❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

HAPËSIRË – NASA: KatĂ«r astronautĂ« ulen nĂ« ISS

NJU JORK, 2 gusht /ATSH-DPA/ – KatĂ«r astronautĂ« kanĂ« mbĂ«rritur nĂ« Stacionin NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor (ISS) pas njĂ« udhĂ«timi 15-orĂ«sh nĂ« njĂ« kapsulĂ« SpaceX, njoftoi sot NASA.

Misioni komandohet nga astronautja amerikane Zena Cardman. Anëtarët e tjerë të ekuipazhit janë Michael Fincke i SHBA-së, astronautja japoneze Kimiya Yui dhe kozmonauti rus Oleg Platonov.

Ata u nisën një ditë më parë në bordin e një rakete Falcon 9 të operuar nga kompania hapësinore SpaceX e miliarderit të teknologjisë Elon Musk, nga porti hapësinor Cape Canaveral në Florida.

Ky është misioni i 11-të i rregullt me ekuipazh i SpaceX në ISS.

Ekuipazhi do të qëndrojë në bordin e postit orbital, të vendosur afërsisht 400 kilometra mbi Tokë, për disa muaj, duke kryer një sërë eksperimentesh shkencore.

Aktualisht në stacion ndodhen 11 astronautë.

Por të sapoardhurit ndërrohen me katër astronautë të tjerë që kanë qenë atje që nga marsi.

Ata janë planifikuar të kthehen në Tokë në ditët e ardhshme. /Ad.Ab./

 

The post HAPËSIRË – NASA: KatĂ«r astronautĂ« ulen nĂ« ISS appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VIDEO/ Anija kozmike “SpaceX” niset drejt Stacionit NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor

Anija kozmike Dragon e SpaceX, në të cilën ishte një ekuipazh ndërkombëtar prej dy astronautësh amerikanë, një kozmonauti rus dhe një astronaut japonez, u nis sot nga Florida, me destinacion Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor.

Pjesë kjo e misionit rutinë Crew-11 të NASA-s.

Anija kozmike Dragon e SpaceX, e cila u transportua në hapësirë nga një raketë Falcon 9 do të mbërrijë në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor të shtunën. Lëshimi i anijes kozmike u transmetua drejtpërdrejt nga agjencia amerikane e hapësirës.

/abcnews.al/

‘SpaceX’ investon 2 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« startup-in ‘xAI’ tĂ« Elon Musk

“SpaceX” – kompania amerikane e teknologjisĂ« hapĂ«sinore me qendĂ«r ne Teksas – ka financuar 2 miliardĂ« dollarĂ« pĂ«r “xAI” – si pjesĂ« e njĂ« raundi investimesh prej 5 miliardĂ« dollarĂ«sh, duke thelluar lidhjet midis sipĂ«rmarrjeve tĂ« miliarderit tĂ« teknologjisĂ« Elon Musk, ndĂ«rsa startup-i i tij i inteligjencĂ«s artificiale garon pĂ«r tĂ« konkurruar me rivalin “OpenAI”, raportoi “Wall Street Journal”.

Investimi vjen pas bashkimit tĂ« “xAI” me X dhe e vlerĂ«son kompaninĂ« e kombinuar nĂ« 113 miliardĂ« dollarĂ«, me chatbot-in “Grok” qĂ« tani fuqizon mbĂ«shtetjen e “Starlink” dhe synon integrimin e ardhshĂ«m nĂ« robotĂ«t “Optimus” tĂ« Tesla-s.

PavarĂ«sisht polemikave tĂ« fundit qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me pĂ«rgjigjet e “Grok”, Musk e ka quajtur atĂ« IA-nĂ« mĂ« tĂ« zgjuar nĂ« botĂ« ndĂ«rsa “xAI” vazhdon tĂ« shpenzojĂ« shumĂ« pĂ«r trajnimin e modeleve tĂ« reja dhe infrastrukturĂ«n. /atsh/ KultPlus.com

Musk ‘braktis’ qeverinĂ« amerikane – shtatĂ« gjĂ«ra qĂ« mund tĂ« mos i keni ditur pĂ«r miliarderin e famshĂ«m

Emri Elon Musk është ndoshta një nga më të njohurit në ditët moderne.

Njeriu më i pasur në botë njihet si pronar i kompanive të ndryshme, duke përfshirë Tesla, Space X, X, dhe së fundmi si pjesë e stafit të administratës Trump.

Pas gati 130 ditĂ«sh si kreu i Departamentit tĂ« Efikasitetit tĂ« QeverisĂ« – i njohur shkurt si DOGE – Musk njoftoi se po largohej nga roli i tij nĂ« qeverinĂ« amerikane.

Puna e tij brenda departamentit dhe marrëdhënia e tij e ngushtë me Trumpin bëri që Musk të jetë në krye të mediave më shumë se kurrë, por ka shumë për biznesmenin miliarder që raportohet rrallë.

Këtu janë shtatë gjëra që mund të mos i dini për të.

Krijoi videolojë

Në fillim të viteve 1980, në moshën 12-vjeçare, Musk krijoi videolojën Blastar.

Ai krijoi lojën, e cila i ngarkon lojtarët të përdorin tastierat e tyre për të qëlluar anije kozmike luftarake aliene, përmes njohurive të tij për kodimin dhe programimin, të cilat ai i mori në moshën nëntë vjeçare, sipas biografisë së Ashlee Vance të vitit 2015 të manjatit të teknologjisë.

Në vitin 1984 loja ishte aq e mirë, sa Musk ia shiti revistës PC dhe Office Technology për 500 dollarë.

Kishte talent për biznes

Që nga fillimi, ishte e qartë se Musk kishte një talent për biznes. Në vitin 1995, në moshën 24-vjeçare, ai themeloi kompaninë e tij të parë, Zip2 me vëllain e tij, Kimbal.

Dyshja krijuan kompaninë, e cila krijoi udhëzues të qytetit në internet.

Ajo u shit për rreth 300 milionë dollarë katër vjet më vonë në 1999.

PĂ«rpara se tĂ« fitonte para pĂ«r suksesin e Zip2, Musk tha se ai dhe vĂ«llai i tij ishin goxha tĂ« thyer dhe tĂ« dy flinin nĂ« zyrĂ«n ku punonin – njĂ« sjellje qĂ« ai thuhet se pĂ«rsĂ«riti nĂ« ditĂ«t e para tĂ« Teslss.

Nga shitja e kompanisë, Musk u largua nga Zip2 me 22 milionë dollarë, dhe gjëja e parë që bleu ishte një McLaren F1, shkruan skynews, përcjell Telegrafi.

Ai tha nĂ« atĂ« kohĂ«: “VetĂ«m tre vjet mĂ« parĂ« isha duke fjetur nĂ« dyshemenĂ« e zyrĂ«s dhe tani kam njĂ« veturĂ« miliona dollarĂ«she”.

Krijoi parfumin e tij

Pavarësisht suksesit të madh, disa nga idetë e Musk nuk kanë rezultuar të jenë aq të qëndrueshme.

Në vitin 2022, ai zbuloi një parfum të quajtur Burnt Hair.

Aroma, e cila kushtonte 100 dollarë një shishe, ishte një sukses i madh, sipas Musk, i cili tha se kishte shitur 10,000 shishe në vetëm pak orë, duke i fituar atij një milion dollarë.

“Me njĂ« emĂ«r si imi, hyrja nĂ« biznesin e aromave ishte e pashmangshme”, tha Musk nĂ« atĂ« kohĂ«.

Nuk dihet nëse produkti ishte serioz dhe nuk është më i disponueshëm.

Përveç parfumit, ai prezantoi një tekila në vitin 2020.

Ishte shef i PayPal

Shumë kohë përpara se Twitter të bëhej X, Musk krijoi X.com, një kompani bankare dhe shërbimesh financiare në internet.

Platforma tërhoqi shpejt një bazë të madhe klientësh dhe në vitin 2000, ajo u bashkua me Confinity, e cila u bashkëthemelua nga sipërmarrësit e teknologjisë Peter Thiel dhe Max Levchin.

Platforma më vonë u riemërua PayPal.

Musk vazhdoi të bëhej shef ekzekutiv i PayPal, por më vonë u rrëzua nga pozicioni pasi u shfaqën argumente mbi emrin e kompanisë dhe drejtimin e përgjithshëm.

Në vitin 2002, faqja bankare u ble nga eBay për 1.5 miliardë dollarë. Vite më vonë, në 2017, eBay ia shiti domenin X.com përsëri Musk.

Portretizimi i Iron Man u frymëzua nga jeta e tij

Jeta e Musk si një sipërmarrës miliarder tingëllon si fillimi i një filmi të suksesshëm të Hollivudit.

Dhe në realitet, personaliteti dhe arritjet e Musk u përdorën pjesërisht si frymëzim për portretizimin e Iron Man nga Robert Downey Jr.

Nuk është themeluesi i vërtetë i Teslas

Musk nuk e filloi Teslan. Ai ishte nĂ« fakt njĂ« investitor i hershĂ«m nĂ« kompani dhe ishte shefi i katĂ«rt ekzekutiv kur mori rolin nĂ« vitin 2008 – menjĂ«herĂ« pasi kompania prezantoi veturĂ«n e saj tĂ« parĂ« – Roadster.

Në fakt, ishin Martin Eberhard dhe Marc Tarpenning ata që themeluan kompaninë në vitin 2003, megjithëse Musk ishte ai që e shtyu atë në një skenë globale.

ËshtĂ« drejt krijimit tĂ« njĂ« aplikacioni “pĂ«r gjithçka”

Pasi mori pĂ«rsipĂ«r platformĂ«n X pĂ«r 44 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« 2022, Musk u bĂ« njĂ« hap mĂ« afĂ«r arritjes sĂ« qĂ«llimit tĂ« tij pĂ«r krijimin e njĂ« “aplikacioni pĂ«r gjithçka”.

Manjati i teknologjisĂ« ka thĂ«nĂ« mĂ« parĂ« se dĂ«shiron qĂ« X tĂ« bĂ«het i ngjashĂ«m me WeChat – njĂ« aplikacion kinez qĂ« ofron njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« funksionesh pĂ«rtej mesazheve, duke pĂ«rfshirĂ« pagesat, porositjen e taksive e ndarjen e postimeve nĂ« rrjete sociale.

Vizioni i Musk pĂ«r kĂ«tĂ« “super aplikacion” duket se ndahet nga ata nĂ« X, duke pĂ«rfshirĂ« shefen ekzekutive Linda Yaccarino, e cila tha nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« kaluar se 2025 do tĂ« ishte viti qĂ« X “ju lidh nĂ« mĂ«nyra qĂ« nuk e kishit menduar kurrĂ«.

Dhe kjo duket se po bëhet disi e vërtetë.

NĂ« janar, Musk njoftoi se X kishte partneritet me gjigantin e pagesave Visa, i cili do t’i lejojĂ« pĂ«rdoruesit tĂ« lĂ«vizin fondet midis bankave tradicionale dhe njĂ« portofoli digjital X dhe tĂ« bĂ«jnĂ« pagesa pĂ«r miqtĂ«. /Telegrafi/

The post Musk ‘braktis’ qeverinĂ« amerikane – shtatĂ« gjĂ«ra qĂ« mund tĂ« mos i keni ditur pĂ«r miliarderin e famshĂ«m appeared first on Telegrafi.

VIDEO/ DĂ«shton testi i radhĂ«s i “SpaceX”, momenti kur raketa del nga kontrolli

NjĂ« fluturim provĂ« pĂ«r raketĂ«n Starship tĂ« SpaceX ka dĂ«shtuar pĂ«r herĂ« tĂ« tretĂ« radhazi. Raketa nisi tĂ« rrotullohej pa kontroll rreth 30 minuta pas nisjes pĂ«r shkak tĂ« rrjedhjes sĂ« karburantit, duke treguar se u prish gjatĂ« rihyrjes nĂ« atmosferĂ«n e TokĂ«s. “MundĂ«sitĂ« tona pĂ«r tĂ« shkuar deri nĂ« Oqeanin Indian janĂ« tĂ« pakta”, u tha [
]

The post VIDEO/ DĂ«shton testi i radhĂ«s i “SpaceX”, momenti kur raketa del nga kontrolli appeared first on BoldNews.al.

VIDEO/ Momenti kur SpaceX Startship del jashtë kontrollit gjatë fluturimit

Një tjetër anije kozmike e SpaceX u shkatërrua mbi Oqeanin Indian, duke përfunduar një tjetër fluturim provë të dështuar të raketës së Elon Musk për të udhëtuar në Mars.

Anija kozmike u nis nga mjediset e kompanisĂ« pranĂ« njĂ« fshati nĂ« Teksasin jugor, tĂ« cilin mĂ« parĂ« kĂ«tĂ« muaj qyteti vendosi ta quante “Starbase”.

Problemet e para lindën kur përforcuesi Super Heavy i fazës së parë shpërtheu në vend që të kryente procesin e planifikuar në Gjirin e Meksikë.

“Starship pĂ«soi njĂ« çmontim tĂ« shpejtĂ« dhe tĂ« paplanifikuar”, tha SpaceX, “ne dĂ«shtuam pĂ«rsĂ«ri”.

 

Liftoff of Starship! pic.twitter.com/aXAwLkRbuK

— SpaceX (@SpaceX) May 27, 2025

/abcnews.al/

The Economist: Bota e rrezikshme e aseteve private

MenaxherĂ«t e fondeve nuhasin njĂ« mundĂ«si pĂ«r t’u bĂ«rĂ« edhe mĂ« tĂ« mĂ«dhenj, shkruan The Economist. Ky duhej tĂ« ishte viti i rikthimit tĂ« ofertave publike fillestare (IPO). NĂ« fund tĂ« vitit 2024, bursat po arrinin nivelet mĂ« tĂ« larta tĂ« tĂ« gjitha kohĂ«rave dhe njĂ« sĂ«rĂ« kompanish nĂ« pronĂ«si private, me vlerĂ« disa dhjetĂ«ra deri nĂ« disa qindra miliarda dollarĂ«, po pĂ«rgatiteshin pĂ«r t’u listuar nĂ« bursĂ«.

Por tani, tregu ka ngrirë. Ndërsa sistemi i tregtisë në botë po bëhet gjithnjë e më i trazuar, marrëveshjet e të gjitha llojeve, qofshin ato IPO apo bashkimet e kompanive, janë ndalur.

Kjo krizë po shkakton humbje për investitorët e tregut privat. Gjithashtu po u heq mundësinë investitorëve më të vegjël për të investuar në disa nga kompanitë më të suksesshme në botë, si Stripe, një firmë pagesash dhe SpaceX e Elon Musk.

Kjo gjendje po përkeqëson një problem që ekzistonte tashmë. E matur kundrejt vlerës së të gjitha aksioneve, vlera mujore e ekuitetit të emetuar në bursa në nivel global ka rënë ndjeshëm në vitet e fundit (shih grafikun).

Kjo i ka bërë tregjet private më tërheqëse për investime, dhe me triliona dollarë kanë rrjedhur në ekuitetin privat (PE), kapitalin sipërmarrës dhe borxhin privat.

Asetet private nën menaxhim, të cilat përfshijnë gjithashtu fondet e infrastrukturës dhe pronës janë rritur në 24 trilionë dollarë, nga 10 trilionë dollarë një dekadë më parë.

Tani firmat e tregjeve private dëshirojnë të bëhen edhe më të mëdha, duke joshur investuesit. Marc Rowan, i cili drejton firmën e kreditimit Apollo, thotë se kursimet e amerikanëve të zakonshëm janë mundësia më e madhe e kompanisë së tij.

Larry Fink, drejtuesi i firmës BlackRock, menaxherit më të madh të aseteve në botë, u përqendrua pikërisht në këtë temë në mesazhin e fundit drejtuar aksionerëve. Po rriten gjithashtu produktet e reja që synojnë një grup më të gjerë investitorësh.

Ky “demokratizim” mund tĂ« jetĂ« pĂ«rfitues pĂ«r miliona investitorĂ«. Por, pĂ«r shkak se asetet private janĂ« mĂ« pak likuide, mĂ« pak fleksibĂ«l dhe shumĂ« mĂ« pak tĂ« rregulluara nga ligjet se homologĂ«t e listuar nĂ« bursĂ«, kjo gjithashtu krijon rreziqe tĂ« reja.

Ka arsye të mira pse asetet private kanë qenë prej kohësh në pronësi të vetëm disa të përzgjedhurve. Kur krijohet, një fond tipik i ekuitetit privat, i kërkon një grupi të vogël investitorësh të mëdhenj, si skema pensionesh, fondesh dhe institucione të tjera, që të sigurojnë një shumë të madhe kapitali, e cila arrin zakonisht në dhjetëra milionë dollarë.

MĂ« pas, paratĂ« merren me kĂ«ste sa herĂ« qĂ« menaxheri i fondit gjen njĂ« kompani pĂ«r tĂ« blerĂ«. NĂ« “fund tĂ« jetĂ«s sĂ« fondit”, qĂ« mund tĂ« zgjasĂ« deri nĂ« njĂ« dekadĂ« ose mĂ« shumĂ«, menaxheri shet ose nxjerr nĂ« bursĂ« kompaninĂ«, pĂ«rpara se t’u kthejĂ« paratĂ« investitorĂ«ve.

Kushte tĂ« tilla janĂ« tĂ« papĂ«rshtatshme pĂ«r tregun masiv. InvestitorĂ«t mĂ« tĂ« vegjĂ«l nuk mund tĂ« pĂ«rballojnĂ« dot financiarisht paparashikueshmĂ«rinĂ« e flukseve monetare qĂ« hyjnĂ« dhe dalin. Ata gjithashtu nuk kanĂ« mjetet e duhura pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar malet me dokumente qĂ« menaxherĂ«t do t’i dĂ«rgonin.

Dhe ata tĂ« cilĂ«t dĂ«shirojnĂ« qĂ« paratĂ« t’u kthehen para mbarimit tĂ« fondit, pĂ«r shembull, nĂ« rast tĂ« njĂ« korrigjimi tĂ« bursĂ«s, nuk mund t’i shesin dot lehtĂ«sisht aksionet.

Gjithashtu do tĂ« ishte jopraktike qĂ« menaxherĂ«t e investimeve t’i kĂ«rkonin njĂ« numri tĂ« madh investitorĂ«sh tĂ« vegjĂ«l, qĂ« tĂ« jepnin mĂ« shumĂ« fonde sesa u zotuan fillimisht.

Por janë krijuar disa produkte pioniere. Në vitin 2017, Trusti i të Ardhurave të Pasurive të Paluajtshme të Blackstone (BREIT), u krijua për të investuar në pronë, një lloj investimi që zakonisht nuk është i listuar në bursë.

Sipas rregullave, pĂ«r tĂ« investuar nĂ« kĂ«tĂ« fond, duhet tĂ« kontribuosh minimumi 2,500 dollarĂ«, fondi ka jetĂ«gjatĂ«si “tĂ« pĂ«rhershme” dhe investitorĂ«ve u lejohet tĂ« shesin aksione njĂ« herĂ« nĂ« muaj.

BREIT i lejon investitorët që të marrin mbrapsht vetëm një sasi të kufizuar parash në çdo tremujor, jo më shumë se 5% e vlerës totale të fondit. Fondi ka lulëzuar në madhësi, duke arritur në 54 miliardë dollarë.

Fondi privat kreditor Blackstone (BCRED), i krijuar nĂ« vitin 2021, ka bĂ«rĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ« pĂ«r borxhin privat. ËshtĂ« mĂ« i madhi nga njĂ« sĂ«rĂ« fondesh investimesh tĂ« ngjashme, tĂ« quajtura kompani tĂ« zhvillimit tĂ« biznesit (BDC), qĂ« u lejojnĂ« investitorĂ«ve tĂ« vegjĂ«l tĂ« pĂ«rfshihen nĂ« investime private.

Më 29 prill, firma e investimeve Capital Group, dhe KKR, një gjigant i tregjeve private, krijuan së bashku dy fonde që ndërthurin asetet publike me ato private.

Këto fonde do të kenë një investim minimal prej 1000 dollarësh dhe tarifa vjetore nën 0.9%, shumë më pak se shumica e fondeve private.

Produkte tĂ« tilla “vetĂ«m sa gĂ«rvishtin sipĂ«rfaqen e asaj qĂ« ne mund tĂ« ofrojmĂ«â€, thonĂ« sponsorĂ«t. Asetet e mbajtura nga BDC-tĂ« janĂ« trefishuar gjatĂ« pesĂ« viteve tĂ« fundit, duke arritur nĂ« 438 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« fund tĂ« dhjetorit.

Nëse produkte të tilla do të kenë sukses apo do të dështojnë, do të varet nga aftësia e tyre për të zgjidhur tri probleme. Së pari është natyra e errët e vetë aseteve.

TĂ« dhĂ«nat publike pĂ«r tregjet private, janĂ« tĂ« pakta. TĂ« dhĂ«nat nĂ« dispozicion janĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u interpretuar. Firmat shpesh akuzohen se i fryjnĂ« vlerat e pronave tĂ« tyre pĂ«r tĂ« rritur fitimet.

Matjet qĂ« ato pĂ«rdorin janĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u krahasuar me standardet e tregut publik. Raportimi jo i rregullt u lejon atyre tĂ« zbusin periudhat e kĂ«qija.

Sidoqoftë, ka pasur disa përparime. Vitin e kaluar, firma MSCI, e cila merret me indekset financiare, krijoi mënyra të reja për të matur ecurinë e tregjeve private dhe e arriti këtë duke këqyrur zhvendosjet e flukseve të parave të 14,000 fondeve që nga fillimi i tyre.

Standardet e reja ndjekin gjithashtu ecurinë e fondeve duke përdorur shifrat e grumbulluara nga investitorët. Këto mjete do të lejojnë që fondet të krahasohen më mirë me produktet e tjera.

Një tjetër pengesë për demokratizimin është ligji dhe rregulloret. Kompanitë e tregjeve private kanë në shënjestër sistemin e madh të pensioneve të Amerikës. Skema të mëdha pensionesh me përfitime të përcaktuara, si Sistemi i Pensionit të Punonjësve Publikë të Kalifornisë (CalPERS), kanë investuar shumë në tregjet private për dekada me radhë.

Por llogaritë e pensionit të menaxhuara individualisht dhe skemat e pensioneve të llojit 401(k) me kontribute të përcaktuara nga punëdhënësit, të cilat të marra së bashku mbajnë asete me vlerë 26 trilionë dollarë, zakonisht nuk investojnë në tregjet private.

NjĂ« ligj i vitit 1974, parashikon se ofruesit e planeve tĂ« pensionit duhet tĂ« veprojnĂ« nĂ« interes tĂ« klientĂ«ve tĂ« tyre, prandaj ligji lejon qĂ« kĂ«ta ofrues, tĂ« mund tĂ« paditen nĂ« rast se ata investojnĂ« nĂ« asete private, duke qenĂ« se kĂ«to tĂ« fundit janĂ« mĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u shitur dhe kanĂ« tarifa mĂ« tĂ« larta.

Por edhe në këtë fushë, ndryshimi mund të vijë së shpejti. Daniel Aronowitz, i caktuar nga Trump për të drejtuar Administratën e Sigurisë së Përfitimeve të Punonjësve në Departamentin e Punës, është ankuar për padi joserioze kundër ofruesve të pensioneve të korporatave.

NĂ« vitin 2023, zoti Aronowitz shpĂ«rfilli disa kritika ndaj investimeve tĂ« ekuiteteve private nĂ« portofolat e pensioneve, duke i quajtur ato “naive dhe tĂ« painformuara”.

Ai tha se përfshirja e ekuiteteve private në portofol mund të rrisë larminë dhe kthimin e fitimeve. Duke qenë se ka një shumicë të ngushtë republikane në të dy dhomat e Kongresit, menaxherët e fondeve private shpresojnë se do të arrijnë të mbrojnë interesat e veta.

Vështirësia kryesore është se asetet private janë kryesisht jolikuide. Ndërsa aksionet dhe bonot tregtohen gjatë gjithë ditës, aksionet në fondet private ndryshojnë duar shumë rrallë. Blerësit e mundshëm janë të paktë; të përcaktosh një çmim është e vështirë. Transaksionet, kur ndodhin, nuk janë publike, kështu që nuk mund të përdorim dot historinë si një udhërrëfyese.

E gjithë kjo do të thotë se investitorët me pakicë nuk mund të grumbullojnë asete private sipas dëshirës, siç mund të bëjnë me pjesë të tjera të portofolit të tyre. Ky është një problem që produktet e reja e kanë të vështirë për ta zgjidhur. Në nëntor 2022, mes rrëmujës së tregut, shumë investitorë në BREIT u përpoqën të tërhiqnin paratë.

Trusti mund të kthente vetëm 43% të kapitalit të kërkuar; më shumë se një vit më vonë, ai ende po kufizonte tërheqjet e parave. Produktet me kapital privat mund të përballen me probleme edhe më të mëdha të likuiditetit, vëren Jerry Pascucci nga banka UBS.

Kredia dhe prona krijojnĂ« flukse tĂ« qĂ«ndrueshme tĂ« parave, ndĂ«rsa fondet e ekuitetit duhet tĂ« mbajnĂ« njĂ« rezervĂ« tĂ« madhe parash ose tĂ« marrin kredi pĂ«r t’u lejuar investitorĂ«ve tĂ«rheqje tĂ« rregullta parash, gjĂ« qĂ« ul kthimet e fitimeve tĂ« fondit.

PĂ«r t’u ofruar investitorĂ«ve mĂ« shumĂ« likuiditet, disa firma kanĂ« filluar tĂ« ofrojnĂ« Fonde tĂ« Tregtuara nĂ« BursĂ« (ETF) qĂ« pĂ«rmbajnĂ« asete private. E para u krijua nĂ« shkurt nga Apollo dhe State Street Global Advisers.

Por, për të siguruar likuiditetin e vazhdueshëm që kërkon një ETF, zotërimet private të fondit do të kufizohen në 35% të totalit të aseteve të tij. Zotërimet e tij më të mëdha, tani janë letrat me vlerë të mbështetura nga hipoteka dhe bonot e thesarit, të cilat janë shumë likuide.

Por njĂ« produkt qĂ« ofron likuiditet pĂ«r asetet private ka problemet e veta. Kur investitorĂ«t duan tĂ« tregtojnĂ« aksionet e ETF-sĂ«, menaxheri i fondit duhet tĂ« blejĂ« ose tĂ« shesĂ« aksione nĂ« asetet bazĂ«, pĂ«r t’u pĂ«rshtatur me ndryshimin.

Nëse investitorët do të dëshironin të shisnin aksionet në masë, menaxherët e ETF-së mund ta kenë të vështirë të gjejnë blerës për ekuitetin jolikuid.

Kjo mund të shkaktojë që fondet të mos funksionojnë siç duhet. Komisioni i Letrave me Vlerë ka shprehur shqetësimin se investimet private mund të mos jetë mjaftueshëm likuide dhe mund ta kenë të vështirë të respektojnë rregullat e vlerësimit të çmimeve.

Paralajmërimet e tij duket se i kanë penguar firmat rivale të krijojnë produkte imituese. Për një kohë të gjatë, demokratizimi i tregjeve private, edhe pse shumë i përfolur, mbeti i pakapshëm. Tani, më në fund, erërat e risisë financiare dhe ndryshimeve rregullatore, po fryjnë në drejtimin e duhur.

Por ndërsa tërheqin më shumë kursimtarë me pakicë, menaxherët e fondeve private do të vihen nën një vëzhgim më të rreptë. Të përpiqesh të zgjidhësh problemin e mungesës së likuiditetit të aseteve private, është e vështirë dhe madje mund të jetë një nismë me rrezik.

Në rast se produktet e reja dalin zhgënjyese ose bllokojnë kursimet e njerëzve, mund të ketë një përgjigje të ashpër. Mundësitë janë të mëdha, por bërja e tregjeve private të disponueshme për investitorët e thjeshtë është një biznes i rrezikshëm./ The Economist

The post The Economist: Bota e rrezikshme e aseteve private appeared first on Sot News | Lajme.

Musk ndĂ«rton ‘mburojĂ«n e artë’/ SpaceX nĂ« garĂ« pĂ«r sistemin e mbrojtjes raketore, shqetĂ«sime pĂ«r sigurinĂ«

Donald Trump ndaloi një plan të Izraelit për të sulmuar objektet bërthamore të Iranit në maj.

Sipas NeĂ« York Times, presidenti amerikan e hodhi poshtĂ« planin izraelit pĂ«r t’i hapur rrugĂ« negociatave pĂ«r tĂ« arritur njĂ« marrĂ«veshje me Teheranin nĂ« lidhje me programin bĂ«rthamorĂ«.

Burime pĂ«r median amerikane thanĂ« se plani do tĂ« kĂ«rkonte ndihmĂ«n e SHBA pĂ«r t’u vĂ«nĂ« nĂ« zbatim, jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« mbrojtur Izraelin nga hakmarrja iraniane, por edhe pĂ«r tĂ« garantuar suksesin e projektit.

Pas muajsh diskutimesh të brendshme, Trump thuhet se vendosi të kërkojë fillimin e negociatave midis Uashingtonit dhe Teheranit dhe të mos ndjekë opsionin ushtarak.

Shtetet e Bashkuara dhe Irani, të cilët nuk kanë pasur marrëdhënie diplomatike që nga viti 1980, zhvilluan bisedime indirekte në Oman të shtunën. Të dyja palët i përshkruan bisedimet si pozitive dhe konstruktive.

Raundi i dytë i negociatave do të mbahet këtë të shtunë në Romë. Teherani ka përsëritur vazhdimisht se nuk do të pranojë të ndalojë pasurimin e uraniumit.

Nga ana tjetër, presidenti amerikan Donald Trump ka kërcënuar Iranin me bombardime, në rast se nuk pranon të arrijë një marrëveshje.

 

SpaceX lëshon 21 satelitë të tjerë Starlink në orbitën e ulët të Tokës

SpaceX lëshoi një grup tjetër satelitësh Starlink në orbitë nga Qendra Hapësinore Kennedy e NASA-s në Florida.

Raketa Falcon 9 barti 21 satelitë Starlink drejt orbitës së ulët të Tokës, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Trembëdhjetë prej tyre ishin të pajisura me teknologjinë Direct to Cell, me qëllim eliminimin e zonave të vdekura celulare për pajisjet celulare në të gjithë botën.

Satelitët u lëshuan rreth një orë në lëshimin e raketës në mënyrë që ata të mund të fillonin të lëviznin në orbita specifike si pjesë e flotës në rritje të SpaceX.

Starlink tani ka mijëra satelitë në orbitë, duke ofruar internet në mbi 100 vende.

Ndërsa SpaceX thotë se po ndihmon në lidhjen e zonave të largëta, disa shqetësohen për numrin në rritje të satelitëve në hapësirë dhe ndikimin e tyre në mjedis.

Kritikët ngrenë shqetësime në lidhje me mbeturinat e hapësirës, ndotjen atmosferike dhe rrezikun e përplasjes në orbitën e ulët të Tokës, ndërsa numri i satelitëve rritet./alsatm/ KultPlus.com

Musk do të dërgojë robotë në Mars deri në fund të 2026

Robotët Optimus të Teslas do të përdoren për të eksploruar sipërfaqen e Marsit, konfirmoi vetë Elon Musk.

Robotët humanoidë, të cilët fillimisht u prezantuan si ndihmës shtëpiak në tetor të vitit të kaluar, sipas Musk, do të dërgohen në Mars me një fluturim SpaceX deri në fund të vitit 2026.

Bëhet e ditur se dërgimi i njerëzimit në Mars ka qenë një nga synimet afatgjata të Musk për një kohë, dhe kompania e tij më fitimprurëse, SpaceX, është jetike për planet e NASA-s për të arritur atje.

Përdorimi i robotëve Tesla Optimus, të cilët janë dykëmbësh dhe autonom, tregon se Musk po rrit ndikimin e tij mbi eksplorimin e hapësirës.

TĂ« zbuluar nĂ« ngjarjen “We, Robot” tĂ« Tesla nĂ« tetor 2024, robotĂ«t Optimus u shfaqĂ«n si asistentĂ« tĂ« aftĂ« pĂ«r tĂ« kryer punĂ«t e shtĂ«pisĂ« dhe detyrat themelore.

“Do tĂ« bĂ«jĂ« gjithçka qĂ« dĂ«shironi”, tha Musk.

“Ai mund tĂ« jetĂ« njĂ« mĂ«sues, tĂ« kujdeset pĂ«r fĂ«mijĂ«t tuaj. Mund tĂ« shĂ«tisĂ« qenin tuaj, tĂ« marrĂ« sendet ushqimore, thjesht tĂ« jetĂ« shoku juaj, tĂ« shĂ«rbejĂ« pije. ÇfarĂ«do qĂ« mund tĂ« mendoni, do tĂ« bĂ«jĂ«.”

Starship will hopefully depart for Mars at the end of next year with Optimus explorer robots! https://t.co/8dzlxzFg0h

— Elon Musk (@elonmusk) April 10, 2025

Robotët ishin tashmë funksionalë në ngjarje, duke lëvizur dhe duke u qëndruar me të ftuarit, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Tani, Musk ka thĂ«nĂ« se planifikon t’i pĂ«rfshijĂ« ata nĂ« njĂ« fluturim me anije nĂ« Mars nĂ« vitin 2026, duke shkruar: “Starship shpresojmĂ« tĂ« niset pĂ«r nĂ« Mars nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« ardhshĂ«m me robotĂ«t eksplorues Optimus!”

Raportohet se miliarderi ka thënë vazhdimisht se dëshiron që një fluturim pa pilot në Mars të kryhet deri në fund të vitit 2026, por kjo ishte hera e parë që iu referua robotëve Tesla.

Aleati kryesor i Trumpit deklaroi se një fluturim pa pilot do të ndiqej nga astronautët disa vite më vonë.

“Shkalla e fluturimeve do tĂ« rritet nĂ« mĂ«nyrĂ« eksponenciale prej andej, me synimin pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« qytet tĂ« vetĂ«-qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« rreth 20 vjet”, tha Musk.

Megjithatë, disa vëzhgues janë skeptikë në lidhje me afatin kohor të planit.

“NĂ«se filloni tĂ« shikoni gjĂ«rat nĂ« praktikĂ«, do tĂ« duhet mjaft kohĂ« pĂ«r ta arritur atĂ«â€, tha Derrick Pitts, kryeastronom nĂ« Institutin Franklin tĂ« Filadelfias.

“A mund tĂ« ndodhĂ« kĂ«tĂ« dekadĂ«? Mund, por me shumĂ« rrezik. Por nĂ«se mĂ« jepni tre dekada, unĂ« mund tĂ« shoh se si rreziku mund tĂ« bjerĂ« nĂ« njĂ« nivel tĂ« pranueshĂ«m.”

Ndryshe, pavarësisht synimeve të Musk, nuk ka ende asnjë fluturim pa pilot për në Mars të planifikuar për vitin 2026.

NASA dhe SpaceX planifikojnë nisjet e tyre rreth një vit përpara, kështu që çdo tregues për një nisje do të shfaqet në fund të vitit 2025. /Telegrafi/

The post Musk do të dërgojë robotë në Mars deri në fund të 2026 appeared first on Telegrafi.

Musk zbulon planet e tij pĂ«r nĂ« Mars – tregon se kur njerĂ«zit mund ta shkelin Planetin e Kuq

Themeluesi i SpaceX, Elon Musk ka deklaruar se raketa e tij Starship do të shkojë në Mars deri në fund të vitit të ardhshëm.

“Zbarkimi i njerĂ«zve mund tĂ« fillojĂ« qĂ« nĂ« vitin 2029 nĂ«se misionet fillestare shkojnĂ« mirĂ«, megjithĂ«se 2031 Ă«shtĂ« mĂ« e mundshme”, shtoi ai nĂ« njĂ« postim nĂ« X.

BĂ«het e ditur se Starship – raketa mĂ« e madhe e krijuar ndonjĂ«herĂ« me lartĂ«si 123 metra – Ă«shtĂ« thelbĂ«sore pĂ«r ambiciet e Musk pĂ«r tĂ« kolonizuar planetin Mars.

MegjithatĂ«, ajo ka pĂ«suar dĂ«shtime tĂ« shumta nĂ« teste – njĂ« nga raketat shpĂ«rtheu disa minuta pasi u lĂ«shua nga Teksasi si pjesĂ« e njĂ« testi javĂ«n e kaluar, dĂ«shtimi i dytĂ« kĂ«tĂ« vit pas njĂ« “çmontimi tĂ« shpejtĂ« tĂ« paplanifikuar” tĂ« ngjashĂ«m nĂ« janar.

SpaceX tha se do tĂ« rishikonte tĂ« dhĂ«nat “pĂ«r tĂ« kuptuar mĂ« mirĂ« shkakun rrĂ«njĂ«sor” tĂ« shpĂ«rthimit mĂ« tĂ« fundit dhe vuri nĂ« dukje se ai ndodhi pas humbjes sĂ« “disa” motorĂ«ve, shkruan BBC, pĂ«rcjell Telegrafi.

NdĂ«rkohĂ«, Administrata Federale e Aviacionit (FAA) tha se kompanisĂ« do t’i kĂ«rkohet tĂ« kryejĂ« njĂ« hetim pĂ«rpara se tĂ« mund tĂ« fluturojĂ« pĂ«rsĂ«ri.

NASA shpreson tĂ« pĂ«rdorĂ« njĂ« version tĂ« modifikuar tĂ« anijes kozmike si njĂ« tokĂ«zues pĂ«r misionet e saj Artemis pĂ«r t’u kthyer nĂ« HĂ«nĂ«.

E miliarderi ka disa plane qĂ« sistemi i raketave njĂ« ditĂ« do t’i çojĂ« njerĂ«zit nĂ« HĂ«nĂ« dhe mĂ« pas nĂ« Mars, duke i bĂ«rĂ« njerĂ«zit “multi-planetarĂ«â€.

Ndryshe, Musk ka synuar prej kohësh një udhëtim në Mars. Në vitin 2016, ai tha se po planifikonte të dërgonte anijen e tij kozmike Dragon që në vitin 2018.

Në vitin 2020 ai tha se kompania e tij do të zbarkonte njerëzit në Mars gjashtë vjet më vonë.

Në vitin 2024, ai tha se do të niste Starship në Mars në vitin 2026, me plane për të dërguar fluturime me ekuipazh në katër vjet.

Dhe misioni nĂ« Mars do tĂ« mbajĂ« robotin humanoid Tesla “Optimus”, i cili u shfaq pĂ«r publikun vitin e kaluar. /Telegrafi/

The post Musk zbulon planet e tij pĂ«r nĂ« Mars – tregon se kur njerĂ«zit mund ta shkelin Planetin e Kuq appeared first on Telegrafi.

Drejt Planetit tĂ« Kuq: A mund t’i dĂ«rgojĂ« SHBA njerĂ«zit nĂ« Mars nĂ« mandatin e dytĂ« tĂ« Trumpit?

Donald Trump vuri në qendër të vëmendjes misionet e Marsit në fjalimin e tij të inaugurimit në janar.

Gjatë fjalimit të inaugurimit të presidentit amerikan më 20 janar, ai deklaroi se arritja në Mars do të ishte kufiri i ardhshëm i SHBA-së në hapësirë.

“Ne do tĂ« ndjekim fatin tonĂ« tĂ« dukshĂ«m nĂ« yje, duke nisur astronautĂ«t amerikanĂ« pĂ«r nĂ« planetin Mars”, tha ai i mbĂ«shtetur nga miliarderi dhe themeluesi i SpaceX, Elon Musk.

Bëhet e ditur se ky synim ka ngritur shumë pyetje nga ekspertët, jo më pak pasi njerëzimi nuk është kthyer ende në Hënë pas vonesave në misionet Artemis II dhe III të NASA-s.

Pra, sa ka gjasa që njerëzit të jenë në gjendje të vendosin ndonjë flamur, aq më pak atë amerikan, në Planetin e Kuq deri në fund të mandatit të Trumpit në 2029?

ÇfarĂ« duhet tĂ« bĂ«het ende pĂ«r tĂ« nisur njĂ« mision nĂ« Mars?

Marsi është mesatarisht 225 milionë kilometra larg Tokës.

NASA ka zbarkuar tashmë robotë në Mars, por vetëm 12 nga 19 ulje kanë qenë të suksesshme.

Sipas agjencisĂ«, misionet njerĂ«zore “prezantojnĂ« sfida tĂ« reja qĂ« duhet tĂ« adresohen”.

Atmosfera e hollë e planetit është e mbushur me pluhur dhe përbëhet nga afërsisht 95% dioksid karboni.

Çdo anije qĂ« dĂ«shiron tĂ« zbresĂ« nĂ« planet duhet tĂ« mbrohet nga mbinxehja, pĂ«r tĂ« cilĂ«n NASA tha se ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« ketĂ« nevojĂ« pĂ«r pĂ«rparime tĂ« reja nĂ« teknologji.

NĂ« vetĂ« planetin, astronautĂ«t mund tĂ« ndeshen me “javĂ« ose muaj” stuhi pluhuri, energji tĂ« reduktuar diellore tĂ« nevojshme pĂ«r tĂ« fuqizuar pajisjet e tyre dhe erĂ«ra tĂ« forta, sipas njĂ« letre tĂ« NASA-s tĂ« vitit 2024.

Nëse ndodh ndonjë gjë me pajisjet e ekuipazhit, Marsi është aq larg sa mundësitë e kufizuara të riparimit janë të disponueshme, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

E për një mision të suksesshëm, NASA tha se ende duhet të ndërtojë sisteme të avancuara shtytëse me energji bërthamore, pajisje uljeje me fryrje, kostume hapësinore, laboratorë, satelitë dhe sisteme të energjisë që mund të përballojnë ndryshimet ekstreme të temperaturës dhe presionit të Planetit të Kuq.

Kur të ndodhë misioni eventual, anija kozmike që dërgon njerëzit atje do të udhëtojë të paktën 1.6 miliardë kilometra në odometrin e saj, një mijë herë më shumë se distanca e misionit të parë Artemis I në Hënë, sipas vlerësimeve të NASA-s.

NASA tha se astronautĂ«ve do t’u duhen rreth gjashtĂ« muaj pĂ«r tĂ« arritur nĂ« Mars dhe afĂ«rsisht dy vjet pĂ«r tĂ« ekzekutuar misionin nga fillimi nĂ« fund.

Hëna para Marsit

“ShumĂ« teknologji qĂ« NASA dĂ«shiron tĂ« sjellĂ« nĂ« Mars do tĂ« testohen nĂ« HĂ«nĂ«â€, sipas Hermann Ludwig Moeller, drejtor i Institutit Evropian tĂ« Politikave HapĂ«sinore.

Raportohet se NASA ka punuar në misionet Artemis II dhe III që do të dërgonin njerëzit përsëri në sipërfaqen hënore për herë të parë që nga misionet Apollo të viteve 1960.

Sipas agjencisë hapësinore, astronautët e Artemis do të zbresin në polin jugor të Hënës dhe do të kalojnë rreth një javë atje duke kryer kërkime.

Qëllimi i tyre përfundimtar do të jetë krijimi i një pranie të qëndrueshme në Hënë.

Pas vonesave, Artemis II mund të niset në vitin 2026.

Ndryshe, NASA ka krijuar një arkitekturë të Hënës në Mars, një sërë dokumentesh politikash dhe pozicionesh që eksplorojnë se si ndërlidhen të dy misionet.

Zbarkimi i anijes kozmike nĂ« HĂ«nĂ«, pĂ«r shembull, do tĂ« sigurojĂ« “njĂ« pasqyrĂ« tĂ« vlefshme” pĂ«rpara uljes nĂ« Mars.

Moeller tha se Kina, Evropa ose India mund të fitojnë garën për në Hënë nëse administrata Trump punon drejt Marsit duke anashkaluar tërësisht satelitin tonë.

“NĂ«se nuk mund ta siguroni Marsin nĂ« njĂ« hark kohor tĂ« ngjashĂ«m, dikush tjetĂ«r do tĂ« arrinte nĂ« HĂ«nĂ«â€, tha Moeller.

“UnĂ« mendoj se do tĂ« ishte pothuajse njĂ« Sputnik nĂ«se Kina do tĂ« ishte nĂ« HĂ«nĂ« pĂ«rpara se SHBA tĂ« kthehej”, shtoi ai.

Efekti Elon Musk

Ndërsa Trump ende nuk ka publikuar planet e tij për misionin në Mars, Moeller tha se ambiciet e presidentit ka shumë të ngjarë të përfshijnë Musk.

Miliarderi siguroi 277 milionë dollarë (266.4 milionë euro) donacione për fushatën e rizgjedhjes së Trump, dhe që atëherë është bërë një nga këshilltarët më të afërt të presidentit dhe kreu i një agjencie jozyrtare qeveritare, DOGE.

SpaceX është gjithashtu një nga kontraktorët e NASA-s, e cila tashmë është zgjedhur për të ndërtuar sistemin e uljes njerëzore që do të dërgojë astronautët Artemis III në dhe nga sipërfaqja e Hënës.

NjĂ« nga objektivat kryesore tĂ« Musk pĂ«rmes SpaceX Ă«shtĂ« ta bĂ«jĂ« jetĂ«n “ndĂ«rplanetare”, duke krijuar koloninĂ« e parĂ« njerĂ«zore nĂ« Planetin e Kuq.

“NĂ«se je njeriu mĂ« i pasur nĂ« botĂ«, çfarĂ« mund tĂ« kesh vĂ«rtet mĂ« shumĂ« se tĂ« shkosh nĂ« Mars”, tha Moeller.

SpaceX planifikon të përdorë mega raketën Starship, 123 metra e lartë, me një kapacitet ngarkese prej 150 tonësh metrikë, për të dërguar njerëzit në Mars.

Anija kozmike bëri testin e saj të shtatë në janar, kur shpërtheu disa minuta pas nisjes nga një objekt në Teksas për shkak të një rrjedhjeje.

Musk ka deklaraur se SpaceX do të nisë mjetin pa ekuipazh në Mars në vitin 2026 dhe nëse ka sukses, do të dërgojë astronautë atje deri në vitin 2028. /Telegrafi/

The post Drejt Planetit tĂ« Kuq: A mund t’i dĂ«rgojĂ« SHBA njerĂ«zit nĂ« Mars nĂ« mandatin e dytĂ« tĂ« Trumpit? appeared first on Telegrafi.

VIDEO/ SpaceX: Realizohet ulja e parë e raketës në Bahamas

Një tjetër mision për vendosjen e satelitëve të rrjetit Starlink në orbitën e ulët të Tokës u krye sot nga kompania e Elon Musk , SpaceX duke përdorur një raketë Falcon 9.

Konkretisht, faza e parĂ« e raketĂ«s bĂ«ri zbritjen e saj pĂ«rsĂ«ri nĂ« TokĂ« tetĂ« minuta pas nisjes nga Kepi Canaveral dhe u ankorua me sukses me anijen lundruese pa pilot me emrin “VetĂ«m Lexoni UdhĂ«zimet”.

Fluturimi i sotëm ishte i 16-ti për këtë raketë Falcon 9. Nëntë nga 15 lëshimet e tij deri më sot kanë qenë misione Starlink.

 

 

Falcon 9 lands off the coast of The Bahamas for the first time! Welcome to space @VisitTheBahamas! pic.twitter.com/eidTYL5PYv

— SpaceX (@SpaceX) February 18, 2025

Sateliti i parë i Kroacisë trasmeton imazhin e atdheut të tij nga hapësira

Sateliti i parë i Kroacisë sapo ka transmetuar në Tokë imazhin e parë të atdheut të tij.

Sateliti, i quajtur CroCube, është një kubesat 1U 3,3, 10 x 10 x 10 centimetra në madhësi.

Ai u nis nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​me njĂ« raketĂ« SpaceX Falcon 9 nĂ« fund tĂ« dhjetorit nĂ« misionin e kompanisĂ« Bandwagon-2 rideshare.

Bëhet e ditur se imazhi debutues, i publikuar nëpërmjet faqes së misionit në Facebook, tregon një pamje të mbuluar me re të vendit mesdhetar të famshëm për detin e tij.

“MĂ« e rĂ«ndĂ«sishmja – Kroacia Ă«shtĂ« tani ndĂ«r vendet qĂ« kanĂ« fotografitĂ« e tyre tĂ« marra nga orbita”, tha ekipi qĂ« qĂ«ndron pas misionit.

Raportohet se sateliti dërgoi gjithashtu një video të shkurtër dhe një imazh tjetër që tregon Bullgarinë, e cila shtrihet më në lindje në bregun e Detit të Zi, shkruan Space, përcjell Telegrafi.

Ndryshe, misioni u organizua nga Croatian Society for Education Outside the Box dhe kompania çeke Spacemanic.

Projekti prej 124,000 dollarësh synon të inkurajojë interesin për astronominë dhe hapësirën në Kroaci dhe të mbledhë të dhëna.

Të apasionuarit pas hapësirës do të jenë në gjendje të ndërveprojnë me të dhënat dhe imazhet e CroCube nëpërmjet një aplikacioni që do të shfaqë imazhe të sapo shkarkuara.

Seti i parë i imazheve u kap më 28 janar, pak më shumë se një muaj pas lansimit të CroCube.

Sateliti rrethon Tokën në lartësinë 510 kilometra dhe do të qëndrojë në orbitë për rreth 5 vjet, duke u kthyer gradualisht përsëri drejt planetit.

Në fund të misionit të tij, ai do të digjet në atmosferën e Tokës. /Telegrafi/

The post Sateliti i parë i Kroacisë trasmeton imazhin e atdheut të tij nga hapësira appeared first on Telegrafi.

NASA konfirmoi se dy nga astronautët e saj do të kthehen në tokë me kapsulën SpaceX

NASA ka konfirmuar se do tĂ« bashkĂ«punojĂ« me kompaninĂ« “SpaceX” nĂ« pronĂ«si tĂ« miliarderit amerikan Elon Musk pĂ«r kthimin e dy astronautĂ«ve tĂ« saj nga Stacioni NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor (ISS), duke theksuar se do tĂ« bĂ«het sa mĂ« shpejt.

Më parë, presidenti amerikan Donald Trump njoftoi se i kishte kërkuar Musk dhe kompanisë së tij që të ndihmonin në kthimin e dy astronautëve nga ISS, raporton Reuters.

“Kam kĂ«rkuar nga Elon Musk dhe SpaceX tĂ« sjellin dy astronautĂ« tĂ« guximshĂ«m tĂ« cilĂ«t praktikisht u braktisĂ«n nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​nga administrata e (ish-presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Joe) Biden. Elon do tĂ« jetĂ« nĂ« rrugĂ«n e tij sĂ« shpejti. Shpresoj se gjithçka do tĂ« jetĂ« e sigurt. I uroj fat,” ka shkruar Trump nĂ« rrjetin social Truth Social, ndĂ«rsa Musk ka konfirmuar se ka marrĂ« njĂ« kĂ«rkesĂ« tĂ« tillĂ« nga Trump.

Astronautët e NASA-s Butch Willmore dhe Sunny Williams supozohej të ktheheshin me kapsulën SpaceX në gusht.

Të dy fluturuan me anijen kozmike Boeing Starliner në ISS verën e kaluar, por në vend të tetë ditëve të planifikuara, misioni i tyre u zgjat pothuajse në një vit për shkak të problemeve me sistemin e anijes, kështu që të dy po kryejnë kërkime shkencore në ISS.

NASA tha se ata janë në gjendje të mirë shëndetësore.

Nuk dihen ende të gjitha detajet se kur saktësisht do të kthehen astronautët./abcnews.al

SpaceX lanson 21 satelitë në orbitën e ulët të Tokës

SpaceX ka lëshuar grupin e fundit të satelitëve në orbitën e ulët të Tokës.

BĂ«het e ditur se raketa Falcon 9 pĂ«rbĂ«hej nga 21 satelitĂ« Starlink – 13 prej tyre me aftĂ«si “Direct to Cell”, shkruan euronews, pĂ«rcjell Telegrafi.

Ishte fluturimi i 20-të për përforcuesin e fazës së parë që mbështet këtë mision.

Lansimet e mëparshme përfshinin CRS-26, SXM-9, OneWeb Launch 16, Intelsat IS-40e, O3B mPOWER, Ovzon 3, Eutelsat 36D, Turksat 6A, Maxar 2 dhe 10 misione Starlink.

Raportohet se menjĂ«herĂ« pas ngritjes, raketa u ul nĂ« anijen e SpaceX, “A Shortfall of Gravitas” nĂ« Oqeanin Atlantik. /Telegrafi/

The post SpaceX lanson 21 satelitë në orbitën e ulët të Tokës appeared first on Telegrafi.

Lansohet me sukses raketa New Glenn e Jeff Bezos, miliarderi publikon pamjet e nisjes

Motorët e New Glenn funksionuan dhe raketa e madhe e Blue Origin u lëshua për herë të parë.

Bëhet e ditur se ky është një moment kyç për kompaninë dhe pronarin e saj Jeff Bezos pas vitesh vonesash dhe shtyrjesh.

Pamjet e lansimit të New Glenn janë publikuar në rrjete sociale nga vetë Bezos, shkruan skynews, përcjell Telegrafi.

Ai ndau momente nga nisja e Blue Origin e cila përfundoi ngjitjen e saj në orbitë rreth dhjetë minuta pas lëshimit.

pic.twitter.com/Y2jjkkZsQv

— Jeff Bezos (@JeffBezos) January 16, 2025

Ndryshe, për arritjen e suksesshme, Bezos ka pranuar urime nga Elon Musk.

Raportohet se themeluesi i Blue Origin shpreson se lansimi i sotëm do të rivalizojë seriozisht SpaceX-in e Musk. /Telegrafi/

Congratulations on reaching orbit on the first attempt! @JeffBezos https://t.co/EJl6L8aevV

— Elon Musk (@elonmusk) January 16, 2025

The post Lansohet me sukses raketa New Glenn e Jeff Bezos, miliarderi publikon pamjet e nisjes appeared first on Telegrafi.

TokĂ«s i shtohen 131 satelite/ Spacex lĂ«shon nĂ« hapĂ«sirĂ« “Falcon 9”, misioni rezulton me sukses

Misioni Transporter-12 i SpaceX u nis me sukses nga baza e Forcave Hapësinore Vandenberg të martën. Dhjetëra satelitë të vegjël të vendosur për të kryer misione të ndryshme ndanë një udhëtim me raketë Falcon 9 në hapësirë.

Raketa me dy faza e ndërtuar nga SpaceX u lëshua në orën 11:09 të mëngjesit nga Space Launch Complex-4 në bazën jugore, ku përforcuesi i fazës së parë, duke kryer fluturimin e tij të dytë, u kthye më pak se tetë minuta.

Raketa mbante misionin Transporter-12 të përbërë nga 131 ngarkesa, duke përfshirë CubeSats, MicroSats dhe pajisje të transferimit orbital që mbanin 30 nga ato ngarkesa, 14 prej të cilave do të vendosen në një kohë të mëvonshme.

Ky është një numër i madh, por nuk është një rekord për shumicën e ngarkesave të dërguara me një lëshim të vetëm. Rekordi është 143, të cilin SpaceX e vendosi në janar 2021 në misionin Transporter 1.

Dislokimi i parë i ngarkesave të dobishme u vendos të fillonte një orë pas ngritjes me të tjerat që do të ndiqnin. Ky ishte nisja e dytë për vitin 2025 nga baza e Vandenberg.

Si arriti Elon Musk të bëhet njeriu më i pasur në botë?

Rruga pĂ«r t’u bĂ«rĂ« njeriu mĂ« i pasur nĂ« botĂ« nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ«. Ja si ia doli Elon Musk.

Pasi financoi fushatën e Donald Trump dhe u bë një nga aleatët kryesorë të presidentit të zgjedhur amerikan, Elon Musk po angazhohet gjithnjë e më shumë në politikën evropiane nga mbështetja e së djathtës ekstreme në Gjermani deri tek sulmi ndaj kryeministrit britanik.

Musk është personi më i pasur në botë me një pasuri prej 421.2 miliardë dollarësh (403.3 miliardë euro), sipas Forbes, por nuk ishte e thjeshtë për sipërmarrësin afrikano-jugor.

Gjatë rrugës kishte shumë vështirësi.

Pavarësisht se ishte në krye të kompanive si Tesla dhe SpaceX, ai u dëbua disa herë nga ndërmarrjet e tij, pati dështime të shumta raketash dhe ishte një fillim i ngadaltë përpara se epoka e automjeteve të tij elektrike të lulëzonte vërtetë.

Ja një vështrim prapa në dështimet dhe sukseset që mbështesin karrierën e tij.

Vitet e para

Elon Musk ka lindur më 28 qershor 1971, në Pretoria, Afrika e Jugut.

Sipërmarrja e tij e parë e biznesit ishte në moshën 12-vjeçare, kur ai shiti kodin për lojën luftarake për PC Blastar për 500 dollarë (460 euro) te revista PC and Office Technology.

“Ishte njĂ« lojĂ« e parĂ«ndĂ«sishme, por mĂ« e mirĂ« se Flappy Bird”, tha Musk.

Pas mbarimit tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme nĂ« AfrikĂ«n e Jugut, ai u transferua nĂ« Kanada, ku studioi nĂ« Queen’s University nĂ« Kingston nĂ« Ontario pĂ«r dy vjet.

Por ai mbaroi studimet e tij në SHBA në Universitetin e Pensilvanisë dhe fitoi një diplomë në fizikë dhe ekonomi.

Për të paguar qiranë kur ishte student në Pensilvani, Musk dhe një shok klase morën me qira një shtëpi me 10 dhoma gjumi dhe e shndërruan atë në një klub nate.

Musk më pas studioi për doktoraturë në Universitetin e Stanfordit, por u largua nga programi vetëm dy ditë pasi filloi dhe vendosi të punonte në dot-com bubble.

Fillimi i pasurisë së tij

Musk më pas themeloi Zip2 me vëllain e tij Kimbal në 1995.

Ishte sipërmarrja e parë e Musk dhe ofroi softuer online udhëzues të qytetit për gazetat.

Pa para, Musk në fakt jetonte në zyrë.

Me nisjen e biznesit, kompania Compaq bleu Zip2 në një marrëveshje me vlerë mbi 300 milionë dollarë (278 milionë euro).

Në vitin 1999, Musk më pas lançoi X.com, një kompani bankare në internet.

Një vit më vonë, X.com u bashkua me kompaninë fillestare financiare Confinity të themeluar nga Peter Thiel dhe u formua PayPal.

Elon më pas u emërua CEO i PayPal, por kjo nuk zgjati shumë, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

Pas shumë mosmarrëveshjeve rreth markës dhe mikro-menaxhimit, Musk u pushua nga PayPal në 2000 ndërsa ishte me pushime në Australi.

“Ky Ă«shtĂ« problemi me pushimet”, tha ai.

Por ai ende kishte një aksion në PayPal, dhe kur eBay bleu kompaninë në vitin 2002, Musk mori 165 milionë dollarë (150 milionë euro).

“JashtĂ« kĂ«saj bote”

Me 100 milionë dollarë nga paratë e PayPal, ai themeloi kompaninë Space Exploration Technologies, e njohur si SpaceX, në vitin 2002.

QĂ«llimi i tij ishte tĂ« bĂ«nte fluturimin nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​10 herĂ« mĂ« tĂ« lirĂ«.

Duke dëshmuar se kritikët e kishin gabim, SpaceX filloi të zhvillonte kapsulën hapësinore Dragon në fund të 2004.

Ajo u quajt Dragon nĂ« njĂ« goditje ndaj atyre qĂ« thanĂ« se ai nuk mund ta bĂ«nte atĂ« dhe si referencĂ« pĂ«r kĂ«ngĂ«n “Puff the Magic Dragon”.

Në vitin 2010, anija kozmike bëri udhëtimin e saj të parë dhe u bë anija e parë kozmike e ndërtuar dhe e operuar në mënyrë komerciale që u rikthye me sukses nga orbita.

Por Musk po bënte edhe lëvizje në Tokë.

Në vitin 2004, ai filloi të investojë në kompaninë e veturave elektrike Tesla.

Aty mori një rol aktiv dhe ndihmoi në zhvillimin e veturës së parë tërësisht elektrike, Roadster.

Në vitin 2006, Musk u emërua si kryetar i Tesla.

Gjatë kësaj kohe, ai erdhi me idenë për kompaninë energjetike SolarCity, për të cilën ai vendosi kushërinjtë e tij në krye në vitin 2006.

Ndërsa Tesla më vonë do ta blinte kompaninë në një marrëveshje me vlerë 2.6 miliardë dollarë (2.3 miliardë euro).

Në vitin 2007, Musk organizoi një grusht shteti në sallën e bordit të Teslas dhe rrëzoi Martin Eberhard si CEO.

Një vit më vonë, gjatë krizës financiare, Tesla mori 40 milionë dollarësh (36 milionë euro) për të shpëtuar nga falimentimi, shumë kjo e mbledhur nga investitorët dhe gjithashtu nga pasuria personale e Musk, i cili pas kësaj u emërua CEO i kompanisë.

Por, as SpaceX, as Tesla, e as SolarCity nuk po shkonin mirë dhe po humbnin para.

Musk jetonte nga kreditë personale.

Mirëpo, në dhjetor 2008, SpaceX fitoi një kontratë 1.5 miliardë dollarë (1.3 miliardë euro) me NASA-n për të ofruar furnizime në hapësirë.

Ndërkohë, Tesla siguroi më shumë investitorë të jashtëm dhe në vitin 2010, mbajti një ofertë publike fillestare dhe mblodhi 226 milionë dollarë (209 milionë euro).

Gjatë kësaj kohe, SpaceX vendosi shumë rekorde dhe furnizoi Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor disa herë.

Kompania ndërtoi gjithashtu Falcon 9, raketën më të fuqishme të SpaceX.

NĂ« vitin 2020, SpaceX bashkĂ«punoi me NASA-n pĂ«r tĂ« nisur astronautĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​dhe kompania pati fluturimin e parĂ« operativ njerĂ«zor nĂ« hapĂ«sirĂ«, duke dĂ«rguar katĂ«r astronautĂ« nĂ« ISS.

Në të njëjtin vit, Tesla iu bashkua S&P 500.

SpaceX që atëherë ka nisur nëntë misione me ekuipazh si pjesë e programit të NASA-s.

Sipërmarrjet e tjera të biznesit të Musk

Megjithatë, Musk ndoqi edhe ide të tjera.

Në vitin 2013 ai botoi një letër të bardhë në një tren me shpejtësi të lartë Hyperloop që teorikisht mund të transportonte pasagjerë nga Los Angeles në San Francisko në 30 minuta.

Në vitin 2015, Musk bashkëthemeloi OpenAI, një kompani kërkimore jofitimprurëse që synon të sigurojë përfitime nga Inteligjenca Artificiale për njerëzimin.

Më vonë ai u largua nga bordi për të shmangur konfliktet me Teslan, e cila po ndërton AI-n e saj për veturat që drejtojnë vetë.

Kjo kompani do të vazhdonte të krijonte ChatGPT, duke çuar në një epokë të re të mjeteve me AI.

Në vitin 2016, Musk filloi The Boring Company, e cila synon të ndërtojë një rrjet tunelesh si nën tokë ashtu edhe përreth qyteteve për udhëtime me shpejtësi të lartë.

NĂ« vitin 2017, Musk themeloi Neuralink, kompani kjo e cila zhvillon pajisje pĂ«r t’u implantuar brenda trurit tĂ« njeriut.

Në fillim të vitit 2024, pacienti i parë Noland Arbaugh mori një implant truri, gjë që i mundësoi atij të luante shah në internet duke përdorur mendjen e tij.

Musk bleu Twitter në vitin 2022 për 44 miliardë dollarë (41 miliardë euro), duke riemërtuar përfundimisht platformën si X, duke riparuar moderimin e përmbajtjes së saj dhe duke përdorur platformën për të përhapur pikëpamjet e tij politike.

Hulumtimet kanë zbuluar se Musk mund të ketë modifikuar algoritmin e X për të rritur postimet e tij në platformë.

Jeta personale

Raportohet se në vitin 2008, Musk u divorcua nga gruaja e tij e atëhershme Justine.

Djali i tyre i parë vdiq nga sindroma e vdekjes së papritur të foshnjave (SIDS) kur ishte vetëm 10-javësh.

Më vonë çifti pati djem binjakë dhe trenjakë.

NĂ« vitin 2020, Musk dhe kĂ«ngĂ«tarja Grimes patĂ«n njĂ« djalĂ«, tĂ« quajtur X Æ A-12, ose shkurt X.

Në vitin 2021, ai pati një vajzë me Grimes e cila quhet Y.

Musk nĂ« vitin 2021 tha se rĂ«nia e shpejtĂ« e nivelit tĂ« lindjeve Ă«shtĂ« “njĂ« nga rreziqet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r qytetĂ«rimin.

“Nuk mund ta theksoj sa duhet, nuk ka njerĂ«z tĂ« mjaftueshĂ«m”, deklaroi miliarderi.

Musk tani thuhet se ka të paktën 12 fëmijë, duke përfshirë një ekzekutiv në kompaninë e tij Neuralink.

“UnĂ« kam shumĂ« fĂ«mijĂ« dhe inkurajoj tĂ« tjerĂ«t tĂ« kenĂ« shumĂ« fĂ«mijĂ«â€, tha ai.

Telashet

Musk ka bërë komente të diskutueshme. Në vitin 2018, ai ofroi të ndërtonte një nëndetëse për të shpëtuar 12 djem dhe trajnerin e tyre të futbollit që ishin ngecur në një shpellë në Tajlandë.

Një zhytës britanik tha se veprimet e Musk ishin një marifet PR.

Si pĂ«rgjigje, Musk e quajti zhytĂ«sin njĂ« “Pedo” nĂ« Twitter (tani X).

Ai gjithashtu bëri një sërë pretendimesh të kontestuara në rrjete sociale në lidhje me pandeminë COVID-19.

Ai fillimisht e quajti COVID-19 “çmenduri” dhe tha se fĂ«mijĂ«t janĂ« “nĂ« thelb imunĂ«â€ ndaj virusit.

Musk gjithashtu u fut nĂ« telashe me autoritetet nĂ« vitin 2018 pasi tha nĂ« Twitter se po konsideronte ta merrte Teslan private me 420 dollarĂ« (386 euro) pĂ«r aksion, duke shtuar: “Financim i siguruar”.

Komisioni i Letrave me VlerĂ« ngriti njĂ« padi kundĂ«r tij, duke e akuzuar pĂ«r “deklarata tĂ« rreme dhe mashtruese”.

Musk u pajtua me SEC dhe ai dhe Tesla pagoi secili një gjobë prej 20 milionë dollarësh (18 milionë euro).

Tesla u urdhërua gjithashtu të caktojë një komitet për të mbikëqyrur komunikimet e Musk.

Miliarderi gjithashtu nuk është i panjohur për grindjet dhe kompanitë e tij janë përfshirë në padi të shumta.

Vitin e kaluar, ai u përball me një pezullim të përkohshëm të platformës së tij X në Brazil, mes një grindjeje të gjatë me një gjykatës brazilian për keqinformim.

Musk e quajti gjyqtarin, Alexandre de Moraes, njĂ« “diktator tĂ« keq”.

Së fundmi, ai hodhi mbështetjen e tij pas presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, pas një atentati në Pensilvani dhe ka qenë i zëshëm për pikëpamjet e tij politike.

Postimet e tij gjatë zgjedhjeve në SHBA mblodhën miliarda shikime, pavarësisht se disa prej tyre promovonin pretendime të rreme ose mashtruese, sipas Qendrës Kundër urrejtjes Dixhitale (CCDH), e cila ka raportuar gjerësisht për gjuhën e urrejtjes në X që nga marrja e pushtetit nga Musk.

Musk e quajti organizatĂ«n “me tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« keqe” nĂ« vitin 2023 dhe i paditi ata pas raportimit tĂ« tyre pĂ«r ndryshimet nĂ« X.

Ndryshe, tani ai ka shkaktuar polemika në Evropë me mbështetjen e partisë së ekstremit të djathtë të Gjermanisë, Alternativa për Gjermaninë (AfD) dhe për sulmet e tij kundër kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer. /Telegrafi/

The post Si arriti Elon Musk të bëhet njeriu më i pasur në botë? appeared first on Telegrafi.

ShkencĂ«tarĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« pĂ«r SindromĂ«n Kessler – çfarĂ« Ă«shtĂ« ajo dhe si po e rrezikon planetin tonĂ«?

Eksplorimi i hapësirës na ka hapur sytë ndaj mrekullive të shumta, por këto të bëma kozmike nuk kanë ardhur pa sfida.

Çdo nisje e SpaceX Starship nga Teksasi i Jugut krijon njĂ« spektakĂ«l mahnitĂ«s, duke parĂ« manovra qĂ« njĂ« ditĂ« mund tĂ« pĂ«rdoren pĂ«r tĂ« transportuar njerĂ«zit nĂ« Mars.

Por raketa më e fuqishme e ndërtuar ndonjëherë lëshon gjithashtu një bum zanor kur përforcuesi i Super Heavy kthehet për ulje.

Tani, me më shumë lëshime në horizont, hulumtimi i ri sugjeron se zhurma mund të shkaktojë probleme, duke përfshirë rreziqet mjedisore dhe dëmtimin e mundshëm të dëgjimit.

Ndërkohë, një fragment masiv i një objekti hapësinor u përplas me Tokën në një fshat të largët të Kenias.

Mbetjet hapësinore janë vetëm një nga disa pjesë që kanë rënë në planet, shkruan CNN, përcjell Telegrafi.

Megjithatë, ekspertët janë më të shqetësuar për numrin në rritje të objekteve që qarkullojnë botën tonë.

Sfidimi i gravitetit

Dhjetëra mijëra pjesë të identifikueshme të mbeturinave hapësinore rrotullohen rreth Tokës, së bashku me potencialisht miliona të tjera që nuk mund të shihen ose gjurmohen.

Këto objekte paraqesin rrezik për astronautët, satelitët dhe teknologjitë e tjera të bazuara në hapësirë, në të cilat ne mbështetemi për internetin dhe shërbime të tjera.

“Numri i objekteve nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​qĂ« ne kemi nisur nĂ« katĂ«r vitet e fundit Ă«shtĂ« rritur nĂ« mĂ«nyrĂ« eksponenciale”, tha Dr. Vishnu Reddy, profesor i shkencave planetare nĂ« Universitetin e ArizonĂ«s nĂ« Tucson.

“Pra, ne po shkojmĂ« drejt situatĂ«s qĂ« gjithmonĂ« e kemi frikĂ«â€, shtoi ai.

Skenari, në të cilin mbeturinat hapësinore përplasen dhe krijojnë më shumë mbeturina, quhet Sindroma Kessler.

PĂ«rfundimisht, kjo mund ta bĂ«jĂ« orbitĂ«n e TokĂ«s shumĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« qĂ« satelitĂ«t tĂ« orbitojnĂ« – ose qĂ« misionet hapĂ«sinore tĂ« nisin.

NdĂ«rsa mund tĂ« mos jemi ende nĂ« gjendje tĂ« rĂ«ndĂ«, trafiku nĂ« hapĂ«sirĂ« ​​duhet tĂ« trajtohet sa mĂ« shpejt qĂ« Ă«shtĂ« e mundur, paralajmĂ«rojnĂ« ekspertĂ«t. /Telegrafi/

The post ShkencĂ«tarĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« pĂ«r SindromĂ«n Kessler – çfarĂ« Ă«shtĂ« ajo dhe si po e rrezikon planetin tonĂ«? appeared first on Telegrafi.

❌