Kriza është dëgjuar shpesh si fjalë për ekonominë gjermane, po Gjermania ka bazë të fuqishme që i bën ekspertët të besojnë në fuqinë e ekonomisë më të madhe të BE. Ajo ka shanse të rikthehet fuqishëm.
ĂfarĂ« e bĂ«n Gjermaninë kaq tĂ« veçantĂ«? Jörg KrĂ€mer, Kryeekonomist nĂ« Commerzbank, pohon: âGjermania Ă«shtĂ« e larmishmeâ. Ai thotĂ« se Gjermania ka korporata tĂ« mĂ«dha globale qĂ« kanĂ« selinĂ« e tyre kĂ«tu. Pothuajse edhe mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r tĂ« janĂ« ndĂ«rmarrjet e shumta tĂ« vogla dhe tĂ« mesme.
KrĂ€mer i quan ato shtylla kurrizore e ekonomisĂ« gjermane. âAto janĂ« fleksibĂ«l, kanĂ« krijuar shumĂ« vende pune nĂ« tĂ« kaluarĂ«n dhe paguajnĂ« paga tĂ« mira.â KĂ«to janĂ« shpesh kompani inovative qĂ« janĂ« liderĂ« tĂ« tregut global nĂ« sektorĂ«t e tyre tĂ« specializuar.
PĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra, kĂ«to kompani kanĂ« qenĂ« nĂ« gjendje tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga globalizimi. Motoja ishte prodhimi âpikĂ«risht nĂ« kohĂ«â. ShumĂ« â qofshin korporata globale apo kompani tĂ« mesme â e kanĂ« pĂ«rsosur kĂ«tĂ« model. Problemi Ă«shtĂ« qĂ« tani mĂ« kjo nuk funksionon pa probleme.
Energjia është bërë më e shtrenjtë, zinxhirët globalë të furnizimit janë ndërprerë. Konkurrentë të rinj po hyjnë në treg, duke vendosur standarde të tjera.
âNe shohim pothuajse çdo ditĂ« se si po ndryshon roli i superfuqiveâ, thotĂ« ekonomisti Martin LĂŒck. âKjo Ă«shtĂ« natyrisht e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r shumĂ« vende qĂ« janĂ« veçanĂ«risht tĂ« pĂ«rfshira nĂ« tregtinĂ« globaleâ.
Gjermania Ă«shtĂ« njĂ« prej tyre. Prandaj, nuk Ă«shtĂ« pĂ«r tâu habitur qĂ« kompanitĂ« industriale gjermane tani po pĂ«rballen me vĂ«shtirĂ«si. ShumĂ« organizata dhe institute kĂ«rkimore janĂ« bĂ«rĂ« pesimiste vitet e fundit. OECD, Organizata pĂ«r BashkĂ«punim dhe Zhvillim Ekonomik, parashikon se Gjermania do tĂ« rritet mĂ« ngadalĂ« se çdo vend tjetĂ«r i industrializuar nĂ« vitin 2025.
Presidenti i Bundesbank, Joachim Nagel, beson se tĂ« paktĂ«n njĂ« rritje e vogĂ«l Ă«shtĂ« e mundur kĂ«tĂ« vit. âPĂ«r ekonominĂ« gjermane, fundi i periudhĂ«s sĂ« gjatĂ« tĂ« krizĂ«s Ă«shtĂ« afĂ«râ, tha ai. Por situata mbetet sfiduese.
MegjithatĂ«, ajo qĂ« po ndodh tani nuk Ă«shtĂ« aq e pazakontĂ«. âGjithmonĂ« ka pasur trazira dhe rivalitete ekonomikeâ, shkruan historiani ekonomik me bazĂ« nĂ« Frankfurt, Werner Plumpe. Nuk keni pse tĂ« shikoni aq larg prapa: NĂ« vitet 2008/2009, pati krizĂ« financiare globale. NĂ« vitin 2012, euro filloi tĂ« lĂ«kundej.
Më vonë, efektet e pandemisë së koronavirusit rrënuan shumë kompani. Tani, konfliktet tregtare në rritje po bëhen problem. Krizat janë pjesë e ekonomisë dhe proceseve. Kompanitë reagojnë në mënyra të ndryshme ndaj krizave, modelet ekonomike janë gjithmonë në sprovë. Ato tani po riorientohen dhe po rishikojnë proceset. E proceset e këtilla nuk janë të lehta dhe ndikojnë në prodhim por edhe në punësime./DW/