Tarifat e Trump dhe afrimi me Pakistanin e sfidojnë Nju Delhin, por i hapin edhe një mundësi të re historike
ĂshtĂ« e pazakontĂ« tĂ« pĂ«rjetosh njĂ«kohĂ«sisht poshtĂ«rim, shfajĂ«sim dhe njĂ« provĂ« vendimtare. Por pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« situata ku ndodhet sot India. Presidenti Donald Trump ka prishur 25 vite diplomaci, duke u afruar me Pakistanin pas konfliktit tĂ« majit dhe duke e veçuar IndinĂ« me tarifa mĂ« tĂ« larta se ndaj KinĂ«s. Pasojat pĂ«r vendin mĂ« tĂ« populluar nĂ« botĂ« dhe ekonominĂ« e pestĂ« mĂ« tĂ« madhe janĂ« tĂ« thella.
Kryeministri Narendra Modi ka shpallur së fundmi një vizion për një Indi më të fortë dhe më të vetëmbështetur. Ai pritet gjithashtu të takohet me Xi Jinping në Kinë, pas një bllokade katërvjeçare mes ushtrive në Himalaje. Për Amerikën, të largojë Indinë është një gabim i madh strategjik. Për Indinë, është një mundësi: një provë vendimtare për pretendimin e saj se është një superfuqi në formim.
Dy fytyrat e poshtërimit
Poshtërimi nga Trump shfaqet në dy forma. Më 27 gusht, pasi e akuzoi për blerjen e naftës ruse, ai vendosi një tarifë shtesë prej 25% mbi mallrat indiane, përveç 25% tarifave ekzistuese. Marrja e naftës nga Moska mund të duket problematike, por India e bën këtë përmes një mekanizmi çmimi të miratuar nga Perëndimi, më pas e rafinon dhe e shet në Europë. Ndërkohë, edhe vende të tjera, përfshi Kinën, blejnë naftë ruse. Për pasojë, masa e Trump duket si një ndëshkim i veçuar ndaj Indisë.
PoshtĂ«rimi tjetĂ«r Ă«shtĂ« afrimi i tij me Pakistanin. Pas njĂ« sulmi terrorist nĂ« Indi, pĂ«r tĂ« cilin Modi fajĂ«soi Pakistanin, dy vendet zhvilluan njĂ« pĂ«rplasje katĂ«rditore nĂ« maj, me mbi 100 avionĂ« luftarakĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« dhe frikĂ« pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje bĂ«rthamore. Sot, megjithatĂ«, Trump po shqyrton marrĂ«veshje pĂ«r kriptovaluta dhe miniera nĂ« Pakistan. Ai ka darkuar nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« me gjeneralin Asim Munir, kreun e ushtrisĂ« pakistaneze dhe sundimtarin de facto tĂ« vendit, i cili madje e ka propozuar Trump pĂ«r Ămimin Nobel tĂ« Paqes. SHBA ka ofruar tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sojĂ« mbi Kashmiri, duke thyer politikĂ«n e saj tĂ« gjatĂ« dhe njĂ« tabu indiane.
Krizë besimi
Mosmbështetja e SHBA në një interes themelor të sigurisë dhe vendimi për ta ndëshkuar Indinë në tregti kanë shkatërruar besimin. Që nga viti 2004, presidentët amerikanë e kanë pranuar Indinë si një fuqi demokratike në ngritje kundër dominimit të Kinës në Azi. Ekonomia e saj prej 4 trilionë dollarësh dhe tregu i aksioneve me vlerë 5 trilionë dollarë janë shumëfish më të mëdha se ato të Pakistanit, i zhytur në paqëndrueshmëri, kriza borxhi, terrorizëm dhe varësi nga Kina. Për Amerikën, ky është një autogol i madh që përkeqëson edhe neglizhencën ndaj NATO-s në Europë.
Shfajësimi i skeptikëve
Nga ana tjetĂ«r, ngjarjet e fundit i kanĂ« dhĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ« skeptikĂ«ve nĂ« Indi. QĂ« prej pavarĂ«sisĂ« nĂ« 1947, vendi ka shmangur lidhjet e ngushta aleate â fillimisht nĂ«n etikĂ«n e âmos-rreshtimitâ, sot nĂ«n konceptin e âmulti-rreshtimitâ. India merr armĂ« nga Rusia, por edhe nga Europa, Izraeli e SHBA; importon inpute prodhimi nga Kina, ndĂ«rsa PerĂ«ndimi i ofron teknologji dhe tregje.
Në vitin 2020, pas përplasjeve kufitare në Himalaje, marrëdhëniet me Kinën u ngrinë. Në Uashington pati shpresë se kjo do të sillte një afrim më të madh me SHBA. U shkëmbyen të dhëna inteligjence dhe u zhvilluan ushtrime të përbashkëta ushtarake me SHBA, Japoninë dhe Australinë, që kulmuan me një marrëveshje strategjike më 2024 për lidhje më të ngushta mbrojtjeje.
Por sot, ata që paralajmëronin se varësia nga Amerika ishte e rrezikshme ndihen të shfajësuar. Vizita e Modit në Kinë është sinjali se India ka alternativa.
Përparimet dhe dobësitë e brendshme
Prej 11 vitesh Modi ka ndjekur një vizion për forcimin e shtetit, modernizimin dhe centralizimin. Ka pasur dështime: industrializimi nuk solli mjaftueshëm vende pune, arsimi mbetet i dobët, dhe shpesh ai bie në retorikë nacionaliste hindu.
Por ka edhe suksese të prekshme: rrugë dhe aeroporte të reja, sistemet e pagesave dixhitale dhe platforma të taksave që kanë krijuar një treg të unifikuar kombëtar. Sistemi financiar është forcuar me tregje kapitale të thelluara mbi kursimet e brendshme, një bilanc tregtar të ekuilibruar dhe banka më të kujdesshme. Rritja mbi 6% pritet të vazhdojë, duke e bërë Indinë ekonominë e madhe më dinamike në botë dhe, sipas FMN, të tretën më të madhe deri më 2028.
Rreziku i kthimit mbrapsht
Rreziku qëndron te një rikthim i izolimit ekonomik dhe anti-perëndimorizmit. Në fjalimin e Pavarësisë më 15 gusht, Modi theksoi vetëmbështetjen. Por një kthim i plotë brenda do të dëmtonte rëndë sektorin e shërbimeve, i cili eksporton pothuajse sa gjithë ekonomia tjetër e kombinuar. Kompanitë indiane të teknologjisë marrin gjysmën e të ardhurave nga klientë amerikanë, përfshirë gjigantët globalë që kanë qendra zhvillimi në Indi. Vendi është tregu i dytë më i madh i OpenAI për përdorues. Për më tepër, për industrializim të shpejtë, India ka nevojë për më shumë makineri dhe inpute nga Kina.
ĂfarĂ« duhet tĂ« bĂ«jĂ« India
India duhet të kufizojë dëmet. Ajo mund të bëjë lëshime të arsyeshme: të ulë tarifat, të blejë më pak naftë ruse dhe më shumë gaz natyror amerikan. Lidhjet me SHBA mbeten të forta, sidomos falë diasporës së gjerë indiane. Vizita e Modit në Kinë është e drejtë: për të forcuar prodhimin, India do të ketë nevojë për më shumë tregti me Kinën në dekadën e ardhshme, por edhe për teknologjinë amerikane. Duhet të shtojë marrëveshje të reja tregtare, përveç atyre të fundit me Britaninë dhe Emiratet e Bashkuara.
Reformat e brendshme, mburoja më e mirë
Prioritet mbeten reformat e brendshme. Madhësia dhe dinamizmi janë thelbësore për të siguruar kushte më të mira në marrëveshje, për të financuar mbrojtjen dhe për të rritur mirëqenien, edhe nëse tregtia botërore ngadalësohet. Prej vitesh priten reforma madhore: modernizimi i bujqësisë, liberalizimi i tregut të tokës dhe energjisë, thjeshtimi i rregullave të biznesit dhe reforma gjyqësore.
ShumĂ« prej tyre kĂ«rkojnĂ« bashkĂ«punim mes qeverisĂ« qendrore dhe shteteve. Pozitiv Ă«shtĂ« fakti qĂ« Modi ka paralajmĂ«ruar thjeshtimin e taksĂ«s mbi mallrat dhe shĂ«rbimet dhe liberalizimin e ekonomisĂ«, duke e quajtur âReforma e GjeneratĂ«s sĂ« Reâ. Pas 11 vitesh nĂ« pushtet, ai duhet tĂ« ecĂ« mĂ« shpejt dhe mĂ« thellĂ«. PĂ«rballja me sfidat e brendshme ka qenĂ« gjithmonĂ« interes kombĂ«tar. NĂ« njĂ« botĂ« gjithnjĂ« e mĂ« armiqĂ«sore, kjo Ă«shtĂ« edhe mbrojtja mĂ« e mirĂ« e IndisĂ«.- The EconomistÂ
The post India mes poshtërimit dhe provës për superfuqi appeared first on Revista Monitor.