SARAJEVĂ, 11 korrik /ATSH-AFP/ â MijĂ«ra njerĂ«z priten sot nĂ« SrebrenicĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rkujtuar gjenocidin e kryer 30 vjet mĂ« parĂ« nga forcat serbe tĂ« BosnjĂ«s, njĂ« nga masakrat mĂ« tĂ« kĂ«qija nĂ« tokĂ«n evropiane qĂ« nga Lufta e DytĂ« BotĂ«rore.
Srebrenica ishte episodi më i përgjakshëm në konfliktin ndërkomunal boshnjak (1992-1995), i cili përfshiu këtë ish-republikë jugosllave pas shpalljes së pavarësisë, të dëshiruar nga boshnjakët (myslimanët) dhe kroatët (katolikët), por të refuzuar nga serbët (ortodoksët).
E rrethuar pĂ«r mĂ« shumĂ« se tre vjet, enklava e SrebrenicĂ«s, nĂ« BosnjĂ«n lindore, pranĂ« kufirit me SerbinĂ«, pavarĂ«sisht se ishte shpallur âzonĂ« e sigurtâ nga Kombet e Bashkuara, u sulmua nĂ« korrik 1995 nga forcat serbe tĂ« BosnjĂ«s tĂ« udhĂ«hequra nga gjenerali Ratko Mladiç.
Brenda pak ditësh, afërsisht 8 000 burra dhe djem boshnjakë u ekzekutuan atje, trupat e të cilëve u hodhën në dhjetëra varre masive.
Deri më sot, mbetjet e më shumë se 80% të viktimave janë gjetur dhe varrosur.
NĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« fshehur rĂ«ndĂ«sinĂ« e krimeve, autoritetet serbe tĂ« BosnjĂ«s organizuan operacione pĂ«r tĂ« zhvendosur trupat, shpesh âtĂ« shqyer nĂ« copaâ nga makineri tĂ« rĂ«nda dhe tĂ« transportuar nĂ« disa qytete tĂ« rreme âdytĂ«soreâ, sipas ekspertĂ«ve.
âNe ende po kĂ«rkojmĂ« pak mĂ« pak se 1 000 viktimaâ, tha Emza Fazliç, zĂ«dhĂ«nĂ«se e Institutit Boshnjak pĂ«r Personat e Zhdukur.
â Dhimbja e shpirtit â
âPĂ«r 30 vjet, ne e kemi mbajtur dhimbjen nĂ« shpirtrat tanĂ«. FĂ«mijĂ«t tanĂ« u vranĂ« pafajĂ«sisht nĂ« zonĂ«n e mbrojtur tĂ« OKB-sĂ«. Evropa dhe bota panĂ« nĂ« heshtje ndĂ«rsa fĂ«mijĂ«t tanĂ« u masakruanâ, shpjegoi Munira Subasiç, presidente e shoqatĂ«s kryesore tĂ« nĂ«nave tĂ« SrebrenicĂ«s, burri i sĂ« cilĂ«s, Hilmo, dhe djali 17-vjeçar, Nermin, u vranĂ«.
Sot, të mbijetuarit dhe familjet do të varrosin shtatë viktima gjatë përkujtimeve në Qendrën Përkujtimore Srebrenicë-Potoçari, përfshirë dy të rinj që ishin 19 vjeç në kohën e masakrës dhe një grua që ishte 67 vjeçe.
Familjet e tyre pritĂ«n disa vite pĂ«r tâi varrosur, duke shpresuar se do tĂ« gjendeshin mĂ« shumĂ« eshtra.
âPĂ«r fat tĂ« keq, pĂ«r shumicĂ«n e kĂ«tyre viktimave, eshtrat janĂ« tĂ« paplota, nĂ« disa raste ka vetĂ«m njĂ« ose dy kockaâ, shpjegon Fazliç, duke shtuar se rreth 100 gra, 80 prej tĂ« cilave ende kĂ«rkohen, u vranĂ« gjithashtu nĂ« masakĂ«r.
Mevlida Omeroviç vendosi të mos priste më dhe dha pëlqimin e saj për varrimin e eshtrave të burrit të saj, Hasibit, i cili u vra në moshën 33 vjeç, ndoshta në Petkovci, rreth 60 kilometra në veri të Srebrenicës.
Ishte një nga pesë vendet e ekzekutimeve masive gjatë kësaj masakre, episodi i vetëm i konfliktit boshnjak që u klasifikua si gjenocid nga drejtësia ndërkombëtare.
Rreth 1 000 njerëz u transportuan atje, u mbyllën në një shkollë dhe më pas u ekzekutuan.
âVĂ«llai i tij u gjet dhe u varros 10 vjet mĂ« parĂ«. KanĂ« kaluar 30 vjet dhe nuk kam asgjĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« priturâ, shpjegon Omeroviç, 55 vjeçe, e cila shpreson tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« shprehĂ« respektin e saj me fĂ«mijĂ«t e saj nĂ« varrin e burrit tĂ« saj.
Edhe nëse arkivoli do të përmbajë vetëm nofullën e Hasibit.
Ish-udhëheqësit politikë dhe ushtarakë të serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiç dhe Ratko Mladiç, u dënuan me burgim të përjetshëm nga drejtësia ndërkombëtare për krime lufte dhe gjenocid.
Por, rëndësia e këtij krimi vazhdon të minimizohet nga shumë udhëheqës politikë serbë në Bosnje dhe Serbi.
âSerbĂ«t nuk kryen gjenocid nĂ« SrebrenicĂ« dhe kjo nuk ndodhiâ, deklaroi presidenti i entitetit serb tĂ« BosnjĂ«s, Milorad Dodik, nĂ« fillim tĂ« korrikut.
Asambleja e Përgjithshme e OKB-së vendosi 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit të Gjenocidit të Srebrenicës në vitin 2024, pavarësisht zemërimit të Serbisë.
Për familjet dhe të mbijetuarit, kjo datë nuk do të zbehet kurrë.
âPĂ«r mua, çdo ditĂ« Ă«shtĂ« 11 korrik, çdo natĂ«, çdo mĂ«ngjes, kur zgjohem dhe kuptoj se ata nuk janĂ« atyâ, psherĂ«tin Ramiza Gurdiç, burri i sĂ« cilĂ«s Junuz dhe djemtĂ« Mehrudin dhe Mustafa u vranĂ« nĂ« masakĂ«r./ a.jor.
The post KOMENT â âDhimbja e shpirtitâ: Bosnja pĂ«rkujton 30-vjetorin e gjenocidit tĂ« SrebrenicĂ«s appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.