PRISHTINĂ, 1 korrik/ATSH/ Kryeministri nĂ« detyrĂ« i RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, Albin Kurti, mori pjesĂ« nĂ« takimin e liderĂ«ve tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimor pĂ«r Planin e Rritjes, qĂ« u mbajt nĂ« Shkup tĂ« MaqedonisĂ« sĂ« Veriut, nĂ«n tematikĂ«n âStabiliteti, Uniteti dhe e Ardhmjaâ.
Ai udhĂ«toi mbrĂ«mĂ« pĂ«r nĂ« Shkup, pĂ«r tĂ« qenĂ« pjesĂ« e darkĂ«s me liderĂ«t pjesĂ«marrĂ«s nĂ« samit, tĂ« shtruar nga kryeministri i MaqedonisĂ« sĂ« Veriut, Mickoski, ndĂ«rkaq sot, kryeministri Kurti ishte pjesĂ« e panelit tĂ« parĂ« tĂ« diskutimit ndĂ«rmjet liderĂ«ve me temĂ«n âPlani i Rritjes: VlerĂ«sim, puna e ardhshme dhe komunikimiâ.
NĂ« fjalĂ«n e tij, ai vlerĂ«soi Planin e Rritjes tĂ« Bashkimit Evropian si njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m, duke theksuar se mbĂ«shtetja e BE-sĂ« pĂ«r vendet e rajonit duhet tĂ« jetĂ« nĂ« pĂ«rputhje me pĂ«rkushtimin e tyre ndaj reformave, progresit demokratik dhe vlerave tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta evropiane. NĂ« kĂ«tĂ« kuadĂ«r, ai kĂ«rkoi qĂ« KosovĂ«s tâi garantohet qasje e barabartĂ« nĂ« programet dhe instrumentet e Bashkimit Evropian.
Kurti rikonfirmoi mbĂ«shtetjen e KosovĂ«s pĂ«r nismat e BE-sĂ« nĂ« kuadĂ«r tĂ« Planit tĂ« Rritjes, pĂ«rfshirĂ« turizmin, mbrojtjen e konsumatorit dhe âAutostradĂ«n e Tregut tĂ« PĂ«rbashkĂ«tâ, ndĂ«rsa propozoi tre sektorĂ« tĂ« tjerĂ« me potencial bashkĂ«punimi: shĂ«rbimet digjitale konkurruese, pĂ«rfshirĂ« zhvillimin e softuerĂ«ve, sigurinĂ« kibernetike, inteligjencĂ«n artificiale dhe teknologjitĂ« e strukturuara; sektorin e mbrojtjes; dhe sektorin e bujqĂ«sisĂ« dhe pĂ«rpunimit tĂ« ushqimit. PĂ«r kĂ«tĂ« nismĂ«, ai shtoi se nearshoring-u duhet tĂ« jetĂ« gjithashtu i orientuar drejt partnerĂ«ve tĂ« besueshĂ«m (friendly shoring), dhe se kjo Ă«shtĂ« njĂ« mundĂ«si e madhe jo vetĂ«m pĂ«r rajonin tonĂ«, por edhe pĂ«r Bashkimin Evropian.
Ai theksoi disa fusha të progresit që nga takimi i fundit në Kotor, përfshirë edhe kryesimin e Kosovës në CEFTA.
âBĂ«ri thirrje pĂ«r zbatimin e marrĂ«veshjeve tĂ« arritura nĂ« Procesin e Berlinit, pĂ«rfshirĂ« atĂ« pĂ«r diploma dhe lĂ«vizje tĂ« lirĂ« me letĂ«rnjoftime. Pas vendimit pĂ«r heqjen e vizave, hyrjet nga qytetarĂ«t e Bosnje dhe HercegovinĂ«s nĂ« KosovĂ« u rritĂ«n dukshĂ«m. MeqĂ« qytetarĂ«t boshnjakĂ« udhĂ«tojnĂ« lirshĂ«m nĂ« KosovĂ«, edhe qytetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s duhet tâu mundĂ«sohet e njĂ«jta liri nĂ« Bosnje dhe HercegovinĂ«â, tha ai.
Në përmbyllje, Kurti theksoi se siguria është parakusht për zhvillim dhe rritje, duke vënë në pah se Ballkani Perëndimor nuk është i shkëputur nga rrafshi gjeopolitik i Evropës. Ai mirëpriti angazhimin e Shteteve të Bashkuara për të parandaluar Iranin që të pajiset me armë bërthamore, si dhe vendimin e anëtarëve të NATO-s në Samitin e Hagës për të rritur shpenzimet për mbrojtje në 5% të Bruto Prodhimit Vendor.
Përkthimi jozyrtar i fjalës së kryeministrit Kurti:
I nderuari Kryeministër i Republikës së Maqedonisë së Veriut, z. Hristijan Mickoski,
E nderuara Komisionere për Zgjerim, znj. Marta Kos,
Të dashur kolegë nga rajoni,
Të dashur përfaqësues të organizatave rajonale,
Më lejoni fillimisht ta falënderoj Kryeministrin Mickoski që na solli përsëri, për herë të dytë në Shkup për të diskutuar Planin e Rritjes.
Plani i Rritjes i BE-sĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjja e duhur pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar reformat. Ne kemi nevojĂ« pĂ«r investime tĂ« linjĂ«zuara me sigurinĂ« ekonomike tĂ« BE-sĂ«, dhe kemi nevojĂ« pĂ«r qasje nĂ« financim qĂ« pĂ«rputhet si me ambicien tonĂ« pĂ«r reforma ashtu edhe me progresin tonĂ« demokratik dhe vlerat e pĂ«rbashkĂ«ta. Po, Plani i Rritjes premton mĂ« shumĂ« fonde sesa ofron aktualisht IPA, por ne mund tĂ« bĂ«jmĂ« mĂ« shumĂ«. BE-ja mund dhe duhet tâi rrisĂ« fondet, dhe ne mund dhe duhet tĂ« pĂ«rshpejtojmĂ« reformat.
PĂ«r ta vĂ«nĂ« kĂ«tĂ« nĂ« perspektivĂ«, mĂ« lejoni tĂ« pĂ«rdor shembullin e KroacisĂ«, mikut dhe partnerit tonĂ« shumĂ« tĂ« mirĂ«, dhe njĂ« model reforme nĂ« rrugĂ«n drejt anĂ«tarĂ«simit nĂ« BE. Midis viteve 2014 dhe 2020, Kroacia mori afĂ«rsisht 12 miliardĂ« euro nga fondet e BE-sĂ«, mesatarisht rreth 1.7 miliardĂ« euro nĂ« vit. PĂ«r dallim me gjashtĂ« vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor (ĂB6) qĂ« morĂ«n sĂ« bashku rreth 600 milionĂ« euro nĂ« vit, ose afĂ«rsisht 4 miliardĂ« euro gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« njĂ«jtĂ«.
Në bazë të të ardhurave për kokë banori, gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor morën më pak se 9% të asaj që mori Kroacia. Argumenti që dua të theksoj është ky: nëse duam të arrijmë anëtarin më të ri të BE-së, do të nevojiten shumë më tepër fonde nga BE-ja dhe se fondet duhet të lidhen me rregullat dhe vlerat e BE-së.
Gjithashtu, parimi udhëzues duhet të jetë që, për atë që jemi të obliguar njësoj të ndërmarrim reforma, duhet të jemi në pozicione të barabartë për të përfituar prej tyre. Kjo do të thotë qasje në programe dhe instrumente që mundësojnë reforma dhe rritje. Kosova ende nuk ka qasje në programe kyçe për tregti, siç është Konventa e Tranzitit të Përbashkët dhe organizatat e standardizimit të BE-së, siç është Komiteti Evropian për Standardizim/Komiteti Evropian për Standardizim Elektroteknik (CEN/CENELEC). E njëjta vlen edhe për qasjen në financimin e tranzicionit të gjelbër. Na mungon qasja në financimin klimatik, dhe masat e padrejta dhe të dëmshme të BE-së kanë vonuar projektet dhe kanë bllokuar reforma në fushat e energjisë dhe rritjes, gjë që shkon kundër vetë logjikës së Planit të Rritjes.
Që nga takimi ynë i fundit në Kotor të Malit të Zi, kemi miratuar një Plan të ri Veprimi për Tregun e Përbashkët Rajonal (CRM), kemi rënë dakord të rishikojmë Agjendën e Gjelbër, kemi zhbllokuar CEFTA-n dhe kemi nënshkruar shumë vendime mbi Komitetin e Përbashkët të CEFTA-s, si dhe kemi nënshkruar një marrëveshje të re mbi Qasjen në Studime në kuadër të Procesit të Berlinit.
Më vonë këtë vit, Londra do të na mirëpres për Procesin e Berlinit. Edhe pse është tunduese të bërë zotime të reja, së pari duhet të përmbushim ato që tashmë kemi bërë. Marrëveshja mbi diplomat është thelbësore për mobilitetin e punëtorëve, sikurse. Marrëveshja për letërnjoftimet që është për lirinë e lëvizjes. Pas vendimit tonë për të hequr vizat për qytetarët e Bosnje dhe Hercegovinës, midis janarit dhe qershorit të këtij viti, numri i qytetarëve që kalojnë kufirin nga Bosnje dhe Hercegovina në Republikën e Kosovës u rrit nga disa qindra në gati dhjetë mijë. Meqenëse boshnjakët tani mund të udhëtojnë lirshëm në Kosovë, edhe qytetarët tanë duhet të jenë në gjendje të udhëtojnë lirshëm në Bosnje dhe Hercegovinë.
Sa i përket Planit të Rritjes, ne mbështesim propozimet mbi Turizmin, Mbrojtjen e Konsumatorit dhe Autostradën e Tregut të Përbashkët. Ne mbështesim fuqishëm zhvendosjen e prodhimit dhe shërbimeve në vendet e afërta (nearshoring), e të cilat duhet të jenë edhe miqësore e të besueshme (friendly shoring) dhe e shohim atë si një mundësi të shkëlqyer jo vetëm për rajonin tonë, por edhe për BE-në gjithashtu.
Ne shohim potencial për bashkëpunim në sektorët e mëposhtëm:
1. Shërbimet dixhitale konkurruese, duke përfshirë zhvillimin e softuerëve, sigurinë kibernetike, inteligjencën artificiale dhe teknologjitë e strukturuara;
2. Sektorin e mbrojtjes;
3. Bujqësi dhe përpunimi të ushqimit.
Ne kemi përparuar në fushat e identifikuara më herët të Shtyllës së parë dhe po vazhdojmë punën tonë. Deri më sot, ne kemi:
â Inauguruar dy pika tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta kufitare me MaqedoninĂ« e Veriut, njĂ« nĂ« âHani i Elezit â BllacĂ«â mĂ« 12 prill dhe tĂ« dytĂ«n âhyrje-hyrjeâ nĂ« âGlloboçicĂ«âJazhincĂ«â mĂ« 28 maj. NjĂ« pikĂ« e pĂ«rbashkĂ«t kontrolli kufitar me ShqipĂ«rinĂ« nĂ« VermicĂ« Ă«shtĂ« gjithashtu plotĂ«sisht funksionale. Ne duam mĂ« shumĂ« korsi tĂ« gjelbra â tĂ« sigurta dhe tĂ« mbrojtura, tĂ« cilat na mundĂ«sojnĂ« tĂ« lĂ«vizim dhe tĂ« tregtojmĂ« mĂ« shpejt.
-Kemi përfunduar kornizën legjislative për aplikim për Zonën e Vetme Evropiane të Pagesave (SEPA) dhe kemi dorëzuar para-aplikimin. Do të mirëprisnim shqyrtimin dhe vlerësimin e Bashkimit Evropian, në mënyrë që të mund të vazhdojmë me finalizimin e aplikimit tonë sapo të bëhet e mundur.
â Sistemi ynĂ« kombĂ«tar i identifikimit elektronik, i modeluar sipas atij tĂ« Bashkimit Evropian, pĂ«rkatĂ«sisht Portofolit Digjital tĂ« Identitetit, Ă«shtĂ« duke u pilotuar, e cili ofron autentifikim elektronik, nĂ«nshkrime, vula dhe njĂ« portofol digjital. Shtatori Ă«shtĂ« afati i fundit kur planifikojmĂ« ta lansojmĂ«.
â Identifikuam 34 komuna pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nga nisma ĂIFI4ĂB. Shquhemi nĂ« fushĂ«n e digjiitalizimit dhe jemi kampion nĂ« mbulueshmĂ«ri me internet tĂ« shpejtĂ«.
â Ne pĂ«rgĂ«zojmĂ« propozimin e BE-sĂ« pĂ«r MarrĂ«veshjen mbi VlerĂ«simin e Konformitetit. Sigurisht, produktet e akredituara dhe tĂ« shĂ«nuara nĂ« pĂ«rputhje me rregulloren e BE-sĂ« duhet tĂ« pranohen brenda gjashtĂ« vendeve tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimor
â Programi i Qendrave tĂ« Inovacionit Digjital e ka njohur QendrĂ«n tonĂ« tĂ« parĂ« Evropiane tĂ« Inovacionit Dixhital (EDIH) â njĂ« qendĂ«r e madhe rajonale pĂ«r sipĂ«rmarrjen, inovacionin dhe zhvillimin e aftĂ«sive, e vendosur nĂ« njĂ« vend prej 40 hektarĂ«sh tĂ« ish-kampi ushtarak i KFOR-it nĂ« periferi tĂ« qytetit tĂ« Prizrenit.
Si i Kryesues të CEFTA-s, po punojmë për të çuar përpara proceset e vonuara prej kohësh që do ta bëjnë CEFTA-n më efikase dhe të barabartë me të gjithë anëtarët. Aktualisht jemi në proces të zgjedhjes së Drejtorit të ri të CEFTA-s, por siç e kam thënë më parë, organizatat rajonale kanë nevojë për një plan reformash.
Shumë energji, kapital politik dhe burime administrative po shpenzohen për zgjedhjen e drejtorëve dhe sekretarëve në vend që të arrijmë rezultate të prekshme për qytetarët tanë. Funksionalitetin dhe profesionalizmin në forumet rajonale do të përmirësonte ndjeshëm një sistem rotacioni për pozita të nivelit të lartë, së bashku me rekrutimin e targetuar në niveli të stafit dhe një shpërndarje më të drejtë të selive dhe aktiviteteve.
Më lejoni që shkurtimisht të trajtoj në fund çështjet e sigurisë, të cilat janë një parakusht për rritje. Si rajon, ne nuk jemi të izoluar nga peizazhi gjeopolitik global. Lufta e agresionit të Rusisë ndaj Ukrainës vazhdon të kërcënojë sigurinë evropiane, teksa tensionet në Lindjen e Mesme kontribuojnë edhe më tej në paqëndrueshmërinë globale. Ne mirëpresim veprimin e Shteteve të Bashkuara për të parandaluar Iranin të pajiset me armë bërthamore. Bota është padyshim më e sigurt pa arsenale bërthamore në duart e regjimeve autoritare.
Takimi ynĂ« sot vjen vetĂ«m disa ditĂ« pas Samitit tĂ« NATO-s nĂ« HagĂ«, ku u riafirmua angazhimi pĂ«r tĂ« rritur shpenzimet e mbrojtjes nĂ« 5% tĂ« Bruto Prodhimit Vendor. Ne e mirĂ«presim kĂ«tĂ« angazhim. ĂshtĂ« njĂ« hap i nevojshĂ«m si pĂ«r tĂ« mbrojtur aleancĂ«n euroatlantike ashtu edhe pĂ«r tĂ« frenuar regjimet autokratike nga provokimi i konflikteve tĂ« mĂ«tejshme. NjĂ« EvropĂ« mĂ« e fortĂ« Ă«shtĂ« njĂ« EvropĂ« qĂ« mund tĂ« mbrojĂ« veten.
Ju faleminderit shumë.
/Kosovapress/
The post Kurti i kërkon Bosnje dhe Hercegovinës heqjen e vizave për Kosovën appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Login
