Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Analiza e REL: Si po i shërbejnë fëmijët e huaj makinerisë ushtarake të Rusisë?

Samira ishte gati ta dërgonte vajzën e saj 16-vjeçare nga ku jetojnë në Çui, në veri të Kirgizisë, për të studiuar në një shkollë prestigjioze në Republikën ruse të Tatarstanit. Ajo që nuk e dinte ishte se shkolla, Politekniku Alabuga – një institucion teknik i vendosur në zonën e lirë ekonomike të Alabugës – po prodhonte dronë luftarakë që përdoren në sulmet ajrore ruse kundër Ukrainës.

“Mendova se ishte një program i zakonshëm shkollimi profesional”, tha për Radion Evropa e Lirë, Samira – e cila kërkoi t’i ndryshohej emri. “Por, kur mësova për lidhjet e shkollës me ushtrinë dhe prodhimin e dronëve, u trondita”.

“Rusia ka nevojë për ju”

Autoritetet ruse po shpërndajnë materiale promocionale dhe rekrutuese për Politeknikumin Alabuga në shkollat në Kirgizi. Në një broshurë u bëhet thirrje nxënësve: “Bashkohuni me … më të mirët”. Një fotografi e të rinjve të veshur me uniforma ushtarake premton se “do t’i trajnojë [studentët] për t’u bërë specialistët më të mirë të montimit të dronëve për nevojat e ushtrisë ruse”. Në faqen e parë të broshurës shfaqet një dronë, bashkë me simbolet ushtarake proruse “Z” dhe “V”.

Muaj më parë, sipas raportimeve të mediave, broshurat e Politeknikumit Alabuga u shpërndanë edhe në shkollat në Kazakistanin fqinj.

Nuk ishin vetëm broshurat. Këtë pranverë, rekrutues nga Politeknikumi Alabuga vizituan shkolla në veri të Kirgizisë. Nxënës të moshës 14-vjeçare po ftohen që të aplikojnë, diçka që ka ngritur shqetësim në mesin e prindërve. Rekrutimi përfshin të dy gjinitë, së bashku me premtimet për një arsimim me teknologji të lartë, mundësi për zhvillim në karrierë dhe paga ose bursa mujore që variojnë nga 30 mijë rubla (382 dollarë) deri në 70 mijë rubla, po shërbejnë për të tërhequr të rinjtë.

Zona e posaçme ekonomike Alabuga duket se ka rekrutuar studentë edhe përmes një loje online të quajtur Business Cats, ku lojtarët risin dhe tregtojnë mace virtuale, duke simuluar sipërmarrjen dhe duke zhvilluar aftësi biznesi.

Sipas autoriteteve në Alabuga, loja ishte “një program për shkathtësitë financiare dhe të sipërmarrjes për nxënësit dhe loja është e qasshme jo vetëm në Rusi, por edhe në ish-republikat e tjera sovjetike”. Mësuesit lokalë në Kirgizi raportohet se e promovuan këtë lojë përmes WhatsApp-it.

Konfirmohen lidhjet me ushtrinë

Më 2 prill 2024, një sulm me dronë ukrainas në zonën e lirë ekonomike të Alabugës plagosi shtatë persona, përfshirë të mitur. Sulme të tjera u kryen më vonë po atë vit, më 23 prill dhe 15 qershor, ku në sulmin e fundit u vranë dy persona dhe u plagosën 13 të tjerë. Zyrtarët ushtarakë ukrainas më pas konfirmuan se sulmet kishin synuar objektet e dronëve, që përdoreshin për të sulmuar infrastrukturën ukrainase. Zyrtarët e cilësuan Alabugën si “cak legjitim ushtarak”.

Rusia gjithashtu ka pranuar se dronët po prodhohen në Alabuga. Në korrik, kanali televiziv i Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë, Zvezda, konfirmoi se dronët Shahed-136, të dizajnuar në Iran dhe të brenduar në mënyrë vendase si Geran, po prodhohen në masë në zonën e posaçme ekonomike të Alabugës. Programi shfaqi shkallën e operacioneve të montimit, që përfshin studentë të kolegjeve.

Sipas raportimit të Zvezda, Timur Shagivaleyev, drejtori i zonës së posaçme ekonomike Alabuga, tha se në një fabrikë prodhohen “mijëra” dronë me ndihmën e studentëve nga Politekumi Alabuga. Pamjet treguan punëtorë të rinj, shumë prej të cilëve dukeshin adoleshentë, duke operuar makineri dhe duke montuar pjesë. “Qindra makina, mijëra punëtorë, dhe kudo që shikon – të rinj”, tha prezantuesi i programit. “Djem dhe vajza punojnë këtu dhe studiojnë njëkohësisht”.

Fëmijët udhëtojnë vetëm

Prindër si Samira u alarmuan kur iu tha se fëmijët e tyre do të udhëtonin me aeroplan vetëm drejt Rusisë, pa shoqërim të një të rrituri apo përfaqësuesi shtetëror.

“Atëherë fillova të brengosesha”, tha Samira. “Ata po më kërkonin dokumentet e udhëtimit të vajzës sime, letërnjoftimin dhe madje u ofruan që t’ia blinin biletën e aeroplanit”.

Një nga rekrutuesit, tha ajo, i dërgonte mesazhe vazhdimisht në Telegram. “Vazhduan të thërrisnin. Kur ndalova së përgjigjuri, ata më telefuan përsëri e përsëri”, tha Samira.

Myrza Karimov, ekspert i arsimit në Kirgizi, ka folur publikisht për këtë situatë. “Nëse Ministria jonë e Arsimit ka bërë një marrëveshje, atëherë dikush nga Ministria duhet të shoqërojë grupin dhe t’i dorëzojë ata në anën tjetër”, tha Karimov. “Sepse fëmijët janë nën 18 vjeç, nuk është e drejtë t’i dërgosh dhe të supozosh se do të priten në anën tjetër. Edhe kur nxënësit në moshë minore marrin pjesë në ngjarje të ndryshme sportive ndërkombëtare, gjithmonë shoqërohen nga një përfaqësues shtetëror”.

Disa prindër kirgizë tashmë kanë nisur fëmijët e tyre për në Alabuga. Kazybek, një banor i Çuit – që kërkoi të mos i publikohej emri i vërtet – i tha Radio Evropa e Lirë se i biri i tij udhëtoi për në Alabuga më 15 korrik, duke shtuar se shkolla mbuloi shpenzimet e fluturimit.

 “Djali im më tha se tani ka 21 nxënës nga Kirgizia, Uzbekistani dhe vende të tjera. Ai nuk ka filluar ende orët zyrtare. Ata thjesht po luajnë paintball dhe lojëra patriotike të stilit ushtarak”, tha ai.

Kazybek shtoi se ka nënshkruar dokumente që lirojnë shkollën nga përgjegjësia në rast se nxënësit lëndohen gjatë këtyre aktiviteteve. “Ata thanë se nuk është luftë e vërtetë, vetëm simulim”, theksoi ai.

Sa është e përfshirë Ministria kirgize e Arsimit?

Dinara Bektasheva, zyrtare e lartë në Ministrinë e Arsimit, konfirmoi se përfaqësues të Politeknikumit Alabuga kanë vizituar shkolla në Kirgizi që nga viti 2023. “Këtë e bënë në mënyrë të pavarur”, tha ajo. “Ne nuk morëm pjesë në vizitat e zhvilluara në shkolla”.

Megjithatë, Mirlan Toktobekov, drejtori i një shkolle në qytetin e Tokmokut në rajonin Çui, tha se kur tre përfaqësues të Alabugës zhvilluan një vizitë në prill, “nga lart u urdhëruam që t’i lejonin të hynin në shkollën tonë”. Ai shtoi se dy nxënës morën pjesë në fushatën rekrutuese, njëri nga të cilët u avancua dhe aplikoi që të regjistrohej.

Ministria e Arsimit e Kirgizisë ka nënshkruar një memorandum bashkëpunimi me zonën e posaçme ekonomike Alabuga. Marrëveshja promovon bashkëpunimin teknik dhe profesional dhe mbështet punësimin e qytetarëve kirgizë brenda kësaj zone.

Bektasheva tha se aktualisht 58 nxënës kirgizë janë regjistruar në Alabuga, por mohoi që shkolla prodhon dronë. “Ka shumë dezinformata”, tha ajo.

Për shumicën e familjeve, mësuesit e shkollës ishin burimi kryesor i informacionit për Politeknikumin Alabuga.

Një prind nga Tokmok, vajza e të cilit kaloi testet e rekrutimit dhe do të udhëtojë për në Alabuga, tha: “Ne u besuam mësuesve. Na thanë se fëmijët e tyre po shkonin atje”.

Është procesi i dyshimtë i rekrutimit që shqetëson ekspertin e arsimit, Karimov.

“Nëse fëmijët po rekrutohen vërtet bazuar në një memorandum të nënshkruar nga Ministria jonë e Arsimit, atëherë kjo duhet bërë publike”, shtoi ai. REL

Edhe Starmer, Macron, Meloni e Rutte me Zelenskyn për takimin me Trump në SHBA

Ndërkohë që nesër pritet të zhvillohet takimi mes Presidentit Trump dhe atij ukrainas Zelensky të tjerë liderë do t’i bashkohen takimit që do të mbahet në Uashington. Më parë pjesëmarrjen në takim e ka konfirmuar Presidentja e KE, Ursula von der Leyen dhe kancelari gjerman Merz.

Gjithashtu pak momente më parë, prania e Keir Starmer, Emmanuel Macron, Giorgia Meloni dhe kreut të NATO Mark Rutte në takimin e nesërm në Uashington është konfirmuar zyrtarisht.

“Presidenti francez do të udhëtojë nesër për në Uashington së bashku me Presidentin Zelensky dhe disa udhëheqës evropianë për të vazhduar koordinimin midis evropianëve dhe Shteteve të Bashkuara me qëllim arritjen e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme që do të mbrojë interesat jetësore të Ukrainës dhe sigurinë evropiane”, njoftoi presidenca franceze.

Po ashtu mediat italiane raportuan sot se kryeministrja italiane Georgia Meloni ndërpreu pushimet e saj dhe u kthye në Romë të Dielën për t’u përgatitur për udhëtimin në Shtetet e Bashkuara. Në fakt, në mesditën e së dielës, pjesëmarrja e saj u konfirmua nga zyra e saj.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, do të jetë gjithashtu i pranishëm në takimin vendimtar, njoftoi ekipi i tij. “Sekretari i Përgjithshëm do të marrë pjesë në një takim të organizuar nga presidenti i SHBA-së”, thuhet në deklaratë.

Duke konfirmuar pjesëmarrjen e Starmer në SHBA, në deklaratën e Downing Street thuhet: “Në takimin që do të mbahet nesër në Shtëpinë e Bardhë, Kryeministri Keir Starmer, së bashku me partnerë të tjerë evropianë, është i gatshëm të mbështesë këtë fazë tjetër të bisedimeve të mëtejshme dhe do të konfirmojë se mbështetja e tij për Ukrainën do të vazhdojë për aq kohë sa të jetë e nevojshme”

Bregdeti i Lezhës/Rama: Pushuesit vlerësojnë plazhet e hapësirat publike të shtuara

Pushuesit e bregdetit të Lezhës këtë vit, përveç plazheve të bukura e të pastra, vlerësojnë edhe hapësirat publike të shtuara në sipërfaqe.

Kështu ka shkruar në një postim në rrjetin social Facebook, kryeministri Rama, ku ka ndarë një video nga bregdeti i Lezhës.

“Pushuesit e bregdetit të Lezhës këtë vit, përveç plazheve të bukura e të pastra, vlerësojnë edhe hapësirat publike të shtuara në sipërfaqe, por edhe të menaxhuara me standarde optimale, për të ofruar eksperienca të bukura për të gjithë”, shkruan kryeminisri Rama.

Kreu i qeverisë ndan shpesh imazhe nga natyra shqiptare, zonat bregdetare për të promovuar bukuritë e vendit, veçanërisht në stinën e verës, kur turizmi është në kulmin e tij.

Vrasja e 14-vjeçarit në Maliq/ Të arrestuarit në gjykatë për masën e sigurisë

Zhvillohet seanca për caktimin e masës së sigurisë për të arrestuarit në lidhje me vrasjen e një 14-vjeçari në Maliq, Erald Xhejo.

Të arrestuarit kanë mbëritur në Gjykatën e Korçës në masa të rrepta sigurie.

Momenti i mbërritjes së të arrestuarve në gjykatë u pasua me prani të shumtë të familjarëve dhe forcave të policisë në ambientet e jashtme të gjykatës.

Mes të arrestuarve, Enedio Guri akuzohet për vrasje me thikë të një bashkëmoshëtari të tij. Gjykata e Korçës pritet të caktojë masën e sigurisë për të dhe të tjerët të arrestuar.

Personat e arrestuar për vrasjen në Maliq:

Enedio Guri, autori

Edison Guri

 

Durrës, plagos rëndë me sende të forta një shtetas/ Pranga 25 vjeçarit

Plagosi rëndë me sende të forta një shtetas, gjatë një konflikti të çastit, vihet në pranga një 25-vjeçar nga Durrësi

Shërbimet e Komisariatit të Policisë Durrës, pas marrjes së njoftimit për një konflikt fizik midis dy shtetasve, në lagjen nr. 14, Durrës, menjëherë kanë organizuar punën për identifikimin dhe kapjen e autorit.

“Në përfundim të veprimeve të para hetimore, specialistët për Hetimin e Krimit në Komisariatin e Policisë Durrës arrestuan në flagrancë shtetasin K. D., 25 vjeç, banues në Durrës.

Ky shtetas ishte konfliktuar në rrugë, në lagjen nr. 14, për motive të dobëta, me shtetasin G. M., i cili gjatë konfliktit ka pësuar dëmtime në kokë dhe pas trajtimit mjekësor në Spitalin Rajonal Durrës, është transportuar për mjekim të specializuar në Spitalin Universitar të Traumës, në Tiranë” thuhet në njoftimin e policisë.

Materialet procedurale do të referohen në Prokurorinë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Durrës, për veprën penale “Plagosje e rëndë me dashje”.

”Express”: Shqipëria një nga vendet më të pabesueshme turistike

TIRANË, 17 gusht /ATSH/ – Evropa aktualisht po përballet me një krizë të rëndë zjarresh, me flakët që shpërthyen që nga fundi i korrikut, të shkaktuara nga një valë e madhe të nxehti intensiv, shkruan Vita Molyneux, korrespondente udhëtimesh për prestigjiozen britanike ”Express”.

Këtë vit, afërsisht 440 000 hektarë janë djegur nga zjarret në Evropën Jugore, me pika kyçe që përfshijnë Greqinë, Spanjën, Portugalinë, Turqinë dhe Shqipërinë.

Zjarret kanë rezultuar në viktima: të paktën një person ka vdekur në Shqipëri, së bashku me disa në vende të tjera, me qindra të plagosur dhe dhjetëra mijëra të evakuuar.

Vetëm në Shqipëri, shpërthyen rreth 30 zjarre dhe ka pasur dëme të mëdha në shtëpi, të mbjella dhe kafshë, si dhe evakuime nga fshatrat në Elbasan, Vlorë dhe Berat.

Megjithatë, ndërsa zjarre ka pothuajse në të gjithë Shqipërinë, industria e turizmit po vazhdon si zakonisht.

Kjo është sipas tre turistëve të Zelandës së Re që udhëtojnë nëpër vendin ballkanik, të cilët thonë se është “një nga vendet më të pabesueshme që kanë qenë ndonjëherë”.

Phoenix Attwood dhe i fejuari i saj, Benjamin Fisher janë në Shqipëri që nga fundi i korrikut me mikun e tyre Conor Downey dhe folën me ne rreth asaj se si është të jesh turist mes zjarreve.

Treshja është aktualisht në Përmet dhe thotë se në përgjithësi, udhëtimi i tyre ka qenë i qetë, kryesisht falë reagimeve të vendasve.

Ata e filluan udhëtimin e tyre në Sarandë, në Rivierën Shqiptare ku gjithçka ishte “plotësisht mirë”, sipas Ben-it.

“Kishim dëgjuar më parë, kur mbërritëm në Shqipëri për zjarret, por nuk kishim parë asgjë. Në Sarandë ishte plotësisht mirë dhe nuk ishim të vetëdijshëm për këtë, por sapo filluam të udhëtonim me autobus për në Gjirokastër, pamë pika të shumta tymi dhe zjarri nëpër male dhe ishim pak më të shqetësuar sepse ishte padyshim më afër nga sa mendonim”, shtoi ai.

Realiteti i zjarreve u bë i dukshëm kur grupi vendosi të shkonte në një udhëtim me kajak në Syrin e Kaltër, në jug të Shqipërisë, një destinacion i njohur turistik ku uji nga burimi natyror është aq i pastër sa mund të shihni deri në një thellësi prej 50 metrash.

“Ndërsa po bënim kajak në Syrin e Kaltër, një re e madhe tymi zvarritej mbi mal, gjë që ishte mjaft e çuditshme. Kjo ishte një thirrje e vërtetë zgjimi për ne, të gjithë po bëheshim mjaft nervoz”, tha Ben-i.

Reja e tymit u rrit me shpejtësi dhe treshja vendosi të largohej nga zona dhe të kthehej në akomodimin e tyre.

Një nga gjërat që Connor thotë ishte ankthi për mungesën e një komunikimi të qartë.

Por, pavarësisht barrierave gjuhësore, Connor thotë se ”shqiptarët bënë çmos për të qetësuar grupin”.

“Njerëzit në Shqipëri janë shumë të mirë dhe të dashur; janë thjesht shumë të qetë”, shton Connor.

Ai shtoi se të tre anëtarët e grupit janë me fat që janë në një pozicion mjaft të privilegjuar për të përballuar udhëtimin dhe se qeveria në Shqipëri e ka situatën nën kontroll.

“Na është bërë mjaft e qartë se qeverisja lokale në Shqipëri ka qenë proaktive në evakuimin e turistëve, sa herë ka qenë e nevojshme”,  shtoi Connor.

“Duke qenë nga Zelanda e Re, ne nuk dimë shumë nga zjarret e mëdha, kështu që mendoj se aty hyn një pjesë e ankthit. Ky është një territor i panjohur për ne, ndërsa për njerëzit këtu, është shumë më qetësues”, thotë Phoenix.

Pavarësisht ankthit nga zjarret, të tre bien dakord se Shqipëria është një vend i mrekullueshëm për t’u vizituar  dhe të tre kanë ndërmend të kthehen sërish.

“Është një vend kaq i bukur dhe ne nuk kemi ndjerë gjë tjetër veçse mikpritje. Kemi pasur kaq shumë ndërveprime të jashtëzakonshme me vendasit, sidomos për ushqimin”, tha Ben-i.

“Nëse do të vini në Shqipëri për ndonjë gjë, ushqimi duhet të jetë patjetër në krye të listës”, thekson ai.

Megjithatë, nëse grupi kthehet, nuk do të jetë përsëri në sezonin e zjarreve.

“Megjithatë, të gjithë kemi rënë dakord që nëse do të ktheheshim në Shqipëri, do të donim të ktheheshim jo në të njëjtën kohë të vitit”, përfundon Connor./  /Ad.Ab./

The post ”Express”: Shqipëria një nga vendet më të pabesueshme turistike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Policia: Bllokohen 35 mjete lundruese, shpëtohen 19 pushues në det


TIRANË, 17 gusht /ATSH/ Vijon monitorimi intensiv nga Njësia Policore Detare dhe Policia Kufitare përgjatë gjithë vijës bregdetare, me qëllim rritjen e parametrave të sigurisë në det.

Gjatë javës së fundit, nga Koman në Ksamil, janë kontrolluar 525 mjete lundruese, nga të cilat 35 janë bllokuar për shkelje të ndryshme. Konkretisht janë ndaluar 22 jet ski, 5 skafe, 6 gomone dhe 2 varka metalike me motor uji të instaluar.

Në 14 raste, mjetet lundruese janë konstatuar duke lëvizur brenda perimetrit të sigurisë, duke rrezikuar jetën e pushuesve. Drejtuesit e tyre janë ndëshkuar me masa administrative prej 100 mijë lekësh secili.

Ndërhyrja e menjëhershme e Policisë Kufitare dhe Njësisë Policore Detare ka bërë të mundur shpëtimin e 19 shtetasve, shqiptarë dhe të huaj, si dhe të 6 mjeteve lundruese që kishin rënë në rrezik.

Gjithashtu, nga Policia Kufitare e Sarandës, në bashkëpunim me homologët grekë, është lokalizuar dhe bllokuar në zonën e plazhit të Pemës së Thatë, Ksamil-Sarandë, një gomone e vjedhur në Lefkadha, Greqi. Vijon puna për identifikimin dhe kapjen e autorëve.

Policia Kufitare apelon për respektimin me rigorozitet të rregullave të përdorimit të mjeteve lundruese, duke theksuar se nuk lejohet shkelja e perimetrit të sigurisë dhe lundrimi duhet të kryhet vetëm në zonat e përcaktuara, të pajisur me mjetet e nevojshme të shpëtimit.

Policia e Shtetit fton qytetarët dhe pushuesit të denoncojnë çdo shkelje të rregullave të lundrimit apo të perimetrit të sigurisë në numrin pa pagesë 112, duke garantuar reagim të menjëhershëm dhe masa konkrete ndaj çdo shkelësi.

/a.f/

The post Policia: Bllokohen 35 mjete lundruese, shpëtohen 19 pushues në det appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KOMENT – ”Ferma e kafshëve” mbush 80 vjeç: Pse kafshët kanë rëndësi në shëmbëlltyrën e Orwellit për komunizmin?

SIDNEJ, 17 gusht /ATSH/ – ”The Animal Farm” (”Ferma e kafshëve”), e botuar në vitin 1945 nga George Orwell mbush sot 80 vjeç, sipas faqes australiane theconversation.com.

Nëse ka një gjë që çdo student i historisë ose politikës e di është se novela nuk ka të bëjë vërtet me kafshët. Sigurisht, personazhet kryesore janë derrat dhe kuajt. Por, në të vërtetë, siç na thuhet, ka të bëjë me Bashkimin Sovjetik dhe çfarë ndodhi me idealet e komunizmit nën udhëheqjen e korruptuar të Josif Visarionoviç Stalinit.

Vetë Orwell, pjesë e një brezi autorësh britanikë që flisnin hapur, të cilët ende nuk e kishin dëgjuar teorinë e Roland Barthes për vdekjen e autorit (ideja se fjalët flasin vetë dhe qëllimet e autorit janë të parëndësishme), shpalli se kështu duhej lexuar historia.

Por, çfarë ndodh nëse do t’i merrnim kafshët në këtë rrëfim të famshëm më seriozisht?

Orwell e shkroi këtë roman të shkurtër dhe tronditës, në një kohë kur konsiderohej shkencërisht e papranueshme që kafshëve t’u jepeshin mendime ose edhe ndjenja.

Vështrimi i Çarls Darvinit në vitin 1859, se njerëzit janë të lidhur me të gjitha speciet e tjera shtazore, ishte një mundësi e humbur për të menduar se si cilësitë e të parës mund të jenë të pranishme në të dytën.

Në vend të kësaj, psikologët e kafshëve në kohën e Orwell këmbëngulën më fort se kurrë në ekzistencën e një boshllëku njohës midis ”nesh”, njerëzve, dhe “atyre” kafshëve të egra.

Ekspertët e tij bashkëkohorë në shkencat shoqërore dhe humane luajtën me këtë dallim.

Antropologu francez Claude Lévi-Strauss shkroi në vitin 1962 se me kafshët “është mirë të mendosh”, me fjalë të tjera, nëse i hetojmë besimet njerëzore rreth kafshëve, mund të zbulojmë vlerat dhe modelet tona të thella shoqërore.

Sipas standardeve të sotme, dhe në kontekstin e zhdukjes së gjashtë masive, kjo duket si një deklaratë e keqe. Studimet bashkëkohore hedhin poshtë idenë se kafshët nuk janë gjë tjetër veçse një burim për njerëzit, madje edhe një filozofik.

Në të kundërt, shumë kultura dhe shoqëri në mbarë botën kanë tradita të bashkëveprimit me kafshët në një mënyrë që njeh personalitetin e tyre. Njerëzit që jetojnë së bashku me specie të tjera dhe madje gjuajnë shumë shpesh arrijnë ta kuptojnë nga afër sjelljen dhe veprimin e tyre.

Një projekt i madh akademik në Britaninë e Madhe  po heton se si këto marrëdhënie pasqyrohen në fabulat e kafshëve. I titulluar “Rimendimi i fabulave në epokën e krizës mjedisore”, ai nxit bashkëpunimin midis studiuesve, artistëve dhe shkrimtarëve në përfytyrimin e botëve unike të specieve të ndryshme, duke përfshirë kuajt, minjtë, sorrat dhe merimangat, në mjediset e tyre që ndryshojnë me shpejtësi dhe janë të pasigurta.

Duke jetuar në një epokë para futjes gjithëpërfshirëse të bujqësisë në shkallë masive, të ndihmuar kimikisht, Orwell nuk ishte shumë larg bujqësisë paraindustriale dhe njohurive të saj të thella për kafshët. Eseja e tij e vitit 1936 për vrasjen e një elefanti në Birmani është e mbushur me ankth për vuajtjet e një kafshe të vërtetë.

Edhe në “Fermën e Kafshëve”, pika e fillimit është vuajtja e kafshëve, mizoritë e fermerit njerëzor janë të padiskutueshme. Siç i paralajmëron Plaku Major, një derr i mençur dhe i moshuar kafshët e tjera: “Ju derra të rinj… secili prej jush do të bërtasë jetën tuaj në bllok brenda një viti”.

Fabula ndryshon nëse i përmbahemi këtij realiteti gjatë gjithë kohës. Kjo përsëritet nga Orwell më vonë në histori, kur mizoritë e fermës ”Pinchfield” u raportohen kafshëve.

Tirania njerëzore është armiku i kafshëve dhe, pavarësisht tradhtisë së shpresave të tyre nën udhëheqjen e derrit Napoleon, drejtësia e kauzës së tyre nuk minohet kurrë.

Ëndrrat e kafshëve

Revolucioni i kafshëve i Orwell, përmbysja e fermerit, është frymëzuar nga ëndrra e një derri.

Plaku Major mbledh bishat e tjera të fermës për t’u treguar atyre vizionin e tij për “Tokën siç do të jetë kur njeriu të jetë zhdukur”, dhe shfrytëzimi njerëzor i kafshëve nuk do të ekzistojë më. Është lloji i përshkrimit që do t’i bënte psikologët e kafshëve të shekullit XX -të rrotulloheshin në varret e tyre. Kafshë me një jetë sentimantale? Qesharake!

Çdo pronar qeni do t’ju tregojë se miku i tij me katër këmbë sheh ëndrra, megjithatë, për dekada, ne i lejuam shkencëtarët të na thoshin se nuk i kishin. Ëndrrat e qenve janë të ndërthurura në përshkrimin e jetës pyjore të krijuar nga antropologu Eduardo Kohn. Në librin e tij ”How forest think” (”Si mendojnë pyjet”), botuar në vitin 2013, Kohn argumenton se të gjitha kafshët mendojnë dhe imagjinojnë të ardhmen e tyre. Mbijetesa e tyre, ajo shtytëse themelore e revolucionit të fermës , bazohet në aftësinë për ta bërë këtë.

Në një pasazh të paharrueshëm, Kohn përshkruan se si një majmun duhet të interpretojë tingujt e pyllit dhe t’i përdorë ato për të parashikuar rezultate të mundshme(përplasje të pafajshme apo grabitqar?) në mënyrë që të jetojë. Kafshët e Kohn jetojnë në një botë plot kuptim. Fuqia njerëzore për të krijuar kuptim përmes gjuhës abstrakte është vetëm një shembull i një tipari universal të jetës.

Ëndrrat përsëriten në të gjithë ”Fermën e kafshëve”, por përfundimisht zhduken nga fjalët. Urdhërimet e kafshëve, të shkruara në murin e hambarit, ndryshohen në mënyrë dinake një nga një për të justifikuar korrupsionin e derrave.

Pasi kuptimi eksternalizohet dhe objektivizohet në fjalën e shkruar, ai është i ndjeshëm ndaj manipulimit. Fjalët mund të rishkruhen dhe bashkë me to, e kaluara. Kafshët bëhen të pasigurta për kujtimet e tyre paraverbale. Ëndrrat zhduken nga narrativa./  /Ad.Ab./

 

The post KOMENT – ”Ferma e kafshëve” mbush 80 vjeç: Pse kafshët kanë rëndësi në shëmbëlltyrën e Orwellit për komunizmin? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Zjarret, PL: Të shpallet gjendja e emergjencës kombëtare

TIRANË, 17 gusht/ATSH/ Anëtarja e Kryesisë në Partinë e Lirisë, Anisa Ibraj deklaroi sot se, viti 2025 do të mbahet mend si viti kur Shqipëria u dogj dhe shteti dështoi ta mbrojë.

“Nga veriu në jug, flakët kanë përpirë pyje, toka bujqësore, pasuri natyrore dhe kanë rrezikuar drejtpërdrejt banesa e jetë njerëzish”, tha ajo në një deklaratë për shtyp.

“Në Delvinë, një vatër e madhe zjarri ka shkrumbuar zona të tëra, ndërsa situata është po aq alarmante në dhjetëra pika të tjera në vend”, u shpreh Ibraj.

“Kjo nuk është thjesht një fatkeqësi natyrore , është prova e dështimit të një qeverie që nuk ka as plan parandalimi, as infrastrukturë për reagim të shpejtë dhe efektiv”, shtoi ajo.

“Zjarrfikësit tanë, njerëzit në vijën e parë të përballjes, janë lënë të luftojnë me duar bosh. Pajisjet janë të vjetra, mjetet janë të pamjaftueshme, mbështetja ajrore mungon dhe koordinimi mes institucioneve është minimal. Zona të tëra me rrezik të lartë mbeten pa mbulim, ndërsa çdo ndërhyrje është e vonuar dhe e fragmentuar”, theksoi Ibraj.

“Partia e Lirisë u bën thirrje qytetarëve të tregojnë kujdes maksimal dhe të raportojnë menjëherë çdo vatër zjarri. Por mbi të gjitha, i bëjmë thirrje qeverisë të shpallë pa asnjë vonesë gjendjen e emergjencës kombëtare. Kjo është e vetmja mënyrë për të mobilizuar burime shtesë, për të kërkuar ndihmë ndërkombëtare dhe për të koordinuar një plan të centralizuar ndërhyrjeje në të gjithë territorin. Çdo orë vonesë është një orë humbje. Shqipëria nuk mund të jetojë me skenarin e përvitshëm ku zjarret shkatërrojnë gjithçka dhe më pas harrohen deri vitin tjetër. Një shtet serioz matet nga aftësia për të mbrojtur jetën, pronën dhe natyrën e tij. Në këtë provë, qeveria e sotme ka dështuar, deklaroi Ibraj.

/gj.m//a.f/

 

 

 

The post Zjarret, PL: Të shpallet gjendja e emergjencës kombëtare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Grupkapitujt e fundit drejt BE-së, konferenca ndërqeveritare gati në shtator

TIRANË, 17 gusht/ATSH/Vjeshta pritet të sjellë konferencën ndërqeveritare Shqipëri- BE për hapjen e dy grupkapitujve të mbetur të bisedimeve të anëtarësimit në BE.

Zëvendësministri i Ekonomisë, Enkelejd Musabelliu tha për RTSH se gjithë procedura tjetër është kryer.

“Për dy grupkapitujt e mbetur Shqipëria ka marrë një ftesë për të paraqitur pozicion e saj dhe në vjeshtë parashikohet edhe organizimi i konferencës së përbashkët ndërqeveritare mes Komisionit Evropian dhe Shqipërisë për të hapur zyrtarisht negociatat edhe këta këto dy grupkapituj”, u shpreh Musabelliu.

Me një integrim kaq të përshpejtuar në BE, përfaqësuesi i ekzekutivit mendon megjithatë se procedura është e drejtuar të përgatisë për përfitimet.

“Të bëhemi gati që aksesi në këtë treg prej 450 milionë konsumatorësh ta shfrytëzojmë në mënyrë maksimale për të marrë më të mirën. Edhe ndryshimi që do ndodhi me përafrimin e plotë të legjislacionit nuk do të jetë aq drastik sa të kthehet në pengesë për biznese të caktuara”, u shpreh ai.

Praktikisht anëtarësimi i njohur si një proces ku negociohet vetëm koha, ligjet e BE-së që transpozohen, nuk duhet ta trembë Shqipërinë, mendon Musabelliu.

“Edhe transpozimi i këtij legjislacioni nuk është i pamundur, aq më tepër me vullnetin e madh politik që kanë të dyja palët, të gjithë bashkë duhet të përgatitemi si shoqëri që të marrim më të mirën e mundshme me anëtarësimin në BE”, tha Musabelliu. /RTSH/

The post Grupkapitujt e fundit drejt BE-së, konferenca ndërqeveritare gati në shtator appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

IZRAEL – Protesta për lirimin e pengjeve në Gaza

TEL AVIV, 17 gusht /ATSH-DPA/ – Izraelitët zhvilluan sot greva dhe protesta masive për të kërkuar lirimin e pengjeve që mbahen nga lëvizja islamike palestineze Hamas në Rripin e Gazës, pothuajse dy vjet pas rrëmbimit të tyre.

Protestuesit bllokuan rrugët në mbarë Izraelin, përfshirë një autostradë kryesore në Tel Aviv, duke valëvitur flamuj blu e të bardhë izraelitë dhe flamuj të verdhë si simbol solidariteti me pengjet.

Ata kërkuan që qeveria të përfundojë menjëherë luftën në Gazë, të arrijë një marrëveshje për lirimin e pengjeve dhe të tërheqë vendimin e fundit për ofensivën ushtarake në qytetin e Gazës.

Forumi i Familjeve të Pengjeve dhe të Zhdukurve, që përfaqëson të afërmit e atyre që mbeten ende në robëri, kishte bërë thirrje për një grevë mbarëkombëtare në fillim të javës së punës në Izrael.

“Do ta çojmë vendin në një ngërç”, tha Einav Zangauker, djali i të cilës, Matan, është midis 20 pengjeve të mbijetuara që mbahen nga Hamasi.

Megjithatë, sindikata e fuqishme “Histadrut” refuzoi t’i bashkohej grevës.

Gjatë sulmeve të Hamasit u morën peng rreth 250 persona. Nga rreth 50 që mbeten ende në Gaza, besohet se rreth 20 janë gjallë. /Ad.Ab./

The post IZRAEL – Protesta për lirimin e pengjeve në Gaza appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL – Udhëheqësit evropianë u bashkohen bisedimeve Trump-Zelensky në SHBA

BRUKSEL, 17 gusht /ATSH-DPA/ – Udhëheqësit evropianë do të shoqërojnë presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në takimin e tij me presidentin e SHBA-së Donald Trump, në Uashington të hënën.

Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, duke shkruar sot në platformën e mediave sociale X të dielën, njoftoi se do të shkonte me kërkesë të Zelenskyt.

Në Berlin, një zëdhënës i Friedrich Merz tha se kancelari gjerman do të merrte pjesë gjithashtu në bisedime.

Delegacionit do t’i bashkohet edhe presidenti francez, Macron, sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Rutte, kryeministrja italiane Meloni, kryeministri britanik, Starmer dhe presidenti finlandez, Stubb.

Por, para këtyre diskutimeve, Zelensky do të jetë sot në Bruksel për të marrë pjesë në një video-konferencë me një gamë të gjerë udhëheqësish evropianë.

Presidenti francez Emmanuel Macron, kryeministri britanik Keir Starmer dhe Merz bashkëkryesojnë bisedimet e të ashtuquajturit Koalicion i të Vullnetshmëve.

Koalicioni është një grupim i lirshëm vendesh që mbështesin Kievin kundër pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë të nisur në shkurt të vitit 2022.

Diskutimet vijnë pas samitit të profilit të lartë të së premtes në Alaska midis Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin.

Pavarësisht pritjes së ngrohtë të Trump për udhëheqësin e Kremlinit, takimi nuk solli ndonjë përparim në ndalimin e luftës./ /Ad.Ab./

The post BRUKSEL – Udhëheqësit evropianë u bashkohen bisedimeve Trump-Zelensky në SHBA appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

I pandehur nga SPAK për korrupsion me Veliajn, Gent Sula i Kodrës së Diellit transferon bizneset në Angli

Agi Kons, një nga kompanitë më të mëdha të ndërtimit në Shqipëri, tashmë është me pronësi të huaj. Biznesmeni Gentjan Sula ka vendosur të transferojë në Angli pronësinë e kompanisë, e cila ka ndërtuar Kodrën e Diellit si dhe një sërë projektesh të tjera madhore në Tiranë dhe bregdet. Dokumentat zyrtare tregojnë se transferimi i […]

The post I pandehur nga SPAK për korrupsion me Veliajn, Gent Sula i Kodrës së Diellit transferon bizneset në Angli appeared first on BoldNews.al.

Rritja e çmimeve në Vlorë, qytetarët ankohen për cilësinë e plazheve publike

Ashtu si çdo sezon veror në Vlorë, çmimet janë rritur ndjeshëm. Për pushuesit në plazhe kjo rritje ka prekur çdo produkt e shërbim që ofrohet në bregdet që nga kafja, darkat në restorante apo çadrat e shezlongët. Për këtë arsye edhe plazhet publike po bëhen gjithnjë e më te frekuentuara. Por kjo rritje çmimesh, duket […]

The post Rritja e çmimeve në Vlorë, qytetarët ankohen për cilësinë e plazheve publike appeared first on BoldNews.al.

Denoncimi i gazetarit: Urgjenca Pediatrike në QSUT është kthyer si sportel banke

Gazetari Osman Stafa ka ngritur alarmin për gjendjen shqetësuese në Urgjencën Pediatrike të QSUT-së, duke e krahasuar atë me një sportel banke. Përmes një statusi në rrjetet sociale, Stafa shkruan se prindërit e fëmijëve të sëmurë detyrohen të marrin biletë tek një makineri numrash dhe të presin radhën, në vend që fëmijët të trajtohen menjëherë […]

The post Denoncimi i gazetarit: Urgjenca Pediatrike në QSUT është kthyer si sportel banke appeared first on BoldNews.al.

Vrau me thikë bashkëmoshatarin, nis në Gjykatën e Korçës seanca për masën e sigurisë ndaj 14-vjeçarit

Ka nisur në Gjykata e Korçës  seanca për masën e sigurisë ndaj 14-vjeçarit E.G., i cili akuzohet se vrau me thikë pas sherrit për një shikim nxënësin bashkëmoshatar Erald Xhejo, pasditen e 14 gushtit në lokalin e fshatit Pirg, në Maliq. Gjithashtu për masë do të dalin babai, xhaxhai i të dyshuarit dhe 5 persona […]

The post Vrau me thikë bashkëmoshatarin, nis në Gjykatën e Korçës seanca për masën e sigurisë ndaj 14-vjeçarit appeared first on BoldNews.al.

Paraja elektronike duhet të jetë alternativë dhe jo monopol

Ndërsa nuk është e arsyeshme të shqetësohemi për deklaratën e kryeministrit Edi Rama që supozon se Shqipëria do të bëhet vendi i parë në botë pa para fizike nga viti 2030, duhet të kemi parasysh se teknologjia financiare në disa drejtime ka hyrë mbrapsht në Shqipëri, me tarifa zhvatëse dhe kufizime në konkurrencë që mbeten […]

The post Paraja elektronike duhet të jetë alternativë dhe jo monopol appeared first on BoldNews.al.

Sherr i dhunshëm në Durrës, plagoset një person! Arrestohet autori (EMRI)

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në lagjen nr. 14 në Durrës, ku një person ka mbetur i dëmtuar rëndë. Policia njofton se 25-vjeçari Kristo Domi ka plagosur në kokë pas një konflikti për motive të dobëta një person. I riu është arrestuar nga policia. I plagosuri, pas trajtimit mjekësor në Spitalin e Durrësit, është […]

The post Sherr i dhunshëm në Durrës, plagoset një person! Arrestohet autori (EMRI) appeared first on BoldNews.al.

“Mbrohet nga policia”/ Denoncimi: Ndou nga Puka shfrytëzon burimin e ujit Krullia në Shëngjergj

Banorët e Shëngjergjit kanë denoncuar publikisht një situatë alarmante që lidhet me shfrytëzimin e burimit të ujit “Krullia”, i cili ndodhet në zonën e tyre dhe ka një rëndësi jetike për komunitetin lokal. Në një deklaratë të drejtuar mediave, ata akuzojnë organet kompetente, përfshirë Komisariatin nr. 4 dhe institucionet lokale, se kanë injoruar ankesat dhe […]

The post “Mbrohet nga policia”/ Denoncimi: Ndou nga Puka shfrytëzon burimin e ujit Krullia në Shëngjergj appeared first on BoldNews.al.

Liderët evropianë i bashkohen Zelenskyt në takimin me Trumpin në Uashington

Liderët evropianë do t’i bashkohen presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelensky në takimin e tij me presidentin amerikan, Donald Trump të hënën në Uashington. Lajmin e ka bërë të ditur shefja e Bashkimit Evropian, Ursula von der Leyen. Vendimi duket se është në marrë për të parandaluar përsëritjen e një takimi të tensionuar mes Trumpit dhe […]

The post Liderët evropianë i bashkohen Zelenskyt në takimin me Trumpin në Uashington appeared first on BoldNews.al.

❌