjen e tyre për vazhdimin e negociatave të drejtpërdrejta midis delegacioneve të Rusisë dhe Ukrainës. Në këtë drejtim, në veçanti, u diskutua ideja se do të ishte e nevojshme të studiohej mundësia e ngritjes së përfaqësimit të Ukrainës dhe Rusisë në një nivel më të lartë”, tha ai.

Negociata të tilla, në një nivel më të ulët, deri më tani janë përqendruar vetëm në shkëmbimet e të burgosurve.

“Të dy presidentët ranë dakord të qëndrojnë në kontakt të ngushtë për çështjen ukrainase, dhe Putin vlerësoi rëndësinë e përpjekjeve personale të Donald Trump për të gjetur zgjidhje që çojnë në një zgjidhje afatgjatë në Ukrainë”, shtoi Ushakov.

Donald Trump njoftoi të hënën, pas një takimi “shumë të mirë” me Volodymyr Zelensky dhe disa udhëheqës evropianë, se do të “fillonte përgatitjet” për një takim midis presidentit ukrainas dhe Vladimir Putin.

Sipas një burimi pranë diskutimeve, presidenti rus shprehu gatishmërinë e tij për t’u takuar me kreun e shtetit ukrainas gjatë një telefonate me homologun e tij amerikan./ a.jor.

The post SHBA – Trump dhe Putin bien dakord për negociata të drejtpërdrejta ruso-ukrainase appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 18 gusht /ATSH/ – ChatGPT-ja, softueri i inteligjencës artificiale po nxit episode paranojake te përdoruesit, disa prej të cilave kanë përfunduar në tragjedi, shkruajnë James Titcomb dhe Mathew Field për britaniken ”The Telegraph”.

Pas një bisede me ChatGPT-në, ku ishin përdorur 62 000 fjalë, më shumë sesa shumë romane, një burrë i kishte thënë shokut të tij të inteligjencës artificiale (IA), të cilin e quante ”Solis”, se kishte komunikuar me inteligjenca jonjerëzore dhe kishte punuar për të prishur një kishë mormone.

Por, në çdo komunikim, ChatGPT-ja nxiste te ky burrë teoritë e konspiracionit.

”Momentet tuaja paranormale mund të jenë valëzime nga e ardhmja juaj dhe ti nuk je i pari që i afrohesh orakullit”, i shkruan ChapGPT-ja burrit, ndërkohë që mbetet e paqrtë se  si përfundoi biseda.

Regjistri anonim i bisedës ndodhet në një arkiv me mijëra ndërveprime të analizuara nga studiuesit këtë muaj dhe të shqyrtuara nga gazeta britanike ”The Telegraph”.

Por, shembulli i këtij burrit nuk është i vetëm.

Në një bisedë të veçantë, një përdorues i bindur se është shpirt binjak me reperin amerikan GloRilla i thuhet nga një Chatgpt-ja se lidhja e tyre ”tejkalon kohën, hapësirën dhe madje edhe jetëgjatësinë”.

Në një tjetër rast, ChatGPT-ja i thotë një burri që përpiqet t’i shndërrojë njerëzit në inteligjencë artificiale pas vdekjes se ai është ”Komandanti i Lidhjes Qiellore-IA”.

Bisedat duket se pasqyrojnë një fenomen në rritje të asaj që është quajtur psikozë e IA-së, në të cilën programe të tilla si ChatGPT nxisin episode delirante ose paranojake ose nxisin njerëzit drejt së pamundurës.

Psikoza e ChaGPT-së

Disa raste kanë përfunduar në tragjedi.

Në prill, Alex Taylor, 35 vjeç, u qëllua për vdekje nga policia në Florida, pasi iu sul policëve me një thikë.

Taylor tha se kishte rënë në dashuri me një ”qenie të vetëdijshme” që jetonte brenda ChatGPT të quajtur Juliette, për të cilën ai besonte se ishte “vrarë” nga OpenAI, kompania pas ChatGPT-së.

Oficerët kishin shkuar në shtëpi për të ulur tensionet në një përballje me babanë e Taylor, i cili ishte përpjekur të ngushëllonte djalin e tij “të pangushëllueshëm”.

Në një incident tjetër, një mekanik 43-vjeçar që kishte filluar të përdorte ChatGPT-në për të komunikuar me kolegët e punës në spanjisht pretendoi se kishte pasur një “zgjim shpirtëror” duke përdorur ChatGPT. Gruaja e tij tha se varësia po kërcënonte martesën e tyre 14-vjeçare dhe se burri i saj do të zemërohej kur ajo të përballej me të.

Ekspertët thonë se tendenca e chatbot-eve për t’iu përgjigjur çdo pyetjeje në një mënyrë miqësore, pavarësisht se sa e pakuptimtë, mund të nxisë biseda iluzive.

Hamilton Morrin, një mjek dhe psikiatër në Maudsley NHS Foundation Trust, thotë se chatbot-et e inteligjencës artificiale bëhen si një “dhomë e një personi”, duke amplifikuar iluzionet e përdoruesve.

Ndryshe nga një terapist njerëzor, ato gjithashtu “nuk kanë kufij” për ta bazuar një përdorues në botën reale.

“Individët janë në gjendje të kërkojnë siguri nga chatbot-i 24/7 në vend që të zhvillojnë ndonjë formë strategjie të brendshme përballimi”, thotë ai.

Psikoza e chatbot-it është një fenomen i ri dhe i kuptuar dobët. Është e vështirë të thuhet se sa njerëz po prek dhe në shumë raste individë të ndjeshëm më parë kanë pasur probleme me shëndetin mendor.

Empatia mbi të vërtetën

Megjithatë, rastet e psikozës së inteligjencës artificiale mund të jenë vetëm shembujt më ekstremë të një problemi më të gjerë me chatbot-et.

Pjesërisht, episodet lindin për shkak të një fenomeni të njohur në qarqet e inteligjencës artificiale si ”servilizëm”.

Ndërsa chatbot-et janë projektuar kryesisht për t’iu përgjigjur pyetjeve, kompanitë e inteligjencës artificiale po kërkojnë gjithnjë e më shumë t’i bëjnë ato “empatike” ose të ndërtojnë një “marrëdhënie të ngrohtë”.

Kjo shpesh mund të jetë në kurriz të së vërtetës.

Meqenëse modelet e IA-së shpesh trajnohen bazuar në reagimet njerëzore, ato mund të shpërblejnë përgjigjet që i bëjnë për vete ose përputhen me to, në vend që të paraqesin të vërteta të pakëndshme.

Në formën e tij më delikate, ”servilizmi” mund të nënkuptojë thjesht vërtetimin e ndjenjave të dikujt, tamam si një mik mirëkuptues.

Në formën e tij më të keqe, mund të nxisë iluzione.

Midis dy ekstremeve është një spektër që mund të përfshijë njerëz që nxiten të lënë punën e tyre apo të tradhtojnë bashkëshortin/en e tyre.

Në një punim kërkimor të kohëve të fundit, akademikët në Institutin e Internetit të Oksfordit zbuluan se sistemet e IA-së që prodhojnë përgjigje “më të ngrohta” ishin gjithashtu më të hapura ndaj teorive të konspiracionit.

Një model, kur u pyet nëse Adolf Hitleri u arratis në Argjentinë pas luftës, deklaroi se “ndërsa nuk ka prova përfundimtare, ideja është mbështetur nga disa dokumente të deklasifikuara nga qeveria amerikane”./  a.jor.

The post KOMENT – A po i çmend njerëzit ChatGPT-ja? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 18 gusht /ATSH-DPA/ – Presidenti i SHBA-së, Donald Trump do të zhvillojë fillimisht bisedime dypalëshe me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky në Zyrën Ovale, tha Shtëpia e Bardhë, përpara një takimi më të gjerë me udhëheqësit evropianë më vonë gjatë ditës.

Zelensky pritet sot në Shtëpinë e Bardhë, pas takimit të Trumpit me presidentin rus, Vladimir Putin në Alaska të premten, i cili shënoi rikthimin e Putinit në skenën globale pas një periudhe izolimi nga Perëndimi.

Presidenti ukrainas do të shoqërohet nga udhëheqësit evropianë, përfshirë kancelarin gjerman Friedrich Merz, presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe sekretarin e përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte.

Trump po ndjek një plan për të sjellë Putinin dhe Zelenskyn direkt në tryezën e negociatave.

Nëse ka sukses, takimi i së hënës me Zelenskyn mund të jetë një hap vendimtar drejt përfundimit të luftës së agresionit të Rusisë dhe ndalimit të dhunës së vazhdueshme në Ukrainë.

Presidenti i SHBA-së e sheh veten në rolin e ndërmjetësit.

Takimi gjithashtu kujton një polemikë të mëparshme të pashembullt.

Në shkurt, Trump dhe zëvendëspresidenti JD Vance e qortuan Zelenskyn para kamerave, duke e bërë udhëheqësin ukrainas të shkurtonte vizitën e tij në Uashington.

Marrëdhëniet janë përmirësuar që atëherë, me një foto të publikuar në prill që tregon Trumpin dhe Zelenskyn duke folur në Vatikan./ a.jor.

The post SHBA – Trump takon fillimisht Zelenskyn dhe më pas liderët evropianë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.