Bashkimi Evropian po e paraqet veten si një strehë të sigurt për akademikët që përballen me shkurtime fondesh në SHBA, ndërkohë që kërkon të tërheqë talentet më të mira me grante të zgjeruara dhe liri kërkimore.
Pasi Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ngrin miliarda dollarë fonde për universitetet kryesore derisa ato të pranojnë një listë kërkesash, Bashkimi Evropian (BE) sheh një mundësi për të tërhequr mendjet dhe akademikët më të mirë.
Komisioni Evropian dhe disa universitete evropiane kanĂ« njoftuar njĂ« sĂ«rĂ« programesh qĂ« synojnĂ« tâu ofrojnĂ« liri akademike studiuesve amerikanĂ« nĂ«se ata zhvendosen nĂ« EvropĂ«, veçanĂ«risht atyre qĂ« janĂ« nĂ« shĂ«njestĂ«r tĂ« administratĂ«s Trump nĂ« fushat e imunologjisĂ« dhe sĂ«mundjeve ngjitĂ«se, ndryshimeve klimatike dhe shkencave shoqĂ«rore qĂ« lidhen me studimet e gjinisĂ«, diversitetit dhe migrimit.
Akademikë evropianë kanë thënë se, ndërsa homologët e tyre në SHBA përballen me ndërhyrje politike dhe humbje vendesh pune, ata u detyruan të vepronin dhe të ofronin çdo ndihmë që mundin.
Universitetet evropiane hapin dyert për studiuesit amerikanë
âĂshtĂ« skandaloze dhe e pajustifikuarâ, tha pĂ«r DW nĂ« telefon Maria Leptin, presidente e KĂ«shillit Evropian tĂ« KĂ«rkimit (ERC), agjencisĂ« publike tĂ« kĂ«rkimit tĂ« BE pĂ«r shkencĂ«n dhe teknologjinĂ«. âKam shumĂ« miq dhe kolegĂ« nĂ« SHBA dhe Ă«shtĂ« tronditĂ«se tĂ« shohĂ«sh se çfarĂ« po ndodh atje.â
Jan Danckaert, rektor i Vrije Universiteit Brussel (VUB), e pĂ«rshkroi kĂ«tĂ« si âtĂ« dhimbshmeâ. âStudiuesit duhet tĂ« mbrohen sa mĂ« shumĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« e mundur nga ndikimi politik. Por nĂ« SHBA, ne shohim pikĂ«risht tĂ« kundĂ«rtĂ«n. Qeveria ndĂ«rhyn pĂ«r arsye politikeâ, tha Danckaert pĂ«r DW.
VUB ka caktuar fonde dhe ka krijuar njĂ« pikĂ« kontakti pĂ«r tĂ« informuar akademikĂ«t e shquar qĂ« dĂ«shirojnĂ« tĂ« zhvendosen nĂ« Bruksel, veçanĂ«risht âstudiuesit e shkĂ«lqyer qĂ« aktualisht punojnĂ« nĂ« SHBA, kĂ«rkimi i tĂ« cilĂ«ve Ă«shtĂ« nĂ« rrezikâ.
âMenduam se do tĂ« ishte mirĂ« tĂ« bĂ«nim publicitet konkretisht nĂ« SHBAâ, tha ai, âsepse studiuesit amerikanĂ« po shohin njĂ« ulje tĂ« ndjeshme tĂ« fondeve dhe mund tĂ« jenĂ« tĂ« interesuar tĂ« vazhdojnĂ« kĂ«rkimin e tyre me ne nĂ« Bruksel». VUB ka marrĂ« tashmĂ« dhjetĂ«ra kĂ«rkesa nga studiues amerikanĂ«.
Universiteti Aix Marseille (AMU) nĂ« FrancĂ« ka lançuar programin âHapĂ«sirĂ« e Sigurt pĂ«r ShkencĂ«nâ, duke kĂ«rkuar tĂ« rekrutojĂ« deri nĂ« 15 shkencĂ«tarĂ« amerikanĂ« qĂ« mund tĂ« ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuar ose tĂ« penguar nĂ« kĂ«rkimin e tyre dhe dĂ«shirojnĂ« tĂ« vazhdojnĂ« punĂ«n e tyre nĂ« njĂ« mjedis tĂ« favorshĂ«m pĂ«r inovacionin, pĂ«rsosmĂ«rinĂ« dhe lirinĂ« akademike.
âNe besojmĂ« se mund tĂ« mbledhim deri nĂ« 15 milionĂ« euro pĂ«r njĂ« program trevjeçar dhe do tĂ« punojmĂ« me institucionet lokale pĂ«r tĂ« pritur afĂ«rsisht 15 studiuesâ, thuhet nĂ« njĂ« deklaratĂ« nga Eric Berton, President i Universitetit Aix-Marseille, nĂ« faqen e internetit tĂ« institucionit.
BE premton viza më të lehta dhe më shumë fonde për shpërngulje
Ekaterina Zaharieva, Komisionerja Evropiane për Bizneset e Reja, Kërkimin dhe Inovacionin, tha se BE po ndiqte nga afër zhvillimet e fundit përtej Atlantikut dhe ishte e gatshme të ndihmonte.
«Evropa ju sheh», tha ajo, duke i siguruar kolegĂ«t amerikanĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« e paraqiti EvropĂ«n si njĂ« vend tĂ«rheqĂ«s pĂ«r tĂ« ndjekur kĂ«rkimin e tyre. NĂ« njĂ« letĂ«r tĂ« nĂ«nshkruar nga 12 qeveri evropiane â Gjermania, Franca, Republika Ăeke, Austria, Sllovakia, Greqia dhe dy shtete baltike â shtetet anĂ«tare i bĂ«jnĂ« thirrje Komisionit tĂ« marrĂ« masa konkrete pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr studiues amerikanĂ«.
Në përgjigje, BE ka thënë se po punon për një strategji të re për vizat, e cila do të zbulohet më vonë këtë vit, dhe ka nisur një projekt të ri për të ofruar përfitime më të mëdha dhe periudha më të gjata rekrutimi për studiuesit e nivelit të lartë që zhvendosen në Evropë.
Në të njëjtën kohë, BE ka vendosur të dyfishojë grantet e dhëna shkencëtarëve dhe akademikëve të përzgjedhur nga ERC, i cili vlerëson aplikimet nga e gjithë bota. Rritja e kostove të shpërnguljes vjen në një kohë kur studiuesit amerikanë po përballen me një betejë me qeverinë e tyre.
Zaharieva deklaroi se ERC aktualisht ofron një ndihmë prej 1 milion eurosh për shpërnguljen, por BE do ta rrisë këtë shumë në 2 milion euro këtë vit. Kjo do ta rrisë grantin fillestar total në 3.5 milionë euro dhe grantin paraprak në 4.5 milionë euro për secilin bursist gjatë një periudhe pesëvjeçare, duke u lejuar atyre të krijojnë një ekip kërkimor nëse është e nevojshme. Të gjithë bursistët duhet ta kenë mbajtur titullin e doktoraturës prej të paktën dy vjetësh.
Presidentja e ERC-sĂ«, Maria Leptin, i tha DW-sĂ« se financimi shtesĂ« pĂ«r studiuesit qĂ« shpĂ«rngulen nga jashtĂ« EvropĂ«s, i cili tani do tĂ« rritet, ndihmon nĂ« mbulimin e âkostove tĂ« pazakontaâ, siç Ă«shtĂ« âzhvendosja e njĂ« laboratori ose ekipi kĂ«rkimor nĂ« EvropĂ« ose blerja e pajisjeve tĂ« shtrenjtaâ tĂ« nevojshme pĂ«r njĂ« projekt kĂ«rkimor. Por ajo shton se ndihma nuk Ă«shtĂ« âdhuratĂ«â, pĂ«rkundrazi bazohet nĂ« meritĂ«.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, BE ka vendosur tĂ« fiksojĂ« lirinĂ« e kĂ«rkimit shkencor nĂ« ligjin e BE pĂ«r tĂ« rritur tĂ«rheqjen ndaj akademikĂ«ve dhe pĂ«r tâu ofruar atyre sigurinĂ« qĂ« u nevojitet pĂ«r tĂ« zhvendosur jetĂ«n e tyre jashtĂ« vendit.
A është e vonuar Evropa?
Disa qeveri evropiane kanë paraqitur planet e tyre. Sipas raportimeve të medias, qeveria holandeze planifikon të investojë miliona për të tërhequr shkencëtarë, veçanërisht nga SHBA. Presidenti katalanas Salvador Illa shpalli Urën e Talenteve Katalane, një program prej 30 milionë eurosh që do të financojë më shumë se 70 studiues amerikanë.
Qyteti i Berlinit ka krijuar njĂ« fond tĂ« posaçëm pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr studiues amerikanĂ«, dhe disa akademikĂ« tĂ« shquar gjermanĂ«, pĂ«rfshirĂ« Nicola Fuchs-SchĂŒndeln, ekonomiste gjermane, dhe Moritz Schularick, profesor i makroekonomisĂ« nĂ« Universitetin e Bonit, i kanĂ« bĂ«rĂ« thirrje qeverisĂ« tĂ« bĂ«jĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ«.
Evropianë të tjerë argumentojnë se, ndërsa përpjekjet e fundit janë një fillim i mirë, BE ka qenë i ngadaltë në vendosjen e tij si një destinacion kryesor për studiuesit më të mirë.
âJam i befasuar qĂ« Evropa duhet tĂ« presĂ« derisa situata nĂ« SHBA tĂ« bĂ«het e mjerueshme pĂ«rpara se tĂ« thotĂ« tani se duhet ta bĂ«jmĂ« atĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r akademikĂ«tâ, tha Leptin. âEvropa duhet ta bĂ«jĂ« veten tĂ«rheqĂ«se pavarĂ«sisht nga ato qĂ« ndodhin.â /DW
The post BE josh shkencëtarët amerikanë që janë mërzitur me Trump appeared first on Lapsi.al.