Flonja Haxhaj

Sot, në ambientet e Barabar Centre, u bë promovimi i librit “Meet the Balkans – An illustration guide to social life”, i autores Lida Berisha, një libër ky që vjen si një satirë e lehtë e karakteristikave të ballkanasve, duke përfshirë pikëvështrime të ndryshme të jetesës së tyre, shkruan KultPlus.

Botuar nga Shtëpia Botuese “Rea”, “Meet the Balkans” është një libër ilustrativ që, me stilin minimalist të Berishës, sjell një kolazh të zakoneve, sjelljeve dhe momenteve të zakonshme ballkanike – ato që shpeshherë janë njëkohësisht qesharake dhe prekëse. Me humor të hollë dhe vëzhgime të mprehta, autorja na fton të reflektojmë mbi vetveten dhe mbi atë çka na bën “ballkanas”.

Në një mbrëmje që kishte mbledhur shumë dashamirë të librit por edhe të tërhequr nga tematika e librit, ky promovim filloi me një video ilustruese që tregonte procesin e krijimit të librit por edhe në përgjithësi atë çka ky libër trajton.

Në këtë promovim, e para, fjalën e mori Rozafa Bashota nga Shtëpia Botuese ‘Rea’, e cila përveç që foli për librin, rrëfeu edhe përvojën me vetë autoren e tij.

“‘Meet the Balkans’ një libër që flet për ne, qesh me ne dhe na kujton se pse Ballkani është kaq unik. Me Lidën ka qenë kënaqësi bashkëpunimi prej ditës së parë, e ka një mënyrë shumë unike se si e sheh botën dhe këtë e ndjen në çdo faqe të librit të saj. Ajo vjen me ide të guximshme dhe me një përkushtim të rrallë ndaj detajeve, edhe artistike edhe njerëzore. Ky libër është krejtësisht Lida, i sinqertë, i veçantë në mënyrën më të mirë të mundhsme dhe shumë ballkanik”, u shpreh Bashota në fjalimin e saj.

Më pas, fjalën e mori shkrimtari, poeti dhe profesori universitar, Sali Bashota, i cili u shpreh se autorja Lida Berisha, ka arritur me një mjeshtëri të paraqesë kulturën e Ballkanit, duke kombinuar me ilustrime e fotografi.

“Gjatë leximit të këtij libri, unë mendoj se është një libër i veçantë, i botuar në Kosovë, edhe për nga tematika edhe për nga ana vizuale, mënyra e kombinimit të ideve, të motiveve, temave, subjekteve të ndryshme, që natyrisht kanë secila në vete nga një porosi. Lida ka arritur me një mjeshtëri stili, gjuhe e figuracioni të paraqesë pjesën kreative të jetës sociale në përgjithësi në Ballkan, duke përfshirë doke, zakone dhe adete, por edhe duke sjellë një imazh ku kombinohet fjala, tingulli dhe fotografia, ilustrimi. Nga ana letrare, është ajo ndjeshmëria e vetë autorit me fenomenet estetike me fenomenet sociale dhe jetësore, e që është një karakteristikë e veçantë të cilën Lida e posedon jo vetëm një pikëvështrim nga sociale e psikologjike por natyrisht unë e kam parë se ka ambicie edhe në stilin letrar, që i përket letërsisë”, u theksoi Bashota, teksa më tutje sugjeroi që ky libër të lexohet nga të gjitha gjeneratat.

I pranishëm në këtë promovim ishte edhe sociologu dhe poeti Agon Rexhepi. Ai theksoi se autorja ka arritur të shkruajë një libër me të cilin vë theksin tek të metat e Ballkanit, mirëpo në një formë në të cilën askush nuk ndjehet i ofenduar.

“Mendoj që identiteti ballkanik është goxha kompleks, është një lloj simbioze në mes të ndjenjës së patriotizmit që ndonjëherë kalon në nacionalizëm dhe në një lloj ndjenje të inferioritetit, një ndjenjë që ti aq sa e do vendin tënd aq edhe ndjehesh inferior në raport me të tjerët. Konsideroj që është goxha problematike ta gjesh një gjuhë që e portretizon nga një prespektivë antropologjike këtë çështje, por pa e ofenduar asnjërën palë. Është diçka shumë e zgjuar nga ana e autores, një kontribut shumë i vyeshëm se si ka ditur t’i shkrijë fjalët që i ka treguar në njëfarë forme një të zezë të Ballkanit, pa i bërë të ndjehen keq dhe pa ua aktivizuar ata mekanizmat mbrojtës”, tha Rexhepi.

E krejt në fund, fjalën e mori vetë autorja Lida Berisha, e cila fillimisht falënderoi të gjithë të pranishmit dhe më tutje dha më shumë informacione se si filloi shkrimi i këtij libri.

“Unë jam vëzhguese e Ballkanit për 34 vite. Mua më pëlqen të vëzhgoj, të observoj, të shoh kulturat dhe sidomos kur distancohesh prej vendit, i sheh edhe më mirë edhe mangësitë edhe të mirat, por pastaj ndonjëherë përzihen edhe nostalgjia edhe melankolia që e ke për vendin, kështu që jam munduar të jem sa më reale pa ndonjë ndjenjë të përzier. Kam pasur kohë të reflektoj dhe të jem sa më e sinqertë, pa ndonjë gjë që dikush mund ta marrë si të keqe, si kritikë”, tha Berisha, e cila në vazhdim shtoi se ky libër është vetëm një satirë e lehtë për Ballkanin, por pa dashur të ofendojë askënd.

E për fund, të pranishmit patën mundësi të jenë edhe pjesë e një ekspozite, kur u ilustruan disa nga karakteristikat që e mbizotërojnë shumicën e jetesës së ballkanasve./KultPlus.com

Regjistrimet e marra në vitet e fundit të jetës së Albert Einstein po botohen si libër, rreth 20 vjet pasi u zbuluan, si transkriptime të bisedave telefonike që fizikanti i zhvilloi midis viteve 1953 dhe 1955, njoftoi sot shtëpia botuese “Heyne Verlag”.

Regjistrimet janë bërë nga Johanna Fantova, e cila konsiderohet si mikesha e ngushtë e Einstein-it. Ato përshkruajnë ngjarjet nga një vit e gjysmë para vdekjes së shkencëtarit në moshën 76-vjeçare.

Einstein (1879-1955), i cili u arratis nga Gjermania naziste drejt Shteteve të Bashkuara  të Amerikës në vitin 1933, thuhet se i ndante momentet e tij në mërgim me Fantovën përmes telefonit. Fantova, e cila e kishte takuar fillimisht në Gjermani dhe më pas ishte shpërngulur edhe ajo në SHBA, i ka transkriptuar bisedat me miratimin e tij, sipas botuesit.

Manuskripti 62-faqësh në gjuhën gjermane u zbulua rastësisht në vitin 2004 në bibliotekën “Firestone “të Universitetit Princeton, ku Fantova  punonte si kuratore. Materialet kishin qëndruar të paarkivuara për një kohë të gjatë.

Tani, këto shënime ditari do të botohen për herë të parë në një edicion të komentuar me zbulime shtesë më 24 shtator. Titulli i librit nga Peter von Becker është: “Jam një magnet për të gjithë maniakët. transkriptet e Einsteinit, jeta e tij, dashuria e fundit, trashëgimia e tij”.

Në këtë ditar, Einsteini, I cili revolucionarizoi fizikën me “Teorinë e Relativitetit “ ndan mendimet e tij për politikën, shkencën, jetën e përditshme dhe dashurinë./KultPlus.com

Një mozaik dymijëvjeçar, i cili ishte vjedhur nga një oficer nazist, është kthyer në Itali më shumë se 80 vjet pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.

Mozaiku do të vendoset në një ekspozitë në qytetin antik të Pompeit, pranë Napolit, i cili u mbulua nga hiri vullkanik në vitin 79 pas Krishtit, pas shpërthimit të Vezuvit, bëri të ditur drejtori i zonës arkeologjike, Gabriel Zuchtriegel.

“Çdo artefakt i vjedhur që kthehet është si një plagë që shërohet”, u shpreh Zuchtriegel.

Mozaiku i punuar me imtësi paraqet një burrë dhe një grua me veshje romake në një pozë intime në një dhomë gjumi.

Sipas muzeut, mozaiku ka të ngjarë të vijë nga rajoni rreth vullkanit Vezuv dhe mund të ketë zbukuruar dikur dyshemenë e një dhome gjumi. Mendohet se punimi  është krijuar në shekullin I para ose pas Krishtit.

Sipas forcës së karabinierëve për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore, mozaiku ka përfunduar në mënyrë të paligjshme në zotërim të një anëtari të Wehrmacht-it gjatë pushtimit gjerman të Italisë.

Mozaiku u rikthye në Itali në shtator përmes konsullatës së Përgjithshme italiane në qytetin gjerman jugperëndimor të Shtutgartit.

Pas armëpushimit mes Italisë dhe forcave aleatëve në shtator 1943, Wehrmacht-i gjerman pushtoi pjesë të mëdha të vendit. Ky pushtim 20-mujor u shënua nga dhuna, ndërsa një numër i madh veprash arti dhe objektesh kulturore u zhdukën nga koleksionet publike apo vendet arkeologjike./KultPlus.com

Poezi nga Martin Camaj

Mbramja asht larg
e ti je atje mbi kodër të blerueme
ku gurzit që bashin zhurmë
i përpiu dheu.

Ti je atje me të bijën e heshtjes
e me shoqe tjera e mendon për mue.
Unë jam në detin e tingujve
e ndër gjujt e mij ndieva
peshen e tramit tue u ndalue me turr.

Mandej i lëshova vendin një të vjetri
e mes tallazit të krahve thashë:
mbramja ashtë larg e ti andej lumit.

Heshtja prek qiellin me dorë
E ti atje mbi kodër të blerueme
njeh gjurmët e diellit npër qiell. / KultPlus.com

Aktori komedian Robin Williams lindi më 21 korrik të vitit 1951, dhe vdiq në moshën 63-vjeçare më 11 gusht të vitit 2014. Ai vdiq në shtëpinë e tij në Kalifornia, pasi vuante nga sëmundja e Parkinsonit dhe depresioni i rëndë.

Disa nga rolet dhe filmat që ai mori pjesë janë: Mork në ‘Mork and Mindy’, Xhenin në ‘Aladdin’, Daniel Hillard në ‘Znj. Doubtfire, John Keating në ‘Dead Poets Society’ Sean Maguire në ‘Good Will Hunting’ dhe shumë e shumë të tjerë.

Me rolet e tij ikonike ai ishte fitues i pesë çmimeve Grammy, katër Golden Globes, dy Emmy dhe një Oscar. / KultPlus.com

Një ndër autorët shqiptarë, i cili për fat të keq nuk vlerësohet aq sa duhet, është Petro Marko i cili një herë e një kohë, takohej me laureatin e çmimit Nobel për Letërsi, shkrimtarin e madh Ernest Hemingway.

Në artikullin “Shkrimtari, që do njeriun dhe vdes për të, shkruan mirë…”, marrë nga parathënia e librit “Për kë bie këmbana”, botim i shtëpisë botuese “Ombra GVG”, Petro Marko shkruan:

“…U njoha me Heminguejin në Valencia, në Kongresin e Shkrimtarëve më të shquar të botës, si: Pablo Neruda, Nikolas Giljen, Andre Marlo, Nekse, Ana Serges, Luvdig Ren, Aleksej Tolstoj, Rafael Alberti, Atonia Maçado e të tjerë. Ky dukej më i gjalli. Unë për herë të parë i shikoja dhe u dëgjoja emrin këtyre kolosëve të letërsisë bashkëkohore, të cilët, me mendimet dhe shkrimet e tyre, i dhanë një hapësirë më humane, më internacionale dhe socialiste letërsisë dhe artit botëror.

Isha kureshtar për këtë njeri, trupmadh dhe të ngarkuar me kamera (se xhironte filma për zhurnalet e kinemave të botës dhe i shiste për t’i ardhur në ndihmë Republikës), të ngarkuar me bomba, me dylbi, me pistoleta, aq sa një shkrimtar tjetër i njohur i tha:

– Si shumë t’i rëndojnë supet hekurat që mban!

– Më shumë mi rëndojnë mendimet se hekurat, – iu përgjigj Ernest Heminguej.

Kur lexova romanin e tij u mahnita, prandaj nisa dhe unë të shkruaja romanin ‘Hasta la vista’. Kur u botua, i dërgova edhe atij një kopje, ku i shkruajta: ‘I frymëzuar thellë dhe i nxitur nga romani juaj ‘Për kë bie këmbana’, kushtuar vullnetarëve amerikanë, që ranë në Spanjë, unë shkrova këtë roman modest, kushtuar shqiptarëve që ranë në Spanjë’.

Pas dy a tre muajsh, mora një kartë postale. E hapa dhe lexova këto fjalë të Heminguejit, shkruar në gjuhën spanjolle: ‘I dashur Pedro, mora romanin tuaj dhe ju falenderoj. Mjerisht, unë nuk e lexoj dot, se nuk e di gjuhën tuaj. Vetëm për një gjë jam i sigurt: shkrimtari, që e do njeriun dhe vdes për të, shkruan mirë…’”. /KultPlus.com

 Kalaja e Gjon Boçarit në Tragjas, Vlorë, Monument Kulture i Kategorisë së Parë do t’i nënshtrohet ndërhyrjeve restauruese dhe konservuese.

Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore bëri të ditur sot se kjo ndërhyrje do të realizohet për shkak të gjendjes së dëmtuar në disa segmente të kalasë.

“Kalaja e Gjon Boçarit do t’i nënshtrohet ndërhyrjeve restauruese dhe konservuese, për të ruajtur dhe valorizuar trashëgiminë e saj të çmuar”, theksoi IKTK në një postim në rrjetet sociale.

Kjo kala ka rëndësi të veçantë historike dhe arkitektonike.

E ndërtuar në shekullin XVI dhe e zgjeruar në shekullin XVII, kjo kala përfaqëson një shembull tipik të arkitekturës mbrojtëse të periudhës.

Ka një planimetri katërkëndëshe kënddrejtë (30 x 18 m), me dy kulla poligonale në qoshet veriore dhe lindore, të cilat kanë shërbyer për mbrojtje dhe vrojtim.

Lartësia e mureve, deri në shtegun e rojes, arrin 4 m, ndërsa parapeti i ruajtur vetëm si gjurmë, kishte një gjerësi prej 0,54 m. Në shtegun e rojës të çonin dy palë shkallë të ndërtuara brenda trashësisë së mureve veriperëndimore dhe juglindore. Kullat janë krejtësisht të hapura nga ana e brendshme e fortifikimit, duke qenë kështu më tepër një vazhdim i mureve rrethuese./KultPlus.com

Me rastin e përvjetorit të lindjes së një prej figurave më të shquara të letërsisë dhe albanologjisë shqiptare, Martin Camajt, kryeredaktor i revistës së njohur “Shejzat”, i cili la pas një trashëgimi të pasur në fushën e letrave shqipe, organizohet një ekspozitë e veçantë në shenjë nderimi dhe kujtimi.

Biblioteka Kombëtare e Kosovës, në koleksionet e saj, ruan disa nga botimet e tij në fushën e poezisë, romanit, dramës dhe studimeve gjuhësore, të cilat përbëjnë thesare të çmuara për kulturën dhe albanologjinë shqiptare.

Veprat e Martin Camajt janë ura lidhëse ndërmjet kulturës shqiptare dhe asaj botërore, duke e ngritur dhe lartësuar gjuhën shqipe, kulturën dhe historinë e popullit shqiptar në arenën ndërkombëtare./KultPlus.com

Poezi nga Ali Podrimja

A thua është dita jote e fundit në spital
do t’i biem deri në fund a thua
edhe kësaj dite të lodhur në orën e familjes.

Nuk të kam sharë as nuk të kam rënë kurrë
vetëm të kam thënë; Ai në hapsirë atje larg jam Unë.

Në jetë, në art vrasësit më të mëdhenj janë frikacakët.
Mjeshtëria e tyre; gjuajtja në gabime, dhelpëria.

Ti mëso të duash vogëlush. Ti mëso të ecësh me këmbët e tua
mbi të keqen mbi të mirën, mendo me kokën tënde
kurrë mos pështyj në dashuri, as në pleh;
Mallkim i fisit.
Shkolla jote antike; të dish të çelësh derën e shtëpisë
Në çdo kohë,
Të dish të thuash fjalën kur duhet thënë.
Urrejtja është më e rëndë se vrasja.

Me ditë me shikon nga krevati i vjetër; spitali tepër i vogël
për dhimbjet e tua
për shtatë plagët e tua
për ditët, për netët e tua plot klithje.

spitali tepër i vogël
i vogël tepër spitali
nën te Danubi i thellë e i kaltër.
A thua tërë jetën do të na vijë era jod
sëmundje, murtajë
do pështyjmë gjak e vrer,
a thua tërë jetën t’i dezinfektojmë plaçkat, ëndrrat, fjalët.
A thua edhe këtë ditë do ta kalojmë në spital.
Të shikoj; në syrin tënd flaka, etja, qielli,
Në syrin tënd asnjë dredhi, asnjë mllef
pastërtia e syrit tënd më ka përpirë të tërin.
Në fund të syrit tënd
hap fatin tim të kobshëm.
Ai nuk jam Unë
Ai nuk je TI
Kush jam, kush je?
Syri yt mbyllet, dhe frëngjia në Kullë.
Poezia më e bukur ende s’është shkruar
as do të shkruhet
përderisa zhytësit ende jetojnë
Vogëlushi im, thellësia mashtron, vetëm largon nga e vërteta
dhe çdo fund është tragjik.
Po ç’ka aty poshtë në materie
Miu i Bardhë, antimateria.

Do të vijë koha kur do të më hapësh si një libër
të vjetër psalmesh
kur do të mësoj të ecësh nëpër pluhurin tim
por koha ecën shpeshherë në shpinë të breshkës.

A thua na u sosën fjalët, këngët,
na mundi ëndrra, udha,
a thua edhe kjo ditë po na lë me shpirt ndër dhëmbë.

Ti je më i madh, vogëlush, më i fortë se ky spital
për inat këtë ditë ta sosim deri në fund.
Lum Lumi./ KultPlus.com

Një dritë e re po bie mbi Bibliotekën Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani”, përmes objektivit të ekipit të Koordinacija.hr, një grup i njohur kroat, që prej vitesh dokumenton arkitekturën moderne në hapësirën ballkanike.

Këtë herë, vëmendja e tyre është përqendruar tek një nga ndërtimet më ikonike dhe të diskutueshme të rajonit: biblioteka kombëtare, e ndërtuar mbi vizionin e arkitektit kroat Andrija Mutnjaković.

Gjatë qëndrimit të tyre në Prishtinë, ekipi realizoi xhirime të detajuara brenda dhe jashtë ambientit të bibliotekës, duke u fokusuar në formën e saj unike, strukturat kubike të mbuluara me kupola dhe rrjetën metalike që e bën këtë ndërtesë të pazakontë në çdo këndvështrim. Ky dokumentar do të transmetohet në HRT2, kanalin e dytë të televizionit publik kroat, dhe synon të sjellë për publikun më të gjerë një rrëfim mbi arkitekturën si pasqyrë e kohës, vizionit dhe shpirtit të një kombi, përcjellë KultPlus.

Biblioteka Kombëtare e Kosovës, më shumë se një strukturë fizike, është simbol i dijes, qëndresës dhe identitetit kulturor. Që prej kur u ndërtua, ajo vazhdon të ngjallë debate për stilin e saj arkitektonik, por pa dyshim mbetet një pikë referimi në peizazhin urban dhe shpirtëror të Prishtinës.

Ky dokumentar vjen si një homazh jo vetëm për veprën e Mutnjakovićit, por edhe për vetë bibliotekën, që përmes arkitekturës së saj përçon një ndjesi të fortë të ndërthurjes midis së shkuarës dhe së ardhmes, një monument i gjallë që ruan zërin e librave, por edhe zërin e kohës./KultPlus.com

Një nga yjet më të mëdhenj të muzikës pop, Dua Lipa, ka shijuar një darkë të veçantë në restorantin e njohur “Cicciotto a Marechiaro” në Napoli.

Këngëtarja shqiptare, me mbi 87 milionë ndjekës në rrjetet sociale zgjodhi restorantin e drejtuar nga Vincenzo dhe Gianluca Capuano për darkën e saj napolitane, e cila rezultoi të ishte një përvojë e paharrueshme si për të, ashtu edhe për mikpritësit.

Menuja përfshinte një meze me karkaleca deti dhe scampi të freskët, pasta paccheri me karavidhe dhe një gotë të mirë vere Fiano. E përkëdhelur nga vetë Vincenzo Capuano, Dua Lipa shijoi gjithçka me finesë dhe vëmendje për detajet.

Sipas burimeve, ajo mbërriti me avion privat në aeroportin e Foggias, për të vijuar më pas me helikopter drejt Napolit, përpara se të nisej për në Capri, përcjellë KultPlus.

“Ishte një ndjesi e mrekullueshme të shihja Dua Lipën në restorantin tim,” u shpreh Vincenzo Capuano, duke përshkruar emocionet e tij gjatë vizitës së këngëtares. “Ajo mori tartar me ton dhe kalamar të skuqur. Donte karkaleca deti të gjallë dhe e dinte ndryshimin mes atyre sicilianë dhe kalabrezë. Unë dua ato vjollcë. Linguine me scampi për pjatën e parë,” – vazhdoi ai.

Capuano shpjegoi se nuk ishte njoftuar për identitetin e mysafires së veçantë përpara ardhjes së saj.

“Na telefonuan, por nuk thanë për kë ishte rezervimi. Kur e pashë të ulur në tavolinë, nuk mund t’u besoja syve të mi. Ishte një emocion i madh dhe i sinqertë.”

Vizita e Duas mbetet një vizitë e shkurtër, por mbresëlënëse, që i shton një tjetër moment të paharruar historisë së restorantit legjendar napolitan./rtl102.5/KultPlus.com

Askush nuk âsht ishull,
i mbyllun n’rrethin e vetmisë;
secili âsht pjesë e kontinentit,
pjesë e tanësisë.
Nëse nji pjesë toke e han deti,
Evropa zvogëlohet,
si nji shkrep që shembet,
si prona e mikut a e jotja kur shpronësohet.
Vdekja e çdo njeriu më pakëson,
se i përkas njerëzimit, gjithsesi.
Prandaj kurrë mos pyet për kë bie kambana;
ajo bie për ty.

(1624) John Donne, “Askush nuk âsht ishull”, përkthyer nga Ag Apolloni

Kryeministri Edi Rama u ka bërë thirrje qytetarëve të ruajnë datat 8, 9 dhe 10 gusht për të vizituar qytetin e Përmetit, ku do të zhvillohet edicioni i pestë i Festivalit “Nona”, një ngjarje e veçantë kulturore që këtë vit feston 5-vjetorin e saj.

“Festivali ‘Nona’, një udhëtim i veçantë në rrënjët tona, me zemrën plot. Festojmë bashkë me gjyshet më të dashura nga gjithë Shqipëria, në një festë plot dashuri, kujtime dhe muzikë në zemër të Përmetit”, shkroi kryeministri Rama në rrjetet sociale, duke i ftuar qytetarët të bëhen pjesë e kësaj atmosfere unike.

Festivalit “Nona” është një festë treditore që kthehet çdo vit në një pikë takimi për brezat e vjetër dhe të rinj, duke kthyer parkun qendror të qytetit në një “shtëpi të gjyshes” për të gjithë. Me theks te trashëgimia kulturore, gatimet tradicionale dhe ngrohtësia e marrëdhënieve njerëzore, festivali përçon ndjesinë e komunitetit dhe afërsisë shpirtërore, përcjellë KultPlus.

Në zemër të festivalit qëndron figura e gjyshes, jo vetëm si ruajtëse e recetave dhe zakoneve tradicionale, por edhe si simbol i dashurisë pa kushte dhe urtësisë popullore. Pjesëmarrësit do të kenë mundësi të shijojnë gatime tradicionale të përgatitura me dashuri nga duart e gjysheve, të ndajnë kujtime e të këndojnë së bashku në një atmosferë festive e plot ngjyra.

Synimi kryesor i këtij festivali është të krijojë një urë dialogu midis brezave, duke promovuar afërsinë mes të moshuarve dhe të rinjve, një frymë që sfidon ndarjen gjithnjë në rritje që shpesh shfaqet në jetën moderne urbane.

Në zemër të natyrës dhe traditës, Përmeti do të ofrojë sërish këtë gusht një përvojë të paharrueshme për këdo që kërkon të lidhet me rrënjët, me njerëzit dhe me shpirtin e gjallë të Shqipërisë./KultPlus.com

Një ekip nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, i kryesuar nga zëvendësministrja Lira Pipa, zhvilloi një inspektim në kantierin e rikonstruksionit të Teatrit “Aleksandër Moisiu” në Durrës.

Ky teatër qëndron si një nga institucionet më të rëndësishme të jetës artistike në qytetin bregdetar.

Gjatë vizitës ishin të pranishëm edhe përfaqësues të Bashkisë së Durrësit, të cilët ndoqën nga afër ecurinë e punimeve që po realizohen në këtë projekt strategjik të bashkëfinancuar nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.

Ministri Blendi Gonxhja, në një reagim në rrjetet sociale, theksoi rëndësinë e këtij investimi, duke e cilësuar atë pjesë të një vizioni më të gjerë për zhvillimin e infrastrukturës kulturore në vend. Sipas tij, kultura mund të shërbejë si një motor i fuqishëm për zhvillimin e komuniteteve dhe për rigjallërimin urban të qyteteve, përcjellë KultPlus.

Projekti i rikonstruksionit të Teatrit të Durrësit synon përmirësimin e plotë të kushteve teknike dhe funksionale të godinës, përfshirë modernizimin e skenës dhe hapësirave të brendshme. Por përtej aspektit teknik, theksi vihet në ringritjen e teatrit si një qendër aktive për krijimtarinë artistike, dialogun kulturor dhe edukimin e brezave të rinj në frymën e artit dhe të shprehjes së lirë.

“Ky projekt ambicioz përpiqet të komunikojë imazhin e një qyteti në lëvizje, aktiv dhe inovativ, i cili respekton trashëgiminë e tij kulturore duke ndërtuar mbi të një të ardhme të qëndrueshme dhe cilësore,” u shpreh ministri Gonxhja, duke nënvizuar rolin që Teatri “Aleksandër Moisiu” pritet të ketë në jetën kulturore të Durrësit në të ardhmen./KultPlus.com

Zëvendësministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme, Silda Anagnosti Çepe, mori pjesë në ceremoninë e inaugurimit të veprave artistike dhe instalacioneve të skulptorit me famë ndërkombëtare, Helidon Xhixha, një artist i njohur për mënyrën unike me të cilën bashkon artin me identitetin kulturor.

Ngjarja u zhvillua në qytezën arbëreshe Casalvecchio di Puglia, ku ishin të pranishëm autoritete lokale dhe përfaqësues të diasporës shqiptare. Instalacionet e prezantuara nga Xhixha janë pjesë e projektit të veçantë “Land Art”, i cili synon të lidhë natyrën me artin bashkëkohor, duke theksuar trashëgiminë kulturore, përcjellë KultPlus.

Gjatë fjalës së saj, Zëvendësministrja Çepe theksoi mbështetjen e palëkundur të qeverisë shqiptare për ruajtjen dhe promovimin e gjuhës, kulturës, artit dhe traditave arbëreshe, të cilat përfaqësojnë një dëshmi të fortë të rezistencës shekullore të këtij komuniteti unik. Duke theksuar kështu edhe faktin se këto elemente kulturore janë ura të rëndësishme që lidhin Shqipërinë dhe Italinë, që kontribuojnë në forcimin e marrëdhënieve dypalëshe dhe hapin rrugën për një Evropë më të bashkuar, bazuar në rrënjët e përbashkëta kulturore.

Ky aktivitet është një shembull i fuqishëm i dialogut ndërkulturor dhe bashkëpunimit mes komuniteteve, që thekson rolin e artit si një mjet lidhës për ruajtjen dhe promovimin e identiteteve brenda Evropës. Në këtë kontekst, puna e Helidon Xhixhës merr një rëndësi të veçantë, duke i dhënë zë dhe formë historisë dhe kulturës arbëreshe përmes gjuhës universale të artit./KultPlus.com

Korriku shënon përvjetorin i lindjes së Robin Williams, një nga aktorët dhe komedianët më të dashur dhe më të paharrueshëm në historinë e filmit.

Me energjinë e tij të pakufishme, talentin e jashtëzakonshëm dhe aftësinë për të sjellë gëzim në zemrat e miliona njerëzve, Williams la gjurmë të thella në botën e artit.

Karriera e tij shtrihej në më shumë se katër dekada, gjatë të cilave ai solli në jetë një varg karakteresh të paharrueshme në film, televizion dhe teatër. Ai fitoi një Çmim Akademie për rolin e tij në “Good Will Hunting” dhe u shqua për aftësinë e tij për të balansuar komedinë me dramën në mënyrë të rrallë. Filmat si “Mrs. Doubtfire”, “Dead Poets Society”, “Aladdin” dhe “Jumanji” janë vetëm disa nga veprat që e bënë atë ikonë të kinemasë botërore, përcjellë KultPlus.

Megjithatë, pas dritës së skenës dhe buzëqeshjes së tij të njohur, Robin Williams përballej me sfida të mëdha personale dhe probleme shëndetësore. Ai vdiq në vitin 2014, duke lënë pas një boshllëk të madh në botën e artit dhe në zemrat e fansave të tij. Hetimet më pas zbuluan se ai vuante nga demenca, një sëmundje neurodegjenerative që ndikoi në shëndetin e tij mendor dhe fizik, dhe besohet të ketë qenë një nga faktorët kryesorë që çuan në vetëvrasjen e tij.

Në këtë përvjetor, kujtohet jo vetëm talenti i tij i jashtëzakonshëm, por edhe mesazhi i tij për të jetuar me pasion dhe humanizëm./KultPlus.com

Në moshën 75-vjeçare, Stevie Wonder vazhdon të jetë në formë të shkëlqyer.

Turneu i tij i fundit në Mbretërinë e Bashkuar, i cili përfundoi në fillim të këtij muaji, mori vlerësime të jashtëzakonshme, me kritikët që e përshkruanin yllin si “të freskët dhe në formë” për “një festë jashtëzakonisht të gëzueshme” të muzikës së tij.

Por ndërsa bashkëkohës si Billy Joel dhe The Eagles po pakësojnë angazhimet e tyre muzikore, Wonder thotë se nuk do të marrë kurrë parasysh pensionimin.

“Për sa të marrësh frymë, për sa të rrahë zemra, ka gjithmonë më shumë për të bërë,” – tha legjenda e Motown. “Nuk do ta ndaloj dhuratën që vazhdon të rrjedhë në trupin tim.”

“Unë dua të bëj atë që bëj. Një artist kurrë nuk ndalon së vizatuari. Sa kohë që mund të imagjinosh, do të jesh gjithmonë kreativ.”

Ylli gjithashtu konfirmoi se po punon ende në një album të ri me titull “Through The Eyes Of Wonder”, për të cilin kishte folur për herë të parë në vitin 2008, përcjellë KultPlus.

Ky projekt është përshkruar më parë si një vepër performative që do të pasqyrojë përvojën e tij si një njeri i verbër.

Do të ishte albumi i tij i parë në studio që nga viti 2005 me “A Time To Love”, duke zgjatur kështu një karrierë regjistrimi që nisi në vitin 1962, kur ai ishte vetëm 11 vjeç.

Wonder foli në intervistë, një ditë para se të ishte artisti kryesor në festivalin BST në Hyde Park të Londrës, duke luajtur një set dy orë e gjysmë që përfshinte hitet e tij më të mëdha, nga “Superstition” dhe “Isn’t She Lovely” deri te “You Are The Sunshine Of My Life” dhe “I Wish”.

Shumica e setit ishte e përbërë nga periudha e artë e viteve 1970, kur ai fitoi tre herë radhazi Çmimin Grammy për albumin më të mirë, për “Innervisions”, “Fulfillingness’ First Finale” dhe “Songs In The Key Of Life”.

Wonder tha për mediat, se nuk lodhet kurrë duke rikthyer ato këngë.

“Këngët janë si fëmijët, janë me ty përgjithmonë,” tha ai. “Ato janë një shprehje e shpirtit brenda teje.

“Dhe këndimi i atyre këngëve është si të marr një frymë tjetër.”/BBC/KultPlus.com

Muzeu i Artit Mesjetar vazhdon të pasurojë koleksionin e tij me publikime të reja nga fondi i pasur i objekteve, duke prezantuar këtë herë ikonën me titull “Hyrja e Shën Marisë në Tempull”.

Kjo ikonë daton në mes të shekullit të XVII-të dhe ka origjinë nga Kisha e Shën Marisë në Vllahernë të Beratit.

Ikona përshkruan momentin e hyrjes së Shën Marisë në tempull, një ngjarje me rëndësi të madhe në traditën ortodokse. Në skenën qendrore, Shën Maria paraqitet në moshën 3-vjeçare duke ngjitur shkallët e tempullit të Solomonit. Ajo shoqërohet nga prindërit e saj, Joakimi dhe Ana, ndërsa pas tyre qëndrojnë dhjetë virgjëresha, simbol i pastërtisë dhe përkushtimit shpirtëror.

Në hyrje të tempullit, Profeti Zaharia pret me fjalët e tij të bekuara: “Ti je e përzgjedhura ndër të gjithë brezat”. Sipas traditës, Shën Maria qëndroi në tempull deri në moshën 14-vjeçare, pas së cilës ndodh ngjarja e “Ungjillëzimit”, e ilustruar në skenën e sipërme të ikonës, përcjellë KultPlus.

Kisha, nga e cila rrjedh kjo ikonë, ndodhet brenda mureve rrethuese të Kalasë së Beratit dhe përbën një nga ndërtimet më të vjetra mesjetare të kultit në qytet. Brenda saj, një dysheme e zbukuruar me një rozetë dekorative dhe piktura murale të realizuara nga Nikolla, biri i Onufrit, në vitin 1578, dëshmojnë për rëndësinë historike dhe artistike të vendit. Në dritaren e absidës dhe murin verior të kishës janë të ripërdorura elemente arkitektonike paleokristiane, që shtojnë vlerën e saj kulturore.

Ky objekt i vyer është një dëshmi e gjallë e traditës ikonografike shqiptare dhe pasuri e vyer e trashëgimisë kulturore, që Muzeu i Artit Mesjetar vazhdon ta ruajë dhe promovojë me përkushtim./atsh/KultPlus.com

Chris Martin, vokalisti i Coldplay, ka vendosur të bëjë humor me momentin viral të “Kiss Cam” që u bë hit në rrjetet sociale.

Të shtunën, gjatë koncertit të parë që pas videos së famshme të CEO-s dhe HR-it të Astronomers, Martin iu drejtua publikut me një paralajmërim: kamera po afrohet.

“Do të përshëndesim disa prej jush në publik,” tha ai në një video të shpërndarë në platformën X.

“Dhe si do ta bëjmë këtë? Do të përdorim kamerat tona për t’ju vendosur në ekranin gjigant. Kështu që, nëse nuk keni bërë grimin ende, bëjeni tani,” u shpreh ai, duke shkaktuar të qeshura në turmë.

Gjithçka nisi gjatë koncertit të Coldplay të mërkurën në mbrëmje në Foxborough, Massachusetts, kur kamera në publik kapi CEO-n e kompanisë Astronomer, Andy Byron, duke përqafuar me shuuumë dashuri shefen e Burimeve Njerëzore në të njëjtën kompani, Kristin Cabot.

Sapo kuptuan se po filmoheshin, të dy u larguan me shpejtësi nga njëri-tjetri dhe u përpoqën të mbulonin fytyrat, por ishte tepër vonë. Videoja u shpërnda me shpejtësi në rrjetet sociale dhe u bë virale, duke grumbulluar dhjetëra miliona shikime që prej të mërkurës.

Pas bujës së krijuar, Andy Byron dha dorëheqjen nga pozicioni i tij si CEO i Astronomer. Në një deklaratë të publikuar të shtunën, kompania bëri të ditur vendimin e tij:

“Siç është deklaruar më parë, Astronomer mbetet e përkushtuar ndaj vlerave dhe kulturës që na kanë udhëhequr që nga themelimi. Udhëheqësit tanë pritet të jenë shembull në sjellje dhe përgjegjësi dhe kohët e fundit, ky standard nuk është përmbushur.

Andy Byron ka dorëzuar dorëheqjen e tij dhe Bordi Drejtues e ka pranuar atë. Bordi do të nisë menjëherë kërkimin për CEO-n e ardhshëm, ndërkohë që bashkëthemeluesi, Pete DeJoy, do të vazhdojë të veprojë si CEO i përkohshëm,” thuhej në deklaratë.

Festivali Ndërkombëtar i Animacionit Anibar ka shpallur fituesit e edicionit të 16-të në ditën përmbyllëse më 20 korrik, duke finalizuar kështu plot një jave të suksesshme me animacion, diskutime dhe energji krijuese në Pejë.

Në ngjarjen përmbyllëse të festivalit ishte i pranishëm edhe Kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, njëherësh kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti.

Krijimet më të spikatura të këtij viti të cilat u përzgjodhen në disa kategori garuese, sollën rrëfime që prekin, sfidojnë dhe shtrojnë pyetje thelbësore për kohën në të cilën jetojmë, në përputhje me temën e këtij edicioni të festivalit: “WTF – What’s the Future?”.

Mes kategorive garuese të këtij edicioni ishin:

Garat ndërkombëtare dhe ballkanike me juri: Helga Fodorean, menaxhere kulturore dhe producente filmash, Laura Almantaitė, drejtoreshë festivalesh dhe producente filmash, Marko Tadić, artist me përvojë në vizatim, instalacion dhe animacion, Tal Kantor, regjisore dhe fituese çmimesh ndërkombëtare, dhe Tomek Popakul, drejtor i animacionit i njohur për filmat Ziegenort, Acid Rain dhe Zima.

Garat studentore dhe programi “Pitch It!” me juri: Bastien Dubois, regjisor francez, Rianne Stremmelaar, regjisore dhe ilustratore, dhe Vasco Sá, bashkëthemelues i BAP-Animation Studios.

Garat për filmat për të Drejtat e Njeriut dhe video animacioneve muzikore, për të cilat gjykuan: Anna Vasova, skenariste dhe producente, Draško Ivezić, regjisor filmash të animuar, skenarist, producent, aktor zëri, dhe bashkëthemelues i Adriatic Animation në Kroaci, dhe Yves Nougarede, programues filmi në Festivalin Ndërkombëtar të Animacionit Annecy.

Garat për audiencën e të rinjve me juri pesë të rinj nga Kosova: Leka Gjonbalaj, artist autodidakt i specializuar në pikturë me vaj, art mural dhe dizajn karakteresh, Rina Lasku, artiste vizuale dhe animatore nga Gjakova, Rrezarta Sadriu, animatore 2D dhe tregimtare vizuale, Gent Ademaj, animator dhe dizajner grafik, dhe Alisa Fejza, animatore dhe artiste multimediale, përcjellë KultPlus.

Në kategorinë garuese ndërkombëtare, çmimin kryesor e fitoi filmi “Dog Alone”, me regji të Marta Reis Andrade, një rrëfim emocional që flet për vetminë, braktisjen dhe lidhjet njerëzor përmes një paralelizmi të ndjerë midis një qeni të harruar dhe përvojave personale të regjisores.

Për këtë kategori, juria ndau gjithashtu çmimin “Përmendje e Veçantë” (Special Mention) për filmin “Dollhouse Elephant”, me regji të Jenny Jokela, duke vlerësuar se filmi i prek të gjitha shqisat e njeriut.

Në kategorinë garuese të filmave nga Ballkani, çmimin e parë e mori filmi “How”, me regji dhe skenar te Marko Meštrović, i cili flet për qenien dhe kalimin përmes fazave të pafundme të ekzistencës.

Në garën studentore, triumfues ishte filmi “Children of the Bird,” i Julia Tudisco, një film mitologjik fiktiv rreth lindjes dhe vdekjes së planetit tonë. Juria vlerësoi se filmi lidhet thellësisht me temën e sivjetshme të festivalit “Çfarë është e ardhmja?” e cila është më urgjente se kurrë.

Ndërkaq, dy përmendje të veçanta shkuan për “The Eating of an Orange” nga May Kindred-Boothby dhe “Poppy Flowers” nga Evridiki Papaiakovou.

Çmimin e parë në garën e programit “Pitch It!”, i cili ofron një hapësirë për prezantimin e projekteve në zhvillim nga animatorë të rinj, e rrëmbeu Flaka Kokolli me projektin “I Still Haven’t Cried.” Në vendin e dytë u rendit Verica Tenekedjieva me projektin “Transporting Woman,” dhe në vendin e tretë Katarina Zaharijev dhe Marija Maletić me “The Last Bookstore in the World.”

Në kategorinë e të drejtave të njeriut, juria e vlerësoi me çmimin kryesor filmin “Romina” me regji të Bee Grandinetti, një film i bazuar në historinë e vërtetë të një vajze 14-vjeçare që përballet me një shtatëzani të paplanifikuar në një shtet në SHBA ku aborti është i ndaluar. Një përmendje e veçantë iu dha filmit “Cimarron,” me regji të Rémi Vandenitte dhe Cédric Bourgeois.

Në garën për video animacionet muzikore, çmimi kryesor i shkoi klipit “feelslikeimfallinginlove” nga Coldplay, me regji dhe skenar te Raman Djafari dhe prodhuar nga Alexander Handschuh. Tema e trajtuar është historia e një çifti shpirtrash binjakë që udhëton mes botëve dhe formave për të gjetur njëri-tjetri. Kurse, përmendja e veçantë shkoi për videon muzikore të Chris Lambourne, “Bob Dylan’s Big Dick.”

Fituesi për kategorinë audienca e te rinjve u shpall Vera van Wolferen me filmin “Down in the Dumps,” një storje që tregon sfidat e një buburreci me vetëvlerësim të ulët, duke na rikujtuar se pranimi i vetes është më i rëndësishëm se pritshmëritë e të tjerëve.

Përmendja e veçantë shkoi për “The Legend of the Hummingbird” nga Morgan Devos, i cili përcon mesazhin se në momentet më të vështira, edhe krijesa më e vogël mund të tregojë guximin më të madh.

Anibar falënderoi të gjithë pjesëmarrësit, partnerët, dhe publikun për një tjetër edicion që e vendos Pejën dhe Kosovën në qendër të hartës ndërkombëtare të animacionit. Me ide të guximshme, rrëfime të ndjera dhe pyetje provokuese mbi të ardhmen, edicioni i sivjetshëm me temen “WTF” vërtetoi fuqinë transformuese të animacionit./KultPlus.com