Nga Besnik Bakiu
Muaji korrik është muaj i bekuar për ne shqiptarët, pasi kanë ndodhur 4 nga ngjarjet më të rëndësishme të historisë tonë.
Ky muaj Ă«shtĂ« muaji i pagĂ«zimit tĂ« shteteve shqiptare, pasi mĂ« 29 korrikut 1913 Konferenca e AmbasadorĂ«ve nĂ« LondĂ«r, njohu âde jureâ shtetin shqiptar tĂ« shpallur tĂ« pavarur mĂ« 28 nĂ«ntor 1912, si ââŠprincipatĂ« autonome, sovrane ⊠nĂ«n garancinĂ« e tĂ« gjashtĂ« Fuqiveâ, kurse mĂ« 22 korrik 2010 Gjykata NdĂ«rkombĂ«tare e DrejtĂ«sisĂ« e quajti tĂ« ligjshĂ«m DeklaratĂ«n e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s tĂ« 17 shkurtit 2008 dhe deklaroi se: ânuk ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare e as rezolutĂ«n 1244, si dhe as KornizĂ«n kushtetuese tĂ« UNMIK-utâ, por Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje tĂ« plotĂ« me to. Me kĂ«tĂ« vendim GJND (organ gjyqĂ«sor i OKB) vĂ«rtetoi kufijtĂ« dhe shtetĂ«sinĂ« e KosovĂ«s.
Muaji korrik është muaj kur u vendosen marrëdhëniet diplomatike mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, aleatit tonë të madh strategjik.
Kujtojmë edhe 2 korrikun 1990 e ambasadave, ku filloi shembja e regjimit komunist.
PritshmĂ«ria ime ishte qĂ« tĂ« gjitha kĂ«to ngjarje tĂ« kremtoheshin siç e meritonin shqiptarĂ«t kudo ndodhen. Por me heshtjen qĂ« i shoqĂ«roi, treguam se edhe kĂ«tĂ« radhĂ« ne shqiptarĂ«t nuk âzhgĂ«njejmĂ«â kurrĂ«, apo nuk na intereson shumĂ« tĂ« bĂ«rit shtet. KĂ«to 3 ngjarje nĂ« sytĂ« e historisĂ« duhej tĂ« ishin shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m, por kaluan pothuajse pa u pĂ«rmendur fare, si nĂ« hapĂ«sirĂ«n publike ashtu edhe atĂ« politike shqiptare nĂ« ShqipĂ«ri dhe KosovĂ«. E vetmja qĂ« u kujtua ishte ambasada e SHBA, kur deklaroi se: âJemi krenarĂ« pĂ«r partneritetin tonĂ« me ShqipĂ«rinĂ« pĂ«r tĂ« çuar pĂ«rpara sigurinĂ«, forcĂ«n dhe mirĂ«qenien tonĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«tâ. Lum ata qĂ« na kanĂ« ne, se kush e di sa probleme mund tâu dilnin, pa mbĂ«shtetjen tonĂ«!?
MirĂ« politika nĂ« dy anĂ«t e kufirit shqiptaro shqiptar ishte e zĂ«ne me âprobleme te mĂ«dhaâ. Ajo e KosovĂ«s pĂ«r votimin e 50 pĂ«r zgjedhjen e kryeparlamentares, kurse ajo e TiranĂ«s me gjetjen e hajdutit mes vedi, hajdutĂ«t qĂ« i kishin vjedhur vota shokut dhe mikut tĂ« tyre, apo me policin qĂ« nuk ndĂ«rhyri pĂ«r tĂ« ndarĂ« njĂ« sherr tĂ« turpshĂ«m nĂ« njĂ« lokal tĂ« VlorĂ«s. Po media, institucionet shkencore e kulturore qĂ« paguhen me taksat tona pĂ«r kĂ«to punĂ«, ku ishin?, apo Ă«shtĂ« koha plazhi dhe janĂ« âlodhur nga te punuaritâ?
Harresa, miqtĂ« e mi, Ă«shtĂ« njĂ« dukuri e zakonshme nĂ« pĂ«rditshmĂ«rinĂ« e rutinĂ«s tonĂ« njerĂ«zore dhe Ă«shtĂ« e dukshme tek individĂ«t. Siç thonĂ« shkencĂ«tarĂ«t, ajo Ă«shtĂ« njĂ« fenomen qĂ« shkaktohet nga shkalla e interesit pĂ«r tĂ« mbajtur mend, nga emocionet qĂ« shkakton njĂ« ngjarje, njĂ« dukuri, njĂ« lajm, njĂ« e dhĂ«nĂ«, si dhe nga rĂ«ndĂ«sia qĂ« merr zhvillimi i asaj qĂ« quhet âproces i ndodhiveâ
Po a mund të ndodh që procesi i harresës të ngjizet te grupet shoqërore, te popujt dhe kombet, tek elita politike dhe intelektuale e tyre, si në këtë rast?
Kjo është sa e turpshme aq dhe e frikshme. Për të amnistuar sado pak këtë harresë po sjellë në vëmendje të lexuesit diçka për këto ngjarje.
PAGĂZIMI I SHTETEVE SHQIPTARE
NĂ« 22 korrik 2010 u shpall Vendimi i GjykatĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« DrejtĂ«sisĂ«, si organ i AsamblesĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara, lidhur me Shpalljen e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s. Kryetari i GjykatĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« DrejtĂ«sisĂ«, z. Hisashi Owada tha mes tjerash se: âShpallja e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s mĂ« 17 shkurt tĂ« vitit 2008 nuk e ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tareâ. Me 10 vota pro dhe 4 kundĂ«r (Rusia, Sllovakia, Maroku, Sierra Leone) gjykata vendosi se Deklarata e PavarĂ«sisĂ« sĂ« KosovĂ«s nuk e ka shkelur tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare. Sipas saj nga tĂ« gjitha tĂ« dhĂ«nat del se PavarĂ«sia e KosovĂ«s nuk ka shkelur as rezolutĂ«n 1244, si dhe as KornizĂ«n Kushtetuese tĂ« UNMIK-ut.
Sot Republikën e Kosovës e kanë njohur formalisht 119 nga 193 shtete anëtare të OKB-së dhe 3 shtete që nuk janë anëtare të OKB.
MĂ« 29 korrikut 1913 Konferenca e AmbasadorĂ«ve nĂ« LondĂ«r, njohu âde jureâ shtetin shqiptar tĂ« shpallur tĂ« pavarur mĂ« 28 nĂ«ntor 1912, si ââŠprincipatĂ« autonome, sovrane ⊠nĂ«n garancinĂ« e tĂ« gjashtĂ« Fuqiveâ.
Me gjithë kufizimet e mëdha të këtij vendimi (legalizoi faktin që shqiptarët të ishin i vetmi popull në rruzullin tokësor që kufizohej me vetveten), ai pati një rëndësi të veçantë për fatet e Shqipërisë, pasi edhe pse territori dhe popullsia shqiptare u copëtuan rëndë e në shifra të frikshme, përsëri arriti të mbijetojë, nëpërmjet gjakut dhe sakrificave shekullore te burrave te cilëve iu dhëmbi kombi i tyre.
Ishin kĂ«to padrejtĂ«si ulĂ«ritĂ«se, qĂ« detyruan Imzot At Gjergj FishtĂ«n tĂ« akuzoj: âUh! EvropĂ«, ti kurva e motit!/QĂ« i re mohit, besĂ«s sĂ« Zotit!/Po, ĂĄ ky asht sheji i qytetnisĂ«?/Me da token e ShqypnisĂ«â.
Vendosja e marrëdhënieve diplomatike mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë
MĂ« 28 korrikut 1922 u vendosĂ«n pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« marrĂ«dhĂ«niet diplomatike SHBA-ShqipĂ«ri. NĂ« telegramin e 25 korrikut 1922, Sekretari i Shtetit Charles Evans Hughes informonte Komisionerin Amerikan nĂ« ShqipĂ«ri, Maxwell Blake, se mĂ« 28 korrik 1922, Blake âmund tâi dĂ«rgojĂ« Ministrit tĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme tĂ« ShqipĂ«risĂ« njoftimin me shkrim pĂ«r njohjen de jure tĂ« ShqipĂ«risĂ« nga Shtetet e Bashkuara.â MĂ« 4 dhjetor 1922, i dĂ«rguari i jashtĂ«zakonshĂ«m dhe Ministri FuqiplotĂ« Ulysses Grant-Smith i dorĂ«zoi kredencialet qeverisĂ« sĂ« ShqipĂ«risĂ« nĂ« TiranĂ«.
Në vitin 1922 SHBA i japin Shqipërisë dhe shqiptarëve statusin e kombit më të favorizuar. Përpara njohjes së ndërsjellë zyrtare, komisioneri amerikan Maxwell Blake shkëmbeu nota me Presidentin e Këshillit dhe Ministrin e Punëve të Jashtme të Shqipërisë Z. Xhafer Upi për të siguruar statusin e ndërsjellë të kombit më të favorizuar në traktatet e ardhshme tregtare midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara.
Në vitin 1945 themelohet nga SHBA, Trupa për Asistencë shtesë dhe Ndihmë, që tregon kujdesin e shtuar amerikan ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve përkundër orientimit kah lindja dhe sistemi komunist nga lidershipi i Shqipërisë së atëhershme.
Marrëdhëniet diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë u rivendosën më 15 mars, 1991, pas një ndërprerjeje prej 52 vjetësh. Ambasada e SHBA në Tiranë u hap më 1 tetor 1991, me Kristofer Hill si i Ngarkuar me Punë dhe i pasuar nga Ambasadori i SHBA William Eduin Rajerson, i cili ia paraqiti kredencialet e tij Qeverisë së Shqipërisë më 21 dhjetor 1991.
NĂ« ceremoninĂ« historike nĂ« vitin 1991 pĂ«r nĂ«nshkrimin e Memorandumit tĂ« MirĂ«kuptimit, i cili rivendoste marrĂ«dhĂ«niet diplomatike mes dy vendeve, NdihmĂ«s Sekretari i atĂ«hershĂ«m i Shtetit pĂ«r ĂĂ«shtjet Europiane dhe Kanadeze Rejmond G.H. Saitc, tha: âMarrĂ«dhĂ«nia midis vendeve tona fillon me vitet e hershme tĂ« kĂ«tij shekulli, kur Presidenti Willson i ofroi mbĂ«shtetjen amerikane shtetit tĂ« ri shqiptar. MarrĂ«dhĂ«nia nuk u harrua kurrĂ« nga mijĂ«ra amerikanĂ«t me origjinĂ« shqiptareâŠtĂ« cilĂ«t mbajtĂ«n kontaktet me atdheun e tyre gjatĂ« gjithĂ« kĂ«tyre viteve.â
NĂ« themelin e kĂ«tyre marrĂ«dhĂ«nieve qĂ«ndrojnĂ« figurat mĂ« tĂ« ndritura tĂ« kombit tonĂ«, nĂ« fillimet e shek.XX, si Fan Noli, Faik Konica, Kristo Floqi, Petro Nini Luarasi, Mehmet Konica, Mihal Gramenja, KostĂ« Ăekrezi apo Parashqevi Qiriazi, etj.
NĂ« ndryshim nga ne shqiptarĂ«t e sotĂ«m, Federata âVatraâ, nĂ« letrĂ«n e mirĂ«njohjes, qĂ« i dĂ«rgon Presidentit Wilson, i shkruan: âZotĂ«ri, a do tĂ« na lejoje ne, pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« njĂ« kombi tĂ« vogĂ«l, qĂ« gjithmonĂ« i ka vlerĂ«suar nderin, drejtĂ«sinĂ« dhe guximin si virtytet mĂ« tĂ« larta, qĂ« tâu shprehim Juve mirĂ«njohjen mĂ« tĂ« thellĂ« pĂ«r ndjesitĂ« tuaja fisnike, tĂ« cilave ju i keni dhĂ«nĂ« shprehje tĂ« tilla kaq tĂ« fuqishme? NĂ« to ne shohim shpalljen e lirisĂ« âŠâ.
MiqtĂ« e mi, siç ka thĂ«nĂ« Presidenti Roland Reagan: âAmerika Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« njĂ« ide, sesa njĂ« vend, Ă«shtĂ« dashuria pĂ«r liri pĂ«r dinjitet, qĂ« qĂ«ndron thellĂ« brenda zemrĂ«s tĂ« secilit prej neshâ.
Në përfundim dua të sjell në vëmendjen e lexuesit Walt Whitman, një nga zërat më të fuqishëm të poezisë amerikane, e njeh dhe e eksploroi në thellësi konceptin e harresës kolektive, veçanërisht në lidhje me pafundësinë e përvojës dhe zbehjen e kujtesës mirënjohëse dhe kalimin e kohës. Vërtet që mirënjohja dhe kujtesa kolektive ka natyrë kalimtare, ajo mund të zbehet, por nuk zhduket kurrë, pasi jeton si te individi ashtu edhe te narrativa e rrëfimit më të madh dhe të vazhdueshëm të kombit, që tregon dhe arsyet e qendrueshmërisë së një kombi, falë kujtesës dhe mirënjohjes së përjetshme. Falë kujtetesës dhe mirënjohjes kombet meritojnë respektin. Këtë marrëdhënie, mes kujtesës individuale dhe kolektive e shpreh mjaft mirë edhe poeti Mahmud Darwish, kur shkruan: përfaqëso vetëm vetven, por vetvetja është plot me kujtesë kolektive.
The post Harresë e turpshme dhe e frikshme first appeared on JavaNews.al.
Login
