Vendimi i GjykatĂ«s Kushtetuese tĂ« KosovĂ«s, i cili do tĂ« duhej tâi jepte fund krizĂ«s institucionale disamujore, pĂ«r shkak tĂ« pamundĂ«sisĂ« sĂ« konstituimit tĂ« Kuvendit pas zgjedhjeve, deri tani nuk e ka ndalur pasigurinĂ« politike, pasi LĂ«vizja VetĂ«vendosje (LVV) deri mĂ« tani nuk ka treguar nĂ« mĂ«nyrĂ« eksplicite nĂ«se do ta respektojĂ« atĂ«.
Teksa vendet perĂ«ndimore dhe Bashkimi Evropian kĂ«rkojnĂ« respektimin e vendimit tĂ« 8 gushtit, dhe bĂ«jnĂ« thirrje pĂ«r kompromis, partitĂ« parlamentare pĂ«rsĂ«ri kanĂ« dalĂ« me qĂ«ndrime tĂ« kundĂ«rta lidhur me tĂ« â LVV-ja e kritikon, ndĂ«rsa tĂ« tjerat e mirĂ«presin.
Gjykata Kushtetuese e Kosovës, në fund të javës së kaluar, vlerësoi se Kuvendi i Kosovës duhet të konstituohet brenda 30-ditësh, se kryetari i këtij institucioni duhet të zgjidhet me votim të hapur dhe se për një kandidat nuk mund të votohet më shumë se tri herë. Afati fillon të rrjedhë sapo aktgjykimi të publikohet në Gazetën Zyrtare.
Seanca konstituive e Kuvendit tĂ« KosovĂ«s ka nisur mĂ« 15 prill, por nuk ka pĂ«rfunduar as pas 54 pĂ«rpjekjesh, pasi LVV-ja â e cila ka fituar zgjedhjet e muajit shkurt â ka propozuar pĂ«r kryetare tĂ« Kuvendit Albulena Haxhiun, megjithĂ«se Ă«shtĂ« kundĂ«rshtuar nga partitĂ« e tjera parlamentare.
Më 1 maj, kryesuesi i seancës konstituive, Avni Dehari, ndryshoi mënyrën e votimit, nga i hapur në të fshehtë dhe krijimi i një komisioni për mbikëqyrjen e votimit të fshehtë është kundërshtuar nga partitë e tjera parlamentare.
Kurti: Ta presim akt-gjykimin e plotë
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, njëherësh kryetar i LVV-së, më 11 gusht nuk deshi të përgjigjet në pyetjet e gazetarëve nëse do ta respektojë vendimin e Gjykatës Kushtetuese, me arsyetimin se nuk ka kohë, pasi kishte takim tjetër.
MĂ« 12 gusht, ai tha shkurt se âduhet tĂ« presim akt-gjykimin e plotĂ« [tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese]â, duke theksuar se mĂ« 8 gusht Kushtetuesja vetĂ«m dha njoftim pĂ«r vendimin. MegjithatĂ«, Kurti sĂ«rish nuk precizoi qartĂ« nĂ«se LVV-ja do ta respektojĂ« vendimin.
As nga kabineti i tij një ditë më herët nuk kanë dhënë një përgjigje të drejtpërdrejtë në pyetjen e Radios Evropa e Lirë nëse do ta respektojnë vendimin e Gjykatës Kushtetuese, por kanë theksuar se në këtë pyetje ka dhënë përgjigje ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu.
MegjithatĂ«, Haxhiu, nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r media mĂ« 10 gusht, fillimisht tha se vendimet e GjykatĂ«s Kushtetuese do tĂ« respektohen, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n fjali shtoi se âato duhet tĂ« komentohen, ato duhet tĂ« kundĂ«rshtohen, siç po e bĂ«j unĂ« kĂ«tuâ.
ĂfarĂ« thotĂ« bashkĂ«sia ndĂ«rkombĂ«tare?
Nga Ambasada e GjermanisĂ« nĂ« KosovĂ« presin qĂ« âtĂ« gjitha fuqitĂ« politike ta respektojnĂ« dhe zbatojnĂ« plotĂ«sisht vendimin e GjykatĂ«s Kushtetueseâ dhe se tani u takon politikanĂ«ve tĂ« âveprojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« urgjente qĂ« tâi japin fund kĂ«saj krize gati 6-mujoreâ.
âNe presim njĂ« zgjidhje tĂ« shpejtĂ«, brenda afatit [tĂ« Kushtetueses] dhe u bĂ«jmĂ« thirrje tĂ« gjithĂ« hisedarĂ«ve politikĂ« qĂ« tĂ« veprojnĂ« drejt njĂ« kompromisi. DĂ«shtimi pĂ«r ta respektuar vendimin paraqet kĂ«rcĂ«nim pĂ«r mirĂ«qenien e qytetarĂ«ve dhe rrugĂ«n e integrimit nĂ« BEâ, tha Ambasada gjermane nĂ« njĂ« pĂ«rgjigje dĂ«rguar Radios Evropa e LirĂ«.
Nga Ambasada e ItalisĂ« nĂ« KosovĂ«, nĂ« pyetjen e REL-it pĂ«r tĂ« komentuar qĂ«ndrimin e LVV-sĂ« rreth vendimit tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese, kanĂ« thĂ«nĂ« se âtĂ« gjitha forcat politike duhet tĂ« bien dakord pĂ«r njĂ« zgjidhje pĂ«r ngĂ«rçin aktual institucional dhe politik, pĂ«r tĂ« mirĂ«n e KosovĂ«s dhe qytetarĂ«ve tĂ« sajâ.
âGjykata Kushtetuese ka publikuar sqarime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme [pĂ«r hapat e mĂ«tejmĂ« drejt konstituimit tĂ« Kuvendit]. TĂ« gjithĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« Kuvendit u bĂ«het thirrje ta respektojnĂ« kĂ«tĂ« vendim dhe tĂ« punojnĂ« sĂ« bashku nĂ« frymĂ«n e kompromisit, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« zgjidhen shpejt kryetari i Kuvendit dhe nĂ«nkryetarĂ«tâ, thanĂ« nga Ambasada italiane pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Nga Ambasada e FrancĂ«s nĂ« KosovĂ« dhe nga Departamenti amerikan i Shtetit nuk janĂ« pĂ«rgjigjur nĂ« pyetjet e REL-it, ndĂ«rsa nga Ambasada e BritanisĂ« sĂ« Madhe nĂ« PrishtinĂ« kanĂ« kujtuar deklaratĂ«n e bĂ«rĂ« para shpalljes sĂ« vendimit tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese mĂ« 7 gusht se âaftĂ«sia e GjykatĂ«s pĂ«r tĂ« funksionuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si jetike pĂ«r demokracinĂ« e KosovĂ«s. Kjo duhet tĂ« respektohet dhe promovohet nga tĂ« gjitha palĂ«t, ndĂ«rsa vendimet e saj duhet tĂ« respektohen dhe zbatohenâ.
Edhe Zyra e BE-së në Kosovë, më 8 gusht, ka bërë thirrje për kompromis, duke theksuar se nuk ka kohë për bllokadë politike.
Rasti âLlabanâ
Ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, më 10 gusht, ka akuzuar një nga gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese, Radomir Llaban, se bashkëpunon me Agjencinë e Sigurisë dhe Informacionit të Serbisë (BIA), duke thënë se këto të dhëna i ka marrë nga institucionet e sigurisë së Kosovës. Ajo ka deklaruar se për gjithçka është njoftuar Gjykata Kushtetuese dhe Prokuroria e Kosovës.
Pak ditë më parë, akuza pothuajse identike për Llabanin kishte bërë edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, duke thënë se ky gjyqtar i Gjykatës Kushtetuese paraqet kërcënim për sigurinë kombëtare të Kosovës.
Gjykata Kushtetuese e Kosovës dhe Prokuroria Speciale, deri në publikimin e këtij teksti, nuk i janë përgjigjur pyetjeve të REL-it për këto akuza.
Sipas Gjykatës Themelore të Kralevës, parashkrimi absolut i ekzekutimit të dënimit ndaj Radomir Llabanit, sipas aktgjykimit të formës së prerë, do të ndodhë më 4 qershor 2032. Në vitin 2017, kjo gjykatë i ka dërguar EULEX-it kërkesën për arrestimin e Llabanit, por ky mision i BE-së kishte deklaruar se nuk kishte mandat ta kryente një arrestim të tillë.
Ehat Miftaraj, nga Instituti i KosovĂ«s pĂ«r DrejtĂ«si, thotĂ« pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« se sulmet publike tĂ« presidentes Vjosa Osmani dhe ministres nĂ« detyrĂ« Albulena Haxhiu, âe minojnĂ« qartĂ« pavarĂ«sinĂ« dhe integritetin e kĂ«tij gjykatĂ«siâ.
âSikur tĂ« kishte prova dhe fakte tĂ« pakontestueshme qĂ« ndonjĂ« zyrtar i lartĂ« publik paraqet kĂ«rcĂ«nim pĂ«r rendin kushtetues dhe sigurinĂ« kombĂ«tare, tĂ« njĂ«jtat do tĂ« duhej tâi dĂ«rgohesh ProkurorisĂ« pĂ«r procedim penal. NĂ« shoqĂ«ritĂ« demokratike, qĂ« çmojnĂ« sundimin e ligjit dhe parimet e qeverisjes sĂ« mirĂ«, ministrja apo presidentja nuk duhet tâi zgjidhin çështjet e sigurisĂ« kombĂ«tare nĂ«pĂ«rmjet konferencave pĂ«r mediaâ, thotĂ« ai.
Miftaraj shton se LVV-ja, të paktën në katër vjetët e fundit, i ka pasur të gjitha resurset dhe mundësitë përmes institucioneve të zbatimit të ligjit për të hetuar dhe ngritur çështje në prokurori dhe gjykatë, për të mbështetur akuzat publike ndaj Llabanit, por një gjë e tillë nuk ka ndodhur.
âLĂ«vizja VetĂ«vendosje nuk e ka ngritur publikisht kĂ«tĂ« çështje deri nĂ« vendimin e fundit tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese, ndonĂ«se ajo ka marrĂ« edhe shumĂ« vendime tĂ« tjera qĂ« LVV-ja nuk i ka kundĂ«rshtuar. Prandaj, akuzat e fundit publike mund tĂ« shihen si njĂ« mjet politik kundĂ«r GjykatĂ«s Kushtetuese, me synim tĂ« zvogĂ«limit tĂ« besueshmĂ«risĂ« dhe integritetitâ, vlerĂ«son ai.
Kërkesat e mëhershme të LVV-së në Gjykatën Kushtetuese
Pjesëmarrja e gjyqtarit Llaban në vendimmarrje deri më tani nuk ka qenë kontestuese për LVV-në, e cila vetë i është drejtuar Kushtetueses për sqarime.
Në qershor të vitit 2020, për shembull, ajo kërkoi vlerësimin e kushtetutshmërisë së Qeverisë së udhëhequr nga Avdullah Hoti, duke pretenduar se vota e deputetit të Partisë Ashkalinjve, Etem Arifi, ishte e pavlefshme pasi ai ishte i dënuar me burgim me vendim të formës së prerë. Në fillim të vitit 2021, Gjykata Kushtetuese vendosi në favor të LVV-së dhe Qeveria e Hotit ra, duke e çuar vendin në zgjedhje, të cilat LVV-ja i fitoi dhe erdhi në pushtet.
Më herët, në prill të vitit 2020, LVV-ja i ishte drejtuar Gjykatës Kushtetuese për mendim, duke tentuar ta kundërshtonte dekretin e presidentit të atëhershëm Hashim Thaçi, me të cilin Avdullah Hoti ishte caktuar mandatar për formimin e Qeverisë.
Njëra nga kërkesat e fundit të LVV-së në Gjykatën Kushtetuese ka qenë në mars të këtij viti, kur kjo parti kërkoi vlerësimin e kushtetutshmërisë së vendimit të Gjykatës Supreme, e cila kishte refuzuar ankesën e saj për votat nga diaspora./Marrë nga REL
The post LVV dhe vendimi i Kushtetueses: A do të respektohet afati për konstituimin e Kuvendit të Kosovës? first appeared on JavaNews.al.