TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Autoriteti i Dosjeve, në bashkëpunim me Universitetin “Luigj Gurakuqi” Shkodër, mbajti sot, në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të Personave të Zhdukur (30 gusht),  simpoziumin me temë: “Kufiri i Shpresës dhe i Vdekjes, 1944–1991. Shkodra përballë së kaluarës.”

Pjesëmarrës në këtë aktivitet ishin kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, ambasadori i Bashkimit Europian Silvio Gonzato si dhe ambasadori i OSBE-së, Michel Tarran, dy institucione që prej vitit 2017 bashkëpunojnë ngushtë me Autoritetin për trajtimin e çështjes së personave të zhdukur gjatë regjimit komunist në Shqipëri.

Të pranishëm ishin gjithashtu deputetja Greta Bardeli, përfaqësues të institucioneve publike, përfaqësues të komuniteteve fetare, të afërm të viktimave dhe të mbijetuar.

Ambasadori i BE-së, Silvio Gonzato, u shpreh se ballafaqimi me të shkuarën është një domosdoshmëri, jo një opsion.

“Përballja me vrasjet në kufi dhe fenomenin e zhdukjes është çështje dinjiteti njerëzor. Demokracia është e fortë vetëm kur drejtësia tranzitore zbatohet. Qyteti i Shkodrës duhet të kthehet në një vend kujtese, me muze dhe hapësira përkujtimore”, shtoi ai.

Gonzato përcolli edhe shqetësimin e shumë ish-të përndjekurve që ende presin kompensimet, duke theksuar se ky proces nuk mund të shtyhet pafund. Ambasadori përmendi gjithashtu bashkëpunimin me ICMP për hartimin e protokolleve të kërkimit të personave të zhdukur.

Kryetarja e Autoritetit, Gentiana Sula, pranoi vonesat në ecurinë e procesit për rikuperimin e trupave të të zhdukurve gjatë regjimit komunist.

“Deri tani janë bërë hapa administrativë, por qetësia për familjet që ende nuk kanë një varr për të afërmin do të vijë vetëm kur të nisin gërmimet e para. Një Shqipëri që i gjen bijtë e vet është një Shqipëri më e mirë. Të vdekurit dhe ata që kanë vuajtur kërkojnë llogaridhënie historike; për të gjallët, kjo është një mundësi për të bërë paqe me të shkuarën; dhe për të rinjtë, për të mbyllur plagët që u janë trashëguar brez pas brezi”, tha ajo.

Rektori i Universitetit, Tonin Gjuraj, theksoi rolin e studimit shkencor. “Detyra jonë është të hulumtojmë mbi dokumentet, të analizojmë dëshmitë dhe ta kthejmë këtë njohje në pjesë të ndërgjegjes kombëtare e të edukimit universitar. Kujtesa nuk duhet të mbetet e ngujuar në dhimbje, por të kthehet në një proces të vazhdueshëm kërkimi, mësimi dhe reflektimi. Harrimi është një formë e dytë e vdekjes dhe ne nuk duhet ta lejojmë atë”, shtoi ai.

Në vijim, u prezantua edhe projekti artistik për ngritjen e Memorialit “Muri i Gjakut” në Shkodër, ide e deputetes Greta Bardeli, që do të shërbejë si hapësirë reflektimi dhe nderimi për viktimat e komunizmit.

Simpoziumi vijoi me prezantimet e 13 studiuesve nga trupa akademike e Universitetit të Shkodrës, institucione të tjera shkencore dhe studiues të pavarur. Kumtesat adresuan temat: si vrasjet në kufi dhe dhimbja e familjeve, mungesa e drejtësisë dhe rikthimi i së vërtetës historike, qëndresa e grave malësore përballë terrorit ,mekanizmat e kontrollit dhe dhunës shtetërore, arratisjet e intelektualëve dhe klerit, trauma ndërbreznore dhe pasojat e saj.

Në hyrje të simpoziumit, AIDSSH organizoi një ekspozitë me dokumente arkivore të krijuara nga Dega e Punëve të Brendshme, e cila hedh dritë mbi mënyrën se si regjimi ngriti një rrjet kontrolli, frike dhe ndëshkimi mbi qytetarët.

Në mbi 6 mijë faqe dokumentesh të ekspozuara dëshmohen fatet e mijëra individëve, institucioneve dhe vetë qytetit të Shkodrës, që për dekada u mbajt nën një kontroll të hekurt.

Nga dokumentet dhe dëshmitë u evidentuan kalimet e ndaluara në kufirin verior (Liqeni i Shkodrës, Buna, Hani i Hotit), ku për dekada u zhvilluan tragjedi njerëzore: qindra burra, gra dhe të rinj humbën jetën; të tjerë u arrestuan, u internuan apo u zhdukën pa gjurmë.

Në këtë simpozium u përkujtuan edhe viktimat e fundit të vrara në kufi në vitin 1990, mes tyre: Elez Kraja (29 vjeç), Dhurata Sokoli (24 vjeçe), Vat Beci (25 vjeç), Nini Hoti (25 vjeç), Pëllumb Pellumbi (17 vjeç), Osman Xhakolli (23 vjeç) dhe tragjikisht Anisa Gruda, vetëm 5 vjeçe, e vrarë në Shirokë, ndërsa arratisej me familjen e saj.

Ky simpozium e vendos Shkodrën në qendër të kujtesës historike, duke i dhënë një zë viktimave dhe një thirrje shoqërisë, të mos harrojmë dhe të mos përsërisim kurrë më krimet e së shkuarës.

1 nga 11

/m.m/j.p/

The post Sula: Rikuperimi i trupave të të zhdukurve të komunizmit, mundësi për të bërë paqe me të shkuarën appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Inspektorati Kombëtar i Mbrojtjes së Territorit po vijon aksionin për shembjen e objekteve pa leje në zonën e Kepit të Rodonit në Durrës.

Gjatë ditës së sotme janë prishur 19 ndërtime të paligjshme, duke çuar në 41 objekte të shembura.

IKMT njofton se puna në terren po vazhdon në bashkëpunim me Policinë e Shtetit, për pastrimin e plotë të territorit dhe mbrojtjen e vijës bregdetare.

Aksioni i prishjes së ndërtimeve pa leje përgjatë gjithë vijës bregdetare po vijon me synimin e rikthimit të hapësirave publike dhe mbrojtjen e territorit.

IKMT shpreh angazhimin për të vepruar me transparencë, duke siguruar që hapësirat publike t’u rikthehen qytetarëve.

1 nga 6

/m.m/j.p/

The post IKMT prish 41 objekte të paligjshme në Kepin e Rodonit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Nga Gazeta ‘SI’ – Kreditë me probleme u reduktuan lehtë gjatë muajit qershor, raporton Banka e Shqipërisë.

Përqindja e këtij treguesi ndaj totalit të kredive arriti në 4.01%, pas një rritje të lehtë në 4.12% gjatë majit.

E përkthyer në vlerë absolute në bilancet e bankave tregtare në vend janë 357 milionë euro kredi e keqe.

Përgjatë vitit të fundit Banka e Shqipërisë ka lehtësuar gradualisht politikën monetare, duke e bërë më të lirë huamarrjen për qytetarët dhe bizneset.

Ekspertët e Bankës së Shqipërisë, ashtu si edhe anketat tregojnë një aftësi paguese të përmirësuar të familjarëve, por dhe një ndikim të zhvlerësimit të euros në statistika.

The post Kreditë me probleme qëndrojnë në 4% appeared first on Gazeta Si.

Avokatët e saj: “U shënjestrua sepse mbrojti publikun duke mos miratuar urdhra të pabazuar shkencërisht”

Agjencia më e lartë e shëndetit publik në SHBA u zhyt të mërkurën në kaos, pasi administrata Trump tentoi të shkarkojë drejtoreshën e saj, Susan Monarez, e cila ishte betuar në detyrë më pak se një muaj më parë. Avokatët e Monarez thanë se ajo nuk do të jepte dorëheqjen dhe se ishte “shënjestruar” për qëndrimin e saj pro-shkencës.

Në një deklaratë të Departamentit të Shëndetësisë dhe Shërbimeve Sociale (HHS) u tha se: “Susan Monarez nuk është më drejtoreshë e Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). E falënderojmë për shërbimin e saj të përkushtuar ndaj popullit amerikan.” Por avokatët e saj reaguan menjëherë, duke theksuar se Monarez “as nuk ka dhënë dorëheqjen, as nuk ka marrë një njoftim zyrtar nga Shtëpia e Bardhë për shkarkimin”.

Sipas raportimeve të Washington Post dhe New York Times, Monarez ra në konflikt me sekretarin e Shëndetësisë, Robert F. Kennedy Jr., pasi refuzoi të mbështeste ndryshime drastike në politikat e vaksinimit në SHBA.

Avokatët e saj, Mark Zaid dhe Abbe David Lowell, deklaruan: “Fillimisht u sulmuan komitetet këshillimore të pavarura dhe ekspertët karriere. Më pas, shkarkimi i shkencëtarëve me përvojë. Tani, Sekretari Kennedy dhe HHS po përdorin shëndetin publik për përfitime politike, duke vënë në rrezik miliona amerikanë. Kur Susan Monarez refuzoi të vuloste direktiva të rrezikshme dhe jo shkencore, ajo zgjodhi të mbrojë publikun dhe jo agjendat politike. Për këtë, ajo u shënjestrua.”

Dorëheqje zinxhir në agjenci

Largimi i Monarez shkaktoi një valë dorëheqjesh në agjenci. Tre drejtues të tjerë të CDC dhanë dorëheqjen publikisht.

Më i bujshmi ishte Dr. Demetre Daskalakis, drejtor i Qendrës Kombëtare për Imunizim dhe Sëmundje Respiratore, i cili shkroi: “Nuk mund të vazhdoj më këtë rol për shkak të politizimit të shëndetit publik. Ju jeni ekipi më i mirë me të cilin kam punuar ndonjëherë, por ky errësim mbi profesionin tonë nuk më lejon të qëndroj.”

E njëjta shqetësim u shpreh nga Dr. Deb Houry, shefe mjekësore e CDC: “Për të mirën e kombit dhe botës, shkenca në CDC nuk duhet censuruar kurrë apo të ndalet për arsye politike.”
Gjithashtu, dorëheqjen e dha edhe Daniel Jernigan, drejtues i Qendrës për Sëmundjet Infektive Zoonotike.

Vendimet për vaksinat ndezin polemikat

Vetëm disa orë para shkarkimit të Monarez, Kennedy përshëndeti vendimin e FDA-së për të revokuar autorizimin e emergjencës për vaksinat kundër Covid-19 të Pfizer, Moderna dhe Novavax – vaksina që sipas ekspertëve të CDC kanë shpëtuar 3.2 milionë jetë në SHBA. Tashmë, vaksinat lejohen vetëm për personat mbi 65 vjeç ose ata me sëmundje kronike, dhe përdorimi i tyre do të varet nga një panel këshillimor i riformuar prej Kennedy-t, ku janë përfshirë edhe kundërshtarë të vaksinave.

Kritika nga ekspertët

Monarez, 50 vjeç, ishte drejtoresha e 21-të e CDC-së dhe e para që kaloi përmes konfirmimit të Senatit pas ligjit të vitit 2023. Me betimin e saj më 31 korrik, ajo u bë drejtuesja me mandatin më të shkurtër në historinë 79-vjeçare të agjencisë.

Ndërkohë, ekspertët e shëndetit publik paralajmërojnë për pasojat. Dr. Craig Spencer, profesor në Universitetin Brown, shkroi: “Ajo që po ndodh në CDC duhet të frikësojë çdo amerikan. Nuk dihet nëse drejtoresha e sapo-konfirmuar është shkarkuar apo jo. Kaos total. Profesionistë me karrierë kanë dhënë dorëheqjen sonte – kjo është një alarm i madh.”

Dr. Ashish Jha, ish-koordinatori për pandeminë në administratën Biden, e quajti situatën: “Shkatërrim total i udhëheqjes në CDC. Drejtoresha është jashtë, shumica e drejtuesve kryesorë kanë dhënë dorëheqjen. Gjithçka është rrënuar, për shkak të udhëheqjes së Kennedy-t.”

The post Kaos në CDC pas refuzimit të Susan Monarez për të dhënë dorëheqjen appeared first on Revista Monitor.

Tarifat e Trump dhe afrimi me Pakistanin e sfidojnë Nju Delhin, por i hapin edhe një mundësi të re historike

Është e pazakontë të përjetosh njëkohësisht poshtërim, shfajësim dhe një provë vendimtare. Por pikërisht kjo është situata ku ndodhet sot India. Presidenti Donald Trump ka prishur 25 vite diplomaci, duke u afruar me Pakistanin pas konfliktit të majit dhe duke e veçuar Indinë me tarifa më të larta se ndaj Kinës. Pasojat për vendin më të populluar në botë dhe ekonominë e pestë më të madhe janë të thella.

Kryeministri Narendra Modi ka shpallur së fundmi një vizion për një Indi më të fortë dhe më të vetëmbështetur. Ai pritet gjithashtu të takohet me Xi Jinping në Kinë, pas një bllokade katërvjeçare mes ushtrive në Himalaje. Për Amerikën, të largojë Indinë është një gabim i madh strategjik. Për Indinë, është një mundësi: një provë vendimtare për pretendimin e saj se është një superfuqi në formim.

Dy fytyrat e poshtërimit

Poshtërimi nga Trump shfaqet në dy forma. Më 27 gusht, pasi e akuzoi për blerjen e naftës ruse, ai vendosi një tarifë shtesë prej 25% mbi mallrat indiane, përveç 25% tarifave ekzistuese. Marrja e naftës nga Moska mund të duket problematike, por India e bën këtë përmes një mekanizmi çmimi të miratuar nga Perëndimi, më pas e rafinon dhe e shet në Europë. Ndërkohë, edhe vende të tjera, përfshi Kinën, blejnë naftë ruse. Për pasojë, masa e Trump duket si një ndëshkim i veçuar ndaj Indisë.

Poshtërimi tjetër është afrimi i tij me Pakistanin. Pas një sulmi terrorist në Indi, për të cilin Modi fajësoi Pakistanin, dy vendet zhvilluan një përplasje katërditore në maj, me mbi 100 avionë luftarakë të përfshirë dhe frikë për një përplasje bërthamore. Sot, megjithatë, Trump po shqyrton marrëveshje për kriptovaluta dhe miniera në Pakistan. Ai ka darkuar në Shtëpinë e Bardhë me gjeneralin Asim Munir, kreun e ushtrisë pakistaneze dhe sundimtarin de facto të vendit, i cili madje e ka propozuar Trump për Çmimin Nobel të Paqes. SHBA ka ofruar të ndërmjetësojë mbi Kashmiri, duke thyer politikën e saj të gjatë dhe një tabu indiane.

Krizë besimi

Mosmbështetja e SHBA në një interes themelor të sigurisë dhe vendimi për ta ndëshkuar Indinë në tregti kanë shkatërruar besimin. Që nga viti 2004, presidentët amerikanë e kanë pranuar Indinë si një fuqi demokratike në ngritje kundër dominimit të Kinës në Azi. Ekonomia e saj prej 4 trilionë dollarësh dhe tregu i aksioneve me vlerë 5 trilionë dollarë janë shumëfish më të mëdha se ato të Pakistanit, i zhytur në paqëndrueshmëri, kriza borxhi, terrorizëm dhe varësi nga Kina. Për Amerikën, ky është një autogol i madh që përkeqëson edhe neglizhencën ndaj NATO-s në Europë.

Shfajësimi i skeptikëve

Nga ana tjetër, ngjarjet e fundit i kanë dhënë të drejtë skeptikëve në Indi. Që prej pavarësisë në 1947, vendi ka shmangur lidhjet e ngushta aleate – fillimisht nën etikën e “mos-rreshtimit”, sot nën konceptin e “multi-rreshtimit”. India merr armë nga Rusia, por edhe nga Europa, Izraeli e SHBA; importon inpute prodhimi nga Kina, ndërsa Perëndimi i ofron teknologji dhe tregje.

Në vitin 2020, pas përplasjeve kufitare në Himalaje, marrëdhëniet me Kinën u ngrinë. Në Uashington pati shpresë se kjo do të sillte një afrim më të madh me SHBA. U shkëmbyen të dhëna inteligjence dhe u zhvilluan ushtrime të përbashkëta ushtarake me SHBA, Japoninë dhe Australinë, që kulmuan me një marrëveshje strategjike më 2024 për lidhje më të ngushta mbrojtjeje.

Por sot, ata që paralajmëronin se varësia nga Amerika ishte e rrezikshme ndihen të shfajësuar. Vizita e Modit në Kinë është sinjali se India ka alternativa.

Përparimet dhe dobësitë e brendshme

Prej 11 vitesh Modi ka ndjekur një vizion për forcimin e shtetit, modernizimin dhe centralizimin. Ka pasur dështime: industrializimi nuk solli mjaftueshëm vende pune, arsimi mbetet i dobët, dhe shpesh ai bie në retorikë nacionaliste hindu.

Por ka edhe suksese të prekshme: rrugë dhe aeroporte të reja, sistemet e pagesave dixhitale dhe platforma të taksave që kanë krijuar një treg të unifikuar kombëtar. Sistemi financiar është forcuar me tregje kapitale të thelluara mbi kursimet e brendshme, një bilanc tregtar të ekuilibruar dhe banka më të kujdesshme. Rritja mbi 6% pritet të vazhdojë, duke e bërë Indinë ekonominë e madhe më dinamike në botë dhe, sipas FMN, të tretën më të madhe deri më 2028.

Rreziku i kthimit mbrapsht

Rreziku qëndron te një rikthim i izolimit ekonomik dhe anti-perëndimorizmit. Në fjalimin e Pavarësisë më 15 gusht, Modi theksoi vetëmbështetjen. Por një kthim i plotë brenda do të dëmtonte rëndë sektorin e shërbimeve, i cili eksporton pothuajse sa gjithë ekonomia tjetër e kombinuar. Kompanitë indiane të teknologjisë marrin gjysmën e të ardhurave nga klientë amerikanë, përfshirë gjigantët globalë që kanë qendra zhvillimi në Indi. Vendi është tregu i dytë më i madh i OpenAI për përdorues. Për më tepër, për industrializim të shpejtë, India ka nevojë për më shumë makineri dhe inpute nga Kina.

Çfarë duhet të bëjë India

India duhet të kufizojë dëmet. Ajo mund të bëjë lëshime të arsyeshme: të ulë tarifat, të blejë më pak naftë ruse dhe më shumë gaz natyror amerikan. Lidhjet me SHBA mbeten të forta, sidomos falë diasporës së gjerë indiane. Vizita e Modit në Kinë është e drejtë: për të forcuar prodhimin, India do të ketë nevojë për më shumë tregti me Kinën në dekadën e ardhshme, por edhe për teknologjinë amerikane. Duhet të shtojë marrëveshje të reja tregtare, përveç atyre të fundit me Britaninë dhe Emiratet e Bashkuara.

Reformat e brendshme, mburoja më e mirë

Prioritet mbeten reformat e brendshme. Madhësia dhe dinamizmi janë thelbësore për të siguruar kushte më të mira në marrëveshje, për të financuar mbrojtjen dhe për të rritur mirëqenien, edhe nëse tregtia botërore ngadalësohet. Prej vitesh priten reforma madhore: modernizimi i bujqësisë, liberalizimi i tregut të tokës dhe energjisë, thjeshtimi i rregullave të biznesit dhe reforma gjyqësore.

Shumë prej tyre kërkojnë bashkëpunim mes qeverisë qendrore dhe shteteve. Pozitiv është fakti që Modi ka paralajmëruar thjeshtimin e taksës mbi mallrat dhe shërbimet dhe liberalizimin e ekonomisë, duke e quajtur “Reforma e Gjeneratës së Re”. Pas 11 vitesh në pushtet, ai duhet të ecë më shpejt dhe më thellë. Përballja me sfidat e brendshme ka qenë gjithmonë interes kombëtar. Në një botë gjithnjë e më armiqësore, kjo është edhe mbrojtja më e mirë e Indisë.- The Economist 

The post India mes poshtërimit dhe provës për superfuqi appeared first on Revista Monitor.

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Kryeministri Edi Rama reagoi sërish sot për një tjetër vendim të marrë nga gjykata në favor të një ndërtimi pa leje në Tiranë.

Në një reagim në rrjetet sociale, Rama u shpreh se gjyqtari Ligoraq Toshi “nuk e ka parë të udhës që të mbajë anën e komunitetit të zënë në kurth nga ky ndërtim pa leje”.

Kryeministri theksoi se edhe ky gjykatës do t’i bashkohet dosjes që Ministria e Drejtësisë do t’i përcjellë organeve të kontrollit e të vetëqeverisjes së gjyqësorit, ndërsa kërkoi që ankimimeve në këto organe t’u bashkohen edhe qytetarët e dëmtuar.

Rama iu përgjigj edhe atyre që e konsiderojnë këtë “presion mbi gjyqësorin”, ndërsa siguroi se “nuk do të heshtim më, as do të ndalemi së adresuari rastet e shpërdorimit në organet përkatëse të cilat Kushtetuta e ligji i ngarkojnë edhe me mbrojtjen e interesave të popullit e të shtetit”.

Po ashtu Rama konfirmoi qëndrimin  e palëkundur në mbështetje të drejtësisë dhe institucioneve të saj, në luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe lirive e të drejtave të njerëzve.

Më poshtë reagimi i plotë i kryeministrit Rama: 

Gjykatësi Ligoraq vendosi në pak minuta pa praninë e palëve, që të mos hapet kalimi i mbyllur nga kjo ngrehinë pa leje me kupolë xhami mes dy pallateve, nën të cilën shtrihet një dyqan ku bëhet tregti në kurriz të komunitetit.

Gjykatësi Ligoraq nuk e ka parë të udhës që të mbajë anën e komunitetit të zënë në kurth nga ky ndërtim pa leje dhe me siguri as nuk e ka menduar që mos o Zot, në rast zjarri ky dyqan kthehet në barrikadë vrastare, e pakapërcyeshme edhe për banorët edhe për zjarrfikësit.

Gjykatësi Ligoraq i bashkohet kësisoj prokurores Gjeli, gjykatësve Balliu e Demiri, në dosjen që Ministria e Drejtësisë do t’i përcjellë organeve të kontrollit e të vetëqeverisjes së gjyqësorit, ndërkohë që ne do të kërkojmë që ankimimeve në këto organe t’u bashkohen edhe qytetarët e dëmtuar nga këto masa sigurie absurde, në dëm të komunitetit, mjedisit dhe rendit ligjor.

Post Scriptum. Atyre që komentojnë apo bëjnë deklarata publike për gjasme presion nga ana ime mbi gjyqësorin, u them se për të mbrojtur interesin publik, të drejtën e komunitetit dhe të drejtat e liritë e njerëzve nga shpërdoruesit e detyrës në radhët e gjyqësorit, ne as do të heshtim më, as do të ndalemi së adresuari rastet e shpërdorimit në organet përkatëse të cilat Kushtetuta e ligji i ngarkojnë edhe me mbrojtjen e interesave të popullit e të shtetit, nga prokurorë e gjykatës të paaftë, të papërgjegjshëm, të dyja bashkë apo edhe më keq, pa atdhe fare.

Por askush të mos ngatërrojë qëndrimin ndaj këtyre individëve, me qëndrimin tonë të palëkundur në mbështetje të drejtësisë dhe institucioneve të saj, në luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe lirive e të drejtave të njerëzve”.

/m.m/

The post Ngrehinë pa leje mes dy pallateve, Rama: Gjykatësi Ligoraq s’mbajti anën e komunitetit të zënë në kurth appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Nga Gazeta ‘SI’- Të rinjtë në timon janë shkaktarët kryesorë të aksidenteve në vend.

Shifrat nga INSTAT për muajin korrik tregojnë se rreth 30% e aksidenteve gjatë këtij muaji ndodhën si pasojë e sjelljes së shoferëve që i përkasin grupmoshës 25-34 vjeç.

Gjithsesi, numri i aksidenteve gjatë korrikut është ulur, krahasuar me një vit më parë, 131 me 146. Por INSTAT raporto se ka më shumë të dëmtuar, lënduar apo vdekur 196 persona nga 191 korrikun e shkuar.

Dita e martë dhe fasha orare 08:00–12:00 rezultojnë periudhat më problematike, kur dhe janë regjistruar më shumë aksidente.

The post Të rinjtë në timon, shkaktarët kryesorë të aksidenteve në Shqipëri appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike i ka bërë thirrje qytetarëve shqiptarë të kenë kujdes nga platforma TXEX, e cila rezulton të jetë një skemë digjitale mashtrimi.

Platforma nuk është e regjistruar dhe as e licencuar duke operuar në formë ilegale.

AKSK thotë se për të qenë e besueshme, platforma përdor reklama joshëse për fitime të majme, fabrikon raste të fitimeve nga investimet në këtë platformë.

Autoriteti thekson se investimi në TXEX mund të sjellë humbje financiare të parikuperueshme dhe cënim të të dhënave digjitale.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, AKSK u bën thirrje qytetarëve që:Të mos kryejnë transaksione financiare me këtë platformë; Të mos ndajnë të dhëna personale sensitive me subjekte të panjohura; Të raportojnë menjëherë rastet e dyshimta.

Platforma u denoncua një ditë më parë nga deputeti socialist Erion Braçe, i cili tha se të paktën 1.000 qytetarë shqiptarë janë mashtruar nga ajo që ai e quan një skemë piramidale online.

The post TXEX, platforma që po mashtron shqiptarët, Autoriteti i Sigurisë Kibernetike: Mos investoni në të! appeared first on Gazeta Si.

Muaji i nxehtë i korrikut ka qenë pozitiv për kursimtarët si në lekë ashtu dhe në valutë. Në korrik, kursimet në total, duke konvertuar monedhën vendase në euro, janë rritur me rreth 240 milionë euro (10.5 miliardë lekë dhe 141 milionë euro).

Statistikat e Bankës së Shqipërisë bënë të ditur, se stoku i kursimeve në lekë në fund të muajit korrik ishte 665.7 miliardë lekë, me një rritje prej 1.6%, ose rreth 10.5 miliardë lekë më shumë në krahasim me muajin e mëparshëm, duke shënuar rritjen më të fortë që nga janari.

Ky është muaji i dytë radhazi me shtim të fortë të kursimeve në lekë.

Në ecurinë e korrikut ka ndikuar rritja e depozitave të korporatave financiare, që janë zgjeruar me 3.5 miliardë lekë, ose 3.6% më shumë. Edhe kursimet e rezidentëve kanë vijuar tendencën rritëse, duke u shtuar me 4.4 miliardë lekë, ose 1.8%.

Me bazë vjetore (korrik 2025/korrik 2024), depozitat në monedhën vendase janë rritur me 11.8%, ose gati 70.5 miliardë lekë më shumë.

Në korrik, një periudhë sezonale, kur ka si prurje nga emigrantët ashtu dhe të ardhura nga turizmi është rikthyer rritja e depozitave në valutë, pas ngadalësimit të qershorit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, stoku i depozitave në monedhën e përbashkët ishte 8.26 miliardë euro në fund të muajt korrik, me një rritje prej 141 milionë eurosh, ose 1.7% më shumë. Kjo është shtesa më e madhe mujore që nga gushti 2023.

Rritja është ndikuar si nga korporatat private e publike, ashtu dhe individët.

Me bazë vjetore (korrik 2025/korrik 2024), depozitat në monedhën e përbashkët janë rritur me 8.3%, ose 635 milionë euro më shumë.

Banka e Shqipërisë e raporton totalin e kursimeve (lekë plus valutë) të konvertuara në lekë. Në fund të korrikut, stoku total i depozitave ishte 1.4 trilionë lekë, me një rritje me bazë vjetore prej 93 miliardë lekësh, ose 7% më shumë.

Stabilizimi i euros ka ulur ndikimin që rënia e kësaj të fundit dha në tkurrjen e kursimeve në valutë në momentin që ato raportohen në euro.

Të matura sipas monedhave përkatëse, në një vit depozitat në lekë janë rritur me 70 miliardë lekë (rreth 700 mln euro) dhe ato në euro me 635 milionë euro, me një total prej 1.35 miliardë euro që janë shtuar në sistem për një vit.

The post “Nxehen” kursimet në lekë dhe në valutë në korrik, rreth 240 mln euro më shumë në banka appeared first on Revista Monitor.

Kreditimi i ekonomisë u ngadalësua lehtë në muajin korrik. Sipas Bankës së Shqipërisë, kredia e re për korrikun kishte vlerën e 28.9 miliardë lekëve, 1.3% më pak krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Megjithatë, ecuria e deritanishme progresive tregun qe kredia për ekonominë gjatë 2025 ka vijuar rritjen dhe është në vlerat më të larta historike të regjistruara në këtë periudhë të vitit.

Për periudhën janar-korrik,  janë dhënë gjithsej 231.9 miliardë lekë kredi të reja, me një rritje prej 10% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Ndërkohë që vitin e kaluar rritja e kredisë ishte mbështetur kryesisht te financimet e bizneseve, këtë vit kontributin kryesor po e jep rritja e huave për individë.

Kredia e re për individët në korrik vijoi rritjen e qëndrueshme, në linjë me tendencën positive të viteve të fundit. Kredia e re kishte vlerën e 9.8 miliard lekëve, në rritje me 14% krahasuar me korrikun e vitit të kaluar. Edhe për 7-mujorin kredia e re ngelet të ndjeshme. Ajo arriti vlerën e 77 miliardë lekëve, në rritje me 26% krahasuar me një vit më parë.

Kreditimi i individëve është mbështetur te një rritje shumë e shpejtë në dy segmentet kryesore, të blerjeve të pasurive të paluajtshme dhe financimit të konsumit.

Kredia për bizneset në muajin korrik kishte vlerën e 19.1 miliardë lekëve, 7.5% më pak krahasuar me korrikun e vitit të kaluar. Megjithatë, bilanci progresiv i 7-mujorit është në rritje. Kompanitë private përfituan gjithsej 151.3 miliardë lekë kredi, me një rritje prej 1.1% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Pas një rritjeje shumë të shpejtë gjatë vitit të kaluar, këtë vit kredia për bizneset është ngadalësuar ndjeshëm.

Në fund të muajit korrik, edhe portofoli total i kredisë për ekonominë, shprehur si tepricë, qëndroi në vlera të përafërta me qershorin. Ai kishte vlerën e 893.1 miliardë lekëve. Megjithatë, me bazë vjetore, kredia vazhdon të jetë në rritje, me 11.9%.

Rritja është më e lartë në segmentin e individëve, ku portofoli ka arritur vlerën e 360.5 miliardë lekëve, në rritje me 9.6% krahasuar me një vit më parë.

Ndërsa në segmentin e biznesit vlera e portofolit të kredisë arriti në 490.4 miliardë lekë, në rritje me 16.7% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Kreditimi i ekonomisë u frenua në muajin korrik appeared first on Revista Monitor.

Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike (AKSK), me një njoftim publik, ka paralajmëruar mbi identifikimin e një rasti mashtrimi online përmes një platforme të vetëquajtur TXEX.

Sipas AKSK, kjo platformë, e prezantuar si aplikacion për investime në kriptovaluta, nuk është e regjistruar dhe nuk është e licencuar në Republikën e Shqipërisë dhe si e tillë operon jashtë çdo kuadri ligjor kombëtar. Nga vëzhgimet e AKSK dhe nga denoncimet e shumta të bëra publike, konstatohet se aktiviteti i saj mbart tiparet e qarta të një skeme mashtruese digjitale.

Sipas AKSK, platforma TXEX përdor reklama joshëse dhe të rreme në rrjete sociale (p.sh. Instagram, TikTok); krijimin e grupeve të simuluara komunikimi në Telegram, WhatsApp, Signal; prezantimin e fitimeve të fabrikuara për të ndërtuar besueshmëri tek viktimat; kërkimin e pagesave shtesë me arsyetimin për “verifikim” apo “tërheqje fondesh”; mbledhjen e dokumenteve personale sensitive (ID, foto), duke shtuar rrezikun për keqpërdorim të të dhënave personale.

AKSK paralajmëron qytetarët shqiptarë se përfshirja në këtë platformë sjell humbje financiare të parikuperueshme; rrezik të lartë për cenimin e privatësisë dhe identitetit digjital dhe mundësi për keqpërdorim të mëtejshëm të të dhënave personale nga rrjete kriminale.

Sipas AKSK, qytetarët duhet të kenë parasysh se asnjë subjekt i palicencuar nuk ka të drejtë të ofrojë shërbime financiare apo investimi në Shqipëri dhe premtimet për fitime të shpejta dhe të garantuara janë indikator klasik i mashtrimeve online. Gjithashtu, asnjë platformë e ligjshme nuk kërkon pagesa shtesë apo të dhëna personale për tërheqjen e fondeve.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, AKSK u bën thirrje qytetarëve që të mos kryejnë transaksione financiare me këtë platformë, të mos ndajnë të dhëna personale sensitive me subjekte të panjohura dhe të raportojnë menjëherë rastet e dyshimta.

Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike thekson se siguria kibernetike është pjesë përbërëse e sigurisë kombëtare, dhe se mbrojtja nga mashtrimet digjitale kërkon kujdes të shtuar, ndërgjegjësim të vazhdueshëm dhe bashkëpunim të qytetarëve me institucionet përgjegjëse.

“Me vigjilencë, raportim dhe kujdes individual, secili kontribuon në krijimin e një mjedisi kibernetik të sigurt, të besueshëm dhe të qëndrueshme për të gjithë shoqërinë shqiptare,” thuhet në njoftimin e AKSK.

The post Autoriteti për Sigurinë Kibernetike paralajmëron për investimet në platformën e palicencuar TXEX appeared first on Revista Monitor.

Pas një hetimi administrativ që ka pasur në analizë kontratat me objekt “blerje ushqimesh” të lidhura nga 15 institucione, Agjencia e Prokurimit Publik ka hartuar një set rekomandimesh që autoritetet t’i mbajnë parasysh në vijim. Në një shkresë të 27 gushtit Drejtoria e Koordinimit dhe Monitorimit të Kontratave ka nënvizuar hapat që duhet të ndiqen nga faza para lidhjes së kontratës në marrëveshjet kuadër e deri në fund t zbatimit të tyre.

“Sjellim në vëmendje të AK që, lidhja e kontratave brenda marrëveshjes kuadër bëhet bazuar në nevojat faktike për artikujt objekt kontrate. Gjithashtu, në kuadër të planifikimit të nevojave, AK në çdo rast duhet të argumentojnë dhe dokumentojnë nevojën e sasive të artikujve të kërkuar, nëpërmjet kontratave që lidhen brenda marrëveshjes kuadër. Njëkohësisht, duhet të mbahet në konsideratë që brenda afatit të marrëveshjes kuadër mund të lidhen disa minikontrata me periudhë kohore të shkurtër “thuhet në pikën 1 të shkresës.

E njëjta nënvizon se në rast nevoje për të lidhur një kontratë brenda marrëveshjes kuadër, AK duhet t’i dërgojnë operatorit ekonomik, palë të marrëveshjes kuadër kërkesën për paraqitjen e ofertës, ku specifikojnë artikujt dhe sasitë përkatëse të kërkuara, sipas nevojave konkrete për lidhjen e minikontratës respektive, edhe në rastet kur marrëveshja kuadër është me një operator ekonomik ku të gjitha kushtet janë të përcaktuara, e cila duhet të bëhet pjesë e dosjes.

Sipas APP Para lidhjes së kontratës, AK duhet të administrojnë sigurimin e kontratës, i cili duhet të jetë sa 10% e vlerës totale me TVSH të kontratës së lidhur, në përputhje me nenin 36, pika 1 e Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 285, datë 19.05.2021 “Për miratimin e rregullave të prokurimit publik”, i ndryshuar (në vijim “VKМ”).

Në pikan 4 të rekomandimeve trajtohet fakti se institucionet duhet të jenë të vëmendshme gjatë hartimit të termave dhe kushteve të kontratës me qëllim shmangien e problematikave që mund të lindin gjatë zbatimit.

“Gjithashtu, AK duhet të mbajnë në konsideratë që në kontratë duhet të pasqyrohen saktë artikujt dhe çmimet respektive, në përputhje me produktet dhe çmimet të përshkruara në ofertën fituese” thuhet në shkresë.

Po kështu për të garantuar zbatimin APP rekomandon që titullari i institucionit të përcaktojë me urdhër personin/strukturën përgjegjëse për ndjekjen e zbatimit saj.

Ndërkohë lidhur me procesin e marrjes në dorëzim të mallit, APP rekomandon që komisioni përkatës pas verifikimeve të kryera duhet të hartojë procesverbalin e marrjes në dorëzim të mallrave.

“Procesverbali i marrjes në dorëzim të mallit duhet të jetë i protokolluar, i rregullt në të gjithë elementët e tij, të mos ketë gabime dhe mospërputhje, të përmbajë datën e hartimit dhe vendin e marrjes në dorëzim, duhet të përshkruajë me saktësi dhe vërtetësi të gjitha mallrat e furnizuara me treguesit e tyre sasiorë, cilësorë dhe të vlerës, të gjitha veprimet e kryera për verifikimin e mallrave të lëvruar, dokumentacionin shoqërues të tyre, si dhe çdo të dhënë të nevojshme që i japin këtij dokumenti forcën e një prove ligjore ose administrative, në përputhje me pikën 36, të Udhëzimit të Ministrit të Financave Nr. 30, date 27.12.2011 “Për menaxhimin e aktiveve në njësitë e sektorit publik”, i ndryshuar” thuhet në dokument. Personat përgjegjës duhet të kr

Në pikën e fundit APP sjell në vëmendje nenin 124, pika 1, të LPP, ku parashikohet se: “Autoriteti ose enti kontraktor ka detyrimin të ndjekë zbatimin e kontratës sipas kushteve në bazë të të cilave është nënshkruar, për të garantuar se ajo zbatohet në kohën, cilësinë dhe vlerën e përcaktuar, në përputhje me kushtet e përcaktuara në dokumentet e tenderit dhe te legjislacionin në fuqi”. Në kuptim të parashikimeve të mësipërme, kontrata duhet të zbatohet me përpikmëri në përputhje me kushtet e prokuruara, parashikimet e saj dhe me legjislacionin në fuqi.

“Autoriteti kontraktor duhet të administrojë para nënshkrimit të kontratës, dokumentacionin e paraqitur nga operatori ekonomik, gjatë fazës së zhvillimit të procedurës, të tillë si deklarata për origjinën e mallrave, deklarata për prodhuesit, etj. Gjatë zbatimit të kontratës, AK duhet të kryejë verifikime përsa i përket deklaratës së prodhuesit, deklaratës së origjinës të paraqitur nga operatori ekonomik gjatë fazës së ofertimit, që dëshmojnë përmbushjen e kërkesave të cilësisë së këtyre mallrave, siç përcaktohet në dokumentet e tenderit dhe në kontratë” thuhet në shkresë.

Në fund APP u kujton autoriteteve që të respektojnë parashikimet ligjore në lidhje me hartimin dhe dërgimin e njoftimeve dhe raportimeve të ndryshme që lidhen me kontratën nënshkruar dhe zbatimin e saj.

The post Pas hetimit administrativ për tenderët e ushqimeve, APP : Ja çfarë duhet kenë parasysh institucionet appeared first on Revista Monitor.

TIRANË, 28 gusht/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama në prezantimin e Reformës së Trajtimit të Integruar të Mbetjeve, gjatë ditës së sotme solli fillimisht në vëmendje situatën e menaxhimit të mbetjeve dhe pastrimit të territorit gjatë këtij sezoni turistik.

Kryeministri u shpreh se “sërish, si në çdo sezon u përballëm me sfidën e madhe të përballimit të rritjes shumë domethënëse të sasisë të mbetjeve, për shkak të numrit të shtuar të vizitorëve e turistëve”.

“Sidoqoftë dua të them se kemi parë edhe këtë vit përmirësim të ndjeshëm në pjesën dërrmuese të territoreve, të ndikuara nga rritja e volumit të vizitorëve e turistëve dhe nga rritja e madhe e volumit të mbetjeve”, tha Rama.

Kryeministri u shpreh se “patjetër që ka pasur disa probleme, por edhe këtë vit duke filluar nga Bashkia e Lezhës e cila vazhdon të prijë me forcën e shembullit në pastërti, duke vazhduar me Shkodrën, Durrësin, Himarën e më tutje, gjërat kanë shkuar më mirë se sa vitin e shkuar”.

Në këtë drejtim, kryeministri nënvizoi se ka një përmirësim inkurajues, por nga ana tjetër problem mbetet mungesa e uniformitetit në këtë drejtim, pasi ka përgjatë vijës bregdetare disa zona problematike.

“Ndërkohë ne duhet të vazhdojmë me një ritëm edhe më të lartë për sa i përket reformave edhe masave ligjore edhe në funksion të ambicies e të objektivit prioritar kombëtar për anëtarësimin në Bashkimin Europian në fund të kësaj dekade, por duke filluar nga mbyllja e negociatave për anëtarësim në fund të vitit 2027, sikundër është rënë dakord në parim me Komisionin Europian”, tha Rama. /j.p/

The post Rama: Përmirësim inkurajues i pastrimit të territorit, ende disa zona problematike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 28 gusht/ATSH-Maela Marini/ Kryeministri Edi Rama paralajmëroi sot krijimin e Operatorit Kombëtar të Trajtimit të Mbetjeve, ku do të jetë i përqendruar i gjithë procesi i  trajtimit të mbetjeve.

Kjo agjenci do të krijohet në kuadër të paketës së re të menaxhimit të integruar të mbetjeve.

Në prezantimin e Reformës së Trajtimit të Integruar të Mbetjeve, Rama u shpreh se krijimi i këtij operatori parashikohet në projektligjin e ri për menaxhimin e integruar të mbetjeve.

“Një agjenci, institucion, ndërmarrje e re, e cila do të jetë në dispozicion të gjithë Republikës, të pushtetit vendor, qytetarëve dhe të këtij misioni për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian”, tha Rama.

Sipas tij, i gjithë procesi i trajtimit të mbetjeve do të përqendrohet te ky operator.

“Grumbullimi dhe trajtimi i mbetjeve nuk do të jetë më një proces i administruar nga bashkitë, por do të jetë një proces i administruar nga ky operator kombëtar në bashkëpunim me të gjitha hallkat e tjera të qeverisjes dhe në raport me të cilin bashkitë do të jenë klientë njësoj siç janë klientë të operatorëve të tjerë për të tjera shërbime”, theksoi Rama.

Rama kërkoi që të gjithë pa përjashtim në të gjitha nivelet dhe të gjithë territorin që kanë një funksion publik si të zgjedhur apo nëpunës të këtij shteti të lidhur me të gjitha çështjet e mjedisit, të vetëdijësohen se ky është kapitulli më sfidues i negociatave dhe ky është aspekti më sfidues i anëtarësimit tonë në BE.

“E them me keqardhje që ndërkohë që kemi vënë re me kënaqësi një përmirësim të mëtejshëm të gjithë proceseve të pastrimit, nuk vëmë re as ndonjë vetëdijësim më domethënës nga ana e qytetarëve në raport me mbajtjen pastër të territorit dhe nuk vëmë re për fat të keq përmirësime domethënëse as në trajtimin e mbetjeve”, shtoi kryeministri.

1 nga 5

/j.p/

The post Rama: Operator Kombëtar i Trajtimit të Mbetjeve, kapitulli më sfidues i negociatave appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Nga Gazeta ‘SI’ – Përballë tentativës së qeverisë për të digjitalizuar tërësisht pagesat në Shqipëri, paraja e thatë vazhdon të jetë opsioni i preferuar i shqiptarëve.

Në korrik 2025, paraja që qarkullon jashtë bankave preku një rekord të ri historik, 451 mld lekë. Kjo vlerë është 2% më e lartë se muaji qershor dhe 12% më shumë se korriku i një viti më parë.

Sezoni turistik dhe rritja e konsumit duket se kanë sjellë një rritje tërësore të ofertës së parasë, sipas shifrave të Bankës së Shqiëprisë.

M3 që njihet si paraja e gjerë u rrit në 1.858 trilionë lekë, nga 1.831 trilionë lekë që ishte në muajin qershor.

Sipas shifrave të BSH-së, në korrik 2025, agregati M1 (paraja jashtë korporatave depozituese plus llogaritë rrjedhëse dhe depozitat pa afat në lekë të rezidentëve jobanka, pa qeverinë) është shtuar me rreth 20 mld lekë nga maji dhe raportohet 903 mld lekë.

Agregati M2, ku përfshihen paratë jashtë korporatave depozituese, plus depozitat me afat në lekë të rezidentëve jobanka, është rritur me 20 miliardë lekë brenda një muaji duke prekur vlerën e 1.117 trilion lekëve.

The post Paraja jashtë bankave në Shqipëri arrin nivele rekord. Rritet oferta appeared first on Gazeta Si.

Kryeministri Edi Rama ka shpallur nisjen e një reforme të re në menaxhimin e mbetjeve, të cilën e cilësoi si hap vendimtar për procesin e anëtarësimit në Bashkimin Europian. Në qendër të kësaj reforme është krijimi i një Operatori Kombëtar të Trajtimit të Mbetjeve, që do të marrë përsipër grumbullimin dhe trajtimin në të gjithë territorin e vendit.

“Pa marrjen e përgjegjësisë për trajtimin e mbetjeve si detyrë kombëtare dhe për riciklimin e tyre deri në asgjësim, kapitulli i mjedisit në negociata është një rrugë pa dalje,” deklaroi Rama. Sipas tij, projektligji i ri për menaxhimin e integruar të mbetjeve do të harmonizojë legjislacionin shqiptar me atë europian, duke përcaktuar hierarkinë nga parandalimi deri te asgjësimi, si dhe krijimin e një fondi të ekonomisë së mbetjeve.

Rama theksoi se, ndryshe nga modeli aktual, bashkitë nuk do të kenë më rol drejtues në menaxhimin e mbetjeve, por do të funksionojnë si klientë të operatorit të ri kombëtar. “Kjo ndërmarrje e re do të jetë në dispozicion të pushtetit vendor, por procesi i trajtimit do të përqendrohet në një strukturë të vetme kombëtare, në bashkëpunim me hallkat e tjera të qeverisjes,” tha ai.

Kryeministri shprehu keqardhje që edhe pse vërehen përmirësime në disa zona, si në Himarë, mungon ende ndërgjegjësimi i qytetarëve dhe përmirësimet në trajtimin real të mbetjeve.

Rama e cilësoi mjedisin si “kapitullin më të vështirë dhe sfidues të negociatave për anëtarësim në BE”, duke kërkuar angazhim nga të gjitha nivelet e qeverisjes dhe administratës publike.

“Me Himarën dhe më tej gjërat kanë shkuar më mirë se vitin e kaluar, por nevojitet një ritëm më i lartë reformash ligjore dhe masash konkrete. Të gjithë, pa përjashtim, duhet të ndërgjegjësim se ky është aspekti më sfidues i anëtarësimit tonë në BE,” u shpreh Rama.

Projekti i ri parashikon krijimin e një tregu të centralizuar të shërbimeve të mbetjeve, ku bashkitë do të blejnë shërbimin nga operatori kombëtar. Kjo nënkupton ndryshim të modelit financiar të menaxhimit, si dhe ngritjen e një fondi të posaçëm për ekonominë e mbetjeve, që pritet të gjenerojë investime në riciklim dhe teknologji të trajtimit.

Sipas qeverisë, harmonizimi me direktivat europiane është thelbësor jo vetëm për anëtarësimin, por edhe për të përmirësuar cilësinë e jetës, për të krijuar vende pune në industrinë e riciklimit dhe për të reduktuar kostot afatgjata të menaxhimit të mbetjeve.

Lexo edhe:

Plehrat zhvlerësojnë turizmin, të huajt e bëjnë problem në forumet e udhëtimit me 600 mijë ndjekës

The post Menaxhimi i mbetjeve, reformë e re me operator kombëtar appeared first on Revista Monitor.

Aksidentet  mbeten kryefjalë e ditëve të verës, në disa raste me pasoja fatale. Përditshmërisë së mjeteve që janë zakonisht në qarkullim i shtohen edhe fluksi i emigrantëve si dhe turistët që kërkojnë makina me qira.

Pavarësisht perceptimit duket se shifrat e Institutit të Statistikave tregojnë për një ulje të aksidenteve të paktën në korrik që është publikimi më i fundit.

Kështu në muajin Korrik 2025 numërohen 131 aksidente rrugore, nga të cilët 194 persona janë të aksidentuar (të vrarë dhe të plagosur).  INSTAT nënvizon se të dhënat e publikuara janë paraprake dhe subjekt përditësimi.

Gjatë periudhës Janar – Korrik 2025, numri i aksidenteve rrugore është ulur me 16,0 %, krahasuar kjo me të njëjtën periudhë të një viti më pare.

Shkak kryesor për aksidentet të paktën sipas shifrave të INSTAT janë drejtuesit e mjeteve dhe kryesisht grupmosha 25-34 vjeç.

“Aksidentet rrugore, në 89,3 % të rasteve, kanë ndodhur si pasojë e sjelljes së drejtuesit të mjetit. Numri më i lartë i aksidenteve, në këtë periudhë, është kryer nga grup-moshat 25-34 vjeç, duke zënë 28,2 % të numrit të aksidenteve gjithsej.

Në muajin Korrik 2025, numri më i lartë i aksidenteve rrugore ka ndodhur përgjatë ditës së Martë me 19,8 %, ndërsa numri më i ulët i aksidenteve ka ndodhur përgjatë ditës së Premte, me 9,2 %.

Numri më i lartë i aksidenteve rrugore ka ndodhur përgjatë harkut kohor 08:00 – 12:00, duke zënë 28,2 % të numrit të aksidenteve rrugore gjithsej” nënvizon INSTAT.

The post Aksidentet u ulën me 16% në janar-korrik, shoferët më “të rrezikshëm” grupmosha 25-34 vjeç appeared first on Revista Monitor.

Grupi hungarez, 4iG, është drejt marrjes së licencës për ofrimin e shërbimeve celulare edhe në Maqedoninë e Veriut, nëpërmjet filialit të tij One Macedonia Telecommunications.

One Macedonia Telecommunications ishte i vetmi operator që paraqiti oferta në tendenrin e hapur nga Agjencia e Komunikimeve Elektronike (AEK), për marrjen e frekuencave në brezat 700 MHz, 1800 MHz dhe 3.5GHz. Frekuencat do të përdoren për shërbime të teknologjisë 5G. Shuma minimale e kërkuar për frekuencat në të tre brezat e ofruar ishte rreth 6.7 milionë euro.

Hapja e tenderit për dhënien në përdorim të sasisë së re të spektrit në këto frekuenca u bë pikërisht për shkak të shprehjes zyrtare të interesit të paraqitur nga One Macedonia Telecommunications.

One Macedonia Telecommunications drejtohet nga Brano Djurovic, i cili deri në qershor të këtij viti mbante pozicionin e drejtorit të përgjithshëm të One Albania.

Aktualisht, Maqedonia e Veriut ka dy operatorë të rrjeteve celulare, A1 Macedonia, pjesë e grupit Telekom Austria dhe Makedonski Telekom, pjesë e Deutsche Telekom (nëpërmjet filialit të saj hungarez, Magyar Telekom).

Megjithatë, në treg veprojnë edhe katër operatorë virtualë (MVNO), që zotërojnë së bashku pak më shumë se 5% të tregut, sipas numrit të përgjithshëm të përdoruesve.

Megjithëse Maqedonia e Veriut ka një popullsi më të vogël se Shqipëria (më pak se 1.8 milionë banorë, sipas të dhënave më të fundit), tregu u shërbimeve celulare duket të jetë më dinamik, madje duket se po hyn në një faq të re zgjerimi.

Tregu kishte tre operatorë rrjetesh deri në vitin 2015, kur filiali i Telekom Austria, Vip bleu kompaninë rivale One, që zotërohej nga Telekom Slovenije. Dy kompanitë u bashkuan në emrin e ri, A1 Macedonia.

Pas afërsisht një dekade me dy operatorë rrjetesh (përveç operatorëve MVNO), tregu celular në Maqedoninë e Veriut duket i orientuar drejt një zgjerimi të ri të operatorëve të rrjetit.

Në rast se procesi i licencimit mbyllet me sukses, Maqedonia e Veriut do të bëhet tregu i tretë në Ballkanin Perëndimor për grupin hungarez, 4iG.

4iG vepron në Shqipëri që prej vitit 2021, pas blerjes, në intervalin e pak javëve, të kompanive Albtelecom dhe ONE Telecommunications. Në vijim, në vitin 2022, dy kompanitë u bashkuan në brandin e ri, One Albania.

One Albania është operatori i dytë më i madh ceular në Shqipëri, me 42% të të ardhurave, ndërsa mban 50% të tregut sipas numrit të përdoruesve aktivë.

Gjithmonë në vitin 2021, 4iG mbylli edhe blerjen e kompanisë më të madhe celulare në Mal të Zi, Telenor Montenegro, që në vijim mori emrin One Montenegro.

Që prej vitit 2023, 4iG ka hyrë zyrtarisht edhe në tregun celular hungarez, pas blerjes, në partneritet me qeverinë hungareze, të filialit të Vodafone në këtë vend.

The post One drejt marrjes së licencës celulare edhe në Maqedoninë e Veriut appeared first on Revista Monitor.

Rreth 33% e shqiptarëve e konsiderojnë emigrimin përkohësisht ose përgjithmonë brenda dhjetë viteve të ardhshme, ndërsa 10 për qind e tyre synojnë largimin brenda vitit. Këto ishin rezultatet e anketës që zhvilloi në nëntor të vitit 2024 Banka Qendrore e Austrisë në vendet e Europës, Qendrore, Juglindore dhe Lindore CESEE (Bullgari, Çeki, Hungari, Poloni, Rumani, Shqipëri, Bosnjë, Maqedonia e Veriut dhe Serbi).

Anketa që kishte si qëllim përdorimin e euros në këto vende, përfshiu edhe pyetjet për emigracionin. Rezultatet treguan se Shqipëria mbetet vendi me përqindjen më të lartë të qytetarëve me synime për emigrim në rajon. Anketa “Euro e OeNB 2024” tregon se, megjithëse dëshira për të emigruar është në rënie në shumicën e vendeve të rajonit, Shqipëria vazhdon të qëndrojë ndër vendet me përqindjen më të lartë të popullsisë që synon largimin.

Rreth 10% e shqiptarëve shprehin synimin për të emigruar brenda 12 muajve të ardhshëm, duke e renditur Shqipërinë ndër vendet me shkallën më të lartë të migrimit të mundshëm, së bashku me Maqedoninë e Veriut (11%). Pas tyre renditen Serbia, Rumania, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria dhe Polonia, ku shifrat luhaten mes 2% dhe 5%. Hungaria dhe Çekia kanë përqindjet më të ulëta, nën 2%.

Në përgjithësi, dëshira për emigrim ka ardhur duke rënë në rajon, por Shqipëria mbetet një përjashtim. Në vitin 2019, para pandemisë COVID-19, 7% e qytetarëve të vendeve të anketuara deklaronin se kishin ndërmend të largoheshin brenda një viti. Në vitin 2021, gjatë pandemisë, kjo shifër ra në 5%, ndërsa në 2024 zbriti më tej në 4.5%. Ky trend shihet si pozitiv për shumicën e vendeve të CESEE, pasi emigracioni masiv ka thelluar problemet demografike dhe ka sjellë vështirësi në tregun e punës. Në Shqipëri trendi nuk ka ndryshuar shumë. Përveç synimeve për emigrim në periudhën afatshkurtër, të dhënat e anketës tregojnë se 33% e shqiptarëve e konsiderojnë të mundshme emigrimin përkohësisht ose përgjithmonë brenda dhjetë viteve të ardhshme. Ky është niveli më i lartë në rajon, ndërkohë që në Çeki dhe Hungari kjo shifër është vetëm 7%.

Shumica e njerëzve deklarojnë se duan të emigrojnë për arsye të lidhura me punësimin, rreth 46% mesatarisht në të gjitha vendet e anketuara. Arsyeja e dytë më e rëndësishme është kërkimi i kushteve më të mira të jetesës jashtë vendit.

Të dhënat e vitit 2024 tregojnë gjithashtu se Shqipëria ka një përqindje shumë të lartë të qytetarëve që kanë jetuar më parë jashtë vendit. Sipas raportit, 28% e popullsisë shqiptare deklaron se ka pasur një periudhë emigrimi, duke e renditur vendin tonë ndër më të prekurit në rajon.

Mesatarja për vendet e CESEE është 14%, ndërsa Hungaria ka përqindjen më të ulët me vetëm 7%. Në shumicën e vendeve të tjera, përqindja e personave që kanë jetuar jashtë varion nga 11% deri në 16%.

Studimi tregon se qëndrimet afatshkurtra, pra më pak se një vit, janë më të zakonshmet dhe përbëjnë rreth 35% të të gjitha rasteve. Megjithatë, Shqipëria shfaqet më afër vendeve me qëndrime më të gjata. Në Bosnjë dhe Hercegovinë, rreth 50% e emigrantëve të rikthyer kanë qëndruar më shumë se tre vjet jashtë vendit. Pas Bosnjës, renditen Bullgaria, Shqipëria dhe Serbia, ku rreth 40% e emigrantëve të rikthyer kanë pasur një emigracion afatgjatë./ B.Hoxha

The post Anketa, Shqipëria me nivelin më të lartë të planeve për emigrim në CESEE, 10 % ikin brenda vitit appeared first on Revista Monitor.

Përveç hetimit të ndërmarrë 2 vite më parë nga OLAF për programin IPARD II ka përfunduar auditimi nga institucionet shtetërore vendase për vitin financiar 2023 të programit, ndërsa është në proces 2024.

Agjencia e Auditimit të Programeve të Asistencës, Akredituar nga BE (AAPAA) një institucion në varësi të Këshillit të Ministrave, që ka në fokus auditimin e transaksioneve të fondeve nga programet e BE, para dhe pas anëtarësimit ka publikuar raportin vjetor për 2024.

Ndër të tjera në raportin e publikuar nga AAPAA theksohet se për vitin financiar 2023 të programit IPARD II ka përfunduar auditimi i operacioneve, auditimi i llogarive, raporti dhe opinioni vjetor i auditimit, si dhe ndjekja e gjetjeve dhe rekomandimeve të mëparshme. Për vitin financiar 2024 të programit IPARD  auditimi i sistemit është përmbyllur në shtator 2024, ndërsa auditimi i operacioneve vijon i parashikuar të përfundonte në muajin janar 2025. Po ashtu është finalizuar edhe Strategjia e Auditimit për periudhën 2025–2027, me afat dorëzimi në nëntor 2024.

Ndërkohë mësohet se në raport janë përfshirë, një sërë gjetjesh, shkeljesh dhe opinione (të cilat nuk janë publikuar në faqen zyrtare), por ato paraqiten pranë Komisionit Europian dhe Këshillit të Ministrave.

Programi IPARD II, i cili përfshinte një fond total prej 94.6 milionë eurosh, prej të cilave 71 milionë euro ishin financime të Bashkimit Evropian, u implementua gjatë periudhës 2018–2023. Gjatë kësaj periudhe, fondet u shpërndanë në sektorë si investime në ferma, përpunim të qumështit, mishit dhe fruta-perimeve. Në thirrjet e para dhe të dyta u shpërndanë rreth 57.6 milionë euro, ndërsa në thirrjen e tretë u financuan 29.1 milionë euro për investime në ferma dhe përpunim.

Në korrik 2023, Komisioni Europian ndërpreu përkohësisht financimin e programit IPARD II pas dyshimeve për korrupsion dhe hetimeve nga Zyra Europiane Kundër Mashtrimit (OLAF). Në vitin 2024, OLAF njoftoi se kishte identifikuar si të papërshtatshme 33 milionë euro fonde të thirrjes së parë dhe të dytë të programit.

Pas mbylljes së programit në dhjetor 2023, Brukseli dha një leje shtesë njëvjeçare për pagesat e fondeve të mbetura, duke parashikuar që subjektet të plotësojnë dokumentacionin brenda afatit 6-mujor.

“IPARD II është mbyllur në muajin dhjetor 2023. Pati edhe një shtyrje afati për pagesat që nuk arritën dot të kryheshin në 2023, u dha leja 1 vjeçare nga Brukseli që pagesat të vazhdojnë.

Në rastet që me strukturat e brendshme monitorojmë dhe konstatojmë që subjektet nuk kanë sjellë dokumentacionin në afatin e duhur, nuk mund t’i paguajmë. Rregullorja përcakton në mënyrë strikte se afati për plotësimin e dokumentacionit është 6 muaj”, sqaroi më herët ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural Anila Denaj në një takim me gazetarët.

Ministrja Denaj, njoftoi gjithashtu se në vitin 2026 pritet vlerësimi nga Brukseli dhe çelja e 9 masave të reja të programit IPARD III, i cili parashikohet të ketë një fond total prej 146 milionë eurosh, duke shënuar një rritje prej 55% krahasuar me IPARD II. Ky program do të përfshijë 9 masa të reja financimi, ndërsa IPARD II kishte vetëm 3 masa.

Programi IPARD II i cili u përfshi në një proces hetimi nga OLAF kishte në total një fond prej 94,6 mln euro në total, nga të cilat 71 mln euro ishin financime të BE-së.

Gjatë zbatimit të tij nga viti 2018 deri më 2022, sipas të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë në vitin 2018 u disbursuan 20,6 mln euro, në 2019 u dhanë 15,6 mln euro, 26,8 milionë euro u shpërndanë në 2020 dhe për vitet 2021-2022 janë dhënë 31,6 mln euro.

Në vitin e parë me grantet e programit IPARD II u mbështetën investimet në ferma, në sektorin e përpunimit të qumështit, mishit dhe fruta-perimeve. Buxheti i përgjithshëm në dispozicion të thirrjes të parë dhe të dytë ishte 57,6 milionë euro.

Në thirrjen e tretë IPARD II financoi 29,1 mln euro në dy masa mbështetëse për investime në ferma dhe përpunim./ D.Azo

The post Pas hetimit të OLAF, institucionet vendase mbyllin auditimin e IPARD II për 2023 appeared first on Revista Monitor.