NĂ«se do tâi kishit pyetur kanadezĂ«t disa muaj mĂ« parĂ« se kush do tĂ« fitonte zgjedhjet e ardhshme tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« vendit, shumica do tĂ« kishin parashikuar njĂ« fitore vendimtare pĂ«r PartinĂ« Konservatore.
Por ky rezultat nuk duket aq i sigurt tani.
Në vazhdën e kërcënimeve të presidentit amerikan Donald Trump kundër Kanadasë, Partia Liberale e kryeministrit Justin Trudeau është rritur në sondazhe, duke zvogëluar epërsinë dyshifrore që rivalët e tyre konservatorë kishin mbajtur në mënyrë të qëndrueshme që nga mesi i vitit 2023, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
Ndryshimi dramatik nĂ« peizazhin politik tĂ« vendit reflekton se si tarifat e Trump dhe thirrjet e tij tĂ« pĂ«rsĂ«ritura pĂ«r ta bĂ«rĂ« KanadanĂ« âshtetin e 51-tĂ«â kanĂ« ndryshuar rrĂ«njĂ«sisht prioritetet e votuesve kanadezĂ«.
Retorika e Trump ka âlĂ«nĂ« mbrapa tĂ« gjitha çështjet e tjeraâ qĂ« ishin nĂ« mendjen e kanadezĂ«ve pĂ«rpara inaugurimit tĂ« tij mĂ« 20 janar, vĂ«ren Luc Turgeon, njĂ« profesor i shkencave politike nĂ« Universitetin e OtavĂ«s.
Madje ka arritur të ringjallë Trudeau dikur thellësisht jopopullor, vlerësimi për të cilin është rritur me 12 pikë që nga dhjetori.
Kryeministri, natyrisht, nuk do të jetë në pushtet edhe për shumë kohë, pasi ka paralajmëruar dorëheqjen e tij në fillim të vitit.
Ndërkohë Mark Carney, ish-guvernator i Bankës së Kanadasë dhe Bankës së Anglisë, është zgjedhur kreu i ri i Partisë Liberale të Kanadasë.
Carney u shpall fitues dhe do të zëvendësojë Justin Trudeau si kryeministër pasi të bëjë betimin.
Me zgjedhjen e tij, udhĂ«heqĂ«si i ri i LiberalĂ«ve do tĂ« ketĂ« dy vendime tĂ« menjĂ«hershme pĂ«r tĂ« marrĂ«: si tâi pĂ«rgjigjet kĂ«rcĂ«nimeve tĂ« Trump dhe kur tĂ« thĂ«rrasĂ« zgjedhjet e pĂ«rgjithshme.
Përgjigja për dilemën e parë me siguri do të ndikojë tek e dyta.
Zgjedhjet federale duhet të mbahen më ose para 20 tetorit, por mund të thirren që në fillim të kësaj jave.
Sondazhet tregojnë se shumë kanadezë ende duan një ndryshim në krye.
Por si do tĂ« dukej ai ndryshim â njĂ« qeveri liberale nĂ«n udhĂ«heqjen e re, ose njĂ« zhvendosje e plotĂ« te konservatorĂ«t â tani Ă«shtĂ« supozimi i tĂ« gjithĂ«ve, thotĂ« Greg Lyle, president i Grupit KĂ«rkimor Innovativ me bazĂ« nĂ« Toronto, i cili ka anketuar kanadezĂ«t pĂ«r qĂ«ndrimet e tyre tĂ« ndryshueshme.
âDeri mĂ« tani, ishte njĂ« shpĂ«rthim pĂ«r konservatorĂ«tâ, i tha ai BBC-sĂ«.
Kjo pĂ«r shkak se partia e qendrĂ«s sĂ« djathtĂ« e udhĂ«hequr nga Pierre Poilievre, ka qenĂ« efektive nĂ« mesazhet e saj pĂ«r çështjet qĂ« kanĂ« pushtuar âpsikikĂ«n kanadezeâ gjatĂ« viteve tĂ« fundit: rritja e kostos sĂ« jetesĂ«s, papĂ«rballueshmĂ«ria e banesave, krimi dhe njĂ« sistem i tensionuar i kujdesit shĂ«ndetĂ«sor.
Poilievre i lidhi me sukses kĂ«to probleme shoqĂ«rore me ato qĂ« ai i etiketoi politikat âkatastrofikeâ tĂ« Trudeau dhe premtoi njĂ« kthim nĂ« âpolitikĂ«n e arsyeshmeâ.
Por me dorĂ«heqjen e Trudeau dhe kĂ«rcĂ«nimet e Trump pĂ«r sigurinĂ« ekonomike tĂ« KanadasĂ« dhe madje edhe sovranitetin e saj, ky mesazh Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« âbajatâ, thotĂ« zoti Lyle.
Sondazhi i tij sugjeron se shumica e vendit tani ka më shumë frikë nga presidenca e Trump dhe ndikimi që do të ketë në Kanada.
Tarifat prej 25% të Trump për të gjitha importet kanadeze në SHBA, disa prej të cilave janë ndërprerë deri më 2 prill, mund të jenë shkatërruese për ekonominë e Kanadasë, e cila dërgon tre të katërtat e të gjitha produkteve të saj në SHBA.
Zyrtarët kanë parashikuar deri në një milion humbje pune si rezultat, dhe Kanadaja mund të shkojë në një recesion nëse taksa mbi mallrat vazhdon, përcjell Telegrafi.
Trudeau nuk la asnjĂ« dyshim se sa seriozisht po e merr kĂ«rcĂ«nimin, kur u tha gazetarĂ«ve kĂ«tĂ« javĂ« se arsyeja e deklaruar e Trump pĂ«r tarifat e SHBA â rrjedha e fentanilit pĂ«rtej kufirit â ishte false dhe e pajustifikuar.
âAjo qĂ« ai dĂ«shiron Ă«shtĂ« tĂ« shohĂ« njĂ« kolaps total tĂ« ekonomisĂ« kanadeze, sepse kjo do ta bĂ«jĂ« mĂ« tĂ« lehtĂ« aneksimin tonĂ«â, paralajmĂ«roi kryeministri.
âNĂ« shumĂ« mĂ«nyra, Ă«shtĂ« njĂ« çështje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se, themelore pĂ«r mbijetesĂ«n e venditâ, mendon Prof. Turgeon pĂ«r BBC.
Kështu, se kush është më i miri për të dalë në mbrojtje të Kanadasë kundër Trumpit është bërë pyetja kryesore në zgjedhjet e ardhshme.
Konservatorët janë ende përpara në sondazhe, me mesataret e fundit që sugjerojnë se 40% e votuesve i mbështesin ata.
MbĂ«shtetja pĂ«r liberalĂ«t, ndĂ«rkohĂ«, Ă«shtĂ« ringjallur, me mbĂ«shtetjen e tyre duke u ngjitur nĂ« pak mĂ« shumĂ« se 30% â me 10 pikĂ« nga janari.
Liberalët janë përpjekur të nxjerrin në pah ngjashmëritë midis liderit konservator dhe presidentit republikan.
NĂ« debatin e lidershipit tĂ« javĂ«s sĂ« kaluar, kandidatĂ«t iu referuan Poilievre si âversioni ynĂ« i vogĂ«l i Trump kĂ«tu nĂ« shtĂ«piâ dhe thanĂ« se ai po kĂ«rkonte tĂ« âimitonteâ presidentin amerikan.
NjĂ« sulm i PartisĂ« Liberale, duke vĂ«nĂ« pĂ«rballĂ« klipet e tĂ« dyve, duke pĂ«rdorur fraza tĂ« ngjashme si âlajme tĂ« rremeâ dhe âe majta radikaleâ.
Megjithatë, ka dallime të qarta midis dy politikanëve, për sa i përket stilit dhe përmbajtjes.
Dhe vetĂ« Trump ka minimizuar çdo paralele, duke i thĂ«nĂ« revistĂ«s britanike The Spectator nĂ« njĂ« intervistĂ« tĂ« fundit se Poilievre ânuk Ă«shtĂ« mjaft Magaâ.
Ndërkohë, sondazhet sugjerojnë një rënie të mbështetjes konservatore.
NjĂ« sondazh i kohĂ«ve tĂ« fundit nga anketuesi kombĂ«tar Angus Reid tregon se kanadezĂ«t besojnĂ« se kandidati kryesor i lidershipit liberal Mark Carney Ă«shtĂ« âmĂ« i pajisurâ pĂ«r tâu marrĂ« me Trump pĂ«r çështjet e tarifave dhe tregtisĂ« sesa Poilievre.
Ish-bankieri qendror për Kanadanë dhe Anglinë po reklamon përvojën e tij në trajtimin e krizave ekonomike, duke përfshirë atë financiare të vitit 2008 dhe Brexit.
Dhe ndryshimi i humorit politik i ka detyruar konservatorët të rillogaritin mesazhet e tyre.
Nëse zgjedhjet shpallen së shpejti, fushata do të zhvillohet në një moment kur kërcënimet e Trump kanë frymëzuar një patriotizëm të ashpër mes kanadezëve.
Shumë po bojkotojnë mallrat amerikane në dyqanet e tyre ushqimore lokale ose madje anulojnë udhëtimet në SHBA.
Prof. Turgeon thotĂ« se âmbledhja rreth flamuritâ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« temĂ« kryesore e politikĂ«s kanadeze.
KonservatorĂ«t janĂ« larguar nga slogani i tyre âKanadaja Ă«shtĂ« e thyerâ, pĂ«r tĂ« cilĂ«n zoti Lyle thotĂ« se rrezikonte ta quante âanti-patriotikeâ, nĂ« âKanadaja e paraâ.
Konservatorët gjithashtu i kanë ridrejtuar sulmet e tyre drejt Carney.
PĂ«rpara tarifave tĂ« Trump, ata lĂ«shuan reklama duke thĂ«nĂ« se ai Ă«shtĂ« âashtu si Justinâ nĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r ta lidhur atĂ« me Trudeau.
Pavarësishtë këtyre, sa herë që vijnë zgjedhjet dhe kushdo që të fitojë, një gjë është e sigurt: Trump do të vazhdojë të ndikojë dhe riformësojë politikën kanadeze ashtu siç ka bërë në Shtetet e Bashkuara. /Telegrafi/
The post Si kërcënimet e Trump kanë ndryshuar gjithçka në politikën e Kanadasë appeared first on Telegrafi.