Nisi si punë vullnetare, por, më vonë u kthye në biznes kjo falë mbështetjes së Bashkimit Europian. Në Fushë-Krujë, është ngritur qendra e parë e grumbullimit dhe riciklimit të qelqit, si projekt i parë pilot në vend, e cila do të shërbejë në uljen e ndotjes nga plastika dhe qelqi, jo vetëm në zonë, por, mbarë vendin. Një prej iniciatoreve tregon se tashmë falë punës dhe përkushtimit projekti është kthyer në një motor të mirëfilltë për përpunimin e këtyre mbetjeve.
âNe e nisĂ«m kĂ«tĂ« iniciativĂ« si aktivistĂ« , filluam duke studiuar lumin e Ishmit, i cili Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r lumejt mĂ« tĂ« ndotur nĂ« EuropĂ«. Menduam tĂ« bĂ«nim diçka edhe pĂ«r komunitet pranĂ« kĂ«tij lumi, duke mos u bĂ«rĂ« vetĂ«m thirrje qĂ« mos tĂ« hedhin mbeturinat nĂ« lum. ArritĂ«m tĂ« ndĂ«rtonim kĂ«tĂ« qendĂ«r, e cila Ă«shtĂ« vetĂ«m 200 m larg lumit tĂ« Ishmit. MĂ« pas ishim tĂ« fokusuar nĂ« pjesĂ«n e plastikĂ«s, por pamĂ« qĂ« kishte produkte edhe nga qelqi. Me prezantimin e projektit u futĂ«m pĂ«r tĂ« ricikluar qelqin, normalisht studiuam edhe tregun se ku do e gjejm qelqin. NĂ« shtĂ«pit e tyre mbledin qelsin edhe na e sjellin, prodiket edhe i pastĂ«r.â, tha Bleona Zela nga Parku i Ekonomise Qarkulluese.
Nga mbetjet plastike e të qelqit përmes këtij projekti krijohen produkte për pastrimin e pishinave apo dekore të ndryshme për zbukurim.
âNĂ« rastin e plastikĂ«s jemi nĂ« fazĂ«n qĂ« e grumbullojm dhe e dĂ«rgojm tek njĂ« partner tjetĂ«r i joni qĂ« Ă«shtĂ« po me afĂ«rsin tonĂ« e riciklon dhe krijojn vazo pĂ«r lulet, por zakonisht ka dhe mĂ«nyra tjera qĂ« e transportojn pĂ«r pĂ«rdorim nĂ« shtrimin e asfalteve nĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« rrugĂ«s, ndĂ«rsa nĂ« procesin e xhamit, me mbetjet e tyre riciklojm vetĂ«, duke sjell produkte pĂ«r filtrimin e pishinave, dhe produkti tjetĂ«r Ă«shtĂ« teraco pĂ«rfshihet pjesa e dekorit pĂ«r mure, tavolina, etj.â
Bezhë, është një tjetër prej start upeve, një atelier me seli në Tiranë, ku mbetjet e materialeve të ndërtimit, kthehen në produkte dizanjimi, si në rastin e ambazhureve të krijuara nga gurët e bregdetit.
âUnĂ« dhe partneri jemi arkitekt, duke qenĂ« tĂ« fushĂ«s dijm se para se tĂ« bĂ«hen ndĂ«rtimet bĂ«hen disa sonda dhe studiohet terreni, tĂ« gjithĂ« kĂ«to gurĂ« qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« ambazhurĂ«, sonda tĂ« marra nga shkĂ«mbijtĂ« ku ndĂ«rtohet pra edhe palasa. Pasi testohen kĂ«to shkĂ«mbonj, kĂ«to materiale nuk pĂ«rdoren mĂ«, dhe ne ndĂ«rhyjmĂ« dhe marrim ato copĂ« qĂ« nuk janĂ« shkaktuar kompletĂ«âŠâ, tha Samuela Hidri arkitekte.Â
Zbatuesit e këtij projekti, riprodhimin e materialeve të ndërtimit, nuk e shohin vetëm si rigjenerim të këtyre mbetjeve, por, edhe si një promovim të vendit, pasi sipas tyre, këto produkte lakmohen shumë nga të huajt.
âDuam nĂ«pĂ«rmjet tyre tĂ« theksojm bukurinĂ« dhe pasurinĂ« e materialeve vendore shqiptare, gjest i vogĂ«l, por japim njĂ« kontribut jo vetĂ«m nga pasurimi por edhe nĂ« ripĂ«rdorimit tĂ« mbetjeve tĂ« rigjeneruara nga ndĂ«rtimi.â
Vetëm pak metra larg kryeqytetit, në Baldushk, Bashkimi Europian ka financuar ngritjen e një laboratori biologjik për prodhimin e kërpudhave, ndërsa qëllimi mbetet i njëjtë: ripërdorimi i mbetjeve bujqësore duke përdorur parimet e ekonomisë qarkulluese.
âPrej 1 viti siç shihet kĂ«tu ka qenĂ« njĂ« pjesĂ« rurale, e pazhvilluar. Ne e kemi pĂ«rshtatur pĂ«r fermĂ« tĂ« kĂ«rpudhĂ«s.
Tani kemi filluar pĂ«r pjesĂ«n e pĂ«rgaditjes sĂ« substratit pĂ«r kultivimin e kĂ«rpudhĂ«s. Ne si variatet kemi filluar me oister ose plurotus, i cili prodhohet nga substrati i kashtĂ«s. KĂ«tu kemi disa monstra, pasi aktualishtĂ« jemi nĂ« fazĂ« testimi, ambicia jonĂ« Ă«shtĂ« si lĂ«ndĂ« tĂ« parĂ« zĂ« pĂ«rdorim lĂ«ndĂ«t bujqĂ«spre si lashra dhe punĂ«simi i tĂ« rinjĂ«ve. Ambicia pĂ«r tregub vendas, pastaj edhe nĂ« rajon dhe BE. JanĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, kemi zgjedh zonĂ«n urbane dhe nga kemi impakt mjedisi dhe punĂ«simi i tĂ« rinjĂ«ve.â, tha Meivis Struga, Inxhinier Mjedisi.
Në kuadër të Kapitullit 27 të BE-së, Mjedisi dhe Ndryshimet Klimatike janë çështjet më të rëndësishme të negocimit të Shqipërisë me Bashkimin Europian. Projektet e treguara më sipër janë vetëm disa prej investimeve të financuara nga mbështetja e unionit. Vlera e të cilave shkon rreth 100 mijë euro. Qëllimi i EU4GreenGen, është mbrojtja e mjedisit dhe e biodiversitetit duke përdorur parimet e ekonomisë qarkulluese. / abcnews.al
Login
