U shkrua rreth 40 vite më parë nga Adelina Balashi, fillimisht si një punim diplome. Sot, është e vështirë të imagjinohet teatri shqiptar pa të. “Pallati 176” ka hyrë në historinë e skenës shqiptare si një nga komeditë më të suksesshme dhe më të dashura për publikun. Batutat e saj janë bërë pjesë e gjuhës së përditshme, ndërsa personazhet, Fredi, Elsa dhe mamaja, mbeten të paharrueshëm në kujtesën kolektive.

Pas dekadash, emocionet e “Pallati 176”, rikthehen me të njëjtën forcë. Të shohësh sërish në skenë këtë treshe ikonike është si të hapësh një album kujtimesh të gjalla, që lidhen ngushtë me breza të tërë shikuesish, përcjellë KultPlus.

Dhe kush i bleu llokumet këtë herë? Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, e cila solli në vëmendje jo vetëm një vepër që ka lënë gjurmë, por edhe artistët dhe regjisorët që kanë ndërtuar themelin e artit skenik shqiptar. Një nderim për ata që kanë qenë para nesh dhe një kujtesë e bukur për ata që vazhdojnë të na emocionojnë ende sot./KultPlus.com

Një ekspozitë e veçantë do të çelet në Muzeun e Arteve të Bukura në Chambéry, Francë, ku mbi 45 vepra ikonografike të përzgjedhura nga fondi i pasur i Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar në Korçë do të prezantohen për publikun francez dhe ndërkombëtar.

Me një koleksion prej më shumë se 8200 objekte muzeale, nga të cilat rreth 6400 janë ikona, MKAM përfaqëson muzeun me koleksionin më të madh të ikonave në botë, një thesar i rrallë i trashëgimisë kulturore shqiptare dhe më gjerë, përcjellë KultPlus.

Lajmi është konfirmuar edhe nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, përmes një postimi në rrjetin social Facebook.

Ekspozita do të jetë e hapur për vizitorët nga maji deri në tetor 2026, në qytetin historik të Chambéry, për t’u zhvendosur më pas në një tjetër qytet të Francës, ku do të qëndrojë deri në mars 2027.

“Ky projekt është pjesë e bashkëpunimit kulturor mes Shqipërisë dhe Francës dhe do të përfshihet edhe në Komitetin Shkencor francez, duke forcuar shkëmbimin ndërinstitucional mes muzeve të të dy vendeve”, është shprehur ministri.

Ai e cilëson gjithashtu këtë nismë si një hap të rëndësishëm drejt ndërkombëtarizimit të artit shqiptar, duke e afirmuar Korçën si një nga qendrat më të rëndësishme të artit mesjetar në Europën Juglindore./KultPlus.com

Adhuruesve do t’u jepet një mundësi për t’i bërë nderimet e tyre yllit të heavy metal-it Ozzy Osbourne, kur kortezhi i tij të udhëtojë nëpër qytetin e tij të lindjes, Birmingham, sipas BBC-së.

Trupi i këngëtarit të grupit legjendar “Black Sabbath” do të udhëtojë sot përgjatë Broad Street në qendër të qytetit.

Lajmi u zbulua nga prezantuesi i BBC WM, Ed James, i cili tha se një makinë funerale do të shkojë drejt “Urës Black Sabbath” dhe stolit ku mijëra tifozë kanë lënë mesazhe dhe lule.

Kryetari i Bashkisë së Birmingham-it, Zafar Iqbal, tha se “do t’i bëjmë nderimet dhe homazhet e fundit një prej legjendave më të mëdha të gjalla të Birmingham-it”.

Osbourne vdiq në moshën 76 vjeç më 22 korrik.

Duke e përshkruar atë si një “bir të Birminghamit”, Iqbal tha se “ai e vendosi Birminghamin në hartë. Ai e vendosi Astonin në hartë”.

“Qyteti ështe krenar që po ndërmerr eventin”, tha ai, dhe shtoi se “ishte mirënjohës që familja ishte ofruar të paguante për ta mundësuar atë të ndodhte”.

Osbourne dhe anëtarët e tjerë të grupit “Black Sabbath”, Tony Iommi, Bill Ward dhe Geezer Butler, iu dha çmimi “Liria e Qytetit” në qershor./KultPlus.com

Vetëm edhe 3 ditë kanë mbetur për të siguruar biletën tuaj për edicionin e sivjetmë të Festivalit Sunny Hill. Nëse akoma nuk e keni bërë këtë, tani është koha pasi që biletat e fundit janë në shitje.

Festivali,këtë vit mbahet prej 1 deri më 3 gusht në Parkun e Festivalit në Bërnicë të Poshtme.

Festivali tashmë ka bërë të ditur listën e plotë të artistëve që do të performojnë dhe sjell emra të njohur nga skena ndërkombëtare dhe vendore. Mes tyre janë Dua Lipa, Shawn Mendes, Headie One, Anyma, MYGAL b2b Edgar Kerri, TSHA, Cil, Sienna Spiro, Tommy Gold, Peggy Gou, Skream, Fatboy Slim, Bookie, Sugar Rush, Mochakk, Artssassin, Ledri, Yanina, Pint, Tayna dhe plot të tjerë.

Biletat mund t’i blini përmes: Platformës zyrtare www.sunnyhillfestival.com;
Pikës informuese të Festivalit, në sheshin Zahir Pajaziti në Prishtinë.
Rave-travel.com;

Të qasshme për momentin janë tiketat “Regular”, ato grupore (për 3 dhe 5 persona), VIP (për skenën kryesore dhe C4) ose “VIP Bundle” që ju ofron qasje në zonën “VIP” të të dy skenave.
Për më shumë informata vizitoni kanalet zyrtare të Festivalit./KultPlus.com

Ushtrime për përdorimin e telefonit
Poezi nga Teki Dervishi

Larg syve Atdheu po t’u bëheka
pjesë e trupit qe me së shumti te dhemb.
Posa kalova kufirin, puna e parë
më re ndermend ti
mungojne cikërrima monedhash
një fletë blloku dhe lapsi kimik
deri te kabina e parë e telefonit
nuk ma kerkuan pasaportën
Dita kalon në pritje përceptuese
të hapësires me drita të paadresë
Asaj që pret zgjuar mijera kilometra larg
nata i bën një shekull pa gjumë
derisa une mesoj se si natën
s’është edukatë të besh telefonatë
tek ata që mund t’ia dërgojnë lajmin
se ende jam gjallë, edhepse i humbur
në labirintin e gjallë të shpirtit që mezi e mban trupi im.
Jam stërvitur që herën e parë
kur ta marrin receptorin e telefonit
ta kërkoj zerin se jam shumë i kënaqur
e të mos mund fjala ime t’i dëftojë
lotët që me rrjedhin faqeve
Kush qe ai i marrë nga folklori
që tha se „larg syve – larg zemrës”
muzikë e parajsës është zëri i nënës
“A po ke ku të flesh, biri im –
a po ke çka me hangër?”
Jam stërvitur që kur fle i lodhur
asgjë të mos dëgjoj pos telefonit
jam stërvitur qe kurrë të mos kerkoj nga ai
të cingerojë kur më së shumti ma do shpirti
Larg syve Atdheu po t’u bëheka
pjesë e trupit që më se shumti të dhemb./KultPlus.com

Grupi Këshillimor Teknik i Punës ka bërë prezantimin final të dosjes së nominimit të Liqenit të Shkodrës në UNESCO, si Rezervë Biosfere Ndërkufitare. Prezantimi i dosjes u bë gjatë takimit në mjediset e KUB Piramida.
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Shkodër tha se, qëllimi i këtij takimi të fundit ishte, rishikimi i dosjes së nominimit, përpara prezantimit dypalësh (me Malin e Zi) dhe fazën finale, dërgimin në UNESCO për shqyrtim dhe vendimmarrje.

DRTK Shkodër që në vitin 2023 ka qënë pjesë e institucioneve partnere vendore në territorin e Pellgut Ujembledhës të Liqenit të Shkodrës dhe ka dhënë ekspertizën e nevojshme për sa i përket trashëgimisë kulturore në zonën e propozuar për nominim.

Shqipëria dhe Mali i Zi do të paraqesin një dosje të përbashkët. Ky projekt synon të sjellë ndikim pozitiv për komunitetet vendase duke krijuar mundësi të reja për zhvillim të qëndrueshëm, në përputhje me Programin e UNESCO-s për Njeriun dhe Biosferën.
Nëse shpallet zonë e mbrojtur nga UNESCO, Liqeni i Shkodrës do të përfitojë standarde më të larta menaxhimi dhe bashkëpunimi ndërmjet dy shteteve.

Liqeni i Shkodrës është më i madhi në gadishullin e Ballkanit dhe shtrihet në kufirin ndërmjet Shqipërisë dhe Malit të Zi. Ai cilësohet si një nga qendrat turistike më të rëndësishme të rajonit./atsh/

Këngëtarja me famë botërore, Rita Ora, ka marrë vëmendjen e revistës prestigjioze Vogue, duke u renditur në mesin e yjeve më të veshura me stil të javës.

Në artikullin me titull “The Best Dressed Stars of the Week Had Looks With Personality”, stilisti i njohur Christian Allaire përzgjedh pamjet më të spikatura, ku ndër to shquhet edhe Rita Ora me një veshje të mahnitshme të markës Prada. Ajo u shfaq elegante dhe me klas në një gala verore në Gassin, Francë, më 24 korrik, përcjellë KultPlus.

E veshur me një fustan të zi klasik me detaje të rafinuara, Rita përçoi finesë dhe individualitet, duke reflektuar si gjithmonë personalitetin e saj përmes modës. Pamja e saj u shoqërua edhe me komente pozitive për stilin e veçantë dhe mënyrën e përkryer se si e përfaqëson elegancën moderne.

Për më tepër, Vogue fton lexuesit të votojnë për pamjen e tyre të preferuar të javës dhe Rita Ora është padyshim një nga favoritët./KultPlus.com

Në kuadër të edicionit të pestë të Festivalit Ndërkombëtar të Operës Rame Lahaj (RLIOF), sonte në mbrëmje do të mbahet koncerti “New Generation”, duke filluar nga ora 19:30, në hapësirat e Fakultetit të Arteve në Prishtinë.

Nën moton “Ëndrra pa kufi, Opera pa mure!”, kjo natë do t’u kushtohet talenteve të reja të operës, të cilët do të sjellin në skenë rezultatet e masterklasës së këndimit të zhvilluar me tenorin me famë botërore Ramón Vargas. Zërat e së ardhmes do të interpretojnë një repertor të zgjedhur me arie, të shoqëruar në piano nga Jess Rucinski, në një mbrëmje që premton emocion, profesionalizëm dhe pasion të ri për artin lirik,transmeton KultPlus.

Koncerti “New Generation” është më shumë se një performancë – është një deklaratë për të ardhmen, një platformë për të mbështetur artistët e rinj në rrugëtimin e tyre drejt skenës ndërkombëtare, si pjesë e misionit të Fondacionit Rame Lahaj./KultPlus.com

Dua Lipa dhe Callum Turner po përfliten për përfshirje në filmin e radhës të James Bond – njëri si këngëtare e kolonës zanore, dhe tjetri si aktori i ri që do të marrë rolin e agjentit legjendar 007.

Çifti i famshëm, që u fejua muajin e kaluar, ka gjasa 12 me 1 për të qenë pjesë e filmit – sipas parashikimeve të kompanisë së basteve britanike William Hill.

Sipas të njëjtit burim, Dua Lipa, 29 vjeçe, ka një shans 15 me 8 për të ndjekur hapat e Adele dhe Billie Eilish në interpretimin e këngës hyrëse të filmit, shkruan DailyMail.

Ndërkohë, partneri i saj, Callum Turner, 35 vjeç, po fiton gjithnjë e më shumë mbështetje për të pasuar Daniel Craig në rolin e James Bond – ku koeficienti i bastit për të është ulur në 7 me 2.

Zëdhënësi i William Hill, Lee Phelps, deklaroi: “Spekulimet për filmin e ri të James Bond janë duke u shtuar, dhe kemi parë mbështetje për çiftin Dua Lipa dhe Callum Turner për të qenë të përfshirë në projekt. Dua Lipa tashmë e ka dëshmuar veten në skenën e madhe dhe në studio muzikore, ndaj nuk është befasi që ajo po shihet si kandidate serioze për të sjellë këngën ikonike të radhës së Bond-it. Ndërkohë, Callum Turner po mbështetet gjithnjë e më shumë për të trashëguar rolin nga Daniel Craig – është vetëm pas favoritit aktual Aaron Taylor-Johnson”./KultPlus.com

Më 29 korrik të vitit 1913 Konferenca e Ambasadorëve në Londër, njohu “de jure” shtetin e pavarur shqiptar.

Në shenjë mospajtimi me shpalljen e pavarësisë, vendet ballkanike vazhdonin të mbanin trupat e tyre në territorin shqiptar. Duke marrë rolin e arbitrit mes palëve ndërluftuese, në maj të 1913-s, u mbajt Konferenca e Ambasadorëve në Londër, ku u nënshkrua Traktati i Paqes, në bazë të të cilit Perandoria Osmane detyrohej të hiqte dorë nga të drejtat sovrane mbi Shqipërinë. Në përfundim të punimeve, më 29 korrik 1913, fuqitë e mëdha vendosën që Shqipëria të shpallej Principatë Autonome, sovrane dhe e trashëgueshme.

Konferenca e Ambasadorëve erdhi si nevojë e zhvillimeve të ndodhura gjatë ndryshimeve të ekuilibrit të forcave, të dalë nga luftrat ballkanike. Kufijtë e Shqipërisë dhe të gjitha çështjet e tjera të lidhura me të, do të zgjidheshin nga Fuqitë e Mëdha sipas marrëveshjeve midis palëve.

Perandoria Osmane kishte humbur shkëlqimin e saj. Shqipëria dhe fati i qytetarëve të saj do të bëhej pjesë e kësaj rrokopuje dhe produkt i një harte që do të prodhonte ndër vite veç tensione, duke lënë rreth 40 për qind të territorit të saj jashtë këtij ridimensionimi të Ballkanit.

Tirana, ky qytet plot gjallëri, është shumë më tepër sesa një ndalesë në rrugën drejt plazheve me rërë të bardhë të Shqipërisë, shkruan sot Vicky Jessop për prestigjiozen britanike “The Standard”.

Ju dëgjoni fjalën ”Shqipëri” dhe ndoshta imagjinoni pamje të mrekullueshme të detit, perëndime dielli mesdhetare ose faqen e Dua Lipës në Instagram.

Kjo është arsyeja pse njerëzit që shkojnë në këtë vend mesdhetar janë në kërkim të bregdetit të tij të mrekullueshëm shkëmbor dhe e gjejnë veten duke kaluar edhe në kryeqytetin e tij, Tiranën.

Ajo nuk shihet si një destinacion në vetvete, me shumicën e njerëzve që kalojnë vetëm një natë atje, përpara se të nisen për në arratisjet bregdetare jugore të Sarandës dhe Ksamilit.

Kjo është për të ardhur keq, sepse kushdo që e gjen veten në Tiranë për një kohë të gjatë do të zbulojë një qytet që aktualisht po kalon një transformim të jashtëzakonshëm.

I çliruar nga pesë dekada diktaturë dhe frenim ekonomik, investimet tani po vërshojnë në kryeqytetin shqiptar, duke lënë pas ndërtesa, restorante dhe kafene të reja interesante.

Me një kuzhinë në përmirësim, me një histori komplekse dhe me një qëndrim të qetë, Tirana shpërblen udhëtarin që gjen kohë për ta eksploruar atë siç duhet.

Ja se si të futeni në lëkurën e këtij qyteti të zhurmshëm:

Shëtitje të shumta

Shqipëria është një vend që ka vetëm 113 vjet pavarësi. U pushtua fillimisht nga osmanët për rreth 400 vjet, pastaj, pasi u zhdukën pas Luftës së Parë Botërore, gjermanët dhe italianët shkuan sërish atje gjatë Luftës së Dytë.

Pas kësaj, Enver Hoxha, i mbështetur nga BRSS, i ngjit në pushtet në fund të viteve ’40. Në një kthesë të parashikueshme, ai u bë një diktator i pamëshirshëm, i cili shtypi brutalisht të gjitha format e disidencës, dërgoi rebelët në kampe përqendrimi dhe e zhyti vendin në dekada varfërie të tmerrshme.

Si rezultat, jo shumë nga qyteti i vjetër i Tiranës mbijetoi. Pjesa më e madhe e saj u rrafshua në një tërbim entuziazmi komunist dhe brutalist. Megjithatë, pamje të vogla janë ende të dukshme, veçanërisht rreth sheshit ”Skënderbej”, në zemër të kryeqytetit.

Për t’i parë të gjitha këto, një tur falas në këmbë është gjithmonë një mundësi e mirë.

Është gjithashtu i përshtatshëm edhe për turistët e vetmuar. Përveç Teatrit modernist të Operës që rrethon skajin e sheshit, shkoni edhe në xhaminë e Et’hem Beut, që ndodhet pranë saj. E ndërtuar nga osmanët në vitet 1700, është një pjesë e bukur dhe e thjeshtë arkitekturore e rrethuar nga një kullë sahati në njërën anë dhe sheshi i gjerë në anën tjetër.

Prej andej, vazhdoni nëpër rrugët drejt Pazarit të Ri, ku shiten suvenire turistike dhe qilima të endur, si dhe fruta dhe perime dhe gjeni kohë për të bredhur nëpër rrugën ”Murat Toptani” drejt kalasë së vjetër. Pjesa më e madhe e saj u rrafshua nga komunistët, por rrënojat janë mbushur me dyqane dhe është një vend i këndshëm për t’u ulur dhe për të pirë një kafe.

Një nga gjërat më të bukura të Tiranës është vëmendja e madhe që i është kushtuar rigjallërimit të saj. Ajo nuk është e thjeshtë, pa shpirt dhe plot me rrokaqiej si shumë qytete moderne; përkundrazi, arkitektë nga e gjithë bota janë porositur për të ndërtuar kulla të çuditshme që i shtojnë një dimension të ri interesant horizontit.

Shikoni kullën ”Skënderbeu” pranë sheshit kryesor si një shembull i kësaj. E ndërtuar nga studioja holandeze MVRDV, valët dhe kthesat e saj, kur shihen nga këndi i duhur, formojnë një portret të heroit kombëtar të Shqipërisë, Skënderbeut.

Reliket e Hoxhës janë gjithashtu të dukshme rreth kryeqytetit në formën e piramidës madhështore të projektuar nga vajza e tij, Pranvera, si një vend i shenjtë në kujtim të babait të saj të ndjerë.

Fatmirësisht, këto ditë është shtëpia e një qendre trajnimi për të rinj. Shkallët në pjesën e jashtme mund të ngjiten gjithashtu duke ofruar pamje të mrekullueshme në majë.

Ekzistojnë gjithashtu bunkerët, që Hoxha kishte instaluar rreth kryeqytetit në rast të një pushtimi që nuk ndodhi kurrë si edhe shtëpia e tij e vjetër, që tani është një muze./atsh/

Të shtunën në Strugë, para një auditoriumi të zgjedhur, me miqë e dashamirë të librit, të ardhura nga Tirana, Prishtina, Shkupi e Tetova, u bë promovimi i librit “Populli i pandalur” të autorit Prof.dr. Agim Vinca. Ky libër vjen i ribotuar nga Shtëpia botuese AGORAPRINT e Shkupit, pas 33 viteve.

“Ky libër ribotohet pa ndryshime. Janë ndrequr vetëm gabimet e shtypit dhe asgjë tjetër. Ribotimi i këtij libri mund të shërbejë si një rifreskim i kujtesës për rrugën nëpër të cilën kanë kaluar veçanërisht shqiptarët në Maqedoni, për çka kemi shumë nevojë si shoqëri”, nënvizoi prof. Agim Vinca i cili me këtë rast tërhoqi vëmendje e audtoriumit me disa momente që përbënin segmentet më thelbësore të strukturës së librit.

“Ky libër dëshiron të jetë dëshmi e një kohe të pakohë; zë i ndërgjegjes intelektuale dhe i protestës individuale kundër dhunës, gënjeshtrës dhe errësirës”, nënvizoi Vinca.

Ai vuri në dukje edhe rëndësinë e ribotimit të këtij libri për kohën e tanishme, sepse, sipas autorit janë shumë çështj politike e etnike të shqiptarëv, sidomos në Maqedoni, e që edne nuk janë mbyllur. Prandaj, sipas Vincës, ky libër mund të jetë një vizion dhe rrugëtregues për politkbërjen dhe elitën inelektuale shqiptare. Për poetin dhe studiuesin Agim Vinca, në mënyrë telegrafike foli Prof.dr. Sherif Bundo, sekretar shkencor i Akademisë Shqiptare të Shkencave dhe Arteve, kurse Prof. dr. Begzat Baliu gjithashtu në fjalën e tij përshëndetëse theksoi rëndësinë që ka ky libër në kontekstin aktual. Me të njejtat vlerësime për librin dhe autorin, u paraqit edhe aktori dhe regjizori Mevlan Shanaj, i cili Agim Vincën e quajti poetin më (gjithë)shqiptar.

Botuesi i këtij libri, Emin Azemi në vështrimin e tij përmbledhës vuri në dukje se “Populli i pandalur” është një libër që tejkalon dimensionin e një kohe të caktuar. Ai është një testament moral, intelektual dhe kombëtar. Është një pasqyrë ku shqiptarët duhet të shohin jo vetëm plagët e së kaluarës, por edhe përgjegjësinë e tyre për të mos lejuar që ato plagë të hapen sërish.

“Në kohën e sotme, kur sfidat kanë marrë forma të tjera – nga globalizimi i pakontrolluar deri te kolonizimi kulturor dhe marginalizimi i heshtur – mesazhi i këtij libri është më i domosdoshëm se kurrë. Ai na kujton se nuk mjafton të mbijetojmë si kolektivitet biologjik, por se duhet të mbijetojmë dhe të zhvillohemi si subjekt politik, kulturor dhe historik. Në këtë kuptim, “Populli i pandalur” është më shumë sesa një libër: është një akt i ndërgjegjes kolektive, një flamur rezistence dhe një thirrje për t’u zgjuar, për të mos harruar dhe për të mos lejuar që historia të përsëritet. Është dëshmi se fjala, kur lind nga ndërgjegjja dhe nga dashuria për të vërtetën, bëhet më e fortë se çdo armë, më e qëndrueshme se çdo pushtet dhe më e pavdekshme se çdo kohë”, nënvizoi Azemi.

Brezi i ri nuk e di sa e rrezikshme ishte që t’i botoje shkrimet si ato që janë përfshirë në këtë libër, tha recensenti i këtij libri, poeti dhe studiuesi Salajdin Saliu, sipas të cilit ky libër që dikur e rrezikonte, sot e nderon profesor Agim Vincën, poetin që jeton për të bukurën dhe intelektualin që jeton për të vërtetën.

“Agim Vinca si poet është lirik, kurse si mendimtar është kritik dhe racional. Ai shkroi për shumë dukuri negative, polemizoi me guxim dhe kulturë me shumë autorë serbë e maqedonas, duke mbrojtur edhe personalitetet më të shquara të historisë dhe kulturës shqiptare nga sulmet e politikës shoviniste. Në librin Populli i pandalur shfaqet një protestë e fuqishme kundër dhunës, gënjeshtrës dhe errësirës nga një zë i ndërgjegjes intelektuale që nuk pranoi të heshtë”, theksoi Salajdi Saliu.

Atmosferën e këtij eventi kulturor e bëri më interesant edhe deklamimi i disa fragmenteve të librit, nga ana e aktorit Arsim Kaleci, kurse një surprizë-dhuratë për autorin, ishte një pikturë me portretin prof. Agim Vincës./GazetaFAKTI

Edhe një herë, qyteti i Prizrenit dëshmoi se është vatër e artit dhe kulturës. Edicioni i katërt i Prizren Fest u përmbyll me një mbrëmje të mbushur me emocione, reflektim dhe solidaritet, pavarësisht kushteve atmosferike që detyruan zhvendosjen e ceremonisë nga Teatri mbi Lum në sallën e Teatrit të Qytetit “Bekim Fehmiu”. Salla ishte e tejmbushur , një dëshmi e dashurisë së qytetarëve për artin e bukur dhe të vërtetën e fuqishme që ai përcjell.

Mbrëmja filloi me shfajen “Oranges and Stones” nga Palestina, një shfaqje pa tekst nga teatri “Ashtar” në Ramallah – Palestinë. Përmes veprimit fizik dhe muzikës origjinale, shfaqja solli një rrëfim prekës për kolonializmin, pushtimin dhe dëbimin. Historia e një burri refugjat që përpiqet të zërë shtëpinë e një gruaje në tokën e saj, u bë një metaforë vizuale e tragjedisë shumëvjeçare palestineze.

Më tej Prizren Fest vazhdoi me “The Gaza Monologues” , zëri i të rinjve nga Gaza, një projekt i lindur nga dhimbja dhe shpresa e të rinjve palestinez, monologjet nga Gaza, solli histori personale të mbijetesës, humbjes dhe forcës shpirtërore. Kjo shfaqje në Prizren Fest u bë në bashkëpunim me aktorë të njohur nga Kosova dhe Shqipëria, rrëfime që me fuqinë e tyre emocionale nga kthen në kohë, në përjetime jo të largëta të popullit tonë.

Prizren Fest 2025 dëshmoi edhe një herë se arti ka fuqinë për të ndriçuar edhe momentet më të errëta. Nga dramë pa fjalë deri te rrëfime të dhimbshme e të vërteta./KultPlus.com

Edicioni i 11-të i festivalit HAPU, një ndër ngjarjet më kreative të verës në Kosovë, do të mbahet nga 1 deri më 5 gusht në dy qytete: Gjakovë dhe Prishtinë. Për herë të parë, ky festival ndërkombëtar i artit në hapësirë publike do të shtrihet edhe në Gjakovë, në bashkëpunim me Fondacionin “Për Gjakovën”.

Ky edicion sjell performanca të guximshme nga artistë ndërkombëtarë nga Franca, Gjermania, Portugalia dhe Argjentina, të cilët do ta kthejnë qytetin në një skenë të hapur plot energji, muzikë, transformim dhe ndërveprim me publikun.

Festivali do të hapet më 1 gusht në Parkun Kulturor “Ali Podrimja” në Gjakovë me performancën “L’Instant T!” nga artisti Juan Ignacio Tula (Francë/Argjentinë), një shfaqje që kombinon elementë të cirkut bashkëkohor me rrotullime hipnotizuese të frymëzuara nga dervishët.

Më pas, publiku do të ftohet të bëhet pjesë aktive e veprës “Origami së bashku” të artistit gjerman Frank Bölter, ku do të ndërtohen figura gjigande prej letre me ndihmën e qytetarëve – për t’u ricikluar më vonë në forma të reja kreative.

Spektakli vazhdon me artistët francez të kolektivit Tac o Tac, të cilët do të sfidojnë gravitetin me performancën “Take Off”, në një paradë mbi kingala dhe makina futuriste, që shndërrojnë rrugët në një udhëtim qiellor.

Prishtina do të marrë stafetën nga 2 gushti, duke kulmuar më 5 gusht me mbylljen madhështore të festivalit nga grupi portugez Mimo’s Dixie Band, që me ritmet e Dixieland-it do të sjellin atmosferën e rrugëve të Nju Orlinsit në zemër të kryeqytetit.

Drejtori artistik Florent Mehmeti thotë se HAPU 2025 nuk është vetëm një festival, por një thirrje për të rigjetur qytetin ndryshe: “Luani, përjetoni transformimin, bëhuni pjesë e këtij rizbulimi dhe dëshmitarë të mahnitjes.”/KultPlus.com

67 vjet më parë, më 29 korrik 1958, Kongresi Amerikan miratoi ligjin që çoi në krijimin e NASA-s, Agjencisë Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës. Ky ishte një hap i rëndësishëm në një periudhë kur Lufta e Ftohtë dhe gara për dominim në hapësirë po merrte intensitet. Ky akt ligjor erdhi si përgjigje ndaj suksesit të Bashkimit Sovjetik në vitin 1957, kur ata lëshuan satelitin Sputnik, duke hapur një fazë të re në eksplorimin e hapësirës.

Krijimi i NASA-s nuk ishte vetëm një reagim ndaj rivalitetit ndërkombëtar, por një hap i rëndësishëm drejt zhvillimit të një shkence dhe teknologjie që do të revolucionarizonte mënyrën si njerëzit e shihnin botën dhe hapësirën përreth. Gjatë dekadave që pasuan, NASA udhëhoqi disa nga arritjet më të mëdha të njerëzimit, përfshirë uljen e njeriut në Hënë në vitin 1969, misionet hulumtuese në Mars, zhvillimin e teleskopëve që na ofrojnë pamje mahnitëse nga universi, dhe sondat që kaluan përtej sistemit tonë diellor, shkruan KultPlus.

Sot, NASA mbetet një simbol i përpjekjeve njerëzore për të kaluar kufijtë e njohjes dhe për të eksploruar mundësitë e pafundme të hapësirës. Çdo mision, çdo teleskop, çdo hap i ri është një dëshmi e ëndrrës dhe guximit njerëzor për të kapërcyer gjithçka që është e njohur dhe për të prekur atë që duket e pamundur.

Në këtë përvjetor, është e qartë se ndikimi i NASA-s është shumë më i thellë se vetëm një agjenci shkencore; ajo është një katalizator i imagjinatës kolektive të njerëzimit dhe një dritare e mundësive të pafundme që na presin përpara./KultPlus.com

Në një letër të vitit 1809, të dërguar nga Preveza për nënën e tij, Lord Bajroni ka lënë një pasqyrë të veçantë dhe të thellë për shqiptarët, duke i përshkruar ata me fjalë që shpesh ngjallin emocione dhe reflektime mbi natyrën e tyre të lashtë dhe traditat e forta.

Bajroni shkruan për shqiptarët si “të lindur të ndershëm dhe besnikë”, megjithatë të ashpër, dhe i lavdëron ata si ndoshta “racën më të bukur në botë për nga paraqitja”. Ai nuk harron të përmend dhimbjen që e shoqëronte jetën e grave shqiptare, të cilat, sipas tij, përdoren si skllave dhe vuajnë nga trajtimi i keq i burrave, të cilët janë të gjithë luftëtarë, të fokusuar në luftë dhe gjah,shkruan KultPlus.

Këto fjalë të Bajronit janë një pasqyrë e thellë e përceptimit të tij për shqiptarët, por gjithashtu janë një ndërthurje e admirimit për bukurinë dhe ashpërsinë e jetës shqiptare, dhe e kritikës ndaj padrejtësisë që gratë përballojnë në këtë shoqëri:

“… Të gjithë shqiptarët janë të lindur të ndershëm dhe besnik, janë të ashpër… por janë ndoshta raca më e bukur në botë për nga paraqitja. Gratë e tyre janë përherë një gjë fisnike, por burrat i përdorin si skllave, i godasin, pra me pak fjalë janë si nën zgjedh’. Ato punojnë tokën, mbjellin dhe korrin. Merren me prerjen e drurëve në pyll e deri në rregullimin e rrugëve publike. Burrat janë të gjithë luftëtarë. Lufta dhe gjahu janë të vetmet zeje me të cilat ata merren”.

Dyqind vjet më parë, hipur mbi një anije me vela që voziste lumit Rhin, ylli i madh i poezisë botërore, lordi “me gjak blu”, Bajroni, u kthehet e iu thotë shokëve. “Tani më dëgjoni se do t’ju këndoj nja dy këngë arbërore.”
Dhe pastaj ia dha një sokëllime me një o-ooo të gjatë rrëqethëse sa i shastisi të gjithë e i la pa mend. Fjalët e kënduara shqip prej poetit të madh nuk i kuptonin. Por drithërima e melodisë së saj ta çante zemrën më dysh.

Në të njëjtën kohë, Bajroni është një nga poetët e parë perëndimorë që është mahnitur dhe frymëzuar nga kulturat e tjera, përfshirë shqiptaren. Ai ka pasur një dashuri të veçantë për këngët dhe traditat e popujve të Ballkanit. Madje, një episod shumë i njohur është ai që e ka shoqëruar me këndimin e këngëve arbërore në anijen e tij, duke kënduar një o-ooo që ngjalli drithërimë në zemrat e të gjithë atyre që e dëgjuan. Kjo melodiozitet i tij u bë një frymëzim dhe një kujtim i fortë për shqiptarët, të cilët asokohe nuk kishin asnjë mundësi të kuptonin fjalët, por i ndienin thellë emocionet e melodisë.

Lord Bajroni, një personalitet i njohur i letërsisë botërore, është një nga ata figura që, me shkëlqësinë e poezisë së tij dhe ndjeshmërinë për kulturore të popujve të tjerë, mbetet një ndër figurat që ka pasuruar pasur një lidhje të pazgjidhshme me Shqipërinë dhe shqiptarët./KultPlus.com

Çka është toksiciteti dhe ku fillon ai? A është vetëm në lumenjtë e ndotur dhe në tokën e helmuar, apo jeton edhe në sistemet që lejuan të bëhet kështu? A e mbajti gjallë fryma jonë, apo ishim thjesht indiferentë që nuk deshëm me pa?

Në edicionin e 15-të, Green Fest e vendos në qendër të reflektimit një temë që është njëkohësisht biologjike, sociale dhe shpirtërore: “Toxicity”. Toksiciteti nuk është veç një term shkencor për përbërjet e rrezikshme; është edhe një realitet i përditshëm – i mishëruar në vendimet që tolerojmë, në strukturat që nuk i sfidojmë dhe në heshtjen që shpesh zgjedhim.

Siç e përshkruan akademiku Rob Nixon, toksiciteti është “dhunë e ngadalshme” – një proces i ngadaltë, shpesh i padukshëm dhe i paemërtuar, që lë pasoja të përhershme te më të pambrojturit. Nga ajri që thithim e uji që pimë, te marrëdhëniet sociale dhe drejtësia mjedisore – gjithçka ndikohet nga ky helm i heshtur.

Green Fest këtë vit nuk e sjell temën për të tronditur, por për të shfaqur të padukshmen, për të pyetur, për të kërkuar kuptim:

A është Toka toksike, apo jemi ne toksikë për Tokën?
 Çka do të thotë me u detoksifiku si individë, si komunitet dhe si shoqëri?

A mund të shërojë arti atë që e ka dëmtuar shoqëria?

Përmes një programi artistik, kulturor e rekreativ, festivali synon të krijojë hapësira për reflektim, ndjeshmëri dhe shërim kolektiv – aty ku ndotja nuk është vetëm mjedisore, por edhe morale./KultPlus.com

Fundjava solli në Pazarin e Vjetër të Korçës një udhëtim muzikor nga zemra e Arbërisë, aktivitetin ArbNight – Ethno Pulse.

Ky aktivitet u organizuar nga Qendra e Artit, Kulturës dhe Inovacionit, në bashkëpunim me COD-in (Qendra për Hapje dhe Dialog) si dhe me mbështetjen e Bashkisë Korçë.

Mes tingujve të historisë dhe atmosferës magjike të rrugicave korçare, publiku u magjeps nga interpretimet e veçanta të fizarmonicistit arbëresh Pierpaolo Petta nga Piana degli Albanesi (Sicili), i shoqëruar nga këngëtari Bledi Polena dhe kitaristi Nuçiel Doko, shkruan atsh.

Koncerti pati pjesë të rralla të folklorit arbëresh të Sicilisë, si dhe këngë të dashura të muzikës arbëreshe, duke e bërë këtë mbrëmje të paharrueshme për qytetarët dhe turistët që qëndruan për ta shijuar deri në fund. ArbNight solli në çdo hap, një kujtim ku çdo tingull fliste arbërisht.

Studentët e Fakultetit Juridik të Universitetit të Prishtinës kanë arritur një sukses të jashtëzakonshëm, duke u renditur në vendin e 6-të në garën prestigjioze ndërkombëtare “Nuremberg Moot Court 2025”. Kjo është një arritje mbresëlënëse për ta, e cila tregon nivelin e lartë të përgatitjes dhe angazhimit të studentëve të juridikut të UP-së në fushën e së drejtës penale ndërkombëtare.

Rundet finale të garës u zhvilluan në ambientet historike të Gjykatës së Nurembergut, në Sallën Nr.600, aty ku u gjykuan përgjegjësit nazistë për krimet e Luftës së Dytë Botërore, nga data 23-26 Korrik 2025, në Nuremberg, Gjermani. Nga 140 ekipe që morën pjesë në fazën e shkrimit të memorandumeve, vetëm 40 ekipe u kualifikuan për rundet finale me gojë, dhe ekipi i Fakultetit Juridik të Universitetit të Prishtinës ishte një ndër to.

Ky sukses i studentëve të Universitetit të Prishtinës është një dëshmi e qartë e përgatitjes akademike dhe profesionale në fushën e drejtësisë ndërkombëtare, duke simuluar praktikën e Gjykatës Penale Ndërkombëtare (ICC) përballë një jurie të përbërë nga juristë të njohur botërorë, përfshirë profesorë, prokurorë dhe gjyqtarë.

Ekipi i përfaqësuesve të Fakultetit Juridik të UP-së ishte përbërë nga studentët: Morea Pula, Liza Rexhepi, Enxhi Avdyli, Rea Hadri dhe Greta Spahiu.

Ky rezultat tregon se studentët e Universitetit të Prishtinës janë jo vetëm të përgatitur për sfida akademike, por gjithashtu për të kontribuar në fushën e së drejtës ndërkombëtare me një nivel të lartë profesional./KultPlus.com

Umberto Eco përveç veprave të tij autoriale, la pas vetes edhe një koleksion të madh librash.

Shkroi letërsi, kritikë letrare, tekste akademike mbi semiotikën, por edhe studime për gjithçka, nga estetika mesjetare deri te media moderne.

Shkroi shumë. Por edhe lexoi shumë. Hapeni cilindo kapitull vepreje të tij. Fanepseni nga dija, informacioni dhe formimi i gjithanshëm.

Umberto Eco dëshmoi një mendje të thellë, por një Mendja e tillë kërkon një bibliotekë ose biblioteka të pasura.

Mund të imagjinojmë sa kala të tilla dijeje ka vizituar Eco në udhëtimet e tij nëpër botë. Ndërsa atë që ai e ndërtoi vetë, mund ta shohim në videon e mësipërme.

Edhe pse jo e pafundme si biblioteka e të gjithë librave të mundshëm të imagjinuar nga Borges, biblioteka private e shtëpisë së Ecos duket, nga këndvështrime të caktuara, pothuajse po aq e madhe.
Kamera e ndjek Umberto Econ teksa kalon raft pas rafti

Ata që reagojnë me “Uau! Z. Eco, çfarë bibliotekë keni! Sa prej këtyre librave keni lexuar?” dhe të tjerët – një pakicë shumë e vogël – të cilët kuptojnë se një bibliotekë private është një mjet kërkimi.
Librat e lexuar janë shumë më pak të vlefshëm se ato të palexuara.

Në faqet e librit të tij, “Pse librat zgjasin jetën” ai thotë diçka proverbiale.
“Kush nuk lexon, në moshën 70-vjeçare do të ketë jetuar vetëm një jetë: të vetën. Lexuesi do të ketë jetuar 5000 vjet: që kur Kaini vrau Abelin, kur Renzo u martua me Lucian, kur Leopardi admironte pafundësinë… sepse leximi është një pavdekësi”

Në testamentin e tij, vetë shkrimtari ka lënë porosi që një pjesë e librave të bibliotekës së tij t’i dërgohen Arkivit të Universitetit të Bolonjës. Librat e literaturës klasike ia ka lënë Bibliotekës Kombëtare të Brera-s në Milano.