❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

AXHENDA NDËRKOMBËTARE 13/7/2025

BERLIN (Gjermani) – Kancelari Friedrich Merz merr pjesĂ« nĂ« intervistĂ«n tradicionale verore nĂ« transmetuesin publik gjerman ARD.

PARIS (FrancĂ«) – Presidenti francez Emmanuel Macron mban njĂ« fjalim para autoriteteve mĂ« tĂ« larta ushtarake.

PARIS (FrancĂ«) – ReperĂ«t ”50 Cent” dhe ”Mary J Blige” performojnĂ« sĂ« bashku.

VJENË (Austri) – 10-vjetori i MarrĂ«veshjes BĂ«rthamore tĂ« VjenĂ«s.

CASTEL GANDOLFO (Itali) – Papa Leone XIV kremton MeshĂ«n nĂ« rezidencĂ«n verore Castel Gandolfo dhe nĂ« KishĂ«n Angelus nĂ« Piazza della Liberta.

KIGALI (Ruanda) – Konferenca IAS mbi HIV-in.

JOHANNESBURG (Afrika e Jugut) – Presidenti Cyril Ramaphosa i drejtohet kombit mbi çështjet e sigurisĂ«.

SHBA – Futboll – Kupa BotĂ«rore e Klubeve FIFA – Finale PSG-Chelsea.

SION – Futboll – Kampionati Evropian i Femrave./  a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 13/7/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KOMENT – PSG njĂ« hap larg pushtimit tĂ« globit

EAST RUTHERFORD (SHBA), 12 korrik /ATSH-AFP/ – Fituesit e Champions League, ”Paris Saint-Germain” (PSG) mund ta pĂ«rfundojnĂ« sezonin e tyre historik me trofeun e KupĂ«s sĂ« BotĂ«s pĂ«r Klube, njĂ« fitore e pesĂ«fishtĂ«, nĂ«se ia dalin mbanĂ« statusit tĂ« tyre si favoritĂ« kundĂ«r ”Chelseat”, nesĂ«r nĂ« orĂ«n 21:00, nĂ« finalen nĂ« stadiumin ”MetLife” pranĂ« Nju Jorkut.

Lojtarët e thanë dhe e bënë: arritja në finale u jep atyre një shans për të bërë edhe më shumë histori në një sezon tashmë të jashtëzakonshëm.

Ky titull i pestĂ«, pas LigĂ«s sĂ« KampionĂ«ve, kampionatit francez, KupĂ«s sĂ« FrancĂ«s dhe ”TrophĂ©e des Champions”, do ta gdhendte mĂ« tej kujtimin e ekipit tĂ« trajnuar nga Luis Enrique.

Edhe pse kjo garë nuk i bashkon të gjitha ekipet më të mira dhe stadiumet nuk kanë qenë gjithmonë plot, fitimi i Kupës së Botës për Klube për herë të parë nuk do të ishte thjesht një gjë e parëndësishme.

“Jemi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r rĂ«ndĂ«sinĂ« e kĂ«saj ndeshjeje, Ă«shtĂ« njĂ« mundĂ«si e artĂ« pĂ«r tĂ« qenĂ« nĂ« finale, ndodh vetĂ«m çdo katĂ«r vjet”, kujtoi kapiteni Marquinhos.

“Do tĂ« ishte madhĂ«shtore tĂ« fitonim KupĂ«n e BotĂ«s pĂ«r Klube”, buzĂ«qesh DĂ©sirĂ© DouĂ©.

“Do tĂ« ishte trofeu ynĂ« i pestĂ«; Ă«shtĂ« gjithashtu njĂ« mundĂ«si pĂ«r ne pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« histori. KĂ«shtu qĂ« do tĂ« bĂ«jmĂ« gjithçka qĂ« mundemi pĂ«r tĂ« fituar kĂ«tĂ« finale”, premtoi sulmuesi 20-vjeçar francez.

– NjĂ« ”Chelsea” i ri –

Nga njĂ« fitore shkatĂ«rruese 4-0 ndaj ”AtlĂ©ticos” nĂ« ndeshjen e parĂ« te poshtĂ«rimi me tĂ« njĂ«jtin rezultat nga ”Real Madridi” nĂ« gjysmĂ«finale, dhe njĂ« pĂ«rballje elastike me 9 lojtarĂ« dhe 11 lojtarĂ« kundĂ«r ”Bayern Munich” nĂ« çerekfinale (2-0), PSG bĂ«ri pĂ«rshtypje, pas finales sĂ« tyre tĂ« shkĂ«lqyer tĂ« LigĂ«s sĂ« KampionĂ«ve kundĂ«r ”Interit” (5-0) mĂ« 31 maj.

NĂ« krahasim, ”Chelsea” nuk duket si njĂ« provĂ« finale e pakapĂ«rcyeshme.

Askush nuk priste qĂ« londinezĂ«t tĂ« arrinin nĂ« finale, pasi kishin pĂ«rfituar nga njĂ« barazim i hapur me dĂ«shtimet e ”Manchester Cityt” dhe ”Interit”.

MegjithatĂ«, pas njĂ« raundi tĂ« parĂ« qĂ« pĂ«rfundoi me dy fitore dhe njĂ« humbje, djemtĂ« e Enzo Marescas ishin mjaftueshĂ«m tĂ« fortĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me ”Benfica” (4-1), ”Palmeiras” (2-1) dhe ”Fluminense” (2-0).

Trajneri italian shpjegoi tĂ« premten se njĂ« ”Chelsea” i ri kishte dalĂ« nĂ« muajt e fundit, kur tha se “ekipi ynĂ« meriton besimin e tĂ« gjithĂ« tifozĂ«ve, sepse kĂ«tĂ« sezon pĂ«rfunduam nĂ« katĂ«r vendet e para tĂ« Premier League, fituam LigĂ«n e KonferencĂ«s dhe jemi nĂ« finalen e KupĂ«s sĂ« BotĂ«s. NjĂ« vit mĂ« parĂ«, askush nuk fliste pĂ«r ‘Chelsean’ nĂ« aspektin e futbollit; ata flisnin vetĂ«m pĂ«r madhĂ«sinĂ« e skuadrĂ«s dhe paratĂ« e shpenzuara. Tani, askush nuk flet mĂ« pĂ«r tĂ« gjitha kĂ«to; ata flasin vetĂ«m pĂ«r lojĂ«n, mĂ«nyrĂ«n se si fitojmĂ«; kjo Ă«shtĂ« arritja ime mĂ« e madhe”.

– OptimizĂ«m –

“A do tĂ« jetĂ« kjo ndeshje thjesht njĂ« formalitet? Absolutisht jo”, tha Luis Enrique, duke lavdĂ«ruar “skuadrĂ«n e shkĂ«lqyer” tĂ« ”Chelseat” dhe Enzo MarescĂ«n, i cili “punon shumĂ« mirĂ«â€.

“Çdo ndeshje ka historinĂ« e vet; nuk duhet tĂ« biem nĂ« kurth vetĂ«m sepse kemi fituar ndeshje dhe kemi shĂ«nuar shumĂ«â€, paralajmĂ«roi gjithashtu Marquinhos.

Por nëse PSG luan në nivelin e saj, me presionin e tyre me intensitet të lartë dhe modelet marramendëse të pasimeve, ata do të jenë favoritët e qartë.

Një status që nuk përbën asnjë shqetësim për parizianët.

“Ne kemi qenĂ« favoritĂ« nĂ« shumicĂ«n e ndeshjeve nĂ« kĂ«tĂ« garĂ« dhe gjithashtu gjatĂ« sezonit, por gjĂ«ja mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« ajo qĂ« bĂ«jmĂ« nĂ« fushĂ«; kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« na vendos nĂ« njĂ« pozicion tĂ« mirĂ« ose jo”, thotĂ« 20-vjeçari.

Dhe mos flisni për një ndeshje me hile nëse ata janë të vetëkënaqur apo të pakujdesshëm.

“Nuk jemi aspak tĂ« sigurt nĂ« vetvete; punojmĂ« çdo ditĂ« pĂ«r tĂ« sfiduar veten”, thekson ai.

Brenda klubit, optimizmi është i lartë.

Një burim i brendshëm i dhomës së zhveshjes përshkruan një grup shumë të përkushtuar dhe të disiplinuar në stërvitje, pa qëllim të relaksohen për ndeshjen finale, pas gjithë progresit që kanë bërë.

“Dhe pastaj janĂ« pushimet”, parashikon Fabian Ruiz./ a.jor.

The post KOMENT – PSG njĂ« hap larg pushtimit tĂ« globit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – ShkencĂ«tarĂ«t zbulojnĂ« lidhjen tru-yndyrĂ« qĂ« kontrollon metabolizmin

JERUZALEM, 12 korrik /ATSH-TPS/ – NĂ« njĂ« zbulim tĂ« madh qĂ« ndryshon rrĂ«njĂ«sisht kuptimin e shkencĂ«s se si trupi rregullon yndyrĂ«n dhe energjinĂ«, njĂ« studim izraelit ka zbuluar se si sistemi nervor e ndjen yndyrĂ«n brenda trupit dhe si çaktivizimi i kĂ«saj ndjenje mund t’iu mbrojĂ« nga obeziteti, diabeti dhe sĂ«mundja e mĂ«lçisĂ« yndyrore.

Hulumtuesit nĂ« institutin e shkencĂ«s ”Weizmann” zbuluan se disa qeliza nervore zbulojnĂ« ndryshime mekanike — si presioni dhe tensioni — brenda indit dhjamor dhe se shtypja e kĂ«saj “ndjenje yndyre” ka efekte tĂ« thella nĂ« metabolizĂ«m.

MinjtĂ« e projektuar pĂ«r t’u munguar kĂ«tyre neuroneve shqisore ishin nĂ« gjendje tĂ« qĂ«ndronin tĂ« dobĂ«t dhe metabolikisht tĂ« shĂ«ndetshĂ«m edhe nĂ« njĂ« dietĂ« me shumĂ« yndyrĂ«, pavarĂ«sisht se hanin tĂ« njĂ«jtĂ«n sasi dhe ishin mĂ« pak fizikisht aktivĂ« sesa minjtĂ« e kontrollit.

Gjetjet u botuan sĂ« fundmi nĂ« revistĂ«n ”Cell Metabolism” dhe janĂ« ndĂ«r studimet e fundit tĂ« publikuara tĂ« institutit ”Weizmann”, qĂ« kur kampusi i Rehovotit u shkatĂ«rrua nga njĂ« raketĂ« balistike iraniane mĂ« 19 qershor.

Një ndërtesë që përmbante laboratorin e shkencave të jetës të institutit, duke përfshirë mostra të ADN-së dhe indeve, minj laboratori, kompjuterë, pajisje laboratorike dhe më shumë, u shkatërrua së bashku me një ndërtesë të dytë bosh që do të përmbante laboratorë kimie. Disa ndërtesa të tjera u dëmtuan.

“Ne priremi tĂ« mendojmĂ« pĂ«r shqisat si diçka qĂ« na ndihmon tĂ« kuptojmĂ« botĂ«n e jashtme, por shumĂ« prej tyre monitorojnĂ« atĂ« qĂ« po ndodh brenda trupit”, tha Elazar Seltzer, i cili udhĂ«hoqi studimin.

“ËshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« kuptohet se, ashtu si muskujt dhe skeleti, ne gjithashtu e ndiejmĂ« indin dhjamor nĂ« trupin tonĂ« dhe ndryshojmĂ« shfrytĂ«zimin e energjisĂ« nĂ« pĂ«rputhje me rrethanat, por kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo qĂ« treguam te minjtĂ«â€, shtoi ai.

Hulumtimi u përqendrua në lloje të ndryshme të indit dhjamor: dhjami i bardhë, i cili ruan energji dhe shoqërohet me obezitetin dhe sëmundjet metabolike; dhjami kafe, i cili djeg kalori për të gjeneruar nxehtësi; dhe dhjami ngjyrë bezhë, i cili sillet si dhjami kafe kur aktivizohet.

Deri më tani, shkencëtarët e dinin se sistemi nervor mund të stimulonte dhjamin kafe në përgjigje të të ftohtit ose stresit, por ajo që e mbante atë joaktiv në kushte normale mbeti e paqartë.

Fabian Pesini, autori kryesor i studimit nga laboratori i Seltzerit në Departamentin e Gjenetikës Molekulare, zhvilloi një model miu që nuk kishte neuronet që zbulojnë sinjale mekanike në indin dhjamor.

“NdĂ«rsa rritĂ«m minjtĂ« e modifikuar, vumĂ« re se ata fituan mĂ« pak dhjamĂ«, edhe pse hĂ«ngrĂ«n tĂ« njĂ«jtin ushqim dhe madje lĂ«vizĂ«n mĂ« pak se minjtĂ« nĂ« grupin e kontrollit”, tha Pesini.

“Ne i testuam ata dhe zbuluam njĂ« rĂ«nie nĂ« pĂ«rqindjen e yndyrĂ«s, nivele tĂ« ulĂ«ta tĂ« sheqerit nĂ« gjak dhe ndjeshmĂ«ri tĂ« lartĂ« ndaj insulinĂ«s – indekset e tyre metabolike ishin tĂ« tilla qĂ« çdo person do tĂ« dĂ«shironte”, shtoi ai.

ÇelĂ«si i kĂ«tij sistemi tĂ« brendshĂ«m ndjesor qĂ«ndron nĂ« njĂ« proteinĂ« tĂ« quajtur Piezo2, njĂ« sensor mekanik i pĂ«rdorur nga neuronet pĂ«r tĂ« zbuluar presionin dhe shtrirjen.

Kur studiuesit fshinĂ« vetĂ«m Piezo2 nĂ« neuronet e ndjeshme ndaj yndyrĂ«s sĂ« minjve – duke e lĂ«nĂ« pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« sistemit nervor tĂ« paprekur – minjtĂ« mbetĂ«n tĂ« dobĂ«t dhe metabolikisht elastikĂ«. Ata madje u mbrojtĂ«n nga sĂ«mundja e mĂ«lçisĂ« yndyrore dhe rezistenca ndaj insulinĂ«s pas muajsh nĂ« njĂ« dietĂ« me shumĂ« yndyrĂ«.

”Deri mĂ« tani, ne e kemi njohur pedalin e gazit tĂ« sistemit nervor qĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r aktivizimin e yndyrĂ«s kafe dhe bezhĂ«â€, tha Seltzer.

”Por nĂ« fund tĂ« ditĂ«s, siç e dimĂ«, ne grumbullojmĂ« yndyrĂ« dhe nuk djegim tĂ« gjitha rezervat e energjisĂ« qĂ« kemi, kĂ«shtu qĂ« ishte e qartĂ« se duhet tĂ« ketĂ« edhe njĂ« pedal freni qĂ« shtyp metabolizmin. NĂ« studimin e ri, ne treguam se pedali i frenit Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« qeliza nervore me sensorin Piezo2 qĂ« monitorojnĂ« ndryshimet mekanike nĂ« yndyrĂ«n kafe dhe bezhĂ«â€, theksoi ai.

MegjithĂ«se studiuesit ende po hetojnĂ« se çfarĂ« saktĂ«sisht po ndiejnĂ« kĂ«to qeliza nervore – ndoshta ndryshime nĂ« ngurtĂ«sinĂ« ose zgjerimin e indit dhjamor – implikimet janĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. Reagimi nervor nga yndyra duket se ndikon shpejt se sa energji djeg trupi, pavarĂ«sisht nga hormonet si leptina, tĂ« cilat kanĂ« qenĂ« nĂ« fokus tĂ« shumicĂ«s sĂ« hulumtimeve tĂ« mĂ«parshme mbi obezitetin.

”MĂ« shumĂ« se gjysma (54%) e popullsisĂ« sĂ« rritur nĂ« vendet e OECD-sĂ« Ă«shtĂ« mbipeshĂ« ose obezĂ« dhe nĂ«se i kuptojmĂ« mĂ« mirĂ« qelizat qĂ« ndiejnĂ« indin dhjamor, mund tĂ« pĂ«rpiqemi t’i ndikojmĂ« ato nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« pĂ«rballimin e obezitetit dhe sĂ«mundshmĂ«risĂ« sĂ« lidhur me tĂ«â€, tha Seltzer.

Duke pasur parasysh se 10 deri në 15 për qind e energjisë ditore përdoret vetëm për të ruajtur temperaturën e trupit, edhe ndryshime të vogla në aktivitetin e indit dhjamor mund të kenë një ndikim të madh në metabolizmin e përgjithshëm.

Synimi i qelizave nervore që ndiejnë yndyrën ose sensorit Piezo2 që ato përdorin mund të çojë në ilaçe të reja që rrisin djegien e yndyrës duke imituar ose bllokuar këto sinjale të brendshme.

Meqenëse çaktivizimi i kësaj rruge që ndiejnë yndyrën parandaloi gjithashtu rezistencën ndaj insulinës dhe mëlçinë yndyrore te minjtë, ndërhyrje të ngjashme mund të përdoren për të trajtuar ose parandaluar diabetin e tipit 2 dhe sëmundjen e mëlçisë yndyrore joalkoolike./  a.jor.

The post FOKUS – ShkencĂ«tarĂ«t zbulojnĂ« lidhjen tru-yndyrĂ« qĂ« kontrollon metabolizmin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – Fenomeni kozmetik “dupe”, njĂ« rrezik i pĂ«rhershĂ«m shĂ«ndetĂ«sor

PARIS, 12 korrik /ATSH-AFP/ – Larg nga ofertat e reklamuara, “kopjet” kozmetike – kopje pak a shumĂ« diskrete tĂ« produkteve tĂ« markave tĂ« njohura pĂ«r kujdesin e lĂ«kurĂ«s, makijazhin ose kremrat kundĂ«r diellit – tĂ« shitura me çmime tĂ« ulĂ«ta nĂ« internet, pasi mund tĂ« jenĂ« tĂ« rrezikshme pĂ«r shĂ«ndetin, paralajmĂ«rojnĂ« profesionistĂ«t e industrisĂ«.

  • Kujdes nga kopjimet!

NĂ« median sociale, veçanĂ«risht nĂ« TikTok, disa qindra mijĂ«ra video tĂ« grave tĂ« reja nxjerrin nĂ« pah gjetjet e tyre tĂ« fundit si “kopje” tĂ« produkteve ekzistuese kozmetike.

Fondatina, buzëkuqi, kremi hidratues ose kremi kundër diellit supozohet se arrijnë të njëjtat rezultate si produktet e tyre origjinale, për më shumë se gjysmën e çmimit.

”NjĂ« kushĂ«ri i falsifikimit, fenomeni Ă«shtĂ« mĂ« delikat dhe nganjĂ«herĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u identifikuar”, thotĂ« Xavier GuĂ©ant, drejtor i çështjeve ligjore nĂ« FederatĂ«n e Kompanive tĂ« BukurisĂ« (FEBEA).

”Por kĂ«to produkte, nĂ« rritje nĂ« numĂ«r dhe gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« popullarizuara nĂ« mesin e konsumatorĂ«ve tĂ« rinj, pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« njĂ« rrezik pĂ«r shĂ«ndetin”, pohon ai.

Objektivi i federatĂ«s janĂ« produktet e shitura nĂ« platformat e tregtisĂ« elektronike jashtĂ« Bashkimit Evropian, kryesisht nĂ« Azi, tĂ« tilla si ”Temu”, ”Shein” ose ”AliExpress” dhe tĂ« prodhuara jashtĂ« çdo kuadri rregullator pĂ«r higjienĂ«n ose kontrollin e cilĂ«sisĂ«.

Sipas njĂ« studimi tĂ« ”C-Ways” tĂ« kryer pĂ«r FEBEA-n, nĂ« mars 2025, 31% e francezĂ«ve kishin blerĂ« njĂ« kopje tĂ« tillĂ«.

Por, 96% e tyre nuk janë në dijeni të rreziqeve.

  • Metalet e rĂ«nda ose ftalatet

“NĂ« FrancĂ«, sistemi Ă«shtĂ« rigoroz. Por sapo largohemi nga ky kuadĂ«r dhe furnizohemi nga vende ku nuk ka kontrolle, e ekspozojmĂ« veten ndaj rreziqeve tĂ« shumta”, shpjegon StĂ©phane Pirnay, ekspert i toksikologjisĂ« dhe drejtor i kompanisĂ« ”Expertox”.

”PĂ«rveç rrezikut tĂ« alergjenĂ«ve, produktet me cilĂ«si tĂ« dobĂ«t mund tĂ« pĂ«rmbajnĂ« substanca toksike, tĂ« ndaluara ose qĂ« tejkalojnĂ« kufijtĂ« e autorizuar, tĂ« cilat mund tĂ« paraqesin rreziqe reale pĂ«r shĂ«ndetin”, kĂ«mbĂ«ngul ai.

Toksikologu paralajmëron gjithashtu për një rrezik kimik, pasi disa produkte të testuara përmbajnë rregullisht metale të rënda ose ftalate, substanca kimike që konsiderohen si prishës endokrinë.

Një rrezik tjetër i identifikuar është një rrezik infektiv, pasi disa produkte të studiuara mund të përmbajnë patogjenë të shumtë.

“Jemi vĂ«rtet tĂ« habitur kur shohim tĂ« gjitha gjĂ«rat qĂ« mund tĂ« gjejmĂ« nĂ« falsifikimet nĂ« pĂ«rgjithĂ«si si papastĂ«rti, gurĂ«, jashtĂ«qitje, pendĂ« zogjsh”, liston Pirnay.

Laurence Coiffard, një profesor i farmacisë në Fakultetin e Nantes i specializuar në kozmetologji, ka studiuar kremrat e diellit që shiten në këto platforma.

Me ekipin e saj, ajo analizoi dy produkte të falsifikuara që pretendonin SPF 50+, si dhe disa kopje.

Rezultati? “AsnjĂ« nga kĂ«to produkte nuk pĂ«rmbante filtra UV”, zbulon ajo.

“Prandaj, ato nuk ofrojnĂ« mbrojtje kundĂ«r rrezeve UV dhe ekziston njĂ« rrezik i madh nĂ« pĂ«rdorimin e tyre”, paralajmĂ«ron ajo edhe pse ekspozimi nĂ« diell Ă«shtĂ« shkaku kryesor i kancerit tĂ« lĂ«kurĂ«s.

Sipas njĂ« studimi tĂ« publikuar nga Organizata Evropiane e Konsumatorit (BEUC) nĂ« shkurt, mĂ« shumĂ« se 80% e produkteve tĂ« testuara tĂ« blera nĂ« ”Temu” nuk ishin nĂ« pĂ«rputhje me legjislacionin evropian.

Për kozmetikën, shkeljet më të rëndësishme përfshinin lista përbërësish që mungonin ose ishin të pasakta, duke e bërë të pamundur të dihej se çfarë përmbanin në të vërtetë produktet.

Me lançimin e TikTok Shop nĂ« FrancĂ« nĂ« mars (i cili lejon qĂ« blerjet tĂ« bĂ«hen direkt brenda aplikacionit), Xavier GuĂ©ant ka frikĂ« se kjo lidhje mĂ« e drejtpĂ«rdrejtĂ« midis shitĂ«sit dhe blerĂ«sit mund t’u sjellĂ« dobi mashtruesve dhe falsifikuesve.

SĂ« bashku me FEBEA-n, ai bĂ«n thirrje pĂ«r forcimin e kuadrit ligjor pĂ«r tĂ« “sqaruar zonat gri” dhe pĂ«r tĂ« rritur burimet e dedikuara pĂ«r zbatimin e ligjit./ a.jor.

The post FOKUS – Fenomeni kozmetik “dupe”, njĂ« rrezik i pĂ«rhershĂ«m shĂ«ndetĂ«sor appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

AXHENDA NDËRKOMBËTARE 12/7/2025

PEKIN (KinĂ«) – VizitĂ« e kryeministrit australian, Anthony Albanese.

PARIS (FrancĂ«) – 90-vjetori i vdekjes sĂ« Alfred Dreyfus.

GJENEVË (ZvicĂ«r) – OKB publikon njĂ« raport me rastin e DitĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare pĂ«r Luftimin e Stuhive tĂ« RĂ«rĂ«s dhe Pluhurit.

LONDËR (MbretĂ«ria e Bashkuar) – DemonstratĂ« nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« grupit aktivist ”Palestine Action”, pas ndalimit tĂ« organizatĂ«s.

BELFAST (MbretĂ«ria e Bashkuar) – Marshimi vjetor i Urdhrit Portokalli tĂ« UnionistĂ«ve ProtestantĂ« nĂ« IrlandĂ«n e Veriut.

MALABO (Guinea Ekuatoriale) – Takimi Koordinues i KryetarĂ«ve tĂ« Shteteve tĂ« Bashkimit Afrikan.

LIMA (Peru) – NjĂ« kĂ«shtjellĂ« 3 800-vjeçare e zbuluar hap dyert pĂ«r publikun.

ZYRIH – Futboll – Kampionati Evropian i Femrave./  a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 12/7/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – BE pezullon pĂ«rkthyesen nga ukrainishtja, e dyshuar pĂ«r spiunazh ndaj Zelensky pĂ«r RusinĂ«

BRUKSEL, 11 korrik /ATSH/ – Komisioni Evropian ka revokuar akreditimin e njĂ« pĂ«rkthyeseje franko-ukrainase pĂ«r shkak tĂ« dyshimeve se ajo ka regjistruar fshehurazi takime qĂ« pĂ«rfshijnĂ« presidentin Volodymyr Zelensky duke ngritur shqetĂ«sime pĂ«r spiunazh, raporton prestigjiozja franceze ”Le Monde”.

Lajmi vjen mes shqetësimeve në rritje për spiunazhin rus dhe operacionet subversive në të gjitha vendet e BE-së.

Përkthyesja e Komisionit Evropian ishte i pranishme gjatë një takimi me dyer të mbyllura midis udhëheqësve të Bashkimit Evropian dhe Zelenskyt më 19 dhjetor 2024, pak para fillimit të mandatit të dytë presidencial të Donald Trump.

Gjatë bisedimeve, aleatët evropianë premtuan mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën, duke përfshirë ndihmën me blerjet e armëve dhe mbrojtjen e infrastrukturës së saj energjetike.

Përkthyesit çekë vunë re se kolegia e tyre, i cili po përkthente nga frëngjishtja në ukrainisht, po regjistronte bisedën e pjesëmarrësve.

”PĂ«rkthyesve u ndalohet rreptĂ«sisht tĂ« marrin shĂ«nime ose tĂ« bĂ«jnĂ« regjistrime gjatĂ« negociatave me dyer tĂ« mbyllura”, sipas ”Le Monde”.

Incidenti u raportua në shërbimet e sigurisë në Bruksel, pas së cilës përkthyesi u pezullua dhe regjistrimet e saj u konfiskuan.

Më pas, Komisioni Evropian i dha fund bashkëpunimit me përkthyesen dhe nisi një hetim të brendshëm.

Gjetjet iu kaluan qeverisë belge, e cila tani është përgjegjëse për të përcaktuar nëse ajo po kryente spiunazh për Rusinë.

Emri i pĂ«rkthyeses nuk Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i ditur, por ”Le Monde” i referohet asaj si “Znj. I.”.

Sipas gazetĂ«s, ajo ka lindur nĂ« njĂ« familje ruse dhe motra e saj – gjithashtu pĂ«rkthyese – ka njĂ« sfond tĂ« ngjashĂ«m. NjĂ«ra nga motrat ka lindur nĂ« Rusi dhe tĂ« dyja kanĂ« jetuar nĂ« UkrainĂ« pĂ«r njĂ« periudhĂ« kohore.

Gjatë dy dekadave të fundit, ato thuhet se kanë punuar si përkthyese të pavarura për NATO-n, Komisionin Evropian dhe ministritë franceze të Mbrojtjes dhe të Jashtme.

“Znj. I” e quajti incidentin me takimin midis Zelensky-t dhe udhĂ«heqĂ«sve evropianĂ« njĂ« keqkuptim.

PĂ«r disa vite, ambasadat ukrainase nĂ« FrancĂ« dhe Bruksel kanĂ« refuzuar tĂ« punĂ«sojnĂ« pĂ«rkthyesen pĂ«r vizitat e Zelenskyt, duke pĂ«rmendur lidhjet e saj tĂ« dyshuara me zyrtarĂ«t rusĂ«, raportoi ”Le Monde”, duke cituar njĂ« diplomat ukrainas nĂ« Paris.

PavarĂ«sisht incidentit tĂ« dhjetorit, pĂ«rkthyesja mbeti e listuar si pĂ«rkthyese e akredituar pĂ«r NATO-n, PĂ«rfaqĂ«sinĂ« e PĂ«rhershme Franceze nĂ« BE dhe ministritĂ« franceze, sipas ”Le Monde”./  a.jor.

The post FOKUS – BE pezullon pĂ«rkthyesen nga ukrainishtja, e dyshuar pĂ«r spiunazh ndaj Zelensky pĂ«r RusinĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KOMENT – ”Dhimbja e shpirtit”: Bosnja pĂ«rkujton 30-vjetorin e gjenocidit tĂ« SrebrenicĂ«s

SARAJEVË, 11 korrik /ATSH-AFP/ – MijĂ«ra njerĂ«z priten sot nĂ« SrebrenicĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rkujtuar gjenocidin e kryer 30 vjet mĂ« parĂ« nga forcat serbe tĂ« BosnjĂ«s, njĂ« nga masakrat mĂ« tĂ« kĂ«qija nĂ« tokĂ«n evropiane qĂ« nga Lufta e DytĂ« BotĂ«rore.

Srebrenica ishte episodi më i përgjakshëm në konfliktin ndërkomunal boshnjak (1992-1995), i cili përfshiu këtë ish-republikë jugosllave pas shpalljes së pavarësisë, të dëshiruar nga boshnjakët (myslimanët) dhe kroatët (katolikët), por të refuzuar nga serbët (ortodoksët).

E rrethuar pĂ«r mĂ« shumĂ« se tre vjet, enklava e SrebrenicĂ«s, nĂ« BosnjĂ«n lindore, pranĂ« kufirit me SerbinĂ«, pavarĂ«sisht se ishte shpallur “zonĂ« e sigurt” nga Kombet e Bashkuara, u sulmua nĂ« korrik 1995 nga forcat serbe tĂ« BosnjĂ«s tĂ« udhĂ«hequra nga gjenerali Ratko Mladiç.

Brenda pak ditësh, afërsisht 8 000 burra dhe djem boshnjakë u ekzekutuan atje, trupat e të cilëve u hodhën në dhjetëra varre masive.

Deri më sot, mbetjet e më shumë se 80% të viktimave janë gjetur dhe varrosur.

NĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« fshehur rĂ«ndĂ«sinĂ« e krimeve, autoritetet serbe tĂ« BosnjĂ«s organizuan operacione pĂ«r tĂ« zhvendosur trupat, shpesh “tĂ« shqyer nĂ« copa” nga makineri tĂ« rĂ«nda dhe tĂ« transportuar nĂ« disa qytete tĂ« rreme “dytĂ«sore”, sipas ekspertĂ«ve.

“Ne ende po kĂ«rkojmĂ« pak mĂ« pak se 1 000 viktima”, tha Emza Fazliç, zĂ«dhĂ«nĂ«se e Institutit Boshnjak pĂ«r Personat e Zhdukur.

– Dhimbja e shpirtit –

“PĂ«r 30 vjet, ne e kemi mbajtur dhimbjen nĂ« shpirtrat tanĂ«. FĂ«mijĂ«t tanĂ« u vranĂ« pafajĂ«sisht nĂ« zonĂ«n e mbrojtur tĂ« OKB-sĂ«. Evropa dhe bota panĂ« nĂ« heshtje ndĂ«rsa fĂ«mijĂ«t tanĂ« u masakruan”, shpjegoi Munira Subasiç, presidente e shoqatĂ«s kryesore tĂ« nĂ«nave tĂ« SrebrenicĂ«s, burri i sĂ« cilĂ«s, Hilmo, dhe djali 17-vjeçar, Nermin, u vranĂ«.

Sot, të mbijetuarit dhe familjet do të varrosin shtatë viktima gjatë përkujtimeve në Qendrën Përkujtimore Srebrenicë-Potoçari, përfshirë dy të rinj që ishin 19 vjeç në kohën e masakrës dhe një grua që ishte 67 vjeçe.

Familjet e tyre pritĂ«n disa vite pĂ«r t’i varrosur, duke shpresuar se do tĂ« gjendeshin mĂ« shumĂ« eshtra.

“PĂ«r fat tĂ« keq, pĂ«r shumicĂ«n e kĂ«tyre viktimave, eshtrat janĂ« tĂ« paplota, nĂ« disa raste ka vetĂ«m njĂ« ose dy kocka”, shpjegon Fazliç, duke shtuar se rreth 100 gra, 80 prej tĂ« cilave ende kĂ«rkohen, u vranĂ« gjithashtu nĂ« masakĂ«r.

Mevlida Omeroviç vendosi të mos priste më dhe dha pëlqimin e saj për varrimin e eshtrave të burrit të saj, Hasibit, i cili u vra në moshën 33 vjeç, ndoshta në Petkovci, rreth 60 kilometra në veri të Srebrenicës.

Ishte një nga pesë vendet e ekzekutimeve masive gjatë kësaj masakre, episodi i vetëm i konfliktit boshnjak që u klasifikua si gjenocid nga drejtësia ndërkombëtare.

Rreth 1 000 njerëz u transportuan atje, u mbyllën në një shkollë dhe më pas u ekzekutuan.

“VĂ«llai i tij u gjet dhe u varros 10 vjet mĂ« parĂ«. KanĂ« kaluar 30 vjet dhe nuk kam asgjĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« pritur”, shpjegon Omeroviç, 55 vjeçe, e cila shpreson tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« shprehĂ« respektin e saj me fĂ«mijĂ«t e saj nĂ« varrin e burrit tĂ« saj.

Edhe nëse arkivoli do të përmbajë vetëm nofullën e Hasibit.

Ish-udhëheqësit politikë dhe ushtarakë të serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiç dhe Ratko Mladiç, u dënuan me burgim të përjetshëm nga drejtësia ndërkombëtare për krime lufte dhe gjenocid.

Por, rëndësia e këtij krimi vazhdon të minimizohet nga shumë udhëheqës politikë serbë në Bosnje dhe Serbi.

“SerbĂ«t nuk kryen gjenocid nĂ« SrebrenicĂ« dhe kjo nuk ndodhi”, deklaroi presidenti i entitetit serb tĂ« BosnjĂ«s, Milorad Dodik, nĂ« fillim tĂ« korrikut.

Asambleja e Përgjithshme e OKB-së vendosi 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit të Gjenocidit të Srebrenicës në vitin 2024, pavarësisht zemërimit të Serbisë.

Për familjet dhe të mbijetuarit, kjo datë nuk do të zbehet kurrë.

“PĂ«r mua, çdo ditĂ« Ă«shtĂ« 11 korrik, çdo natĂ«, çdo mĂ«ngjes, kur zgjohem dhe kuptoj se ata nuk janĂ« aty”, psherĂ«tin Ramiza Gurdiç, burri i sĂ« cilĂ«s Junuz dhe djemtĂ« Mehrudin dhe Mustafa u vranĂ« nĂ« masakĂ«r./  a.jor.

The post KOMENT – ”Dhimbja e shpirtit”: Bosnja pĂ«rkujton 30-vjetorin e gjenocidit tĂ« SrebrenicĂ«s appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SHBA – Trump: Tarifat prej 35% ndaj KanadasĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi mĂ« 1 gusht

UASHINGTON, 11 korrik /ATSH-DPA/ – Presidenti i SHBA-sĂ«, Donald Trump tha dje se tarifat prej 35% do tĂ« vendosen pĂ«r importet nga Kanadaja duke filluar nga 1 gushti.

“Duke filluar nga 1 gushti 2025, ne do t’i ngarkojmĂ« KanadasĂ« njĂ« tarifĂ« prej 35% pĂ«r produktet kanadeze tĂ« dĂ«rguara nĂ« Shtetet e Bashkuara, tĂ« ndara nga tĂ« gjitha tarifat sektoriale”, tha Trump nĂ« njĂ« letĂ«r drejtuar kryeministrit kanadez Mark Carney tĂ« ndarĂ« nĂ« platformĂ«n e tij Truth Social.

“NĂ«se pĂ«r ndonjĂ« arsye vendosni tĂ« rrisni tarifat tuaja, atĂ«herĂ«, pavarĂ«sisht numrit qĂ« zgjidhni t’i rrisni ato, do t’i shtohen 35% qĂ« ne ngarkojmĂ«â€, vazhdoi Trump.

Në letrën njëfaqëshe, presidenti i SHBA-së akuzoi përsëri Kanadanë se nuk arriti të ndalonte fluksin e fentanilit opioid në Shtetet e Bashkuara, megjithëse të dhënat tregojnë se vetëm një sasi e vogël e drogës sintetike vjen në vend nga fqinji i saj verior.

“Duhet tĂ« pĂ«rmend se rrjedha e fentanilit vĂ«shtirĂ« se Ă«shtĂ« sfida e vetme qĂ« kemi me KanadanĂ«, e cila ka shumĂ« politika tarifore dhe jotarifore dhe barriera tregtare, tĂ« cilat shkaktojnĂ« deficite tregtare tĂ« paqĂ«ndrueshme kundĂ«r Shteteve tĂ« Bashkuara”, tha Trump.

SHBA është partneri më i rëndësishëm tregtar i Kanadasë.

Gjatë javës së kaluar, Trump u ka dërguar letra një mori vendesh, përfshirë aleatët kryesorë Japoninë dhe Korenë e Jugut, duke u thënë atyre të presin tarifa më të larta nëse nuk mund të arrihet një marrëveshje e re tregtare.

Trump ka filluar të nxjerrë rregulla të reja tarifore për mallrat që hyjnë në SHBA që nga e hëna, kur ai gjithashtu zgjati një pauzë 90-ditore për të ashtuquajturat tarifa reciproke të njoftuara për herë të parë më 2 prill./  a.jor.

The post SHBA – Trump: Tarifat prej 35% ndaj KanadasĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi mĂ« 1 gusht appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

AXHENDA NDËRKOMBËTARE 11/7/2025

SREBRENICË (BosnjĂ«-HercegovinĂ«) – 30-vjetori i masakrĂ«s sĂ« SrebrenicĂ«s, i kryer nga forcat serbe tĂ« BosnjĂ«s.

PHENIAN (Koreja e Veriut) – VizitĂ« e ministrit tĂ« JashtĂ«m rus, Sergei Lavrov.

BERLIN (Gjermani) – ”Fitch Ratings” pĂ«rditĂ«son vlerĂ«simin.

MANCHESTER (MbretĂ«ria e Bashkuar) – I pari nga katĂ«r koncertet e ”Oasis” nĂ« qytetin e tyre tĂ« lindjes pĂ«r turneun “Live ’25”.

LOS ANXHELES (Shtetet e Bashkuara) – Aktori amerikan Glynn Turman zbulon yllin e tij nĂ« ”Hollywood Boulevard Walk of Fame”.

SAN JUAN (Porto Riko) – Ylli i reggaeton Bad Bunny fillon njĂ« seri koncertesh nĂ« ”Coliseo de Puerto Rico”.

LOS ANXHELES (Shtetet e Bashkuara) – Publikimi i filmit “Superman: Legacy”.

CHICAGO (Shtetet e Bashkuara) – Djali i El Chapo-s, Ovidio Guzman Lopez, pritet tĂ« deklarohet fajtor pĂ«r trafik droge.

SION – Futboll – Kampionati Evropian i Femrave.

HOHENSTEIN-ERNSTTHAL (Gjermani) – Motoçikleta – Kampionati BotĂ«ror MotoGP – Çmimi i Madh i GjermanisĂ«./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 11/7/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL – Parlamenti Evropian refuzon mocionin e mosbesimit ndaj Von der Leyen

STRASBURG, 10 korrik /ATSH-AFP/ – Parlamenti Evropian refuzoi sot njĂ« mocion mosbesimi ndaj presidentes sĂ« Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

I iniciuar nga e djathta ekstreme, mocioni u mbështet nga 175 eurodeputetë dhe u refuzua nga 360, ndërsa 18 parlamentarë abstenuan.

Mocioni i mosbesimit u paraqit nga ligjvënësi rumun i krahut të djathtë të BE-së, Gheorghe Piperea.

Iniciativa akuzon komisionin për mungesë transparence dhe keqmenaxhim, veçanërisht në lidhje me trajtimin e pandemisë Covid-19.

NĂ«se mocioni do tĂ« miratohej, atĂ«herĂ« komisionit do t’i duhej tĂ« jepte dorĂ«heqjen nĂ« tĂ«rĂ«si me presidenten e saj dhe 26 komisionerĂ«t e BE-sĂ«.

Megjithatë, një skenar i tillë u konsiderua i pamundur, pasi do të kërkonte një shumicë të dyfishtë që përbëhet nga dy të tretat e votave të hedhura dhe që përfaqëson shumicën e 720 vendeve të parlamentit./ a.jor.

The post BRUKSEL – Parlamenti Evropian refuzon mocionin e mosbesimit ndaj Von der Leyen appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ITALI – Von der Leyen prezanton Fondin Evropian pĂ«r UkrainĂ«n me vlerĂ« miliarda euro

ROMË, 10 korrik /ATSH-ANSA/ – GarancitĂ« dhe grantet qĂ« po nĂ«nshkruajmĂ« sot do tĂ« zhbllokojnĂ« mbi 10 miliardĂ« euro nĂ« investime nĂ« rindĂ«rtimin dhe ne gjithashtu do tĂ« sigurohemi qĂ« Ukraina tĂ« vazhdojĂ« tĂ« pĂ«rfitojĂ« nga mbĂ«shtetja deri nĂ« vitin 2028 dhe mĂ« tej, kur tĂ« hyjĂ« nĂ« fuqi buxheti i ri evropian, deklaroi sot nĂ« RomĂ« presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

”Jam veçanĂ«risht e kĂ«naqur tĂ« njoftoj Fondin Evropian pĂ«r RindĂ«rtim pĂ«r UkrainĂ«n, fondi mĂ« i madh nĂ« botĂ« i bazuar nĂ« kapital qĂ« mbĂ«shtet rindĂ«rtimin”, shtoi ajo.

“Kjo do tĂ« nxisĂ« investimet nĂ« energji, transport, lĂ«ndĂ« tĂ« para dhe industri me pĂ«rdorim tĂ« dyfishtĂ«. Ne po investojmĂ« fjalĂ« pĂ«r fjalĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen e UkrainĂ«s duke pĂ«rdorur fonde publike pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr investime private nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« dhe pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ« rindĂ«rtimin e vendit. Jam veçanĂ«risht e kĂ«naqur qĂ« po e bĂ«jmĂ« kĂ«tĂ« sĂ« bashku me ItalinĂ«, GjermaninĂ«, FrancĂ«n, PoloninĂ« dhe BankĂ«n Evropiane tĂ« Investimeve”, theksoi Von der Leyen.

”Dhe jam e bindur se tĂ« tjerĂ« do tĂ« bashkohen me ne. Populli ukrainas Ă«shtĂ« gati tĂ« udhĂ«heqĂ« ekonominĂ« e vendit tĂ« tij drejt sĂ« ardhmes. ËshtĂ« koha pĂ«r tĂ« investuar”, shtoi ajo./  a.jor.

The post ITALI – Von der Leyen prezanton Fondin Evropian pĂ«r UkrainĂ«n me vlerĂ« miliarda euro appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

AXHENDA NDËRKOMBËTARE 10/7/2025

STRASBURG (FrancĂ«) – Parlamenti Evropian – Von der Leyen pĂ«rballet me njĂ« mocion mosbesimi.

KUALA LUMPUR (Malajzi) – Sekretari i Shtetit i SHBA-sĂ«, Marco Rubio, merr pjesĂ« nĂ« njĂ« takim tĂ« ASEAN-it.

KUALA LUMPUR (Malajzi) – Ish-kryeministri i MalajzisĂ«, Mahathir Mohamad, mbush 100 vjeç.

LONDËR (MbretĂ«ria e Bashkuar) – Mbrojtja e UkrainĂ«s – Macron dhe Starmer bashkĂ«kryesojnĂ« njĂ« takim tĂ« vendeve “vullnetare”.

PARIS (FrancĂ«) – Ankandi i çantĂ«s sĂ« parĂ« ”HermĂšs Birkin”.

ROMË (Itali) – KonferencĂ« mbi rindĂ«rtimin e UkrainĂ«.

LONDËR (MbretĂ«ria e Bashkuar) – Hapja verore e pallatit Buckingham.

ANKARA (Turqi) – Takim krize me kryetarĂ«t e bashkive nga partia opozitare CHP pas njĂ« vale arrestimesh.

VJENË (Austri) – KonferencĂ« e pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r shtyp e ministrave tĂ« JashtĂ«m tĂ« AustrisĂ«, GjermanisĂ« dhe Izraelit.

PARIS (FrancĂ«) – Lajme tĂ« rreme pĂ«r Brigitte Macron, njĂ« grua transgjinore – Vendim apeli pĂ«r njĂ« grua tĂ« dĂ«nuar pĂ«r shpifje.

SAO PAULO (Brazil) – Proteste pĂ«r taksimin e super tĂ« pasurve./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 10/7/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – Ndryshimi i klimĂ«s trefishon vdekjet e evropianĂ«ve nga nxehtĂ«sia

LONDËR, 9 korrik /ATSH-DPA/ – Ndryshimi i klimĂ«s pothuajse trefishoi numrin e vdekjeve tĂ« lidhura me nxehtĂ«sinĂ« nĂ« qytetet kryesore evropiane gjatĂ« valĂ«s ekstreme tĂ« nxehtĂ«sisĂ« nga fundi i qershorit deri nĂ« fillim tĂ« korrikut, sipas njĂ« studimi tĂ« ri.

Hulumtuesit nga Mbretëria e Bashkuar, Danimarka, Holanda dhe Zvicra analizuan kushtet në 12 qytete të mëdha evropiane midis 23 qershorit dhe 2 korrikut.

Ata vlerĂ«sojnĂ« se rreth 2 300 persona vdiqĂ«n nga shkaqe tĂ« lidhura me nxehtĂ«sinĂ« gjatĂ« periudhĂ«s 10-ditore, me rreth dy tĂ« tretat e vdekjeve – afĂ«rsisht 1 500 – qĂ« i atribuohen ndryshimit tĂ« klimĂ«s.

Temperaturat në shumë qytete u rritën në nivele ekstreme gjatë asaj kohe, shpesh duke tejkaluar 40 gradë Celsius.

Pa ngrohjen globale, e cila studimi thotë se rriti temperaturat e ditës në qytete me 1,0 deri në 4,0 gradë Celsius shtesë, rreth 800 persona do të kishin vdekur nga nxehtësia, sipas llogaritjeve të grupit.

Për analizën, ekipi krahasoi temperaturat aktuale të regjistruara në qytete gjatë periudhës me vlerat e modeluara që do të kishin ndodhur pa ndryshimin e klimës.

Pastaj llogariti numrin e pritur të vdekjeve të lidhura me nxehtësinë për të dy skenarët.

Vala e fundit e të nxehtit preku veçanërisht grupet vulnerabël, siç janë njerëzit me sëmundje të mëparshme dhe të moshuarit.

Sipas ekipit, 88% e vdekjeve të vlerësuara ndodhën midis njerëzve të moshës mbi 65 vjeç./ a.jor.

The post FOKUS – Ndryshimi i klimĂ«s trefishon vdekjet e evropianĂ«ve nga nxehtĂ«sia appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

AXHENDA NDËRKOMBËTARE 09/7/2025

PARIS (FrancĂ«) – Klima – Raporti Global i Motit nga ”Copernicus”.

KUALA LUMPUR (Malajzi) – Takimi i ministrave tĂ« JashtĂ«m tĂ« ASEAN-it.

STRASBURG (FrancĂ«) – GJEDNJ jep deklaratĂ« publike nĂ« çështjen ”Ukraina dhe Holanda kundĂ«r RusisĂ«â€.

MADRID (SpanjĂ«) – Kryeministri Pedro Sanchez i drejtohet parlamentit mbi skandalin e korrupsionit qĂ« ka prekur PartinĂ« Socialiste spanjolle.

LONDËR (MbretĂ«ria e Bashkuar) – Ankandi i njĂ« letre dashurie nga John Lennon drejtuar gruas sĂ« tij tĂ« parĂ«, Cynthia Powell.

CASTEL GANDOLFO (Itali) – Papa Leone XIV mban njĂ« meshĂ« nĂ« Castel Gandolfo.

BERLIN (Gjermani) – Presidenti Frank-Walter Steinmeier pret homologun e tij çek, Petr Pavel.

BERLIN (Gjermani) – Ceremoni pĂ«r 70-vjetorin e GjermanisĂ« nĂ« NATO.

BERLIN (Gjermani) – Kancelari Friedrich Merz pret sekretarin e pĂ«rgjithshĂ«m tĂ« NATO-s, Mark Rutte.

BERLIN (Gjermani) – KonferencĂ« pĂ«r shtyp nga Kancelari Friedrich Merz dhe sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte.

ROMË (Itali) – Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky takohet me presidentin italian, Sergio Mattarella.

OKB – Mbledhja e KĂ«shillit tĂ« Sigurimit tĂ« OKB-sĂ« pĂ«r Jemenin.

KAJRO (Egjipt) – VizitĂ« e kryeministrit kinez, Li Qiang.

SHBA – Futboll – Kupa e BotĂ«s pĂ«r Klube FIFA.

SION – Futboll – Kampionati Evropian i Femrave./ a.jor.

The post AXHENDA NDËRKOMBËTARE 09/7/2025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ZAGREB – Milanoviç: Po punoj pĂ«r anĂ«tarĂ«simin e ShqipĂ«risĂ«, Malit tĂ« Zi dhe MV nĂ« BE sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundur

ZAGREB, 7 korrik /ATSH-ANSA/ – Presidenti kroat, Zoran Milanoviç Ă«shtĂ« i mendimit se disa vende tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimor, veçanĂ«risht ShqipĂ«ria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, janĂ« mbajtur nĂ« paradhomĂ«n e BE-sĂ« pĂ«r shumĂ« vite dhe pa arsye tĂ« vlefshme dhe se ai po punon pĂ«r anĂ«tarĂ«simin e tyre tĂ« plotĂ« sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundur.

“PĂ« sa i pĂ«rket KroacisĂ« dhe ItalisĂ«, pĂ«r bashkĂ«punimin tonĂ«, jetĂ«n nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, Bashkimi Evropian padyshim ka qenĂ« i frytshĂ«m dhe i dobishĂ«m”, shtoi Milanoviç, pas njĂ« takimi me homologun e tij italian, Seriog Mattarella nĂ« Zagreb.

“Bashkimi Evropian ka qenĂ« vĂ«rtet njĂ« projekt konkret paqeje pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet midis KroacisĂ« dhe ItalisĂ« dhe do tĂ« ishte e pĂ«rshtatshme qĂ« ai tĂ« vazhdonte tĂ« vepronte nĂ« kĂ«tĂ« drejtim nĂ« njĂ« shkallĂ« mĂ« tĂ« gjerĂ«â€, deklaroi Milanoviç pĂ«r median, pas takimit me presidentin Sergio Mattarella, nĂ« njĂ« vizitĂ« zyrtare nĂ« Zagreb sot.

”GjatĂ« shekujve, dy popujt tanĂ« kanĂ« pasur njĂ« histori komplekse, tĂ« ndĂ«rthurur, me shumĂ« antagonizma, i kemi parĂ« tĂ« gjitha”, tha Milanoviç duke shpjeguar se sot “shembulli i marrĂ«dhĂ«nies midis dy vendeve, atij kroat dhe atij italian, tregon se nĂ« ”rastin tonĂ« Bashkimi Evropian ka qenĂ« vĂ«rtet njĂ« projekt konkret paqeje”.

“Por, pĂ«r vendet e tjera, sot Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« pak sesa ishte nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, dhe pikĂ«risht nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« ka ende çështje tĂ« paqarta, shumĂ« pikĂ«pyetje”, tha ai.

Deklarata e Milanoviçit është në përputhje me qëndrimin e tij të fortë kritik ndaj politikës aktuale të jashtme dhe të zgjerimit të BE-së.

Milanoviç ka shprehur vazhdimisht rezerva në lidhje me linjën e mbështetjes së plotë të Perëndimit dhe BE-së ndaj Ukrainës, veçanërisht në lidhje me premtimet për një anëtarësim të mundshëm të Kievit në BE, të cilat ai i konsideron jorealiste.

Për më tepër, presidenti kroat është i mendimit se disa vende të Ballkanit Perëndimor, veçanërisht Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, janë mbajtur në paradhomën e BE-së për shumë vite dhe pa arsye të vlefshme, dhe ai po punon për anëtarësimin e tyre të plotë sa më shpejt të jetë e mundur./  a.jor.

The post ZAGREB – Milanoviç: Po punoj pĂ«r anĂ«tarĂ«simin e ShqipĂ«risĂ«, Malit tĂ« Zi dhe MV nĂ« BE sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundur appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

RUSI – VetĂ«vritet ministri i Transporteve, i saposhkarkuar nga Putini

MOSKË, 7 korrik /ATSH-AFP-DPA/ – Roman Starovoit, ministri rus i Transporteve, i shkarkuar sot nga posti i tij nga presidenti Vladimir Putin, kreu vetĂ«vrasje, disa orĂ« mĂ« vonĂ«, njoftoi Komiteti Hetues Rus nĂ« njĂ« deklaratĂ«.

“Trupi i ish-ministrit rus tĂ« Transportit Roman Vladimirovich Starovoit u gjet nĂ« makinĂ«n e tij me njĂ« plagĂ« tĂ« shkaktuar nga arma e zjarrit”, tha Komiteti Hetues duke pohuar se “teoria kryesore e vdekjes sĂ« tij Ă«shtĂ« vetĂ«vrasja”.

Presidenti rus, Vladimir Putin shkarkoi sot ministrin e tij të Transporteve, Roman Starovoit.

Dekreti i botuar në Moskë nuk jep asnjë arsye pse ish-guvernatori i rajonit perëndimor rus të Kurskut, i cili u emërua ministër i Transporteve në maj të vitit të kaluar, po largohet nga posti i tij.

Zëvendësuesi i Starovoit, Andrey Nikitin, është emëruar ministër i Transportit në detyrë.

Pasardhësi i Starovoit si guvernator i rajonit të Kurskut, Alexei Smirnov, është ndaluar për mashtrim të dyshuar.

Kursku është vendi ku trupat ukrainase pushtuan dhjetëra fshatra në gusht të vitit të kaluar, në një goditje të përkohshme, por të turpshme për ushtrinë ruse.

Smirnov u bë guvernator i Kurskut në maj të vitit 2024, por u detyrua të jepte dorëheqjen në dhjetor pasi trupat ukrainase pushtuan.

Çështja kundĂ«r Smirnovit pĂ«rqendrohet nĂ« faktin se fondet pĂ«r ndĂ«rtimin e fortifikimeve nĂ« kufirin me UkrainĂ«n dyshohet se nuk u shpenzuan siç duhet.

Këto fortifikime u ndërtuan që nga viti 2022, menjëherë pasi Putin urdhëroi pushtimin e Ukrainës nga Rusia.

Si guvernator, Starovoit kishte thënë se këto objekte ishin përfunduar.

Deri më sot nuk dihet asnjë hetim kundër Starovoit.

Komentatorët rusë përmendën gjithashtu kaosin në aeroportet ruse si një arsye të mundshme për shkarkimin e tij.

Qindra fluturime janë anuluar në mes të sezonit të festave për shkak të sulmeve të shpeshta me dronë ukrainas./  a.jor.

The post RUSI – VetĂ«vritet ministri i Transporteve, i saposhkarkuar nga Putini appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TURQI – 761 zjarre nĂ« 10 ditĂ«, ndĂ«rsa fshatra tĂ« tĂ«ra shkatĂ«rrohen nĂ« Izmir

IZMIR, 7 korrik /ATSH-DPA/ – Turqia ka regjistruar 761 zjarre gjatĂ« 10 ditĂ«ve tĂ« fundit, rreth njĂ« e katĂ«rta e tĂ« gjitha flakĂ«ve tĂ« kĂ«tij viti, treguan dje shifrat qeveritare.

”QĂ« nga e diela, tĂ« gjitha janĂ« shuar ose janĂ« vĂ«nĂ« nĂ«n kontroll”, shkroi Drejtoria Turke e Komunikimeve nĂ« X.

Këto përfshinin 20 zjarre të mëdha në provincat e Izmirit, Sakaryas, Hatay, Bilecik, Manisa, Stambollit dhe Bursës.

Ministri i Brendshëm Ali Yerlikaya tha se të paktën 228 shtëpi janë dëmtuar rëndë nga zjarret vetëm në Izmir, ku shkalla e plotë e dëmit është ende duke u përcaktuar.

”NjerĂ«zit qĂ« kanĂ« humbur shtĂ«pitĂ« e tyre do tĂ« strehohen pĂ«rkohĂ«sisht nĂ« kontejnerĂ«â€, tha ai.

Zjarret kanë shkaktuar shkatërrime të gjera, duke djegur tre fshatra në Izmir dhe duke vrarë një burrë 81-vjeçar të shtrirë në shtrat dhe dy punonjës shpëtimi.

Dhjetëra mijëra njerëz janë evakuuar në pjesë të tjera të vendit ditët e fundit.

Sipas shifrave zyrtare, Turqia ka në dispozicion 27 aeroplanë zjarrfikës dhe 105 helikopterë zjarrfikës./  a.jor.

The post TURQI – 761 zjarre nĂ« 10 ditĂ«, ndĂ«rsa fshatra tĂ« tĂ«ra shkatĂ«rrohen nĂ« Izmir appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TEKSAS – 28 viktima pas pĂ«rmbytjeve, 78 nĂ« total

UASHIGNTON, 7 korrik /ATSH-DPA/ – ZyrtarĂ«t nĂ« Teksas kanĂ« konfirmuar se tĂ« paktĂ«n 28 ​​fĂ«mijĂ« vdiqĂ«n kur pĂ«rmbytjet e forta goditĂ«n shtetin amerikan, tĂ« premten e kaluar.

Sherifi i qarkut Kerr, Larry Leitha, tha në një konferencë për shtyp se 68 persona kishin vdekur në qark, përfshirë 40 të rritur dhe 28 fëmijë.

Guvernatori i Teksasit, Greg Abbott, tha se të paktën 10 persona në zona të tjera të Teksasit ishin gjetur gjithashtu të vdekur, duke e çuar numrin e konfirmuar të vdekjeve në të gjithë shtetin në të paktën 78.

”TĂ« paktĂ«n 41 persona dihej se ishin tĂ« zhdukur”, shtoi Abbott.

Autoritetet lokale thanë se ende po kërkonin 10 fëmijë të zhdukur nga një kamp veror i krishterë.

I vendosur pranë lumit Guadalupe, kampi po akomodonte më shumë se 750 fëmijë kur përmbytjet goditën pas reshjeve të dendura të shiut.

“Ai dhe lumi qĂ« rrjedh pranĂ« tij u shkatĂ«rruan tmerrĂ«sisht nĂ« mĂ«nyra qĂ« nuk i kam parĂ« nĂ« asnjĂ« fatkeqĂ«si natyrore”, shkroi Abbott nĂ« X pasi vizitoi pasojat nĂ« kampin Mystic.

Zëvendësguvernatori i Teksasit, Dan Patrick, tha më parë se lumi ishte rritur me gati tetë metra në një kohë shumë të shkurtër në orët e para të mëngjesit, ndërsa shumë viktima ishin ende në gjumë.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump ka mundësuar ndihmë shtesë federale për zonën e prekur./ a.jor.

The post TEKSAS – 28 viktima pas pĂ«rmbytjeve, 78 nĂ« total appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TURQI – Erdogan: Azerbajxhani dhe Rusia tĂ« tregojnĂ« vetĂ«pĂ«rmbajtje mes tensioneve

ANKARA, 6 korrik /ATSH-AA/ – Presidenti i TurqisĂ«, Recep Tayyip Erdogan, i bĂ«ri thirrje RusisĂ« dhe Azerbajxhanit tĂ« tregojnĂ« pĂ«rmbajtje mes tensioneve nĂ« rritje midis dy vendeve, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se Ankaraja ka lidhje tĂ« thella dhe strategjike si me MoskĂ«n, ashtu edhe me BakunĂ«.

”DĂ«shira mĂ« e madhe e AnkarasĂ« Ă«shtĂ« qĂ« incidentet e pafat tĂ« mos shkaktojnĂ« dĂ«me tĂ« pariparueshme nĂ« marrĂ«dhĂ«niet midis MoskĂ«s dhe BakusĂ«â€, u tha Erdogan gazetarĂ«ve, nĂ« bordin e fluturimit tĂ« tij tĂ« kthimit nga Azerbajxhani.

Duke folur pĂ«r marrĂ«veshjen e paqes midis ArmenisĂ« dhe Azerbajxhanit, Erdogan tha se ”do tĂ« dĂ«shmojmĂ« njĂ« hapje tĂ« dritareve tĂ« reja dhe historike tĂ« mundĂ«sive me marrĂ«veshjen e paqes”.

Lidhur me Sirinë, Erdogan tha se Turqia i ka bërë të qarta vijat e saj të kuqe për Sirinë, duke shtuar se vendi nuk do të tolerojë asnjë plan që legjitimon grupet terroriste ose bashkëpunëtorët e tyre.

“Ne mund tĂ« zbatojmĂ« modele tĂ« tilla si zonat e tregtisĂ« sĂ« lirĂ«, qendrat logjistike dhe tregjet kufitare nĂ« SirinĂ« veriore”, shtoi Erdogan.

“NĂ« takimin tim me vĂ«llain (presidentin e Azerbajxhanit) Ilham Aliyev, ai tha se jam gati tĂ« ofroj tĂ« gjitha llojet e mbĂ«shtetjes pĂ«r SirinĂ« pĂ«r gazin natyror’”, tha Erdogan.

Duke folur pĂ«r Korridorin e Zangezurit – njĂ« rrugĂ« strategjike e vendosur pĂ«r tĂ« lidhur Azerbajxhanin perĂ«ndimor me enklavĂ«n e Nakhçivanit dhe pĂ«r t’u shfaqur si njĂ« lidhje kyç nga Kina me TurqinĂ« dhe RusinĂ« – presidenti Erdoğan tha se ai ofron mundĂ«si jo vetĂ«m pĂ«r Azerbajxhanin, por pĂ«r gjithĂ« rajonin.

Ai vuri nĂ« dukje se Ankaraja e sheh rrugĂ«n si pjesĂ« tĂ« njĂ« “revolucioni gjeoekonomik”.

”Edhe pse Armenia fillimisht kundĂ«rshtoi Korridorin e Zangezurit, Erevani tani po tregon njĂ« qasje mĂ« fleksibile pĂ«r t’u bashkuar me integrimin ekonomik”, shtoi ai.

Lidhur me çështjen e dorĂ«zimit tĂ« avionĂ«ve F-35 midis Washingtonit dhe AnkarasĂ«, presidenti Erdogan tha se pret dorĂ«zim gradual tĂ« F-35-Ă«ve nĂ« Turqi gjatĂ« mandatit tĂ« Donald Trumpit, duke shpresuar qĂ« presidenti amerikan do tĂ« “respektojĂ« marrĂ«veshjen tonĂ«â€.

Ai tha po ashtu se qetësia e qëndrueshme në rajon dështoi për shkak të shkeljeve të armëpushimit nga Izraeli, duke shtuar se Ankaraja po punon për të parandaluar përsëritjen kësaj radhe.

”Turqia beson se armĂ«pushimi midis Iranit dhe Izraelit ka hapur gjithashtu derĂ«n pĂ«r njĂ« armĂ«pushim nĂ« Gaza”, tha presidenti, duke shtuar se ”Hamasi ka treguar vazhdimisht vullnetin e tij tĂ« mirĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« çështje”./  a.jor.

The post TURQI – Erdogan: Azerbajxhani dhe Rusia tĂ« tregojnĂ« vetĂ«pĂ«rmbajtje mes tensioneve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SOFT NEWS – Ukrainasi gjen njĂ« dron luftarak rus në  kopshtin e tij tĂ« perimeve!

KIEV, 6 korrik /ATSH-DPA/ – NjĂ« banor i qytetit lindor ukrainas tĂ« Kharkivit zbuloi njĂ« dron luftarak rus, tĂ« paprekur, mes domateve dhe kastravecave tĂ« mbjella nĂ« kopshtin e tij me zarzavate.

Droni, i identifikuar si njĂ« model ”Molniya-2”, nuk kishte shpĂ«rthyer dhe nĂ« vend tĂ« kĂ«saj kishte rĂ«nĂ« pa u vĂ«nĂ« re nĂ« kopsht.

”Objekti i rrezikshĂ«m u çaktivizua pĂ«rfundimisht nga specialistĂ«t”, sipas administratorit ushtarak Oleh Syniehubov nĂ« Telegram.

Gjatë sulmeve të natës nga tufa të mëdha dronësh rusë, mbrojtja ajrore ukrainase vendos kundërmasa, të cilat çaktivizojnë sistemin elektronik të dronëve.

Këto dronë zakonisht rrëzohen, shpesh duke u ulur në fusha të hapura ose pyje pa shkaktuar dëme.

Kështu mund të kishte përfunduar mjeti pa pilot në kopshtin me perime./ a.jor.

The post SOFT NEWS – Ukrainasi gjen njĂ« dron luftarak rus në  kopshtin e tij tĂ« perimeve! appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌