❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Ora po troket në Moskë/ Ultimatumi i Trump dhe dilemat e Kremlinit në prag të një vendimi historik

✇Abc News
By: Rovena

NjĂ« afat i ri po afron dhe me tĂ« ndoshta edhe njĂ« kthesĂ« vendimtare nĂ« luftĂ«n mes RusisĂ« dhe UkrainĂ«s. Ultimatumi i Donald Trump ndaj Kremlinit, i reduktuar nga 50 nĂ« vetĂ«m 10 ditĂ« pas sulmeve tĂ« fundit ajrore ruse nĂ« qytetet ukrainase, pĂ«rfundon tĂ« premten. Sipas Andriy Yermak, shefit tĂ« stafit tĂ« presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, kjo javĂ« mund tĂ« jetĂ« vendimtare: “Bota ka njĂ« mundĂ«si pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s,” shkruan ai nĂ« Washington Post.

Në këtë klimë të tensionuar, pritet të mbërrijë në Moskë emisari i Shtëpisë së Bardhë, Steve Witkoff, pas disa muajsh mungesë. Kthimi i tij përkon me një periudhë kur entuziazmi i Trump për ndërmjetësim është venitur, ndërsa bisedimet ruso-ukrainase të Stambollit kanë dështuar. Në këtë interval, Rusia ka reaguar me forcë ndaj presionit amerikan: bombardime masive në Kiev dhe retorikë sfiduese nga vetë presidenti Vladimir Putin.

Sidoqoftë, nga Kremlini po vijnë sinjale të kujdesshme që sugjerojnë hapjen e një dritareje për negociata. Zëdhënësi Dmitry Peskov ka lënë të kuptohet se një takim mes Putinit dhe Zelensky-t nuk përjashtohet, por vetëm nëse paraprihet nga një marrëveshje teknike mes ekipeve negociatore. Sipas Yermak, kjo është një taktikë klasike për të shtyrë vendimet, një përpjekje e Moskës për të fituar kohë.

Në prapaskenë, mbetet e paqartë nëse Putin ka marrë tashmë një vendim strategjik apo është ende në pritje të propozimit amerikan. Qëndrimi zyrtar i Rusisë për një marrëveshje paqeje nuk ka ndryshuar, por në qarqet politike të Moskës ka zëra që sugjerojnë gatishmëri për një kompromis.

Edhe figura tĂ« afĂ«rta me propagandĂ«n e Kremlinit, si Sergey Markov, kanĂ« hedhur idenĂ« e njĂ« “armĂ«pushimi ajror”: ndalim i bombardimeve ndaj UkrainĂ«s, i cili mund tĂ« paraqitet si njĂ« sukses pĂ«r Trump, ndĂ«rsa Rusia do tĂ« siguronte lehtĂ«simin e sulmeve me dronĂ« ndaj infrastrukturĂ«s sĂ« saj energjetike.

Në një koment paralajmërues, presidenti çek Petr Pavel ka thënë se Ukraina mund të detyrohet të pranojë heqjen dorë nga disa territore të pushtuara, nëse kjo është e vetmja rrugë drejt mbijetesës së saj si shtet. Ai gjithsesi ka theksuar se Perëndimi nuk do ta njohë kurrë aneksimin e këtyre territoreve nga Rusia.

PĂ«r rrjedhojĂ«, koncepti i njĂ« “ngrirjeje tĂ« konfliktit” po diskutohet gjithnjĂ« e mĂ« seriozisht. Por mbetet sfida thelbĂ«sore: a mund tĂ« garantohet qĂ« kjo tĂ« mos shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« periudhĂ« pushimi pĂ«r njĂ« agresion tĂ« ri rus? Skepticizmi ndaj sinqeritetit tĂ« Putinit Ă«shtĂ« i fortĂ«, veçanĂ«risht ndĂ«rsa ai vijon tĂ« pĂ«rsĂ«risĂ« narrativĂ«n se nuk po pushton, por “çliron” njĂ« territor qĂ« e konsideron “plotĂ«sisht tonin”.

NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, gjestet e tij publike si vizitat nĂ« manastire apo puthjet e ikonave, shĂ«rbejnĂ« pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar imazhin e njĂ« lideri tĂ« pamĂ«shirshĂ«m dhe tĂ« vendosur, qĂ« nuk ndjen pendesĂ« pĂ«r luftĂ«n. “Putini nuk ka marsh prapa,” thonĂ« ithtarĂ«t e tij, por kjo kĂ«mbĂ«ngulje mund tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« dobĂ«si, veçanĂ«risht pĂ«rballĂ« realitetit tĂ« njĂ« ekonomie nĂ« vĂ«shtirĂ«si. VetĂ« guvernatorja e BankĂ«s Qendrore, Elvira Nabiullina, ka pranuar se burimet financiare tĂ« RusisĂ« janĂ« drejt shterimit.

NdĂ«rkohĂ«, nuk Ă«shtĂ« mĂ« pak e vĂ«shtirĂ« tĂ« imagjinohet qĂ« Putin do tĂ« ulet nĂ« njĂ« tryezĂ« me Zelensky-n, sesa tĂ« besohet qĂ« ai do tĂ« injorojĂ« kĂ«rcĂ«nimin e njĂ« vale tĂ« re sanksionesh amerikane, sidomos kur Trump po e trajton gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« kĂ«tĂ« konflikt si njĂ« â€œĂ§Ă«shtje tĂ« tijĂ«n”, duke iu kundĂ«rvĂ«nĂ« strategjisĂ« sĂ« Joe Biden-it.

Tensioni nĂ« Kremlin reflektohet gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« pĂ«rmes shenjave tĂ« tĂ«rthorta. Peskov ka bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r “retorikĂ« tĂ« kujdesshme” kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r armĂ«t bĂ«rthamore, njĂ« distancim i dukshĂ«m nga deklaratat alarmuese tĂ« ish-presidentit Dmitry Medvedev. NdĂ«rkohĂ«, reagimi i ashpĂ«r i diplomacisĂ« ruse ndaj vendosjes sĂ« nĂ«ndetĂ«seve amerikane me armĂ« bĂ«rthamore pranĂ« kufijve tĂ« saj Ă«shtĂ« shoqĂ«ruar me kĂ«rcĂ«nime pĂ«r tĂ«rheqje nga marrĂ«veshjet pĂ«r raketat me rreze tĂ« shkurtĂ«r dhe tĂ« mesme, marrĂ«veshje qĂ« “de facto” janĂ« zhbĂ«rĂ« qĂ« nĂ« mandatin e parĂ« tĂ« Trump-it, ndĂ«rkohĂ« qĂ« Rusia ka pĂ«rdorur tashmĂ« raketa si Iskander dhe Oreshnik nĂ« UkrainĂ«.

NĂ« kĂ«tĂ« klimĂ« tĂ« fragmentuar, Putin duket se po pĂ«rpiqet tĂ« kuptojĂ« se cilin kah duhet tĂ« ndjekĂ«  “moderatorĂ«t” qĂ« kĂ«shillojnĂ« kujdes, apo “skifterĂ«t” qĂ« kĂ«rkojnĂ« pĂ«rshkallĂ«zim. Siç vĂ«ren analisti ukrainas Vitaly Portnikov, presidenti rus po vĂ« bast pĂ«r atĂ« qĂ« Trump do tĂ« ndĂ«rmarrĂ« sapo tĂ« pĂ«rfundojĂ« ultimatumi.

NjĂ« shenjĂ« e paparashikueshmĂ«risĂ« sĂ« situatĂ«s Ă«shtĂ« edhe kritika e fundit e Trump ndaj IndisĂ«, tĂ« cilĂ«n e akuzoi se “nuk i intereson sa njerĂ«z po vriten nĂ« UkrainĂ«â€. Kjo deklaratĂ« mund tĂ« ketĂ« pasoja: katĂ«r rafineritĂ« kryesore tĂ« IndisĂ« kanĂ« ndalur sĂ« fundmi blerjen e naftĂ«s ruse, dhe presioni amerikan mund ta orientojĂ« New Delhi-n drejt njĂ« qĂ«ndrimi mĂ« tĂ« ashpĂ«r ndaj MoskĂ«s.

Ndërsa afati i ultimatiumit po mbyllet, vëmendja botërore është përqendruar në kryeqytetin rus. Nga Moska pritet të përcaktohet nëse bota do të përballet me një marrëveshje paqeje, një përshkallëzim tjetër të konfliktit, apo thjesht me fillimin e një kapitulli të ri të diplomacisë së tensionuar mes dy superfuqive botërore./abcnews.al

↗

“KafshĂ« shtĂ«piake si ushqim pĂ«r grabitqarĂ«t”, thirrja e pazakontĂ« e njĂ« kopshti zoologjik nĂ« DanimarkĂ«

✇Abc News
By: Rovena

Kopshti zoologjik nĂ« Aalborg tĂ« DanimarkĂ«s u ka bĂ«rĂ« thirrje qytetarĂ«ve qĂ« tĂ« dhurojnĂ« kafshĂ«t e tyre shtĂ«piake tĂ« shĂ«ndetshme, por tĂ« padĂ«shiruara, pĂ«r t’u pĂ«rdorur si ushqim pĂ«r grabitqarĂ«t qĂ« mbahen nĂ« kĂ«tĂ« institucion.

NĂ« njoftimin e bĂ«rĂ« publikisht, kopshti zoologjik kĂ«rkon dhurimin e pulave, lepujve dhe kavieve tĂ« gjalla, tĂ« cilat mĂ« pas “eutanazohen nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« kujdesshme” nga stafi i trajnuar.

Gjithashtu, kopshti pranon edhe kuaj të gjallë, me kusht që kafshët të jenë të shëndetshme dhe të shoqëruara me pasaportën përkatëse. Donatorët e kuajve mund të përfitojnë edhe zbritje tatimore.

NĂ« njĂ« postim nĂ« Instagram, Aalborg Zoo shpjegon se ka “pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r tĂ« imituar zinxhirin natyror ushqimor tĂ« kafshĂ«ve”, duke theksuar se kafshĂ«t e vogla bujqĂ«sore “janĂ« pjesĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e dietĂ«s sĂ« grabitqarĂ«ve”. Ushqimi i ofruar nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« Ă«shtĂ«, sipas kopshtit zoologjik, i ngjashĂ«m me atĂ« qĂ« grabitqarĂ«t do tĂ« gjuanin natyrshĂ«m nĂ« habitatin e tyre veçanĂ«risht rasti i rrisit euroaziatik.

Ndër grabitqarët që mbahen në kopsht përfshihen edhe luanët dhe tigri. Kafshët e vogla mund të dhurohen gjatë ditëve të javës, deri në katër njësi në të njëjtën kohë, pa nevojën për takim paraprak.

Në faqen zyrtare të institucionit, nën një fotografi të një tigri që ha mish, jepen kushtet për dhurimin e kuajve. Ndër të tjera, theksohet se kuajt nuk duhet të kenë marrë trajtim mjekësor gjatë 30 ditëve të fundit.

Zëvendësdrejtoresha e kopshtit zoologjik, Pia Nielsen, tha në një deklaratë se kafshët mishngrënëse në Aalborg Zoo janë ushqyer prej vitesh me kafshë të vogla bujqësore.

“Kur mban kafshĂ« mishngrĂ«nĂ«se, Ă«shtĂ« e nevojshme qĂ« t’u ofrosh mish mundĂ«sisht me qime, kocka etj, pĂ«r t’ua bĂ«rĂ« dietĂ«n sa mĂ« natyrale,” tha ajo. “PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ka logjikĂ« qĂ« kafshĂ«t qĂ« duhet tĂ« eutanazohen pĂ«r arsye tĂ« ndryshme, tĂ« shfrytĂ«zohen nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«.”

Sipas saj, praktika është e zakonshme në Danimarkë dhe shumë vizitorë dhe partnerë të kopshtit zoologjik e vlerësojnë mundësinë për të kontribuar në këtë formë./abcnews.al

 

↗

Ish-presidenti brazilian dënohet me arrest-shtëpie

✇Abc News
By: Rovena

Gjykata e Lartë e Brazilit ka vendosur masën e arrestit shtëpiak ndaj ish-presidentit të shtetit, Jair Bolsonaro, pasi gjeti se ai ka shkelur një ndalesë për përdorimin e rrjeteve sociale.

Ky vendim ka thelluar edhe më shumë përplasjet mes gjykatës dhe politikanit, i cili akuzohet për komplot për grusht shteti.

Bolsonaro po përballet me gjykim në Gjykatën Supreme lidhur me dyshimet se ka planifikuar që të qëndrojë në pushtet edhe pasi humbi zgjedhjet e vitit 2022 ndaj presidentit, Luiz Inacio Lula da Silva.

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka synuar të ndëshkojë Brazilin, pasi e ka vlerësuar gjyqin ndaj Bolsonaros si proces të motivuar politikisht, dhe ka vendosur tarifa të larta ndëshkuese ndaj ekonomisë më të madhe në Amerikën Latine.

Bolsonaros, 70 vjeç, i është ndaluar përdorimi i rrjeteve sociale gjatë kohëzgjatjes së procesit gjyqësor dhe palëve të treta po ashtu u është ndaluar që të shpërndajnë deklaratat e tij publike.

Por, të dielën aleatët e tij sfiduan urdhrin duke shpërndarë në internet pamje të një bisede midis Bolsonaros dhe djalit të tij të madh, Flavio, gjatë një tubimi.

GjykatĂ«si i GjykatĂ«s Supreme, Alexandre de Moraes, reagoi ashpĂ«r, duke deklaruar se drejtĂ«sia nuk do tĂ« lejojĂ« qĂ« njĂ« i akuzuar “ta trajtojĂ« si budalla”, pĂ«r shkak tĂ« “fuqisĂ« sĂ« tij politike dhe ekonomike.”

Duke kritikuar Bolsonaron se “vazhdimisht” nuk respekton kufizimet qĂ« gjykata ka vendosur ndaj tij gjatĂ« gjykimit, gjykatĂ«si urdhĂ«roi qĂ« ai tĂ« dĂ«rgohet nĂ« arrest shtĂ«piak dhe kĂ«tĂ« dĂ«nim ta vuajĂ« nĂ« shtĂ«pinĂ« e tij nĂ« kryeqytet, Brazilia.

Ai po ashtu ia ndaloi ish-presidentit që ka shërbyer në këtë post nga viti 2019-2022, që të pranojë vizitorë, përveç avokatëve, të përdorë telefon mobil. Gjykatësi po ashtu paralajmëroi se çdo shkelje e këtyre kufizimeve do të çojë në arrestimin e tij.

Uashingtoni dĂ«noi kufizimet e reja dhe tĂ« hĂ«nĂ«n nĂ« mbrĂ«mje Byroja pĂ«r Çështje tĂ« HemisferĂ«s PerĂ«ndimore nĂ« Departamentin amerikan tĂ« Shtetit lĂ«shoi njĂ« deklaratĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« çështje.

“Ministri Alexandre de Moraes, tashmĂ« i sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara pĂ«r shkelje tĂ« tĂ« drejtave tĂ« njeriut, vazhdon tĂ« pĂ«rdorĂ« institucionet braziliane pĂ«r tĂ« heshtur opozitĂ«n dhe pĂ«r tĂ« kĂ«rcĂ«nuar demokracinĂ«â€, u tha nĂ« deklaratĂ«n e byrosĂ«, qĂ« u publikua nĂ« X. “LĂ«reni Bolsonaron tĂ« flasĂ«!”.

ZyrtarĂ«t amerikanĂ« shtuan se do tĂ« “mbajnĂ« pĂ«rgjegjĂ«s tĂ« gjithĂ« ata qĂ« bashkĂ«punojnĂ« me apo lehtĂ«sojnĂ« veprimet e sanksionuara”.

Muajin e kaluar, gjykatësi Moraes kishte urdhëruar që Bolsonaro të mbante një byzylyk elektronik në kyçin e këmbës dhe vendosi ndalesën për përdorimin e rrjeteve sociale.

Trump reagoi ndaj këtij vendimi, duke ia ndaluar gjykatësit Moraes hyrjen në SHBA dhe duke ia ngrirë asetet në bankat amerikane.

Prokurorët e akuzojnë Bolsonaron dhe shtatë të akuzuar të tjerë se kanë tentuar që të përmbysin rezultatin zgjedhor të vitit 2022, në mënyrë që Bolsonaro të qëndronte në pushtet, por ky plan dështoi pasi, sipas prokurorëve, ushtria nuk pranoi të bëhej pjesë e tij.

Gjykimi pritet të përfundojë në javët në vijim dhe nëse gjendet fajtor, Bolsonaro mund të dënohet deri me 40 vjet burgim. Në janar të vitit 2023, mbështetësit e Bolsonaros kishin hyrë në Kongresin brazilian, pasi Lula u inaugurua si president.

Pavarësisht se i është ndaluar pjesëmarrja në jetën politike, Bolsonaro shpreson që do të mund të rikthehet në pushtet gjatë zgjedhjeve presidenciale që do të mbahen më 2026 në Brazil./REL

↗

Irani propozon heqjen e katër zerove nga monedha kombëtare pas dekadash inflacioni

✇Abc News
By: Rovena

Qeveria iraniane ka propozuar heqjen e katër zerove nga monedha kombëtare, rialli, pas dekadash inflacioni të lartë dhe vështirësish ekonomike që kanë zhvlerësuar ndjeshëm vlerën e saj.

Komisioni Ekonomik i Parlamentit iranian miratoi të dielën parimet e përgjithshme të projektligjit për ridenominimin e rallit. Kryetari i komisionit, Shamseddin Hosseini, deklaroi se monedha e re do të vijojë të quhet rial, por një rial i ri do të jetë i barabartë me 10.000 rialë të tanishëm.

Sipas autoriteteve, kjo masĂ« synon tĂ« thjeshtojĂ« llogaritĂ« financiare, tĂ« ulĂ« kostot e shtypjes sĂ« kartĂ«monedhave dhe tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« funksionimin e sistemit monetar. Hosseini sqaroi gjithashtu se rialli i ri do tĂ« pĂ«rbĂ«het nga 100 “gherans”, njĂ« njĂ«si ndihmĂ«se monetare.

Monedha iraniane është zhvlerësuar ndjeshëm si pasojë e sanksioneve ndërkombëtare që e kanë izoluar vendin nga sistemi bankar global dhe kanë dëmtuar rëndë ekonominë e tij. Ralli ka humbur më tej vlerë ndaj dollarit në ditët e fundit, mes pasigurive politike pas luftës 12-ditore me Izraelin në qershor.

Irani ka shqyrtuar reforma tĂ« mundshme monetare qĂ« prej viteve 1990. Projektligji duhet ende tĂ« paraqitet zyrtarisht nĂ« Parlament pĂ«r miratim dhe mĂ« pas tĂ« marrĂ« pĂ«lqimin e KĂ«shillit tĂ« GardĂ«s, institucioni qĂ« shqyrton kushtetutshmĂ«rinĂ« e ligjeve, pĂ«r t’u kthyer nĂ« ligj.

Zëvendëskryetari i komisionit, Jafar Ghaderi, deklaroi javën e kaluar se heqja e zerove nuk do të ndikojë në inflacion, por mund të ulë kostot e transaksioneve.

MegjithatĂ«, analistĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« se kjo Ă«shtĂ« njĂ« masĂ« kozmetike, dhe nĂ« mungesĂ« tĂ« reformave reale fiskale dhe kontrollit tĂ« inflacionit, nuk do tĂ« sjellĂ« pĂ«rmirĂ«sim tĂ« ndjeshĂ«m nĂ« gjendjen ekonomike tĂ« vendit. Ekonomisti Kamran Nadri shkroi nĂ« shtypin vendas se “heqja e zerove nuk Ă«shtĂ« as njĂ« politikĂ« efektive monetare dhe as njĂ« mekanizĂ«m pĂ«r kontrollin e inflacionit; Ă«shtĂ« thjesht njĂ« pĂ«rshtatje formale pĂ«r qĂ«llime kontabiliteti.”

Irani nuk Ă«shtĂ« vendi i vetĂ«m qĂ« ka ndĂ«rmarrĂ« reforma tĂ« tilla. NĂ« 25 vitet e fundit, shtete si Turqia, Rumania dhe Zambia kanĂ« hequr zero nga monedhat e tyre pas periudhash hiperinflacioni. Izraeli, pĂ«r shembull, e zĂ«vendĂ«soi monedhĂ«n e vjetĂ«r nĂ« vitet 1985–1986 duke hequr tre zero, pĂ«r shkak tĂ« rĂ«nies drastike tĂ« vlerĂ«s sĂ« saj.

Përveç inflacionit, ekonomia iraniane përballet edhe me sfida të tjera të mëdha, përfshirë mbështetjen e tepruar në të ardhurat nga nafta dhe subvencionet shtetërore, keqmenaxhimin kronik dhe klientelizmin politik. Sanksionet ndaj sektorëve bankarë dhe të eksporteve të naftës kanë kufizuar ndjeshëm të ardhurat dhe investimet e huaja.

Sipas ekonomistëve, pa lehtësim të sanksioneve, Irani ka pak hapësirë për të përmirësuar gjendjen e ekonomisë.

Para fillimit të konfliktit me Izraelin në qershor, Teherani ishte në bisedime me Shtetet e Bashkuara për një marrëveshje që do të lehtësonte sanksionet në këmbim të kufizimeve mbi programin bërthamor iranian. Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, tha për Financial Times javën e kaluar se Irani është i hapur për të rifilluar negociatat, nëse SHBA pranon të dëmshpërblejë humbjet e shkaktuara gjatë luftës dhe garanton që Irani nuk do të sulmohet gjatë procesit negociues.

Ndërkohë, Këshilli Suprem i Sigurisë Kombëtare i Iranit miratoi të dielën krijimin e një këshilli të ri mbrojtjeje, i cili do të mbikëqyrë planet mbrojtëse dhe forcimin e kapaciteteve të forcave të armatosura në mënyrë të centralizuar./abcnews.al

↗

Turqia njofton inflacion me 33,5 përqind

✇Abc News
By: Rovena

Në Turqi rritja e çmimeve për konsumatorët, sipas të dhënave zyrtare, është ngadalësuar. Në muajin korrik konsumatorëve të shërbimeve dhe mallrave u është dashur të paguajnë 33,52 më shumë krahasuar me një vit më parë, vë në dukje Enti i Statistikave në Turqi. Kjo ishte kuota më e ulët e rritjes së çmimeve që nga nëntori 2021. Në qershor kuota e rritjes së çmimeve ishte 35,05 përqind. Nga qershori në korrik çmimet ranë me 2,06 përqind. Shtrenjtimi mujor u ndikua nga rritja e çmimeve për banimin me 5,78 përqind si dhe për pijet alkohoolike dhe duhanin me 5,69 përqind.

Që prej pesë vjetësh kuota e inflacionit në Turqi është dyshifrore

Kuota zyrtare është që prej pesë vjetësh dyshifrore. Në fund të vitit 2022 u arrit kuota më e lartë me 85 përqind. Ekonomistët megjithatë kanë dyshim për të dhënat e publikuara zyrtarisht. Grupi studimor Enag llogarit që kuota e inflacionit në korrik ka qenë 65,1 përqind. Banka Qendrore turke së fundi ka parashikuar një përshpejtim të përkohshëm mujor të inflacionit për shkak të rritjes së taksave për karburantin dhe duhanin si çmimeve të larta të energjisë.

Interesi vazhdon të ulet interesi i referencës

Banka e Rezervave mĂ« 24 korrik e uli nga 46 nĂ« 43 pĂ«rqind interesin e refrencĂ«s duke iniciuar kĂ«sisoj njĂ« raund tĂ« ri tĂ« liberaliizmit tĂ« politikĂ«s sĂ« saj monetare. Vitin e kaluar nĂ« luftĂ«n kundĂ«r inflacionit kjo bankĂ« reagoi me rritjen e interesave. MĂ« parĂ« kreu i shtetit Rexhep Tayip Erdogan e pati refuzuar njĂ« politike strikte monetare pavarĂ«sisht zhvleftĂ«simit tĂ« vrullshĂ«m tĂ« monedhĂ«s duke vepruar kĂ«sisoj pĂ«rkundĂ«r eksperiencĂ«s sĂ« zakonshme. AnalistĂ«t e bankĂ«s sĂ« madhe tĂ« SHBA-sĂ« Morgan Stanley mendojnĂ«, se Banka Qendroe turke sivjet do t’i ulĂ« sĂ«rish edhe tri herĂ« intersat e refrencĂ«s. NĂ« fund tĂ« vitit interesi i refrencĂ«s duhet tĂ« jetĂ« rreth 36 pĂ«rqind. NjĂ«kohĂ«sisht Banka e Rezervave parashikon qĂ« kuota e inflacionit deri nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« bjerĂ« nĂ« 24 pĂ«rqind. NdonĂ«se nĂ« fakt preferenca e saj Ă«shtĂ« pĂ«r njĂ« kuotĂ« inflacioni prej pesĂ« pĂ«rqind./DW

↗

Ukraina ende në mëdyshje, për marrëveshjen e SHBA-ve me NATO-n për armët

✇Abc News
By: Rovena

NĂ« fillim tĂ« korrikut u arrit njĂ« marrĂ«veshje, sipas tĂ« cilĂ«s, aleatĂ«t evropianĂ« tĂ« NATO-s do tĂ« blejnĂ« armĂ« amerikane, pĂ«rfshirĂ« raketat Patriot, pĂ«r UkrainĂ«n. MegjithĂ«se Gjermania njoftoi sĂ« fundi se dy sisteme Patriot do tĂ« dĂ«rgohen sĂ« shpejti nĂ« Kiev, ende ka dyshime nĂ«se kjo marrĂ«veshje do t’ia japĂ« UkrainĂ«s atĂ« qĂ« i nevojitet nĂ« muajt nĂ« vijim.

Marrëveshja, e shpallur nga presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, dhe sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, në Uashington më 14 korrik, është në thelb një vazhdim i mënyrës së veprimit që aleatët perëndimorë kanë ndjekur prej kur Rusia e nisi pushtimin e plotë të Ukrainës më shumë se tri vjet më parë: evropianët i dërgojnë Kievit pajisje ushtarake që i kanë në dispozicion dhe më pas i zëvendësojnë ato me armë të reja kryesisht amerikane.

Dallimi i madh tani Ă«shtĂ« se evropianĂ«t duhet t’i rrisin ndjeshĂ«m dĂ«rgesat e armĂ«ve pĂ«r UkrainĂ«n, pasi administrata Trump deri mĂ« tani nuk ka dhĂ«nĂ« ndonjĂ« premtim tĂ« ri. (DĂ«rgesat e premtuara gjatĂ« administratĂ«s Biden, megjithatĂ«, vazhdojnĂ« ende.)

Deri në njëfarë mase, evropianët e kanë rritur prodhimin për ta mbushur boshllëkun. Instituti Kiel, me bazë në Gjermani, thekson se për herë të parë që nga qershori 2022, Evropa ka tejkaluar SHBA-në në ndihmën ushtarake për Ukrainën, me 72 miliardë euro, krahasuar me 65 miliardë euro nga Uashingtoni.

Çështja pĂ«r UkrainĂ«n dhe aleatĂ«t e saj Ă«shtĂ«: sa i qĂ«ndrueshĂ«m do tĂ« jetĂ« ky mekanizĂ«m? NĂ« planin afatgjatĂ«, evropianĂ«t do tĂ« duhet tĂ« blejnĂ« mĂ« shumĂ« armĂ«, pasi janĂ« zotuar t’i shpenzojnĂ« 5 pĂ«r qind tĂ« Prodhimit tĂ« BrendshĂ«m Bruto (PBB) pĂ«r mbrojtjen deri nĂ« vitin 2034, nĂ« samitin e NATO-s nĂ« HagĂ« nĂ« qershor.

Armët për Ukrainën do të jenë pjesë kyç e këtyre shpenzimeve.

NjĂ« diplomat nga njĂ« vend i BE-sĂ«, qĂ« foli nĂ« mĂ«nyrĂ« anonime pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«, tha se marrĂ«veshja e korrikut nĂ« Uashington Ă«shtĂ« mĂ«nyra mĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« mbajtur “amerikanĂ«t tĂ« angazhuar nĂ« UkrainĂ« nĂ« veçanti dhe nĂ« EvropĂ« nĂ« pĂ«rgjithĂ«si”, pasi Shtetet e Bashkuara do tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga rritja e pritur e shpenzimeve evropiane pĂ«r mbrojtjen.

Dhe, ndonëse Evropa është e prirë të investojë në sektorin e vet të mbrojtjes, një gjë e tillë do të kërkojë kohë. Udhëheqësit evropianë kanë vendosur që, të paktën përkohësisht, është më mirë të blejnë nga SHBA-të.

“ËshtĂ« ose kjo, ose ta lĂ«mĂ« UkrainĂ«n pa armĂ«,” tha njĂ« zyrtar i NATO-s pĂ«r REL-in, nĂ« kushte anonimiteti, pasi nuk Ă«shtĂ« i autorizuar tĂ« flasĂ« publikisht.

“Mendoj se nĂ« anĂ«n evropiane ka njĂ« vetĂ«dije tĂ« dhimbshme qĂ« kjo duhet tĂ« ndodhĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« apo tjetĂ«r”, shtoi ai.

MĂ« 21 korrik, Grupi i Kontaktit pĂ«r Mbrojtjen e UkrainĂ«s – njĂ« aleancĂ« prej mĂ« shumĂ« se 50 shtetesh, pĂ«rfshirĂ« tĂ« gjitha vendet anĂ«tare tĂ« NATO-s dhe disa partnerĂ« joanĂ«tare – u mblodh pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« online qĂ« nga njoftimi i marrĂ«veshjes nĂ« Uashington.

Në këtë takim, që ka qenë koordinatori kryesor i dërgesave të armëve perëndimore për Kievin, deri në shtatë vende shprehën interes për të blerë armë amerikane për Ukrainën. Këto përfshinin Kanadanë, Belgjikën, Gjermaninë, Holandën dhe disa shtete nordike.

Rezultati i takimit tĂ« Grupit tĂ« Kontaktit, i njohur gjithashtu si grupi Ramstein, ishte qĂ« Ukraina do tĂ« pĂ«rgatiste njĂ« “listĂ« tĂ« hollĂ«sishme dĂ«shirash” pĂ«r ato qĂ« i nevojiten, me theks tĂ« veçantĂ« nĂ« mbrojtjen ajrore dhe municionet. NATO-ja, nga ana tjetĂ«r, do tĂ« ofrojĂ« njĂ« vlerĂ«sim tĂ« kostos sĂ« kĂ«tyre pajisjeve ushtarake. MĂ« shumĂ« qartĂ«si priten kur grupi Ramstein tĂ« mblidhet sĂ«rish nĂ« vjeshtĂ«, mbase pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« UkrainĂ«.

Pyetja kryesore tani është se sa shpejt mund të dorëzohen këto pajisje ushtarake në Ukrainë. Pritet që vendet evropiane ta furnizojnë atë me 2 milionë predha artilerie 155-milimetërshe këtë vit, dhe meqë Ukraina po fillon prodhimin e brendshëm me mbështetje financiare perëndimore, mungesa e shkaktuar nga ndalimi i eksporteve amerikane mund të mbulohet.

Por, për mbrojtjen ajrore, gjendja është më e ndërlikuar. Dhe, pikërisht këtu Ukraina ka ende nevojë për armë amerikane, veçanërisht për raketat tokë-ajër, Patriot.

Alternativa evropiane ndaj sistemit amerikan Patriot, sistemi francezo-italian SAMP-T, i është dorëzuar Kievit. Roma njoftoi së fundmi se bateria e tretë do të dërgohet në vjeshtë. Por, sipas diplomatëve të NATO-s, prodhimi i interceptorëve të nevojshëm dhe i të gjithë konfigurimit të sistemit kërkon më shumë kohë krahasuar me Patriotët. Për më tepër, edhe vetë Kievi ka vënë në pikëpyetje ndikimin e sistemit evropian.

Kur Trump dhe Rutte dolĂ«n para mediave pĂ«r tĂ« shpallur marrĂ«veshjen mĂ« 14 korrik, presidenti amerikan pĂ«rmendi se 17 sisteme Patriot mund tĂ« pĂ«rgatiten pĂ«r t’u blerĂ« pĂ«r UkrainĂ«n.

JavĂ«n e kaluar, Gjermania njoftoi se do tĂ« dĂ«rgojĂ« dy bateri nĂ« UkrainĂ« sĂ« shpejti, por nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se nga do tĂ« vijnĂ« sistemet e tjera. Aktualisht, gjashtĂ« vende evropiane – Gjermania, Greqia, Holanda, Polonia, Rumania dhe Spanja – operojnĂ« sisteme Patriot, por kĂ«to shtete druhen se dĂ«rgimi i tyre nĂ« UkrainĂ« mund t’i lĂ«rĂ« tĂ« pambrojtura hapĂ«sirat e tyre ajrore.

KompanitĂ« Lockheed Martin dhe Raytheon, dy prodhuesit kryesorĂ« tĂ« PatriotĂ«ve, po rrisin prodhimin pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur kĂ«rkesat evropiane, por Ukraina, e cila Ă«shtĂ« nĂ«n sulme tĂ« vazhdueshme nga Rusia, me shumĂ« gjasĂ« nuk do t’i ndiejĂ« pĂ«rfitimet e kĂ«saj rritjeje sĂ« shpejti./REL

↗

Fillon gjyqi ndaj të dyshuarve për sulmin në Moskë që ka lënë 149 të vdekur

✇Abc News
By: Rovena

Një gjykatë në Moskë të hënën ka nisur procesin gjyqësor ndaj të akuzuar për përfshirje në sulmin e vitit të kaluar në sallën e koncerteve të Moskës, në të cilin kanë vdekur 149 persona.

Sulmi nĂ« sallĂ«n “Crocus” tĂ« MoskĂ«s mĂ« 22 mars 2024 ishte mĂ« i keqi nĂ« Rusi prej vitesh. Mbi 600 u plagosĂ«n, raporton AP.

Një fraksion i grupit të Shtetit Islamik ka marrë përgjegjësinë për masakrën në të cilën persona të armatosur qëlluan njerëzit që po prisnin një shfaqje nga një grup i njohur roku dhe më pas i vunë flakën ndërtesës.

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, dhe zyrtarët e tij kanë pohuar vazhdimisht, pa paraqitur prova, se Ukraina kishte një rol në sulm. Kievi ka mohuar fuqimisht çdo përfshirje.

Të hënën, një gjykatë ushtarake në Moskë ka nisur gjyqin e 19 të dyshuarve të akuzuar për përfshirje.

Ata përfshinin katër të dyshuar për të shtëna, të gjithë të identifikuar si qytetarë të Taxhikistanit, të cilët u arrestuan disa orë pas sulmit. Menjëherë pas arrestimit të tyre, ata u paraqitën në një gjykatë të Moskës me shenja të rrahjeve të rënda.

Komiteti Hetues ka njoftuar mĂ« parĂ« kĂ«tĂ« vit se gjashtĂ« tĂ« dyshuar tĂ« tjerĂ« ishin akuzuar nĂ« mungesĂ« dhe ishin vendosur nĂ« listĂ«n e tĂ« kĂ«rkuarve tĂ« RusisĂ« pĂ«r rekrutimin dhe organizimin e trajnimit tĂ« katĂ«r prej autorĂ«ve tĂ« dyshuar. Komiteti ka thĂ«nĂ« se qĂ«llimi i sulmit ishte “destabilizimi i situatĂ«s nĂ« Rusi”./REL

↗

Miliarderi Ong Beng Seng pranon fajësinë në skandalin më të madh të korrupsionit në Singapor

✇Abc News
By: Rovena

Miliarderi i pasurive të paluajtshme në Singapor, Ong Beng Seng, ka pranuar fajësinë për përfshirjen e tij në një nga skandalet më të mëdha të korrupsionit që ka tronditur vendin në dekadat e fundit. Skandali çoi vitin e kaluar në burgosjen e ish-ministrit të Transportit, S. Iswaran.

Ong, 79 vjeç, pranoi të hënën se kishte ofruar dhurata, përfshirë një udhëtim me avion privat, për Iswaran gjatë kohës kur ky i fundit ishte në detyrë si ministër.

Ngjarja ka goditur rëndë imazhin e Singaporit, një shtet i njohur globalisht për qeverisjen e pastër dhe një administratë pa korrupsion. Në përpjekje për të frenuar ryshfetin, ministrat në Singapor janë ndër më të paguarit në botë, me një pagë vjetore rreth 1 milion dollarë singaporianë (rreth 777 mijë dollarë amerikanë).

Ong u arrestua para dy vitesh dhe u akuzua zyrtarisht në tetor për ndihmë në marrjen e dhuratave nga Iswaran dhe për pengim të drejtësisë. Ai përballet me deri në shtatë vjet burg dhe gjobë, por mund të shmangë dënimin me burg për shkak të gjendjes së tij shëndetësore. Vendimi pritet të jepet që këtë të hënë.

Iswaran, ndërkohë, u dënua vitin e kaluar me një vit burg për marrje të dhuratave si zyrtar publik dhe pengim të drejtësisë, duke u bërë ministri i parë në Singapor që dënohet me burg në gati 50 vjet.

Ong është një nga njerëzit më të pasur të Singaporit, i njohur për investimet e tij në hotele dhe zhvillime të pasurive të paluajtshme. Ai ka qenë gjithashtu figura kyçe në sjelljen e garës së Formula 1 në Singapor, ngjarje që ende organizohet nga kompania e tij.

Rasti u përqendrua në rolin e Iswaran në komitetin drejtues të garës së F1 në Singapor. Ong akuzohet se ka ndihmuar në sigurimin e një udhëtimi luksoz për ministrin në Doha me vlerë 20 mijë e 850 dollarë singaporianë, si dhe se ka ndihmuar në fshehjen e transaksioneve përmes kompanisë së tij të Formula 1. Iswaran kishte pranuar më shumë se 400 mijë dollarë singaporianë në dhurata përfshirë fluturime, akomodime, bileta për ndeshje futbolli në Premier League, gara të F1 dhe shfaqje teatrore si Harry Potter and the Cursed Child, Hamilton dhe Kinky Boots.

I lindur në Malajzi në vitin 1946, Ong u zhvendos në Singapor dhe ndërtoi një biznes familjar që sot menaxhon hotele luksoze në mbarë botën, përfshirë markat Four Seasons dhe InterContinental. Ai ka bashkëpunuar gjithashtu në disa projekte me Temasek, fondi shtetëror i investimeve të Singaporit./abcnews.al

↗

Pakistani rifillon dëbimin e 1.4 milion afganëve, pavarësisht shqetësimeve nga OKB-ja

✇Abc News
By: Rovena

Autoritetet në Pakistan e kanë rifilluar dëbimin me forcë të refugjatëve afganë, pasi qeveria federale nuk pranoi ta zgjasë afatin e qëndrimit të tyre në vend, thanë zyrtarët të hënën.

Kjo vendim prek rreth 1.4 milionë afganë që mbajnë kartela të Dëshmisë së Regjistrimit (PoR), të cilëve u ka skaduar statusi ligjor në fund të qershorit.

Shumë prej tyre kishin shpresuar për një zgjatje njëvjeçare për të zgjidhur çështje personale, siç janë shitja e pronës apo përfundimi i bizneseve, para se të ktheheshin në Afganistan.

Përveç mbajtësve të kartelave PoR, rreth 800 mijë afganë të tjerë posedojnë Kartela të Shtetasit Afgan (ACC).

Policia thotë se edhe ata po jetojnë në mënyrë të paligjshme në vend dhe po arrestohet para dëbimit në provincat Punjab lindor, Baloçistan jugperëndimor dhe Sindh jugor.

Vendimi i së hënës nxiti kritika nga Komisionari i Lartë për Refugjatët i Kombeve të Bashkuara, UNHCR.

Sipas një raporti të UNHCR-së nga qershori, të paktën 1.2 milionë afganë janë detyruar të kthehen nga Irani dhe Pakistani këtë vit.

Dëbimet në një shkallë kaq të gjerë mund ta përshkallëzojnë gjendjen tashmë të brishtë në Afganistan, ku Qeveria talibane mori pushtetin në vitin 2021.

Një njoftim i Qeverisë pakistaneze i datës 31 korrik, i parë nga Associated Press, konfirmon vendimin e Pakistanit për të riatdhesuar të gjithë shtetasit afganë me kartela të skaduara PoR.

Në njoftim thuhet se afganët pa pasaporta të vlefshme dhe pa viza pakistaneze po qëndrojnë në vend në mënyrë të paligjshme dhe duhet të kthehen në atdhe sipas ligjeve të Pakistanit për emigracionin.

Policia nĂ« mbarĂ« Pakistanin po ndalon afganĂ«t pĂ«r t’i transportuar drejt pikave kufitare, sipas dy zyrtarĂ«ve tĂ« QeverisĂ« dhe tĂ« sigurisĂ« qĂ« folĂ«n nĂ« kushte anonimiteti.

Ata thanë se nuk po kryhen arrestime masive, por policisë i është dhënë urdhri të shkojë derë më derë dhe të kryejë kontrolle të rastësishme për të ndaluar të huajt që banojnë në mënyrë të paligjshme.

“Po, refugjatĂ«t afganĂ« qĂ« po jetojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paligjshme nĂ« Pakistan po kthehen nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« dinjitetshme”, tha Shakeel Khan, komisionar pĂ«r refugjatĂ«t afganĂ« nĂ« provincĂ«n veriperĂ«ndimore Khyber Pakhtunkhwa.

Ai tha se kjo është masa më e madhe deri më tani që po zbatohet me urdhër të qeverisë federale në Islamabad.

Miliona afganĂ« janĂ« larguar drejt Pakistanit gjatĂ« katĂ«r dekadave tĂ« fundit pĂ«r t’i shpĂ«tuar luftĂ«s, trazirave politike dhe vĂ«shtirĂ«sive ekonomike.

Fushata e re e dëbimeve vjen pas një operacioni të gjerë të filluar në vitin 2023 kundër të huajve që jetojnë në mënyrë të paligjshme në Pakistan.

Qaiser Khan Afridi, zëdhënës i agjencisë së OKB-së për refugjatët, shprehu shqetësim të thellë lidhur me veprimet e fundit të Qeverisë pakistaneze.

“DĂ«rgimi i njerĂ«zve nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«rbĂ«n riatdhesim tĂ« detyruar dhe Ă«shtĂ« shkelje e detyrimeve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« njĂ« shteti”, tha Afridi nĂ« njĂ« deklaratĂ«, duke i bĂ«rĂ« thirrje Pakistanit qĂ« tĂ« ndjekĂ« njĂ« qasje “njerĂ«zore pĂ«r tĂ« siguruar kthimin vullnetar, gradual dhe me dinjitet” tĂ« afganĂ«ve, dhe vlerĂ«soi vendin pĂ«r strehimin e miliona refugjatĂ«ve afganĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« se 40 vjet./REL

↗

Bursat zvicerane bien pas vendosjes së tarifave nga Trump

✇Abc News
By: Rovena

Tregu i aksioneve në Zvicër pësoi rënie të hënën, pasi investitorët reaguan ndaj vendimit befasues të presidentit amerikan Donald Trump për vendosjen e një tarife prej 39 për qind ndaj produkteve zvicerane në fundjavën e kaluar.

Indeksi kryesor i bursës zvicerane, Swiss Market Index (SMI), ra deri në 1.9 për qind në orët e para të tregtimit, për të rikuperuar më vonë një pjesë të humbjeve dhe të tregtohej me 1.5 për qind më pak.

Tarifat e reja u shpallën nga presidenti amerikan të enjten mbrëma, ndërkohë që tregjet financiare në Zvicër ishin të mbyllura të premten për shkak të Ditës Kombëtare, duke e bërë të hënën ditën e parë të reagimit nga tregjet.

Aksionet e prodhuesit të orëve Rolex ranë me 1.2 për qind, ndërsa banka zvicerane UBS humbi 2.6 për qind të vlerës.

Zvicra Ă«shtĂ« seli e disa prej kompanive mĂ« tĂ« mĂ«dha farmaceutike nĂ« botĂ«, tĂ« cilat mbĂ«shteten ndjeshĂ«m te eksportet drejt Shteteve tĂ« Bashkuara. Po ashtu tĂ« enjten, presidenti Trump kĂ«rkoi “angazhime tĂ« detyrueshme” nga kompanitĂ« farmaceutike globale pĂ«r tĂ« ulur çmimet pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ«, duke shkaktuar rĂ«nie tĂ« aksioneve nĂ« gjithĂ« sektorin.

Aksionet e gjigandëve farmaceutikë zviceranë Novartis dhe Roche ranë përkatësisht me 1.2 për qind dhe 2.2 për qind të hënën në mëngjes.

Franga zvicerane vazhdoi rënien kundrejt euros, duke humbur edhe 0.3 për qind, pas një rënieje prej 0.5 për qind të premten.

“NĂ«se kĂ«to tarifa mbeten nĂ« fuqi, ato do t’i shtohen forcave disinflacioniste nĂ« ZvicĂ«r, tĂ« cilat po e mbajnĂ« inflacionin pranĂ« zeros nĂ« baza vjetore,” deklaroi Chris Turner, drejtues global i kĂ«rkimeve tĂ« tregut nĂ« ING.

Franga ka fituar ndjeshëm terren këtë vit, si rezultat i pasigurisë së krijuar nga politikat e paparashikueshme të Trump, teksa investitorët kanë kërkuar alternativa ndaj aktiveve amerikane. Kjo ka detyruar Bankën Qendrore Zvicerane të ulë normat e interesit në zero, për të frenuar forcimin e valutës dhe inflacionin e dobët.

Të hënën, franga ra me 0.7 për qind kundrejt dollarit amerikan. Edhe pse kishte rënë gjatë tregtimit të premten, ajo u mbyll në nivel më të lartë ndaj dollarit pas publikimit të të dhënave të dobëta për punësimin në SHBA, që dobësuan ndjeshëm dollarin. Dobësimi i dollarit vijoi edhe të hënën, me një rënie prej 0.2 për qind kundrejt një shporte valutash kryesore./abcnews.al

 

↗

“TĂ« alarmuar nga drafti i Kodit tĂ« ri Penal”, Rama: HĂ«pĂ«rhĂ« problem mĂ« serioz qĂ« ka liria nĂ« ShqipĂ«ri nuk Ă«shtĂ« as regjimi, as drafti

✇Abc News
By: Rovena

Kryeministri Edi Rama ka reaguar ndaj kritikave pĂ«r draftin e ri tĂ« Kodit Penal, duke i cilĂ«suar alarmet pĂ«r “gojĂ«mbyllje” tĂ« lirisĂ« sĂ« shprehjes si tĂ« pavend dhe tĂ« nxitura nga keqkuptime ose spekulime.

NĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n “X”, Rama u shpreh se drafti Ă«shtĂ« prezantuar publikisht pĂ«r tĂ« mbledhur sa mĂ« shumĂ« opinione nĂ« mĂ«nyrĂ« demokratike dhe transparente.

“TĂ« alarmuarit nga drafti i Kodit tĂ« ri Penal dhe gojĂ«mbyllja me ligj e forcave liridashĂ«se politike dhe mediatike, mbase duhet tĂ« kujdesen qĂ« tĂ« mos ekspozohen shumĂ« nĂ« diell, ndĂ«rkohĂ« qĂ« drafti i ekspertĂ«ve tĂ« nderuar tĂ« fushĂ«s Ă«shtĂ« prezantuar publikisht pikĂ«risht pĂ«r tĂ« mbledhur nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« demokratike dhe transparente tĂ« mundshme tĂ« gjitha opinionet rreth tij.

HĂ«pĂ«rhĂ« problem mĂ« serioz qĂ« ka liria nĂ« ShqipĂ«ri nuk Ă«shtĂ« as regjimi, as drafti i kodit tĂ« ri jo e jo, po masa domethĂ«nĂ«se e atyre qĂ« e pĂ«rdorin lirinĂ« vetĂ«m pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« sherr e shamata pĂ«r mungesĂ«n e saj”, ka shkruar kryeministri Rama.

TĂ« alarmuarit nga drafti i Kodit tĂ« ri Penal dhe gojĂ«mbyllja me ligj e forcave liridashĂ«se politike dhe mediatike, mbase duhet tĂ« kujdesen qĂ« tĂ« mos ekspozohen shumĂ« nĂ« diell, ndĂ«rkohĂ« qĂ« drafti i ekspertĂ«ve tĂ« nderuar tĂ« fushĂ«s Ă«shtĂ« prezantuar publikisht pikĂ«risht pĂ«r të 

— Edi Rama (@ediramaal) August 4, 2025

/abcnews.al 

 

↗

Tragjedi në Greqi/ 55-vjeçari shqiptar gjendet i vdekur në një rezervuar të ujërave të zeza

✇Abc News
By: Rovena

Një 55-vjeçar shqiptar është gjetur i vdekur në Greqi, ditën e sotme, më 4 gusht. Ai ishte raportuar i zhdukur që në orët e para të mëngjesit, ndërsa disa orë më pas u zbulua pa shenja jete në një rezervuar të ujërave të zeza në zonën Dafnes, Heraklion.

Sipas mediave greke, trupi i pajetë u nxor nga ekipet e shpëtimit që mbërritën në vendin e ngjarjes. Operacioni i pompimit të ujërave të zeza u ndërmor pas dyshimeve se një shtetas shqiptar mund të kishte rënë në rezervuar.

55-vjeçari ishte raportuar i zhdukur në mëngjes, çka mobilizoi autoritetet për kërkime intensive në zonë.

Shkaqet e sakta të vdekjes janë ende nën hetim, ndërsa pritet rezultati i ekspertizës mjeko-ligjore për të zbardhur rrethanat e ngjarjes tragjike. Autoritetet kompetente po vijojnë hetimet paraprake./abcnews.al

↗

Fluks udhëtarësh në Kakavijë/ Gushti shton hyrjet nga Greqia, emigrantë dhe turistë vijnë për pushime

✇Abc News
By: Rovena

Të shumtë janë ata që kanë zgjedhur Shqipërinë për të pushuar këtë gusht. Muaji ka nisur me fluks të lartë udhëtarësh që kanë hyrë në vendin tonë  nga pika kufitare e Kakavijës.

Rreth 18 mijë persona kanë ardhur nga kjo doganë prej të premtes. Kryesisht kanë qenë emigrant të kthyer pranë familjeve për pushimet verore.

Numër më i lartë i tyre është regjistruar gjatë  fundjavës. Ndryshe nga vitet e kaluara në doganën e  Kakavijës nuk ka pasur radhë te gjata pavarësisht fluksit të shtuar.

Autoritetet shqiptare po punojnë me katër sportele ndërsa autoritetet greke me dy. I lartë ka qenë dhe  numri atyre   që kanë dalë jashtë vendit nga kjo pikë kufitare. Rreth 30 mijë persona  kanë hyrë e kanë dalë nga Kakavija prej 1 gushtit./abcnews.al

↗

Dogji një sipërfaqe toke dhe disa pemë ulliri në një fshat të Peqinit, procedohet 72-vjeçari

✇Abc News
By: Rovena

Një 72-vjeçar është proceduar penalisht pasi dogji një sipërfaqe toke dhe disa pemë ulliri në fshatin Fatishë të Peqinit.

Nga hetimet dyshohet se 72-vjeçari  ka ndezur zjarr në fshatin ku banonte, për të djegur mbeturina dhe si pasojë e përhapjes së flakëve, janë djegur një sipërfaqe toke me barishte dhe disa pemë ulliri.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë e Juridiksionit të Përgjithshëm Elbasan, për veprime të mëtejshme./abcnews.al

 

↗

Subvencione për Bujqësinë/ Fier, nis aplikimi për financim për serra e stalla

✇Abc News
By: Rovena

Fermerët në Fier kanë nisur aplikimet për të përfituar mbështetje financiare nga shteti për të investuar në bujqësi.

Të shumtë janë ata që kanë  kërkuar sqarime për përgatitjen e dosjeve pranë Agjencisë për Zhvillimin Bujqësor dhe Rural  këtë fillim gushti.  Kërkesat me të shumta janë për makineri bujqësore, ndërtim të serave dhe  stallave.

Fermerët thonë se rimbursimi i gjysmës së  vlerës së investimit ndihmon në uljen e kostove të shërbimeve dhe zgjerimin e aktivitetit bujqësor.

Përveç financimit me 50% të vlerës së investimit, qeveria po ofron edhe kredi të butë.   Gjithsej janë 9 skema mbështetëse me financim nga shteti që bashkë me skemat kombëtare të subvencioneve mbulojnë në total 17 sektorë bujqësorë.

Aplikimet e nisura me 30 korrik përfundojnë në shtator. Skema financuese për bujqësinë po aplikohet për të dytin vit radhazi./abcnews.al

↗

(EMRAT) Qëlluan me armë zjarri në drejtim të automjetit të një 35-vjeçari, shpallen në kërkim dy vëllezërit në Durrës

✇Abc News
By: Rovena

Qëlluan me armë zjarri, në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte një 35-vjeçar, pas një konflikti për motive të dobëta me të, identifikohen dhe shpallen në kërkim 2 shtetas (vëllezër).

“NĂ« vijim tĂ« veprimeve hetimore nĂ« lidhje me ngjarjen e ndodhur rreth orĂ«s 01:00 tĂ« datĂ«s 03.08.2025, nĂ« autostradĂ«n “DurrĂ«s-TiranĂ«â€, ku u qĂ«llua me armĂ« zjarri, nĂ« drejtim tĂ« automjetit me tĂ« cilin lĂ«vizte shtetasi L. Sh., 35 vjeç, specialistĂ«t pĂ«r Hetimin e Krimeve tĂ« RĂ«nda tĂ« DrejtorisĂ« Vendore tĂ« PolicisĂ« DurrĂ«s identifikuan dhe shpallĂ«n nĂ« kĂ«rkim shtetasit Emiljano dhe Elton Domi, vĂ«llezĂ«s, tĂ« dy banues nĂ« fshatin Xhafzotaj”, njofton policia.

Nga hetimet e deritanishme dyshohet se pasi janë konfliktuar verbalisht, me 35-vjeçarin, për parakalimin me automjet, vëllezërit kanë qëlluar me armë zjarri, në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte ai.

Nga të shtënat u dëmtua 35-vjeçari, i cili është jashtë rrezikut për jetën. Punohet intensivisht për kapjen e 2 shtetasve të shpallur në kërkim. Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Durrësit, për veprime të mëtejshme.

↗

Ndërprerja e ndihmës nga USAID rrezikon miliona jetë deri në vitin 2030

✇Abc News
By: Rovena

Mbyllja e Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) po shkakton tronditje serioze në sistemet shëndetësore të vendeve në zhvillim, teksa ekspertët paralajmërojnë se ndikimet e kësaj lëvizjeje mund të jenë fatale për miliona njerëz deri në fund të kësaj dekade.

Sipas njĂ« raporti tĂ« publikuar nga revista mjekĂ«sore The Lancet, ndihma ndĂ«rkombĂ«tare e USAID ka kontribuar nĂ« shpĂ«timin e mbi 92 milionĂ« jetĂ«ve gjatĂ« 20 viteve tĂ« fundit, pĂ«rmes programeve qĂ« luftojnĂ« HIV/AIDS-in, malarien dhe sĂ«mundjet infektive tek fĂ«mijĂ«t. Por, ky progres Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« rrezik serioz pas vendimit tĂ« administratĂ«s sĂ« ish-presidentit Donald Trump pĂ«r tĂ« ndĂ«rprerĂ« deri nĂ« 80% tĂ« ndihmĂ«s humanitare ndĂ«rkombĂ«tare, pĂ«rmes njĂ« strukture tĂ« re tĂ« quajtur “Department of Government Efficiency” (DOGE).

Pasojat e kĂ«tij vendimi tashmĂ« janĂ« tĂ« dukshme nĂ« terren. NĂ« Eswatini, njĂ« prej vendeve mĂ« tĂ« goditura, spitalet po mbyllen, furnizimet mjekĂ«sore janĂ« drejt shterimit, dhe programet e parandalimit tĂ« HIV-it janĂ« reduktuar nĂ« mĂ«nyrĂ« drastike. Spitali “Miracle Campus”, dikur qendĂ«r shĂ«ndetĂ«sore model qĂ« trajtonte mbi 300 mijĂ« pacientĂ« nĂ« vit, sot ndodhet pranĂ« mbylljes pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« fondeve.

Zyrtarë të USAID dhe ekspertë të shëndetit publik në nivel ndërkombëtar shprehen se mungesa e financimit mund të rikthejë sëmundje të rrezikshme në forma më agresive dhe të pamenaxhueshme. Ata paralajmërojnë se vendet me burime të kufizuara nuk kanë kapacitetet e nevojshme për të përballuar një krizë të tillë shëndetësore.

“NdĂ«rprerja e ndihmĂ«s nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« akt politik Ă«shtĂ« njĂ« çështje qĂ« ndan jetĂ«n nga vdekja pĂ«r miliona njerĂ«z,” thuhet nĂ« raportin e The Lancet.

Aktualisht, Kongresi amerikan po shqyrton mundësinë e rivendosjes së një pjese të financimeve për programin PEPFAR një nga iniciativat më të suksesshme të USAID në luftën kundër HIV/AIDS, por mbështetja për programet e tjera shëndetësore mbetet e paqartë.

Ndërkohë, mijëra punonjës humanitarë janë detyruar të braktisin terrenin, dhe tonelata me pajisje e medikamente qëndrojnë të bllokuara në magazina, pa mundësi shpërndarjeje tek ata që kanë më shumë nevojë./abcnews.al

↗

Donald Trump do të emërojë guvernatorin e Rezervës Federale dhe shefin e statistikave të punës këtë javë

✇Abc News
By: Rovena

 

Presidenti Donald Trump ka njoftuar se brenda pak ditësh do të emërojë një drejtues të ri të Byrosë së Statistikave të Punës (BLS) dhe do të plotësojë një vend bosh në bordin e Rezervës Federale (Fed), në kuadër të përpjekjeve të tij për të ushtruar më shumë ndikim mbi politikat ekonomike dhe burimet zyrtare të të dhënave në Shtetet e Bashkuara.

Trump konfirmoi se do tĂ« shpallĂ« emrin e ri pĂ«r drejtimin e BLS brenda tre ose katĂ«r ditĂ«sh, pasi shkarkoi nga detyra Erika McEntarfer, pas publikimit tĂ« njĂ« raporti zhgĂ«njyes pĂ«r punĂ«simin. Ai gjithashtu tha se pritet tĂ« emĂ«rojĂ« njĂ« guvernator tĂ« ri tĂ« Fed “brenda pak ditĂ«sh”.

Këto dy pozicione të larta në institucionet më të rëndësishme ekonomike të vendit do të kenë ndikim të drejtpërdrejtë në axhendën ekonomike të Trump për pjesën e mbetur të mandatit të tij. Të dy emërimet kërkojnë miratim nga Senati amerikan.

Shkarkimi i McEntarfer u konsiderua si një hap i paprecedentë, dhe u dënua nga shumë si një përpjekje për të politizuar të dhënat ekonomike që ndikojnë në tregjet globale dhe në vendimmarrjen mbi normat e interesit.

“Ne do tĂ« shpallim njĂ« statistikane tĂ« re brenda tri ose katĂ«r ditĂ«sh,” u tha Trump gazetarĂ«ve tĂ« dielĂ«n mbrĂ«ma, teksa largohej nga New Jersy pĂ«r nĂ« Uashington. Ai e akuzoi McEntarfer pĂ«r manipulim tĂ« tĂ« dhĂ«nave, pa ofruar asnjĂ« provĂ«. “Nuk kishim mĂ« besim. Shifrat ishin tĂ« çuditshme,” deklaroi ai.

Trump gjithashtu tha se ka në mendje disa emra për të zëvendësuar guvernatoren e dorëhequr të Fed, Adriana Kugler, e cila dha dorëheqjen të premten, pesë muaj para përfundimit të mandatit të saj. Dorëheqja i jep Trumpit mundësinë për të ndikuar më herët se sa pritej në përbërjen e brendshme të bankës qendrore.

Emrat më të përfolur për të pasuar kreun aktual të Fed, Jay Powell, janë: Kevin Hassett, drejtor i Këshillit Ekonomik Kombëtar në Shtëpinë e Bardhë; Kevin Warsh nga Instituti Hoover në Universitetin Stanford; dhe sekretari i Thesarit, Scott Bessent.

Powell përfundon mandatin si kryetar i Fed në maj 2026, por mund të zgjedhë të qëndrojë si anëtar i bordit deri në vitin 2028. Deri tani nuk ka bërë të ditur nëse do të japë dorëheqjen apo do të qëndrojë për të frenuar ndonjë emërim të ri nga Trump.

Pas dorëheqjes së Kugler, Trump publikoi një mesazh në rrjete sociale duke nxitur edhe Powell që të largohet nga detyra.

NĂ« njĂ« deklaratĂ« zyrtare, ShtĂ«pia e BardhĂ« e mbĂ«shteti vendimin pĂ«r shkarkimin e McEntarfer, duke argumentuar se BLS ka nevojĂ« pĂ«r njĂ« “vĂ«shtrim tĂ« freskĂ«t” dhe se tĂ« dhĂ«nat e publikuara ishin bĂ«rĂ« tĂ« pasigurta pĂ«r shkak tĂ« korrigjimeve tĂ« shpeshta qĂ« ndodhin si nĂ« administratat republikane ashtu edhe nĂ« ato demokrate.

Kevin Hassett u shpreh pĂ«r Fox News: “TĂ« dhĂ«nat nuk mund tĂ« jenĂ« propagandĂ«. Ato duhet tĂ« jenĂ« tĂ« besueshme. NĂ«se nuk janĂ« tĂ« tilla, Ă«shtĂ« njĂ« problem serioz pĂ«r SHBA-nĂ«.”

NĂ« njĂ« intervistĂ« tĂ« veçantĂ« pĂ«r NBC, Hassett shtoi: “Presidenti Trump dĂ«shiron njerĂ«zit e tij nĂ« kĂ«to pozita, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« kur publikohen shifrat, tĂ« jenĂ« mĂ« transparente dhe mĂ« tĂ« besueshme.”

Shkarkimi i McEntarfer u kritikua gjerësisht, pasi ajo ishte konfirmuar në janar 2024 me 86 vota pro dhe 8 kundër në Senat me mbështetje dypartiake, përfshirë edhe nga zëvendëspresidenti aktual JD Vance dhe sekretari i Shtetit Marco Rubio, të cilët ishin senatorë në atë kohë.

Ish-komisioneri i BLS gjatĂ« mandatit tĂ« parĂ« tĂ« Trump, William Beach, e cilĂ«soi shkarkimin si “tĂ« dĂ«mshĂ«m”.

“Nuk mendoj se ka ndonjĂ« arsye reale pĂ«r kĂ«tĂ« shkarkim. Dhe kjo dĂ«mton seriozisht sistemin statistikor, duke minuar besueshmĂ«rinĂ« e BLS,” tha ai pĂ«r CNN tĂ« dielĂ«n.

↗

Skandal në Zelandën e Re, mamaja fut vajzën 2-vjeçare brenda një valixheje në autobusin e linjës

✇Abc News
By: Rovena

Një vajzë dyvjeçare është gjetur gjallë brenda një valixheje të vendosur në ndarjen e bagazheve të një autobusi në Zelandën e Re.

Ngjarja ka ndodhur të dielën gjatë një ndalese të planifikuar në qytetin Kaiëaka, rreth 100 kilometra në veri të Auckland-it. Shoferi i autobusit vuri re lëvizje brenda një valixheje pasi një pasagjer kërkoi të aksesonte ndarjen e bagazheve. Kur valixhja u hap, brenda saj u zbulua vogëlushja.

Sipas shefit tĂ« hetuesisĂ«, detektivit Simon Harrison, vajza ishte “shumĂ« e nxehtĂ«, por fizikisht dukej e padĂ«mtuar”.

Fëmija u transportua menjëherë në spital, ku vijoi të qëndrojë të dielën për të iu nënshtruar ekzaminimeve të plota mjekësore. Autoritetet nuk bënë të ditur se për sa kohë ishte mbajtur vajza brenda valixhes dhe se cilat ishin qytetet ku po udhëtonte autobusi.

Një grua 27-vjeçare është arrestuar dhe akuzuar për keqtrajtim ose neglizhencë ndaj një fëmije. Hetuesi Harrison tha se nuk përjashtohet ngritja e akuzave të tjera.

Gruaja pritet të dalë përpara gjykatës të hënën. Për ngjarjen janë njoftuar gjithashtu edhe shërbimet për mbrojtjen e fëmijëve.

Kompania Entrada Travel Group, e cila operon linjën kombëtare të autobusëve në Zelandën e Re, InterCity, konfirmoi për rrjetin NBC se incidenti ka ndodhur në një nga autobusët e saj.

“Policia u thirr nĂ« vendngjarje dhe ka nisur hetimet. Askush nuk Ă«shtĂ« lĂ«nduar gjatĂ« incidentit dhe shĂ«rbimi ka vijuar normalisht,” thuhet nĂ« deklaratĂ«n e kompanisĂ«.

Sipas faqes zyrtare të InterCity, fëmijët deri në moshën 2-vjeçare udhëtojnë falas në prehërin e një të rrituri, ndërsa fëmijët mbi tre vjeç duhet të kenë biletë dhe të udhëtojnë me një kujdestar.

Detektivi Harrison vlerësoi shoferin e autobusit për vigjilencën dhe reagimin e shpejtë.
“FalĂ« vĂ«mendjes sĂ« tij, u parandalua njĂ« tragjedi e mundshme,” tha ai./abcnews.al

 

❌