Me rastin e 15-vjetorit të opinionit këshillimor të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) për shpalljen e Pavarësisë së Kosovës, ish-ministri i Jashtëm, Skënder Hyseni ka kujtuar zhvillimet dhe sfidat që i paraprinë këtij vendimi historik.
Hyseni përmes një postimi në rrjetin social në Facebook ka theksuar se ky opinion mbetet një nga arritjet më të rëndësishme diplomatike të Kosovës që nga shpallja e pavarësisë, duke i dhënë legjitimitet ndërkombëtar aktit të 17 shkurtit 2008.
âSot, 22 korrik 2025, bĂ«hen 15 vjet nga dita e konfirmimit tĂ« pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s nga Gjykata NdĂ«rkombĂ«tare e DrejtĂ«sisĂ«, qĂ« mbetet fitorja mĂ« e madhe diplomatike e vendit tonĂ« pas shpalljes sĂ« pavarĂ«sisĂ«â, ka shkruar Hyseni
Ai ka shtuar se ndihet krenar që e ka koordinuar procesin dhe e ka përfaqësuar Kosovën.
Për më shumë lexoni të plotë postimin e tij:
Sot, 22 korrik 2025, bëhen 15 vjet nga dita e konfirmimit të Pavarësisë së Kosovës nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, që mbetet fitorja më e madhe diplomatike e vendit tonë pas shpalljes së pavarësisë.
Ndjehem krenar që e kam koordinuar gjithë procesin dhe e kam përfaqësuar Republikën e Kosovës pranë GJND-së. Prandaj në këtë përvjetor do të ndalem pak më gjatë te rrethanat që i paraprinë kësaj ngjarje historike.
Më 22 korrik 2010, u rikonfirmua besimi që kishim artikuluar në mënyrë konsistente në drejtësinë ndërkombëtare, sikundër edhe besimi i thellë në forcën dhe substancën e argumentit tonë në të dyja fazat e procesit.
Gjykata NdĂ«rkombĂ«tare e DrejtĂ«sisĂ«, mĂ« 22 korrik 2010, me njĂ« votĂ« bindĂ«se prej 10 me 4, erdhi nĂ« pĂ«rfundim âse deklarata e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s e miratuar me 17 shkurt 2008 nuk ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tareâ. Ky Mendim i GjykatĂ«s ishte konfirmim dhe afirmim i qĂ«ndrimit tĂ« KosovĂ«s dhe argumenteve ligjore pĂ«rgjatĂ« gjithĂ« procesit kĂ«shillĂ«dhĂ«nĂ«s. Pra mendimi nuk lĂ« asnjĂ« dyshim se Deklarata e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s ishte dhe Ă«shtĂ« legjitime dhe nĂ« harmoni me tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.
Gjykata poashtu ishte e qartĂ« edhe nĂ« lidhje me RezolutĂ«n 1244 tĂ« KS tĂ« KB: âDeklarata e pavarĂ«sisĂ« nuk ka shkelur rezolutĂ«n e KĂ«shillit tĂ« Sigurimit 1244(1999)â thuhet aty duke dhĂ«nĂ« arsyetim tĂ« drejtpĂ«rdrejt: Rezoluta 1244 e KS tĂ« KB âishte nĂ« thelb e dizenjuar pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« regjim tĂ« pĂ«rkohshĂ«m pĂ«r KosovĂ«n âŠ. Rezoluta nuk ka pĂ«rmbajtur ndonjĂ« dispozitĂ« qĂ« merret me statusin final tĂ« KosovĂ«sâ. Prandaj, ekzistenca e KosovĂ«s si shtet sovran nuk mund tĂ« shkelĂ« rezolutĂ«n 1244 tĂ« KS tĂ« OKB-sĂ«.
VetĂ«m pak muaj pas shpalljes sĂ« pavarĂ«sisĂ«, me 8 tetor 2008, Asambleja e PĂ«rgjithshme e OKB-sĂ«, nĂ« sesionin e saj tĂ« 63-tĂ« aprovoi RezolutĂ«n 63/3. Request for an advisory opinion of the International Court of Justice on Ă«hether the unilateral declaration of independence of Kosovo is in accordance with international laĂ« (KĂ«kresĂ« pĂ«r njĂ« mendim kĂ«shillĂ«dhĂ«nĂ«s tĂ« GjykatĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« DrejtĂ«sisĂ« (GJND) rreth âPajtueshmĂ«risĂ« me tĂ« DrejtĂ«n NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« Shpalljes sĂ« NjĂ«anshme tĂ« PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«sâ
Pra, pas më pak se tetë muajsh nga shpallja e pavarësisë, Kosova u gjend përballë mbase sfidës më të madhe diplomatike e ligjore deri atëherë.
Projekt-rezoluta serbe u paraqit nga ministri i jashtĂ«m seb Vuk Jeremiç. Ajo u aprovua me 77 vota PĂ«r, 6 KundĂ«r dhe 74 Abstenime. Nga shtetet qĂ« tashmĂ« e kishin njohur KosovĂ«n, kundĂ«r rezolutĂ«s u deklaruan vetĂ«m Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s dhe ShqipĂ«ria, si dhe katĂ«r shtete te vogla nga PaqĂ«sori. Aprovimi i RezolutĂ«s 63/3 nĂ« tetor 2008 nĂ« OKB, pra vetĂ«m pak muaj pasi kisha marrĂ« detyrĂ«n e ministrit tĂ« parĂ« tĂ« jashtĂ«m tĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, mua mĂ« kishte vĂ«nĂ« para njĂ« sfide, sipas shumĂ«kujt atĂ«herĂ«, tĂ« papĂ«rballueshme. Isha nĂ« OKB ditĂ«n e aprovimit tĂ« rezolutĂ«s dhe ndonĂ«se zhgĂ«njimi im ishte i madh, vendosa qĂ« nga e para ta marr me optimizĂ«m dhe besim. E vlerĂ«soja me rĂ«ndĂ«si qĂ« medialisht tĂ« shpĂ«rthenim. Isha nĂ« qendĂ«r tĂ« interesimit tĂ« medias sĂ« akredituar nĂ« OKB. Interesimit tĂ« madh tĂ« medias, nga e para iu qasa me pozitivitet. Deklarata ime e parĂ« pas aprovimit tĂ« rezolutĂ«s serbe ishte e prerĂ« dhe e vendosur, âKam besim tĂ« plotĂ« nĂ« drejtĂ«sinĂ« ndĂ«rkombĂ«tare dhe nĂ« GjykatĂ«n NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« DrejtĂ«sisĂ«, si organ kryesor juridik i OKB-sĂ«. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« kam besim tĂ« palĂ«kundur nĂ« forcĂ«n e argumenteve qĂ« do tĂ« paraqesim nĂ« GjykatĂ« posa procesi tĂ« filloiâ, theksoja me plot vetĂ«besim derisa po u drejtohesha gazetarĂ«ve tĂ« shumtĂ« nĂ« hollin e ndĂ«rtesĂ«s sĂ« OKB-sĂ« nĂ« Nju Jork.
Dy ditë më vonë u ktheva në Prishtinë. Koha ishte shume e shkurtë. Menjëherë duhej të fillonin përgatitjet për procesin në GJND. Kërkova takim te Presidenti Fatmir Sejdiu. I sugjerova që në takim ta ftonte edhe kryeministrin Thaçi. Duhej urgjentisht të emërohej një koordinator, i cili do të koordinonte dhe organizonte mbrojtjen si dhe do ta përfaqësonte Kosovën para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.
Me Presidentin dhe Kryeministrin biseduam gjatë. Përmendëm edhe emra të mundshëm që kishin edhe përgatitje profesionale. Ndodhi ajo që unë realisht nuk e prisja. Presidenti Sejdiu dhe Kryeministri Thaçi më ngarkuan mua me detyrën e koordinatorit dhe përfaqësuesit të Kosovës në procesin e GJND-së.
Për hir të së vërtetës, më duhet të them se në Kosovë ato ditë çuditërisht mbisundonte bindja se gara në GJND ishte apriori e humbur.
Kishte shumĂ« pak njerĂ«z, qoftĂ« nĂ« institucione, qoftĂ« nĂ« komunitetin juridik, qoftĂ« nĂ« shoqĂ«ri civile qĂ« besonin se Kosova do tĂ« fitonte nĂ« GJND. Rrjedhimisht nuk kishte shumĂ« interesim nga askush qĂ« tĂ« merrte âpataten e nxehtĂ« nĂ« dorĂ«.â Pra mĂ« shumĂ« kishte njĂ« kureshtje se kujt po i lihet nĂ« dorĂ« âpatatja e nxehtĂ«.â Madje edhe ministra nĂ« qeveri, pa asnjĂ« takt dhe pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r fjalĂ«n publike, deklaronin ato ditĂ« se nĂ« variantin me tĂ« mirĂ« vendimi i GJND-sĂ« do tĂ« jetĂ« âas mish as peshk!!!.â
Duke i hetuar të gjitha këto, ndjehesha thellësisht i zhgënjyer me mosbesimin që po shfaqej në forcën e argumentit të një shteti dhe populli i cili po luftonte për vet ekzistencën, lirinë dhe qenien e vet.
Pavarësisht mosbesimit që gjithandej shfaqej si dhe skepticizmit nëse Kosova do të fitonte, unë e pranova detyrën dhe obligimin që ta përfaqësojë vendin në GJND. Por duke e ditur se ishin pak njerëz që kishin besim në suksesin e Kosovës, e që rrjedhimisht donte të thoshte që në Kosovë nuk kisha shumë aleat, sepse pa besim nuk mund të ndjekësh asnjë kauzë, Presidentit dhe Kryeministrit u kërkova që të më lihen duart e lira gjatë gjithë procesit si dhe në përzgjedhjen e ekipit dhe bashkëpunëtorëve. Ishte përgjegjësia më e madhe që kisha marrë në jetën time. Kisha besimin e palëkundur se me punën që do të bënim si dhe me koordimin e ngushtë me shtetet të cilat tashmë kishin deklaruar gatishmërinë të merrnin pjesë ne proces në favor të Kosovës, do të dilnim fitues. Këtë besim vetëm sa e përforcoja gjatë fazave të procesit. Për hir të korrektësisë duhet thënë se edhe Sejdiu edhe Thaçi më kanë ofruar gjithë hapësirën e nevojshme dhe kushtet e nevojshme për punë.
Pa u vonuar, me 15 tetor 2008 i pata dĂ«rguar letĂ«r GjykatĂ«s, me kĂ«rkesĂ«n qĂ« dhe KosovĂ«s tâi mundĂ«sohet pjesĂ«marrja nĂ« proces. Duke mos qenĂ« anĂ«tare e OKB-sĂ« Kosova nuk mund tĂ« merrte pjesĂ« meqĂ« GJND ishte organ juridik i OKB-sĂ«, por pĂ«rfaqĂ«simi dhe pjesĂ«marrja u mundĂ«sua si pĂ«rfaqĂ«sues i âEntitetit tĂ« Shpalljes sĂ« NjĂ«anshme tĂ« PavarĂ«sisĂ«â
Përgjigjja nga GJND ishte pozitive. Kosovës i mundësohej pjesëmarrja në të gjitha fazat procesit. Fitorja në GJND u bë e mundshme edhe falë përkrahjes së pakursyer të shumë shteteve që morën pjesë në mbrojtje të Kosovës, SHBA, Britania e Madhe, Gjermania, Franca, Austria, Shqipëria, Finlanda, Suedia, Norvegjia, Danimarka, Holanda, Kroacia, Bulgaria, Mbretëria Hashemite e Jordanisë, Arabia Saudite, Bahreini. Me ekipet nga të gjitha këto vende ishim në komunikim dhe koordinim të përhershëm.
Kishim angazhuar një ekip kulminant ekspertësh ndërkombëtarë në krye me Sir Michael Wood, me të cilët filluam të përgatisnim deklaratat, përkatësisht parashtresat me shkrim që duhej dërgua gjykatës. Pas gati një viti, me 1 dhjetor 2009, Gjykata thirri seancën e dëgjimeve gojore (oral hearings). Edhe sot e kësaj dite fjalën time para gjykatës e konsideroj si një ngjarje me peshën më të rëndë të përgjegjësisë në jetën time politike.
Nuk do tĂ« ndalem mĂ« gjatĂ« nĂ« atĂ« se çfarĂ« kishte ndodhur nĂ« ndĂ«rkohĂ« sepse nĂ« mase tĂ« madhe Ă«shtĂ« e njohur. VetĂ«m dua tĂ« nĂ«nvizoj se GjykatĂ«s iu deshĂ«n gati 8 muaj nga seancat dĂ«gjimore para se tĂ« dilte me vendimin, pĂ«rkatĂ«sisht mendimin kĂ«shillĂ«dhĂ«nĂ«s pĂ«rfundimtar me 22 korrik 2010. Vendimi, mendimi kĂ«shillues konstatonte nĂ« mĂ«nyrĂ« eksplicite âse deklarata e pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s e miratuar me 17 shkurt 2008 nuk ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tareâ
Me 21 korrik sâbashku me bashkĂ«punĂ«torĂ«t e mi, udhĂ«tova pĂ«r nĂ« HagĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« shpalljen e vendimit.
Natyrisht, është krejt e kuptueshme që, edhe përkundër besimit të madh që kisha se fitorja është e sigurt, unë kisha vendosur të jap dorëheqje të parevokueshme nga të gjitha postet publike e politike që mbaja në rast se vendimi i Gjykatës do të ishte i disfavorshëm për Kosovën. Për çdo rast, në xhep tashmë mbaja letrën e nënshkruar të dorëheqjes, të cilën do e beja publike në rast se do të dilnim humbës. Askush, përpos njërit nga bashkëpunëtorët e mi të ngushtë nuk e dinte që kisha vendosur të ipja dorëheqje në rast të humbjes.
Të nesërmen, 22 korrik 2010, i shoqëruar edhe nga Ambasadori jonë në Mbretërinë e Holandës Nexhmi Rexhepi, sëbashku me delegacionin ku ishte edhe Sir Michael Wood, u nisa drejt selisë së Gjykatës.
NĂ« ora 10, erdhi ai momenti i shumĂ«pritur. Kryetari i GJND-sĂ« Hisashi Owada njoftonte tĂ« pranishmit se Gjykata NdĂ«rkombĂ«tare e DrejtĂ«sisĂ«, me njĂ« votĂ« bindĂ«se prej dhjetĂ« me katĂ«r, kishte konstatuar: âse deklarata e pavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s e miratuar me 17 shkurt 2008 nuk ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tareâ.
Kjo seancë e GJND-së po transmetohej live në Kosovë. Përpos i lehtësuar për fitoren monumetale të vendit tim, gëzimi që përjetuan qytetarët e Kosovës, duke pritur në ankth pranë ekraneve televizive shpalljen e vendimit, veç sa nuk më beri të shpërtheja në lot nga emocionet.
The post âVeç sa sâshpĂ«rtheva nĂ« lotâ, ish ministri Hyseni rikujton momentet pas opinionit tĂ« GJND-sĂ« pĂ«r PavarĂ«sinĂ« e KosovĂ«s appeared first on Telegrafi.
Login
