Më shumë se 60 vende në mbarë botën po përpiqen të përballen me valën më të fundit të tarifave tregtare të vendosura nga presidenti amerikan Donald Trump, të cilat hynë në fuqi të enjten.
Përfaqësues të industrisë nga vende të pasura dhe të varfra paralajmëruan për humbje të vendeve të punës, pasi tarifat që shkojnë nga 10% deri në 41% përmbysën sistemin shumëdekadësh të tregtisë ndërkombëtare. Ndër më të goditurit janë Zvicra me 39%, Brazili me 40% dhe Siria me 41%.
Në të gjithë globin, qeveritë po përpiqen të marrin masa urgjente, pasi paralajmërimet e Trumpit u shndërruan në realitet në mesnatë, sipas kohës lokale të Uashingtonit.
Reagime të ashpra nga Brazili dhe Zvicra
Qeveria braziliane njoftoi se po pĂ«rgatit njĂ« plan ndihme pĂ«r kompanitĂ« e prekura. Presidenti Luiz InĂĄcio Lula da Silva i quajti tarifat âshantazh tĂ« papranueshĂ«mâ. Zvicra deklaroi se do tĂ« kĂ«rkojĂ« rifillim tĂ« bisedimeve me SHBA-nĂ«, pas njĂ« pĂ«rpjekjeje tĂ« fundit tĂ« presidentes Karin Keller-Sutter nĂ« Uashington, e cila nuk arriti tĂ« ndalojĂ« vendosjen e tarifĂ«s 39%.
Pas njĂ« mbledhjeje emergjente, kabineti zviceran deklaroi se kĂ«to tarifa do tĂ« sjellin ânjĂ« barrĂ« tĂ« madhe pĂ«r ekonominĂ« zvicerane tĂ« orientuar drejt eksportitâ. Keller-Sutter e quajti situatĂ«n âjashtĂ«zakonisht tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r sektorĂ«t e prekur, kompanitĂ« dhe punonjĂ«sit e tyreâ.
Reagime në Azi dhe Evropë
Presidenti i Tajvanit, Lai Ching-te, deklaroi se tarifa 20% ndaj vendit tĂ« tij njĂ« aleat kyç i SHBA-sĂ« ishte âe pĂ«rkohshmeâ dhe se bisedimet me Uashingtonin po vazhdojnĂ«.
Irlanda, e cila është pjesë e një marrëveshjeje BE-SHBA që cakton një tavan tarifor prej 15%, njoftoi se do të publikojë një plan të ri për të diversifikuar ekonominë e saj, e cila varet në masë të madhe nga shumë kompani amerikane si Intel, Pfizer dhe Johnson & Johnson.
NdĂ«rkohĂ«, edhe pse Lesoto pĂ«rfitoi njĂ« ulje tĂ« minutĂ«s sĂ« fundit nga 50% nĂ« 15%, autoritetet lokale njoftuan se ekonomia tashmĂ« Ă«shtĂ« dĂ«mtuar rĂ«ndĂ«. Prodhuesit e tekstileve, qĂ« furnizojnĂ« kompani amerikane si Leviâs dhe Walmart, thanĂ« se pasiguria e muajve tĂ« fundit ka çuar nĂ« anulime porosish dhe humbje vendesh pune.
Laosi dhe vendet me deficit tregtar të goditura rëndë
Laosi, njĂ«soj si Brazili dhe Myanmari, u godit me njĂ« tarifĂ« 40% pĂ«r shkak tĂ« pabarazisĂ« tregtare me SHBA-nĂ«. Johannes Somers, drejtues i kompanisĂ« sĂ« prodhimit tĂ« veshjeve Diep Vu, tha pĂ«r AFP se kjo tarifĂ« Ă«shtĂ« âgozhda e fundit nĂ« arkivolâ pĂ«r industrinĂ« eksportuese. Kryetari i ShoqatĂ«s sĂ« IndustrisĂ« sĂ« Veshjeve tĂ« Laosit, Xaybandith Rasphone, paralajmĂ«roi se mbi 20,000 punonjĂ«s mund tĂ« preken.
Tarifat âreciprokeâ dhe ndikimi nĂ« partnerĂ«t tregtarĂ«
Shtëpia e Bardhë i kishte shpallur tarifat një javë më parë, pak para afatit të mëparshëm të 1 gushtit. Trump pretendoi në rrjete sociale se miliarda dollarë do të fillonin të rrjedhin drejt SHBA-së si rezultat i masave të reja.
Megjithatë, tarifat zakonisht rëndojnë mbi importuesit dhe, rrjedhimisht, mbi konsumatorët, pasi kostoja përkthehet në çmime më të larta për mallrat e huaja.
Presidenti amerikan akuzoi njĂ« âgjykatĂ« tĂ« majtĂ« radikaleâ se po tenton tĂ« ndalojĂ« masat, duke iu referuar njĂ« çështjeje nĂ« gjykatĂ«n e apelit qĂ« po shqyrton nĂ«se Trump ka tejkaluar autoritetin e tij nĂ« vendosjen e tarifave.
Disa vende, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Tajlandën, Kamboxhën, Vietnamin, Indonezinë, Filipinet, Japoninë, Korenë e Jugut, Pakistanin dhe BE-në, kanë arritur marrëveshje për uljen ose pezullimin e tarifave.
Marrëveshja e pjesshme BE-SHBA dhe kritikat nga industria gjermane
Ndërkohë që BE është i vetmi partner tregtar me një normë bazë prej 15% që përfshin edhe tarifat e mëparshme, disa mallra si djathi do të taksohen me 15% në vend të 29.9%. Megjithatë, marrëveshja është ende në proces dhe tarifat për makinat dhe pjesët e makinave (27.5%) mbeten në fuqi.
Presidentja e ShoqatĂ«s Gjermane tĂ« IndustrisĂ« sĂ« Automjeteve, Hildegard MĂŒller, deklaroi se marrĂ«veshja ânuk ka sjellĂ« as qartĂ«si dhe as pĂ«rmirĂ«simâ.
âTarifat pĂ«r sektorin e automjeteve dhe pjesĂ«ve rezervĂ« janĂ« ende njĂ« barrĂ« e rĂ«ndĂ« pĂ«r prodhuesit gjermanĂ« dhe pĂ«r tregtinĂ« transatlantike. ĂshtĂ« thelbĂ«sore qĂ« marrĂ«veshja tĂ« finalizohet dhe lehtĂ«simet tĂ« zbatohen sa mĂ« parĂ«,â theksoi ajo.
India përballet me tarifë shtesë për naftën ruse
India, e cila pĂ«rballet me njĂ« tarifĂ« 25%, rrezikon qĂ« ajo tĂ« dyfishohet nĂ« 50% pas njĂ« urdhri ekzekutiv tĂ« nĂ«nshkruar nga Trump tĂ« mĂ«rkurĂ«n. Ky vendim u mor si hakmarrje pĂ«r blerjet e IndisĂ« nga Rusia. Delhi ka 21 ditĂ« pĂ«r tâiu pĂ«rgjigjur, ndĂ«rsa Trump ka kĂ«rcĂ«nuar se do tĂ« pĂ«rdorĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n strategji edhe ndaj vendeve tĂ« tjera qĂ« furnizojnĂ« RusinĂ«.