Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 21 July 2025Main stream

Biblioteka Kombëtare e Kosovës me ekspozitë në 100-vjetorin e lindjes së Martin Camaj

By: Kult Plus
21 July 2025 at 17:26

Me rastin e përvjetorit të lindjes së një prej figurave më të shquara të letërsisë dhe albanologjisë shqiptare, Martin Camajt, kryeredaktor i revistës së njohur “Shejzat”, i cili la pas një trashëgimi të pasur në fushën e letrave shqipe, organizohet një ekspozitë e veçantë në shenjë nderimi dhe kujtimi.

Biblioteka Kombëtare e Kosovës, në koleksionet e saj, ruan disa nga botimet e tij në fushën e poezisë, romanit, dramës dhe studimeve gjuhësore, të cilat përbëjnë thesare të çmuara për kulturën dhe albanologjinë shqiptare.

Veprat e Martin Camajt janë ura lidhëse ndërmjet kulturës shqiptare dhe asaj botërore, duke e ngritur dhe lartësuar gjuhën shqipe, kulturën dhe historinë e popullit shqiptar në arenën ndërkombëtare./KultPlus.com

Lum Lumi

By: Kult Plus
21 July 2025 at 16:56

Poezi nga Ali Podrimja

A thua është dita jote e fundit në spital
do t’i biem deri në fund a thua
edhe kësaj dite të lodhur në orën e familjes.

Nuk të kam sharë as nuk të kam rënë kurrë
vetëm të kam thënë; Ai në hapsirë atje larg jam Unë.

Në jetë, në art vrasësit më të mëdhenj janë frikacakët.
Mjeshtëria e tyre; gjuajtja në gabime, dhelpëria.

Ti mëso të duash vogëlush. Ti mëso të ecësh me këmbët e tua
mbi të keqen mbi të mirën, mendo me kokën tënde
kurrë mos pështyj në dashuri, as në pleh;
Mallkim i fisit.
Shkolla jote antike; të dish të çelësh derën e shtëpisë
Në çdo kohë,
Të dish të thuash fjalën kur duhet thënë.
Urrejtja është më e rëndë se vrasja.

Me ditë me shikon nga krevati i vjetër; spitali tepër i vogël
për dhimbjet e tua
për shtatë plagët e tua
për ditët, për netët e tua plot klithje.

spitali tepër i vogël
i vogël tepër spitali
nën te Danubi i thellë e i kaltër.
A thua tërë jetën do të na vijë era jod
sëmundje, murtajë
do pështyjmë gjak e vrer,
a thua tërë jetën t’i dezinfektojmë plaçkat, ëndrrat, fjalët.
A thua edhe këtë ditë do ta kalojmë në spital.
Të shikoj; në syrin tënd flaka, etja, qielli,
Në syrin tënd asnjë dredhi, asnjë mllef
pastërtia e syrit tënd më ka përpirë të tërin.
Në fund të syrit tënd
hap fatin tim të kobshëm.
Ai nuk jam Unë
Ai nuk je TI
Kush jam, kush je?
Syri yt mbyllet, dhe frëngjia në Kullë.
Poezia më e bukur ende s’është shkruar
as do të shkruhet
përderisa zhytësit ende jetojnë
Vogëlushi im, thellësia mashtron, vetëm largon nga e vërteta
dhe çdo fund është tragjik.
Po ç’ka aty poshtë në materie
Miu i Bardhë, antimateria.

Do të vijë koha kur do të më hapësh si një libër
të vjetër psalmesh
kur do të mësoj të ecësh nëpër pluhurin tim
por koha ecën shpeshherë në shpinë të breshkës.

A thua na u sosën fjalët, këngët,
na mundi ëndrra, udha,
a thua edhe kjo ditë po na lë me shpirt ndër dhëmbë.

Ti je më i madh, vogëlush, më i fortë se ky spital
për inat këtë ditë ta sosim deri në fund.
Lum Lumi./ KultPlus.com

Biblioteka Kombëtare e Kosovës nën dokumentimin arkitektonik të Koordinacija.hr

By: Kult Plus
21 July 2025 at 16:20

Një dritë e re po bie mbi Bibliotekën Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani”, përmes objektivit të ekipit të Koordinacija.hr, një grup i njohur kroat, që prej vitesh dokumenton arkitekturën moderne në hapësirën ballkanike.

Këtë herë, vëmendja e tyre është përqendruar tek një nga ndërtimet më ikonike dhe të diskutueshme të rajonit: biblioteka kombëtare, e ndërtuar mbi vizionin e arkitektit kroat Andrija Mutnjaković.

Gjatë qëndrimit të tyre në Prishtinë, ekipi realizoi xhirime të detajuara brenda dhe jashtë ambientit të bibliotekës, duke u fokusuar në formën e saj unike, strukturat kubike të mbuluara me kupola dhe rrjetën metalike që e bën këtë ndërtesë të pazakontë në çdo këndvështrim. Ky dokumentar do të transmetohet në HRT2, kanalin e dytë të televizionit publik kroat, dhe synon të sjellë për publikun më të gjerë një rrëfim mbi arkitekturën si pasqyrë e kohës, vizionit dhe shpirtit të një kombi, përcjellë KultPlus.

Biblioteka Kombëtare e Kosovës, më shumë se një strukturë fizike, është simbol i dijes, qëndresës dhe identitetit kulturor. Që prej kur u ndërtua, ajo vazhdon të ngjallë debate për stilin e saj arkitektonik, por pa dyshim mbetet një pikë referimi në peizazhin urban dhe shpirtëror të Prishtinës.

Ky dokumentar vjen si një homazh jo vetëm për veprën e Mutnjakovićit, por edhe për vetë bibliotekën, që përmes arkitekturës së saj përçon një ndjesi të fortë të ndërthurjes midis së shkuarës dhe së ardhmes, një monument i gjallë që ruan zërin e librave, por edhe zërin e kohës./KultPlus.com

Dua Lipa surprizon Napolin, darkë elegante dhe emocione në “Cicciotto a Marechiaro”

By: Kult Plus
21 July 2025 at 16:00

Një nga yjet më të mëdhenj të muzikës pop, Dua Lipa, ka shijuar një darkë të veçantë në restorantin e njohur “Cicciotto a Marechiaro” në Napoli.

Këngëtarja shqiptare, me mbi 87 milionë ndjekës në rrjetet sociale zgjodhi restorantin e drejtuar nga Vincenzo dhe Gianluca Capuano për darkën e saj napolitane, e cila rezultoi të ishte një përvojë e paharrueshme si për të, ashtu edhe për mikpritësit.

Menuja përfshinte një meze me karkaleca deti dhe scampi të freskët, pasta paccheri me karavidhe dhe një gotë të mirë vere Fiano. E përkëdhelur nga vetë Vincenzo Capuano, Dua Lipa shijoi gjithçka me finesë dhe vëmendje për detajet.

Sipas burimeve, ajo mbërriti me avion privat në aeroportin e Foggias, për të vijuar më pas me helikopter drejt Napolit, përpara se të nisej për në Capri, përcjellë KultPlus.

“Ishte një ndjesi e mrekullueshme të shihja Dua Lipën në restorantin tim,” u shpreh Vincenzo Capuano, duke përshkruar emocionet e tij gjatë vizitës së këngëtares. “Ajo mori tartar me ton dhe kalamar të skuqur. Donte karkaleca deti të gjallë dhe e dinte ndryshimin mes atyre sicilianë dhe kalabrezë. Unë dua ato vjollcë. Linguine me scampi për pjatën e parë,” – vazhdoi ai.

Capuano shpjegoi se nuk ishte njoftuar për identitetin e mysafires së veçantë përpara ardhjes së saj.

“Na telefonuan, por nuk thanë për kë ishte rezervimi. Kur e pashë të ulur në tavolinë, nuk mund t’u besoja syve të mi. Ishte një emocion i madh dhe i sinqertë.”

Vizita e Duas mbetet një vizitë e shkurtër, por mbresëlënëse, që i shton një tjetër moment të paharruar historisë së restorantit legjendar napolitan./rtl102.5/KultPlus.com

Askush nuk âsht ishull

By: Kult Plus
21 July 2025 at 15:40

Askush nuk âsht ishull,
i mbyllun n’rrethin e vetmisë;
secili âsht pjesë e kontinentit,
pjesë e tanësisë.
Nëse nji pjesë toke e han deti,
Evropa zvogëlohet,
si nji shkrep që shembet,
si prona e mikut a e jotja kur shpronësohet.
Vdekja e çdo njeriu më pakëson,
se i përkas njerëzimit, gjithsesi.
Prandaj kurrë mos pyet për kë bie kambana;
ajo bie për ty.

(1624) John Donne, “Askush nuk âsht ishull”, përkthyer nga Ag Apolloni

Përmeti në edicionin e pestë të Festivalit “Nona”, një festë për gjyshet, traditën dhe dashurinë ndërbrezore

By: Kult Plus
21 July 2025 at 15:00

Kryeministri Edi Rama u ka bërë thirrje qytetarëve të ruajnë datat 8, 9 dhe 10 gusht për të vizituar qytetin e Përmetit, ku do të zhvillohet edicioni i pestë i Festivalit “Nona”, një ngjarje e veçantë kulturore që këtë vit feston 5-vjetorin e saj.

“Festivali ‘Nona’, një udhëtim i veçantë në rrënjët tona, me zemrën plot. Festojmë bashkë me gjyshet më të dashura nga gjithë Shqipëria, në një festë plot dashuri, kujtime dhe muzikë në zemër të Përmetit”, shkroi kryeministri Rama në rrjetet sociale, duke i ftuar qytetarët të bëhen pjesë e kësaj atmosfere unike.

Festivalit “Nona” është një festë treditore që kthehet çdo vit në një pikë takimi për brezat e vjetër dhe të rinj, duke kthyer parkun qendror të qytetit në një “shtëpi të gjyshes” për të gjithë. Me theks te trashëgimia kulturore, gatimet tradicionale dhe ngrohtësia e marrëdhënieve njerëzore, festivali përçon ndjesinë e komunitetit dhe afërsisë shpirtërore, përcjellë KultPlus.

Në zemër të festivalit qëndron figura e gjyshes, jo vetëm si ruajtëse e recetave dhe zakoneve tradicionale, por edhe si simbol i dashurisë pa kushte dhe urtësisë popullore. Pjesëmarrësit do të kenë mundësi të shijojnë gatime tradicionale të përgatitura me dashuri nga duart e gjysheve, të ndajnë kujtime e të këndojnë së bashku në një atmosferë festive e plot ngjyra.

Synimi kryesor i këtij festivali është të krijojë një urë dialogu midis brezave, duke promovuar afërsinë mes të moshuarve dhe të rinjve, një frymë që sfidon ndarjen gjithnjë në rritje që shpesh shfaqet në jetën moderne urbane.

Në zemër të natyrës dhe traditës, Përmeti do të ofrojë sërish këtë gusht një përvojë të paharrueshme për këdo që kërkon të lidhet me rrënjët, me njerëzit dhe me shpirtin e gjallë të Shqipërisë./KultPlus.com

Rikonstruksioni i Teatrit “Aleksandër Moisiu”, një hap drejt rigjallërimit kulturor të Durrësit

By: Kult Plus
21 July 2025 at 14:40

Një ekip nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, i kryesuar nga zëvendësministrja Lira Pipa, zhvilloi një inspektim në kantierin e rikonstruksionit të Teatrit “Aleksandër Moisiu” në Durrës.

Ky teatër qëndron si një nga institucionet më të rëndësishme të jetës artistike në qytetin bregdetar.

Gjatë vizitës ishin të pranishëm edhe përfaqësues të Bashkisë së Durrësit, të cilët ndoqën nga afër ecurinë e punimeve që po realizohen në këtë projekt strategjik të bashkëfinancuar nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.

Ministri Blendi Gonxhja, në një reagim në rrjetet sociale, theksoi rëndësinë e këtij investimi, duke e cilësuar atë pjesë të një vizioni më të gjerë për zhvillimin e infrastrukturës kulturore në vend. Sipas tij, kultura mund të shërbejë si një motor i fuqishëm për zhvillimin e komuniteteve dhe për rigjallërimin urban të qyteteve, përcjellë KultPlus.

Projekti i rikonstruksionit të Teatrit të Durrësit synon përmirësimin e plotë të kushteve teknike dhe funksionale të godinës, përfshirë modernizimin e skenës dhe hapësirave të brendshme. Por përtej aspektit teknik, theksi vihet në ringritjen e teatrit si një qendër aktive për krijimtarinë artistike, dialogun kulturor dhe edukimin e brezave të rinj në frymën e artit dhe të shprehjes së lirë.

“Ky projekt ambicioz përpiqet të komunikojë imazhin e një qyteti në lëvizje, aktiv dhe inovativ, i cili respekton trashëgiminë e tij kulturore duke ndërtuar mbi të një të ardhme të qëndrueshme dhe cilësore,” u shpreh ministri Gonxhja, duke nënvizuar rolin që Teatri “Aleksandër Moisiu” pritet të ketë në jetën kulturore të Durrësit në të ardhmen./KultPlus.com

Arti dhe identiteti arbëresh në Casalvecchio di Puglia përmes inagurimit të instalacioneve artistike

By: Kult Plus
21 July 2025 at 14:20

Zëvendësministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme, Silda Anagnosti Çepe, mori pjesë në ceremoninë e inaugurimit të veprave artistike dhe instalacioneve të skulptorit me famë ndërkombëtare, Helidon Xhixha, një artist i njohur për mënyrën unike me të cilën bashkon artin me identitetin kulturor.

Ngjarja u zhvillua në qytezën arbëreshe Casalvecchio di Puglia, ku ishin të pranishëm autoritete lokale dhe përfaqësues të diasporës shqiptare. Instalacionet e prezantuara nga Xhixha janë pjesë e projektit të veçantë “Land Art”, i cili synon të lidhë natyrën me artin bashkëkohor, duke theksuar trashëgiminë kulturore, përcjellë KultPlus.

Gjatë fjalës së saj, Zëvendësministrja Çepe theksoi mbështetjen e palëkundur të qeverisë shqiptare për ruajtjen dhe promovimin e gjuhës, kulturës, artit dhe traditave arbëreshe, të cilat përfaqësojnë një dëshmi të fortë të rezistencës shekullore të këtij komuniteti unik. Duke theksuar kështu edhe faktin se këto elemente kulturore janë ura të rëndësishme që lidhin Shqipërinë dhe Italinë, që kontribuojnë në forcimin e marrëdhënieve dypalëshe dhe hapin rrugën për një Evropë më të bashkuar, bazuar në rrënjët e përbashkëta kulturore.

Ky aktivitet është një shembull i fuqishëm i dialogut ndërkulturor dhe bashkëpunimit mes komuniteteve, që thekson rolin e artit si një mjet lidhës për ruajtjen dhe promovimin e identiteteve brenda Evropës. Në këtë kontekst, puna e Helidon Xhixhës merr një rëndësi të veçantë, duke i dhënë zë dhe formë historisë dhe kulturës arbëreshe përmes gjuhës universale të artit./KultPlus.com

21 korriku, përvjetori i lindjes së yllit të filmit dhe komedisë, Robin Williams

By: Kult Plus
21 July 2025 at 14:00

Korriku shënon përvjetorin i lindjes së Robin Williams, një nga aktorët dhe komedianët më të dashur dhe më të paharrueshëm në historinë e filmit.

Me energjinë e tij të pakufishme, talentin e jashtëzakonshëm dhe aftësinë për të sjellë gëzim në zemrat e miliona njerëzve, Williams la gjurmë të thella në botën e artit.

Karriera e tij shtrihej në më shumë se katër dekada, gjatë të cilave ai solli në jetë një varg karakteresh të paharrueshme në film, televizion dhe teatër. Ai fitoi një Çmim Akademie për rolin e tij në “Good Will Hunting” dhe u shqua për aftësinë e tij për të balansuar komedinë me dramën në mënyrë të rrallë. Filmat si “Mrs. Doubtfire”, “Dead Poets Society”, “Aladdin” dhe “Jumanji” janë vetëm disa nga veprat që e bënë atë ikonë të kinemasë botërore, përcjellë KultPlus.

Megjithatë, pas dritës së skenës dhe buzëqeshjes së tij të njohur, Robin Williams përballej me sfida të mëdha personale dhe probleme shëndetësore. Ai vdiq në vitin 2014, duke lënë pas një boshllëk të madh në botën e artit dhe në zemrat e fansave të tij. Hetimet më pas zbuluan se ai vuante nga demenca, një sëmundje neurodegjenerative që ndikoi në shëndetin e tij mendor dhe fizik, dhe besohet të ketë qenë një nga faktorët kryesorë që çuan në vetëvrasjen e tij.

Në këtë përvjetor, kujtohet jo vetëm talenti i tij i jashtëzakonshëm, por edhe mesazhi i tij për të jetuar me pasion dhe humanizëm./KultPlus.com

Stevie Wonder: Do të vazhdoj të luaj sa të marr frymë

By: Kult Plus
21 July 2025 at 13:40

Në moshën 75-vjeçare, Stevie Wonder vazhdon të jetë në formë të shkëlqyer.

Turneu i tij i fundit në Mbretërinë e Bashkuar, i cili përfundoi në fillim të këtij muaji, mori vlerësime të jashtëzakonshme, me kritikët që e përshkruanin yllin si “të freskët dhe në formë” për “një festë jashtëzakonisht të gëzueshme” të muzikës së tij.

Por ndërsa bashkëkohës si Billy Joel dhe The Eagles po pakësojnë angazhimet e tyre muzikore, Wonder thotë se nuk do të marrë kurrë parasysh pensionimin.

“Për sa të marrësh frymë, për sa të rrahë zemra, ka gjithmonë më shumë për të bërë,” – tha legjenda e Motown. “Nuk do ta ndaloj dhuratën që vazhdon të rrjedhë në trupin tim.”

“Unë dua të bëj atë që bëj. Një artist kurrë nuk ndalon së vizatuari. Sa kohë që mund të imagjinosh, do të jesh gjithmonë kreativ.”

Ylli gjithashtu konfirmoi se po punon ende në një album të ri me titull “Through The Eyes Of Wonder”, për të cilin kishte folur për herë të parë në vitin 2008, përcjellë KultPlus.

Ky projekt është përshkruar më parë si një vepër performative që do të pasqyrojë përvojën e tij si një njeri i verbër.

Do të ishte albumi i tij i parë në studio që nga viti 2005 me “A Time To Love”, duke zgjatur kështu një karrierë regjistrimi që nisi në vitin 1962, kur ai ishte vetëm 11 vjeç.

Wonder foli në intervistë, një ditë para se të ishte artisti kryesor në festivalin BST në Hyde Park të Londrës, duke luajtur një set dy orë e gjysmë që përfshinte hitet e tij më të mëdha, nga “Superstition” dhe “Isn’t She Lovely” deri te “You Are The Sunshine Of My Life” dhe “I Wish”.

Shumica e setit ishte e përbërë nga periudha e artë e viteve 1970, kur ai fitoi tre herë radhazi Çmimin Grammy për albumin më të mirë, për “Innervisions”, “Fulfillingness’ First Finale” dhe “Songs In The Key Of Life”.

Wonder tha për mediat, se nuk lodhet kurrë duke rikthyer ato këngë.

“Këngët janë si fëmijët, janë me ty përgjithmonë,” tha ai. “Ato janë një shprehje e shpirtit brenda teje.

“Dhe këndimi i atyre këngëve është si të marr një frymë tjetër.”/BBC/KultPlus.com

Muzeu i Artit Mesjetar publikon ikonën “Hyrja e Shën Marisë në Tempull”, një thesar ikonografik nga shekulli XVII

By: Kult Plus
21 July 2025 at 13:20

Muzeu i Artit Mesjetar vazhdon të pasurojë koleksionin e tij me publikime të reja nga fondi i pasur i objekteve, duke prezantuar këtë herë ikonën me titull “Hyrja e Shën Marisë në Tempull”.

Kjo ikonë daton në mes të shekullit të XVII-të dhe ka origjinë nga Kisha e Shën Marisë në Vllahernë të Beratit.

Ikona përshkruan momentin e hyrjes së Shën Marisë në tempull, një ngjarje me rëndësi të madhe në traditën ortodokse. Në skenën qendrore, Shën Maria paraqitet në moshën 3-vjeçare duke ngjitur shkallët e tempullit të Solomonit. Ajo shoqërohet nga prindërit e saj, Joakimi dhe Ana, ndërsa pas tyre qëndrojnë dhjetë virgjëresha, simbol i pastërtisë dhe përkushtimit shpirtëror.

Në hyrje të tempullit, Profeti Zaharia pret me fjalët e tij të bekuara: “Ti je e përzgjedhura ndër të gjithë brezat”. Sipas traditës, Shën Maria qëndroi në tempull deri në moshën 14-vjeçare, pas së cilës ndodh ngjarja e “Ungjillëzimit”, e ilustruar në skenën e sipërme të ikonës, përcjellë KultPlus.

Kisha, nga e cila rrjedh kjo ikonë, ndodhet brenda mureve rrethuese të Kalasë së Beratit dhe përbën një nga ndërtimet më të vjetra mesjetare të kultit në qytet. Brenda saj, një dysheme e zbukuruar me një rozetë dekorative dhe piktura murale të realizuara nga Nikolla, biri i Onufrit, në vitin 1578, dëshmojnë për rëndësinë historike dhe artistike të vendit. Në dritaren e absidës dhe murin verior të kishës janë të ripërdorura elemente arkitektonike paleokristiane, që shtojnë vlerën e saj kulturore.

Ky objekt i vyer është një dëshmi e gjallë e traditës ikonografike shqiptare dhe pasuri e vyer e trashëgimisë kulturore, që Muzeu i Artit Mesjetar vazhdon ta ruajë dhe promovojë me përkushtim./atsh/KultPlus.com

Komenti epik i Chris Martinit në koncertin e parë të Coldplay-t pas videos virale

By: Kult Plus
21 July 2025 at 13:10

Chris Martin, vokalisti i Coldplay, ka vendosur të bëjë humor me momentin viral të “Kiss Cam” që u bë hit në rrjetet sociale.

Të shtunën, gjatë koncertit të parë që pas videos së famshme të CEO-s dhe HR-it të Astronomers, Martin iu drejtua publikut me një paralajmërim: kamera po afrohet.

“Do të përshëndesim disa prej jush në publik,” tha ai në një video të shpërndarë në platformën X.

“Dhe si do ta bëjmë këtë? Do të përdorim kamerat tona për t’ju vendosur në ekranin gjigant. Kështu që, nëse nuk keni bërë grimin ende, bëjeni tani,” u shpreh ai, duke shkaktuar të qeshura në turmë.

Gjithçka nisi gjatë koncertit të Coldplay të mërkurën në mbrëmje në Foxborough, Massachusetts, kur kamera në publik kapi CEO-n e kompanisë Astronomer, Andy Byron, duke përqafuar me shuuumë dashuri shefen e Burimeve Njerëzore në të njëjtën kompani, Kristin Cabot.

Sapo kuptuan se po filmoheshin, të dy u larguan me shpejtësi nga njëri-tjetri dhe u përpoqën të mbulonin fytyrat, por ishte tepër vonë. Videoja u shpërnda me shpejtësi në rrjetet sociale dhe u bë virale, duke grumbulluar dhjetëra miliona shikime që prej të mërkurës.

Pas bujës së krijuar, Andy Byron dha dorëheqjen nga pozicioni i tij si CEO i Astronomer. Në një deklaratë të publikuar të shtunën, kompania bëri të ditur vendimin e tij:

“Siç është deklaruar më parë, Astronomer mbetet e përkushtuar ndaj vlerave dhe kulturës që na kanë udhëhequr që nga themelimi. Udhëheqësit tanë pritet të jenë shembull në sjellje dhe përgjegjësi dhe kohët e fundit, ky standard nuk është përmbushur.

Andy Byron ka dorëzuar dorëheqjen e tij dhe Bordi Drejtues e ka pranuar atë. Bordi do të nisë menjëherë kërkimin për CEO-n e ardhshëm, ndërkohë që bashkëthemeluesi, Pete DeJoy, do të vazhdojë të veprojë si CEO i përkohshëm,” thuhej në deklaratë.

Festivali Anibar shpall fituesit e edicionit të 16-të

By: Kult Plus
21 July 2025 at 13:04

Festivali Ndërkombëtar i Animacionit Anibar ka shpallur fituesit e edicionit të 16-të në ditën përmbyllëse më 20 korrik, duke finalizuar kështu plot një jave të suksesshme me animacion, diskutime dhe energji krijuese në Pejë.

Në ngjarjen përmbyllëse të festivalit ishte i pranishëm edhe Kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, njëherësh kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti.

Krijimet më të spikatura të këtij viti të cilat u përzgjodhen në disa kategori garuese, sollën rrëfime që prekin, sfidojnë dhe shtrojnë pyetje thelbësore për kohën në të cilën jetojmë, në përputhje me temën e këtij edicioni të festivalit: “WTF – What’s the Future?”.

Mes kategorive garuese të këtij edicioni ishin:

Garat ndërkombëtare dhe ballkanike me juri: Helga Fodorean, menaxhere kulturore dhe producente filmash, Laura Almantaitė, drejtoreshë festivalesh dhe producente filmash, Marko Tadić, artist me përvojë në vizatim, instalacion dhe animacion, Tal Kantor, regjisore dhe fituese çmimesh ndërkombëtare, dhe Tomek Popakul, drejtor i animacionit i njohur për filmat Ziegenort, Acid Rain dhe Zima.

Garat studentore dhe programi “Pitch It!” me juri: Bastien Dubois, regjisor francez, Rianne Stremmelaar, regjisore dhe ilustratore, dhe Vasco Sá, bashkëthemelues i BAP-Animation Studios.

Garat për filmat për të Drejtat e Njeriut dhe video animacioneve muzikore, për të cilat gjykuan: Anna Vasova, skenariste dhe producente, Draško Ivezić, regjisor filmash të animuar, skenarist, producent, aktor zëri, dhe bashkëthemelues i Adriatic Animation në Kroaci, dhe Yves Nougarede, programues filmi në Festivalin Ndërkombëtar të Animacionit Annecy.

Garat për audiencën e të rinjve me juri pesë të rinj nga Kosova: Leka Gjonbalaj, artist autodidakt i specializuar në pikturë me vaj, art mural dhe dizajn karakteresh, Rina Lasku, artiste vizuale dhe animatore nga Gjakova, Rrezarta Sadriu, animatore 2D dhe tregimtare vizuale, Gent Ademaj, animator dhe dizajner grafik, dhe Alisa Fejza, animatore dhe artiste multimediale, përcjellë KultPlus.

Në kategorinë garuese ndërkombëtare, çmimin kryesor e fitoi filmi “Dog Alone”, me regji të Marta Reis Andrade, një rrëfim emocional që flet për vetminë, braktisjen dhe lidhjet njerëzor përmes një paralelizmi të ndjerë midis një qeni të harruar dhe përvojave personale të regjisores.

Për këtë kategori, juria ndau gjithashtu çmimin “Përmendje e Veçantë” (Special Mention) për filmin “Dollhouse Elephant”, me regji të Jenny Jokela, duke vlerësuar se filmi i prek të gjitha shqisat e njeriut.

Në kategorinë garuese të filmave nga Ballkani, çmimin e parë e mori filmi “How”, me regji dhe skenar te Marko Meštrović, i cili flet për qenien dhe kalimin përmes fazave të pafundme të ekzistencës.

Në garën studentore, triumfues ishte filmi “Children of the Bird,” i Julia Tudisco, një film mitologjik fiktiv rreth lindjes dhe vdekjes së planetit tonë. Juria vlerësoi se filmi lidhet thellësisht me temën e sivjetshme të festivalit “Çfarë është e ardhmja?” e cila është më urgjente se kurrë.

Ndërkaq, dy përmendje të veçanta shkuan për “The Eating of an Orange” nga May Kindred-Boothby dhe “Poppy Flowers” nga Evridiki Papaiakovou.

Çmimin e parë në garën e programit “Pitch It!”, i cili ofron një hapësirë për prezantimin e projekteve në zhvillim nga animatorë të rinj, e rrëmbeu Flaka Kokolli me projektin “I Still Haven’t Cried.” Në vendin e dytë u rendit Verica Tenekedjieva me projektin “Transporting Woman,” dhe në vendin e tretë Katarina Zaharijev dhe Marija Maletić me “The Last Bookstore in the World.”

Në kategorinë e të drejtave të njeriut, juria e vlerësoi me çmimin kryesor filmin “Romina” me regji të Bee Grandinetti, një film i bazuar në historinë e vërtetë të një vajze 14-vjeçare që përballet me një shtatëzani të paplanifikuar në një shtet në SHBA ku aborti është i ndaluar. Një përmendje e veçantë iu dha filmit “Cimarron,” me regji të Rémi Vandenitte dhe Cédric Bourgeois.

Në garën për video animacionet muzikore, çmimi kryesor i shkoi klipit “feelslikeimfallinginlove” nga Coldplay, me regji dhe skenar te Raman Djafari dhe prodhuar nga Alexander Handschuh. Tema e trajtuar është historia e një çifti shpirtrash binjakë që udhëton mes botëve dhe formave për të gjetur njëri-tjetri. Kurse, përmendja e veçantë shkoi për videon muzikore të Chris Lambourne, “Bob Dylan’s Big Dick.”

Fituesi për kategorinë audienca e te rinjve u shpall Vera van Wolferen me filmin “Down in the Dumps,” një storje që tregon sfidat e një buburreci me vetëvlerësim të ulët, duke na rikujtuar se pranimi i vetes është më i rëndësishëm se pritshmëritë e të tjerëve.

Përmendja e veçantë shkoi për “The Legend of the Hummingbird” nga Morgan Devos, i cili përcon mesazhin se në momentet më të vështira, edhe krijesa më e vogël mund të tregojë guximin më të madh.

Anibar falënderoi të gjithë pjesëmarrësit, partnerët, dhe publikun për një tjetër edicion që e vendos Pejën dhe Kosovën në qendër të hartës ndërkombëtare të animacionit. Me ide të guximshme, rrëfime të ndjera dhe pyetje provokuese mbi të ardhmen, edicioni i sivjetshëm me temen “WTF” vërtetoi fuqinë transformuese të animacionit./KultPlus.com

Ellen DeGeneres: U zhvendosa në Mbretërinë e Bashkuar bashkë me gruan time për shkak të Donald Trump

By: Kult Plus
21 July 2025 at 12:45

Ylli amerikan i televizionit, Ellen DeGeneres, ka bërë paraqitjen e saj të parë publike që nga zhvendosja në Mbretërinë e Bashkuar, duke thënë se vendosi të zhvendosej në Angli ditën pas rizgjedhjes së Donald Trump si president i SHBA-së.

Komediania dhe prezantuesja i tha një audience në Cheltenham, Gloucestershire, se jeta “është thjesht më e mirë” në Mbretërinë e Bashkuar.

Ellen tha se ajo dhe bashkëshortja e saj Portia de Rossi, po mendonin të martoheshin sërish në Angli, pas disa zhvillimeve në SHBA që synojnë të kthejnë prapa të drejtën për martesat homoseksuale, dhe se Amerika mund të jetë ende “frikësuese për njerëzit që të jenë vetvetja”.

Ellen ishte një nga emrat më të mëdhenj të televizionit amerikan për 30 vjet, falë emisionit të saj të përditshëm, serialit të saj komedik në vitet 1990 që mbante emrin e saj, prezantimeve të Oscar, Grammy dhe Emmy, si dhe për zërin e saj si Dory në filmin Finding Nemo, përcjellë KultPlus.

Pas anulimit të emisionit të saj, ajo zhvilloi një “turne të fundit” në SHBA në vitin 2024, dhe më pas bleu një shtëpi në Cotswolds, një zonë historike dhe piktoreske që shtrihet kryesisht në pjesë të Gloucestershire dhe Oxfordshire.

Të dielën, në teatrin Everyman në Cheltenham aty pranë, ajo ishte në një bisedë me gazetarin Richard Bacon, i cili e pyeti nëse raportet që ishte zhvendosur për shkak të Donald Trump ishin të vërteta. “Po”, u përgjigj ajo.

67-vjeçarja tha se ajo dhe De Rossi fillimisht kishin planifikuar të kalonin tre ose katër muaj në vit në Mbretërinë e Bashkuar dhe kishin blerë atë që mendonin se do të ishte “një shtëpi me kohë të pjesshme”.

“Erdhëm këtu një ditë para zgjedhjeve dhe u zgjuam me shumë mesazhe nga miqtë tanë me emoji që qanin, dhe unë thashë, ‘Ai fitoi’,” tha ajo. “Dhe thamë, ‘Do qëndrojmë këtu’.”

Gjatë turneut të saj të fundit, ajo bëri shaka duke thënë se ishte “përjashtuar nga industria e argëtimit dy herë”, hera e parë kur shpalli hapur se ishte homoseksuale në vitin 1997.

Kjo çoi në mënyrë të efektshme në përfundimin e serialit të saj, pasi reklamuesit u tërhoqën dhe televizioni ndaloi promovimin e tij, u tha Ellen të pranishmëve në Cheltenham të dielën.

Ellen iu referua gjithashtu një vendimi të fundit të Konventës Baptiste të Jugut, e cila mbështeti përmbysjen e një vendimi të Gjykatës së Lartë që lejon martesat e së njëjtës gjini. Të paktën nëntë legjislatura shtetërore në SHBA kanë paraqitur projektligje për të bërë të njëjtën gjë.

“Kisha Baptiste në Amerikë po përpiqet të përmbysë martesat gay,” tha ajo. “Ata po përpiqen ta ndalojnë realisht që të ndodhë në të ardhmen dhe ndoshta edhe ta kthejnë pas. Portia dhe unë po e shqyrtojmë këtë, dhe nëse e bëjnë, do të martohemi këtu.”

Më vonë, si përgjigje ndaj një pyetjeje nga publiku, ajo shtoi: “Do të doja të ishim në një pikë ku të mos ishte frikësuese për njerëzit që të jenë vetvetja. Do të doja të jetonim në një shoqëri ku të gjithë mund të pranonin njëri-tjetrin dhe ndryshimet mes nesh. Kështu që, derisa të arrijmë aty, mendoj se është e vështirë të thuhet se kemi bërë përparim të madh.”/BBC/KultPlus.com

Tenori portugez, Carlos Cardoso, zbret në skenë me Operën e Kosovës

By: Kult Plus
21 July 2025 at 12:24

Cardoso, i cili ka një karrierë të shkëlqyer në skena ndërkombëtare, ka qenë pjesë e studios së Operës së Teatrit São Carlos në Lisbonë dhe më pas i Accademia del Teatro alla Scala në Milano.

Aktualisht është anëtar i ansamblit të njërës nga shtëpitë më të rëndësishme operistike në Gjermani, Aalto Theater Essen, ku ka interpretuar një mori rolesh të para nga repertori italian dhe francez.

Kësaj radhe, Carlos zbret në skenë me Operën e Kosovës më 22 dhe 24 korrik, në rolin e Don José, në operën “Carmen” të Georges Bizet.

Në rolin e Don José, Carlos sjell një përzierje të ndërlikuar emocionesh, duke nisur nga dashuria e verbër e deri te xhelozia tragjike. Don José është një nga figurat më komplekse të repertorit operistik: një ushtar që humbet veten mes pasionit, detyrës dhe dëshirës, i përfshirë në një vorbull ndjenjash që çojnë drejt shkatërrimit./KultPlus.com

Linku për bileta: https://ticketing.festtix.co.uk/events/opera-carmen

“Obraz”, portreti i ndërgjegjes, filmi për familjen shqiptare nga regjisori malazez Nikolla Vukçeviq

By: Kult Plus
21 July 2025 at 12:15

Regjisori malazez, Nikolla Vukçeviq, sjell filmin e tij më të ri “Obraz” apo “Fytyra”, një film që trajton historinë e një familjeje shqiptare.

“Arti më i fuqishëm është ai që të bën ta pyesësh veten: çfarë do të bëja unë në vendin e tij?”, thotë regjisori, teksa përshkruan thelbin e filmit të tij.

Filmi “Obraz”, i bazuar në një histori të vërtetë nga Lufta e Dytë Botërore, rrëfen dilemën morale të Nur Dokës, një shqiptar që strehon një djalë të vogël dhe përballet me zgjedhjen mes dorëzimit të tij tek armiku apo mbrojtjes së tij me rrezikun për jetën e familjes.

Regjisori, i frymëzuar nga rrëfimi i akademikut Zuvdija Hoxhiq, e quan këtë film një “mision personal, profesional dhe artistik”. “Obraz u vlerësua me çmimin për regjinë dhe skenarin më të mirë në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Saragosa.

“’Obraz’ na përball me busullat tona morale, pavarësisht kohës dhe hapësirës”, thotë regjisori, i cili thekson se për të arti duhet të flasë hapur dhe të mos shmangë të vërtetën, sidomos në kohë krizash morale.

Në një intervistë, Nikolla Vukçeviq thotë se e tërhoqi forca morale e këtij rrëfimi, që sipas tij përmban thelbin e një tragjedie antike të rrënjosur në realitetin ballkanik. Ai e përjetoi këtë histori si një mision personal dhe një mesazh universal mbi guximin dhe dashurinë për njeriun në kohë lufte.

Filmi nuk ofron një rrëfim heroik të idealizuar, por portretizon njerëzit me frikërat dhe dobësitë e tyre, duke theksuar dilemën morale që mbetet aktuale edhe sot: si do të reagonim në të njëjtën situatë? Rrëfimi zhvillohet në një hapësirë të kufizuar kohore prej 36 orësh dhe vendos në qendër individin, jo ideologjitë, përcjellë KultPlus.

Vukçeviq thekson se qëllimi i filmit është të nxjerrë në pah vlerat njerëzore që i tejkalojnë ndarjet fetare dhe etnike. Ai e sheh “Obraz” si një film që mund të nxisë reflektim dhe dialog në kohën e polarizimit dhe jotolerancës.

Reagimet ndaj filmit kanë qenë pozitive në festivale ndërkombëtare, duke dëshmuar potencialin e tij për të ndërtuar ura mes njerëzve me përvoja të ndryshme. Veçanërisht te të rinjtë, Vukçeviq ka vërejtur një gatishmëri më të madhe për të pranuar mesazhin e tij.

Filmi është realizuar me përkushtim të madh dhe në kushte të vështira financiare, me një ekip ndërkombëtar nga vende të ndryshme të Ballkanit. Regjisori beson se rrëfime të tilla pozitive janë jetike për shoqëritë tona dhe për ndërtimin e një të ardhmeje më tolerante dhe njerëzore./REL/KultPlus.com

Përvjetori i lindjes të një ndër klasikëve më të mëdhenj amerikanë, Ernest Heminguej

By: Kult Plus
21 July 2025 at 11:02

Ernest Heminguej, i lindur më 21 korrik 1899 në Çikago, ishte gazetar dhe shkrimtar i shquar amerikan i shekullit të XX, fitues i Çmimit Nobel dhe Pulitzer, autor i romanit të famshëm, “Plaku dhe deti”. Ai shquhej për pasionet e tij të gjuetisë dhe peshkimit.

Në vitin 1917 ai u bashkua Kryqit të Kuq në frontin e luftës në Itali dhe këtu, në moshën 18 vjeçare, plagoset rëndë dhe dërgohet në spitalin e Milanos ku dashurohet me një infermiere. Kjo histori vjen te romani “Lamtumirë armë”, i cili doli në qarkullim në vitin 1929. Me kthimin në SHBA, ai u martua me Hadley Richardson por mendja i rrinte gjithmonë në Europë. Së fundi arrin të shkëpus një mision gazetarie dhe akoma si i panjohur, vendoset në Paris. Këtu njihet me Gertrude Stein e cila i mëson stilin e shkrimit.

Ernest Heminguej fitoi famë të menjëhershme me romanin “Dielli lind përsëri” (1926), që rrëfen jetën e një brezi të humbur të të rinjve të mërguar në Paris, pas Luftës së Parë Botërore. “Kjo është historia e brezit të humbur”, pati thënë Gertrude Stein, duke përshkruar saktësisht frymën e veprës.

Në maj të vitit 1925, Heminguej u njoh me F. Scott Fitzgerald-in, me të cilin krijoi një miqësi të ngushtë, por edhe një rivalitet të fortë letrar, përcjellë KultPlus.

Jeta e tij u përfshi nga ngjarje të forta si vetëvrasja e babait, një shkurorëzim dhe më pas rimartesa. Në këtë periudhë botoi romanin “Lamtumirë armë”, dhe më vonë u vendos në Key West, Florida, ku shkroi “Vdekja pasdite”.

Në vitin 1936 ai u bashkua me forcat republikane në Luftën Civile në Spanjë, ku jepet edhe pas pijes, por vazhdon të shkruaj dhe boton librin “Të kesh apo të mos kesh” (1937) që trajton padrejtësitë shoqërore.

Pas qëndrimit në Spanjë dhe më pas në Kubë, u kthye përkohësisht në Paris. Në vitin 1950 botoi romanin “Përtej lumit dhe mes pemëve, një histori dashurie e fundit në krijimtarinë e tij, ndërsa në vitin 1952 publikoi kryeveprën “Plaku dhe deti, për të cilën fitoi Çmimin Nobel për Letërsi në vitin 1954.

I moshuar dhe i rënduar nga problemet shëndetësore dhe psikologjike, Heminguej i dha fund jetës më 2 korrik 1961 në Idaho. Presidenti John F. Kennedy e përkujtoi si një nga shkrimtarët më të mëdhenj amerikanë dhe si një qytetar të shquar të botës./KultPlus.com

Zbulohen themele të një vile romake me mozaikë në Durrës

By: Kult Plus
21 July 2025 at 10:42

Një nga zbulimet më të rëndësishme arkeologjike të dekadave të fundit është evidentuar në Durrës, pikërisht në zonën ku po rindërtohet shkolla “Gjergj Kastrioti”.

Gjatë punimeve është zbuluar një vilë romake me mozaikë me motive gjeometrike, struktura muresh dhe materiale të tjera me vlera të jashtëzakonshme arkeologjike. Zbulimi ka ngjallur interes të madh për rëndësinë që mbart në trashëgiminë kulturore të qytetit.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, njoftoi se pas gjetjeve është hartuar menjëherë Raporti i Gërmimit Arkeologjik të Shpëtimit nga arkeologu prof. Luan Përzhita, i cili i hapi rrugën një procesi të plotë studimi dhe konservimi, përcjellë KultPlus.

“Kjo vilë romake përfaqëson një pasuri të rrallë për trashëgiminë kulturore të Durrësit dhe të gjithë Shqipërisë, dhe krahasohet për cilësi me ato të zbuluara në Italinë jugore dhe qendrore”, tha Gonxhja.

Për të ruajtur dhe promovuar këtë pasuri, arkitekti spanjoll Toni Gironès është angazhuar në riprojektimin e shkollës, duke zhvilluar një koncept të ri arkitektonik ku edukimi dhe trashëgimia kulturore ndërthuren në mënyrë harmonike. Projekti i ri do të mundësojë që gjetjet të ekspozohen për publikun, duke u integruar natyrshëm në infrastrukturën e shkollës.

Ky model i ri zhvillimi synon të sjellë një transformim të qëndrueshëm urban dhe arsimor për qytetin, si dhe të nxisë turizmin kulturor.

Institucionet shqiptare, përfshirë Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Institutin Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore, Institutin e Arkeologjisë dhe Bashkinë e Durrësit, janë të angazhuara për të ndjekur nga afër dokumentimin, mbrojtjen dhe përfshirjen e plotë të gjetjeve në projektin e ri të shkollës.

“Ky është një shembull konkret i vizionit për zhvillim të integruar urban, edukativ dhe turistik”, përfundoi ministri Gonxhja./atsh/KultPlus.com

RËNKIMI

By: Kult Plus
21 July 2025 at 10:00

Qaj, rrafshi im i dashur, qaj!
Diellin tënd verbuar e kanë tytat
e vatrat shkimbur deri në një,

Zogun në qiell vrarë ta kanë.
Me duar të mia të çara
me rrashtat tona t’shpura mbuluar të kanë.

Pragje thyer e konaqe mbyllur…
Për gjithkë e për askë vrarëjemi…
Qaj, rrafshi im i dashur, qaj!

Plepi im qiellin do ta shpojë,
plepi im i kallur –
qiellin e humbur majë një shpate./KultPlus.com

Dollia shqiptare, pasuri kombëtare e trashëgimisë kulturore

By: Kult Plus
21 July 2025 at 09:30

Riti i dollisë zë një vend të veçantë në mikpritjen shqiptare. “Kripë, bukë e zemër” është shprehja që karakterizon mikpritjen shqiptare, ndërsa në shekuj institucioni i mikut ka zënë vend në jetën shoqërore.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit përcolli sot në rrjetet sociale momente nga riti i Dollisë Shqiptare, të shpallur Pasuri Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore si një traditë e lashtë e mikpritjes shqiptare, nga Këshilli Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore Jo Materiale.

Dollia është një kryevepër e ngritjes në piedestal të miqve, të të ftuarëve apo vizitorëve në sofrat shqiptare që simbolizon kulmin e mikpritjes, gëzimit dhe haresë, synon lartësimin shpirtëror të palës pritëse dhe miqve në një event, gosti, dasmë, ceremonial apo çdo festim tjetër.

Dollia përfaqëson kurorëzimin e mikpritjes shqiptare si një institucion unik, tradicional, të lashtë, klasik dhe modern.

Me anë të dollisë, mikpritësi respekton miqtë, të ftuarit apo vizitorët duke sjellë momente solemne e duke i bërë ata të ndjehen si në shtëpinë e tyre./atsh/KultPlus.com

❌
❌