SHKENCĂ â Nga erdhi uji i TokĂ«s?
LONDĂR, 13 korrik /ATSH/- Ekziston njĂ« enigmĂ« qĂ« i ka magjepsur tĂ« gjithĂ« shkencĂ«tarĂ«t: kur Toka u formua 4,5 miliardĂ« vjet mĂ« parĂ«, planeti ynĂ« nĂ« thelb ishte njĂ« top shkĂ«mbi i shkrirĂ«, sipas BBC.
Uji qĂ« mund tĂ« ketĂ« qenĂ« i pranishĂ«m gjatĂ« formimit tĂ« planetit â me siguri do tĂ« ishte zhdukur menjĂ«herĂ«. MegjithatĂ«, sot, uji mbulon rreth 70% tĂ« sipĂ«rfaqes sĂ« TokĂ«s.
Pra, nga erdhi i gjithë ky ujë? Dhe akoma më intriguese, kur mbërriti në Tokë?
NjĂ« ekip kĂ«rkimor nga Universiteti i Emirateve tĂ« Bashkuara Arabe ka publikuar sĂ« fundmi njĂ« studim tĂ« ri nĂ« âNature Astronomyâ, njĂ« nga revistat kryesore ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« astronomi.
Studimi paraqet prova të reja që sugjerojnë se uji ekzistonte në univers para se të formoheshin blloqet ndërtuese të galaktikës sonë, gjë që sfidon dhe ripërcakton kuptimin shkencor të formimit të ujit dhe potencialin për jetë në universin e hershëm.
Dr. Muhammad Abdul Latif, Profesor i Asociuar në Departamentin e Fizikës në Universitetin e Emirateve të Bashkuara Arabe dhe autor kryesor i studimit, shpjegoi se hulumtimi hedh dritë mbi rolin e supernovave të para në formimin e ujit.
âGrumbullime tĂ« dendura tĂ« pasura me ujĂ« mund tĂ« kenĂ« formuar disqe proto-planetare, duke çuar potencialisht nĂ« krijimin e planetĂ«ve tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« agimin e universit dhe mundĂ«sinĂ« e ekzistencĂ«s sĂ« jetĂ«s shumĂ« mĂ« herĂ«t sesa mendohej mĂ« parĂ«â, tha ai.
Studimi ka tërhequr vëmendje të konsiderueshme globale.
Toka e hershme nuk ishte njĂ« vend miqĂ«sor me ujin â njĂ« peizazh i shkĂ«mbinjve tĂ« shkrirĂ«, shpĂ«rthimeve vullkanike dhe bombardimeve tĂ« vazhdueshme nga kometat dhe asteroidet, me nivele tĂ« larta tĂ« rrezatimit diellor. KĂ«to kushte do ta kishin avulluar ujin.
Gjithashtu, Prof. Richard Greenwood nga âOpen Universityâ, tha se bĂ«rthama prej hekuri e shkrirĂ« e TokĂ«s do tĂ« kishte qenĂ« njĂ« top ndryshku nĂ«se do tĂ« kishte pasur ujĂ« nĂ« pĂ«rzierjen proto-tokĂ«.
Pra, nëse uji nuk ka qenë gjithmonë këtu, nga ka ardhur?
NĂ« Muzeun e HistorisĂ« Natyrore nĂ« LondĂ«r, Prof. Sara Russell ka krahasuar âgjurmĂ«n e gishtĂ«rinjveâ izotopike tĂ« ujit tĂ« TokĂ«s me ujin e gjetur nĂ« asteroidin Bennu â tĂ« kapur dhe tĂ« sjellĂ« nga misioni i fundit i NASA-s âOsiris Rexâ. //a.i/
The post SHKENCĂ â Nga erdhi uji i TokĂ«s? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.