❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Sula: Rikuperimi i trupave të të zhdukurve të komunizmit, mundësi për të bërë paqe me të shkuarën

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Maela Marini

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Autoriteti i Dosjeve, nĂ« bashkĂ«punim me Universitetin “Luigj Gurakuqi” ShkodĂ«r, mbajti sot, nĂ« kuadĂ«r tĂ« DitĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« Personave tĂ« Zhdukur (30 gusht),  simpoziumin me temĂ«: “Kufiri i ShpresĂ«s dhe i Vdekjes, 1944–1991. Shkodra pĂ«rballĂ« sĂ« kaluarĂ«s.”

Pjesëmarrës në këtë aktivitet ishin kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, ambasadori i Bashkimit Europian Silvio Gonzato si dhe ambasadori i OSBE-së, Michel Tarran, dy institucione që prej vitit 2017 bashkëpunojnë ngushtë me Autoritetin për trajtimin e çështjes së personave të zhdukur gjatë regjimit komunist në Shqipëri.

Të pranishëm ishin gjithashtu deputetja Greta Bardeli, përfaqësues të institucioneve publike, përfaqësues të komuniteteve fetare, të afërm të viktimave dhe të mbijetuar.

Ambasadori i BE-së, Silvio Gonzato, u shpreh se ballafaqimi me të shkuarën është një domosdoshmëri, jo një opsion.

“PĂ«rballja me vrasjet nĂ« kufi dhe fenomenin e zhdukjes Ă«shtĂ« çështje dinjiteti njerĂ«zor. Demokracia Ă«shtĂ« e fortĂ« vetĂ«m kur drejtĂ«sia tranzitore zbatohet. Qyteti i ShkodrĂ«s duhet tĂ« kthehet nĂ« njĂ« vend kujtese, me muze dhe hapĂ«sira pĂ«rkujtimore”, shtoi ai.

Gonzato përcolli edhe shqetësimin e shumë ish-të përndjekurve që ende presin kompensimet, duke theksuar se ky proces nuk mund të shtyhet pafund. Ambasadori përmendi gjithashtu bashkëpunimin me ICMP për hartimin e protokolleve të kërkimit të personave të zhdukur.

Kryetarja e Autoritetit, Gentiana Sula, pranoi vonesat në ecurinë e procesit për rikuperimin e trupave të të zhdukurve gjatë regjimit komunist.

“Deri tani janĂ« bĂ«rĂ« hapa administrativĂ«, por qetĂ«sia pĂ«r familjet qĂ« ende nuk kanĂ« njĂ« varr pĂ«r tĂ« afĂ«rmin do tĂ« vijĂ« vetĂ«m kur tĂ« nisin gĂ«rmimet e para. NjĂ« ShqipĂ«ri qĂ« i gjen bijtĂ« e vet Ă«shtĂ« njĂ« ShqipĂ«ri mĂ« e mirĂ«. TĂ« vdekurit dhe ata qĂ« kanĂ« vuajtur kĂ«rkojnĂ« llogaridhĂ«nie historike; pĂ«r tĂ« gjallĂ«t, kjo Ă«shtĂ« njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« paqe me tĂ« shkuarĂ«n; dhe pĂ«r tĂ« rinjtĂ«, pĂ«r tĂ« mbyllur plagĂ«t qĂ« u janĂ« trashĂ«guar brez pas brezi”, tha ajo.

Rektori i Universitetit, Tonin Gjuraj, theksoi rolin e studimit shkencor. “Detyra jonĂ« Ă«shtĂ« tĂ« hulumtojmĂ« mbi dokumentet, tĂ« analizojmĂ« dĂ«shmitĂ« dhe ta kthejmĂ« kĂ«tĂ« njohje nĂ« pjesĂ« tĂ« ndĂ«rgjegjes kombĂ«tare e tĂ« edukimit universitar. Kujtesa nuk duhet tĂ« mbetet e ngujuar nĂ« dhimbje, por tĂ« kthehet nĂ« njĂ« proces tĂ« vazhdueshĂ«m kĂ«rkimi, mĂ«simi dhe reflektimi. Harrimi Ă«shtĂ« njĂ« formĂ« e dytĂ« e vdekjes dhe ne nuk duhet ta lejojmĂ« atĂ«â€, shtoi ai.

NĂ« vijim, u prezantua edhe projekti artistik pĂ«r ngritjen e Memorialit “Muri i Gjakut” nĂ« ShkodĂ«r, ide e deputetes Greta Bardeli, qĂ« do tĂ« shĂ«rbejĂ« si hapĂ«sirĂ« reflektimi dhe nderimi pĂ«r viktimat e komunizmit.

Simpoziumi vijoi me prezantimet e 13 studiuesve nga trupa akademike e Universitetit të Shkodrës, institucione të tjera shkencore dhe studiues të pavarur. Kumtesat adresuan temat: si vrasjet në kufi dhe dhimbja e familjeve, mungesa e drejtësisë dhe rikthimi i së vërtetës historike, qëndresa e grave malësore përballë terrorit ,mekanizmat e kontrollit dhe dhunës shtetërore, arratisjet e intelektualëve dhe klerit, trauma ndërbreznore dhe pasojat e saj.

Në hyrje të simpoziumit, AIDSSH organizoi një ekspozitë me dokumente arkivore të krijuara nga Dega e Punëve të Brendshme, e cila hedh dritë mbi mënyrën se si regjimi ngriti një rrjet kontrolli, frike dhe ndëshkimi mbi qytetarët.

Në mbi 6 mijë faqe dokumentesh të ekspozuara dëshmohen fatet e mijëra individëve, institucioneve dhe vetë qytetit të Shkodrës, që për dekada u mbajt nën një kontroll të hekurt.

Nga dokumentet dhe dëshmitë u evidentuan kalimet e ndaluara në kufirin verior (Liqeni i Shkodrës, Buna, Hani i Hotit), ku për dekada u zhvilluan tragjedi njerëzore: qindra burra, gra dhe të rinj humbën jetën; të tjerë u arrestuan, u internuan apo u zhdukën pa gjurmë.

Në këtë simpozium u përkujtuan edhe viktimat e fundit të vrara në kufi në vitin 1990, mes tyre: Elez Kraja (29 vjeç), Dhurata Sokoli (24 vjeçe), Vat Beci (25 vjeç), Nini Hoti (25 vjeç), Pëllumb Pellumbi (17 vjeç), Osman Xhakolli (23 vjeç) dhe tragjikisht Anisa Gruda, vetëm 5 vjeçe, e vrarë në Shirokë, ndërsa arratisej me familjen e saj.

Ky simpozium e vendos Shkodrën në qendër të kujtesës historike, duke i dhënë një zë viktimave dhe një thirrje shoqërisë, të mos harrojmë dhe të mos përsërisim kurrë më krimet e së shkuarës.

/m.m/j.p/

The post Sula: Rikuperimi i trupave të të zhdukurve të komunizmit, mundësi për të bërë paqe me të shkuarën appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

IKMT prish 41 objekte të paligjshme në Kepin e Rodonit

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Maela Marini

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Inspektorati KombĂ«tar i Mbrojtjes sĂ« Territorit po vijon aksionin pĂ«r shembjen e objekteve pa leje nĂ« zonĂ«n e Kepit tĂ« Rodonit nĂ« DurrĂ«s.

Gjatë ditës së sotme janë prishur 19 ndërtime të paligjshme, duke çuar në 41 objekte të shembura.

IKMT njofton se puna në terren po vazhdon në bashkëpunim me Policinë e Shtetit, për pastrimin e plotë të territorit dhe mbrojtjen e vijës bregdetare.

Aksioni i prishjes së ndërtimeve pa leje përgjatë gjithë vijës bregdetare po vijon me synimin e rikthimit të hapësirave publike dhe mbrojtjen e territorit.

IKMT shpreh angazhimin pĂ«r tĂ« vepruar me transparencĂ«, duke siguruar qĂ« hapĂ«sirat publike t’u rikthehen qytetarĂ«ve.

/m.m/j.p/

The post IKMT prish 41 objekte të paligjshme në Kepin e Rodonit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Kreditë me probleme qëndrojnë në 4%

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – KreditĂ« me probleme u reduktuan lehtĂ« gjatĂ« muajit qershor, raporton Banka e ShqipĂ«risĂ«.

Përqindja e këtij treguesi ndaj totalit të kredive arriti në 4.01%, pas një rritje të lehtë në 4.12% gjatë majit.

E përkthyer në vlerë absolute në bilancet e bankave tregtare në vend janë 357 milionë euro kredi e keqe.

Përgjatë vitit të fundit Banka e Shqipërisë ka lehtësuar gradualisht politikën monetare, duke e bërë më të lirë huamarrjen për qytetarët dhe bizneset.

Ekspertët e Bankës së Shqipërisë, ashtu si edhe anketat tregojnë një aftësi paguese të përmirësuar të familjarëve, por dhe një ndikim të zhvlerësimit të euros në statistika.

The post Kreditë me probleme qëndrojnë në 4% appeared first on Gazeta Si.

↗

Kaos në CDC pas refuzimit të Susan Monarez për të dhënë dorëheqjen

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

AvokatĂ«t e saj: “U shĂ«njestrua sepse mbrojti publikun duke mos miratuar urdhra tĂ« pabazuar shkencĂ«risht”

Agjencia mĂ« e lartĂ« e shĂ«ndetit publik nĂ« SHBA u zhyt tĂ« mĂ«rkurĂ«n nĂ« kaos, pasi administrata Trump tentoi tĂ« shkarkojĂ« drejtoreshĂ«n e saj, Susan Monarez, e cila ishte betuar nĂ« detyrĂ« mĂ« pak se njĂ« muaj mĂ« parĂ«. AvokatĂ«t e Monarez thanĂ« se ajo nuk do tĂ« jepte dorĂ«heqjen dhe se ishte “shĂ«njestruar” pĂ«r qĂ«ndrimin e saj pro-shkencĂ«s.

NĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« Departamentit tĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ« dhe ShĂ«rbimeve Sociale (HHS) u tha se: “Susan Monarez nuk Ă«shtĂ« mĂ« drejtoreshĂ« e Qendrave pĂ«r Kontrollin dhe Parandalimin e SĂ«mundjeve (CDC). E falĂ«nderojmĂ« pĂ«r shĂ«rbimin e saj tĂ« pĂ«rkushtuar ndaj popullit amerikan.” Por avokatĂ«t e saj reaguan menjĂ«herĂ«, duke theksuar se Monarez “as nuk ka dhĂ«nĂ« dorĂ«heqjen, as nuk ka marrĂ« njĂ« njoftim zyrtar nga ShtĂ«pia e BardhĂ« pĂ«r shkarkimin”.

Sipas raportimeve të Washington Post dhe New York Times, Monarez ra në konflikt me sekretarin e Shëndetësisë, Robert F. Kennedy Jr., pasi refuzoi të mbështeste ndryshime drastike në politikat e vaksinimit në SHBA.

AvokatĂ«t e saj, Mark Zaid dhe Abbe David Lowell, deklaruan: “Fillimisht u sulmuan komitetet kĂ«shillimore tĂ« pavarura dhe ekspertĂ«t karriere. MĂ« pas, shkarkimi i shkencĂ«tarĂ«ve me pĂ«rvojĂ«. Tani, Sekretari Kennedy dhe HHS po pĂ«rdorin shĂ«ndetin publik pĂ«r pĂ«rfitime politike, duke vĂ«nĂ« nĂ« rrezik miliona amerikanĂ«. Kur Susan Monarez refuzoi tĂ« vuloste direktiva tĂ« rrezikshme dhe jo shkencore, ajo zgjodhi tĂ« mbrojĂ« publikun dhe jo agjendat politike. PĂ«r kĂ«tĂ«, ajo u shĂ«njestrua.”

Dorëheqje zinxhir në agjenci

Largimi i Monarez shkaktoi një valë dorëheqjesh në agjenci. Tre drejtues të tjerë të CDC dhanë dorëheqjen publikisht.

MĂ« i bujshmi ishte Dr. Demetre Daskalakis, drejtor i QendrĂ«s KombĂ«tare pĂ«r Imunizim dhe SĂ«mundje Respiratore, i cili shkroi: “Nuk mund tĂ« vazhdoj mĂ« kĂ«tĂ« rol pĂ«r shkak tĂ« politizimit tĂ« shĂ«ndetit publik. Ju jeni ekipi mĂ« i mirĂ« me tĂ« cilin kam punuar ndonjĂ«herĂ«, por ky errĂ«sim mbi profesionin tonĂ« nuk mĂ« lejon tĂ« qĂ«ndroj.”

E njĂ«jta shqetĂ«sim u shpreh nga Dr. Deb Houry, shefe mjekĂ«sore e CDC: “PĂ«r tĂ« mirĂ«n e kombit dhe botĂ«s, shkenca nĂ« CDC nuk duhet censuruar kurrĂ« apo tĂ« ndalet pĂ«r arsye politike.”
Gjithashtu, dorëheqjen e dha edhe Daniel Jernigan, drejtues i Qendrës për Sëmundjet Infektive Zoonotike.

Vendimet për vaksinat ndezin polemikat

VetĂ«m disa orĂ« para shkarkimit tĂ« Monarez, Kennedy pĂ«rshĂ«ndeti vendimin e FDA-sĂ« pĂ«r tĂ« revokuar autorizimin e emergjencĂ«s pĂ«r vaksinat kundĂ«r Covid-19 tĂ« Pfizer, Moderna dhe Novavax – vaksina qĂ« sipas ekspertĂ«ve tĂ« CDC kanĂ« shpĂ«tuar 3.2 milionĂ« jetĂ« nĂ« SHBA. TashmĂ«, vaksinat lejohen vetĂ«m pĂ«r personat mbi 65 vjeç ose ata me sĂ«mundje kronike, dhe pĂ«rdorimi i tyre do tĂ« varet nga njĂ« panel kĂ«shillimor i riformuar prej Kennedy-t, ku janĂ« pĂ«rfshirĂ« edhe kundĂ«rshtarĂ« tĂ« vaksinave.

Kritika nga ekspertët

Monarez, 50 vjeç, ishte drejtoresha e 21-të e CDC-së dhe e para që kaloi përmes konfirmimit të Senatit pas ligjit të vitit 2023. Me betimin e saj më 31 korrik, ajo u bë drejtuesja me mandatin më të shkurtër në historinë 79-vjeçare të agjencisë.

NdĂ«rkohĂ«, ekspertĂ«t e shĂ«ndetit publik paralajmĂ«rojnĂ« pĂ«r pasojat. Dr. Craig Spencer, profesor nĂ« Universitetin Brown, shkroi: “Ajo qĂ« po ndodh nĂ« CDC duhet tĂ« frikĂ«sojĂ« çdo amerikan. Nuk dihet nĂ«se drejtoresha e sapo-konfirmuar Ă«shtĂ« shkarkuar apo jo. Kaos total. ProfesionistĂ« me karrierĂ« kanĂ« dhĂ«nĂ« dorĂ«heqjen sonte – kjo Ă«shtĂ« njĂ« alarm i madh.”

Dr. Ashish Jha, ish-koordinatori pĂ«r pandeminĂ« nĂ« administratĂ«n Biden, e quajti situatĂ«n: “ShkatĂ«rrim total i udhĂ«heqjes nĂ« CDC. Drejtoresha Ă«shtĂ« jashtĂ«, shumica e drejtuesve kryesorĂ« kanĂ« dhĂ«nĂ« dorĂ«heqjen. Gjithçka Ă«shtĂ« rrĂ«nuar, pĂ«r shkak tĂ« udhĂ«heqjes sĂ« Kennedy-t.”

The post Kaos në CDC pas refuzimit të Susan Monarez për të dhënë dorëheqjen appeared first on Revista Monitor.

↗

India mes poshtërimit dhe provës për superfuqi

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Tarifat e Trump dhe afrimi me Pakistanin e sfidojnë Nju Delhin, por i hapin edhe një mundësi të re historike

ËshtĂ« e pazakontĂ« tĂ« pĂ«rjetosh njĂ«kohĂ«sisht poshtĂ«rim, shfajĂ«sim dhe njĂ« provĂ« vendimtare. Por pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« situata ku ndodhet sot India. Presidenti Donald Trump ka prishur 25 vite diplomaci, duke u afruar me Pakistanin pas konfliktit tĂ« majit dhe duke e veçuar IndinĂ« me tarifa mĂ« tĂ« larta se ndaj KinĂ«s. Pasojat pĂ«r vendin mĂ« tĂ« populluar nĂ« botĂ« dhe ekonominĂ« e pestĂ« mĂ« tĂ« madhe janĂ« tĂ« thella.

Kryeministri Narendra Modi ka shpallur së fundmi një vizion për një Indi më të fortë dhe më të vetëmbështetur. Ai pritet gjithashtu të takohet me Xi Jinping në Kinë, pas një bllokade katërvjeçare mes ushtrive në Himalaje. Për Amerikën, të largojë Indinë është një gabim i madh strategjik. Për Indinë, është një mundësi: një provë vendimtare për pretendimin e saj se është një superfuqi në formim.

Dy fytyrat e poshtërimit

Poshtërimi nga Trump shfaqet në dy forma. Më 27 gusht, pasi e akuzoi për blerjen e naftës ruse, ai vendosi një tarifë shtesë prej 25% mbi mallrat indiane, përveç 25% tarifave ekzistuese. Marrja e naftës nga Moska mund të duket problematike, por India e bën këtë përmes një mekanizmi çmimi të miratuar nga Perëndimi, më pas e rafinon dhe e shet në Europë. Ndërkohë, edhe vende të tjera, përfshi Kinën, blejnë naftë ruse. Për pasojë, masa e Trump duket si një ndëshkim i veçuar ndaj Indisë.

PoshtĂ«rimi tjetĂ«r Ă«shtĂ« afrimi i tij me Pakistanin. Pas njĂ« sulmi terrorist nĂ« Indi, pĂ«r tĂ« cilin Modi fajĂ«soi Pakistanin, dy vendet zhvilluan njĂ« pĂ«rplasje katĂ«rditore nĂ« maj, me mbi 100 avionĂ« luftarakĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« dhe frikĂ« pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje bĂ«rthamore. Sot, megjithatĂ«, Trump po shqyrton marrĂ«veshje pĂ«r kriptovaluta dhe miniera nĂ« Pakistan. Ai ka darkuar nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« me gjeneralin Asim Munir, kreun e ushtrisĂ« pakistaneze dhe sundimtarin de facto tĂ« vendit, i cili madje e ka propozuar Trump pĂ«r Çmimin Nobel tĂ« Paqes. SHBA ka ofruar tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sojĂ« mbi Kashmiri, duke thyer politikĂ«n e saj tĂ« gjatĂ« dhe njĂ« tabu indiane.

Krizë besimi

Mosmbështetja e SHBA në një interes themelor të sigurisë dhe vendimi për ta ndëshkuar Indinë në tregti kanë shkatërruar besimin. Që nga viti 2004, presidentët amerikanë e kanë pranuar Indinë si një fuqi demokratike në ngritje kundër dominimit të Kinës në Azi. Ekonomia e saj prej 4 trilionë dollarësh dhe tregu i aksioneve me vlerë 5 trilionë dollarë janë shumëfish më të mëdha se ato të Pakistanit, i zhytur në paqëndrueshmëri, kriza borxhi, terrorizëm dhe varësi nga Kina. Për Amerikën, ky është një autogol i madh që përkeqëson edhe neglizhencën ndaj NATO-s në Europë.

Shfajësimi i skeptikëve

Nga ana tjetĂ«r, ngjarjet e fundit i kanĂ« dhĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ« skeptikĂ«ve nĂ« Indi. QĂ« prej pavarĂ«sisĂ« nĂ« 1947, vendi ka shmangur lidhjet e ngushta aleate – fillimisht nĂ«n etikĂ«n e “mos-rreshtimit”, sot nĂ«n konceptin e “multi-rreshtimit”. India merr armĂ« nga Rusia, por edhe nga Europa, Izraeli e SHBA; importon inpute prodhimi nga Kina, ndĂ«rsa PerĂ«ndimi i ofron teknologji dhe tregje.

Në vitin 2020, pas përplasjeve kufitare në Himalaje, marrëdhëniet me Kinën u ngrinë. Në Uashington pati shpresë se kjo do të sillte një afrim më të madh me SHBA. U shkëmbyen të dhëna inteligjence dhe u zhvilluan ushtrime të përbashkëta ushtarake me SHBA, Japoninë dhe Australinë, që kulmuan me një marrëveshje strategjike më 2024 për lidhje më të ngushta mbrojtjeje.

Por sot, ata që paralajmëronin se varësia nga Amerika ishte e rrezikshme ndihen të shfajësuar. Vizita e Modit në Kinë është sinjali se India ka alternativa.

Përparimet dhe dobësitë e brendshme

Prej 11 vitesh Modi ka ndjekur një vizion për forcimin e shtetit, modernizimin dhe centralizimin. Ka pasur dështime: industrializimi nuk solli mjaftueshëm vende pune, arsimi mbetet i dobët, dhe shpesh ai bie në retorikë nacionaliste hindu.

Por ka edhe suksese të prekshme: rrugë dhe aeroporte të reja, sistemet e pagesave dixhitale dhe platforma të taksave që kanë krijuar një treg të unifikuar kombëtar. Sistemi financiar është forcuar me tregje kapitale të thelluara mbi kursimet e brendshme, një bilanc tregtar të ekuilibruar dhe banka më të kujdesshme. Rritja mbi 6% pritet të vazhdojë, duke e bërë Indinë ekonominë e madhe më dinamike në botë dhe, sipas FMN, të tretën më të madhe deri më 2028.

Rreziku i kthimit mbrapsht

Rreziku qëndron te një rikthim i izolimit ekonomik dhe anti-perëndimorizmit. Në fjalimin e Pavarësisë më 15 gusht, Modi theksoi vetëmbështetjen. Por një kthim i plotë brenda do të dëmtonte rëndë sektorin e shërbimeve, i cili eksporton pothuajse sa gjithë ekonomia tjetër e kombinuar. Kompanitë indiane të teknologjisë marrin gjysmën e të ardhurave nga klientë amerikanë, përfshirë gjigantët globalë që kanë qendra zhvillimi në Indi. Vendi është tregu i dytë më i madh i OpenAI për përdorues. Për më tepër, për industrializim të shpejtë, India ka nevojë për më shumë makineri dhe inpute nga Kina.

ÇfarĂ« duhet tĂ« bĂ«jĂ« India

India duhet të kufizojë dëmet. Ajo mund të bëjë lëshime të arsyeshme: të ulë tarifat, të blejë më pak naftë ruse dhe më shumë gaz natyror amerikan. Lidhjet me SHBA mbeten të forta, sidomos falë diasporës së gjerë indiane. Vizita e Modit në Kinë është e drejtë: për të forcuar prodhimin, India do të ketë nevojë për më shumë tregti me Kinën në dekadën e ardhshme, por edhe për teknologjinë amerikane. Duhet të shtojë marrëveshje të reja tregtare, përveç atyre të fundit me Britaninë dhe Emiratet e Bashkuara.

Reformat e brendshme, mburoja më e mirë

Prioritet mbeten reformat e brendshme. Madhësia dhe dinamizmi janë thelbësore për të siguruar kushte më të mira në marrëveshje, për të financuar mbrojtjen dhe për të rritur mirëqenien, edhe nëse tregtia botërore ngadalësohet. Prej vitesh priten reforma madhore: modernizimi i bujqësisë, liberalizimi i tregut të tokës dhe energjisë, thjeshtimi i rregullave të biznesit dhe reforma gjyqësore.

ShumĂ« prej tyre kĂ«rkojnĂ« bashkĂ«punim mes qeverisĂ« qendrore dhe shteteve. Pozitiv Ă«shtĂ« fakti qĂ« Modi ka paralajmĂ«ruar thjeshtimin e taksĂ«s mbi mallrat dhe shĂ«rbimet dhe liberalizimin e ekonomisĂ«, duke e quajtur “Reforma e GjeneratĂ«s sĂ« Re”. Pas 11 vitesh nĂ« pushtet, ai duhet tĂ« ecĂ« mĂ« shpejt dhe mĂ« thellĂ«. PĂ«rballja me sfidat e brendshme ka qenĂ« gjithmonĂ« interes kombĂ«tar. NĂ« njĂ« botĂ« gjithnjĂ« e mĂ« armiqĂ«sore, kjo Ă«shtĂ« edhe mbrojtja mĂ« e mirĂ« e IndisĂ«.- The Economist 

The post India mes poshtërimit dhe provës për superfuqi appeared first on Revista Monitor.

↗

NgrehinĂ« pa leje mes dy pallateve, Rama: GjykatĂ«si Ligoraq s’mbajti anĂ«n e komunitetit tĂ« zĂ«nĂ« nĂ« kurth

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Maela Marini

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Kryeministri Edi Rama reagoi sĂ«rish sot pĂ«r njĂ« tjetĂ«r vendim tĂ« marrĂ« nga gjykata nĂ« favor tĂ« njĂ« ndĂ«rtimi pa leje nĂ« TiranĂ«.

NĂ« njĂ« reagim nĂ« rrjetet sociale, Rama u shpreh se gjyqtari Ligoraq Toshi “nuk e ka parĂ« tĂ« udhĂ«s qĂ« tĂ« mbajĂ« anĂ«n e komunitetit tĂ« zĂ«nĂ« nĂ« kurth nga ky ndĂ«rtim pa leje”.

Kryeministri theksoi se edhe ky gjykatĂ«s do t’i bashkohet dosjes qĂ« Ministria e DrejtĂ«sisĂ« do t’i pĂ«rcjellĂ« organeve tĂ« kontrollit e tĂ« vetĂ«qeverisjes sĂ« gjyqĂ«sorit, ndĂ«rsa kĂ«rkoi qĂ« ankimimeve nĂ« kĂ«to organe t’u bashkohen edhe qytetarĂ«t e dĂ«mtuar.

Rama iu pĂ«rgjigj edhe atyre qĂ« e konsiderojnĂ« kĂ«tĂ« “presion mbi gjyqĂ«sorin”, ndĂ«rsa siguroi se “nuk do tĂ« heshtim mĂ«, as do tĂ« ndalemi sĂ« adresuari rastet e shpĂ«rdorimit nĂ« organet pĂ«rkatĂ«se tĂ« cilat Kushtetuta e ligji i ngarkojnĂ« edhe me mbrojtjen e interesave tĂ« popullit e tĂ« shtetit”.

Po ashtu Rama konfirmoi qëndrimin  e palëkundur në mbështetje të drejtësisë dhe institucioneve të saj, në luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe lirive e të drejtave të njerëzve.

Më poshtë reagimi i plotë i kryeministrit Rama: 

Gjykatësi Ligoraq vendosi në pak minuta pa praninë e palëve, që të mos hapet kalimi i mbyllur nga kjo ngrehinë pa leje me kupolë xhami mes dy pallateve, nën të cilën shtrihet një dyqan ku bëhet tregti në kurriz të komunitetit.

Gjykatësi Ligoraq nuk e ka parë të udhës që të mbajë anën e komunitetit të zënë në kurth nga ky ndërtim pa leje dhe me siguri as nuk e ka menduar që mos o Zot, në rast zjarri ky dyqan kthehet në barrikadë vrastare, e pakapërcyeshme edhe për banorët edhe për zjarrfikësit.

GjykatĂ«si Ligoraq i bashkohet kĂ«sisoj prokurores Gjeli, gjykatĂ«sve Balliu e Demiri, nĂ« dosjen qĂ« Ministria e DrejtĂ«sisĂ« do t’i pĂ«rcjellĂ« organeve tĂ« kontrollit e tĂ« vetĂ«qeverisjes sĂ« gjyqĂ«sorit, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ne do tĂ« kĂ«rkojmĂ« qĂ« ankimimeve nĂ« kĂ«to organe t’u bashkohen edhe qytetarĂ«t e dĂ«mtuar nga kĂ«to masa sigurie absurde, nĂ« dĂ«m tĂ« komunitetit, mjedisit dhe rendit ligjor.

Post Scriptum. Atyre që komentojnë apo bëjnë deklarata publike për gjasme presion nga ana ime mbi gjyqësorin, u them se për të mbrojtur interesin publik, të drejtën e komunitetit dhe të drejtat e liritë e njerëzve nga shpërdoruesit e detyrës në radhët e gjyqësorit, ne as do të heshtim më, as do të ndalemi së adresuari rastet e shpërdorimit në organet përkatëse të cilat Kushtetuta e ligji i ngarkojnë edhe me mbrojtjen e interesave të popullit e të shtetit, nga prokurorë e gjykatës të paaftë, të papërgjegjshëm, të dyja bashkë apo edhe më keq, pa atdhe fare.

Por askush tĂ« mos ngatĂ«rrojĂ« qĂ«ndrimin ndaj kĂ«tyre individĂ«ve, me qĂ«ndrimin tonĂ« tĂ« palĂ«kundur nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« drejtĂ«sisĂ« dhe institucioneve tĂ« saj, nĂ« luftĂ«n kundĂ«r korrupsionit, krimit tĂ« organizuar dhe lirive e tĂ« drejtave tĂ« njerĂ«zve”.

/m.m/

The post NgrehinĂ« pa leje mes dy pallateve, Rama: GjykatĂ«si Ligoraq s’mbajti anĂ«n e komunitetit tĂ« zĂ«nĂ« nĂ« kurth appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Të rinjtë në timon, shkaktarët kryesorë të aksidenteve në Shqipëri

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’- TĂ« rinjtĂ« nĂ« timon janĂ« shkaktarĂ«t kryesorĂ« tĂ« aksidenteve nĂ« vend.

Shifrat nga INSTAT për muajin korrik tregojnë se rreth 30% e aksidenteve gjatë këtij muaji ndodhën si pasojë e sjelljes së shoferëve që i përkasin grupmoshës 25-34 vjeç.

Gjithsesi, numri i aksidenteve gjatë korrikut është ulur, krahasuar me një vit më parë, 131 me 146. Por INSTAT raporto se ka më shumë të dëmtuar, lënduar apo vdekur 196 persona nga 191 korrikun e shkuar.

Dita e martĂ« dhe fasha orare 08:00–12:00 rezultojnĂ« periudhat mĂ« problematike, kur dhe janĂ« regjistruar mĂ« shumĂ« aksidente.

The post Të rinjtë në timon, shkaktarët kryesorë të aksidenteve në Shqipëri appeared first on Gazeta Si.

↗

TXEX, platforma që po mashtron shqiptarët, Autoriteti i Sigurisë Kibernetike: Mos investoni në të!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Autoriteti KombĂ«tar pĂ«r SigurinĂ« Kibernetike i ka bĂ«rĂ« thirrje qytetarĂ«ve shqiptarĂ« tĂ« kenĂ« kujdes nga platforma TXEX, e cila rezulton tĂ« jetĂ« njĂ« skemĂ« digjitale mashtrimi.

Platforma nuk është e regjistruar dhe as e licencuar duke operuar në formë ilegale.

AKSK thotë se për të qenë e besueshme, platforma përdor reklama joshëse për fitime të majme, fabrikon raste të fitimeve nga investimet në këtë platformë.

Autoriteti thekson se investimi në TXEX mund të sjellë humbje financiare të parikuperueshme dhe cënim të të dhënave digjitale.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, AKSK u bën thirrje qytetarëve që:Të mos kryejnë transaksione financiare me këtë platformë; Të mos ndajnë të dhëna personale sensitive me subjekte të panjohura; Të raportojnë menjëherë rastet e dyshimta.

Platforma u denoncua një ditë më parë nga deputeti socialist Erion Braçe, i cili tha se të paktën 1.000 qytetarë shqiptarë janë mashtruar nga ajo që ai e quan një skemë piramidale online.

The post TXEX, platforma që po mashtron shqiptarët, Autoriteti i Sigurisë Kibernetike: Mos investoni në të! appeared first on Gazeta Si.

↗

“Nxehen” kursimet nĂ« lekĂ« dhe nĂ« valutĂ« nĂ« korrik, rreth 240 mln euro mĂ« shumĂ« nĂ« banka

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Muaji i nxehtë i korrikut ka qenë pozitiv për kursimtarët si në lekë ashtu dhe në valutë. Në korrik, kursimet në total, duke konvertuar monedhën vendase në euro, janë rritur me rreth 240 milionë euro (10.5 miliardë lekë dhe 141 milionë euro).

Statistikat e Bankës së Shqipërisë bënë të ditur, se stoku i kursimeve në lekë në fund të muajit korrik ishte 665.7 miliardë lekë, me një rritje prej 1.6%, ose rreth 10.5 miliardë lekë më shumë në krahasim me muajin e mëparshëm, duke shënuar rritjen më të fortë që nga janari.

Ky është muaji i dytë radhazi me shtim të fortë të kursimeve në lekë.

Në ecurinë e korrikut ka ndikuar rritja e depozitave të korporatave financiare, që janë zgjeruar me 3.5 miliardë lekë, ose 3.6% më shumë. Edhe kursimet e rezidentëve kanë vijuar tendencën rritëse, duke u shtuar me 4.4 miliardë lekë, ose 1.8%.

Me bazë vjetore (korrik 2025/korrik 2024), depozitat në monedhën vendase janë rritur me 11.8%, ose gati 70.5 miliardë lekë më shumë.

Në korrik, një periudhë sezonale, kur ka si prurje nga emigrantët ashtu dhe të ardhura nga turizmi është rikthyer rritja e depozitave në valutë, pas ngadalësimit të qershorit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, stoku i depozitave në monedhën e përbashkët ishte 8.26 miliardë euro në fund të muajt korrik, me një rritje prej 141 milionë eurosh, ose 1.7% më shumë. Kjo është shtesa më e madhe mujore që nga gushti 2023.

Rritja është ndikuar si nga korporatat private e publike, ashtu dhe individët.

Me bazë vjetore (korrik 2025/korrik 2024), depozitat në monedhën e përbashkët janë rritur me 8.3%, ose 635 milionë euro më shumë.

Banka e Shqipërisë e raporton totalin e kursimeve (lekë plus valutë) të konvertuara në lekë. Në fund të korrikut, stoku total i depozitave ishte 1.4 trilionë lekë, me një rritje me bazë vjetore prej 93 miliardë lekësh, ose 7% më shumë.

Stabilizimi i euros ka ulur ndikimin që rënia e kësaj të fundit dha në tkurrjen e kursimeve në valutë në momentin që ato raportohen në euro.

Të matura sipas monedhave përkatëse, në një vit depozitat në lekë janë rritur me 70 miliardë lekë (rreth 700 mln euro) dhe ato në euro me 635 milionë euro, me një total prej 1.35 miliardë euro që janë shtuar në sistem për një vit.

The post “Nxehen” kursimet nĂ« lekĂ« dhe nĂ« valutĂ« nĂ« korrik, rreth 240 mln euro mĂ« shumĂ« nĂ« banka appeared first on Revista Monitor.

↗

Kreditimi i ekonomisë u frenua në muajin korrik

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Kreditimi i ekonomisë u ngadalësua lehtë në muajin korrik. Sipas Bankës së Shqipërisë, kredia e re për korrikun kishte vlerën e 28.9 miliardë lekëve, 1.3% më pak krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Megjithatë, ecuria e deritanishme progresive tregun qe kredia për ekonominë gjatë 2025 ka vijuar rritjen dhe është në vlerat më të larta historike të regjistruara në këtë periudhë të vitit.

Për periudhën janar-korrik,  janë dhënë gjithsej 231.9 miliardë lekë kredi të reja, me një rritje prej 10% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Ndërkohë që vitin e kaluar rritja e kredisë ishte mbështetur kryesisht te financimet e bizneseve, këtë vit kontributin kryesor po e jep rritja e huave për individë.

Kredia e re për individët në korrik vijoi rritjen e qëndrueshme, në linjë me tendencën positive të viteve të fundit. Kredia e re kishte vlerën e 9.8 miliard lekëve, në rritje me 14% krahasuar me korrikun e vitit të kaluar. Edhe për 7-mujorin kredia e re ngelet të ndjeshme. Ajo arriti vlerën e 77 miliardë lekëve, në rritje me 26% krahasuar me një vit më parë.

Kreditimi i individëve është mbështetur te një rritje shumë e shpejtë në dy segmentet kryesore, të blerjeve të pasurive të paluajtshme dhe financimit të konsumit.

Kredia për bizneset në muajin korrik kishte vlerën e 19.1 miliardë lekëve, 7.5% më pak krahasuar me korrikun e vitit të kaluar. Megjithatë, bilanci progresiv i 7-mujorit është në rritje. Kompanitë private përfituan gjithsej 151.3 miliardë lekë kredi, me një rritje prej 1.1% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Pas një rritjeje shumë të shpejtë gjatë vitit të kaluar, këtë vit kredia për bizneset është ngadalësuar ndjeshëm.

Në fund të muajit korrik, edhe portofoli total i kredisë për ekonominë, shprehur si tepricë, qëndroi në vlera të përafërta me qershorin. Ai kishte vlerën e 893.1 miliardë lekëve. Megjithatë, me bazë vjetore, kredia vazhdon të jetë në rritje, me 11.9%.

Rritja është më e lartë në segmentin e individëve, ku portofoli ka arritur vlerën e 360.5 miliardë lekëve, në rritje me 9.6% krahasuar me një vit më parë.

Ndërsa në segmentin e biznesit vlera e portofolit të kredisë arriti në 490.4 miliardë lekë, në rritje me 16.7% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Burimi: Banka e Shqipërisë

 

 

The post Kreditimi i ekonomisë u frenua në muajin korrik appeared first on Revista Monitor.

↗

Autoriteti për Sigurinë Kibernetike paralajmëron për investimet në platformën e palicencuar TXEX

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike (AKSK), me një njoftim publik, ka paralajmëruar mbi identifikimin e një rasti mashtrimi online përmes një platforme të vetëquajtur TXEX.

Sipas AKSK, kjo platformë, e prezantuar si aplikacion për investime në kriptovaluta, nuk është e regjistruar dhe nuk është e licencuar në Republikën e Shqipërisë dhe si e tillë operon jashtë çdo kuadri ligjor kombëtar. Nga vëzhgimet e AKSK dhe nga denoncimet e shumta të bëra publike, konstatohet se aktiviteti i saj mbart tiparet e qarta të një skeme mashtruese digjitale.

Sipas AKSK, platforma TXEX pĂ«rdor reklama joshĂ«se dhe tĂ« rreme nĂ« rrjete sociale (p.sh. Instagram, TikTok); krijimin e grupeve tĂ« simuluara komunikimi nĂ« Telegram, WhatsApp, Signal; prezantimin e fitimeve tĂ« fabrikuara pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar besueshmĂ«ri tek viktimat; kĂ«rkimin e pagesave shtesĂ« me arsyetimin pĂ«r “verifikim” apo “tĂ«rheqje fondesh”; mbledhjen e dokumenteve personale sensitive (ID, foto), duke shtuar rrezikun pĂ«r keqpĂ«rdorim tĂ« tĂ« dhĂ«nave personale.

AKSK paralajmëron qytetarët shqiptarë se përfshirja në këtë platformë sjell humbje financiare të parikuperueshme; rrezik të lartë për cenimin e privatësisë dhe identitetit digjital dhe mundësi për keqpërdorim të mëtejshëm të të dhënave personale nga rrjete kriminale.

Sipas AKSK, qytetarët duhet të kenë parasysh se asnjë subjekt i palicencuar nuk ka të drejtë të ofrojë shërbime financiare apo investimi në Shqipëri dhe premtimet për fitime të shpejta dhe të garantuara janë indikator klasik i mashtrimeve online. Gjithashtu, asnjë platformë e ligjshme nuk kërkon pagesa shtesë apo të dhëna personale për tërheqjen e fondeve.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, AKSK u bën thirrje qytetarëve që të mos kryejnë transaksione financiare me këtë platformë, të mos ndajnë të dhëna personale sensitive me subjekte të panjohura dhe të raportojnë menjëherë rastet e dyshimta.

Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike thekson se siguria kibernetike është pjesë përbërëse e sigurisë kombëtare, dhe se mbrojtja nga mashtrimet digjitale kërkon kujdes të shtuar, ndërgjegjësim të vazhdueshëm dhe bashkëpunim të qytetarëve me institucionet përgjegjëse.

“Me vigjilencĂ«, raportim dhe kujdes individual, secili kontribuon nĂ« krijimin e njĂ« mjedisi kibernetik tĂ« sigurt, tĂ« besueshĂ«m dhe tĂ« qĂ«ndrueshme pĂ«r tĂ« gjithĂ« shoqĂ«rinĂ« shqiptare,” thuhet nĂ« njoftimin e AKSK.

The post Autoriteti për Sigurinë Kibernetike paralajmëron për investimet në platformën e palicencuar TXEX appeared first on Revista Monitor.

↗

Pas hetimit administrativ për tenderët e ushqimeve, APP : Ja çfarë duhet kenë parasysh institucionet

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Pas njĂ« hetimi administrativ qĂ« ka pasur nĂ« analizĂ« kontratat me objekt “blerje ushqimesh” tĂ« lidhura nga 15 institucione, Agjencia e Prokurimit Publik ka hartuar njĂ« set rekomandimesh qĂ« autoritetet t’i mbajnĂ« parasysh nĂ« vijim. NĂ« njĂ« shkresĂ« tĂ« 27 gushtit Drejtoria e Koordinimit dhe Monitorimit tĂ« Kontratave ka nĂ«nvizuar hapat qĂ« duhet tĂ« ndiqen nga faza para lidhjes sĂ« kontratĂ«s nĂ« marrĂ«veshjet kuadĂ«r e deri nĂ« fund t zbatimit tĂ« tyre.

“Sjellim nĂ« vĂ«mendje tĂ« AK qĂ«, lidhja e kontratave brenda marrĂ«veshjes kuadĂ«r bĂ«het bazuar nĂ« nevojat faktike pĂ«r artikujt objekt kontrate. Gjithashtu, nĂ« kuadĂ«r tĂ« planifikimit tĂ« nevojave, AK nĂ« çdo rast duhet tĂ« argumentojnĂ« dhe dokumentojnĂ« nevojĂ«n e sasive tĂ« artikujve tĂ« kĂ«rkuar, nĂ«pĂ«rmjet kontratave qĂ« lidhen brenda marrĂ«veshjes kuadĂ«r. NjĂ«kohĂ«sisht, duhet tĂ« mbahet nĂ« konsideratĂ« qĂ« brenda afatit tĂ« marrĂ«veshjes kuadĂ«r mund tĂ« lidhen disa minikontrata me periudhĂ« kohore tĂ« shkurtĂ«r “thuhet nĂ« pikĂ«n 1 tĂ« shkresĂ«s.

E njĂ«jta nĂ«nvizon se nĂ« rast nevoje pĂ«r tĂ« lidhur njĂ« kontratĂ« brenda marrĂ«veshjes kuadĂ«r, AK duhet t’i dĂ«rgojnĂ« operatorit ekonomik, palĂ« tĂ« marrĂ«veshjes kuadĂ«r kĂ«rkesĂ«n pĂ«r paraqitjen e ofertĂ«s, ku specifikojnĂ« artikujt dhe sasitĂ« pĂ«rkatĂ«se tĂ« kĂ«rkuara, sipas nevojave konkrete pĂ«r lidhjen e minikontratĂ«s respektive, edhe nĂ« rastet kur marrĂ«veshja kuadĂ«r Ă«shtĂ« me njĂ« operator ekonomik ku tĂ« gjitha kushtet janĂ« tĂ« pĂ«rcaktuara, e cila duhet tĂ« bĂ«het pjesĂ« e dosjes.

Sipas APP Para lidhjes sĂ« kontratĂ«s, AK duhet tĂ« administrojnĂ« sigurimin e kontratĂ«s, i cili duhet tĂ« jetĂ« sa 10% e vlerĂ«s totale me TVSH tĂ« kontratĂ«s sĂ« lidhur, nĂ« pĂ«rputhje me nenin 36, pika 1 e Vendimit tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave Nr. 285, datĂ« 19.05.2021 “PĂ«r miratimin e rregullave tĂ« prokurimit publik”, i ndryshuar (nĂ« vijim “VKМ”).

Në pikan 4 të rekomandimeve trajtohet fakti se institucionet duhet të jenë të vëmendshme gjatë hartimit të termave dhe kushteve të kontratës me qëllim shmangien e problematikave që mund të lindin gjatë zbatimit.

“Gjithashtu, AK duhet tĂ« mbajnĂ« nĂ« konsideratĂ« qĂ« nĂ« kontratĂ« duhet tĂ« pasqyrohen saktĂ« artikujt dhe çmimet respektive, nĂ« pĂ«rputhje me produktet dhe çmimet tĂ« pĂ«rshkruara nĂ« ofertĂ«n fituese” thuhet nĂ« shkresĂ«.

Po kështu për të garantuar zbatimin APP rekomandon që titullari i institucionit të përcaktojë me urdhër personin/strukturën përgjegjëse për ndjekjen e zbatimit saj.

Ndërkohë lidhur me procesin e marrjes në dorëzim të mallit, APP rekomandon që komisioni përkatës pas verifikimeve të kryera duhet të hartojë procesverbalin e marrjes në dorëzim të mallrave.

“Procesverbali i marrjes nĂ« dorĂ«zim tĂ« mallit duhet tĂ« jetĂ« i protokolluar, i rregullt nĂ« tĂ« gjithĂ« elementĂ«t e tij, tĂ« mos ketĂ« gabime dhe mospĂ«rputhje, tĂ« pĂ«rmbajĂ« datĂ«n e hartimit dhe vendin e marrjes nĂ« dorĂ«zim, duhet tĂ« pĂ«rshkruajĂ« me saktĂ«si dhe vĂ«rtetĂ«si tĂ« gjitha mallrat e furnizuara me treguesit e tyre sasiorĂ«, cilĂ«sorĂ« dhe tĂ« vlerĂ«s, tĂ« gjitha veprimet e kryera pĂ«r verifikimin e mallrave tĂ« lĂ«vruar, dokumentacionin shoqĂ«rues tĂ« tyre, si dhe çdo tĂ« dhĂ«nĂ« tĂ« nevojshme qĂ« i japin kĂ«tij dokumenti forcĂ«n e njĂ« prove ligjore ose administrative, nĂ« pĂ«rputhje me pikĂ«n 36, tĂ« UdhĂ«zimit tĂ« Ministrit tĂ« Financave Nr. 30, date 27.12.2011 “PĂ«r menaxhimin e aktiveve nĂ« njĂ«sitĂ« e sektorit publik”, i ndryshuar” thuhet nĂ« dokument. Personat pĂ«rgjegjĂ«s duhet tĂ« kr

NĂ« pikĂ«n e fundit APP sjell nĂ« vĂ«mendje nenin 124, pika 1, tĂ« LPP, ku parashikohet se: “Autoriteti ose enti kontraktor ka detyrimin tĂ« ndjekĂ« zbatimin e kontratĂ«s sipas kushteve nĂ« bazĂ« tĂ« tĂ« cilave Ă«shtĂ« nĂ«nshkruar, pĂ«r tĂ« garantuar se ajo zbatohet nĂ« kohĂ«n, cilĂ«sinĂ« dhe vlerĂ«n e pĂ«rcaktuar, nĂ« pĂ«rputhje me kushtet e pĂ«rcaktuara nĂ« dokumentet e tenderit dhe te legjislacionin nĂ« fuqi”. NĂ« kuptim tĂ« parashikimeve tĂ« mĂ«sipĂ«rme, kontrata duhet tĂ« zbatohet me pĂ«rpikmĂ«ri nĂ« pĂ«rputhje me kushtet e prokuruara, parashikimet e saj dhe me legjislacionin nĂ« fuqi.

“Autoriteti kontraktor duhet tĂ« administrojĂ« para nĂ«nshkrimit tĂ« kontratĂ«s, dokumentacionin e paraqitur nga operatori ekonomik, gjatĂ« fazĂ«s sĂ« zhvillimit tĂ« procedurĂ«s, tĂ« tillĂ« si deklarata pĂ«r origjinĂ«n e mallrave, deklarata pĂ«r prodhuesit, etj. GjatĂ« zbatimit tĂ« kontratĂ«s, AK duhet tĂ« kryejĂ« verifikime pĂ«rsa i pĂ«rket deklaratĂ«s sĂ« prodhuesit, deklaratĂ«s sĂ« origjinĂ«s tĂ« paraqitur nga operatori ekonomik gjatĂ« fazĂ«s sĂ« ofertimit, qĂ« dĂ«shmojnĂ« pĂ«rmbushjen e kĂ«rkesave tĂ« cilĂ«sisĂ« sĂ« kĂ«tyre mallrave, siç pĂ«rcaktohet nĂ« dokumentet e tenderit dhe nĂ« kontratĂ«â€ thuhet nĂ« shkresĂ«.

Në fund APP u kujton autoriteteve që të respektojnë parashikimet ligjore në lidhje me hartimin dhe dërgimin e njoftimeve dhe raportimeve të ndryshme që lidhen me kontratën nënshkruar dhe zbatimin e saj.

The post Pas hetimit administrativ për tenderët e ushqimeve, APP : Ja çfarë duhet kenë parasysh institucionet appeared first on Revista Monitor.

↗

Rama: Përmirësim inkurajues i pastrimit të territorit, ende disa zona problematike

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Maela Marini

TIRANË, 28 gusht/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama nĂ« prezantimin e ReformĂ«s sĂ« Trajtimit tĂ« Integruar tĂ« Mbetjeve, gjatĂ« ditĂ«s sĂ« sotme solli fillimisht nĂ« vĂ«mendje situatĂ«n e menaxhimit tĂ« mbetjeve dhe pastrimit tĂ« territorit gjatĂ« kĂ«tij sezoni turistik.

Kryeministri u shpreh se “sĂ«rish, si nĂ« çdo sezon u pĂ«rballĂ«m me sfidĂ«n e madhe tĂ« pĂ«rballimit tĂ« rritjes shumĂ« domethĂ«nĂ«se tĂ« sasisĂ« tĂ« mbetjeve, pĂ«r shkak tĂ« numrit tĂ« shtuar tĂ« vizitorĂ«ve e turistĂ«ve”.

“SidoqoftĂ« dua tĂ« them se kemi parĂ« edhe kĂ«tĂ« vit pĂ«rmirĂ«sim tĂ« ndjeshĂ«m nĂ« pjesĂ«n dĂ«rrmuese tĂ« territoreve, tĂ« ndikuara nga rritja e volumit tĂ« vizitorĂ«ve e turistĂ«ve dhe nga rritja e madhe e volumit tĂ« mbetjeve”, tha Rama.

Kryeministri u shpreh se “patjetĂ«r qĂ« ka pasur disa probleme, por edhe kĂ«tĂ« vit duke filluar nga Bashkia e LezhĂ«s e cila vazhdon tĂ« prijĂ« me forcĂ«n e shembullit nĂ« pastĂ«rti, duke vazhduar me ShkodrĂ«n, DurrĂ«sin, HimarĂ«n e mĂ« tutje, gjĂ«rat kanĂ« shkuar mĂ« mirĂ« se sa vitin e shkuar”.

Në këtë drejtim, kryeministri nënvizoi se ka një përmirësim inkurajues, por nga ana tjetër problem mbetet mungesa e uniformitetit në këtë drejtim, pasi ka përgjatë vijës bregdetare disa zona problematike.

“NdĂ«rkohĂ« ne duhet tĂ« vazhdojmĂ« me njĂ« ritĂ«m edhe mĂ« tĂ« lartĂ« pĂ«r sa i pĂ«rket reformave edhe masave ligjore edhe nĂ« funksion tĂ« ambicies e tĂ« objektivit prioritar kombĂ«tar pĂ«r anĂ«tarĂ«simin nĂ« Bashkimin Europian nĂ« fund tĂ« kĂ«saj dekade, por duke filluar nga mbyllja e negociatave pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« fund tĂ« vitit 2027, sikundĂ«r Ă«shtĂ« rĂ«nĂ« dakord nĂ« parim me Komisionin Europian”, tha Rama. /j.p/

 

The post Rama: Përmirësim inkurajues i pastrimit të territorit, ende disa zona problematike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Rama: Operator Kombëtar i Trajtimit të Mbetjeve, kapitulli më sfidues i negociatave

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Maela Marini

TIRANË, 28 gusht/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama paralajmĂ«roi sot krijimin e Operatorit KombĂ«tar tĂ« Trajtimit tĂ« Mbetjeve, ku do tĂ« jetĂ« i pĂ«rqendruar i gjithĂ« procesi i  trajtimit tĂ« mbetjeve.

Kjo agjenci do të krijohet në kuadër të paketës së re të menaxhimit të integruar të mbetjeve.

Në prezantimin e Reformës së Trajtimit të Integruar të Mbetjeve, Rama u shpreh se krijimi i këtij operatori parashikohet në projektligjin e ri për menaxhimin e integruar të mbetjeve.

“NjĂ« agjenci, institucion, ndĂ«rmarrje e re, e cila do tĂ« jetĂ« nĂ« dispozicion tĂ« gjithĂ« RepublikĂ«s, tĂ« pushtetit vendor, qytetarĂ«ve dhe tĂ« kĂ«tij misioni pĂ«r anĂ«tarĂ«simin e ShqipĂ«risĂ« nĂ« Bashkimin Europian”, tha Rama.

Sipas tij, i gjithë procesi i trajtimit të mbetjeve do të përqendrohet te ky operator.

“Grumbullimi dhe trajtimi i mbetjeve nuk do tĂ« jetĂ« mĂ« njĂ« proces i administruar nga bashkitĂ«, por do tĂ« jetĂ« njĂ« proces i administruar nga ky operator kombĂ«tar nĂ« bashkĂ«punim me tĂ« gjitha hallkat e tjera tĂ« qeverisjes dhe nĂ« raport me tĂ« cilin bashkitĂ« do tĂ« jenĂ« klientĂ« njĂ«soj siç janĂ« klientĂ« tĂ« operatorĂ«ve tĂ« tjerĂ« pĂ«r tĂ« tjera shĂ«rbime”, theksoi Rama.

Rama kërkoi që të gjithë pa përjashtim në të gjitha nivelet dhe të gjithë territorin që kanë një funksion publik si të zgjedhur apo nëpunës të këtij shteti të lidhur me të gjitha çështjet e mjedisit, të vetëdijësohen se ky është kapitulli më sfidues i negociatave dhe ky është aspekti më sfidues i anëtarësimit tonë në BE.

“E them me keqardhje qĂ« ndĂ«rkohĂ« qĂ« kemi vĂ«nĂ« re me kĂ«naqĂ«si njĂ« pĂ«rmirĂ«sim tĂ« mĂ«tejshĂ«m tĂ« gjithĂ« proceseve tĂ« pastrimit, nuk vĂ«mĂ« re as ndonjĂ« vetĂ«dijĂ«sim mĂ« domethĂ«nĂ«s nga ana e qytetarĂ«ve nĂ« raport me mbajtjen pastĂ«r tĂ« territorit dhe nuk vĂ«mĂ« re pĂ«r fat tĂ« keq pĂ«rmirĂ«sime domethĂ«nĂ«se as nĂ« trajtimin e mbetjeve”, shtoi kryeministri.

1 nga 5

/j.p/

The post Rama: Operator Kombëtar i Trajtimit të Mbetjeve, kapitulli më sfidues i negociatave appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Paraja jashtë bankave në Shqipëri arrin nivele rekord. Rritet oferta

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – PĂ«rballĂ« tentativĂ«s sĂ« qeverisĂ« pĂ«r tĂ« digjitalizuar tĂ«rĂ«sisht pagesat nĂ« ShqipĂ«ri, paraja e thatĂ« vazhdon tĂ« jetĂ« opsioni i preferuar i shqiptarĂ«ve.

Në korrik 2025, paraja që qarkullon jashtë bankave preku një rekord të ri historik, 451 mld lekë. Kjo vlerë është 2% më e lartë se muaji qershor dhe 12% më shumë se korriku i një viti më parë.

Sezoni turistik dhe rritja e konsumit duket se kanë sjellë një rritje tërësore të ofertës së parasë, sipas shifrave të Bankës së Shqiëprisë.

M3 që njihet si paraja e gjerë u rrit në 1.858 trilionë lekë, nga 1.831 trilionë lekë që ishte në muajin qershor.

Sipas shifrave të BSH-së, në korrik 2025, agregati M1 (paraja jashtë korporatave depozituese plus llogaritë rrjedhëse dhe depozitat pa afat në lekë të rezidentëve jobanka, pa qeverinë) është shtuar me rreth 20 mld lekë nga maji dhe raportohet 903 mld lekë.

Agregati M2, ku përfshihen paratë jashtë korporatave depozituese, plus depozitat me afat në lekë të rezidentëve jobanka, është rritur me 20 miliardë lekë brenda një muaji duke prekur vlerën e 1.117 trilion lekëve.

The post Paraja jashtë bankave në Shqipëri arrin nivele rekord. Rritet oferta appeared first on Gazeta Si.

↗

Menaxhimi i mbetjeve, reformë e re me operator kombëtar

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Kryeministri Edi Rama ka shpallur nisjen e një reforme të re në menaxhimin e mbetjeve, të cilën e cilësoi si hap vendimtar për procesin e anëtarësimit në Bashkimin Europian. Në qendër të kësaj reforme është krijimi i një Operatori Kombëtar të Trajtimit të Mbetjeve, që do të marrë përsipër grumbullimin dhe trajtimin në të gjithë territorin e vendit.

“Pa marrjen e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« pĂ«r trajtimin e mbetjeve si detyrĂ« kombĂ«tare dhe pĂ«r riciklimin e tyre deri nĂ« asgjĂ«sim, kapitulli i mjedisit nĂ« negociata Ă«shtĂ« njĂ« rrugĂ« pa dalje,” deklaroi Rama. Sipas tij, projektligji i ri pĂ«r menaxhimin e integruar tĂ« mbetjeve do tĂ« harmonizojĂ« legjislacionin shqiptar me atĂ« europian, duke pĂ«rcaktuar hierarkinĂ« nga parandalimi deri te asgjĂ«simi, si dhe krijimin e njĂ« fondi tĂ« ekonomisĂ« sĂ« mbetjeve.

Rama theksoi se, ndryshe nga modeli aktual, bashkitĂ« nuk do tĂ« kenĂ« mĂ« rol drejtues nĂ« menaxhimin e mbetjeve, por do tĂ« funksionojnĂ« si klientĂ« tĂ« operatorit tĂ« ri kombĂ«tar. “Kjo ndĂ«rmarrje e re do tĂ« jetĂ« nĂ« dispozicion tĂ« pushtetit vendor, por procesi i trajtimit do tĂ« pĂ«rqendrohet nĂ« njĂ« strukturĂ« tĂ« vetme kombĂ«tare, nĂ« bashkĂ«punim me hallkat e tjera tĂ« qeverisjes,” tha ai.

Kryeministri shprehu keqardhje që edhe pse vërehen përmirësime në disa zona, si në Himarë, mungon ende ndërgjegjësimi i qytetarëve dhe përmirësimet në trajtimin real të mbetjeve.

Rama e cilĂ«soi mjedisin si “kapitullin mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« dhe sfidues tĂ« negociatave pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« BE”, duke kĂ«rkuar angazhim nga tĂ« gjitha nivelet e qeverisjes dhe administratĂ«s publike.

“Me HimarĂ«n dhe mĂ« tej gjĂ«rat kanĂ« shkuar mĂ« mirĂ« se vitin e kaluar, por nevojitet njĂ« ritĂ«m mĂ« i lartĂ« reformash ligjore dhe masash konkrete. TĂ« gjithĂ«, pa pĂ«rjashtim, duhet tĂ« ndĂ«rgjegjĂ«sim se ky Ă«shtĂ« aspekti mĂ« sfidues i anĂ«tarĂ«simit tonĂ« nĂ« BE,” u shpreh Rama.

Projekti i ri parashikon krijimin e një tregu të centralizuar të shërbimeve të mbetjeve, ku bashkitë do të blejnë shërbimin nga operatori kombëtar. Kjo nënkupton ndryshim të modelit financiar të menaxhimit, si dhe ngritjen e një fondi të posaçëm për ekonominë e mbetjeve, që pritet të gjenerojë investime në riciklim dhe teknologji të trajtimit.

Sipas qeverisë, harmonizimi me direktivat europiane është thelbësor jo vetëm për anëtarësimin, por edhe për të përmirësuar cilësinë e jetës, për të krijuar vende pune në industrinë e riciklimit dhe për të reduktuar kostot afatgjata të menaxhimit të mbetjeve.

Lexo edhe:

Plehrat zhvlerësojnë turizmin, të huajt e bëjnë problem në forumet e udhëtimit me 600 mijë ndjekës

 

 

 

 

The post Menaxhimi i mbetjeve, reformë e re me operator kombëtar appeared first on Revista Monitor.

↗

Aksidentet u ulĂ«n me 16% nĂ« janar-korrik, shoferĂ«t mĂ« “tĂ« rrezikshĂ«m” grupmosha 25-34 vjeç

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Aksidentet  mbeten kryefjalë e ditëve të verës, në disa raste me pasoja fatale. Përditshmërisë së mjeteve që janë zakonisht në qarkullim i shtohen edhe fluksi i emigrantëve si dhe turistët që kërkojnë makina me qira.

Pavarësisht perceptimit duket se shifrat e Institutit të Statistikave tregojnë për një ulje të aksidenteve të paktën në korrik që është publikimi më i fundit.

Kështu në muajin Korrik 2025 numërohen 131 aksidente rrugore, nga të cilët 194 persona janë të aksidentuar (të vrarë dhe të plagosur).  INSTAT nënvizon se të dhënat e publikuara janë paraprake dhe subjekt përditësimi.

GjatĂ« periudhĂ«s Janar – Korrik 2025, numri i aksidenteve rrugore Ă«shtĂ« ulur me 16,0 %, krahasuar kjo me tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« tĂ« njĂ« viti mĂ« pare.

Shkak kryesor për aksidentet të paktën sipas shifrave të INSTAT janë drejtuesit e mjeteve dhe kryesisht grupmosha 25-34 vjeç.

“Aksidentet rrugore, nĂ« 89,3 % tĂ« rasteve, kanĂ« ndodhur si pasojĂ« e sjelljes sĂ« drejtuesit tĂ« mjetit. Numri mĂ« i lartĂ« i aksidenteve, nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ«, Ă«shtĂ« kryer nga grup-moshat 25-34 vjeç, duke zĂ«nĂ« 28,2 % tĂ« numrit tĂ« aksidenteve gjithsej.

Në muajin Korrik 2025, numri më i lartë i aksidenteve rrugore ka ndodhur përgjatë ditës së Martë me 19,8 %, ndërsa numri më i ulët i aksidenteve ka ndodhur përgjatë ditës së Premte, me 9,2 %.

Numri mĂ« i lartĂ« i aksidenteve rrugore ka ndodhur pĂ«rgjatĂ« harkut kohor 08:00 – 12:00, duke zĂ«nĂ« 28,2 % tĂ« numrit tĂ« aksidenteve rrugore gjithsej” nĂ«nvizon INSTAT.

The post Aksidentet u ulĂ«n me 16% nĂ« janar-korrik, shoferĂ«t mĂ« “tĂ« rrezikshĂ«m” grupmosha 25-34 vjeç appeared first on Revista Monitor.

↗

One drejt marrjes së licencës celulare edhe në Maqedoninë e Veriut

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Grupi hungarez, 4iG, është drejt marrjes së licencës për ofrimin e shërbimeve celulare edhe në Maqedoninë e Veriut, nëpërmjet filialit të tij One Macedonia Telecommunications.

One Macedonia Telecommunications ishte i vetmi operator që paraqiti oferta në tendenrin e hapur nga Agjencia e Komunikimeve Elektronike (AEK), për marrjen e frekuencave në brezat 700 MHz, 1800 MHz dhe 3.5GHz. Frekuencat do të përdoren për shërbime të teknologjisë 5G. Shuma minimale e kërkuar për frekuencat në të tre brezat e ofruar ishte rreth 6.7 milionë euro.

Hapja e tenderit për dhënien në përdorim të sasisë së re të spektrit në këto frekuenca u bë pikërisht për shkak të shprehjes zyrtare të interesit të paraqitur nga One Macedonia Telecommunications.

One Macedonia Telecommunications drejtohet nga Brano Djurovic, i cili deri në qershor të këtij viti mbante pozicionin e drejtorit të përgjithshëm të One Albania.

Aktualisht, Maqedonia e Veriut ka dy operatorë të rrjeteve celulare, A1 Macedonia, pjesë e grupit Telekom Austria dhe Makedonski Telekom, pjesë e Deutsche Telekom (nëpërmjet filialit të saj hungarez, Magyar Telekom).

Megjithatë, në treg veprojnë edhe katër operatorë virtualë (MVNO), që zotërojnë së bashku pak më shumë se 5% të tregut, sipas numrit të përgjithshëm të përdoruesve.

Megjithëse Maqedonia e Veriut ka një popullsi më të vogël se Shqipëria (më pak se 1.8 milionë banorë, sipas të dhënave më të fundit), tregu u shërbimeve celulare duket të jetë më dinamik, madje duket se po hyn në një faq të re zgjerimi.

Tregu kishte tre operatorë rrjetesh deri në vitin 2015, kur filiali i Telekom Austria, Vip bleu kompaninë rivale One, që zotërohej nga Telekom Slovenije. Dy kompanitë u bashkuan në emrin e ri, A1 Macedonia.

Pas afërsisht një dekade me dy operatorë rrjetesh (përveç operatorëve MVNO), tregu celular në Maqedoninë e Veriut duket i orientuar drejt një zgjerimi të ri të operatorëve të rrjetit.

Në rast se procesi i licencimit mbyllet me sukses, Maqedonia e Veriut do të bëhet tregu i tretë në Ballkanin Perëndimor për grupin hungarez, 4iG.

4iG vepron në Shqipëri që prej vitit 2021, pas blerjes, në intervalin e pak javëve, të kompanive Albtelecom dhe ONE Telecommunications. Në vijim, në vitin 2022, dy kompanitë u bashkuan në brandin e ri, One Albania.

One Albania është operatori i dytë më i madh ceular në Shqipëri, me 42% të të ardhurave, ndërsa mban 50% të tregut sipas numrit të përdoruesve aktivë.

Gjithmonë në vitin 2021, 4iG mbylli edhe blerjen e kompanisë më të madhe celulare në Mal të Zi, Telenor Montenegro, që në vijim mori emrin One Montenegro.

Që prej vitit 2023, 4iG ka hyrë zyrtarisht edhe në tregun celular hungarez, pas blerjes, në partneritet me qeverinë hungareze, të filialit të Vodafone në këtë vend.

 

The post One drejt marrjes së licencës celulare edhe në Maqedoninë e Veriut appeared first on Revista Monitor.

↗

Anketa, Shqipëria me nivelin më të lartë të planeve për emigrim në CESEE, 10 % ikin brenda vitit

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Rreth 33% e shqiptarĂ«ve e konsiderojnĂ« emigrimin pĂ«rkohĂ«sisht ose pĂ«rgjithmonĂ« brenda dhjetĂ« viteve tĂ« ardhshme, ndĂ«rsa 10 pĂ«r qind e tyre synojnĂ« largimin brenda vitit. KĂ«to ishin rezultatet e anketĂ«s qĂ« zhvilloi nĂ« nĂ«ntor tĂ« vitit 2024 Banka Qendrore e AustrisĂ« nĂ« vendet e EuropĂ«s, Qendrore, Juglindore dhe Lindore CESEE (Bullgari, Çeki, Hungari, Poloni, Rumani, ShqipĂ«ri, BosnjĂ«, Maqedonia e Veriut dhe Serbi).

Anketa qĂ« kishte si qĂ«llim pĂ«rdorimin e euros nĂ« kĂ«to vende, pĂ«rfshiu edhe pyetjet pĂ«r emigracionin. Rezultatet treguan se ShqipĂ«ria mbetet vendi me pĂ«rqindjen mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« qytetarĂ«ve me synime pĂ«r emigrim nĂ« rajon. Anketa “Euro e OeNB 2024” tregon se, megjithĂ«se dĂ«shira pĂ«r tĂ« emigruar Ă«shtĂ« nĂ« rĂ«nie nĂ« shumicĂ«n e vendeve tĂ« rajonit, ShqipĂ«ria vazhdon tĂ« qĂ«ndrojĂ« ndĂ«r vendet me pĂ«rqindjen mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« popullsisĂ« qĂ« synon largimin.

Rreth 10% e shqiptarĂ«ve shprehin synimin pĂ«r tĂ« emigruar brenda 12 muajve tĂ« ardhshĂ«m, duke e renditur ShqipĂ«rinĂ« ndĂ«r vendet me shkallĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« migrimit tĂ« mundshĂ«m, sĂ« bashku me MaqedoninĂ« e Veriut (11%). Pas tyre renditen Serbia, Rumania, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria dhe Polonia, ku shifrat luhaten mes 2% dhe 5%. Hungaria dhe Çekia kanĂ« pĂ«rqindjet mĂ« tĂ« ulĂ«ta, nĂ«n 2%.

NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, dĂ«shira pĂ«r emigrim ka ardhur duke rĂ«nĂ« nĂ« rajon, por ShqipĂ«ria mbetet njĂ« pĂ«rjashtim. NĂ« vitin 2019, para pandemisĂ« COVID-19, 7% e qytetarĂ«ve tĂ« vendeve tĂ« anketuara deklaronin se kishin ndĂ«rmend tĂ« largoheshin brenda njĂ« viti. NĂ« vitin 2021, gjatĂ« pandemisĂ«, kjo shifĂ«r ra nĂ« 5%, ndĂ«rsa nĂ« 2024 zbriti mĂ« tej nĂ« 4.5%. Ky trend shihet si pozitiv pĂ«r shumicĂ«n e vendeve tĂ« CESEE, pasi emigracioni masiv ka thelluar problemet demografike dhe ka sjellĂ« vĂ«shtirĂ«si nĂ« tregun e punĂ«s. NĂ« ShqipĂ«ri trendi nuk ka ndryshuar shumĂ«. PĂ«rveç synimeve pĂ«r emigrim nĂ« periudhĂ«n afatshkurtĂ«r, tĂ« dhĂ«nat e anketĂ«s tregojnĂ« se 33% e shqiptarĂ«ve e konsiderojnĂ« tĂ« mundshme emigrimin pĂ«rkohĂ«sisht ose pĂ«rgjithmonĂ« brenda dhjetĂ« viteve tĂ« ardhshme. Ky Ă«shtĂ« niveli mĂ« i lartĂ« nĂ« rajon, ndĂ«rkohĂ« qĂ« nĂ« Çeki dhe Hungari kjo shifĂ«r Ă«shtĂ« vetĂ«m 7%.

Shumica e njerëzve deklarojnë se duan të emigrojnë për arsye të lidhura me punësimin, rreth 46% mesatarisht në të gjitha vendet e anketuara. Arsyeja e dytë më e rëndësishme është kërkimi i kushteve më të mira të jetesës jashtë vendit.

Të dhënat e vitit 2024 tregojnë gjithashtu se Shqipëria ka një përqindje shumë të lartë të qytetarëve që kanë jetuar më parë jashtë vendit. Sipas raportit, 28% e popullsisë shqiptare deklaron se ka pasur një periudhë emigrimi, duke e renditur vendin tonë ndër më të prekurit në rajon.

Mesatarja për vendet e CESEE është 14%, ndërsa Hungaria ka përqindjen më të ulët me vetëm 7%. Në shumicën e vendeve të tjera, përqindja e personave që kanë jetuar jashtë varion nga 11% deri në 16%.

Studimi tregon se qëndrimet afatshkurtra, pra më pak se një vit, janë më të zakonshmet dhe përbëjnë rreth 35% të të gjitha rasteve. Megjithatë, Shqipëria shfaqet më afër vendeve me qëndrime më të gjata. Në Bosnjë dhe Hercegovinë, rreth 50% e emigrantëve të rikthyer kanë qëndruar më shumë se tre vjet jashtë vendit. Pas Bosnjës, renditen Bullgaria, Shqipëria dhe Serbia, ku rreth 40% e emigrantëve të rikthyer kanë pasur një emigracion afatgjatë./ B.Hoxha

The post Anketa, Shqipëria me nivelin më të lartë të planeve për emigrim në CESEE, 10 % ikin brenda vitit appeared first on Revista Monitor.

↗

Pas hetimit të OLAF, institucionet vendase mbyllin auditimin e IPARD II për 2023

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Përveç hetimit të ndërmarrë 2 vite më parë nga OLAF për programin IPARD II ka përfunduar auditimi nga institucionet shtetërore vendase për vitin financiar 2023 të programit, ndërsa është në proces 2024.

Agjencia e Auditimit të Programeve të Asistencës, Akredituar nga BE (AAPAA) një institucion në varësi të Këshillit të Ministrave, që ka në fokus auditimin e transaksioneve të fondeve nga programet e BE, para dhe pas anëtarësimit ka publikuar raportin vjetor për 2024.

NdĂ«r tĂ« tjera nĂ« raportin e publikuar nga AAPAA theksohet se pĂ«r vitin financiar 2023 tĂ« programit IPARD II ka pĂ«rfunduar auditimi i operacioneve, auditimi i llogarive, raporti dhe opinioni vjetor i auditimit, si dhe ndjekja e gjetjeve dhe rekomandimeve tĂ« mĂ«parshme. PĂ«r vitin financiar 2024 tĂ« programit IPARD  auditimi i sistemit Ă«shtĂ« pĂ«rmbyllur nĂ« shtator 2024, ndĂ«rsa auditimi i operacioneve vijon i parashikuar tĂ« pĂ«rfundonte nĂ« muajin janar 2025. Po ashtu Ă«shtĂ« finalizuar edhe Strategjia e Auditimit pĂ«r periudhĂ«n 2025–2027, me afat dorĂ«zimi nĂ« nĂ«ntor 2024.

Ndërkohë mësohet se në raport janë përfshirë, një sërë gjetjesh, shkeljesh dhe opinione (të cilat nuk janë publikuar në faqen zyrtare), por ato paraqiten pranë Komisionit Europian dhe Këshillit të Ministrave.

Programi IPARD II, i cili pĂ«rfshinte njĂ« fond total prej 94.6 milionĂ« eurosh, prej tĂ« cilave 71 milionĂ« euro ishin financime tĂ« Bashkimit Evropian, u implementua gjatĂ« periudhĂ«s 2018–2023. GjatĂ« kĂ«saj periudhe, fondet u shpĂ«rndanĂ« nĂ« sektorĂ« si investime nĂ« ferma, pĂ«rpunim tĂ« qumĂ«shtit, mishit dhe fruta-perimeve. NĂ« thirrjet e para dhe tĂ« dyta u shpĂ«rndanĂ« rreth 57.6 milionĂ« euro, ndĂ«rsa nĂ« thirrjen e tretĂ« u financuan 29.1 milionĂ« euro pĂ«r investime nĂ« ferma dhe pĂ«rpunim.

Në korrik 2023, Komisioni Europian ndërpreu përkohësisht financimin e programit IPARD II pas dyshimeve për korrupsion dhe hetimeve nga Zyra Europiane Kundër Mashtrimit (OLAF). Në vitin 2024, OLAF njoftoi se kishte identifikuar si të papërshtatshme 33 milionë euro fonde të thirrjes së parë dhe të dytë të programit.

Pas mbylljes së programit në dhjetor 2023, Brukseli dha një leje shtesë njëvjeçare për pagesat e fondeve të mbetura, duke parashikuar që subjektet të plotësojnë dokumentacionin brenda afatit 6-mujor.

“IPARD II Ă«shtĂ« mbyllur nĂ« muajin dhjetor 2023. Pati edhe njĂ« shtyrje afati pĂ«r pagesat qĂ« nuk arritĂ«n dot tĂ« kryheshin nĂ« 2023, u dha leja 1 vjeçare nga Brukseli qĂ« pagesat tĂ« vazhdojnĂ«.

NĂ« rastet qĂ« me strukturat e brendshme monitorojmĂ« dhe konstatojmĂ« qĂ« subjektet nuk kanĂ« sjellĂ« dokumentacionin nĂ« afatin e duhur, nuk mund t’i paguajmĂ«. Rregullorja pĂ«rcakton nĂ« mĂ«nyrĂ« strikte se afati pĂ«r plotĂ«simin e dokumentacionit Ă«shtĂ« 6 muaj”, sqaroi mĂ« herĂ«t ministrja e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural Anila Denaj nĂ« njĂ« takim me gazetarĂ«t.

Ministrja Denaj, njoftoi gjithashtu se në vitin 2026 pritet vlerësimi nga Brukseli dhe çelja e 9 masave të reja të programit IPARD III, i cili parashikohet të ketë një fond total prej 146 milionë eurosh, duke shënuar një rritje prej 55% krahasuar me IPARD II. Ky program do të përfshijë 9 masa të reja financimi, ndërsa IPARD II kishte vetëm 3 masa.

Programi IPARD II i cili u përfshi në një proces hetimi nga OLAF kishte në total një fond prej 94,6 mln euro në total, nga të cilat 71 mln euro ishin financime të BE-së.

Gjatë zbatimit të tij nga viti 2018 deri më 2022, sipas të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë në vitin 2018 u disbursuan 20,6 mln euro, në 2019 u dhanë 15,6 mln euro, 26,8 milionë euro u shpërndanë në 2020 dhe për vitet 2021-2022 janë dhënë 31,6 mln euro.

Në vitin e parë me grantet e programit IPARD II u mbështetën investimet në ferma, në sektorin e përpunimit të qumështit, mishit dhe fruta-perimeve. Buxheti i përgjithshëm në dispozicion të thirrjes të parë dhe të dytë ishte 57,6 milionë euro.

Në thirrjen e tretë IPARD II financoi 29,1 mln euro në dy masa mbështetëse për investime në ferma dhe përpunim./ D.Azo

The post Pas hetimit të OLAF, institucionet vendase mbyllin auditimin e IPARD II për 2023 appeared first on Revista Monitor.

❌