Ministri i Jashtëm i Danimarkës ka thirrur diplomatin më të lartë amerikan në Kopenhagë, pas një raporti se qytetarë amerikanë kanë kryer operacione të fshehta në Groenlandë.
Sipas transmetuesit publik danez DR, burime tĂ« cituara kanĂ« thĂ«nĂ« se qĂ«llimi ishte tĂ« depĂ«rtohej nĂ« shoqĂ«rinĂ« atje dhe tĂ« promovohej shkĂ«putja e saj nga Danimarka pĂ«r tâiu bashkuar SHBA-ve, megjithĂ«se nuk Ă«shtĂ« sqaruar pĂ«r kĂ« punonin kĂ«ta persona.
ShĂ«rbimi i inteligjencĂ«s daneze ka paralajmĂ«ruar se Groenlanda po bĂ«het objektiv i âllojeve tĂ« ndryshme tĂ« fushatave tĂ« ndikimitâ.
Ministri i JashtĂ«m Lars LĂžkke Rasmussen deklaroi se âçdo pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« ndĂ«rhyrĂ« nĂ« punĂ«t e brendshme tĂ« MbretĂ«risĂ« [sĂ« DanimarkĂ«s] do tĂ« jetĂ«, sigurisht, e papranueshmeâ dhe se, pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, Ă«shtĂ« thirrur i ngarkuari me punĂ« i SHBA-veâ.
Presidenti amerikan Donald Trump ka shprehur disa herë dëshirën për të aneksuar Groenlandën, një pjesë autonome e Mbretërisë së Danimarkës, ndërsa zëvendëspresidenti JD Vance ka akuzuar Kopenhagën për mosinvestim të mjaftueshëm në territor.
GjatĂ« njĂ« vizite nĂ« GroenlandĂ« disa muaj mĂ« parĂ«, kryeministrja daneze Mette Frederiksen paralajmĂ«roi SHBA-nĂ« se ânuk mund tĂ« aneksoni njĂ« vend tjetĂ«râ.
NĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r BBC-nĂ«, Rasmussen tha se qeveria Ă«shtĂ« ânĂ« dijeni qĂ« aktorĂ« tĂ« huaj vazhdojnĂ« tĂ« tregojnĂ« interes pĂ«r GroenlandĂ«n dhe pozitĂ«n e saj nĂ« MbretĂ«rinĂ« e DanimarkĂ«sâ dhe se ânuk do tĂ« ishte befasuese nĂ«se do tĂ« pĂ«rjetonim pĂ«rpjekje tĂ« jashtme pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« tĂ« ardhmen e MbretĂ«risĂ« nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rtâ.
Danimarka është anëtare e NATO-s dhe Bashkimit Evropian dhe i ka konsideruar prej kohësh SHBA-të si një nga aleatët më të ngushtë, ndërsa danezët janë tronditur nga vendosmëria e Trump-it për të kontrolluar territorin gjysmë-autonom. Presidenti amerikan ka thënë këtë vit se nuk e përjashton mundësinë e marrjes së tij me forcë.
ShĂ«rbimi danez i sigurisĂ« dhe inteligjencĂ«s PET ka vlerĂ«suar se fushatat e ndikimit synojnë tĂ« âkrijojnĂ« pĂ«rçarje nĂ« marrĂ«dhĂ«niet mes DanimarkĂ«s dhe GroenlandĂ«nâ, duke shfrytĂ«zuar âmosmarrĂ«veshje ekzistuese ose tĂ« sajuaraâ, qoftĂ« pĂ«rmes âagjentĂ«ve tradicionalĂ« tĂ« ndikimit fizik apo pĂ«rmes dezinformimitâ. PET ka shtuar se ka forcuar praninĂ« e tij nĂ« GroenlandĂ« dhe bashkĂ«punimin me autoritetet vendase.
Aktualisht, SHBA-të nuk kanë ambasador në Kopenhagë, ndaj Rasmussen ka thirrur Mark Stroh, i cili si i ngarkuar me punë është diplomati më i lartë në kryeqytetin danez.
Rasmussen e ka thirrur tashmë ambasadorin amerikan në Danimarkë edhe më herët këtë vit, pas një raporti të veçantë në maj që sugjeronte se agjencitë amerikane të spiunazhit ishin udhëzuar të përqendronin përpjekjet e tyre në Groenlandë.
Raporti i DR-së të mërkurën dha detaje për një vizitë të një amerikani në kryeqytetin e Groenlandës, Nuuk, ku ai kërkonte të hartonte një listë të groenlandezëve që mbështesnin përpjekjet amerikane për të marrë ishullin. Qëllimi, sipas DR-së, ishte rekrutimi i tyre për një lëvizje shkëputjeje.
Raporti i mëparshëm i majit nga Wall Street Journal përmendte gjithashtu mbledhjen e informacionit mbi lëvizjen për pavarësinë e Groenlandës, si dhe qëndrimet ndaj shfrytëzimit të mineraleve nga amerikanët.
NĂ« atĂ« kohĂ«, Drejtoresha e InteligjencĂ«s KombĂ«tare tĂ« SHBA-sĂ«, Tulsi Gabbard, nuk e mohoi raportin, por akuzoi Wall Street Journal pĂ«r âshkelje tĂ« ligjit dhe minimin e sigurisĂ« dhe demokracisĂ« sĂ« vendit tonĂ«â.