Nga Gazeta ‘Si’- Pas disfatës nga britanikët në Luftën e Parë të Opiumit, dinastia Qing nënshkroi një traktat në vitin 1842 që e dënoi Kinën me më shumë se 100 vjet shtypje të huaj dhe kontroll kolonial të politikës tregtare.  

Ishte e para nga ato që u njohën si “traktate të pabarabarta”, ku fuqia ushtarake dhe teknologjike ngacmuese e kohës imponoi kushte të njëanshme në përpjekje për të ulur deficitin e saj masiv tregtar.

Tingëllon e njohur?

Vrapimi i Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në resortin e golfit Turnberry të Donald Trump në Skoci muajin e kaluar për të nënshkruar një marrëveshje tregtare shumë të pabalancuar ka ngjallur frikë midis politikanëve dhe analistëve se Europa ka humbur ndikimin që dikur mendonte se kishte si një fuqi kryesore tregtare globale. 

Kritikët e Von der Leyen nxituan të pohonin se pranimi i tarifës prej 15 për qind të Trump për shumicën e mallrave europiane përbënte një akt “nënshtrimi”, një “disfatë të qartë politike për BE-në” dhe një “kapitulim ideologjik dhe moral”.

Nëse ajo kishte shpresuar se kjo do ta mbante presidentin amerikan larg, një zgjim i ashpër e priste. Me bojën që mezi ishte tharë për marrëveshjen tregtare, Trump dyfishoi presionin duke kërcënuar se do të vendoste tarifa të reja ndaj BE-së për shkak të rregulloreve digjitale që do të godisnin gjigantët e teknologjisë së Amerikës. Nëse BE nuk do të bindej në përputhje me këtë, SHBA-të do të ndalonin eksportimin e teknologjive jetësore të mikroçipave, paralajmëroi ai.

Trump mund ta përdorë këtë avantazh shtrëngues sepse – ashtu si imperialistët britanikë të shekullit të 19-të – ai mban kartat ushtarake dhe teknologjike, dhe është i vetëdijshëm se homologu i tij mbetet shumë prapa në të dy sektorët.

Ai e di që Europa nuk dëshiron të përballet me Presidentin rus Vladimir Putin pa mbështetjen ushtarake amerikane dhe nuk mund të përballojë pa teknologjinë amerikane të çipave, kështu që ai mendon se mund të diktojë axhendën tregtare.

Komisioneri i Tregtisë i BE-së, Maroš Šefčovič, nënkuptoi fuqishëm muajin e kaluar se marrëveshja me SHBA-në ishte një pasqyrim i dobësisë strategjike të Europës dhe nevojës së saj për mbështetjen e SHBA-së.

“Nuk ka të bëjë vetëm me… tregtinë: Ka të bëjë me sigurinë, ka të bëjë me Ukrainën, ka të bëjë me paqëndrueshmërinë aktuale gjeopolitike”, shpjegoi ai.

Marrëveshja tregtare është një “funksion i drejtpërdrejtë i dobësisë së Europës në frontin e sigurisë, që ajo nuk mund të sigurojë sigurinë e saj ushtarake dhe që dështoi të investonte, për 20 vjet, në sigurinë e saj”, tha Thorsten Benner, drejtor në Institutin Global të Politikave Publike në Berlin, i cili gjithashtu vuri në dukje dështimet për të investuar në “forcën teknologjike” dhe për të thelluar tregun e vetëm. 

Ashtu si udhëheqja Qing, edhe Europa i përçmoi shenjat paralajmëruese për shumë vite.

“Po paguajmë çmimin për faktin se e injoruam thirrjen e zgjimit që morëm gjatë administratës së parë Trump – dhe u kthyem në gjumë. Dhe shpresoj që kjo të mos jetë ajo që po bëjmë tani”, tha Sabine Ëeyand, drejtoreshë e përgjithshme për tregtinë në Komisionin Europian.

Është e qartë se loja e paqëndrueshme e tarifave të Trump është larg të qenit e mbaruar, dhe blloku 27-vendesh është i destinuar të përballet me sfida të mëtejshme politike dhe rezultate të pabarabarta negociatash këtë vjeshtë.

Ujëra të turbullt

Traktati i Nankingut, i nënshkruar nën presion në vitin 1842 në bordin e HMS Cornëallis , një anije luftarake britanike e ankoruar në lumin Jance, i detyroi kinezët t’ua linin territorin e Hong Kongut kolonizatorëve britanikë, t’u paguanin atyre një dëmshpërblim dhe të bien dakord për një tarifë “të drejtë dhe të arsyeshme”.

Tregtarët britanikë ishin të autorizuar të tregtonin në pesë “porte të traktatit” – me këdo që dëshironin. 

Lufta e Opiumit nisi atë që Kina filloi ta quante “shekulli i poshtërimit” i saj. Britanikët i detyruan kinezët të hapeshin ndaj tregtisë shkatërruese të opiumit për të ndihmuar Londrën të rikuperonte deficitin e madh të argjendit me Kinën. Është një epokë që ende e përndjek vendin dhe drejton politikëbërjen e tij strategjike si në vend ashtu edhe në nivel ndërkombëtar.

Një faktor kyç që e detyroi dinastinë Qing të nënshtrohej ishte dështimi i saj për të investuar në përparimin ushtarak dhe teknologjik. Perandori Qianlong i Kinës u tha britanikëve në vitin 1793 se Kina nuk kishte nevojë për “prodhimet barbare” të kombeve të tjera.

Ndërsa baruti dhe armët e zjarrit ishin shpikje kineze, mungesa e eksperimentimit dhe inovacionit ngadalësoi zhvillimin e tyre – që do të thotë se armët Qing ishin rreth 200 vjet prapa armëve britanike në dizajn, prodhim dhe teknologji.  

Në mënyrë të ngjashme, BE-ja tani po ndëshkohet për dekada prapa SHBA-së. Shkurtimi i shpenzimeve të mbrojtjes pas Luftës së Ftohtë i mbajti vendet europiane të varura nga ushtria amerikane për siguri; vetëkënaqësia në lidhje me zhvillimet teknologjike do të thotë që BE-ja tani është prapa rivalëve të saj globalë në pothuajse të gjitha teknologjitë kritike.

Përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së, Jamieson Greer, nga ana e tij, ka shpallur fillimin e një rendi të ri botëror — një rend të cilin ai e quajti “sistemi Turnberry” — duke krahasuar marrëveshjen tregtare SHBA-BE me sistemin financiar të pasluftës të hartuar në vendpushimin e Bretton Ëoods në Anglinë e Re në vitin 1944.   

Priten turbulenca

Trump tregoi pak konsideratë për dëshirën e BE-së për të përjashtuar çështjet e ndjeshme nga deklarata e përbashkët jo-detyruese e javës së kaluar. Ndërkohë, paqartësia e tekstit prej katër faqesh i lë hapësirë ​​atij për të kërkuar kërkesa të reja ose për të kërcënuar me hakmarrje nëse gjykon se BE-ja nuk po e mban anën e saj të marrëveshjes. 

Më shumë poshtërim mund të pasojë, ndërsa të dyja palët përpiqen të përcaktojnë detaje të ndryshme – nga një sistem kuotash tarifore për çelikun dhe aluminin deri te përjashtimet për sektorë të caktuar – të cilat ende duhen zgjidhur.  

“Kjo marrëveshje është aq e paqartë sa ka kaq shumë pika ku konfliktet mund të përshkallëzohen lehtësisht për t’u përdorur më pas si justifikim pse gjërat e tjera nuk do të zbatohen”, tha Niclas Poitiers, një studiues në grupin e ekspertëve Bruegel. 
 
I pyetur se çfarë do të ndodhte nëse BE-ja nuk do të investonte 600 miliardë dollarët e premtuar në SHBA, Trump tha më parë këtë muaj : “Epo, atëherë ata paguajnë tarifa prej 35 për qind.” 

Është një rrezik për të cilin BE-ja është shumë e vetëdijshme. Komisioni Evropian argumenton se shifra prej 600 miliardë dollarësh thjesht pasqyron qëllime të gjera nga sektori i korporatave që nuk mund të zbatohen nga burokratët në Bruksel.
 
“Ne presim turbulenca të mëtejshme”, tha një zyrtar i lartë i BE-së, i cili mbeti anonim për të folur sinqerisht. Por “ne mendojmë se kemi një politikë sigurimi shumë të qartë”.

Por çfarë mund të bëjë blloku për të shmangur zgjatjen e periudhës së dobësisë gjeopolitike? 

Në prag të marrëveshjes, Von der Leyen theksoi vazhdimisht se strategjia e BE-së në marrëdhëniet me SHBA-në duhet të ndërtohet mbi tre elementë: përgatitjen e masave hakmarrëse, diversifikimin e partnerëve tregtarë dhe forcimin e tregut të vetëm të bllokut.  
 
Për disa, BE-ja duhet ta shohë marrëveshjen si një thirrje zgjimi për të sjellë ndryshime të thella dhe për të rritur konkurrueshmërinë e bllokut përmes reformës institucionale, siç u përshkrua vitin e kaluar në raportet historike të shkruara nga ish-kreu i Bankës Qendrore Evropiane, Mario Draghi, dhe ish-kryeministri italian Enrico Letta.   

Në përgjigje të marrëveshjes, Draghi lëshoi ​​një paralajmërim të fortë se aftësia e dukshme e Trump për ta detyruar bllokun të bëjë urdhrat e tij është provë bindëse se ai përballet me mungesën e rëndësisë, ose më keq, nëse nuk mund të veprojë.

“Europa është e pajisur dobët në një botë ku gjeoekonomia, siguria dhe stabiliteti i burimeve të furnizimit, në vend të efikasitetit, frymëzojnë marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare”, tha ai.  

Tregtia e lirë

Për të tjerët, përgjigjja qëndron në thellimin dhe diversifikimin e lidhjeve tregtare të bllokut – Brukseli këmbëngul se publikimi i marrëveshjes së tij tregtare me bllokun Mercosur të vendeve të Amerikës së Jugut është shumë afër, dhe po synon marrëveshje me Indonezinë, Indinë dhe të tjerë këtë vit.

Ai gjithashtu ka sinjalizuar hapje për intensifikimin e tregtisë me bllokun CPTPP të fokusuar në Azi, i cili numëron Kanadanë, Japoninë, Meksikën, Australinë dhe të tjerë si anëtarë. 
 
“Përveç modernizimit të Organizatës Botërore të Tregtisë, BE-ja duhet të përqendrohet në vazhdimin e ndërtimit të rrjetit të saj të marrëveshjeve tregtare me partnerë të besueshëm”, tha Bernd Lange, një socialdemokrat gjerman i cili kryeson komitetin e tregtisë të Parlamentit Europian.  

“Për të stabilizuar sistemin tregtar të bazuar në rregulla, duhet të gjejmë një qëndrim të përbashkët me vendet e konstituuara në mënyrë demokratike”, shtoi Lange.  

Europa, tha Drumm, përballet me një zgjedhje. 

«A do ta përforcojë pozicionin e saj si një qendër e tregtisë së lirë në një botë ku globalizimi po dobësohet?» pyeti ai. «Apo do të jetë thjesht një fushë beteje ku do të zhvillohet konkurrenca në rritje midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara?» 

Burimi: Politico/Përshtati Gazeta Si

The post Europa do përjetojë një ‘shekull poshtërimi’… falë Trumpit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Gati një javë pasi Hamasi pranoi propozimin e fundit për armëpushim në Gaza nga ndërmjetësuesit e Katarit dhe Egjiptit, Izraeli ende nuk ka reaguar – edhe pse kryeministri Benjamin Netanyahu pretendon se po fillon “menjëherë” negociatat për të liruar të gjithë pengjet dhe për t’i dhënë fund luftës.

Heshtja pasqyron një ndryshim themelor në qasjen e Izraelit që ka hutuar ndërmjetësit dhe familjet e pengjeve të mbetura, të cilët e kanë akuzuar Netanyahun për braktisjen dhe sakrifikimin e të dashurve të tyre.

Pas 18 muajsh marrëveshjesh armëpushimi të pjesshme dhe me faza, Netanyahu tani po kërkon një marrëveshje gjithëpërfshirëse që do të siguronte lirimin e të gjithë pengjeve dhe do t’i jepte fund luftës tërësisht – sipas kushteve të Izraelit. Ky ndryshim politik vjen ndërsa kryeministri përshpejton njëkohësisht planet për një sulm masiv ushtarak në Qytetin e Gazës, duke ndjekur një strategji të dyfishtë negociuese ndërsa zhvillon luftë për të “mposhtur Hamasin”.

Netanyahu deklaroi se i kishte udhëzuar ekipit të tij që të fillonte menjëherë negociatat për kthimin e të gjithë pengjeve dhe t’i jepte fund luftës në Gaza. Por ai e bëri këtë pa përmendur asnjëherë propozimin që është aktualisht në tryezë – i cili kërkon një armëpushim të përkohshëm në këmbim të lirimit të gjysmës së pengjeve.

Propozimi i fundit është i ngjashëm me armëpushimin 60-ditor që Netanyahu pranoi muajin e kaluar, vetëm me kushte më të favorshme për Izraelin pasi Hamasi tregoi fleksibilitet në numrin e të burgosurve që do të liroheshin dhe madhësinë e perimetrit të sigurisë.

Në të njëjtën kohë, Netanyahu theksoi nevojën e vazhdimit të avancimit të planeve për sulmin masiv dhe marrjen nën kontroll të Qytetit të Gazës nga Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF). Izraeli ia atribuon lëshimet e Hamasit kërcënimit të ofensivës së afërt të Qytetit të Gazës, dhe zyrtarët izraelitë thonë se besojnë se kërcënimi i ripërtërirë i presionit të rëndë ushtarak do ta bëjë Hamasin më fleksibël për të pranuar kushtet e Izraelit për t’i dhënë fund luftës.

Izraeli ka pretenduar prej kohësh se presioni ushtarak do ta detyrojë Hamasin të ulet në tryezën e bisedimeve, por grupi terrorist, ndonëse i dobësuar, ka sfiduar humbjen pavarësisht gati dy viteve luftimesh.

Netanyahu nuk e ka shpjeguar se çfarë e shkaktoi këtë ndryshim dramatik nga një kuadër negociatash i pjesshëm në një kuadër gjithëpërfshirës, ​​dhe mesazhet e tij të përziera i kanë lënë shumë njerëz në Izrael dhe jashtë vendit të hutuar: për një vit e gjysmë qeveria refuzoi të diskutonte përfundimin e luftës dhe pranoi vetëm të negocionte marrëveshje armëpushimi në faza dhe të pjesshme. Tani ai po zgjedh vetëm një marrëveshje gjithëpërfshirëse dhe ka ngurruar t’i përgjigjet propozimit të fundit të ndërmjetësve që u pranua nga Hamasi.

Besimi i Trump se Hamasi ‘dëshiron të vdesë’

Sipas burimeve të larta izraelite, përgjigjja në strategjinë e re të negociatave të Netanyahut nuk qëndron në Jerusalem, por në Uashington. Në javët e fundit, Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka shprehur mbështetje të qartë publike për sulmin e rinovuar të Izraelit në Gaza, duke përqafuar retorikën izraelite që synon shkatërrimin e Hamasit, në vend që të shtyjë për një armëpushim të përkohshëm.

“Do ta shohim kthimin e pengjeve të mbetura vetëm kur Hamasi të përballet dhe të shkatërrohet!!! Sa më shpejt të ndodhë kjo, aq më të mira do të jenë shanset për sukses”, shkroi Presidenti Trump në platformën e tij sociale Truth javën e kaluar.

Sipas një burimi të lartë izraelit, pasi Hamasi ngriti pengesa gjatë raundit të fundit të negociatave në Katar në korrik, Trump “humbi durimin dhe besimin me procesin e pjesshëm dhe nuk beson se Hamasi dëshiron vërtet një marrëveshje”.

Kjo i bën jehonë vërejtjeve të të dërguarit të tij, Steve Witkoff, pasi raundi i fundit i bisedimeve dështoi, duke e kritikuar Hamasin si të pakoordinuar dhe duke thënë se SHBA-të do të shqyrtojnë mundësi alternative për të siguruar lirimin e pengjeve dhe për të stabilizuar Gazën.

“Ishte shumë keq. Hamasi nuk donte vërtet të bënte një marrëveshje. Mendoj se ata duan të vdesin”, u tha Trump gazetarëve jashtë Shtëpisë së Bardhë në atë kohë.

Menjëherë pas komenteve, zyra e Netanyahut kaloi në një qasje “të gjitha ose asgjë”, duke kërkuar një marrëveshje gjithëpërfshirëse.

Në mbledhjen e fundit të kabinetit të sigurisë izraelite, gjatë së cilës qeveria e Netanyahut miratoi vendimin për të zgjeruar dhe thelluar operacionin në Qytetin e Gazës, u vendosën pesë kushte për t’i dhënë fund luftës: çarmatimi i Hamasit, lirimi i të gjithë pengjeve, demilitarizimi i Gazës duke ruajtur kontrollin e sigurisë izraelite dhe krijimi i një administrate civile alternative që nuk është as Hamasi dhe as Autoriteti Palestinez.

Por Hamasi ka vendosur një vijë të kuqe ndaj çdo ideje të çarmatosjes. Analistët izraelitë thonë se mesazhi i dyfishtë i Netanyahut – ndjekja e luftës dhe paqes – është një taktikë politike për të fituar kohë. Kjo zgjat luftën dhe sundimin e tij.

“Netanyahu është plotësisht i vetëdijshëm se Hamasi nuk do t’i pranojë kurrë kushtet e tij për t’i dhënë fund luftës ”, tha për CNN Chaim Levinson, një komentator i lartë diplomatik për gazetën izraelite Haaretz.

Kërkesa e Netanyahut për kontroll territorial mbi sipërfaqe të mëdha të Gazës “ka të ngjarë të prishë çdo marrëveshje të mundshme”.

Netanyahu ka kërkuar kontroll të plotë të sigurisë izraelite mbi Gazën në çdo skenar pas luftës, një skenar në të cilin Izraeli do të ruante të drejtën për të kryer sulme në Gaza.

“Në kushte të tilla, askush nuk do të investojë në Gaza, pasi territori do të mbetej i bllokuar në një gjendje konflikti të vazhdueshëm”, tha Levinson.

Aleatët e ekstremit të djathtë të Netanyahut i kanë bërë presion udhëheqësit izraelit që të zgjerojë luftën dhe të shtojë bombardimet e enklavës së shkatërruar derisa Hamasi të dorëzohet.

Manovrat e fundit të kryeministrit dhe mesazhet e dyfishta që ai percepton kanë përshkallëzuar tensionet midis qeverisë së tij dhe familjeve të pengjeve të mbetura në Gaza. Familjet, të cilat kanë shtuar presionin publik që kur kabineti miratoi ofensivën në qytetin e Gazës, akuzuan qeverinë se po sakrifikon pengjet duke vonuar ose hedhur poshtë marrëveshjen e pjesshme në tryezë.

Pasi nisën disa nga protestat më të mëdha kundër luftës që Izraeli ka parë që nga fillimi i konfliktit gati dy vjet më parë, familjet e pengjeve po planifikojnë një tjetër protestë për të martën në mbrëmje, duke u përpjekur të ushtrojnë presion mbi një qeveri që ata e ndiejnë të shurdhër ndaj britmave të tyre të dhimbjes.

Në një përpjekje për të shmangur kritikat publike, zyra e Netanyahut i informoi gazetarët izraelitë gjatë fundjavës se ai do të dërgojë një ekip negociator sapo të caktohet një vend për bisedimet.

Por pa një vend të zgjedhur për përpjekjen e ardhshme për negociata armëpushimi – dhe me ekipin amerikan të lidhur me Ukrainën dhe Rusinë – Netanyahu mund të ndjekë strategjinë e tij të dyfishtë: të bëjë deklarata për përfundimin e luftës, ndërkohë që ndërmerr veprime ushtarake që e përshkallëzojnë atë.

Burimi: CNN/Përshtati Gazeta Si

The post Netanyahu po përdor një strategji të dyfishtë për armëpushimin në Gaza appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Marrëveshja e të hënës në Shtëpinë e Bardhë mbi hapin tjetër – një takim dypalësh midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky – dukej gjerësisht unanime. Pastaj erdhi përgjigja ruse.

“U diskutua ideja se do të ishte e përshtatshme të studiohej mundësia e rritjes së nivelit të përfaqësuesve të palëve ruse dhe ukrainase”, tha ndihmësi i Kremlinit, Yury Ushakov, duke informuar gazetarët mbi telefonatën e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, me Putinin. 

Ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov mori një ton më pajtues në një intervistë për televizionin shtetëror të martën më vonë. 

“Ne nuk refuzojmë asnjë formë pune – as dypalëshe dhe as trepalëshe”, këmbënguli ai. Por: “Çdo kontakt që përfshin zyrtarë të lartë duhet të përgatitet me kujdesin më të madh.”

Sipas fjalëve të Kremlinit, kjo do të thotë se ata nuk janë aspak gati të bien dakord me këtë.

Dhe kjo nuk duhet të jetë surprizë.

Kjo është një luftë që Putini e nisi duke njohur në mënyrë të njëanshme një pjesë të tokës ukrainase (republikat e vetëshpallura Popullore të Donetskut dhe Luhanskut) si të pavarura. Ai ka argumentuar se Ukraina është “një pjesë e patjetërsueshme e historisë, kulturës dhe hapësirës shpirtërore (të Rusisë)” dhe ndarja e saj nga Rusia është një gabim historik.

Pra, nëse ky takim ndodh – siç e thotë Orysia Lutsevich, drejtoresha e programit të Rusisë dhe Euroazisë në Chatham House – Putini “do të duhet të pranojë dështimin e të ulurit në tryezë me një president që ai e konsideron shaka nga një vend që nuk ekziston”.

Gjithashtu, argumentoi ajo, do të ishte një ndryshim i madh në ton që do të ishte e vështirë t’i shpjegohej popullit rus. 

Kremlini jo vetëm që vë në dyshim rregullisht legjitimitetin e udhëheqësit ukrainas, duke u fiksuar te shtyrja e zgjedhjeve në Ukrainë, gjë që është e paligjshme sipas ligjit ushtarak, por në memorandumin e tij të fundit “paqeje” i kërkon Ukrainës të mbajë zgjedhje përpara se të nënshkruhet ndonjë traktat përfundimtar paqeje. 

Putini dhe zyrtarë të tjerë rusë rrallë i referohen Zelensky-t me emër, duke preferuar në vend të kësaj nofkën e ashpër “regjimi i Kievit”. Dhe mos harroni se ishte Zelensky ai që udhëtoi për në Turqi për bisedimet e para të drejtpërdrejta midis dy palëve në mesin e majit, vetëm që Putini të dërgonte një delegacion të kryesuar nga një shkrimtar i teksteve shkollore historike.

Tatiana Stanovaya, bashkëpunëtore e lartë në Qendrën Carnegie Rusia-Eurasia dhe themeluese e R.Politik, e cila ofron lajme dhe analiza mbi Rusinë, argumenton se ndërsa Putini nuk e sheh një takim me Zelenskyn si kritik në një luftë që për Rusinë ka më shumë të bëjë me përballjen me Perëndimin sesa me Ukrainën, ai prapëseprapë mund ta pranonte takimin nëse mendonte se do të kishte sukses.

“Kërkesat kryesore duhet të jenë në tryezë dhe Zelensky duhet të jetë në rregull të flasë për to”, tha ajo për CNN në një intervistë të martën. Deri më tani, Zelensky i ka përjashtuar këto kërkesa kryesore, të cilat përfshijnë heqjen dorë nga territori që Ukraina ende kontrollon. Por Putini, argumentoi ajo, e sheh Trumpin si çelësin për ta ndryshuar këtë.

 “Trump shihet si një mundësues i vizionit rus të zgjidhjes dhe për këtë arsye Shtetet e Bashkuara duhet të punojnë me Kievin për ta nxitur atë të jetë më fleksibël, më i hapur ndaj kërkesave ruse.”

Stanovaya sugjeroi që Rusia mund të përpiqet ta mbajë SHBA-në në anën e saj duke bërë atë që sugjeroi Ushakov dhe duke sugjeruar një raund të ri bisedimesh në Stamboll, por me një delegacion të nivelit më të lartë, ndoshta duke përfshirë vetë Ushakovin dhe ministrin e jashtëm Lavrov. 

Por ai nuk do të rrezikojë një “pritë” duke u ulur me Zelenskyn vetëm për të zbuluar se të gjitha kërkesat e tij janë refuzuar.

Trump e mbylli ditën e tij të hënën duke postuar në Truth Social se ai “filloi përgatitjet për një takim … midis Presidentit Putin dhe Presidentit Zelensky”. Kur u zgjua dhe u lidh me emisionin e mëngjesit në Fox Neës të martën në mëngjes, dukej se e kishte kuptuar se kjo nuk ishte një marrëveshje e kryer. “Unë në një farë mënyre e organizova me Putinin dhe Zelenskyn, dhe e dini, ata janë ata që duhet të vendosin”, tha ai.

Duke mos bërë asnjë lëshim, ai është shpërblyer me një samit të madh në Alaska, heqjen dorë nga një kërkesë e Trump për të nënshkruar një armëpushim para bisedimeve të paqes dhe shkatërrimin e të gjitha ultimatumeve të sanksioneve deri më sot. 

Duke ulur pak shkallën e sulmeve të natës me dronë ndaj qyteteve ukrainase deri më tani në gusht, Rusia i rriti ato përsëri të hënën në mbrëmje, duke qëlluar 270 dronë dhe 10 raketa. 

Nëse presioni i Trump ndaj Zelenskyt nuk ka dhënë ende rezultatet që dëshiron Moska, gjithmonë ka forcë ushtarake në të cilën mund të mbështetet.

E vetmja kartë e paparashikueshme për Rusinë në këtë pikë është se kë do të fajësojë Trump kur kjo përpjekje e fundit për paqe të dështojë.

Burimi: CNN

The post Pse Putini nuk do jetë kurrë gati të takohet me Zelenskyn  appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’– Fjalët dhe fotografitë që dokumentojnë urinë në Rripin e Gazës janë të tmerrshme.

Mbulimi i ngjarjes ka çuar në debate të ashpra dhe shpesh të gabuara nëse ka zi buke dhe kush është fajtor për të – më së fundmi e ilustruar nga polemika rreth një fotografie të botuar nga New York Times të një fëmije të dobësuar i cili vuan gjithashtu nga një gjendje shëndetësore.

Ndërsa fotografitë dhe fjalët mund të çorientojnë, numrat zakonisht nuk e bëjnë.

Ekonomisti indian, fitues i çmimit Nobel, Amartya Sen, vërejti disa dekada më parë se zitë e bukës janë gjithmonë ngjarje politike dhe ekonomike, dhe se mënyra më e drejtpërdrejtë për t’i analizuar ato është të shohim sasitë dhe çmimet e ushqimit.

Kjo ka çuar në dekada të tëra kërkimesh mbi zitë e bukës në të kaluarën. Një vëzhgim është se rritjet dramatike të çmimeve të ushqimeve nënkuptojnë gjithmonë se ka zi buke, edhe pse jo çdo zi buke shoqërohet me rritje të kostove të ushqimit.

Rritjet e çmimeve që kemi parë në Gaza janë të pashembullta.

Historiani ekonomik Yannai Spitzer vërejti në gazetën izraelite Haaretz se çmimet e ushqimeve bazë gjatë Urisë së Patateve në Irlandë treguan një rritje tre deri në pesëfish, ndërsa pati një rritje dhjetëfish gjatë Urisë së Madhe të Bengalit të vitit 1943. Në urinë e Koresë së Veriut të viteve 1990, çmimi i orizit u rrit 12-fish. Të paktën një milion njerëz vdiqën nga uria në secilën prej këtyre ngjarjeve.

Tani, Neë York Times ka raportuar se çmimi i miellit në Gaza është rritur 30-fish dhe patatet kushtojnë 50 herë më shumë.

Bllokada ushqimore e Izraelit

Ashtu siç ishte rasti i qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar në Irlandë në vitet 1840 dhe në Bengal në vitet 1940, Izraeli është përgjegjës për këtë zi buke sepse kontrollon pothuajse të gjithë Rripin e Gazës dhe kufijtë e tij. Por Izraeli gjithashtu ka krijuar kushtet për zinë e bukës.

Pas një politike të qëllimshme në mars për të ndaluar hyrjen e ushqimit, ajo rifilloi shpërndarjen e ushqimit në maj përmes një grupi shumë të kufizuar “stacionesh” që krijoi përmes një organizate të re të mbështetur nga SHBA-ja (Fondacioni Humanitar i Gazës), në një sistem që dukej i projektuar të dështonte.

Përpara vendimit të Izraelit në mars për të ndaluar importimin e ushqimit, çmimi i miellit në Gaza ishte pak a shumë në nivelet e paraluftës (duke arritur kulmin më parë në vitin 2024 në një raund tjetër mbylljesh kufitare). Që nga marsi, çmimet e ushqimeve janë rritur me një normë vjetore inflacioni prej më shumë se 5.000%.

Justifikimi që jep qeveria izraelite për politikën e saj të urisë është se Hamasi kontrollon popullsinë duke kufizuar furnizimin me ushqim. Ajo fajëson Hamasin për çdo mungesë ushqimi.

Megjithatë, nëse doni ta çarmatosni një armik nga aftësia e tij për të përdorur furnizimet ushqimore si armë duke i racionuar ato, mënyra e dukshme për ta bërë këtë është e kundërta: do ta rrisni ndjeshëm furnizimin me ushqim dhe kështu do ta ulni çmimin e tij.

Kufizimi i furnizimeve dhe rritja e vlerës së tyre është kryesisht imorale dhe kriminale, por është gjithashtu kundërproduktive për qëllimet e deklaruara të Izraelit. Në të vërtetë, përmbytja e Gazës me ushqime do të kishte arritur shumë më tepër në dobësimin e Hamasit sesa politika e urisë që ka zgjedhur qeveria izraelite.

Zyrtari më i lartë i ndihmës humanitare i OKB-së e ka përshkruar vendimin e Izraelit për të ndaluar ndihmën humanitare për të ushtruar presion mbi Hamasin si “ndëshkim kolektiv mizor” – diçka e ndaluar sipas ligjit ndërkombëtar humanitar.

Pasojat afatgjata të urisë

Cormac Ó Gráda, historiani irlandez i ekonomisë që merret me zitë e bukës, citon një proverb të Kashmirit që thotë “uria ikën, por njollat ​​mbeten”.

Uria aktuale në Gaza do të lërë dhimbje afatgjatë për banorët e Gazës dhe një njollë morale të qëndrueshme në Izrael – për shumë breza. Ó Gráda thekson dy mënyra kryesore se si pasojat e urisë vazhdojnë. Më e dukshmja është kujtesa e vazhdueshme e saj; e dyta janë efektet e drejtpërdrejta në mirëqenien afatgjatë të popullatave të ekspozuara dhe pasardhësve të tyre.

Irlandezët dhe indianët nuk i kanë harruar zitë e bukës që i prekën. Ata ende e urrejnë qeverinë britanike për veprimet e saj. Kujtimi i këtyre zive të bukës ende ndikon në marrëdhëniet midis Irlandës, Indisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, ashtu si zia e bukës në Ukrainë në fillim të viteve 1930 është ende një sfond i luftës Ukrainë-Rusi.

Ndikimi brez pas brezi është gjithashtu i rëndësishëm. Disa studime në Kinë zbulojnë se fëmijët e ngjizur gjatë zisë së madhe të bukës së Kinës në vitet 1959-1960 (e cila vrau gjithashtu miliona njerëz) janë më pak të shëndetshëm , përballen me më shumë sfida të shëndetit mendor dhe kanë aftësi më të ulëta njohëse sesa ata të ngjizur para ose pas zisë së bukës.

Studiues të tjerë gjetën prova të ngjashme nga zitë e bukës në Irlandë dhe Holandë , duke mbështetur atë që njihet si hipoteza e ” origjinës fetale “, e cila propozon që periudha e shtatzënisë ka ndikime të rëndësishme në shëndet në moshë madhore. Edhe më shqetësuese është se hulumtimet e fundit tregojnë se këto efekte të dëmshme mund të transmetohen te brezat e mëvonshëm përmes kanaleve epigjenetike .

Çdo ditë pa furnizime ushqimore të disponueshme dhe të arritshme do të thotë efekte më serioze të vazhdueshme për popullin e Gazës dhe pengjet civile izraelite që mbahen ende nga Hamasi – si dhe për brezat e mëvonshëm.

Dështimi për të parandaluar urinë do të vazhdojë në kujtesën kolektive si një njollë morale për bashkësinë ndërkombëtare, por kryesisht për Izraelin. Vetëm përmbytja e menjëhershme e Rripit të Gazës me ndihma ushqimore mund të ndihmojë tani.

Burimi: The Conversation/Përshtati Gazeta Si

The post Kostot ekonomike dhe politike të urisë në Gaza appeared first on Gazeta Si.

Bilanci i takimit në Washington të krerëve të shteteve dhe qeverive evropiane në Shtëpinë e Bardhë del mjaft i balancuar. Nga njëra anë, Evropa, kontinenti i kjetër mori frymë lirisht: nuk pati asnjë konfrontim midis Volodymyr Zelenski dhe Donald Trumpit,  siç pati shkurtin e kaluar – apo edhe një shkëputje të marrëdhënies transatlantike. Nga ana tjetër, Donald Trump nuk i përmbushi kërkesat kryesore evropiane – para së gjithash, kërkesën për një armëpushim përpara se të fillonin negociatat e paqes për Ukrainën.

Niklas Ebert përgjegjës për programin e sigurisë në institutin Marshall Fund thotë, se evropianët në kushtet aktuale arritën më të mirën e mundshme.  Por Evropa duhet të përgatitet për faktin se marrëdhënia transatlantike nuk është më ajo që ishte dikur.

Uashingtoni nuk është një partner mbi të cilin mund të mbështetesh gjithmonë, paralajmëron Ebert. Edhe Anthony Gardner, ish-ambasador i SHBA-së në BE gjatë administratës së Barack Obamës dhe tani këshilltar, nuk është shumë optimist se takimi i Uashingtonit do të përmirësojë marrëdhëniet transatlantike, kjo pasi. “Trump ende e sheh Evropën si kryesisht të parëndësishme”, thekson Gardner.

Edhe pse politikanët evropianë arritën ta ndryshonin disi narrativën në favor të Ukrainës,  takimi nuk arriti të prodhonte ndonjë rezultat domethënës. Gardner gjithashtu pret që evropianët do duhet ta përsërisin këtë, pasi Trump ndryshon mendje “çdo orë”. Në fund të fundit, qëllimi i presidentit aktual të SHBA-së është të arrijë një marrëveshje që është e favorshme për të.

Evropa do të japë kontributin e saj për paqen

Megjithatë, gatishmëria e SHBA-së për të marrë pjesë në të ashtuquajturat garanci sigurie për Ukrainën konsiderohet përparimi i ditëve të fundit. Flitet për premtime mbrojtjeje të ngjashme me ato në Nenin 5 të Traktatit të NATO-s, ku shkruhet mbi detyrimin për të ofruar ndihmë nëse sulmohet një nga aleatët. Në Washington, delegacioni evropian kërkoi të theksonte gatishmërinë e tij për të dhënë kontributin e vet.

Për shembull, Presidenti francez Emmanuel Macron iu drejtua Presidentit të SHBA-së: “Mund të jeni të sigurt se Evropa është shumë e vetëdijshme për të dhënë kontributin e saj të drejtë në këto garanci sigurie për Ukrainën – në fund të fundit, siguria e saj është qartësisht në rrezik.”

I ashtuquajturi “koalicion i të vullnetshmëve”, së bashku me forcimin e ushtrisë ukrainase, ka të ngjarë të jetë një element qendror i garancive të sigurisë në të ardhmen.

Cili është “Koalicioni i të Vullnetshmëve”?

“Koalicioni i të Vullnetshmëve” u krijua disa muaj më parë nga Franca dhe Britania e Madhe.  Tani thuhet se ka rreth 30 anëtarë. Sipas Presidentit të Këshillit të BE-së, Antonio Costa, përveç vendeve evropiane, në një konferencë telefonike të këtij grupi morën pjesë edhe Kanadaja, Turqia, Japonia dhe Zelanda e Re. Pas përfundimit të luftimeve në Ukrainë, do të vendosen “trupa sigurie”, që kanë për qëllim të ndihmojnë në rindërtimin e forcave tokësore ukrainase dhe të sigurojnë hapësirën detare dhe ajrore të Ukrainës, njoftoi bashkëkryetari Keir Starmer në korrik.

Eksperti Ebert e sheh “koalicionin e të vullnetshmëve” si një “sinjal politik ndaj Uashingtonit” se Evropa është e gatshme të marrë më shumë përgjegjësi dhe të kundërshtojë narrativën amerikane se evropianët po mbahen në kurriz të SHBA-së. Ish-ambasadori Anthony Gardner pohon se nga evropianët “po vijnë veprat pas fjalëve tanimë”. Kjo është e rëndësishme, por gjithashtu kërkoi shumë kohë. Sjellja e Evropës ndoshta nuk është pa interes. Eksperti i sigurisë Ebert thotë se motivi tjetër i evropianëve është gjithashtu t’i mbajnë amerikanët në anën e tyre.

Pa SHBA nuk ka zgjidhje

Një gjë është e qartë: Pa amerikanët, garancitë e sigurisë të lartpërmendura do të jenë të vështira të realizohen, nëse jo të pamundura. Analisti politik Ebert i tha DW se evropianët janë të varur nga SHBA-të si për mbrojtjen ajrore dhe raketore, edhe misionin e zbulimit dhe transportin strategjik ajror. Pra ata kanë nevojë për amerikanët si siguri.

Evropa nuk është në gjendje të mobilizojë një forcë mjaftueshëm të madhe për të mbrojtur në mënyrë efektive një armëpushim të mundshëm. Prandaj, duhet të jetë e qartë, se SHBA-të do të ndërhyjnë nëse ndodh diçka, thekson Ebert.

Aktualisht po punohet për të formuluar garancitë e sigurisë. Sipas burimeve britanike, një takim midis SHBA-së dhe përfaqësuesve të “Koalicionit të të Vullnetshmëve” është planifikuar të zhvillohet në ditët në vijim.

Trump pret trupa tokësore evropiane

Një çështje e ndjeshme këtu janë “trupat në terren”, pra a duhet të ketë trupa tokësore evropiane në Ukrainë. Ndërsa kryeministri britanik Keir Starmer ka deklaruar qëllimin e tij për të dërguar trupa në Ukrainë, qeveria gjermane ende nuk ka marrë një qëndrim përfundimtar për këtë çështje. Rusia kundërshton vendosjen e trupave të NATO-s në Ukrainë.

Ish-ambasadori amerikan Gardner kritikoi faktin se, ndonëse është folur shumë për këtë çështje duket sikur do të bëhet fjalë në fund për shumë më pak. Edhe pas shumë muajsh, është ende e paqartë se për çfarë është e gatshme të kontribuojë Evropa. Duke e varur tek njëri-tjetri gatishmërinë e tyre për të vepruar evropianët dhe amerikanët po e zhvendosin përgjegjësinë sa andej këtej.

Në një intervistë me televizionin amerikan Fox News, Donald Trump i bëri të qarta pritjet e tij nga Evropa: Ai pret që Gjermania,  Franca dhe Britania e Madhe të dërgojnë trupa tokësore.  SHBA-të janë të përgatitura të ofrojnë mbështetje, për shembull, nga ajri. Çështja e trupave tokësore mund të jetë, pra, testi i radhës për marrëdhëniet transatlantike.

 

Gazeta Si – Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, i ka humbur numërimi i luftrave që pretendon se i ka zgjidhur.

Natën e 15 gushtit, pas takimit të tij me Vladimir Putinin, në një intervistë me stacionin televiziv të krahut të djathtë, Fox News, ai tha: “Kam negociuar fundin e pesë luftrave”.

Intervistuesi Sean Hannity, një nga mbështetësit e tij më të zëshëm në televizion, u përgjigj: “Kam numëruar shtatë!”

Më vonë, duke folur me presidentin ukrainas, Volodimir Zelenski në Shtëpinë e Bardhë, Trump tha: “Kam mbyllur 6 luftra, kam përfunduar 6 luftra”. Por pastaj të martën, përsëri në Fox News, ai përsëriti: “Ne kemi përfunduar 7 luftra”.

Pavarësisht se sa prej tyre, Trump pretendon se ka arritur mjaftueshëm marrëveshje paqeje për të merituar Çmimin Nobel për Paqen.

Ai tha gjithashtu se po punon shumë për paqen, sepse shpreson të shkojë “në parajsë, nëse kjo është e mundur”. Nuk ishte e qartë nëse po bënte shaka, por zëdhënësja e tij tha se ai ishte serioz.

TRUMP: I've negotiated 5 wars to their end

HANNITY: I've got 7 pic.twitter.com/8QHBJfw7rZ

— Aaron Rupar (@atrupar) August 16, 2025

Trump gjithmonë e ka përdorur termin anglisht “ëar”, jo “conflict”, i cili është pak më i evokuar, sepse mund t’i referohet konflikteve të llojeve të ndryshme: luftra në shkallë të gjerë, përleshje kufitare, përplasje të zgjatura të dhunshme, por edhe konflikte ekonomike ose politike në të cilat nuk përdoret forca.

Duke renditur këto gjashtë ose shtatë “luftra”, siç thotë, ai, në mënyrë efektive ka bashkuar situata dhe konflikte të pakrahasueshme që janë, në të vërtetë, të ndryshme në lloj dhe intensitet.

Kjo retorikë i shërben mirë në përpjekjen e tij për ta paraqitur veten si një paqebërës i madh, por nuk arrin të përputhet me realitetin dhe përshkruan vetëm sipërfaqësisht luftrat dhe konfliktet. Në disa nga këto marrëveshje, Trump me të vërtetë luajti një rol, madje edhe vendimtar.

Në të tjera, kontributi i tij ishte dytësor. Dhe me të vërtetë, disa nga marrëveshjet e paqes që ai përmend nuk janë as marrëveshje paqeje. Le t’i hedhim një vështrim më të afërt.

Izraeli dhe Irani

Ajo që vetë Trump e quajti (me një emër që i mbeti në mendje) Lufta 12-Ditore midis Izraelit dhe Iranit, në fakt u ndërpre nga Trump.

Pasi Izraeli filloi të bombardonte Iranin më 13 qershor, Trump shkroi në llogarinë e tij në median sociale, “Truth”, më 23 qershor se të dy vendet do të “fillonin një ARMË-PUSHUM” të nesërmen, dhe ata e bënë.

Megjithatë, armëpushimi filloi vetëm pasi Shtetet e Bashkuara bombarduan gjithashtu Iranin, në një përpjekje për të shkatërruar centralet bërthamore të vendit.

Për më tepër, Trump në fakt nuk arriti një marrëveshje paqeje, por vetëm një ndërprerje të armiqësive, e cila ka të ngjarë të jetë e përkohshme: ndryshimi është i rëndësishëm, sepse ndërprerja e armiqësive ka për qëllim vetëm të ndalojë luftimet, ndërsa marrëveshja e paqes ka për qëllim t’i japë fund luftës dhe të përcaktojë marrëdhëniet e ardhshme midis palëve.

Në rastin e Izraelit dhe Iranit, nuk ka paqe të përhershme dhe asnjë marrëveshje nuk është arritur as për të monitoruar statusin e programit bërthamor të Iranit. Kjo është një temë e përsëritur edhe në marrëveshjet e tjera të bëra nga presidenti.

India dhe Pakistani

Trump pretendoi se ishte përgjegjës për përfundimin e përplasjeve kufitare midis Pakistanit dhe Indisë, të cilat ndodhën në maj në rajonin e diskutueshëm të Kashmirit.

Trump gjithashtu shkroi në “Truth” se të dy vendet, falë tij, kishin rënë dakord për një “ARMËPUSHËPUSHIM TË PLOTË DHE TË MENJËHERSHËM”. Pakistani dhe India kanë versione të ndryshme.

Pakistani ka vendosur të fitojë favorin e Trump, duke njohur meritat e tij të mëdha dhe madje duke e nominuar atë për Çmimin Nobel për Paqen. Nuk është rastësi që Pakistani ka qenë në favor të presidentit amerikan në muajt e fundit.

India, nga ana tjetër, ka thënë se Trump nuk ka bërë shumë dhe se armëpushimi u ra dakord drejtpërdrejt me Pakistanin përmes kanaleve ushtarake ekzistuese.

Ndoshta nuk është rastësi që marrëdhëniet midis Indisë dhe Shteteve të Bashkuara janë përkeqësuar në muajt e fundit dhe se Trump ka vendosur tarifa prej 25 përqind për shumë nga eksportet e vendit, të cilat do të rriten në 50 përqind në fund të gushtit.

Ruanda dhe Kongo

Në qershor, administrata Trump priti ministrat e Jashtëm të Ruandës dhe Republikës Demokratike të Kongos në Uashington për të nënshkruar një marrëveshje që synonte t’i jepte fund armiqësive përgjatë kufirit lindor të Kongos, një nga konfliktet më të gjata dhe më të ndërlikuara në botë.

Trump e konsideron atë një nga sukseset e tij më të mëdha dhe shpesh e përmend kur flet për paqen “në Afrikë”. Por ka disa probleme.

Së pari: konflikti nuk është midis Kongos dhe Ruandës, por midis Kongos dhe një sërë grupesh milicie dhe rebele, më i famshmi prej të cilëve është “M23”, i cili ka lidhje shumë të ngushta me Ruandën, por nuk është drejtpërdrejt nën kontrollin e saj.

“M23” nuk mori pjesë në negociata. Së dyti: dhuna nuk është ndalur kurrë vërtet dhe palët tashmë e kanë akuzuar njëra-tjetrën disa herë në muajt e fundit për shkelje të armëpushimit.

Marrëveshja e qershorit supozohej të ishte vetëm hapi i parë në një sërë takimesh dhe negociatash pasuese, të cilat megjithatë nuk kanë ndodhur ende dhe është e paqartë nëse do të ndodhin.

Armenia dhe Azerbajxhani

Në fillim të gushtit, presidenti i Azerbajxhanit dhe kryeministri i Armenisë, shtrënguan duart para Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Ishte një moment historik, pasi të dy vendet kanë qenë në luftë për gati dyzet vjet dhe për herë të fundit u përleshën me dhunë në vitin 2023, kur Azerbajxhani pushtoi rajonin e Nagorni-Karabakut, i cili zyrtarisht është Azerbajxhan, por kontrollohej dhe banohej nga armenët.

Bisedimet për paqe midis dy vendeve kanë vazhduar prej vitesh, por presioni i Trump dhe perspektiva e një vizite prestigjioze në Shtëpinë e Bardhë, me shumë gjasa favorizuan dhe lehtësuan nënshkrimin e marrëveshjes.

Në të njëjtën kohë, ajo që u nënshkrua në Shtëpinë e Bardhë nuk është një traktat paqeje, por një deklaratë qëllimi për të ndjekur negociata të reja.

Armenia dhe Azerbajxhani nuk kanë rivendosur marrëdhënie diplomatike dhe kufiri midis dy vendeve mbetet i mbyllur.

Kamboxhia dhe Tajlanda

Në fund të korrikut, shpërthyen përleshje të rënda kufitare midis Kamboxhias dhe Tajlandës, duke vrarë 42 persona dhe duke zhvendosur përkohësisht të paktën 300,000 njerëz.

Negociatat për armëpushim u zhvilluan në Malajzi dhe u drejtuan nga qeveria malajziane, por Trump ndërhyri, duke pretenduar se nëse të dy vendet nuk bënin paqe, ai do të ndalonte negociatat tregtare të vazhdueshme me të dyja dhe do të vendoste tarifa të rënda.

Kamboxhia dhe Tajlanda janë të dyja të varura nga eksportet në Shtetet e Bashkuara, dhe kërcënimi i Trump ka të ngjarë të ketë kontribuar në nënshkrimin e një armëpushimi.

Megjithatë, kjo është më shumë një ndërprerje e armiqësive sesa një marrëveshje gjithëpërfshirëse paqeje që adreson shkaqet themelore të armiqësive.

Egjipti dhe Etiopia

Nuk është e qartë pse Trump pretendon se ka lehtësuar paqen midis Egjiptit dhe Etiopisë. Para së gjithash, sepse të dy vendet nuk janë realisht në luftë: ato janë përfshirë në një konflikt diplomatik për vite me radhë për një digë të madhe të ndërtuar në lumin Nil në Etiopi, e cila kërcënon furnizimin me ujë të Egjiptit.

Administrata Trump pretendon se edhe nëse nuk ka luftë, do të kishte pasur një të tillë, nëse presidenti nuk do të kishte ndërhyrë, por është e paqartë se çfarë lloj ndërhyrjeje është bërë. Trump u përpoq të organizonte negociata gjatë mandatit të tij të parë, por pa sukses.

Në fund të korrikut të këtij viti, ministri i Jashtëm i Egjiptit, deklaroi se negociatat me Etiopinë kishin ngecur plotësisht.

Serbia dhe Kosova

Marrëveshja e fundit e supozuar e paqes që Trump pretendon (kjo është e shtata; ndonjëherë citohet, ndonjëherë jo), ka të bëjë me Serbinë dhe Kosovën, dy vende që kanë pasur marrëdhënie të ndërlikuara dhe armiqësore që kur Kosova u nda nga Serbia në vitin 2008 (situata u përkeqësua në 2023 dhe 2024).

Megjithatë, ato nuk janë në luftë të drejtpërdrejtë. Në fund të qershorit, Trump shkroi në “Truth”: “Serbia dhe Kosova ishin gati të kishin një luftë të madhe. Unë thashë, nëse e provoni këtë, nuk do të ketë tregti me Shtetet e Bashkuara. Dhe ata thanë, mirë, atëherë nuk do ta bëjmë”. Nuk është shumë e qartë se për çfarë lufte të madhe dhe për çfarë negociatash po i referohej Trump.

Në vitin 2020, gjatë mandatit të tij të parë, Trump favorizoi një marrëveshje për të normalizuar marrëdhëniet ekonomike midis dy vendeve, por ajo është shpërfillur kryesisht në vite që nga ajo kohë. Nuk dihet nëse ka pasur përpjekje më të fundit.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Donald Trump, paqebërësi i madh? appeared first on Gazeta Si.

– Kjo analizë është edhe kontribut i Agjencisë Telegrafike Shqiptare –

BRUKSEL, 21 gusht /ATSH-enr/ – Presidenti rus, Vladimir Putin dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy po i afrohen takimit të parë që nga fillimi i pushtimit të plotë të Rusisë tre vjet e gjysmë më parë, pas një fluksi diplomatik gjatë javës së fundit.

SHBA ka rënë gjithashtu dakord të ndihmojë aleatët evropianë të ofrojnë garanci sigurie për Ukrainën në rast se nënshkruhet një marrëveshje paqeje për t’i dhënë fund luftës së Rusisë, pas një takimi të një grupi udhëheqësish evropianë, të presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe Zelenskyt në Shtëpinë e Bardhë.

Zhvillimet janë mirëpritur nga udhëheqësit evropianë, të cilët e kanë mbështetur fuqimisht Ukrainën që nga shpërthimi i luftës.

“Pas tre vjet e gjysmë lufte, aktiviteti diplomatik po përshpejtohet dhe ka një vrull në rritje rreth ofrimit të garancive të sigurisë për Ukrainën, përfshirë marrëveshjen e Trump për të marrë pjesë në këtë përpjekje”, tha presidenti i Këshillit Evropian António Costa pas një samiti online të Këshillit Evropian.

Trump tha se foli në telefon me Putin të hënën dhe filloi të caktojë një takim midis tij dhe Zelenskyt. Do të jetë i pari që nga viti 2019.

“Pas këtij takimi, do të kemi një takim tripalësh, që do të jenë dy presidentët, plus unë”, tha Trump në një postim në Truth Social pas takimit në Shtëpinë e Bardhë me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë.

Ai shtoi se ky ishte “një hap shumë i mirë dhe i hershëm për një luftë që ka vazhduar për gati katër vjet”.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, tha të hënën se po zhvillohen diskutime mbi garancitë e sigurisë për Ukrainën, të ngjashme me ato që u ofrohen shteteve anëtare të NATO-s.

Të martën, Trump përjashtoi vendosjen e trupave amerikane në terren.

Si erdhëm deri këtu?

Trump dhe Putin mbajtën një samit me rrezik të lartë në Alaska të premten, me të dy udhëheqësit që i përshkruan bisedimet si produktive, por ofruan pak detaje se si t’i jepet fund luftës së Rusisë në Ukrainë.

Udhëheqësit evropianë dhe Ukraina u përjashtuan nga bisedimet dhe samiti u kritikua nga disa për shtrimin e qilimit të kuq për Putinin.

Ish-kreu i Konferencës së Sigurisë në Mynih, Wolfgang Ischinger, shkroi në X se “asnjë përparim i vërtetë – qartë 1:0 për Putinin – asnjë sanksion i ri. Për ukrainasit: asgjë. Për Evropën: thellësisht zhgënjyese”.

Analisti politik dhe ish-deputeti slloven, Klemen Groshelj vuri në dukje se ”Trump tha se SHBA do të jetë vetëm një ndërmjetëse në negociatat midis Moskës dhe Kievit dhe shpjegoi në një intervistë me Fox News pas takimit se Ukraina duhet të kuptojë se është e vogël dhe Rusia është e madhe.

“Duke vepruar kështu, ai dërgoi një mesazh shumë të qartë se SHBA nuk do të jetë ajo që do të mbrojë pozicionet e Ukrainës”, tha Groshelj.

Sipas një zyrtari të informuar mbi një telefonatë që Trump zhvilloi me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë ndërsa kthehej nga Alaska, udhëheqësi amerikan mbështeti një propozim të Putinit që Rusia të marrë kontrollin e plotë të dy rajoneve lindore të Ukrainës në këmbim të ngrirjes së vijës së frontit në dy të tjera.

Putin “de facto kërkon që Ukraina të largohet nga Donbasi”, një zonë që përbëhet nga rajonet Donetsk dhe Luhansk në Ukrainën lindore, të cilat Rusia aktualisht i kontrollon vetëm pjesërisht, tha burimi.

Në këmbim, forcat ruse do të ndalonin ofensivën e tyre në rajonin portual të Detit të Zi të Khersonit dhe Zaporizhias në Ukrainën jugore, ku qytetet kryesore janë ende nën kontrollin ukrainas.

Disa muaj pas pushtimit të plotë të Ukrainës, në shtator 2022, Rusia pretendoi se kishte aneksuar të katër rajonet ukrainase edhe pse trupat e saj ende nuk kontrollojnë plotësisht asnjërën prej tyre.

Zelensky pati një takim me Trump në Shtëpinë e Bardhë të hënën dhe më vonë atyre iu bashkuan Macron, Starmer, Merz, Ursula von der Leyen, Giorgia Meloni, Alexander Stubb dhe Rutte.

Mungesa e dukshme ishte kryeministri spanjoll Pedro Sanchez.

Kjo ka shkaktuar kritika nga opozita, duke akuzuar Sanchez se e ka ulur Spanjën në një pozicion më të ulët në BE pasi refuzoi të rriste shpenzimet e mbrojtjes së vendit në pesë  për qind të PBB-së së saj, në samitin e fundit të NATO-s.

Sanchez është në përputhje me konsensusin e BE-së për Ukrainën dhe ka këmbëngulur që Kievi duhet të përfshihet në çdo vendim për të ardhmen e saj. Ai gjithashtu ka nënvizuar urgjencën e një armëpushimi të menjëhershëm për të lehtësuar një paqe të drejtë dhe afatgjatë.

Përgjigja e Evropës dhe çfarë roli luajti ajo?

Kryeqytetet evropiane kanë bërë presion për të siguruar që pikëpamjet e tyre dhe të Kievit të mos përjashtohen nga dialogu SHBA-Rusi që mund të formësojë sigurinë afatgjatë të Evropës.

Udhëheqësit evropianë kanë kërkuar një armëpushim të menjëhershëm si një hap të parë drejt paqes, kanë kërkuar garanci të detyrueshme sigurie për Ukrainën dhe e kanë paralajmëruar Trumpin të mos i besojë shumë Putinit.

Çështja e një armëpushimi është një çështje ku SHBA-ja dhe Evropa mund të mos bien dakord. Trump nuk këmbëngul më për një të tillë dhe beson se një marrëveshje e plotë paqeje mund të arrihet pa të, ndërsa Merz nënvizoi rëndësinë e saj të hënën.

Makron ishte gjithashtu i kujdesshëm për mundësinë e përfundimit të dhunës si rezultat i një takimi të mundshëm Zelensky-Putin.

“Ne kemi presidentin amerikan dhe Ukrainën që duan paqe… Nuk jam i bindur për Putinin”, tha ai.

“Qëllimi i tij përfundimtar është të marrë sa më shumë territor të jetë e mundur, të dobësojë Ukrainën dhe të ketë një Ukrainë që nuk është e qëndrueshme më vete ose brenda sferës së ndikimit të Rusisë. Kjo është mjaft e qartë për të gjithë”, theksoi ai.

David Salvo, drejtor menaxhues i Aleancës për Sigurimin e Demokracisë në fondacionin gjerman ”Marshall”, tha se “ndërsa është pozitive që nuk pati nota mospajtuese midis Trump dhe Zelenskyy kur ata folën së bashku me shtypin nga Shtëpia e Bardhë tre ditë pas samitit të Alaskës, Trump bëri pak për të shpërndarë idenë se Shtetet e Bashkuara do të mbështesnin një marrëveshje gjithëpërfshirëse paqeje kryesisht sipas kushteve të Rusisë. Putin ende po vendos”.

Ekspertë të tjerë vunë re rikthimin e udhëheqësve evropianë në plan të parë.

“Në shkurt pati një pyetje nëse Evropa do të kishte një vend në tryezë . Takimet e djeshme tregojnë se Evropa në të vërtetë ka shumë vende në tryezë. Kjo ndryshon rrënjësisht natyrën e këtij negocimi. Një meritë për udhëheqësit evropianë për thyerjen e kodit që funksionon me Trumpin”, tha Mujtaba Rahman, drejtor menaxhues për Evropën në Grupin Eurasia, në një postim në X.

Evropa u bashkua në përqendrimin në paqe, por disa vende ndryshojnë

Pas videokonferencës së së dielës të të ashtuquajturit Koalicion i të Vullnetshëmve (një grup vendesh që koordinojnë mbështetjen ushtarake dhe ekonomike për Ukrainën), kryeministri bullgar Rosen Zhelyazkov tha në një postim në X se garancitë e sigurisë për Ukrainën duhet të përfshijnë mbështetje të qëndrueshme si nga Evropa ashtu edhe nga SHBA-ja. Sipas fjalëve të tij, takimi online ka nënvizuar detyrën themelore të ndalimit të vrasjeve dhe mbështetjes së një paqeje të qëndrueshme dhe të drejtë në Ukrainë bazuar në parimet e së drejtës ndërkombëtare.

I pyetur në lidhje me takimin e së premtes midis Trump dhe Putin dhe të ardhmen e luftës në Ukrainë, presidenti bullgar Rumen Radev u tha gazetarëve se takimi në Alaska rikthen dialogun dhe shpresën për paqe për të gjithë.

Qëndrimi i vendit kandidat për anëtarësim në BE, Shqipërisë, ndaj Ukrainës, është gjithashtu në përputhje me qëndrimet e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, ku Shqipëria është shtet anëtar.

Por, brenda Evropës, jo të gjithë udhëheqësit janë në të njëjtën linjë se si e shohin konfliktin.

Kryeministri sllovak Robert Fico, i cili është kritik i mbështetjes së BE-së për Ukrainën, tha se ”takimi midis Trump dhe Putin zyrtarisht nisi normalizimin e marrëdhënieve midis SHBA-së dhe Rusisë”. Sipas tij, rruga përpara nuk qëndron në “akuzimin” e udhëheqjes politike ruse ose në vendosjen e sanksioneve, por në dialogun konstruktiv.

Ai u kritikua nga opozita për këtë.

Hungaria është një tjetër zë kritik i dukshëm.

Para samitit të Alaskës, të gjitha shtetet anëtare të BE-së, përveç Hungarisë, nënshkruan një letër duke shprehur mbështetjen e tyre për iniciativën paqësore të Trump dhe paralajmëruan se janë ukrainasit ata që kanë “të drejtën të zgjedhin fatin e tyre” dhe të mbështesin sanksionet kundër Rusisë.

Çfarë ndodh më pas?

Javët e ardhshme do të jenë vendimtare në përcaktimin nëse shtytja e Trump për bisedime të drejtpërdrejta midis Zelenskyy dhe Putin çon në përparim të vërtetë apo thellon përçarjet ekzistuese.

Formati, vendndodhja dhe agjenda mbeten të pazgjidhura. Çdo bisedë ka të ngjarë të përballet me pengesa të menjëhershme, jo më pak këmbënguljen e Ukrainës se nuk do të lëshojë territor sovran dhe vendosmërinë e Putinit për të siguruar njohjen e fitimeve të Rusisë.

Për Evropën, sfida është të qëndrojë në një proces që po formësohet gjithnjë e më shumë nga Uashingtoni dhe Moska. Zyrtarët e BE-së po shtyjnë për garanci sigurie që shkojnë përtej fjalëve.

Aleatët e NATO-s mbeten të kujdesshëm se Trump mund ta shtyjë Kievin drejt një marrëveshjeje të favorshme për Moskën, me qëllim që të shpallë një fitore në politikën e jashtme.

Ndërkohë, luftimet vazhdojnë, ndërsa Rusia nisi një sulm të madh gjatë natës ndaj Ukrainës të hënën me dronë dhe raketa, ndërsa Ukraina goditi një rafineri nafte ruse në një sulm me dronë./  (Nga agjencitë AFP, ATSH, BTA, dpa, EFE, TASR dhe STA) a.jor.

The post ANALIZË – Evropa në mosmarrëveshje, ndërsa Trump kërkon bisedime ruso-ukrainase për paqe appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Nga Gazeta ‘Si’- Udhëheqësit europianë nuk besojnë se Vladimir Putin është i sinqertë në lidhje me një marrëveshje paqeje — kështu që strategjia e tyre është të bëjnë humor dhe të lavdërojnë Donald Trumpin derisa ai më në fund të arrijë në të njëjtin përfundim dhe të kuptojë se do të duhet të jetë më i ashpër me Kremlinin.

Pala europiane mendon se është një qasje fitimprurëse për të dyja palët. Ata do të jenë të kënaqur nëse do të provohet se gabohen nëse presidenti amerikan mund të negociojë një fund të luftës në Ukrainë me garanci kuptimplote sigurie, por plani kryesor i lojës ka të bëjë tërësisht me hedhjen poshtë të blofit të udhëheqësit rus dhe lobimin për sanksione më të ashpra.

Presidenti francez Emmanuel Macron, udhëheqësi botëror që bëri përpjekjet më të mëdha për të parandaluar luftën në Ukrainë përmes kontakteve diplomatike me Putinin, tani është më i zëshmi në deklaratën se presidenti rus nuk e merr seriozisht paqen dhe është ende i përkushtuar ndaj qëllimit të tij për të shkatërruar një Ukrainë të pavarur dhe demokratike.

“A mendoj se Presidenti Putin dëshiron paqe? Përgjigja është jo. Nëse doni bindjen time më të thellë: Jo. A mendoj se Presidenti Trump dëshiron paqe? Po”, tha Macron para se të nisej për në Uashington, ku iu bashkua bisedimeve të hënën .

“Nuk mendoj se Presidenti Putin dëshiron paqe. Mendoj se ai dëshiron kapitullimin e Ukrainës. Kjo është ajo që ai ka propozuar.”

Në fakt, larg nga ofrimi i ndonjë lëshimi për një marrëveshje paqeje, Putini thjesht po kërkon më shumë territor nga Kievi, duke përfshirë linjat kryesore mbrojtëse të Ukrainës që do t’i lejonin atij të sulmonte më thellë në vend. Ai gjithashtu po e refuzon kategorikisht praninë e forcave të NATO-s për të garantuar sigurinë e vendit pas luftës – një kusht thelbësor për Kievin.

Ndërsa përgatitjet janë duke u zhvilluar për një samit të mundshëm që përfshin Rusinë dhe Ukrainën , udhëheqës nga e gjithë Europa zhvilluan një sërë bisedimesh emergjente të martën për të peshuar përgjigjen e tyre dhe për të ndarë informacione nga diskutimet në Shtëpinë e Bardhë një ditë më parë.

Sipas pesë diplomatëve, të cilëve u është dhënë anonimiteti për të hedhur dritë mbi thirrjet delikate, presidentët, kryeministrat dhe ambasadorët ishin kryesisht të lidhur me Macronin. Ata shprehën skepticizëm të thellë se Kremlini do të negocionte me mirëbesim – por ishin optimistë se Uashingtoni do ta ndëshkonte Rusinë nëse Putini do të tregohej pengesa më e madhe për paqen.

“Është e qartë se nëse përfundojmë në një situatë ku Putini vërteton se nuk dëshiron t’i japë fund luftës, kjo do ta detyrojë Trumpin të veprojë dhe kjo forcon argumentin për sanksione”, tha një diplomat nga një vend i përfaqësuar në një seancë virtuale të Këshillit Europian të martën.

Europianët e shohin presionin e sanksioneve amerikane si thelbësor për procesin diplomatik dhe shumë argumentojnë se Putini u përpoq me forcë të angazhohej me Trumpin në Alaska vetëm pasi Uashingtoni vendosi tarifa të larta kundër Indisë për shkak të blerjes së naftës, e cila është thelbësore për ekonominë ruse. Hapi tjetër dramatik do të ishte përshkallëzimi i sanksioneve të ngjashme për të penguar tregtinë shumë të rëndësishme të Rusisë me Kinën.

Një diplomat i dytë konfirmoi se aleatët ishin të lumtur të mbështesnin iniciativën amerikane për të ndërmjetësuar një armëpushim, jo sepse mendonin domosdoshmërisht se do të funksiononte, por “sepse do të ishte një provë e qartë e qëllimeve ruse”. Një i tretë tha se garancitë e sigurisë që po zhvillohen do ta ndihmonin Ukrainën “të negocionte nga një pozicion force”.

Kjo ndodhi vetëm disa ditë pasi udhëheqësi amerikan priti Putinin për bisedime në Alaska dhe pretendoi se kishte bërë përparim në “shumë pika”.

 “Ky është një ushtrim i vazhdueshëm menaxhimi i Trump për të gjithë – përfshirë Putinin, meqë ra fjala”, tha për POLITICO Fiona Hill, një ish-këshilltare e republikanit në mandatin e tij të parë presidencial dhe tani një bashkëpunëtore e lartë në Institutin Brookings.

“Por mendoj se ata bënë një punë aq të mirë sa mund të pritej të hënën.” Sipas saj, më e mira që mund të shpresohej nga samiti i Alaskës ishte “diçka me të cilën mund të punonin – dhe duket sikur kishte diçka, edhe pse optika ishte e tmerrshme”.

Partnerët perëndimorë e kanë lëvduar pa masë Trumpin — duke e falënderuar për organizimin e bisedimeve — dhe kanë shprehur lehtësim të vërtetë pasi ai duket se dha siguri të konsiderueshme se vendi do të luante një rol në garancitë e sigurisë për Ukrainën si pjesë e një marrëveshjeje paqeje. Megjithatë, pas dyerve të mbyllura, ata janë më të përqendruar në nxitjen e kufizimeve të reja dhe të ashpra ekonomike nëse dhe kur Moska refuzon t’i japë fund pushtimit të saj.

“Të gjithë po i kalojnë të gjitha hapat”, tha një diplomat i katërt i BE-së. “Por nuk e dimë se cili është qëllimi përfundimtar i Putinit. Çfarë do ta motivojë Putinin të bëjë lëshime? Nuk e di.”

Përgjigja e Kremlinit ndaj raundit të ardhshëm të diplomacisë ka qenë e paqartë. Duke luajtur me kohë, Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov tha se  Moska nuk po i refuzonte bisedimet  me Ukrainën – por këmbënguli se çdo samit do të duhej të përgatitej “hap pas hapi, gradualisht, duke filluar nga niveli i ekspertëve dhe më pas duke kaluar nëpër të gjitha fazat e nevojshme”.

Putin madje sugjeroi në mënyrë disi të padobishme një samit në Rusi – një ide që u hodh poshtë menjëherë.

Një zyrtar gjerman tha se kjo lëkundje po bëhej një provë e konsiderueshme e seriozitetit rus.

“Rusia pranoi të organizojë ose të marrë pjesë në një samit dypalësh me Zelenskyy-n… Ndërkohë, e marr vesh nga [media]… se pala ruse tani e interpreton këtë ndryshe”, tha zyrtari.

Nga ana europiane, diplomacia tani po ecën me shpejtësi. BE-ja mbajti një takim të jashtëzakonshëm të ambasadorëve deri në orën 2 të mëngjesit të martën përpara thirrjes së udhëheqësve dhe një videokonference të veçantë me “koalicionin informal të të vullnetshmëve”, i cili përfshin vende jo-anëtare të BE-së si Turqia dhe Kanadaja.

Kjo vjen pikërisht në kohën kur pritet një takim i shefave të ushtrive këtë javë në Uashington për të diskutuar garancitë konkrete të sigurisë për Ukrainën.

Ministrat e mbrojtjes dhe të punëve të jashtme të BE-së do të takohen gjithashtu jozyrtarisht javën e ardhshme, ndërsa rriten pritshmëritë se një propozim konkret për paqe mund të jetë gati për t’u paraqitur Zelenskyy-t dhe Putinit brenda rreth një jave.

Trump ka lënë të kuptohet se fuqia ajrore amerikane mund të përdoret në Ukrainë , ndërsa vendet europiane mund të dërgojnë trupa për të mbrojtur vendin – të gjitha këto rezultate do të bien ndesh me ambiciet e Rusisë për të pushtuar më shumë territor.

Por, ndërsa vendet perëndimore janë gjithnjë e më të sigurta se mund të bashkëpunojnë me Trumpin dhe të ruajnë një front të bashkuar, ato janë detyruar gjithashtu të përshtasin vijat e tyre të kuqe për t’iu përshtatur atij. Pas bisedimeve në Uashington, BE-ja të hënën duket se e zbuti kërkesën e saj që Rusia të pranojë një armëpushim përpara se të fillojnë negociatat.

“Kishte njëfarë shprese se Trump mund të ndryshonte mendje për çështjen e armëpushimit. Kjo nuk ndodhi”, tha një diplomat i pestë, duke shprehur shqetësim për ndryshimin në qëndrime. “Por në përgjithësi ishte ende një hap i mirë drejt paqes.”

Megjithatë, më e rëndësishmja është se edhe vetë Trump tani e pranon publikisht se Putini mund të mos jetë duke negociuar me mirëbesim.

“Do të mësojmë rreth Presidentit Putin në dy javët e ardhshme… Është e mundur që ai të mos dëshirojë të bëjë një marrëveshje”, tha presidenti amerikan për Fox News.

“Shpresoj që Presidenti Putin do të jetë mirë, dhe nëse nuk është, do të jetë një situatë e vështirë.”

Burimi: Politico/Përshtati Gazeta Si

The post Europa është skeptike për bisedimet e paqes të Trumpit appeared first on Gazeta Si.

Në Shtëpinë e Bardhë janë arritur disa përparime, ndonëse akoma nuk mund të flitet për arritjen e armëpushimit dhe paqes në Ukrainë. Tani Putini duhet të deklarohet nëse është për paqe apo vazhdimin e luftimeve dhe nëse është i gatshëm për bisedimet me Ukrainën. Kështu u shprehën shumica e pjesëmarrësve të takimeve me presidentin Donald Trump.

Presidenti Trump priti në Shtëpinë e Bardhë me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelenski, i cili ishte e shoqëruar edhe nga presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, si dhe krerët e Gjermanisë, Francës, Britanisë së Madhe, Italisë  dhe Finlandës.

Përshëndetjet e përzemërta

Takimet në Shtëpinë e Bardhë ishin shumë më miqësore sesa herën e kaluar, kur Trumpi pak a shumë largoi Zelenskin nga Shtëpia e Bardhë. Trump në fillim vlerësoi kostumin e thjeshtë të zi të Zelenskit e më pas filluan bisedimet më serioze dhe paraqitja konstruktive dhe shumë e kujdesshme para gazetarëve.

Merz: Asnjë bisedë për lëshimet territoriale

Atmosfera ishte e mirë por progresi në përmbajtje duket i kufizuar. Pjesëmarrësit diskutuan shumë çështje të ndryshme, kritike. Sipas vëzhguesve, Trump dhe Zelenskyy thuhet se kanë shqyrtuar edhe hartat, ndoshta për të diskutuar vijën e frontit. Megjithatë, sipas Kancelarit Merz, lëshimet territoriale nuk u diskutuan si temë e veçantë.

Lëshimet nuk duhet t’i imponohen në asnjë rrethanë Ukrainës, theksoi ai në një konferencë për shtyp më vonë. Territori i pretenduar nga Rusia është afërsisht sa madhësia e Floridës, krahasoi kreu i qeverisë gjermane, për të ilustruar gjendjen.

Garancitë e sigurisë janë thelbësore

Një temë qendrore ishin të ashtuquajturat garanci sigurie. Këto mund të jenë të ngjashme me klauzolën e ndihmës së ndërsjellë të Nenit 5 të NATO-s, që nënkupton ndërhyrjen e të gjitha shteteve anëtare në rast të ndonjë sulmi nga jashtë.

Garancitë janë thelbësore për Zelenskin dhe duhet të jenë të besueshme për të penguar Moskën nga sulme të mëtejshme pas një marrëveshjeje të mundshme.

Presidenti amerikan Trump tha se Amerika mund të jetë pjesëmarrëse në këto garanca, që ishte shumë me rëndësi. Por këtu nuk ka ndonjë përparim shumë konkret. Trump heksoi se evropianët janë në vijën e parë, por amerikanët do t’i mbështesnin ata.

Evropianët e shohin këtë si një hap të rëndësishëm në drejtimin e duhur. Kancelari Merz e mirëpriti këtë.

Presidenti finlandez Stubb tha gjithashtu solli progresin më të madh në tre vjetët e fundit.

Armëpushimi

Ndërsa presidenti i Ukrainës – i mbështetur nga partnerët e tij evropianë – vazhdon të bëjë thirrje për armëpushim, Trump deri më tani i është përmbajtur. Ai thotë se marrëveshja mund të arrihet edhe pa armëpushim paraprak.

“Ne mund të punojmë për një marrëveshje ndërsa luftimet vazhdojnë”, tha ai, që është në përputhje me qëndrimin e Kremlinit dhe është i papranueshëm për evropianët. Merz e tha hapur këtë edhe para takimit me dyer të mbyllura, që ishte momenti i vetëm kur Trump shkëmbeu mendime të kundërta me ndonjë nga pjesëmarrësit, por me tone të pranueshme për të dy palët.

Trumpi telefonoi me Putinin

Pas bisedimeve me dyer të mbyllura, Trumpi ndërpreu takimin në një moment dhe bisedoi me presidentin rus Vladimir Putin në telefon. Nuk dihet nëse kjo telefonatë ishte e paracaktuar apo ishte vërtet spontane. Megjithatë, Trump deshi të diskutojë edhe me Putinin përparimet e arritura me Zelenskin dhe evropianët.

“Në përfundim të takimit, e telefonova presidentin Putin dhe fillova përgatitjet për një takim midis presidentit Putin dhe presidentit Zelenski në një vend që do të përcaktohet më vonë”, tha Trump.

Nëse ky mund të jetë hapi tjetër mbetet për t’u parë në ditët në vijim. “Kam konfirmuar – dhe të gjithë udhëheqësit evropianë më kanë mbështetur – se jemi gati për një takim dypalësh me Putinin”, tha Zelenski, pas takimit në Shtëpinë e Bardhë.

Sidoqoftë, evropianët vazhdojnë të qëndrojnë fort pranë Zelenskit dhe duan që ai të përgatitet sa më mirë për një takim të mundshëm trepalësh. .

Merz, Macron dhe të tjerët duket se kanë arritur edhe një qëllim me rëndësi dhe për Ukrainën: Ata kundërshtuan imazhet e dyshimta të Trump dhe Putin në Alaska – me një paraqitje të përgatitur mirë dhe në dukje unike në Uashington./ DW

Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti Donald Trump e qortoi Presidentin Volodymyr Zelensky në Zyrën Ovale.

Ai i lejoi Pentagonit dy herë të ndalonte dërgesat ushtarake të paracaktuara në Ukrainë. Ai premtoi se kur të mbarojë pjesa aktuale e armatimeve, nuk do të ketë më.

Ai ka shkurtuar ose kërcënuar të shkurtojë fondet amerikane që më parë mbështesnin median dhe opozitën e pavarur në gjuhën ruse. Administrata e tij po lehtëson ngadalë dhe në heshtje sanksionet ndaj Rusisë, duke i dhënë fund “sanksioneve bazë dhe veprimeve të kontrollit të eksportit që kishin ruajtur dhe rritur presionin e SHBA-së”, sipas një raporti të pakicës në Senat .

“Çdo muaj që ai ka kaluar në detyrë pa ndërmarrë veprime ka forcuar dorën e Putinit, ka dobësuar tonën dhe ka minuar përpjekjet e vetë Ukrainës për t’i dhënë fund luftës”, shkruan senatorët Jeanne Shaheen dhe Elizabeth Ëarren në një deklaratë të përbashkët.

Shumë nga këto ndryshime kanë kaluar pothuajse pa u vënë re në Shtetet e Bashkuara. Por ato janë të njohura gjerësisht në Rusi. Sulmet e administratës ndaj Zelensky-t, evropianëve dhe Zërit të Amerikës janë festuar në televizionin rus.

Sigurisht, Vladimir Putin e di për heqjen e ngadaltë të sanksioneve. Si rezultat, presidenti rus ka bërë qartë një llogaritje: Trump, për të përdorur gjuhën që dikur i hodhi Zelensky-t, nuk ka karta.

Trump thotë se dëshiron t’i japë fund luftës në Ukrainë, dhe ndonjëherë thotë gjithashtu se është i zemëruar që Putini nuk e bën këtë. Por nëse SHBA-të nuk janë të gatshme të përdorin asnjë mjet ekonomik, ushtarak apo politik për të ndihmuar Ukrainën, nëse Trump nuk do të ushtrojë ndonjë presion diplomatik mbi Putinin ose ndonjë sanksion të ri mbi burimet ruse, atëherë dëshira e dashur e presidentit amerikan për t’u parë si një paqebërës mund të injorohet në mënyrë të sigurt.

Nuk është çudi që të gjitha afatet e negociatave të Trump për Rusinë kanë kaluar, pa asnjë efekt, dhe nuk është çudi që ftesa për në Anchorage nuk dha asnjë rezultat.

Nuk ka shumë për të thënë tjetër për takimin Trump-Putin në Alaska, përveçse të vëzhgojmë elementët e ndërthurur të tragjedisë dhe farsës. Ishte e turpshme për amerikanët të mirëprisnin një kriminel lufte famëkeq të kërkuar në territorin e tyre. Ishte poshtëruese të shihje një president amerikan të sillej si një qenush i lumtur kur takohej me diktatorin e një shteti shumë më të varfër, shumë më pak të rëndësishëm, duke e trajtuar atë si një epror.

Është torturuese të imagjinosh se sa keq e keqkuptoi i dërguari diplomatik i Trump, Steve Witkoff, një amator i paarsyeshëm, takimin e tij të fundit me Putinin në Moskë nëse mendonte se samiti i Alaskës do të ishte i suksesshëm.

Është e tmerrshme që Trump tani thotë se nuk dëshiron të shtyjë për një armëpushim, por përkundrazi për negociata paqeje, sepse formula e fundit i jep Putinit kohë të vazhdojë të vrasë ukrainas.

Është e çuditshme që raportet ruse të takimit u përqendruan në bashkëpunimin në biznes. “Partneriteti ruso-amerikan i biznesit dhe investimeve ka potencial të madh”, tha Putin sot .

Vlerësoj që shumë ukrainas, europianë dhe sigurisht amerikanë janë të lehtësuar që Trump nuk njoftoi diçka më të keqe.

Ai nuk bëri thirrje për kapitullimin e Ukrainës, apo që Ukraina të lëshojë territor. Nëse nuk ka protokolle sekrete, ndoshta disa marrëveshje biznesi, për të cilat ende nuk kemi mësuar, Anchorage ndoshta nuk do të mbahet mend si një nga vendet e krimit në histori, një Konferencë e re e Mynihut apo një Pakt Molotov-Ribbentrop.

Por ky është një standard shumë i ulët për t’u arritur.

Mënyra më e mirë për ta kuptuar Anchorage nuk është si fillimi i diçkaje të re, por si kulmi i një procesi më të gjatë. Ndërsa SHBA-të çmontojnë mjetet e tyre të politikës së jashtme, ndërsa kjo administratë shkarkon njerëzit që dinë t’i përdorin ato, aftësia për të vepruar me çdo shkathtësi do të zvogëlohet. Nga Departamenti i Thesarit te Agjencia Amerikane për Median Globale, nga Departamenti i Shtetit te Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare, agjenci pas agjencie po minohet, qëllimisht ose aksidentalisht, nga të emëruar politikë që janë të pakualifikuar, të pamëshirshëm ose armiqësorë ndaj misionit të tyre.

SHBA-të nuk kanë karta sepse kanë dorëzuar. Nëse do t’i luajë përsëri, do të na duhet t’i fitojë përsëri: Të armatosë Ukrainën, të zgjerojë sanksionet, të ndalojë fluturimet vdekjeprurëse të dronëve, të shkatërrojë ekonominë ruse dhe të fitojë luftën. Atëherë do të ketë paqe.

Burimi: The Atlantic/Përshtati Gazeta Si

The post Trump i ka harxhuar të gjithë kartat e lojës! appeared first on Gazeta Si.

Nga Federico Rampini* – Shumë zhurmë për asgjë? Në shikim të parë, samiti “historik” i Anchorage ka gjeneruar propagandë, efekte që rrisin imazhin, komunikim, buzëqeshje miqësore dhe të kuptueshme, si dhe lajka.

Por përveç legjitimitetit të Putinit, nuk ka asnjë marrëveshje të saktë dhe të detajuar.

As fjala “armëpushim” nuk u citua. Vetë Trump pranoi se ende nuk është arritur një marrëveshje, por është bërë “progres”.

Nëse ekziston një draft marrëveshjeje, një kuptim i përkohshëm, përmbajtja e saj mbetet e panjohur pas konferencës shumë të shkurtër përfundimtare për shtyp – pa pyetje nga gazetarët.

Në këtë mungesë totale detajesh, nëse jemi optimistë, ka një anë pozitive. Më lakonik nga të dy ishte Trump, zakonisht arrogant.

Amerikani e justifikoi shkurtësinë dhe diskrecionin e tij (vërtet të pazakontë) duke thënë se duhej të bënte “thirrje ndërkombëtare”: me evropianët dhe me Zelenskin.

Nëse është vërtet kështu, duket si një gjest respekti, dhe gjithashtu në përputhje me atë që ai vetë premtoi pas videokonferencës së së mërkurës me disa udhëheqës të BE-së dhe ukrainasin. A është “topi” në fushën e tyre?

Nëse është kështu, do të ishim dëshmitarë të lajmeve pozitive, pothuajse sensacionale: kthimin në një ritual diplomatik mjaft tradicional, dëshirën për të mos anashkaluar aleatët dhe për të mos e paraqitur një vend që ka qenë viktimë e agresionit me një fakt të kryer.

Ndoshta do të mësojmë më shumë në orët e ardhshme, veçanërisht ndërsa këto telefonata zhvillohen.

Nëse është kështu, përshtypja e parë duket se rreziku është shmangur. Një konferencë për shtyp me pyetje dhe përgjigje mund ta kishte përfshirë Trumpin në përleshjen e zakonshme me gazetarët: dihet si fillon, nuk dihet se ku mund të çojë.

 Shumë detaje rreth asaj që kishin thënë të dy mund ta kishin lënë Ukrainën dhe Evropën me ndjesinë e pakëndshme të “pranimit ose lënies”.

Përndryshe, të gjithë pamë një Putin të mburrur (ai madje e mbylli takimin duke folur në anglisht: “Herën tjetër në Moskë”).

Që ky udhëtim në tokën amerikane ishte një sukses për të, ishte e pamohueshme që në fillim.

Ai e nënvizoi këtë duke kujtuar se e kishte qortuar Joe Bidenin për “gabimin e madh” të dëshirës për ta izoluar atë.

Putini filloi me një kujtim historik, një homazh të gjallë për aleancën SHBA-Sovjetike që fitoi Luftën e Dytë Botërore.

Ai e paraqiti takimin në Alaska si fillimin e një faze të re bashkëpunimi midis dy superfuqive (biznesi, Arktiku, hapësira).

Lidhur me Ukrainën, Putin theksoi se “situata aktuale” rrjedh nga një kërcënim për sigurinë e Rusisë.

Ai shpresonte që evropianët “nuk do ta minonin zgjidhjen me manovra prapa skenave”, por ai vetë nuk u ndal kurrë te meritat e asaj që mund të ishte një marrëveshje.

Putin as nuk njoftoi dhe as nuk la të kuptohej në mënyrë të paqartë për ndërprerjen e luftimeve.

Ai theksoi se “shkaqet themelore” – domethënë, kërcënimi i supozuar për sigurinë ruse – duhet të adresohen në mënyrë që të arrihet një zgjidhje e qëndrueshme.

Ai pranoi se Ukraina “natyrshëm” gjithashtu ka të drejtë për garanci për sigurinë e saj, një shprehje mjaft e re për të: por përpara se të përmbahet te këto fjalë, do të jetë e nevojshme të dihet se çfarë lloj sigurie është i gatshëm të pranojë (një ushtri e fortë ukrainase e mbështetur nga furnizime të vazhdueshme me armë perëndimore? Një prani trupash të huaja? Pranimi i Kievit në BE? Asnjë nga të mësipërmet?)

Duke u kthyer te Trump, i vetmi gabim i vërtetë në fjalimin e tij të shkurtër ishte kur u kthye për të larë hesapet me opozitën demokrate dhe median për “Russiagate”, skandalin që nxiti një përpjekje për shkarkim gjatë mandatit të tij të parë.

Ai sigurisht që mund ta kishte shmangur atë; tani është diçka e harruar (është e qartë se teoria e konspiracionit rreth manovrave ruse që favorizuan fitoren e Trump ndaj Hillary Clinton në 2016 nuk kishte substancë).

Përdorimi i audiencave ndërkombëtare për përfitime politike të brendshme është një nga gabimet e tij të shpeshta në stil.

Lidhur me çështjen vërtet të rëndësishme të Ukrainës, ai e kufizoi veten duke thënë se “kanë mbetur disa çështje për t’u zgjidhur”.

Ndoshta, për një herë, nëse e mban fjalën e tij, qeveritë evropiane dhe ukrainase do ta dinë se çfarë po ndodh para medias.

Kjo do të ishte e drejtë, duhet shpresuar. Përveç nëse Moska fillon ndonjë lloj loje “rrjedhjeje informacioni”.

Pjesa tjetër e paraqitjes u shënua nga gjeste dhe rituale midis dy udhëheqësve që shumë i konsideruan tepër miqësore.

Nuk është sekret se ekziston një tërheqje midis të dyve. Gjëja e rëndësishme është që kjo të mos shndërrohet në një pakt të lig në dëm të të tjerëve. Është shumë herët për ta thënë.

Burimi: “Corriere della Sera”

The post Shumë zhurmë për asgjë? Pse ‘topi’ tani është në fushën e Europës dhe Zelenskit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Nuk ka gjasa që Alaska të ketë qenë në kartat e bingos së njerëzve si vendi i një samiti kyç midis udhëheqësve të Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë.

Megjithatë, ja ku jemi dhe shteti më i madh dhe më i largët i Amerikës është vendi ku presidentët Donald Trump dhe Vladimir Putin tani janë gati të takohen për një nga takimet me potencialin më të rëndësishëm të presidencave të tyre.

Kjo është sigurisht pikëpamja nga Moska, ku propagandistët pro-Kremlin janë tashmë të mbushur me pritshmëri për përfitimet që do të sjellë ky takim shumë i pritur ballë për ballë.

Ose, më konkretisht, do t’i japë rezultate Putinit.

Së pari, fakti që po mbahet një samit me presidentin e SHBA-së është një fitore e madhe për Kremlinin.

“Askush nuk po flet më për izolimin ndërkombëtar të Rusisë, apo për humbjen tonë strategjike”, shkroi Alexander Kots, një bloger i shquar ushtarak pro-Kremlinit në kanalin e tij të njohur në mediat sociale. Ai shtoi se takimi i Alaskës kishte “çdo shans për t’u bërë historik”.

Ai mund të ketë të drejtë. Një samit presidencial i lejon Putinit të shihet përsëri në tryezën e lartë të diplomacisë ndërkombëtare, ndërkohë që i përçmon kritikët dhe kombet që duan që ai të shmanget, nëse jo të arrestohet, me akuzat për krime lufte në Ukrainë.

Dhe një samit në shtetin amerikan të Alaskës, nga të gjitha vendet, është një “mish i kuq” për nacionalistët rusë të ringjallur, të cilët ende mburren se territori është me të drejtë i tyre.

Pikërisht matanë Ngushticës së Beringut nga rajoni i Çukotkës në Lindjen e Largët Ruse, Alaska dikur ishte një pronë e largët e Perandorisë Ruse përpara se t’i shitej Shteteve të Bashkuara në vitin 1867 për atë që, edhe atëherë, ishte një shumë e vogël prej 7.2 milionë dollarësh.

Ideja se Moska arriti një marrëveshje të papërshtatshme ende ekziston dhe një vizitë në “Alaskën tonë”, siç e quajti një prezantues i shquar i televizionit shtetëror rus, forcon kredencialet nacionaliste të Putinit.

Videoklipet e Trump duke folur gabim në një konferencë për shtyp në Shtëpinë e Bardhë përpara samitit, duke thënë se po shkonte në “Rusi” për të takuar Putinin, janë bërë gjithashtu trend në mediat sociale ruse me mbishkrime që thonë se presidenti amerikan më në fund “e kishte pranuar se është e jona”.

Megjithatë, për pjesën tjetër të botës, fokusi i vetëm i këtij samiti presidencial është lufta në Ukrainë dhe nëse Rusia është e përgatitur të bëjë ndonjë lëshim për t’i dhënë fund asaj. Shtëpia e Bardhë ka thënë se Trump pret të përqendrohet drejtpërdrejt në përfundimin e luftës në Ukrainë, duke lënë çështje të tjera që Moska ka thënë se mund të jenë në diskutim për një herë tjetër.

Të mërkurën, Trump premtoi “pasoja shumë të rënda” nëse Putin nuk pranon t’i japë fund luftës së tij, pas një telefonate me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe udhëheqësit evropianë.

Por deri më tani ka pasur pak shenja kompromisi të vërtetë nga Kremlini, i cili e konsideron veten si një person që ka epërsi në fushën e betejës së ashpër ukrainase.

Vetëm muajin e kaluar, në një telefonatë me Trumpin, Putin thuhet se përsëriti se Rusia do të “vazhdojë të ndjekë qëllimet e saj për të adresuar shkaqet rrënjësore” të konfliktit në Ukrainë – këto “shkaqe rrënjësore” më parë kishin përfshirë ankesa të hershme ruse që përfshijnë ekzistencën e Ukrainës si shtet sovran dhe zgjerimin e NATO-s drejt lindjes që nga fundi i Luftës së Ftohtë. Të mërkurën, një zëdhënës i ministrisë së jashtme ruse tha se qëndrimi i vendit ndaj Ukrainës ishte “i pandryshuar”, raportuan mediat shtetërore.

Më shumë gjasa, Putini po mendon për diçka tjetër.

Janë zbuluar detaje të një oferte ruse për paqe që thuhet se i është bërë të dërguarit presidencial të SHBA-së, Steve Ëitkoff, përpara se të organizohej me nxitim samiti i Alaskës. Në thelb, propozimet përfshijnë dorëzimin e territorit nga Kievi në rajonin Donbas të Ukrainës lindore, në këmbim të një armëpushimi, një ide që udhëheqja ukrainase e ka përjashtuar me vendosmëri.

“Nuk do ta dorëzoj vendin tim sepse nuk kam të drejtë ta bëj këtë”, tha Zelensky përpara samitit, në të cilin nuk ishte ftuar. “Nëse largohemi sot nga Donbasi, fortifikimet tona, terreni ynë, lartësitë që kontrollojmë, padyshim që do të hapim një urë për përgatitjen e një ofensive ruse.”

Por Trump, i cili pritet ta diskutojë idenë me Putinin në Alaska, duket se i pëlqen tingulli i një marrëveshjeje tokë-për-paqe, madje edhe një marrëveshje kaq e pakëndshme për Ukrainën dhe partnerët e saj europianë.

Ky ndryshim i qartë opinionesh përfaqëson një mundësi për Putinin që t’i portretizojë ukrainasit dhe europianët – jo Rusinë – si pengesën e vërtetë për paqen, duke minuar potencialisht mbështetjen tashmë të dobët të Trumpit për përpjekjet e luftës në Ukrainë.

Trump e ka humbur durimin me Zelenskyn më parë, siç do ta ketë vënë re Kremlini, dhe mund ta bëjë këtë përsëri. Nëse ai do të ndërpriste ndihmën e mbetur ushtarake amerikane dhe ndarjen e inteligjencës me Kievin, Ukraina do të kishte vështirësi të vazhdonte luftën e saj edhe me mbështetjen e përforcuar europiane.

Përpara samitit, Shtëpia e Bardhë dukej se minimizoi pritjet për një marrëveshje paqeje, duke e karakterizuar takimin me rreziqe të larta si një “ushtrim dëgjimi”.

Kjo mund t’i përshtatet Putinit fare mirë.

Në fund të fundit, sipas Shtëpisë së Bardhë, ishte Kremlini ai që kërkoi samitin – ndoshta si një mënyrë për të shmangur kërcënimin e tarifave dhe sanksioneve dytësore të SHBA-së që Trump tha se do të hynin në fuqi javën e kaluar. Vazhdimi i bisedave të Trump mund të jetë një mënyrë efektive për ta shtyrë atë afat për një kohë të pacaktuar.

Në një kuptim më të gjerë, Putini sheh një mundësi unike me Trumpin për të rivendosur në themel marrëdhëniet me Uashingtonin dhe për të ndarë lidhjet ruse me SHBA-në nga fati i Ukrainës, një skenar që do të ndante edhe aleatët perëndimorë.

Për muaj të tërë, zyrtarët e Kremlinit kanë folur për mundësitë e bashkëpunimit ekonomik, teknologjik dhe hapësinor me SHBA-në, si dhe për marrëveshje fitimprurëse mbi infrastrukturën dhe energjinë në Arktik dhe gjetkë.

Fakti që i dërguari më i lartë ekonomik i Kremlinit, Kirill Dmitriev – një bashkëbisedues kyç me administratën Trump – është pjesë e delegacionit rus në Alaska sugjeron se në axhendë do të jenë më shumë diskutime për arritjen e marrëveshjeve SHBA-Rusi.

Dhe, nëse Putini ia del mbanë në këtë samit, “çështja e Ukrainës” mund të mbetet vetëm një nga shumë pikat e diskutimit midis udhëheqësve të fuqishëm të dy fuqive të mëdha – dhe as më urgjentja.

Marrë nga CNN

The post Çfarë dëshiron vërtet Putini nga Trumpi (nuk është paqja në Ukrainë) appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – “Që nga viti 1991, Rusia ka qenë duke i shkëputur pjesë toke fqinjëve të saj si një kasap: Transnistria nga Moldavia në vitin 1992, Abkhazia dhe Osetia e Jugut nga Gjeorgjia në vitin 2008, Donbasi dhe Krimea nga Ukraina në vitin 2014 dhe pastaj përsëri në vitin 2022. Por këtë herë do të jetë ndryshe”.

Këto janë fjalët e një ish-oficeri ukrainas, tani analist ushtarak dhe krijuesi i një llogarie në platformën “X” nën emrin Tatarigami UA, një nga më të ndjekurat nga ata që janë të interesuar në konfliktin ruso-ukrainas.

Pak ekspertë ushtarakë besojnë se një marrëveshje që do të çonte në transferimin e Donjeckut në Moskë dhe në ngrirjen e vijës së frontit pa një kundërargument të fortë për Kievin, është e besueshme.

Sa i përket Donbasit, arsyet, nga pikëpamja e Kievit, janë me radhë, politike, ushtarake dhe ekonomike.

Moska dhe Kievi kanë luftuar për këtë territor për 11 vjet. Mijëra të rinj ukrainas kanë vdekur duke mbrojtur Lindjen dhe pjesa më e madhe e komandës aktuale ushtarake është stërvitur në llogore përgjatë brezit nga Slovyansk, në Kostyantynivka, duke kaluar nëpër Kramatorsk dhe Druzhkivka.

“Edhe nëse Zelenski jep urdhrin për tërheqje, mbetet për t’u parë nëse ushtria do t’i bindet”, komenton Tatarigami.

Rusisht-folës, djepi i Ortodoksisë besnike ndaj Moskës, për nacionalistët e Kievit, Donjecku përfaqëson bastionin e revolucionit në sheshin “Maidan”, porta për në Evropë dhe krahu i vërtetë lindor i NATO-s, atë që tërhoqi vëmendjen e Uashingtonit në vitin 2014, kur vendosi të investonte në trajnimin e shërbimeve ushtarake dhe të inteligjencës ukrainase.

Humbja e tij do të thoshte gjithashtu dorëzimi i qindra kilometrave llogore dhe vija të fortifikuara, gjë që do ta bënte shumë të lehtë për Putinin të zbatonte premtimin e tij të kahershëm: të përfundonte punën dhe të hynte edhe në rajonin e Dnipropetrovskit.

Linja hekurudhore që lidh Pokrovskun, Kramatorskun dhe Kostyantynivkën, do të bëhej trampolina e përsosur për lëvizjen e njerëzve dhe pajisjeve dhe nisjen e një sulmi ndaj Dnipros, selisë së fuqisë financiare të Ukrainës – një objektiv që ushtria deri më tani nuk ka arritur ta marrë.

Donbasi, me pellgun e tij mineral, është rezerva më e madhe në Evropë e manganit dhe titanit, uraniumit, grafitit dhe kaolinës.

Të njëjtat metale të rralla që mbështesin industrinë e së ardhmes, teknologjinë e lartë dhe ekonominë e gjelbër.

Dhe të njëjtat leva që Kievi përdori për të mbajtur Uashingtonin në anën e tij, edhe kur Shtëpia e Bardhë u lëkund.

Humbja e rajonit të Khersonit, edhe pse vetëm pjesa e pushtuar tashmë nga rusët, do të thoshte mbyllja përfundimtare e derës për Krimenë dhe heqja dorë nga një pjesë e konsiderueshme e bukës që ka qenë gjithmonë forca ekonomike e Ukrainës jugore. Me një faktor rëndues: humbja e luftës së ujit.

Nëse Donbasi është pellgu i minierave “par excellence”, Kherson, me grykëderdhjen e tij në lumin Dnipro, është pellgu më i rëndësishëm hidroelektrik i vendit.

Mjafton të thuhet se shembja e hidrocentralit Kakhovka në vitin 2024 la në mënyrë efektive 94% të sistemeve të ujitjes në Kherson, 74% në Zaporizhzhia dhe 30% në rajonin e Dnipropetrovsk pa ujë.

Dhe së fundmi, siç vëren Henry Sokolski, drejtor ekzekutiv i Qendrës së Edukimit për Politikat e Mospërhapjes në Arlington, në të gjitha propozimet e paqes të bëra publike nga Shtetet e Bashkuara, Rusia, Evropa dhe Ukraina, një element gjithmonë bie në sy: rihapja e termocentralit bërthamor të dëmtuar Zaporizhzhia – më i madhi në Evropë – me gjashtë reaktorët e tij, tani nën kontrollin rus.

Në pamje të parë, dikush mund të mendojë se lënia e menaxhimit të tij në dorë të Moskës mund ta dëmtojë seriozisht Kievin.

Por çështja është më e ndërlikuar. Para luftës, termocentrali ndihmonte në furnizimin me energji të rrjetit elektrik ukrainas dhe eksportonte energji të tepërt në Evropë. Tani linjat e transmetimit duhet të rindërtohen dhe termocentrali të pastrohet nga minat.

Pyetja është: kush do të paguajë për të gjithë këtë punë? Asetet ruse të sekuestruara apo fondet nga Banka Evropiane për Rindërtim?

Sidoqoftë, thekson Sokolski, nëse Ukraina, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Rusia e kanë bërë rinovimin dhe menaxhimin e termocentralit një kusht, pa përgjigje të qarta, rilindja e Zaporizhias mund të bëhet më shumë një pengesë, sesa një katalizator për paqen.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Tokat e rralla, uji dhe infrastruktura, ‘thesaret’ që Ukraina rrezikon t’ia lëshojë Rusisë appeared first on Gazeta Si.

Një studim i fundit zbuloi se gratë përjetojnë dy herë më shumë stres nga bashkëshortët sesa nga fëmijët. Pjesëmarrëset raportuan nivele stresi mesatarisht 8.5 nga 10, ndërsa gati gjysma thanë se partneri kontribuon më shumë në stresin e tyre të përditshëm sesa prindërimi Shkaku kryesor? Pabarazia në ndarjen e përgjegjësive të shtëpisë dhe ngarkesa mendore […]

Në një kohë kur ndërgjegjësimi qytetar për mbrojtjen e hapësirës publike është bërë gjithnjë e më i nevojshëm, qeveria shqiptare ka ndërmarrë një nismë të re: krijimin e portalit “Hapësira ime Publike”. Qëllimi është i qartë dhe, në pamje të parë, i lavdërueshëm – t’i japë qytetarit fuqinë për të raportuar ndërtime pa leje, zaptime të trotuareve dhe abuzime të tjera urbane. Megjithatë, pyetja thelbësore që lind është: a mund të mbështetet një nismë e tillë vetëm te ndërgjegjja qytetare, pa rrezikuar keqpërdorimin për inate personale, hakmarrje apo interesa të fshehura?

Nga njëra anë, portali përfaqëson një hap të rëndësishëm drejt demokratizimit të kontrollit publik. Për shumë kohë, ndërtimet pa leje dhe zaptimet kanë lulëzuar nën sytë e verbër të institucioneve, shpesh për shkak të korrupsionit ose neglizhencës. Duke i dhënë qytetarit një platformë për të denoncuar në mënyrë të drejtpërdrejtë, sistemi kërkon të përfshijë komunitetin në mbrojtjen e të përbashkëtës. Kjo mund të funksionojë si një formë presioni publik ndaj abuzuesve, por edhe si një mënyrë për të mbushur boshllëqet që institucionet nuk arrijnë t’i mbulojnë.

Megjithatë, kjo e drejtë nuk vjen pa kosto. Çdo mekanizëm që i jep individit fuqinë për të ndikuar në jetën dhe pronën e dikujt tjetër, duhet të shoqërohet me garanci të forta ligjore dhe etike. Ndryshe, portali mund të shndërrohet lehtësisht në një mjet abuziv, ku raportimet nuk bëhen për të mbrojtur hapësirën publike, por për të goditur një fqinj me të cilin ke pasur konflikt, një biznes konkurrues, apo edhe për të ushtruar presion politik. Kur një qytetar mund të denoncojë me disa klikime, pa mbajtur përgjegjësi për pasojat, ekziston rreziku real që sistemi të bjerë pre e keqdashjes, jo drejtësisë.

Për më tepër, përmbytja e institucioneve me denoncime të rreme ose të pabazuara nuk vetëm që ul efektivitetin e sistemit, por kompromenton besueshmërinë e gjithë platformës. Nëse autoritetet duhet të hetojnë qindra raste që rezultojnë të jenë hakmarrje personale, atëherë energjia e tyre do të shpërdorohet, ndërsa shkeljet e vërteta do të shpëtojnë pa u ndëshkuar. Në këtë mënyrë, portali, në vend që të jetë një aleat i ligjit, rrezikon të bëhet një armë për padrejtësi.

Zgjidhja qëndron në balancimin mes aksesit qytetar dhe kontrollit institucional. Duhet të ketë kritere të qarta për denoncimin, kërkesë për prova konkrete si foto apo video, verifikim të rasteve nga inspektorë të pavarur, dhe ndëshkime të përcaktuara për raportime të rreme. Mbi të gjitha, duhet të garantohet mbrojtja e të dyja palëve: e qytetarit që sinjalizon një shkelje reale, por edhe e individit të denoncuar padrejtësisht.

Në përfundim, portali “Hapësira ime Publike” është një mjet i fuqishëm, por si çdo armë, vlen të përdoret me përgjegjësi. Pa rregulla të qarta dhe pa një etikë qytetare të zhvilluar, ai mund të humbasë qëllimin fillestar dhe të kthehet në një instrument për manipulim dhe frikësim. Shteti duhet të qëndrojë vigjilent, për të mos ia deleguar drejtësinë vetëm perceptimeve të qytetarit, por për ta ndërtuar atë mbi fakte, ligj dhe barazi. Po rri ai dot vigjilent kur nuk shikon dot një objekt jo më një subjekt ?!

The post Portali i Denoncimeve: Zëri i Qytetarit apo Armë për Hakmarrje? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- SHBA-të dhe Rusia kanë rënë dakord të zhvillojnë një takim midis Donald Trumpit dhe Vladimir Putinit për të diskutuar mënyrat për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.

Trump njoftoi takimin të premten e kaluar, të njëjtën ditë të afatit të tij të vetëimponuar që Rusia të binte dakord për një armëpushim ose përndryshe të përballej me më shumë sanksione të SHBA-së.

Tre raunde bisedimesh midis Rusisë dhe Ukrainës të mbajtura me urdhër të Trump këtë verë ende nuk i kanë afruar të dyja palët drejt paqes.

Ja çfarë dimë për takimin midis dy udhëheqësve, që do zhvillohet në Alaskë – një ish-territor rus i cili u bë shtet i SHBA-së vetëm në vitin 1959.

Pse po takohen Putini dhe Trumpi?

Trump ka bërë presion të fortë – pa shumë sukses – për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.

Si kandidat, Trump u zotua se mund ta përfundonte luftën brenda 24 orëve pas marrjes së detyrës. Ai gjithashtu ka pohuar vazhdimisht se lufta “nuk do të kishte ndodhur kurrë” nëse ai do të kishte qenë president në kohën e pushtimit të Rusisë.

Muajin e kaluar, Trump i tha BBC-së se ishte “i zhgënjyer” nga Putini.

Frustrimet u rritën dhe Trump i caktoi Putinit një afat deri më 8 gusht për të rënë dakord për një armëpushim të menjëhershëm ose të përballej me sanksione më të ashpra të SHBA-së.

Ndërsa afati i fundit arriti, Trump njoftoi në vend të kësaj se ai dhe Putini do të takoheshin personalisht më 15 gusht.

Takimi vjen pasi i dërguari special i SHBA-së, Steve Witkoff, zhvilloi bisedime “shumë produktive” me Putinin në Moskë të mërkurën, sipas Trump.

A do të marrë pjesë Ukraina në takim?

Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë ka thënë se Trump është i gatshëm të zhvillojë një takim trepalësh, ku do të përfshihej edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky.

Por, për momentin, mbetet një samit Trump-Putin, siç u kërkua fillimisht nga udhëheqësi rus.

Në përgjigje të lajmit për samitin e Alaskës, Zelensky ka thënë se çdo marrëveshje pa kontributin e Kievit do të përbëjë “vendime të vdekura”.

Dhe të premten, pasi Trump tha se do të duhej “një shkëmbim territoresh” që Moska dhe Kievi të arrinin një marrëveshje, Zelensky foli në Telegram.

“Ne nuk do ta shpërblejmë Rusinë për atë që ka kryer”, shkroi Zelensky. “Çdo vendim kundër nesh, çdo vendim pa Ukrainën, është gjithashtu vendim kundër paqes.”

Duke folur për Fox News të dielën, zëvendëspresidenti i SHBA-së JD Vance sugjeroi që Zelensky mund t’u bashkohet Putinit dhe Trumpit për bisedime në një datë të mëvonshme.

Por për momentin, ai tha se nuk do të ishte “produktive” që Zelensky të takohej me Putinin përpara takimit të Trump me udhëheqësin rus në Alaska.

“Në thelb, presidenti i Shteteve të Bashkuara duhet të jetë ai që i bashkon këto të dyja,” tha ai.

Çfarë shpresojnë të nxjerrin të dyja palët nga kjo?

Presidenti amerikan deklaroi se një marrëveshje “për të ndaluar vrasjet” është “shumë afër”. Ai gjithashtu thuhet se ka hedhur disa mendime mbi atë që mund të jetë e nevojshme që të dyja palët të bien dakord për të ndaluar luftimet.

Ndërsa si Rusia ashtu edhe Ukraina thonë se duan që lufta të mbarojë, të dyja duket se duan gjëra që pala tjetër i kundërshton ashpër.

Ukraina ka qenë e vendosur të mos pranojë kontrollin rus të rajoneve të pushtuara, veçanërisht Krimesë.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e ka hedhur poshtë idenë plotësisht. “Nuk ka asgjë për të folur këtu. Kjo është kundër kushtetutës sonë”, tha ai.

Deri më tani, Putini nuk është tërhequr nga kërkesat e tij territoriale, neutraliteti i Ukrainës dhe madhësia e ardhshme e ushtrisë së saj.

Rusia pushtoi vendin , pjesërisht, për shkak të bindjes së Putinit se Ukraina po perëndimizohej dhe akuzoi aleancën mbrojtëse perëndimore, NATO-n, se po e përdorte vendin për të fituar një pikëmbështetje dhe për t’i afruar trupat e saj kufijve të Rusisë.

Administrata Trump është përpjekur të bindë udhëheqësit europianë për një marrëveshje armëpushimi që do t’i dorëzonte Rusisë pjesë të mëdha të territorit ukrainas, raporton partneri amerikan i BBC-së, CBS Neës.

Marrëveshja do t’i lejonte Rusisë të mbante kontrollin e gadishullit të Krimesë dhe të merrte rajonin Donbas të Ukrainës lindore, i cili përbëhet nga Donetsku dhe Luhansku, sipas burimeve të njohura me bisedimet.

Rusia pushtoi në mënyrë të paligjshme Krimenë në vitin 2014 dhe forcat e saj kontrollojnë pjesën më të madhe të rajonit të Donbasit.

Sipas marrëveshjes, Rusia do të duhej të hiqte dorë nga rajonet ukrainase të Khersonit dhe Zaporizhzhisë, ku aktualisht ka njëfarë kontrolli ushtarak.

“Do të ketë disa shkëmbime territoresh në dobi të të dyjave”, u tha Trump gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë të premten.

Vance, në intervistën e tij për Fox, tha se çdo marrëveshje e ardhshme “nuk do ta bëjë askënd shumë të lumtur”.

“Duhet të bësh paqe këtu… nuk mund të tregosh me gisht”, tha ai. “Rruga drejt paqes është të kesh një udhëheqës vendimtar që të ulet dhe t’i detyrojë njerëzit të bashkohen.”

Ku do të takohen Trump dhe Putin?

Të premten në mbrëmje, Trump postoi në faqen e tij të mediave sociale Truth Social se një “takim shumë i pritur” midis tij dhe Putinit do të zhvillohej më 15 gusht në “shtetin e madh të Alaskës”.

“Detaje të mëtejshme do të vijojnë,” tha ai.

Trump kishte thënë se vendi i takimit do të ishte “shumë i popullarizuar për një numër arsyesh”.

Vendndodhja e saktë e takimit të tyre në Alaska nuk është bërë e ditur.

Pse zgjodhën një vend në SHBA?

SHBA-të blenë Alaskën nga Rusia në vitin 1867, duke i dhënë këtij takimi një rëndësi historike.

Ndihmësi presidencial rus, Yuri Ushakov, tha se vendndodhja është “mjaft logjike” dhe se të dy vendet janë fqinjë, me Ngushticën e Beringut që i ndan ato.

“Duket mjaft logjike që delegacioni ynë thjesht të fluturojë mbi Ngushticën e Beringut dhe që një samit kaq i rëndësishëm dhe i shumëpritur i udhëheqësve të të dy vendeve të mbahet në Alaskë.”

Herën e fundit që Alaska zuri vend qendror në një ngjarje diplomatike amerikane ishte në mars të vitit 2021, kur ekipi i sapoformuar diplomatik dhe i sigurisë kombëtare i Joe Biden u takua me homologët e tyre kinezë në Anchorage.

Biseda u shndërrua në një debat të ashpër, me kinezët që akuzuan amerikanët për “përbuzje dhe hipokrizi”.

Burimi: BBC/Përshtati Gazeta Si

The post Pse Trump dhe Putin do të takohen pikërisht në Alaskë? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Në një vendim me peshë historike, qeveria izraelite ka miratuar zyrtarisht një plan për të zgjeruar operacionin e saj ushtarak dhe për të vendosur kontroll të plotë mbi Rripin e Gazës.

Kjo ka ndodhur pavarësisht kundërshtimit të Shefit të Shtabit Eyal Zamir, i cili ngriti paralajmërime të ashpra gjatë një takimi që filloi në orën 6:00 pasdite sipas kohës izraelite mbrëmë(7 guasht) dhe u shtri deri vonë natën.

Tensionet midis Zamirit dhe Kryeministrit Benjamin Netanyahu dolën në pah gjatë gjithë seancës së zgjatur, me disa ministra që sfiduan drejtpërdrejt shefin e stafit për qëndrimin e tij. Përfundimisht, Kabineti i Sigurisë Politike votoi me një shumicë “dërrmuese” për të mbështetur propozimin e Netanyahut për të mposhtur Hamasin përmes një kombinimi të pushtimit ushtarak, çarmatimit strategjik dhe qeverisjes pas konfliktit.

Plani i ri konfirmon atë që ishte ndërtuar prej javësh: Izraeli po përgatitet të hyjë në Qytetin e Gazës dhe të marrë kontrollin e drejtpërdrejtë mbi atë që ka mbetur nga fortesa operative e Hamasit. Është faza më vendimtare e luftës deri më tani dhe mbart me vete një madhësi rreziku, kostoje dhe kompleksiteti që ka pak paralele historike në luftën moderne izraelite.

Kush do të marrë përgjegjësinë për jetën civile në Gaza kur armët të heshtin?

Sipas deklaratës së lëshuar nga Zyra e Kryeministrit, kabineti miratoi pesë parime themelore për të përfunduar luftën.

Së pari, çarmatimin e Hamasit, i ndjekur nga kthimi i të gjithë pengjeve, të gjallë dhe të vdekur. Së treti, demilitarizimin e plotë të Rripit të Gazës dhe kontrollin e përhershëm të sigurisë izraelite mbi Gazën.

Dhe së fundmi, krijimin e një qeverie alternative civile – një qeverie që nuk është as Hamasi dhe as Autoriteti Palestinez.

Këto nuk janë qëllime abstrakte. Ato pasqyrojnë konsensusin në rritje në Jerusalem se status quo-ja është e paqëndrueshme dhe se zgjidhjet e pjesshme – presioni ndërkombëtar, përmbajtja, diplomacia – kanë mbaruar të gjitha.

Izraeli tashmë kontrollon një përqindje të madhe të Rripit të Gazës. Përmes operacioneve të njëpasnjëshme, përfshirë fushatën e fundit ‘Qerrja e Gideonit’, IDF ka pastruar dhe tani mban zona të tilla si Rafah, Beit Hanoun, Beit Lahia dhe pjesë të mëdha të Khan Yunis dhe Jabalia. Por korridori verior, përfshirë Qytetin e Gazës, mbetet i kontestuar dhe aty do të përqendrohet lufta tani.

Vendimi i kabinetit vjen pas muajsh ngërçi strategjik.

Pavarësisht suksesit të konsiderueshëm në betejë, Hamasi mbetet operacional. Çështja kryesore është se pengjet e marra gjatë sulmeve të 7 tetorit 2023, ndërsa shumica janë kthyer (disa janë gjallë dhe shumë jo), janë bërë gurë shahu në një fushatë të tmerrshme psikologjike. Grupet terroriste palestineze kanë refuzuar negociata të mëtejshme, duke publikuar video propagandistike të neveritshme të robërve të dobësuar, duke përfshirë pamje të njërit që gërmon atë që u detyrua ta deklaronte si varrin e tij. Videot nuk janë vetëm akte mizorie, por provokime të llogaritura që synojnë thyerjen e vullnetit izraelit.

Kjo përpjekje ka dështuar. Qeveria tani ka vendosur të veprojë, duke besuar se e vetmja mënyrë për të siguruar të ardhmen e Izraelit dhe për të shpëtuar pengjet e mbetura është shpërbërja fizike, strukturore dhe politike e Hamasit.

Si pjesë e kësaj faze të ardhshme, IDF do të fillojë atë që pritet të jetë evakuimi më i madh civil i luftës, duke drejtuar gati një milion banorë të Gazës nga veriu në zonat qendrore. Atje, korridoret humanitare dhe operacionet e ndihmës po shkallëzohen për të akomoduar një popullsi tashmë të zhvendosur disa herë. Izraeli këmbëngul që civilët të mbahen jashtë zonave të luftimit dhe ndihma do të shpërndahet sistematikisht nën mbikëqyrjen ushtarake.

Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Ushtarakisht, IDF do të hyjë në një terren që Hamasi e njeh nga afër, ku priten tunele, kurthe dhe taktika guerile. Politikisht, ideja e ‘kontrollit të sigurisë’ afatgjatë izraelite mbi Gazën pa aneksim aktual ose qeverisje të drejtpërdrejtë paraqet një enigmë të pazgjidhur: kush do të marrë përgjegjësinë për jetën civile pasi armët të heshtin?

Netanyahu ka thënë se Izraeli nuk kërkon të qeverisë Gazën.

Por kabineti gjithashtu e hodhi poshtë Autoritetin Palestinez si një alternativë të qëndrueshme, për shkak të korrupsionit dhe mungesës së gatishmërisë së tij për të hequr dorë siç duhet nga mbështetja për terrorizmin. Perspektiva e sjelljes së forcave të jashtme arabe mbetet e paqartë dhe ndoshta e pazbatueshme pa koordinim dhe legjitimitet të rëndësishëm ndërkombëtar.

Megjithatë, për Izraelin, llogaritja ka ndryshuar. Ngjarjet e 7 tetorit nuk ishin thjesht një zemërim i madh, ato ishin një pikë kthese. Qëllimi tani nuk është thjesht parandalimi, por çmontimi. Jo një armëpushim tjetër, por një gjendje përfundimtare.

Njëzet vjet më parë, Izraeli u tërhoq në mënyrë të njëanshme nga Gaza. Brenda një muaji, raketat rifilluan. Brenda dy vjetësh, Hamasi sundoi enklavën. Premtimi i asaj shkëputjeje, paqeje përmes distancës, u shemb nën peshën e ideologjisë dhe dhunës. Ajo që po tentohet tani është, në thelb, një përmbysje e këtij dështimi. Të rihyhet në Gaza jo për ta ripushtuar atë përgjithmonë, por për të shtypur arkitekturën e terrorit dhe për ta zëvendësuar atë me diçka që ende nuk është përcaktuar, por domosdoshmërisht e ndryshme.

Kjo mund të mos jetë e pastër. Mund të mos jetë e shpejtë. Mund të mos ketë as sukses. Por për një qeveri që nuk sheh ndonjë rrugë tjetër të zbatueshme dhe për një publik që, megjithëse i ndarë, refuzon kryesisht të jetojë nën kërcënimin e një 7 tetori tjetër, Netanyahu dhe kabineti i tij e shohin atë si të vetmen rrugë që ka mbetur për të ndjekur.

Marrë nga The Spectator/Përshtati Gazeta Si

The post A do ta lejojë pushtimi i Gazës Izraelin të shtypë Hamasin? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump shpalli “progres të madh” drejt përfundimit të luftës në Ukrainë, pasi njoftoi planet për t’u takuar së shpejti me presidentin rus Vladimir Putin.

Trump ka pohuar vazhdimisht se përparimi i madh është i afërt që nga marrja e detyrës në janar – pasi premtoi dhe më pas dështoi të përfundonte luftën brenda 24 orësh .

Por arsyet e Putinit për të vazhduar luftën janë shumë më bindëse sesa çdo nxitje që Trump mund t’i japë atij për ta përfunduar atë.

“Mendoj se ne në Uashington ndonjëherë e nënvlerësojmë se sa i angazhuar është Kremlini në zhvillimin e kësaj lufte”, tha David Salvo, një ekspert i Rusisë dhe drejtor menaxhues i Aleancës për Sigurimin e Demokracisë në Fondin Gjerman Marshall.

“Legjitimiteti dhe fati i të gjithë regjimit të Putinit bazohet jo vetëm në përfundimin e kësaj lufte sipas kushteve ruse, por në vazhdimin e luftës për të ardhmen e parashikueshme, e gjithë ekonomia mbështetet rreth luftës.”

Salvo, një ish-zyrtar i Departamentit të Shtetit, shtoi: “Thjesht nuk shoh asgjë që do të ndryshojë llogaritjet e Kremlinit.”

A ka ndonjë shpresë që këtë herë të jetë ndryshe?

Megjithatë, paqebërja e suksesshme shpesh kërkon që presidentët të marrin rreziqe. Dhe nëse Trump do të arrinte disi të niste një proces të vërtetë paqeje, ai do të shpëtonte potencialisht mijëra jetë në një luftë që ka shkatërruar civilët ukrainas. Ai gjithashtu do të arrinte një moment të rëndësishëm për SHBA-në dhe veten e tij.

Pra, a ka ndonjë arsye për optimizëm?

Një samit me Putinin do të ishte një moment i madh i burrërisë së shtetit dhe do t’i ofronte Trumpit një takim kokë më kokë me udhëheqësin rus, të pritur prej kohësh, dhe mundësinë për të vënë në provë besimin e tij se, personalisht, ai mund të përdorë aftësitë e tij në arritjen e marrëveshjeve për t’i dhënë fund luftës.

Trump po propozon gjithashtu një takim trepalësh që do të bashkonte Putinin dhe Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në takimin më të rëndësishëm diplomatik që nga pushtimi i paligjshëm rus tre vjet më parë.

Moska zakonisht përgatitet për takime të tilla me bisedime të përpikta të nivelit të ulët, të cilat shpesh i përdor si taktika vonuese, kështu që mund të zemërohet nga nxitimi.

Por rritja e interesave të një takimi presidencial mund të ushtrojë presion mbi Putinin që të arrijë të paktën diçka që Trump mund ta quajë fitore. Kjo mund të përfshijë një marrëveshje për të ndaluar sulmet ajrore ndaj civilëve, edhe nëse një armëpushim i plotë dhe një marrëveshje paqeje mund të duhen shumë muaj për t’u arritur.

Një përparim i rëndësishëm do të vërtetonte gjithashtu strategjinë e re të Trump për të provuar ta detyrojë Putinin të ulet në tryezë me ndëshkime në vend të lajkatimeve. Mund të mos jetë rastësi që lëvizja e dukshme në luftë erdhi në një ditë kur Trump tha se do të vendoste tarifa të rënda ndaj Indisë – një nga blerësit kryesorë të naftës ruse që financon përpjekjet e luftës. Brenda dy ditësh, Trump përballet me afatin e tij për të vendosur sanksione të reja ndaj Rusisë për shkak të mosrespektimit të kërkesave të tij për armëpushim.

Të mërkurën në Ukrainë pati një notë të rrallë optimizmi.

“Rusia tani duket se është më e prirur drejt një armëpushimi – presioni po funksionon”, tha Zelensky në fjalimin e tij të përditshëm gjatë kohës së luftës.

Arsyet për të mos i besuar Putinit

Putini mund të jetë ende duke luajtur të njëjtën lojë të vjetër.

Në shtatë muajt e parë të mandatit të dytë të Trump, ai është poshtëruar nga Putini që i ka injoruar përpjekjet e tij për paqe dhe i ka tallur pretendimet e Trump se udhëheqësi rus dëshiron sinqerisht paqe. Edhe Trump, i cili ka një histori të gjatë të përkuljes në gjunjë para udhëheqësit rus, duket se e ka kuptuar se është marrë për budalla.

Presidenti pranoi se nuk e di se cila është loja e Putinit. “Nuk mund t’i përgjigjem ende kësaj pyetjeje”, u tha ai gazetarëve të mërkurën. “Do t’jua them brenda pak javësh, ndoshta më shpejt.”

Trump mund të përpiqet ta paraqesë çdo samit të Putinit si një fitore më vete.

Putini ka thënë prej kohësh se është i gatshëm të takohet me Trumpin kur të jetë momenti i duhur, dhe një takim i tillë do të përfaqësonte një rikthim të një udhëheqësi të përjashtuar në skenën diplomatike më të lartë të botës.

Dhe çdo takim do të ringjallte kujtimet e samitit të Helsinkit në mandatin e parë të Trumpit, kur Putini pati një sukses të jashtëzakonshëm në manipulimin e homologut të tij amerikan.

“Mendoj se Putini do ta shohë këtë si një mundësi”, tha të mërkurën ish-këshilltari i sigurisë kombëtare i Trumpit, John Bolton, për Kaitlan Collins të CNN në “The Source”.

“Mendoj se ai e di që, me qëllim ose pa dashje, e ka shtyrë Trumpin paksa shumë larg dhe do të ketë disa ide se si t’i kthejë gjërat në drejtimin e tij”, tha Bolton.

Pyetja vendimtare është se çfarë do të ofrojnë rusët si një rezultat të arritur në samit.

SHBA-të u përpoqën në të kaluarën të arrinin një marrëveshje për të ndaluar sulmet ajrore nga të dyja palët. Kjo mund t’u lejojë ukrainasve të largohen nga strehimoret e tyre ajrore. Por shanset për një armëpushim më të gjerë duken të largëta. Përparime të mëdha duken të mundshme në ofensivën e verës të Moskës. Atëherë, pse të ndalojmë luftimet tani? Putini mund ta shohë këtë angazhim të ri me Trumpin si blerje më shumë kohe për të zaptuar tokë strategjike kyçe në Ukrainën lindore.

Një tjetër qasje e mundshme do të ishte që Rusia ta bindte Trumpin me nxitje që ta largonte vëmendjen nga Ukraina – ndoshta një premtim për bisedime mbi një marrëveshje për kontrollin e armëve bërthamore që do të forconte trashëgiminë e tij, ose një bashkëpunim të rëndësishëm ekonomik që do të ngjallte instinktet transaksionale të Trumpit.

Moska është përpjekur prej kohësh të luajë me skepticizmin e Trumpit në lidhje me luftën duke inkurajuar përçarje midis SHBA-së dhe aleatëve evropianë të Kievit.

Zelensky të mërkurën pati një paralajmërim: “Çelësi është të sigurohemi që ata të mos mashtrojnë askënd në detaje – as ne dhe as Shtetet e Bashkuara”.

Burimi: CNN/Përshtati Gazeta Si

The post Samiti i shumëpritur i Trumpit me Putinin mund të jetë një ‘kurth’… appeared first on Gazeta Si.

Nga Hannah Beech- Nëntë kombe zotërojnë armë bërthamore, të cilat mund të shkatërrojnë dhe të rrezatojnë qytete në një çast. Por vetëm dy herë janë përdorur: 80 vjet më parë, kur kjo teknologji shkatërruese ishte ende në fillimet e saj dhe në duart e një vendi të vetëm, Amerikës.

Më 6 gusht 1945, në një veprim drastik që besohet se përshpejtoi dorëzimin e Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara hodhën një bombë atomike mbi qytetin perëndimor japonez të Hiroshimës. Një bombardues amerikan i quajtur “Enola Gay” lëshoi armën që peshonte 9,700 paund e cila shpërtheu rreth 600 metra mbi tokë, duke krijuar një re të madhe në formë kërpudhe dhe duke djegur qytetin me temperatura deri në 4,000 gradë Celsius. Shpërthimi dhe pasojat e tij morën rreth 140,000 jetë deri në fund të atij viti.

Tre ditë më vonë, një tjetër bombardues amerikan hodhi një bombë të dytë atomike në Nagasaki, në jugperëndim, duke vrarë edhe 70,000 njerëz të tjerë. Shkatërrimi i dy qyteteve u pasua nga dorëzimi i Japonisë disa ditë më vonë, duke i dhënë fund dekadave të pushtimeve të saj brutale. Por bombardimet gjithashtu shpallën fillimin e një epoke më të tmerrshme, në të cilën inovacioni njerëzor mund të shkaktonte vdekje dhe shkatërrim në një shkallë të paimagjinueshme më parë.

Ndërsa qyteti i rrafshuar i Hiroshimës u rindërtua, ai iu përkushtua promovimit të paqes. Të mbijetuarit e bombardimeve atomike kanë bërë fushatë për një botë pa armë bërthamore. Por, 80 vjet më vonë, kjo ëndërr po venitet.

Tre fqinjë të Japonisë , Rusia, Kina dhe Koreja e Veriut  janë fuqi bërthamore, dhe Tokio varet nga ombrella bërthamore amerikane e mbrojtjes. Me rritjen e tensioneve në Paqësor dhe me zbehjen e kujtimeve të drejtpërdrejta për shkatërrimin bërthamor, gjithnjë e më shumë japonezë po e vënë në pikëpyetje angazhimin kombëtar ndaj paqes .

Pse Japonia u përkushtua ndaj pacifizmit pas Luftës së Dytë Botërore?

Sepse amerikanët e detyruan. Pushtimi i ashpër nga forcat e armatosura perandorake japoneze në pjesën më të madhe të Azisë, sulmi i papritur ndaj Pearl Harbor-it dhe gatishmëria për të sakrifikuar një brez të tërë ushtarësh të rinj për hir të perandorisë, i bëri amerikanët fitimtarë të vendosur që Japonia të mos kishte më kurrë mundësinë të zhvillonte luftë.

Kushtetuta e ashtuquajtur “paqësore” e Japonisë, u hartua nga amerikanët që pushtuan vendin për gati shtatë vjet duke mohuar përgjithmonë të drejtën për të bërë luftë. Neni 9 i saj e ndalon që Japonia të ketë ndonjë ushtri me kapacitete ofensive.

Në këmbim, Shtetet e Bashkuara premtuan të mbronin Japoninë nëse do të sulmohej. Traktati i sigurisë e bëri Japoninë përfituese të teorisë së ndalimit bërthamor.

Atëherë pse Japonia ka ushtri?

Duke marrë parasysh kufizimet kushtetuese, ushtria japoneze quhet Forcat e Vetëmbrojtjes. Ajo nuk mund të marrë pjesë në role luftarake në konflikte ndërkombëtare. Por kjo nuk e ka ndaluar Japoninë të zgjerojë arsenalin e saj për t’u përballur me kërcënime të mundshme nga fqinjët aziatikë si Kina, të cilët nga ana e tyre shqetësohen për riarmatimin japonez, për shkak të historisë së saj gjatë luftës. Nëse rritjet e buxhetit vazhdojnë, Japonia do të bëhet së shpejti një nga shpenzuesit më të mëdhenj ushtarakë në botë. E gjithë kjo pajisje me armë  moderne thuhet se është vetëm për qëllime mbrojtëse, megjithëse debati brenda Japonisë për profilin e saj ushtarak global po bëhet gjithnjë e më i fortë.

Çfarë mendojnë japonezët për riarmatimin e vendit të tyre?

Ndërsa shumë nga brezat më të vjetër shqetësohen për zbehjen e përkushtimit të Japonisë ndaj pacifizmit, japonezët më të rinj priren të jenë më të qetë. Mbështetësit e zgjerimit ushtarak thonë se Japonia nuk duhet të detyrohet të qëndrojë gjithmonë në një qëndrim mbrojtës, veçanërisht me rritjen e kërcënimeve të sigurisë në Paqësor. (Përveç përplasjes së superfuqive, Japonia ka mosmarrëveshje territoriale me Kinën, Rusinë dhe dy Koretë.) Ata shqetësohen se Shtetet e Bashkuara mund të mos jenë gjithmonë një garantues i qëndrueshëm i sigurisë për Japoninë, veçanërisht nën Presidentin Trump, i cili e ka kritikuar Japoninë për mbështetjen e tepërt ndaj pranisë së bazave ushtarake amerikane.

Dhe me zbehjen e kujtimeve të drejtpërdrejta për bombardimet e Hiroshimës dhe Nagasakit, shumica e japonezëve tani janë të shkëputur nga dëshmitë tronditëse që përforcuan dikur qëndrimin pacifist kundër armëve bërthamore të vendit. Nippon Kaigi, një bllok politik ultranacionalist që synon të rishikojë Nenin 9 të Kushtetutës, ka mbështetje të konsiderueshme mes ligjvënësve të Partisë Liberal Demokratike në pushtet. Ndryshimi i Kushtetutës që dikur ishte i paimagjinueshëm; sot është një temë e debatit politik.

Burimi: The New York Times

The post 80 vjet nga bombardimi në Hiroshima dhe Nagasaki/ Pse Japonia po rishqyrton premtimin e saj për paqe? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump firmosi urdhrin ekzekutiv që vendos tarifa të reja reciproke prej 15% mbi importet nga 90 vende, duke përfshirë edhe Bashkimin Europian.

Megjithatë, marrëveshja e arritur në Skoci me presidenten e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, nuk ka zgjidhur disa çështje thelbësore, ndaj negociatat vazhdojnë.

Tarifat e reja do të hyjnë në fuqi në mesnatën e 7 gushtit, një javë pas afatit fillestar të caktuar nga Trump, i cili kishte kërcënuar me rritjen e tarifës mbi mallrat europiane deri në 30% nëse nuk arrihej një marrëveshje tregtare.

Kjo shtyrje i jep kohë doganave amerikane të organizohen. Tarifa 15% do të zbatohet për qindra kategori mallrash, por për momentin përjashtohen sektorë të rëndësishëm si çeliku, alumini, automobilat dhe barnat, sipas Shtëpisë së Bardhë. Ende ka pasiguri për produktet strategjike që mund të përfitojnë nga përjashtime.

Formula e re e tarifave dhe përjashtimi për mallrat në transport

Sipas urdhrit ekzekutiv, çdo produkt europian që aktualisht paguan një tarifë më të ulët se 15% në SHBA do t’i shtohet një tarifë shtesë për ta çuar në këtë nivel. Nëse një mall tashmë paguan 15% ose më shumë, tarifa nuk ndryshon. Kjo formulë, që synon të “balancojë” kushtet e aksesit në tregun amerikan, është përfshirë në sistemin tarifor amerikan (HTSUS) përmes dy kodeve të rinj doganorë:

9903.02.20 për mallrat nën pragun 15% (ku aplikohet tarifa shtesë)

9903.02.19 për mallrat mbi prag (ku tarifa mbetet e pandryshuar).

Mallrat europiane që janë ngarkuar në anije para 7 gushtit dhe do të zhdoganohen deri më 5 tetor do të trajtohen sipas tarifës së vjetër.

Automjetet mbeten me tarifën 27,5%

Tarifa e re 15% nuk aplikohet për makinat dhe pjesët e tyre, sektorë kyç për ekonominë europiane, të cilët mbeten nën rregulloren ekzistuese të Seksionit 232. Automjetet e importuara nga Europa vazhdojnë të paguajnë 27,5% (kombinim i 2,5% tarifë bazë dhe 25% shtesë sipas Seksionit 232).

Tarifat për çelikun dhe aluminin europian mbeten 50%, me të njëjtën shkallë që do të zbatohet për bakrin nga 7 gushti, për të nxitur prodhimin vendas. BE dhe SHBA kanë rënë dakord që këto tarifa të zëvendësohen me një sistem kuotash, detajet e të cilit mbeten për t’u negociuar.

Hetimi për barnat dhe çështja e avionëve

Shtëpia e Bardhë deklaron se barnat dhe mikroçipet europiane do t’i nënshtrohen tarifës 15%. Komisioni Europian, megjithatë, thotë se kjo do të ndodhë vetëm pas përfundimit të hetimeve amerikane sipas Seksionit 232 dhe përcaktimit të shkallëve të reja tarifore globale. Sipas BE-së, tarifa maksimale do të jetë 15%, ndërsa aktualisht ato paguajnë tarifa të ulëta ose zero.

Avionët dhe pjesët e tyre, sipas zyrtarëve europianë, duhet të përfitojnë nga formula “zero për zero”, njësoj si disa produkte kimike, barnat gjenerike, pajisjet për prodhimin e gjysmëpërçuesve dhe disa produkte bujqësore, me përjashtim të atyre të ndjeshme si mishi i viçit, orizi, etanoli, sheqeri, mishi i pulës dhe lëndët e para kritike. Lista e produkteve të përjashtuara mund të zgjerohet.

Produkte bujqësore: fitues dhe humbës

Ndër produktet bujqësore dhe ushqimore europiane të eksportuara në SHBA, që nga 7 gushti do të taksohen njëtrajtësisht me 15%, ka fitues dhe humbës.

Parmigiano Reggiano deri tani paguante 25% (15% tarifë e vjetër dhe 10% shtesë nga prilli i kaluar). Me tarifën e re 15%, kjo kategori përfiton një ulje, duke përmirësuar pozicionin në tregun amerikan, ku zë 22,5% të eksporteve me mbi 16 mijë ton të shitur në vitin 2024 (+13,4%).

Pecorino Romano, shumë i preferuar nga amerikanët dhe që deri më sot ka gëzuar përjashtim total, tani do të taksohet me 15%./ Corriere della Sera

The post Tarifat e Trump/ Nga barnat te çeliku, për çfarë mund të negociohet ende appeared first on Gazeta Si.