RijetĂ«zimi i âAsllan Rusitâ pĂ«r sport apo kulla?
Qeveria ka hapur garĂ«n pĂ«r rindĂ«rtimin e Pallatit tĂ« Sportit âAsllan Rusiâ nĂ« partneritet me privatin. Thirrja, e ngjashme me atĂ« qĂ« u ndoq pĂ«r stadiumin âSelman StĂ«rmasiâ, ndĂ«rthur filozofinĂ« e investimeve nĂ« sport pĂ«rmes dhĂ«nies nĂ« favor tĂ« privatĂ«ve tĂ« mundĂ«sisĂ« pĂ«r ndĂ«rtim dhe zhvillim tregtar. PĂ«rvoja me âArenĂ«n KombĂ«tareâ dhe âSelman StĂ«rmasinâ ngjall shqetĂ«sime se edhe nĂ« kĂ«tĂ« rast do tĂ« ketĂ« njĂ« stadium me kullĂ«.
Oferta për privatët: Sport dhe beton
I ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1963 pĂ«r tĂ« pritur njĂ« turne ndĂ«rkombĂ«tar volejbolli tĂ« klubit âPartizaniâ, Pallati i Sportit âAsllan Rusiâ Ă«shtĂ« simbol pĂ«r sportin shqiptar, veçanĂ«risht pĂ«r lojĂ«rat me dorĂ«.
Prej vitit 1996, impianti mban emrin e âVolejbollistit tĂ« Shekullitâ Asllan Rusi, i cili la gjurmĂ« me ekipet e Dinamos (1960-75) dhe Studentit (75-76). Rusi u nda nga jeta nĂ« moshĂ«n 38-vjeçare (1983) nga njĂ« sĂ«mundje e pashĂ«rueshme.
Me kapacitet prej 4 mijĂ« spektatorĂ«sh, ky pallat sporti ka pritur pĂ«r dekada aktivitete kombĂ«tare e ndĂ«rkombĂ«tare, duke ushqyer kujtesĂ«n sportive tĂ« brezave. Por sot, ndĂ«rtesa gjendet nĂ« njĂ« gjendje tĂ« degraduar, pa investime domethĂ«nĂ«se dhe nĂ«n administrimin e njĂ« shoqĂ«rie publike tĂ« BashkisĂ« TiranĂ«, âQendra Sportiveâ, qĂ« raporton humbje tĂ« vazhdueshme.
NĂ«n kĂ«tĂ« dinamikĂ« âpremtimi i vazhdueshĂ«mâ nga qeveria dhe drejtuesit e BashkisĂ« TiranĂ« ka qenĂ« rindĂ«rtimi i Pallatit tĂ« Sportit, tashmĂ« sipas formulĂ«s sĂ« ArenĂ«s KombĂ«tare: njĂ« impiant i bĂ«rĂ« nga privati pĂ«r njĂ« gjysmĂ«-funksion publik, sportin.
MĂ« 13 qershor, Korporata e Investimeve Shqiptare (AIC) â njĂ« organ nĂ«n varĂ«si tĂ« qeverisĂ« â shpalli thirrjen pĂ«r pranimin e ofertave arkitekturore dhe ekonomike pĂ«r rijetĂ«zimin e Pallatit tĂ« Sportit âAsllan Rusiâ nĂ« TiranĂ«. Afati i pranimit tĂ« ofertave Ă«shtĂ« data 13 korrik.
Sipas dokumentacionit të AIC, investitori privat duhet të ketë kapacitet financiar minimal prej 12 milionë euro dhe përvojë në projekte të ngjashme nga ai, ortakë apo nënkontraktorë.

Projekti i ri do të përfshijë një arenë sportive multifunksionale me rreth 6 mijë spektatorë, ambiente VIP, zyra për media, hapësira për trajtime mjekësore dhe salla trajnimi për federatat e ndryshme sportive si basketbolli, volejbolli, hendbolli, peshëngritja, mundja, gjimnastika, pingpongu, boksi dhe taekwondo-ja.
Por pĂ«rveç kĂ«saj, synohet zhvillimi i njĂ« sipĂ«rfaqeje prej 26,500 metrash katrorĂ« ndĂ«rtimi me âfunksion tĂ« pĂ«rzierâ nĂ« 14,095 metra katrorĂ« truall. Procedura parashikon qĂ« minimalisht 40% e sipĂ«rfaqes duhet tâi jepet shtetit â pĂ«rkatĂ«sisht KorporatĂ«s.
Kjo formulĂ« Ă«shtĂ« e njĂ«jtĂ« me modelin e ndjekur nĂ« projektin e stadiumit âSelman StĂ«rmasiâ, fituar nga konsorciumi i sipĂ«rmarrĂ«sve Nikolin Jaka (Diagonal Projektim & Zbatim) dhe Alban Peza (Albanian Investment Construction) me studiot arkitekturore OMA (Office for Metropolitan Architecture) dhe LOLA Landscape.
Edhe atje, pĂ«rveç stadiumit lihej hapĂ«sirĂ« pĂ«r ndĂ«rtim kullash dhe ndĂ«rtesash tregtare â rreth 57 mijĂ« metra katrorĂ« truall me potencial 120 mijĂ« metra katrorĂ« ndĂ«rtim mbi tokĂ«.
Citizens.al raportoi pĂ«r kĂ«tĂ« projekt nĂ« dhjetor dhe prill, duke ngjallur debat mbi mĂ«nyrĂ«n si prona publike po jepet pĂ«r zhvillim privat pa garanci pĂ«r pĂ«rfitime tĂ« qarta sociale. Sipas ofertĂ«s sĂ« paraqitur nga Jaka dhe Peza autoriteteve publike i garantohej 46.5% e sipĂ«rfaqes qĂ« do tĂ« zhvillohet nĂ« zonĂ«n e stadiumit âSelman StĂ«rmasiâ.
Një formulë e kontestuar
Sikurse Citizens.al ka raportuar, Korporata e Investimeve nuk shërben transparencë dhe procedura të qarta konkurrimi.
Modeli i zhvillimit ku njĂ« sipĂ«rfaqe publike i jepet investitorĂ«ve nĂ« kĂ«mbim tĂ« njĂ« pĂ«rqindjeje tĂ« ndĂ«rtimit, shpesh pa konsultime tĂ« thelluara me komunitetin apo grupeve tĂ« interesit â nĂ« kĂ«tĂ« rast sportistĂ«ve apo klubeve â i jep pak vend llogaridhĂ«nies.
NĂ« rastin e âAsllan Rusitâ, edhe pse pĂ«rmendet roli i Komitetit Olimpik, BashkisĂ« dhe ministrive, vendimmarrja reale mbetet e centralizuar nĂ« AIC.
Kriteri i pĂ«rzgjedhjes pĂ«r kontratĂ«n Ă«shtĂ« ai i pĂ«rqindjes mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« sipĂ«rfaqes sĂ« dhĂ«nĂ« shtetit, duke privilegjuar ofertat qĂ« maksimizojnĂ« sipĂ«rfaqen ndĂ«rtimore â jo domosdoshmĂ«risht pĂ«rmbajtjen apo cilĂ«sinĂ« publike tĂ« projektit.
NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« mund tĂ« themi se âsporti Ă«shtĂ« hedhur si karrem nĂ« tregun imobiliarâ.
Pavarësisht synimit për të sjellë efikasitet, qasje multifunksionale dhe aktivitet të qëndrueshëm, projektet e tilla rrezikojnë të përfundojnë si simbole të urbanizmit pa frymë publike.
Pyetjet thelbësore ngrihen mbi përdorimin real të impiantit: a do të jetë një qendër për komunitetin sportiv të Tiranës, për federatat, për të rinjtë dhe sportistët e qytetit, apo një tjetër hapësirë që do shfrytëzohet për evente privatë dhe sipërmarrje tregtare.
NĂ« mungesĂ« tĂ« njĂ« bilanci tĂ« qartĂ« mes sportit dhe interesave tĂ« ndĂ«rtuesve, rrezikohet qĂ« âAsllan Rusiâ tĂ« pĂ«rfundojĂ« mĂ« shumĂ« si njĂ« kullĂ« tjetĂ«r nĂ« horizontin e TiranĂ«s sesa njĂ« vend pĂ«r zhvillimin e sportit.
The post RijetĂ«zimi i âAsllan Rusitâ pĂ«r sport apo kulla? appeared first on Citizens.al.