Pavarësisht se është vendi më i sanksionuar në botë, Rusia ka vazhduar të përdorë pasurinë e madhe nga energjia për të financuar luftën në Ukrainë.
Presidenti amerikan, Donald Trump shpreson ta ndryshojë këtë. Ai ka njoftuar se tarifa të reja të gjera dytësore do të prekin çdo vend që ende bën tregti me Rusinë, nëse nuk arrihet një armëpushim me Ukrainën deri të premten, më 8 gusht.
Tarifat dytësore do të bëjnë që mallrat nga çdo vend që bën tregti me Rusinë të kenë një taksë prej 100 për qind kur importohen në SHBA, raporton bbc.
Nafta dhe gazi janĂ« eksportet mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« RusisĂ«, dhe klientĂ«t kryesorĂ« tĂ« MoskĂ«s pĂ«rfshijnĂ« KinĂ«n, IndinĂ« dhe TurqinĂ«. âKam pĂ«rdorur tregtinĂ« pĂ«r shumĂ« gjĂ«ra, por Ă«shtĂ« e shkĂ«lqyer pĂ«r tĂ« zgjidhur luftĂ«ra,â tha lideri amerikan.
Kjo nuk do të ishte hera e parë që administrata Trump vendos tarifa dytësore, të cilat gjithashtu përdoren për të ndëshkuar blerësit e naftës venezuelasve.
Megjithatë, përdorimi i tyre kundër Rusisë do të kishte implikime shumë më të mëdha për ekonominë globale, transmeton Telegrafi.
Rusia mbetet prodhuesi i tretë më i madh i naftës në botë, pas vetëm Arabisë Saudite dhe vetë SHBA-së. Por, dërgesat e saj kanë rënë këtë vit, sipas një analize të Bloomberg bazuar në të dhënat e gjurmimit të anijeve.
Ămimet e rritura tĂ« energjisĂ«

âKanali kryesor pĂ«rmes tĂ« cilit tarifat dytĂ«sore ndaj blerĂ«sve tĂ« energjisĂ« ruse mund tĂ« ndikojnĂ« nĂ« ekonominĂ« globale do tĂ« jetĂ« niveli i çmimeve tĂ« energjisĂ«,â thotĂ« Kieran Tompkins nga konsulenca Capital Economics.
Nëse tarifat funksionojnë, ato do të ulin rrjedhën e naftës dhe gazit rus në tregjet globale.
Dhe me një furnizim më të ulët, çmimet mund të rriten, ashtu siç ndodhi kur Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në vitin 2022. Kjo çoi në një rritje të inflacionit në mbarë botën. Trump thotë se nuk shqetësohet për shkak të prodhimit rekord të naftës në SHBA.
Tompkins thekson se, këtë herë, ka edhe arsye të tjera që sugjerojnë se ndikimi në çmime nuk do të jetë aq i dukshëm.
Ai shpjegon se âkonteksti aktual Ă«shtĂ« i tillĂ« qĂ« OPEC+ [grupi i vendeve kryesore prodhuese tĂ« naftĂ«s dhe aleatĂ«t e tyre] kanĂ« kapacitet tĂ« konsiderueshĂ«m rezervĂ« pĂ«r tâu pĂ«rdorur.â
Rusia ka krijuar një sistem të tërë për të shmangur sanksionet ekzistuese, i cili mund të jetë i dobishëm për ndihmën ndaj partnerëve të saj tregtarë për të shmangur tarifat dytësore që kërcënon Trump.
PĂ«r shembull, ajo qĂ« quhet âflota nĂ« hijeâ â qĂ« pĂ«rbĂ«het nga qindra tankerĂ« me pronĂ«si tĂ« paqartĂ« â mund tĂ« pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« fshehur origjinĂ«n e naftĂ«s dhe gazit tĂ« eksportuar nga Rusia.
âMirĂ«mbajtja e sanksioneve Ă«shtĂ« njĂ« detyrĂ« po aq e madhe sa edhe vendosja e sanksioneve nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ«â, thotĂ« eksperti amerikan pĂ«r sanksionet, Richard Nephew nga Universiteti i Kolumbias.
âKjo sepse pala qĂ« Ă«shtĂ« nĂ«n sanksione merr masa pĂ«r tâi shmangur atoâ, pohoi ai.
iPhone më të shtrenjtë nga India

Që prej pushtimit të plotë të Ukrainës në vitin 2022, India ka qenë blerësi i dytë më i madh i naftës ruse, sipas Qendrës për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër.
âAta po furnizojnĂ« makinerinĂ« e luftĂ«s. Dhe nĂ«se do ta bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ«, atĂ«herĂ« unĂ« nuk do tĂ« jem i kĂ«naqur,â tha Trump pĂ«r CNBC.
NĂ«se sanksionet dytĂ«sore hyjnĂ« nĂ« fuqi, kompanitĂ« amerikane qĂ« blejnĂ« mallra nga India do tĂ« duhet tĂ« paguajnĂ« njĂ« taksĂ« importi prej 100 pĂ«r qind â ose tarifĂ« â kur ato produkte tĂ« mbĂ«rrijnĂ« nĂ« territorin e SHBA-sĂ«.
QĂ«llimi Ă«shtĂ« qĂ« kĂ«to mallra tĂ« bĂ«hen kaq tĂ« shtrenjta, sa bizneset amerikane tĂ« zgjedhin tâi blejnĂ« mĂ« lirĂ« nga vende tĂ« tjera, duke rezultuar nĂ« humbje tĂ« tĂ« ardhurave pĂ«r IndinĂ«.
Kjo, nga ana tjetër, duhet të pengojë Indinë të blejë naftë ruse. Dhe nëse Rusia mbetet pa mundësi për të shitur naftën e saj diku tjetër sepse vendet e tjera përballen me të njëjtën situatë, ajo do të ketë më pak para për të financuar luftën në Ukrainë.
Një mënyrë se si amerikanët mund të përjetojnë çmime më të larta si rezultat i tarifave të reja dytësore është në blerjen e telefonave celularë nga India.
Kompania amerikane, Apple po zhvendos shumĂ« nga prodhimi i iPhone-ve tĂ« saj nĂ« Indi â veçanĂ«risht prodhimin e telefonave qĂ« dĂ«shiron tâi shesĂ« nĂ« SHBA.
NĂ«se kĂ«to produkte do tĂ« jenĂ« subjekt i tarifave tĂ« reja, çmimet mund tĂ« dyfishohen pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ«. Kjo sepse tarifat paguhen nga kompanitĂ« qĂ« importojnĂ« mallrat â dhe kĂ«to kompani zakonisht ia kalojnĂ« shumicĂ«n, nĂ«se jo tĂ« gjithĂ«, rritjen e kostove te klientĂ«t e tyre.
Importet nga India nĂ« SHBA tashmĂ« paguajnĂ« njĂ« tarifĂ« prej 25 pĂ«r qind si pjesĂ« e pĂ«rmbysjes mĂ« tĂ« gjerĂ« tregtare tĂ« Trumpit, dhe ai i tha CNBC se kjo shifĂ«r mund tĂ« rritet âshumĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« konsiderueshmeâ.
Qeveria e Indisë ka akuzuar SHBA-në për dy standarde, duke vënë në dukje vazhdimin e tregtisë së Uashingtonit me Rusinë.
Masa mĂ« e madhe e asaj tregtie pĂ«rbĂ«het nga importet amerikane nga India, qĂ« arritĂ«n nĂ« pak mĂ« shumĂ« se 3 miliardĂ« dollarĂ« vitin e kaluar â megjithatĂ« kjo Ă«shtĂ« vetĂ«m 10 pĂ«r qind e nivelit tĂ« vitit 2021.
Kjo tregti dominohet nga blerjet amerikane të lëndëve të para për energji bërthamore dhe plehra. Rusia është një furnizues kryesor global i të dyjave.
Pengimi i bisedimeve tregtare me Kinën

Kina Ă«shtĂ« blerĂ«si mĂ« i madh i naftĂ«s ruse, dhe njĂ« vendim i Trumpit pĂ«r tĂ« vendosur tarifa dytĂ«sore mbi mallrat kineze do tĂ« ishte shumĂ« mĂ« sfidues pĂ«r tâu zbatuar.
Kjo sepse importet amerikane nga Kina janë pesë herë më të mëdha në vlerë sesa ato nga India, dhe shumë më shumë nga këto importe janë mallra konsumimi si lodra, veshje dhe elektronikë.
Tarifat dytësore që synojnë Pekinin gjithashtu rrezikojnë të prishin një rinegocim shumë më të gjerë të tregtisë midis dy ekonomive më të mëdha në botë, të cilën Trump e ka ndjekur që nga mandati i tij i parë.
âKy lloj eskalimi i tepĂ«rt ka pak gjasa tĂ« impresionojĂ« kinezĂ«t,â thotĂ« eksperti i tregtisĂ«, Profesori Simon Evenett nga Shkolla e Biznesit IMD.
Ai shpjegon se do tĂ« ishte âshumĂ« e vĂ«shtirĂ«â tĂ« largoheshin kinezĂ«t nga rusĂ«t pa njĂ« arsye tĂ« mirĂ«, duke pasur parasysh sa ngushtĂ« kanĂ« punuar presidentĂ«t Xi dhe Putin nĂ« vitet e fundit.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, hera e fundit kur Trump u pĂ«rpoq tĂ« pĂ«rdorte tarifa me trefishin e shifrave kundĂ«r KinĂ«s, zbuloi se nuk funksionoi â pasi pothuajse ndali tĂ« gjithĂ« tregtinĂ« midis dy vendeve.
Një lëvizje e tillë mund të shtojë presionet inflacioniste në SHBA, të cilën Trump prej kohësh ka premtuar ta përballojë.
Gjithashtu mund të kushtojë shumë vende pune në prodhim në Kinë, në një kohë kur ekonomia e saj po përballet me vështirësi në disa fronte.
Dëme të mëtejshme për tregtinë SHBA-BE

Një analizë nga Qendra për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër me seli në Finlandë tregon se BE-ja dhe Turqia janë ende ndër blerësit më të mëdhenj të energjisë ruse.
Para vitit 2022, BE-ja ishte destinacioni kryesor i eksporteve të Rusisë, megjithatë kjo është reduktuar ndjeshëm që nga pushtimi i plotë i Ukrainës. Brukseli së fundmi ra dakord të blejë shumë më shumë energji nga SHBA-ja, por disa importe nga Rusia mbeten.
NĂ« qershor, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, njohu problemin, duke thĂ«nĂ« se âRusia ka tentuar me vazhdimĂ«si tĂ« na shantazhojĂ« duke pĂ«rdorur energjinĂ« si armĂ«,â teksa prezantoi planet pĂ«r tĂ« ndalur importet deri nĂ« fund tĂ« vitit 2027.
Marrëdhënia tregtare SHBA-BE është më e madhja në botë, dhe dy palët sapo kanë negociuar kushte të reja tregtare që do të nënkuptojnë një tarifë 15% mbi shumicën e eksporteve të BE-së në SHBA.
Shumë në BE kanë kritikuar këtë marrëveshje, duke thënë se tarifat do të dëmtojnë eksportuesit evropianë.
Tani ata gjithashtu frikësohen se sanksionet dytësore ndaj BE-së mund të shkaktojnë edhe më shumë dëm. Shtimi i tarifave 100 për qind për blerjen e energjisë ruse mund të ulojë ndjeshëm sasinë e mallrave të shitur nga BE-ja në SHBA.
MegjithatĂ«, shitjet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«rbĂ«hen nga farmaceutikĂ«t dhe makineritĂ«, tĂ« cilat mund tĂ« jenĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu siguruar nga vende tĂ« tjera â qĂ« do tĂ« thotĂ« se amerikanĂ«t kanĂ« pak zgjedhje tjetĂ«r veçse tĂ« paguajnĂ« mĂ« shumĂ«.
Rreziku i një recesioni në Rusi

Ekonomia e Rusisë deri tani ka treguar rezistencë të jashtëzakonshme që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës, duke u rritur me 4.3 për qind vitin e kaluar.
MegjithatĂ«, ministri i EkonomisĂ«, Maxim Reshetnikov paralajmĂ«roi sĂ« fundmi se vendi Ă«shtĂ« ânĂ« pragâ tĂ« recesionit pas njĂ« periudhe âmbinxehjejeâ. Fondi Monetar NdĂ«rkombĂ«tar (FMN) parashikon njĂ« rritje prej vetĂ«m 0.9 pĂ«r qind pĂ«r kĂ«tĂ« vit.
Nëse sanksionet dytësore do të jenë të suksesshme në uljen e kërkesës për eksportet ruse, ato do ta shtyjnë Rusinë më afër recesionit.
Ndikimi i saktĂ« i luftĂ«s mbi ekonominĂ« ruse Ă«shtĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu ditur, sepse Moska ka penguar publikimin e njĂ« sasie tĂ« madhe tĂ« tĂ« dhĂ«nave ekonomike qĂ« nga fillimi i pushtimit tĂ« plotĂ« â pĂ«rfshirĂ« prodhimin e naftĂ«s dhe gazit.
Rreth një e treta e shpenzimeve të qeverisë ruse financohet nga paratë e naftës dhe gazit, por eksportet kanë rënë.
Ndërkohë, Putini po drejton një pjesë më të madhe të shpenzimeve drejt mbrojtjes sesa në çdo kohë që nga Lufta e Ftohtë. Mendohet se shpenzimet për mbrojtje kanë arritur në 6.3 për qind të GDP-së.
Në krahasim, Ukraina ka shpenzuar një shumë të madhe prej 26 për qind të vlerës së ekonomisë së saj shumë më të vogël për luftën. Kjo diferencë shpjegon pse presidenti i saj, Volodymyr Zelensky, ka kërkuar vazhdimisht ndihmë të jashtme nga aleatët.
Tarifat e Trump synojnë të ndihmojnë Zelenskyn duke reduktuar sasinë e parave që rrjedhin në Rusi, dhe ai shpreson të sjellë një fund të vdekjes, vuajtjeve dhe shkatërrimit në Ukrainë. /Telegrafi/
The post Si mund ta godasin ekonominë globale tarifat tjera të Trumpit ndaj Rusisë? appeared first on Telegrafi.