❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Situatë e vështirë për Drilon Islamin te CFR Cluj, largimi mund të jetë afër

✇Telegrafi
By: Shkumbin Pireva

Situata e Drilon Islamit te CFR Cluj po bëhet gjithnjë e më shqetësuese, pasi mesfushori nga Kosova është lënë jashtë listës së skuadrës edhe në dy ndeshjet e para zyrtare të sezonit.

Fillimisht, 24-vjeçari mungoi në finalen e Superkupës së Rumanisë kundër FCSB, ku Cluj u mposht 2-1.

Mungesa e tij u komentua si një vendim taktik nga trajneri Dan Petrescu, por edhe në ndeshjen e djeshme (e enjte) ndaj Paks në raundin e parë të Ligës së Konferencës, e cila përfundoi 0-0 në Hungari), Islami nuk u përfshi as në listën prej 24 lojtarësh.

Islami në stërvitje te Cluji

Ndërkohë, mesfushorët tjerë nga Kosova, Meriton Korenica dhe Lindon Emerllahu u aktivizuan si titullarë në të dyja sfidat, duke treguar se Petrescu aktualisht u beson më shumë atyre.

Sipas burimeve të Telegrafit, Islami ende nuk ka arritur të bindë stafin teknik, dhe nuk përjashtohet një largim i mundshëm gjatë këtij afati kalimtar veror.

Islami gjatë një ndeshje miqësore para-sezonale

Konkurrenca në mesfushë është e madhe, dhe pavarësisht pritshmërive të larta nga transferimi i tij nga Prishtina, lojtari për momentin mbetet jashtë planeve.

NĂ« javĂ«t nĂ« vijim pritet tĂ« sqarohet mĂ« qartĂ« e ardhmja e tij nĂ« Cluj – me opsionin e njĂ« huazimi apo transferimi tĂ« pĂ«rhershĂ«m qĂ« gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« po pĂ«rmendet nĂ« prapaskenĂ«. /Telegrafi/

The post Situatë e vështirë për Drilon Islamin te CFR Cluj, largimi mund të jetë afër appeared first on Telegrafi.

↗

Xhandarmëria serbe me simbole ruse, Islami: Nuk është rastësi, por sinjal shqetësues

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj

Një pamje që ka qarkulluar në rrjetet sociale ku shihet një pjesëtar i xhandarmërisë serbe, duke mbajtur në uniformë një emblemë me simbole ruse ka nxitur reagime.

PjesĂ«tari i xhandarmĂ«risĂ« serbe thuhet se ishte i pĂ«rfshirĂ« nĂ« ndĂ«rhyrjen ndaj protestuesve nĂ« Beograd, dhe nĂ« uniformĂ« kishte emblemĂ«n me simbole ruse dhe mbishkrimin “Dimitrij Donski” – njĂ« figurĂ« historike ruse qĂ« sot simbolizon ideologjinĂ« nacionaliste dhe militariste pro-Kremlinit.

Eksperti i sigurisë, Avni Islami, në një reagim publik, e cilësoi këtë si një dëshmi alarmante të ndërthurjes ideologjike ruso-serbe brenda institucioneve shtetërore të sigurisë.

“Simbolet e RusisĂ« nĂ« uniformat e xhandarmĂ«risĂ« serbe janĂ« dĂ«shmi alarmante e ndikimit ideologjik nĂ« institucionet e sigurisĂ« tĂ« SerbisĂ«,” tha Islami.

Ai shtoi se prania e emrit të princit rus të shekullit XIV, Dmitrij Donski, në këtë kontekst, nuk është e rastësishme.

“NĂ« emĂ«r tĂ« tij marshojnĂ« ata qĂ« besojnĂ« nĂ« ‘BotĂ«n Ruse’ – njĂ« koncept ideologjik qĂ« promovon pĂ«rplasjen me PerĂ«ndimin, luftĂ«rat ‘tĂ« shenjta’, dhe pĂ«rhapjen e ndikimit rus pĂ«rtej kufijve tĂ« saj”, ka thĂ«nĂ« Islami.

Për të ky rast nuk mund të trajtohet thjesht si një incident i izoluar, por si tregues i një tendence më të gjerë e më të rrezikshme.

“Fakti qĂ« ky simbol gjendet nĂ« uniformĂ«n e njĂ« efektivi tĂ« xhandarmerisĂ« serbe, i cili ndĂ«rhyn ndaj qytetarĂ«ve tĂ« vet protestues, Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« incident – Ă«shtĂ« njĂ« tregues i rrezikshĂ«m i ndĂ«rthurjes ideologjike mes RusisĂ« dhe SerbisĂ« nĂ« nivel institucional”, ka shkruar Islami.

Ai ka edhe njĂ« apel duke theksuar se “Historia na ka mĂ«suar se kur ideologjitĂ« ekstremiste dhe strukturat e dhunĂ«s bashkohen, pasojat janĂ« gjithmonĂ« shkatĂ«rruese. ËshtĂ« koha pĂ«r vigjilencĂ« dhe pĂ«r njĂ« analizĂ« tĂ« thelluar tĂ« ndikimeve tĂ« jashtme nĂ« aparatin shtetĂ«ror serb”. /Telegrafi/

The post Xhandarmëria serbe me simbole ruse, Islami: Nuk është rastësi, por sinjal shqetësues appeared first on Telegrafi.

↗

Islami: Protestat studentore nĂ« Beograd mund tĂ« çojnĂ« nĂ« pĂ«rplasje civile – Vuçiq po mbrohet nga Rusia

✇Telegrafi
By: Kemajl Berisha

Eksperti i sigurisë, Avni Islami, ka komentuar zhvillimet pas protestës së studentëve në Beograd të mbajtur më 28 qershor, në ditën e Vidovdanit, ku u arrestuan 77 protestues nga forcat e rendit serb.

Islami vlerësoi se regjimi i presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, ka ndërtuar një aparat shumë të fuqishëm shtetëror dhe mbështetje të gjerë nga përkrahësit, të cilët po kundërpërgjigjen ndaj studentëve me kundërprotesta, çka sipas tij është një zhvillim shumë i rrezikshëm.

“Kjo Ă«shtĂ« e rrezikshme sepse mund tĂ« shpĂ«rthejĂ« njĂ« luftĂ« civile. Pastaj, me aparatin e vet shtetĂ«ror, Vuçiq do tĂ« ndĂ«rhynte kinse pĂ«r tĂ« shuar pĂ«rplasjet mes dy grupeve protestuese. UnĂ« besoj se ai do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« jetĂ« nĂ« skenĂ«n politike, sepse Vuçiqin e mbron dhe e pĂ«rkrah Rusia, pasi u duhet pĂ«r qĂ«llimet e veta,” deklaroi Islami nĂ« RTVDukagjini.

Ai shtoi se një pjesë e madhe e popullsisë në Serbi nuk e përkrah më Vuçiqin.

“KĂ«tĂ« mund ta vĂ«reni edhe nĂ« katĂ«r komunat veriore tĂ« KosovĂ«s, ku njĂ« pjesĂ« dĂ«rrmuese e qytetarĂ«ve lokalĂ« janĂ« nĂ« pĂ«rkrahje tĂ« studentĂ«ve. Çdo tentativĂ« apo problem politik qĂ« shfaqet nĂ« Serbi, Vuçiq pĂ«rpiqet ta zhvendosĂ« nĂ« kĂ«to katĂ«r komuna nĂ« veri tĂ« KosovĂ«s, dhe tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ« po e bĂ«n edhe opozita,” tha Islami.

The post Islami: Protestat studentore nĂ« Beograd mund tĂ« çojnĂ« nĂ« pĂ«rplasje civile – Vuçiq po mbrohet nga Rusia appeared first on Telegrafi.

↗

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« bota myslimane?

✇Telegrafi
By: Agron Shala

Nga: Cemil Aydin, profesor i Historisë në Universitetin e Karolinës së Veriut / aeon.co
PĂ«rktheu: Agron Shala / Telegrafi.com

MĂ« 17 maj 1919, nĂ« Paris, tre udhĂ«heqĂ«s indianĂ« myslimanĂ« u takuan me presidentin e Shteteve tĂ« Bashkuara, Woodrow Wilson, pĂ«r tĂ« mbrojtur çështjen e ruajtjes sĂ« Kalifatit osman nĂ« Stamboll dhe pĂ«r vetĂ«vendosjen kombĂ«tare tĂ« Anadollit si atdhe pĂ«r turqit myslimanĂ«. IndianĂ«t kĂ«rkuan pavarĂ«sinĂ« e asaj qĂ« e quajtĂ«n “fuqia e fundit myslimane qĂ« mbeti nĂ« botĂ«.” UdhĂ«heqĂ«sit myslimanĂ« indianĂ« qĂ« flisnin nĂ« emĂ«r tĂ« njĂ« Kalifati osman mund tĂ« duken si pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« njĂ« uniteti global mysliman, por njĂ« pĂ«rfundim i tillĂ« do tĂ« ishte i gabuar.

NĂ« fakt, detajet, argumentet dhe idealet e atij takimi tregojnĂ« se sa i paqĂ«ndrueshĂ«m dhe mashtrues Ă«shtĂ« supozimi i zakonshĂ«m se ekziston njĂ« ndarje e qartĂ« midis “botĂ«s myslimane” dhe “PerĂ«ndimit.” MyslimanĂ«t indianĂ« e mbrojtĂ«n çështjen e pavarĂ«sisĂ« turke duke iu referuar 14 pikave pĂ«r paqe tĂ« Wilsonit. Suksesi i tyre nĂ« sigurimin e kĂ«tij takimi me Wilsonin lidhej ngushtĂ« me sakrificĂ«n e tyre si ushtarĂ« nĂ« ushtrinĂ« britanike, duke luftuar dhe mundur aleancĂ«n gjermano-osmane. Edwin Montagu, sekretari i Shtetit pĂ«r IndinĂ« nĂ«n sundimin britanik, e organizoi takimin sepse besonte se Perandoria Britanike – si perandoria mĂ« e madhe myslimane nĂ« botĂ« – kishte njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si morale pĂ«r tĂ« dĂ«gjuar çështjen e myslimanĂ«ve indianĂ« nĂ« mbrojtje tĂ« Kalifatit osman. TĂ« tre liderĂ«t myslimanĂ« qĂ« theksonin lidhjet e tyre shpirtĂ«rore me Kalifatin osman – Aga Khan, Abdullah Yusuf Ali dhe Sahibzada Aftab Ahmad Khan – ishin nĂ« fakt nĂ«nshtetas besnikĂ« tĂ« KurorĂ«s Britanike. NĂ« takim morĂ«n pjesĂ« edhe disa liderĂ« hindu tĂ« IndisĂ«, duke shprehur solidaritetin e tyre me bashkatdhetarĂ«t myslimanĂ« dhe mbĂ«shtetjen pĂ«r Kalifatin osman.

Ky diskutim nĂ« KonferencĂ«n e Paqes nĂ« Paris, nĂ« vitin 1919, nuk zbulon njĂ« pĂ«rplasje midis njĂ« bote islame dhe njĂ« bote perĂ«ndimore. PĂ«rkundrazi, zbulon njĂ« botĂ« komplekse dhe tĂ« ndĂ«rlidhur. E, megjithatĂ«, merreni parasysh esenĂ« me ndikim tĂ« Bernard Lewisit nĂ« revistĂ«n The Atlantic, RrĂ«njĂ«t e zemĂ«rimit mysliman (1990): “NĂ« kĂ«ndvĂ«shtrimin klasik islamik, drejt tĂ« cilit shumĂ« myslimanĂ« po kthehen, bota dhe mbarĂ« njerĂ«zimi ndahen nĂ« dy pjesĂ«: ShtĂ«pia e Islamit, ku mbizotĂ«rojnĂ« ligji dhe besimi islam dhe, pjesa tjetĂ«r, e njohur si ShtĂ«pia e Mosbesimit ose ShtĂ«pia e LuftĂ«s, tĂ« cilĂ«n myslimanĂ«t kanĂ« detyrim pĂ«rfundimtar ta sjellin nĂ« Islam.” Lewis e bĂ«nte tĂ« qartĂ« se ky “detyrim” i supozuar nĂ«nkuptonte mjete tĂ« dhunshme: “Detyrimi i luftĂ«s sĂ« shenjtĂ« 
 fillon nĂ« shtĂ«pi dhe vazhdon jashtĂ« saj, kundĂ«r tĂ« njĂ«jtit armik jobesimtar.” Si nĂ« frymĂ« ashtu edhe nĂ« pĂ«rmbajtje, udhĂ«heqĂ«sit indianĂ« qĂ« u takuan me Wilsonin nĂ« vitin 1919, kundĂ«rshtojnĂ« çdo pretendim tĂ« Lewisit. MyslimanĂ«t ishin mbĂ«shtetĂ«s besnikĂ« tĂ« njĂ« perandorie shumĂ«-fetare, si ajo britanike, bashkĂ«punonin me hindutĂ« dhe kishin luftuar kundĂ«r ushtarĂ«ve myslimanĂ« tĂ« PerandorisĂ« Osmane gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore. Ata nuk i shihnin perĂ«ndimorĂ«t si armiq dhe e mbrojtĂ«n kauzĂ«n e Kalifatit osman nĂ« pĂ«rputhje me normat ndĂ«rkombĂ«tare mbi vetĂ«vendosjen kombĂ«tare dhe paqen perandorake.

Edhe pse ka pasur ndikim nĂ« qarqet e politikĂ«s amerikane, Bernard Lewis nuk ishte ai qĂ« shpiku idenĂ« e njĂ« “bote myslimane” qĂ« Ă«shtĂ« ndryshe nga ajo perĂ«ndimore. QĂ« prej Revolucionit Iranian tĂ« vitit 1979, gazetarĂ«t perĂ«ndimorĂ« dhe islamistĂ«t radikalĂ« e kanĂ« popullarizuar kĂ«tĂ« ide. Sipas pikĂ«pamjes sĂ« tyre, panislamizmi bashkĂ«kohor buron nga idealet e lashta myslimane dhe synon rikthimin e njĂ« pastĂ«rtie tĂ« paprishur fetare. NĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, panislamizmi paraqitet si njĂ« lĂ«vizje reaksionare, e kapluar nga traditat e vjetra dhe nga ligji klasik islam. Ajo qĂ« zakonisht pretendohet Ă«shtĂ« se veçantitĂ« e Islamit e detyrojnĂ« pĂ«rkatĂ«sinĂ« fetare tĂ« myslimanĂ«ve tĂ« tejkalojĂ« çdo pĂ«rkatĂ«si tjetĂ«r politike. Ky panislamizĂ«m jo vetĂ«m qĂ« mbijeton, por lulĂ«zon edhe nĂ« botĂ«n moderne, dhe paraqitet si artefakt civilizues qĂ« bie thellĂ«sisht ndesh me kohĂ«n moderne.

Lewis mund tĂ« mos ketĂ« qenĂ« ai qĂ« shpiku idenĂ« e botĂ«s myslimane, por ia dha njĂ« lustĂ«r intelektuale dhe frymĂ«zoi veprĂ«n edhe mĂ« tĂ« njohur tĂ« Samuel Huntingtonit, PĂ«rplasja e qytetĂ«rimeve dhe rindĂ«rtimi i rendit botĂ«ror (1996). “Lufta midis kĂ«tyre sistemeve rivale [tĂ« botĂ«s islame dhe tĂ« krishterimit],” shkroi Lewis, “ka zgjatur pĂ«r rreth 14 shekuj. Ajo filloi me shfaqjen e Islamit, nĂ« shekullin VII, dhe ka vazhduar praktikisht deri nĂ« ditĂ«t e sotme. Ka qenĂ« njĂ« seri e gjatĂ« sulmesh dhe kundĂ«rsulmesh, xhihadesh dhe kryqĂ«zatash, pushtimesh dhe ripushtimesh.”

Kjo mbetet ende pikĂ«pamja dominuese perĂ«ndimore mbi panislamizmin, e shprehur shpesh pĂ«rmes frazĂ«s sĂ« zakonshme nĂ« media dhe nĂ« analiza – “bota myslimane.” Por, nĂ« kundĂ«rshtim me kĂ«tĂ« pikĂ«pamje mbizotĂ«ruese pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje tĂ« pĂ«rjetshme me PerĂ«ndimin e krishterĂ«, panislamizmi Ă«shtĂ« nĂ« fakt njĂ« fenomen relativisht i ri dhe aspak i jashtĂ«zakonshĂ«m. I lidhur ngushtĂ« me pan-afrikanizmin dhe pan-azianizmin, ai lindi nĂ« vitet ‘80 tĂ« shekullit XIX si njĂ« reagim ndaj padrejtĂ«sive tĂ« imperializmit evropian. Fillimisht, ideja e solidaritetit global mysliman synonte tĂ« siguronte mĂ« shumĂ« tĂ« drejta pĂ«r myslimanĂ«t brenda perandorive evropiane, si pĂ«rgjigje ndaj ideve tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ«/krishterĂ«, dhe pĂ«r tĂ« pohuar barazinĂ« e shteteve ekzistuese myslimane nĂ« tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.

Ideja e një përplasjeje të lashtë midis Botës Myslimane dhe Botës së Krishterë është një mit i rrezikshëm dhe modern. Ajo mbështetet në shtrembërime të fabrikuara të uniteteve të ndara gjeopolitike dhe civilizuese islame dhe perëndimore. Pan-afrikanizmi dhe pan-azianizmi ofrojnë një kontekst më të mirë për të kuptuar panislamizmin. Të tria u shfaqën në fund të shekullit XIX, në kulmin e epokës së perandorive, si kundërpërgjigje ndaj supremacisë anglosaksone dhe misionit civilizues të njeriut të bardhë. Panislamistët e epokës së perandorive nuk kishin nevojë të bindnin myslimanët e tjerë për unitetin global të bashkëbesimtarëve të tyre. Duke ndarë subjektet myslimane përmes referencave ndaj identitetit të tyre fetar, kolonizatorët krijuan themelet konceptuale të unitetit modern mysliman.

NĂ« atĂ« kohĂ«, perandoritĂ« britanike, holandeze, franceze dhe ruse sundonin shumicĂ«n e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s. Ashtu si pan-afrikanistĂ«t dhe pan-azianistĂ«t, panislamistĂ«t e parĂ« ishin intelektualĂ« qĂ« donin t’u kundĂ«rviheshin fyerjeve, poshtĂ«rimeve dhe shfrytĂ«zimit tĂ« dominimit kolonial perĂ«ndimor. Ata nuk synonin domosdo tĂ« mohonin botĂ«n perandorake apo realitetin e perandorive. NĂ« ndjeshmĂ«ri, intelektualĂ«t kryesorĂ« panislamistĂ«, Jamaluddin al-Afghani dhe Syed Ameer Ali, i ngjanin shumĂ« figurave si W. E. B. Du Bois te pan-afrikannistĂ«t apo Rabindranath Tagore tek pan-aziatistĂ«t. Si homologĂ«t e tyre, panislamistĂ«t theksonin se perandoritĂ« evropiane diskriminonin afrikanĂ«t, aziatikĂ«t dhe myslimanĂ«t – si brenda perandorive, ashtu edhe nĂ« marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«rkombĂ«tare. TĂ« tri lĂ«vizjet sfiduan racizmin evropian dhe dominimin kolonial, dhe premtuan njĂ« botĂ« mĂ« tĂ« mirĂ« dhe mĂ« tĂ« lirĂ« pĂ«r shumicĂ«n e qenieve njerĂ«zore nĂ« TokĂ«.

Zyrtarët kolonialë evropianë filluan të shqetësoheshin për një revoltë të mundshme myslimane, kur panë se teknologjitë moderne të shtypit, avulloreve dhe telegrafit po krijonin lidhje të reja mes popullatave të ndryshme myslimane, duke i ndihmuar ata të artikulonin një kritikë ndaj racizmit dhe diskriminimit. Megjithatë, nuk pati kryengritje panislamike kundër kolonializmit në vitet 1870-1910. Kërcënimi i supozuar i panislamizmit u shfaq për herë të parë, dukshëm, në Perëndim gjatë Luftës së Parë Botërore, pjesërisht sepse perandoritë osmane dhe gjermane e promovuan atë në propagandën e tyre të luftës. Por, nuk pati asnjë revoltë myslimane gjatë Luftës së Parë Botërore, kur qindra mijëra-ushtarë myslimanë shërbyen në perandoritë britanike, franceze dhe ruse. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, pan-azianizmi lidhej me premtimet e Perandorisë Japoneze për të çliruar racat me ngjyrë të Azisë nga hegjemonia e të bardhëve. Pas humbjes së Japonisë, dekolonizimi historik i Afrikës e rriti rëndësinë e pan-afrikanizmit në debatin evropian.

Deri nĂ« vitet ’60 tĂ« shekullit XX, me zbehjen e botĂ«s koloniale dhe zĂ«vendĂ«simin e saj nga njĂ« botĂ« e shteteve tĂ« pavarura, projektet politike tĂ« panislamizmit, pan-afrikanizmit dhe pan-azianizmit pothuajse ishin zhdukur. MegjithatĂ«, ato kishin fituar shumĂ« beteja intelektuale kundĂ«r racizmit, kishin rrĂ«zuar argumentet koloniale tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ« dhe kishin ndihmuar nĂ« pĂ«rfundimin e sundimit perandorak evropian. ZhgĂ«njimet mbi dĂ«shtimin e AfrikĂ«s, AzisĂ« dhe botĂ«s myslimane pĂ«r tĂ« arritur barazi dhe liri tĂ« krahasueshme me PerĂ«ndimin, kontribuuan gjithashtu nĂ« rĂ«nien e statusit tĂ« kĂ«tyre pan-nacionalizmave. Deri nĂ« vitet ’80 tĂ« shekullit XX, intelektualĂ«t afrikanĂ« dhe afro-amerikanĂ« u bĂ«nĂ« mĂ« pesimistĂ« mbi Ă«ndrrĂ«n kryesore pan-afrikaniste pĂ«r barazi racore pĂ«r njerĂ«zit me ngjyrĂ« nĂ« botĂ«n moderne dhe pĂ«r ta bĂ«rĂ« gjithĂ« AfrikĂ«n tĂ« begattĂ« dhe tĂ« lirĂ«. Nuk Ă«shtĂ« realizuar vizioni pan-afrikan pĂ«r tĂ« bashkuar kombet e reja e tĂ« dobĂ«ta afrikane nĂ« njĂ« forcĂ« federative globale dhe pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« atyre liri dhe mirĂ«qenie. Edhe pse ekziston ende njĂ« organizatĂ« ndĂ«rkombĂ«tare – Bashkimi Afrikan – ajo Ă«shtĂ« jofunksionale dhe larg realizimit tĂ« qĂ«llimeve tĂ« pan-afrikanizmit. Shpresat e brezit pan-afrikanist, nga Du Bois te Frantz Fanon, pĂ«r njĂ« tĂ« ardhme tĂ« dekolonizuar tĂ« AfrikĂ«s, mbeten njĂ« projekt i humbur pĂ«r brezin e ardhshĂ«m.

Nga ana tjetĂ«r, me disa fuqi tĂ« mĂ«dha si Kina, India dhe Japonia, Azia e sotme e dekolonizuar do t’i kishte bĂ«rĂ« krenarĂ« pan-azianistĂ«t e fillimit tĂ« shekullit XX. MegjithatĂ«, pan-azianizmi i shekullit XX ndoqi njĂ« rrugĂ« tĂ« ndĂ«rlikuar. ShfrytĂ«zimi qĂ« Japonia i bĂ«ri pan-azianizmit pĂ«r tĂ« arsyetuar pushtimin e saj kolonial tĂ« KinĂ«s dhe KoresĂ«, i la shumĂ« mbĂ«shtetĂ«s tĂ« ndiheshin tĂ« tradhtuar. Politika e jashtme e IndisĂ« sĂ« pavarur, nĂ«n drejtimin e Jawaharlal NehrusĂ«, tregoi njĂ« angazhim ndaj disa parimeve pan-azianiste, tĂ« cilat kishin njĂ« tĂ«rheqje tĂ« gjerĂ« gjatĂ« KonferencĂ«s sĂ« Bandungut mĂ« 1955. Ky takim i 29 shteteve aziatike dhe afrikane, qĂ« pĂ«rbĂ«nin mĂ« shumĂ« se gjysmĂ«n e popullsisĂ« sĂ« botĂ«s, ishte shprehja e fundit madhore e solidaritetit aziatik, dhe mĂ« pas u pĂ«rthith nga rivalitetet e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« dhe ndĂ«rtimi i shteteve kombĂ«tare.

Edhe panislamizmi ka ecur pĂ«rpara nĂ« njĂ« seri ngritjesh dhe rĂ«niesh gjatĂ« shekullit tĂ« fundit. Nga Turqia dhe Egjipti, te Indonezia dhe Algjeria, ideja e intelektualizmit mysliman dhe solidaritetit global mysliman fuqizoi udhĂ«heqĂ«sit dhe lĂ«vizjet nacionaliste tĂ« shekullit XX. Deri nĂ« mesin e viteve ’60 tĂ« shekullit XX, shumica e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s kishin fituar lirinĂ« nga sundimi kolonial evropian. Parlamenti turk kishte shfuqizuar Kalifatin osman qĂ« nĂ« vitin 1924, dhe deri nĂ« vitet ‘50 tĂ« shekullit XX ai kalifat pothuajse ishte harruar.

MegjithatĂ«, nĂ« pothuajse njĂ« tĂ« pestĂ«n e parĂ« tĂ« shekullit XXI, pan-afrikanizmi dhe pan-azianizmi duken sikur janĂ« zhdukur, ndĂ«rsa panislamizmi dhe ideali i solidaritetit tĂ« botĂ«s myslimane vazhdon tĂ« mbijetojĂ«. Pse? PĂ«rgjigjja gjendet nĂ« fazat pĂ«rfundimtare tĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«. NĂ« vitet ‘80 tĂ« shekullit XX, u shfaq njĂ« ndĂ«rkombĂ«tarizim i ri mysliman, si pjesĂ« e rritjes sĂ« islamit politik. Nuk bĂ«hej fjalĂ« pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje mes traditave civilizuese tĂ« lashta tĂ« Islamit dhe PerĂ«ndimit, as pĂ«r njĂ« ringjallje tĂ« vlerave autentike fetare. Nuk ishte as njĂ« vazhdimĂ«si e panislamizmit tĂ« fillimit tĂ« shekullit XX, por njĂ« formacion i ri qĂ« doli nga Lufta e FtohtĂ«. NjĂ« aleancĂ« saudito-amerikane filloi tĂ« promovojĂ« idenĂ« e solidaritetit mysliman nĂ« vitet ‘70 tĂ« shekullit XX, si njĂ« alternativĂ« ndaj panarabizmit laik tĂ« presidentit egjiptian Gamal Abdel Nasser, vendi i tĂ« cilit ishte i lidhur me Bashkimin Sovjetik. Çdo ide pĂ«r njĂ« utopi “islame” do tĂ« kishte dĂ«shtuar nĂ«se nuk do tĂ« ishin dĂ«shtimet e shumĂ« shteteve tĂ« pas-kolonializmit dhe zhgĂ«njimi pasues publik i shumĂ« myslimanĂ«ve.

Ideja se panislamizmi pĂ«rfaqĂ«son vlera autentike politike myslimane, tĂ« lashta dhe tĂ« shtypura qĂ« ngrihen nĂ« revoltĂ« kundĂ«r perĂ«ndimores dhe sekularizmit global, ishte nĂ« fillim njĂ« obsesion paranojak i oficerĂ«ve kolonialĂ« perĂ«ndimorĂ«, por sĂ« fundmi vjen kryesisht nga islamistĂ«t. KomentatorĂ«t dhe gazetarĂ«t perĂ«ndimorĂ« kanĂ« gabuar duke i marrĂ« pĂ«r tĂ« mirĂ«qena pretendimet e islamistĂ«ve mbi vlerat thelbĂ«sore politike tĂ« Islamit. Lloji i islamizmit qĂ« identifikohet me VĂ«llazĂ«rinĂ« Myslimane tĂ« Egjiptit apo Iranin e Ruhollah Khomeinit, nuk ekzistonte para viteve ’70 tĂ« shekullit XX. AsnjĂ« nga myslimanĂ«t indianĂ« qĂ« u takuan me Wilsonin, e as kalifĂ«t e fundit osmanĂ«, nuk ishin tĂ« interesuar pĂ«r tĂ« imponuar sheriatin nĂ« shoqĂ«ritĂ« e veta. AsnjĂ«ri prej tyre nuk donte tĂ« detyronte gratĂ« tĂ« mbuloheshin. PĂ«rkundrazi, brezi i parĂ« panislamist ishte shumĂ« modernist: ata ishin pĂ«rkrahĂ«s tĂ« çlirimit tĂ« grave, barazisĂ« racore dhe kozmopolitizmit. MyslimanĂ«t indianĂ«, pĂ«r shembull, ishin shumĂ« krenarĂ« qĂ« kalifi osman kishte ministra dhe ambasadorĂ« grekĂ« e armenĂ«. Ata gjithashtu dĂ«shironin qĂ« Kurora Britanike tĂ« emĂ«ronte hindusĂ« dhe myslimanĂ« si ministra dhe zyrtarĂ« tĂ« nivelit tĂ« lartĂ« nĂ« qeveritĂ« e tyre. AsnjĂ«ri prej tyre nuk do tĂ« kishte dĂ«shiruar apo parashikuar ndarjen e turqve dhe grekĂ«ve nĂ« tokat osmane, arabĂ«ve dhe hebrenjve nĂ« PalestinĂ«, apo myslimanĂ«ve dhe hindusĂ«ve nĂ« Indi. VetĂ«m forma bazĂ« e panislamizmit tĂ« fillimshekullit XX mbijeton sot; pĂ«rmbajtja e tij Ă«shtĂ« transformuar plotĂ«sisht qĂ« prej viteve ’80 tĂ« shekullit XX.

Fakti qĂ« si Bernard Lewis ashtu edhe Osama bin Laden flisnin pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje tĂ« pĂ«rjetshme midis njĂ« bote tĂ« bashkuar myslimane dhe njĂ« PerĂ«ndimi tĂ« bashkuar, nuk do tĂ« thotĂ« se ky Ă«shtĂ« realitet. Edhe nĂ« kulmin e idesĂ« sĂ« solidaritetit global mysliman, nĂ« fund tĂ« shekullit XIX, shoqĂ«ritĂ« myslimane ishin tĂ« ndara sipas vijave politike, gjuhĂ«sore dhe kulturore. QĂ« nga koha e shokĂ«ve tĂ« profetit Muhamed, nĂ« shekullin e shtatĂ«, qindra mbretĂ«ri, perandori dhe sulltanate tĂ« ndryshme – disa nĂ« konflikt me njĂ«ra-tjetrĂ«n – kanĂ« sunduar mbi popullsi tĂ« pĂ«rziera myslimane dhe me tĂ« tjerĂ«. Ndarja e myslimanĂ«ve nga fqinjĂ«t e tyre hindu, budistĂ«, tĂ« krishterĂ« dhe hebrenj, dhe koncepti pĂ«r shoqĂ«ritĂ« e tyre nĂ« izolim, nuk ka asnjĂ« lidhje me pĂ«rvojĂ«n historike tĂ« qenies njerĂ«zore. Nuk ka ekzistuar kurrĂ« dhe nuk mund tĂ« ekzistojĂ« njĂ« “botĂ«â€ e ndarĂ« “myslimane.”

TĂ« gjitha grupet e reja fashiste tĂ« djathta anti-myslimane nĂ« EvropĂ« dhe nĂ« ShBA, janĂ« tĂ« fiksuara pas zgjerimit perandorak osman nĂ« EvropĂ«n Lindore. Ata e shohin rrethimin osman tĂ« VjenĂ«s, tĂ« vitit 1683, si njĂ« tentativĂ« tĂ« qytetĂ«rimit islamik pĂ«r tĂ« pushtuar “PerĂ«ndimin.” Por, nĂ« BetejĂ«n e VjenĂ«s, hungarezĂ«t protestantĂ« ishin aleatĂ« tĂ« PerandorisĂ« Osmane – kryesisht myslimane – kundĂ«r HabsburgĂ«ve katolikĂ«. Ishte njĂ« konflikt i ndĂ«rlikuar midis perandorive dhe shteteve, jo njĂ« pĂ«rplasje qytetĂ«rimesh.

Nacionalizmi hindu i kryeministrit tĂ« IndisĂ«, Narendra Modi, promovon idenĂ« e njĂ« Perandorie tĂ« huaj Mogule qĂ« pushtoi IndinĂ« dhe sundoi mbi hindusĂ«t. Por, burokratĂ«t hindu luajtĂ«n njĂ« rol jetik nĂ« PerandorinĂ« Mogule tĂ« IndisĂ«, dhe perandorĂ«t mogulĂ« ishin ndĂ«rtues perandorish, jo fanatikĂ« qĂ« kĂ«rkonin njĂ« sundim teokratik mbi komunitetet e feve tĂ« ndryshme. Ka edhe myslimanĂ« sot qĂ« e shohin PerandorinĂ« Mogule si njĂ« shembull tĂ« dominimit mysliman mbi hindusĂ«t. ËshtĂ« domethĂ«nĂ«se dhe e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« propaganda perĂ«ndimore anti-myslimane dhe narrativat panislamike tĂ« historisĂ« i ngjajnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«s. TĂ« dyja mbĂ«shteten mbi njĂ« narrativĂ« civilizuese tĂ« historisĂ« dhe mbi njĂ« ndarje gjeopolitike tĂ« botĂ«s nĂ« njĂ«si tĂ« veçuara dhe ahistorike, si Afrika e zezĂ«, bota myslimane, Azia dhe PerĂ«ndimi.

Panislamizmi bashkĂ«kohor gjithashtu idealizon njĂ« tĂ« kaluar mitike. Sipas panislamistĂ«ve, ymeti, apo komuniteti mysliman global, lindi nĂ« njĂ« kohĂ« kur myslimanĂ«t nuk ishin tĂ« poshtĂ«ruar nga perandoritĂ« raciste tĂ« bardha apo nga fuqitĂ« agresive perĂ«ndimore. PanislamistĂ«t duan ta “bĂ«jnĂ« ymetin sĂ«rish madhĂ«shtor.” Por, ideja e njĂ« epoke tĂ« artĂ« tĂ« unitetit politik dhe solidaritetit mysliman, mbĂ«shtetet mbi amnezinĂ« historike pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n perandorake. ShoqĂ«ritĂ« myslimane nuk kanĂ« qenĂ« kurrĂ« politikisht tĂ« bashkuara, ndĂ«rkaq nuk ka pasur kurrĂ« shoqĂ«ri homogjene myslimane nĂ« Euroazi. AsnjĂ« nga perandoritĂ« myslimane, tĂ« drejtuara nga dinastitĂ«, nuk ka synuar nĂ«nshtrimin e jobesimtarĂ«ve nga besimtarĂ« tĂ« devotshĂ«m. Ashtu si monarkĂ«t osmanĂ«, persianĂ« apo egjiptianĂ« tĂ« fundshekullin XIX, ato ishin perandori shumetnike qĂ« punĂ«sonin mijĂ«ra burokratĂ« jobesimtarĂ«. PopullsitĂ« myslimane nuk kanĂ« kĂ«rkuar kurrĂ« solidaritet global tĂ« ymetit para fundit tĂ« shekullit XIX – nĂ« kontekstin e perandorive raciale evropiane.

Termi “bota myslimane” u shfaq pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« vitet ’70 tĂ« shekullit XIX. Fillimisht, ishin misionarĂ«t evropianĂ« apo zyrtarĂ«t kolonialĂ« qĂ« e pĂ«rdornin si njĂ« shkurtesĂ« pĂ«r t’iu referuar tĂ« gjithĂ«ve qĂ« ndodheshin mes “racĂ«s sĂ« verdhĂ«â€ tĂ« AzisĂ« Lindore dhe racĂ«s sĂ« zezĂ« nĂ« AfrikĂ«. Ata e pĂ«rdornin gjithashtu pĂ«r tĂ« shprehur frikĂ«n e tyre nga njĂ« revoltĂ« e mundshme myslimane, edhe pse subjektet myslimane tĂ« perandorive nuk ishin as mĂ« tĂ« rrezikshĂ«m e as mĂ« tĂ« bindur se hindusĂ«t apo budistĂ«t. Pas kryengritjes sĂ« madhe indiane tĂ« vitit 1857, kur si hindusĂ«t ashtu edhe myslimanĂ«t u ngritĂ«n kundĂ«r britanikĂ«ve, disa zyrtarĂ« kolonialĂ« britanikĂ« fajĂ«suan myslimanĂ«t pĂ«r kĂ«tĂ« kryengritje. William Wilson Hunter, njĂ« zyrtar kolonial britanik, vuri nĂ« dyshim – nĂ« librin e tij me ndikim, MyslimanĂ«t indianĂ«: A janĂ« tĂ« detyruar nĂ« ndĂ«rgjegje tĂ« rebelohen kundĂ«r MbretĂ«reshĂ«s? (1871) – nĂ«se myslimanĂ«t indianĂ« mund t’i qĂ«ndronin besnikĂ« njĂ« monarku tĂ« krishterĂ«. NĂ« realitet, myslimanĂ«t nuk ndryshonin shumĂ« nga hindusĂ«t, as nĂ« besnikĂ«rinĂ« e tyre, as nĂ« kritikat e tyre ndaj perandorisĂ« britanike. MyslimanĂ«t elitarĂ« indianĂ«, si reformisti Syed Ahmad Khan, shkruan kundĂ«rshtimet e ashpra ndaj akuzave tĂ« Hunterit. Por, ata gjithashtu pranuan termat e debatit tĂ« tij, sipas tĂ« cilit myslimanĂ«t pĂ«rbĂ«nin njĂ« kategori tĂ« dalluar dhe tĂ« veçantĂ« tĂ« indianĂ«ve.

Rritja e nacionalizmave evropianë gjeti gjithashtu një armik të përshtatshëm te myslimanët, në veçanti te sulltani osman. Në fund të shekullit XIX, nacionalistët grekë, serbë, rumunë dhe bullgarë filluan të portretizonin sulltanin osman si një despot. Ata iu drejtuan liberalëve britanikë për të prishur aleancën osmano-britanike, në emër të një solidariteti global të krishterë. Liberalët anti-osmanë britanikë, si William Gladstone, argumentuan se solidariteti i krishterë duhet të ketë rëndësi në vendimet britanike për Perandorinë Osmane. Pikërisht, në këtë kontekst, sulltani osman iu referua lidhjes së tij shpirtërore me myslimanët indianë, për të argumentuar një rikthim të aleancës osmano-britanike, falë kësaj lidhjeje të veçantë mes dy perandorive të mëdha myslimane.

Në librin e tij me ndikim, E ardhmja e Islamit (1882), poeti anglez Wilfrid Scawen Blunt argumentonte se Perandoria Osmane do të dëbohej përfundimisht nga Evropa dhe se fryma e kryqëzatës e Evropës do ta kthente Stambollin në një qytet të krishterë. Blunt gjithashtu pretendonte se Perandoria Britanike, e cila nuk kishte urrejtje ndaj myslimanëve siç kishin austriakët, rusët apo francezët, mund të bëhej mbrojtëse e popullatave myslimane në Azi. Në mënyrë patronizuese dhe imperialiste, Blunt dukej se interesohej për të ardhmen e myslimanëve. Ai ishte një mbështetës dhe mik i reformistëve kryesorë myslimanë, si Al-Afghani dhe Muhammad Abduh, dhe shërbeu si ndërmjetës midis qarqeve intelektuale evropiane dhe reformistëve myslimanë.

Rreth së njëjtës kohë kur Blunt po shkruante, intelektuali francez me ndikim, Ernest Renan, formuloi një pikëpamje shumë negative për Islamin, veçanërisht në lidhje me shkencën dhe qytetërimin. Renan e shihte Islamin si një fe semite që pengonte zhvillimin e shkencës dhe të racionalitetit. Idetë e tij simbolizuan racialen e myslimanëve përmes fesë së tyre. Natyrisht, Renan i bënte këto argumente në Parisin që sundonte pjesë të mëdha të Afrikës së Veriut dhe të Afrikës Perëndimore myslimane. Idetë e tij ndihmuan në arsyetimin e sundimit kolonial francez. Al-Afghani dhe shumë intelektualë të tjerë myslimanë shkruan kundërshtimet ndaj pretendimeve të Renanit, me mbështetjen e Bluntit. Por, Renani pati më shumë sukses në krijimin e një narrative shpërqendruese të një qytetërimi të veçuar islamik përballë një qytetërimi perëndimor të krishterë.

Pretendimet e elitave evropiane pĂ«r njĂ« mision civilizues perĂ«ndimor, dhe pĂ«r superioritetin e qytetĂ«rimit tĂ« krishterĂ« perĂ«ndimor, ishin themelore pĂ«r projektet koloniale. IntelektualĂ«t evropianĂ« ndĂ«rmorĂ«n projekte tĂ« mĂ«dha pĂ«r klasifikimin e njerĂ«zimit nĂ« hierarki racore dhe fetare. VetĂ«m nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« kĂ«tij pohimi shovinist, intelektualĂ«t myslimanĂ« krijuan njĂ« kundĂ«r-narrativĂ« tĂ« qytetĂ«rimit islamik. Duke u pĂ«rpjekur tĂ« pohonin dinjitetin dhe barazinĂ« e tyre, ata theksuan lavdinĂ« e sĂ« kaluarĂ«s, modernitetin dhe civilizimin e “botĂ«s myslimane.” KĂ«ta kundĂ«rshtarĂ« myslimanĂ« tĂ« ideologjisĂ« imperialiste evropiane – tĂ« superioritetit qytetĂ«rues tĂ« racĂ«s sĂ« bardhĂ« mbi myslimanĂ«t dhe racat e tjera me ngjyrĂ« – ishin panislamistĂ«t e parĂ«.

GjatĂ« fillimit tĂ« shekullit XX, reformatorĂ«t myslimanĂ« filluan tĂ« kultivonin narrativĂ«n historike qĂ« theksonte njĂ« qytetĂ«rim tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, me njĂ« epokĂ« tĂ« artĂ« nĂ« shkencĂ« dhe art islam, dhe me njĂ« rĂ«nie tĂ« mĂ«vonshme. Kjo ide e njĂ« historie gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se islame ishte njĂ« krijim i ri i formuar drejtpĂ«rdrejt si pĂ«rgjigje ndaj idesĂ« sĂ« njĂ« qytetĂ«rimi perĂ«ndimor dhe ndaj argumenteve gjeopolitike tĂ« unitetit racor perĂ«ndimor/tĂ« bardhĂ«. Ashtu si brezi i parĂ« i intelektualĂ«ve pan-afrikanĂ« dhe pan-aziatikĂ«, intelektualĂ«t myslimanĂ« iu pĂ«rgjigjĂ«n shovinizmit evropian dhe orientalizmit perĂ«ndimor me historinĂ« dhe qytetĂ«rimin e tyre madhĂ«shtor. GjatĂ« gjithĂ« shekullit XX, udhĂ«heqĂ«sit e mĂ«dhenj myslimanĂ«, si Mustafa Kemal AtatĂŒrku i TurqisĂ«, Nasseri nĂ« Egjipt, Mohammad Mosaddequ nĂ« Iran dhe Sukarno nĂ« Indonezi, ishin tĂ« gjithĂ« nacionalistĂ« laikĂ«, por tĂ« gjithĂ« kishin nevojĂ« dhe e pĂ«rdorĂ«n kĂ«tĂ« nocion tĂ« njĂ« historie tĂ« lavdishme tĂ« qytetĂ«rimit mysliman, pĂ«r t’iu kundĂ«rvĂ«nĂ« ideologjive tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ«. Nacionalizmi nĂ« fund triumfoi, dhe gjatĂ« viteve 1950-‘60, ideja e Islamit si njĂ« forcĂ« nĂ« punĂ«t botĂ«rore u zbeh nĂ« gazetarinĂ« dhe studimet perĂ«ndimore.

IdeologjitĂ« panislamike nuk u rishfaqĂ«n mĂ« deri nĂ« vitet ‘70 dhe ’80 tĂ« shekullit XX, dhe atĂ«herĂ« me njĂ« karakter dhe ton tĂ« ri. Ato u rikthyen si shprehje e pakĂ«naqĂ«sisĂ« ndaj botĂ«s bashkĂ«kohore. Kishte ardhur fundi i ditĂ«ve entuziaste tĂ« optimizmit, tĂ« mesit tĂ« shekullit XX, pĂ«r modernizimin. Kombet e Bashkuara kishin dĂ«shtuar nĂ« zgjidhjen e çështjeve ekzistenciale. Shtetet kombĂ«tare pas-koloniale nuk kishin sjellĂ« liri dhe mirĂ«qenie pĂ«r shumicĂ«n e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, Evropa, ShBA-ja dhe Bashkimi Sovjetik treguan pak shqetĂ«sim pĂ«r vuajtjet e popujve myslimanĂ«. PartitĂ« islamiste, si VĂ«llazĂ«ria Myslimane nĂ« Egjipt dhe Xhemati Islam nĂ« Pakistan, u shfaqĂ«n duke pohuar se kolonizimi i PalestinĂ«s dhe vuajtjet nga varfĂ«ria kĂ«rkonin njĂ« formĂ« tĂ« re solidariteti.

Revolucioni Iranian i vitit 1979 u dëshmua si një moment historik. Për të dënuar status quo-në, Khomeini iu drejtua kësaj forme të re të panislamizmit. Por, Irani i tij dhe rivali rajonal, Arabia Saudite, favorizuan interesat kombëtare të shteteve të tyre. Kështu që nuk ka ekzistuar kurrë një vizion i zbatueshëm federativ për këtë solidaritet të ri panislamik. Ndryshe nga pan-afrikanizmi, i cili idealizonte popullsitë me lëkurë të zezë që jetonin në solidaritet brenda Afrikës pas-koloniale, panislamizmi mbështetet në një ndjenjë viktimizimi, pa një projekt politik praktik. Ai ka të bëjë më pak me planet reale për të themeluar një shtet mysliman, dhe më shumë rreth mënyrës se si të ndalet shtypja dhe diskriminimi ndaj një komuniteti të imagjinuar global.

Thirrjet pĂ«r solidaritet global mysliman nuk mund tĂ« kuptohen duke parĂ« tekstet fetare apo pĂ«rkushtimin fetar tĂ« myslimanĂ«ve. JanĂ« zhvillimet nĂ« historinĂ« intelektuale dhe gjeopolitike moderne ato qĂ« kanĂ« krijuar dhe formĂ«suar pikĂ«pamjet panislamike pĂ«r historinĂ« dhe botĂ«n. Ndoshta tipari mĂ« thelbĂ«sor i tyre Ă«shtĂ« ideja pĂ«r PerĂ«ndimin si njĂ« vend me njĂ« narrativĂ« tĂ« vete historike dhe njĂ« vizion tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m politik pĂ«r hegjemoninĂ« globale. Bashkimi Sovjetik, ShBA-ja, BE-ja – tĂ« gjitha projektet globale perĂ«ndimore tĂ« shekullit XX – imagjinojnĂ« njĂ« PerĂ«ndim superior dhe hegjemon. IntelektualĂ«t e hershĂ«m panislamikĂ« zhvilluan narrativa myslimane pĂ«r rendin global historik, si njĂ« strategji pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar diskurset imperialiste mbi inferioritetin e tyre, tĂ« cilat ishin tĂ« pĂ«rhapura nĂ« metropolet koloniale, shkrimet orientaliste dhe shkencat sociale evropiane. Thjesht, nuk mund tĂ« ketĂ« njĂ« narrativĂ« panislamike tĂ« rendit global pa homologen e saj, narrativĂ«n perĂ«ndimore pĂ«r botĂ«n, e cila Ă«shtĂ« po aq e njĂ«anshme si histori.

IdetĂ« pĂ«r botĂ«n islame dhe atĂ« perĂ«ndimore duken si armiq qĂ« pasqyrojnĂ« njĂ«ri-tjetrin. Nuk duhet t’u lejojmĂ« kolonizatorĂ«ve tĂ« fundshekullit XIX tĂ« pĂ«rcaktojnĂ« kushtet e debatit tĂ« sotĂ«m mbi tĂ« drejtat e njeriut dhe qeverisjen e mirĂ«. PĂ«r sa kohĂ« qĂ« e pranojmĂ« kĂ«tĂ« opozitĂ« tĂ« njĂ«anshme mes “PerĂ«ndimit” dhe “botĂ«s myslimane,” ne vazhdojmĂ« tĂ« jemi tĂ« robĂ«ruar nga kolonializmi dhe dĂ«shtimet e dekolonizimit. Duke i pranuar dhe refuzuar kĂ«to terma diskutimi, mund tĂ« bĂ«hemi tĂ« lirĂ« pĂ«r tĂ« ecur pĂ«rpara, pĂ«r tĂ« menduar pĂ«r njĂ«ri-tjetrin dhe pĂ«r botĂ«n nĂ« mĂ«nyra mĂ« realiste dhe njerĂ«zore. Sfida jonĂ« sot Ă«shtĂ« tĂ« gjejmĂ« njĂ« gjuhĂ« tĂ« re tĂ« tĂ« drejtave dhe normave, qĂ« nuk Ă«shtĂ« e robĂ«ruar nga mashtrimet e qytetĂ«rimit perĂ«ndimor, apo tĂ« alternativave afrikane, aziatike dhe myslimane ndaj tij. Qenia njerĂ«zore, pavarĂ«sisht ngjyrĂ«s apo fesĂ«, ndan njĂ« planet tĂ« vetĂ«m dhe njĂ« histori tĂ« ndĂ«rlidhur, pa kufij civilizues. Çdo rrugĂ« pĂ«rpara, pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer padrejtĂ«sitĂ« dhe problemet aktuale, duhet tĂ« bazohet nĂ« lidhjet dhe vlerat tona tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, e jo nĂ« tribalizmin civilizues. /Telegrafi/

The post ÇfarĂ« Ă«shtĂ« bota myslimane? appeared first on Telegrafi.

↗

Roza Lati flet për lidhjen me Xhonatan Islamin: E gjeta në det, ka shumë dashni

✇BoldNews
By: Enrik Braho

Moderatorja e njohur Roza Lati prej disa kohësh ka bërë publike lidhjen e saj të dashurisë me Xhonatan Islamin. Shpesh ata ndajnë në rrjetet e tyre sociale momente të ëmbla pranë njëri-tjetrit. Mirëpo së fundmi Roza e ftuar në një intervistë ka rrëfyer detaje nga marrëdhënia e tyre teksa ka theksuar se mes tyre ka [
]

The post Roza Lati flet për lidhjen me Xhonatan Islamin: E gjeta në det, ka shumë dashni appeared first on BoldNews.al.

↗

Provokimet e maturantëve serbë në veri, Islami: Tubimi dirigjohej nga persona të caktuar, që merrnin instruksione përmes telefonave

✇Telegrafi
By: Mirjeta Hajzeraj

Njohësi i çështjeve të sigurisë, Avni Islami ka thënë se provokimet e maturantëve serbë në veri kanë për qëllim të nxisin tensione.

Islami thotë se edhe tubimi i së premtes po dirigjohej nga persona të caktuar, transmeton Telegrafi.

“Politikat nacionaliste nĂ« Veriun e KosovĂ«s po vazhdojnĂ« edhe nĂ« ditĂ«t e sotme nga eksponent tĂ« Radoiqiqit, pĂ«rpjekjet pĂ«r tĂ« ngjallur urrejten ndaj shqiptarĂ«ve nuk kanĂ« tĂ« ndalur. Dje nĂ« sheshin kryesor nĂ« MitrovicĂ«n e veriut e pamĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n skenĂ«, maturantĂ« serbĂ« duke dale nĂ« rrugĂ« me flamuj dhe kĂ«ngĂ« nacionaliste e me sllogane tĂ« vjetra ” kur tĂ« ktheheni nĂ« KosovĂ«â€ , “ Kosova Ă«shtĂ« serbi “ etj. Ajo çka vrehej nĂ« kĂ«tĂ« tubim ishte se ai dirigjohej nga persona tĂ« caktuar dhe here pas here merrin instruksione pĂ«rmes telefonave se si tĂ« veprohet”, ka pohuar ai.

Islami tutje ka shkruar se “Ajo çka ra nĂ« sy ishin edhe disa flamujĂ« tĂ« klubit nacionalist – “Cervena Zvezda ” e qĂ« ata njihen pĂ«r kĂ«ngĂ« e kore nacinaliste”.

“Pra kĂ«tu nuk kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me manifestim tĂ« maturĂ«s por me instrumentalizim tĂ« rinisĂ« pĂ«r pĂ«rçarje dhe tendenca qĂ« tĂ« ngrihen tensione dhe destabilizim tĂ« vendit”, tha Islami. /Telegrafi/

The post Provokimet e maturantëve serbë në veri, Islami: Tubimi dirigjohej nga persona të caktuar, që merrnin instruksione përmes telefonave appeared first on Telegrafi.

↗

Islami: Petkoviq dĂ«shtoi t’i keqpĂ«rdorĂ« maturantĂ«t nĂ« veri

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Eksperti i sigurisĂ«, Avni Islami, e ka cilĂ«suar si pĂ«rpjekje tĂ« dĂ«shtuar tĂ« drejtorit tĂ« ashtuquajturĂ«s ZyrĂ« pĂ«r KosovĂ«n nĂ« QeverinĂ« e SerbisĂ«, Petar Petkoviq, pĂ«r t’i keqpĂ«rdorur maturantĂ«t serbĂ« nĂ« veri tĂ« MitrovicĂ«s.

NĂ« sheshin “Car Llazar” nĂ« veri tĂ« MitrovicĂ«s, disa maturantĂ« serbĂ« sot kanĂ« festuar pĂ«rfundimin e shkollĂ«s duke defiluar me flamuj dhe duke kĂ«nduar.

Gjatë festimeve, janë shënuar disa provokime, por Policia e Kosovës ka reaguar menjëherë për të parandaluar përshkallëzimin e situatës.

Islami tha se “pĂ«rpjekjet e Petar Petkoviqit pĂ«r ti keqpĂ«rdor maturantĂ«t nĂ« veri tĂ« vendit, dĂ«shtuan sot!”

Ai ka cituar zĂ«vendĂ«sdrejtorin i PolicisĂ« sĂ« KosovĂ«s per veriun, Veton Elshani, i cili ka thĂ«nĂ« se “ajo qĂ« ndodhi nĂ« MitrovicĂ«n e Veriut ishte njĂ« INCIDENT MINOR, pra njĂ« situatĂ« qĂ« nuk meriton zhurmĂ«n e madhe qĂ« po i bĂ«het”.

“Si dikush qĂ« e ndjek nga afĂ«r sigurinĂ« dhe paqen nĂ« vend, mĂ« vjen keq qĂ« njĂ« moment i zakonshĂ«m, i tejkaluar pa pasoja, po pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« narrativĂ« tĂ« frikshme”, ka shkruar Islami, transmeton telegrafi.

Islami i Ă«shtĂ« drejtuar me njĂ« thirrje Petar Petkoviqit, “Mos i pĂ«rdorni prapĂ« fĂ«mijĂ«t dhe incidentet e vogla pĂ«r propagandĂ« politike”. /Telegrafi/

The post Islami: Petkoviq dĂ«shtoi t’i keqpĂ«rdorĂ« maturantĂ«t nĂ« veri appeared first on Telegrafi.

↗

‘Art’ premierĂ« nĂ« TKK – Shfaqja qĂ« sfidon raportet njerĂ«zore pĂ«rmes njĂ« pikture tĂ« zbrazĂ«t

✇KultPlus
By: Kult Plus

Flonja Haxhaj

NĂ« mbrĂ«mjen e djeshme, nĂ«  Teatrin KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s, skena u kthye nĂ« njĂ« fushĂ« beteje tĂ« heshtur por tĂ« ngarkuar emocionalisht, ku njĂ« pikturĂ« tĂ«rĂ«sisht e bardhĂ« vuri nĂ« lĂ«vizje tensionet mĂ« tĂ« thella mes tre miqve tĂ« vjetĂ«r. NĂ«n regjinĂ« e Bashkim Ramadanit, komedia “Art” e dramaturges franceze Yasmina Reza, vepĂ«r e shkruar nĂ« vitin 1994, solli pĂ«rpara publikut kosovar njĂ« rrĂ«fim ironik pĂ«r artin, vlerat personale dhe krisjet e padukshme tĂ« njĂ« shoqĂ«rie tĂ« vjetĂ«r, pĂ«rcjell KultPlus.

Në qendër të shfaqjes janë tre personazhe, Sergjio (Ylber Bardhi), një pasionant i artit modern që blen një pikturë minimaliste në vlerë prej 200 mijë euro,  një pëlhurë madhe, e bardhë me disa vija paksa më të zbehta, Mark (Ard Islami), mik i vjetër që reagon me tallje e zemërim ndaj këtij veprimi  dhe Ivan (Butrint Lumi), që përpiqet të ruajë baraspeshën mes dy miqve, duke u kthyer në viktimë të përpjekjes për pajtim.

Piktura, njĂ« simbol bosh, apo edhe ‘personazhi i katĂ«rt’ i kĂ«saj shfaqje bĂ«het shkaku pĂ«r tĂ« shpalosur shumĂ« mĂ« tepĂ«r se debatet rreth artit. PĂ«rplasjet e Sergjios dhe Markut zbulojnĂ« çarje mĂ« tĂ« thella, sfidat e identitetit, mendimet negative pĂ«r njĂ«ri – tjetrin, mungesĂ«n e mirĂ«kuptimit dhe ego qĂ« dalin nĂ« pah nĂ«n maskĂ«n e humorit e talljes, por edhe tĂ« pĂ«rplasjes. Ivan, ndĂ«rkohĂ«, i lĂ«kundur mes palĂ«ve, Ă«shtĂ« njĂ« pasqyrĂ« e njeriut tĂ« zakonshĂ«m qĂ« pĂ«rpiqet t’i shmangĂ« konfliktet, por qĂ« pĂ«rfundon duke u zhytur nĂ« to edhe mĂ« thellĂ«, ose mbase, ai qĂ« e pĂ«son mĂ« sĂ« shumti.

GjatĂ« shfaqjes, publiku pati mundĂ«sinĂ« tĂ« ndjekĂ« njĂ« larmi formash shprehĂ«se, nga dialogjet e ngarkuara emocionalisht mes dy personazheve, te monologĂ«t e sinqertĂ« ku aktorĂ«t i drejtohen drejtpĂ«rdrejt publikut, e deri te diskutimet e pĂ«rbashkĂ«ta mes tre shokĂ«ve. Çdo moment dramatik apo komik kishte zanafillĂ«n te piktura, njĂ« objekt i vetĂ«m por qĂ« shĂ«rbeu si nxitĂ«s  i pĂ«rplasjeve tĂ« mendimeve dhe tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve tĂ« tyre.

Momente të shumta të kësaj shfaqjeje shkaktuan të qeshura në publik. Përveç kësaj, ironia, situatat absurde dhe ndërveprimi mes aktorëve bëri që përveç si një shfaqje komike, të ngacmojë përvojën e gjithësecilit në atë se sa të sinqertë jemi në raport me marrëdhëniet tona.

Pas premierës, regjisori Bashkim Ramadani tha për KultPlus se ndjehet i lumtur që është ftuar nga Teatri Kobëtar i Kosovës për të vënë në skenë këtë shfaqje, teksti i së cilës, iste i njohur për Ramadanin. Për regjisorin, vepra nuk është vetëm një komedi mbi një pikturë të bardhë, por një eksplorim i thellë i identitetit, pasigurive dhe dinamikave të miqësisë.

“PĂ«r kĂ«tĂ« tekst mĂ« ka thirrur Teatri KombĂ«tar pĂ«r ta inskenuar. KĂ«tĂ« tekst e kam njohur qysh nĂ« kohĂ«n e studimeve. QĂ« atĂ«herĂ« mĂ« ka ngacmuar dhe ka qenĂ« pjesĂ« e planeve tĂ« mia, madje edhe si mundĂ«si pĂ«r shfaqje diplome. MegjithatĂ«, ndoshta nuk ka qenĂ« koha e duhur atĂ«herĂ« pĂ«r ta inskenuar.Tani, kur erdhi ftesa nga Teatri KombĂ«tar, jam ndjerĂ« shumĂ« mirĂ«, pĂ«r shkak se e kam njohur tekstin dhe mĂ« ka tĂ«rhequr qysh atĂ«herĂ«. Por tani, pasi jam marrĂ« mĂ« shumĂ« me tĂ«, mendoj se kemi depĂ«rtuar nĂ« pikat ku Ă«shtĂ« dashur tĂ« depĂ«rtojmĂ«â€,  thotĂ« Ramadani, duke shtuar se ndonĂ«se mund tĂ« duket si njĂ« parody e artit tĂ« sotĂ«m, as autorja, e as trupa e TKK-sĂ«, nuk e kanĂ« pasur si qĂ«llim.

“Nuk Ă«shtĂ« njĂ« parodi tipike. Jasmina Reza e quan njĂ« komedi tragjike. Flet mĂ« shumĂ« pĂ«r raportet mes njerĂ«zve sesa pĂ«r artin. Arti merret si referencĂ«, por mĂ« pas, kur e shohim mĂ« thellĂ«, e kuptojmĂ« qĂ« vepra flet pĂ«r diçka shumĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, pĂ«r identitetin, pĂ«r atĂ« se çka jemi, si e shohim veten, si ndĂ«rtojmĂ« marrĂ«dhĂ«nien me shokun, si e projektojmĂ« veten te tjetri, si njĂ« pasqyrĂ« qĂ« fillon tĂ« thyhet, dhe nuk na jep mĂ« refleksin tonĂ« nĂ« tjetrin”, pĂ«rfundoi Ramadani.

Ndërkaq, aktori Butrin Lumi, i cili në shfaqje portretizon rolin e Ivanit, tha për KultPlus se ndjehet i kënaqur që ka pasur mundësinë të punojë me Teatrin Kombëtar të Kosovës, veqanërisht me këtë shfaqje.

“Dua t’i falĂ«nderoj dy partnerĂ«t e mi tĂ« mrekullueshĂ«m, Ylberin dhe Ardin, si dhe regjisorin, Bashkimin. Po ashtu, falĂ«nderoj edhe tĂ« dy drejtorĂ«t artistikĂ« dhe pĂ«rgjegjĂ«sin e produksionit pĂ«r mundĂ«sinĂ« qĂ« mĂ« dhanĂ« tĂ« jem pjesĂ« e kĂ«tij projekti. Shfaqja, besoj se sonte shkoi shumĂ« mirĂ« dhe publiku e priti me entuziazĂ«m. Ne kemi mbajtur prova intensive pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« muaj e gjysmĂ«, duke punuar çdo ditĂ« deri nĂ« ardhjen e ditĂ«s sĂ« premierĂ«s”, theksoi Lumi pĂ«r KultPlus.

Në rolin e Sergjios, aktori Ylber Bardhi ishte një ndër shtyllat kryesore të ndërtimit të shfaqjes.Pas përfundimit të shfaqjes, Bardhi ndau përvojën e tij me KultPlus, duke folur për procesin intensiv të punës, bashkëpunimin me kolegët dhe qasjen që kishte ndaj ndërtimit të karakterit.

“Ka qenĂ« njĂ« punĂ« e gjatĂ«,  rreth pesĂ« apo gjashtĂ« javĂ« me punĂ« tĂ« pĂ«rditshme. Por Ă«shtĂ« kĂ«naqĂ«si tĂ« luash nĂ« njĂ« shfaqje tĂ« tillĂ«, sepse kjo Ă«shtĂ« njĂ« vepĂ«r qĂ« vĂ« nĂ« pah karakterin. ËshtĂ« njĂ« shfaqje qĂ« mbĂ«shtetet shumĂ« te aktori dhe, pĂ«r mua, ka qenĂ« kĂ«naqĂ«si tĂ« jem pjesĂ« e kĂ«saj kaste, sidomos sĂ« bashku me Ard Islamin dhe Butrint Lumin. Me Butrintin Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« po punoj, dhe kemi kaluar shumĂ« mirĂ« gjatĂ« kĂ«tij procesi. QĂ« nga fillimi kemi diskutuar se si t’i japim tipare sa mĂ« tĂ« plota personazhit, duke tentuar tĂ« pĂ«rfshijmĂ« anĂ« tĂ« ndryshme tĂ« njĂ« njeriu,pra, probleme tĂ« ndryshme qĂ« mund t’i pĂ«rjetojĂ« njĂ« person”, tha Bardhi duke shtuar tutje se secili prej tyre kanĂ« sjellĂ« nga njĂ« veçori ose problematikĂ« specifike, duke e çuar personazhin deri nĂ« njĂ« nivel shumĂ« personal./KultPlus.com

↗

U rrëzua me parashutë në Himarë, Policia merr masa ndaj Xhonatan Islamit

✇Icon Style
By: gaze tare

Një incident i pazakontë ndodhi mbrëmjen e djeshme në Himarë, ku Xhonatan Islami, i njohur si partneri i moderatores Roza Lati dhe i apasionuar pas sporteve ekstreme, u rrëzua gjatë një hedhjeje me parashutë. Ngjarja ndodhi vetëm pak minuta para se të niste një spektakël fishekzjarresh në qytet, duke shkaktuar shqetësim te të pranishmit.

Fatmirësisht, Islami ndodhet jashtë rrezikut për jetën dhe ka pësuar vetëm lëndime të lehta. Ai po trajtohet dhe gjendja e tij shëndetësore paraqitet e mirë.

Roza Lati reagoi menjĂ«herĂ« pas lajmit me njĂ« mesazh qetĂ«sues nĂ« rrjetet sociale, duke shkruar: “ShĂ«ndosh e mirĂ«. No panic. Nuk vritet Shqiponja kollaj.”

MegjithatĂ«, pas vlerĂ«simit tĂ« ngjarjes, Policia e HimarĂ«s ka nisur procedim penal ndaj Xhonatan Islamit pĂ«r “ulje tĂ« rrezikshme dhe tĂ« papĂ«rgjegjshme nĂ« njĂ« zonĂ« publike”. Materialet i janĂ« referuar ProkurorisĂ«, e cila pritet tĂ« vendosĂ« pĂ«r hapat e mĂ«tejshĂ«m ligjorĂ«.

The post U rrëzua me parashutë në Himarë, Policia merr masa ndaj Xhonatan Islamit appeared first on iconstyle.al.

↗

Xhonatan Islami bie me parashutë në miting, nën hetim nga policia

✇Icon Style
By: gaze tare

NjĂ« ngjarje e pazakontĂ« ka ndodhur gjatĂ« njĂ« mitingu elektoral dy ditĂ« mĂ« parĂ« nĂ« HimarĂ«. PĂ«r tĂ« impresionuar qytetarĂ«t qĂ« nĂ« fakt s’kanĂ« nevoj pĂ«r show, Vullnet Sinaj kishte menduar tĂ« shoqĂ«ronte fjalimin e tij me njĂ« spektakĂ«l ajror: njĂ« parashutist do tĂ« fluturonte mbi turmĂ«n.

Por ajo qĂ« nisi si njĂ« shfaqje propagandistike pĂ«r pak sa nuk pĂ«rfundoi nĂ« tragjedi. Parashutisti, i cili rezulton tĂ« jetĂ« 28-vjeçari Xhonatan Islami – i njohur si sportist i aventurave ekstreme dhe partneri i moderatores Roza Lati – humbi kontrollin nĂ« momentin e uljes dhe pĂ«rfundoi i pĂ«rplasur nĂ« njĂ« pemĂ«, pranĂ« zonĂ«s bregdetare ku ndodheshin edhe shumĂ« pushues.

Fatmirësisht, Islami ndodhet jashtë rrezikut për jetën, megjithatë ka pësuar një dëmtim në këmbë. Ngjarja shkaktoi panik mes qytetarëve të pranishëm, të cilët u vunë në rrezik nga ulja e pakontrolluar e parashutistit.

Policia e HimarĂ«s ka reaguar menjĂ«herĂ«, duke proceduar penalisht Xhonatan Islamin pĂ«r “ulje tĂ« rrezikshme dhe tĂ« papĂ«rgjegjshme nĂ« njĂ« zonĂ« publike”. Materialet pĂ«r kĂ«tĂ« rast janĂ« referuar tashmĂ« nĂ« Prokurori.

The post Xhonatan Islami bie me parashutë në miting, nën hetim nga policia appeared first on iconstyle.al.

❌