Vetëm 9 ditë përpara se rivalët e tij të merrnin Damaskun, ish-presidenti sirian Bashar al-Assad u takua me Vladimir Putin në Moskë në një përpjekje të fundit për të shpëtuar regjimin e tij, i cili ishte mbështetur me ndihma masive ushtarake nga Irani me kontributin e Rusisë. Megjithatë, presidenti rus nuk i mbajti premtimet e tij, ose sepse nuk ishte në gjendje ta bënte këtë, ose sepse tani e konsideronte të mbrojturin e tij një “kartë të djegur”.

Kjo është panorama që krijohet duke dëgjuar rrëfimin e Kamel Shakr, shefit të komunikimit të presidencës siriane deri në rënien e Asadit, të regjistruar nga një podcast i rrjetit televiziv arab Al Arabiya.

Kur udhëheqësi sirian kaloi nëpër portat e Kremlinit, Alepo kishte rënë tashmë në duart e organizatës islamike Hayat Tahrir al-Sham (HTS), pa ndonjë rezistencë të konsiderueshme. Sipas Sakr, ky zhvillim i ra Asadit si rrufe, pasi deri në atë moment e konsideronte situatën në veri të Sirisë të rëndë, por jo kërcënuese.

Duke ditur se ushtria e tij nuk ishte as e përgatitur dhe as me moral për të luftuar me armikun, ai iu drejtua aleatëve dhe klientëve të tij kryesorë, Rusisë dhe Iranit, për një litar shpëtimi. “Bashar al-Assad i kërkoi Putinit të përfshihej personalisht për të siguruar kalimin e sigurt të ndihmës ushtarake iraniane përmes Irakut në Siri”, – tha Kamel Saqr.

Shenjat nuk dukeshin të mira pasi presidentit të atëhershëm sirian iu desh të priste 2 ditë në Moskë përpara se të takohej me liderin rus, i cili e ndryshoi tre herë orarin deri ditën kur e takoi përfundimisht të premten, më 29 nëntor. Rusët i kishin kërkuar Asadit që askush tjetër të mos merrte pjesë në takimin që zgjati 1 orë, përveç shoqëruesit personal të presidentit sirian, gjenerallejtënant Muhsin Mohammed.

Ish-oficeri i komunikimit i presidencës siriane zbuloi informacione nga prapaskenat rreth rënies së dinastisë. Megjithatë, përgjigja ndaj kërkesave kryesore të Asadit dukej pozitive. Siç pohon Sakr, “Putin kontaktoi menjëherë me shefin e shtabit të përgjithshëm të ushtrisë dhe e udhëzoi atë të lëvizte menjëherë në mënyrë që Garda Revolucionare të transportonte çdo gjë që gjykohej e nevojshme nëpërmjet aeroplanëve në bazën ajrore ruse Khmeimim” në provincën e Lattakisë.

Megjithatë, Teherani, gjithmonë sipas Kamel Saqr, i raportoi Asadit brenda 24 orëve që pasuan se nuk kishte marrë asnjë konfirmim nga Rusia për dërgim të avionëve të saj në bazën Khmeimim. Megjithatë, iranianët fluturuan me një nga avionët e tyre për të marrë ndihma nëpër Irak, por amerikanët i paralajmëruan të mos e bënin më këtë, sepse aeroplanët e tyre do të rrëzoheshin.

I pyetur nëse ai besonte se Putini kishte “mashtruar” Assadin, Shakr u përgjigj se nuk shihte asnjë shpjegim tjetër logjik. Por ai e kishte ndjerë tashmë se diçka nuk shkonte që nga mbrëmja e 29 nëntorit, kur pala ruse po ngecte në lëshimin e një komunikate të përbashkët për takimin. Të nesërmen në mëngjes, Putin dërgoi një emisar në hotelin “Four Seasons”, ku po qëndronte Assad, duke e informuar se nuk dëshironte të jepte një deklaratë.

Retë ishin mbledhur që në verë, kur Assad zhvilloi dy takime me përfaqësuesit e Rusisë dhe Iranit. Rusët këmbëngulën në nevojën që presidenti sirian të takohej me Rexhep Tajip Erdogan për të kërkuar një zgjidhje kompromisi, por Assad vendosi si kusht tërheqjen e trupave turke nga territori sirian. Sipas Sakr, ai besonte se çdo takim me Erdoganin do të ishte një gabim i madh, sepse presidenti turk do ta fuste në kurth për lëshime politike. Edhe iranianët u shfaqën të pakënaqur me qasjen e Asadit ndaj monarkive sunite të Gjirit, pas kthimit të Sirisë në Ligën Arabe.

Pas kthimit të Asadit nga Moska, përparimi i rebelëve islamikë fitoi një ritëm të furishëm dhe rënia e Damaskut u bë një mundësi e prekshme. Të martën më 3 dhe të mërkurën 4 dhjetor, udhëheqësi sirian u përpoq me dëshpërim të kontaktonte Putinin me telefon, por presidenti rus nuk ishte i disponueshëm. Të enjten, Ankaraja i bëri të qartë Teheranit se koha për dialog dhe kompromis me Asadin kishte kaluar në mënyrë të pakthyeshme. Duke kuptuar më në fund dinamikën e zhvillimeve, presidenti sirian përgatiti një fjalim prej rreth 400 fjalësh për popullin sirian.

Fjalimet e tij i shkruante gjithmonë vetë, siç konfirmon edhe bashkëpunëtori i tij i vjetër. Aty ai denonconte xhihadistët dhe “tinzarët” duke nënkuptuar Turqinë, ndërsa u bënte thirrje shteteve arabe që të mos i njohin kundërshtarët e tij. Popullit i kërkonte të përgatitej për të rezistencë. Në fund të fundit, ai kurrë nuk e mbajti atë fjalim. Rënia e Homsit pa asnjë rezistencë foli vetë për gjendjen e punëve.

Sipas informacioneve të Sakr, Assad u largua nga Damasku të shtunën, më 7 dhjetor, mbërriti përmes një rruge dytësore në bazën Khmeimim, ku priti për disa orë dhe më pas u takua me atasheun ushtarak rus, i cili kishte për detyrë të siguronte transferimin e tij të sigurt. Ai udhëtoi me avion privat për në Moskë, ku u vendos me anëtarët e familjes së tij, jo si president, por si një refugjat, duke kërkuar azil politik. ©Përgatiti LAPSI.al

The post Prapaskenat/ Kush qëndron vërtet pas rrëzimit të Bashar al Assad appeared first on Lapsi.al.

E pazakontë ishte pritja që ministrja e jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock pati në Damask nga udhëheqësi “de fakto” i Sirisë, Ahmad al-Sara që njohet edhe si Abu Mohammed al-Jolani. Ai priti këtë të premte shefen e diplomacisë gjerman dhe homologun e saj francez, Jean-Noël Barrot. Kjo është vizita e parë e zyrtarëve evropianë në Siri që nga rënia e regjimit të Bashar al-Assad.

Al-Sara shtrëngoi dorën me Barrot, por nuk bëri të njëjtën gjë me Baerbock, të cilën e përshëndeti me kokë, pasi ai nuk shtrëngon duart me gratë për arsye parimore. E vetëdijshme për këtë çështje duket se ka qenë edhe vetë ministrja gjermane, e cila nuk u duk e habitur, pasi i mbajti duart e saj të lidhura. Një incident diplomatik midis Sirisë dhe Gjermanisë nuk pati dhe vizita vazhdoi me sa duket normalisht.
Megjithatë mënyra se si lideri i ri i Sirisë u soll me ministren gjermane, për shumë analistë është tregues për mënyrën se si sunduesit aktualë të vendit sillen me gratë.

Të tjerë kujtuan vizitën e Ursula von der Leyen dhe ish-presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, në Turqi. Gjatë asaj vizite, mikpritësi Rexhep Taip Erdogan, kishte përcaktuar dy karrige dhe një divan.

Michel u ul në një nga dy karriget ndërsa Ursula von der Leyen u shtang dhe qëndroi për një moment. Në fund ajo u ul në divan, mjaft larg dy burrave. Ky gjest shkaktoi reagime në Bashkimin Evropian, pasi u gjykua si fyerje ndaj presidentes së Komisionit dhe grave që mbajnë poste drejtuese.

Disa folën për një incident diplomatik, të tjerë argumentuan se kjo ishte një ulje të qëllimshme aty për von der Leyen, e cila nuk u trajtua në mënyrë të barabartë. Charles Michel shprehu keqardhjen e tij për incidentin më vonë. Turqia, megjithatë, pohoi se ulëset ishin vendosur në bazë të protokollit që i ishte dhënë. ©LAPSI.al

The post PAMJET/ Lideri i ri i Sirisë nuk i jep dorën ministres së jashtme të Gjermanisë appeared first on Lapsi.al.

Prej një dite ka pretendime se është bërë një tentativë helmimi ndaj diktatorit të rrëzuar Bashar al-Assad.

Tirani sirian i rrëzuar ka qenë nën mbrojtjen e Vladimir Putin në Moskë që nga 8 dhjetori i vitit të kaluar.

Por profili online ‘General SVR’, që supozohet se drejtohet nga një ish-spiun kryesor në Rusi, thotë se ai u sëmur të dielën.

Ai pretendon se Assad, 59 vjeç, kërkoi ndihmë mjekësore dhe pothuajse menjëherë filloi të “kollitej dhunshëm dhe të mbytej”. 

Burimi tha: “Ka çdo arsye për të besuar se është bërë një tentativë për vrasje”. 

Assad u tha se ishte trajtuar në banesën e tij dhe gjendja e tij supozohet se u stabilizua të hënën.

U raportua se testet treguan ai kishte helm në trupin e tij. Asnjë burim nuk u citua dhe nuk ka asnjë konfirmim nga Rusia.

Muajin e kaluar u zbulua se gruas së al-Asadit, Asma, i ishte ndaluar kthimi në Mbretërinë e Bashkuar.

49-vjeçarja, e lindur në Londër, nuk do të mund të kthehet në shtëpi pasi i ka skaduar afati i pasaportës.

Asma, burri i saj tiran dhe familja e tyre aktualisht jetojnë në mërgim, në azil, në Moskë.

Lexo më tej: Pas 50 vitesh sundim, shembet regjimi Assad në Siri 

Çifti iku nga kolapsi i Sirisë pasi dy dekadat në pushtet të Asadit u fshinë brenda pak ditësh nga rebelët e tërbuar.

Despoti rus Vladimir Putin, një mik i familjes, u ofroi atyre strehim ndërsa ata u arratisën të dëshpëruar nga Lindja e Mesme.

Por që nga mërgimi i tyre, ka pasur raportime që Asma dëshiron të kthehet në Mbretërinë e Bashkuar, dhe madje mund të kërkojë divorc.

The Sun, përshtati në shqip ©LAPSI.AL 

The post Dyshimet/ A u helmua vërtetë Assad? appeared first on Lapsi.al.

Sipas një raporti të pakonfirmuar në Moskë, u bë një përpjekje për të helmuar presidentin e rrëzuar sirian Bashar al-Assad.

Diktatori i rrëzuar i Damaskut ka jetuar në Rusi nën mbrojtjen e Vladimir Putin pasi ai u largua nga vendi i tij më 8 dhjetor.

Të dielën, ish-presidenti sirian “u ankua për sigurinë e tij se nuk ndihej mirë dhe kishte probleme me frymëmarrjen”, raportoi kanali Telegram General SVR pa cituar burime.

Nuk ka asnjë konfirmim nga autoritetet ruse dhe as burime të afërta me ish-presidentin e Sirisë.

Thuhet se Assad kërkoi ndihmë mjekësore dhe “pothuajse menjëherë” ai “filloi të kollitej dhunshëm dhe të mbytej”, pretendoi kanali, i cili tha se ishte një “tentativë e dyshuar për vrasje”.

Atij “i dhanë ujë dhe kjo ndihmoi për të lehtësuar sadopak sulmin, por frymëmarrja normale ende nuk u rivendos, dhe kësaj iu shtuan dhimbjet e kokës dhe stomakut.

“Në kohën kur mbërritën mjekët, gjendja e ish-presidentit sirian po përkeqësohej. Përfaqësuesit e lidershipit rus u informuan menjëherë për gjendjen e Bashar al-Assad.”

Ai nuk u shtrua në spital, por në banesën e Asadit u ngrit një repart trajtimi.

Gjendja u stabilizua të hënën, tha kanali rus, me më shumë se 350,000 abonentë.

Testet e bëra nga ish-presidenti sirian thuhet se treguan gjurmë të ekspozimit ndaj një substance toksike në trupin e tij.

Sipas gazetës, një hetim është duke u zhvilluar, por ende nuk është bërë e mundur të përcaktohet se si Bashar al-Assad u ekspozua ndaj helmit.

Një raport ishte bërë për Nikolai Patrushev, një ndihmës i ngushtë i Putinit dhe ish-sekretar i Këshillit të Sigurimit Rus dhe ish-shefi i FSB-së.

Kanali pretendon se ofron informacion të brendshëm në lidhje me Kremlinin dhe inteligjencën ruse. Ai drejtohet në mënyrë anonime, me sa duket nga një ish-zyrtar i lartë i shërbimeve sekrete ruse. Assad nuk është parë që nga mbërritja në Moskë.

Raportet se gruaja e tij e lindur në Londër, Asma, 49 vjeç, një MB si dhe shtetase siriane, kishte bërë kërkesë për divorc dhe donte të transferohej në Londër sepse ishte e pakënaqur me jetën e saj të re në Moskë, u mohuan nga Kremlini.

LEXONI GJITHASHTU:

• Gruaja i kërkon divorcin Bashar al-Assad, e pakënaqur me kushtet në Rusi
• Rebelët sirianë djegin varrin e babait të Bashar al-Asad

The post Bashar al-Assad dyshohet se u helmua në tentativë për ta eleminuar appeared first on Euronews Albania.

Një tentativë helmimi është bërë ndaj diktatorit të rrëzuar Bashar al-Assad. The Sun shkruan se tirani sirian i rrëzuar ka qenë nën mbrojtjen e Vladimir Putin në Moskë që nga 8 dhjetori i vitit të kaluar.

Por media online General SVR, që supozohet se drejtohet nga një ish-spiun kryesor në Rusi, thotë se ai u sëmur të dielën. Ai pretendon se Assad, kërkoi ndihmë mjekësore dhe pothuajse menjëherë filloi të kollitej dhunshëm dhe të mbytej.

“Ka çdo arsye për të besuar se është bërë një tentativë për vrasje”, tha njw burim.

Assad u tha se ishte trajtuar në banesën e tij dhe gjendja e tij supozohet se u stabilizua të hënën. Testet u raportuan për të treguar se ai kishte helm në sistemin e tij.

The post Tentativë helmimi ndaj Bashar al-Assad? appeared first on Lapsi.al.

Një burrë që u filmua nga CNN duke u liruar nga rebelët nga një burg i Damaskut ishte një ish-oficer i inteligjencës me regjimin e rrëzuar sirian, sipas banorëve vendas, dhe jo një qytetar i zakonshëm që ishte burgosur, siç kishte pretenduar ai.

CNN fillimisht e gjeti njeriun teksa po ndiqte të dhëna për gazetarin e zhdukur amerikan Austin Tice. Në një raport video, kryekorrespondentja ndërkombëtare Clarissa Ward dhe ekipi i saj, të shoqëruar nga një roje rebele, hasën në një qeli në një burg të Damaskut , e cila ishte e mbyllur nga jashtë. Roja shpërtheu bravat me armë dhe burri u gjet i vetëm brenda qelisë, nën një batanije.

Kur doli në ajër të hapur, burri u shfaq i hutuar. I pyetur nga luftëtari rebel që e liroi, burri e identifikoi veten si Adel Ghurbal nga qyteti qendror i Sirisë, Homs.

Ai pohoi se ishte mbajtur në qeli për tre muaj, duke shtuar se ishte burgu i tretë ku ishte mbyllur. Burri tha gjithashtu se nuk ishte në dijeni se regjimi i Asadit kishte rënë. Ai po mbahej në një burg që drejtohej nga shërbimet e inteligjencës të forcave ajrore siriane derisa regjimi i Asadit u rrëzua.

Një imazh i marrë nga CNN të hënën tani tregon identitetin e vërtetë të burrit – që thuhet se është një toger në Drejtorinë e Inteligjencës së Forcave Ajrore të regjimit të Asadit, Salama Mohammad Salama.

Një banor i lagjes Bayada në Homs i dha CNN një fotografi që thuhet se ishte e të njëjtit burrë ndërsa ai ishte në detyrë, në atë që duket të jetë një zyrë qeveritare. Softueri i njohjes së fytyrës siguroi një ndeshje prej më shumë se 99 për qind me njeriun që CNN takoi në qelinë e burgut të Damaskut. Fotografia e tregon atë të ulur në një tavolinë, me sa duket me veshje ushtarake. CNN nuk po e publikon foton për të mbrojtur anonimitetin e burimit.

Ndërsa CNN vazhdoi të ndiqte informacione për të burgosurin e liruar pas raportit origjinal, shumë banorë të Homsit thanë se njeriu ishte Salama, i njohur gjithashtu si Abu Hamza. Ata i thanë CNN se ai ishte i njohur për drejtimin e pikave të kontrollit të Drejtorisë së Inteligjencës së Forcave Ajrore në qytet dhe e akuzuan atë se kishte një reputacion për zhvatje dhe ngacmim.

LEXONI GJITHASHTU:

• U burgos nga regjimi i Assad, amerikani largohet nga Siria! Mister fati i gazetarit
• Pse rrafshnalta e Golanit është e dëshirueshme nga Izraeli dhe Siria

The post I burgosuri i liruar në Siri dyshohet se ishte torturues i regjimit të Assad appeared first on Euronews Albania.

Një aeroplan rus i mallrave është larguar prej bazës ajrore Hmeimim që gjendet në perëndim të Sirisë, dhe është raportuar të jetë drejtuar kah Libia, teksa Moska vazhdon zbehjen e prezencës në territorin e aleates kryesore rajonale.

Duke cituar një zyrtar sirian që monitoron bazën, agjencia e lajmeve Reuters ka raportuar se disa aeroplanë tjerë transportues pritet të largohen nga baza në ditët në vijim, në kuadër të evakuimit, pas rrëzimit të regjimit të liderit sirian, Bashar al-Assad.

Në disa imazhe satelitore të 13 dhjetorit të kompanisë së teknologjisë hapësinore, Maxar, është parë se Rusia po përgatitet për tërheqje të pajisjeve ushtarake prej bazës Hmeimim. Në fotografi janë parë të paktën dy aeroplanë rusë të mallrave, Antonov An-124.

Burimi i Reutersit nuk e ka përmendur modelin e aeroplanit që është larguar nga baza, më 14 dhjetor.

Reuters ka raportuar se në mëngjesin e 14 dhjetorit, një aeroplan mallrash Il-76 është parë në bazë, derisa disa helikopterë janë parë brenda perimetrit të bazës, e cila ka qenë thelbësore për strategjinë e Rusisë sa u ka ofruar ndihmë forcave të Assadit dhe aletëve të saj në luftën civile siriane.

Intervenimi i Rusisë në luftë, më 2015, i ka ndihmuar Assadit të qëndrojë në pushtet, mirëpo regjimi i tij është rrëzuar javën e kaluar, teksa organizata Hayar Tahrir al-Sham – e shpallur terroriste nga Shtetet Bashkuara – si dhe disa organizata tjera, disa të lidhura edhe me Turqinë, e kanë rrëzuar regjimin përmes një ofensive të shpejtë.

Rusia i ka ndihmuar Assadit që të largohet nga shteti dhe vetë presidenti rus, Vladimir Putin, ia ka garantuar azilin. Rusia ka personel ushtarak edhe në bazën ajrore Al-Jufra në Libi.

Një numër mediash perëndimore janë duke raportuar se Rusia është duke i tërhequr forcat ushtarake dhe asetet që ka prej Sirisë, pas rrëzimit të Assadit nga pushteti.

Sipas ekspertëve, kjo situatë është “shuplakë në fytyrë” për Rusinë.

Moska e ka shfrytëzuar faktin se ka qenë mbështetësja kryesore e Assadit, dhe kështu e ka shtrirë ndikimin në Lindje të Mesme dhe më gjerë, duke e paraqitur veten si kundërpeshë e Perëndimit.

Tani, rënia e Assadit dhe largimi rus prej Sirisë, rrezikon ndikimin e Moskës, jo vetëm në Damask, por edhe në rajon.

Në raportimet e mëhershme është thënë se Rusia po negocion me autoritetet e reja në Damask, që t’i mbajë bazat ushtarake në Siri.

Përveç Hmeimimit, Rusia e ka edhe një bazë detare në Tartus të Sirisë./ REL

The post Pas rrëzimit të Bashar al-Assad, Rusia tërheq pajisje ushtarake prej Sirisë appeared first on Lapsi.al.

Në fshehtësi të plotë dhe pa thënë asnjë fjalë, Bashar al-Assad i mbajti njerëzit që i rrinin planë në errësirë për planet e tij për t’u larguar nga Siria teksa regjimi i tij ishte në rënie, pas avancimit të rebelëve dhe pushtimit të Damaskut. Ndihmësit, zyrtarët dhe të afërmit e tij mendonin për gjëra krejtësisht të tjera dhe po përgatisnin “vijën e mbrojtjes” pas diskutimeve që kishin bërë me të. Agjencia e lajmeve Reuters ka folur me njerëz shumë pranë ish-diktatorit sirian. Ai po ua shiste të gjithëve si një “përrallë” atë që po ndodhte në vend.

Të shtunën e kaluar, pak orë para se të ikte në Moskë, Assad zhvilloi një takim me rreth 30 shefa të ushtrisë dhe sigurisë në ministrinë e mbrojtjes ku u tha se mbështetja ushtarake ruse ishte rrugës për në Siri ndaj u bëri thirrje forcave tokësore të durojnë. Këtë e konfirmoi një komandant që ishte i pranishëm në mbledhje.

Pasi mbaroi mbledhjen, Assad informoi menaxherin e zyrës së tij presidenciale se po shkonte në shtëpi, por në vend të kësaj u nis për në aeroport. Detajin e zbuloi një këshilltar i rrethit të tij të ngushtë. Ai gjithashtu kishte thirrur këshilltarin e tij të komunikimit dhe i kërkoi që të vinte në shtëpinë e tij për t’i shkruar një fjalim. Por kur ai arriti atje, nuk gjeti askënd.

Ai nuk bëri asnjë përpjekje për të rezistuar

“Assad as që rezistoi, qoftë edhe për herë të fundit. Ai as nuk i mblodhi trupat e tij”, – thotë Nadeem Khoury, drejtor ekzekutiv i institutit rajonal të Iniciativës për Reforma Arabe. “Ai i la mbështetësit e tij të përballen me fatalitetin” – shtoi ai. Reuters thotë se e pati të pamundur të kontaktonte Asadin në Moskë, ku i është dhënë azil politik, për të konfirmuar ose mohuar akuzat ndaj tij.

Sipas asaj që kanë zbuluar njerëzit që kishin dijeni për lëvizjet e tij ditët dhe orët e fundit të pushtetit të tij pikturohet figura e një lideri që kërkonte ndihmë nga jashtë për të zgjatur sundimin e tij 24-vjeçar, përpara se të zgjidhte fshehtësinë dhe mashtrimin e bashkëpunëtorëve të tij (nga ndihmësit në rrethin e tij të ngushtë, tek diplomatët rajonalë dhe zyrtarët e lartë iranianë), për të planifikuar largimin e tij nga Siria në orët e para të mëngjesit të së dielës.

Nuk dinin asgjë as vëllai dhe as kushërinjtë e tij

Assad nuk e informoi as vëllain e tij më të vogël Maher, komandant i Divizionit të 4-t të Blinduar elitar të ushtrisë, për planin e tij për t’u larguar. Tre ndihmës të këtij të fundit e konfirmuan këtë. Vetëm më pas, Maher fluturoi me helikopter në Irak dhe më pas shkoi Rusi, tha një nga burimet. Kushërinjtë e Asadit nga nëna, Ehab dhe Eyad Maklouf, ndodheshin në Damask kur ai ra në duart e rebelëve, sipas një ndihmësi sirian dhe një zyrtari libanez të sigurisë.

Të dy u përpoqën të arratiseshin me një makinë për në Liban, por ranë në një pritë të kryengritësve që hapën zjarr ndaj tyre. Thuhet se Ehabi është vrarë dhe Eyadi është plagosur, por nuk ka asnjë informacion të mëtejshëm për shëndetin e tyre.
Vetë Assad u largua nga Damasku me aeroplan të dielën, më 8 dhjetor, duke fluturuar nën zonën e radarëve me transponderin e avionit të fikur, thanë dy diplomatë rajonalë. Në këtë mënyrë ai u shpëtoi kthetrave të rebelëve që sulmuan kryeqytetin.

Ikja dramatike i dha fund sundimit të tij 24-vjeçar dhe pushtetit të pandërprerë gjysmë shekullor të familjes së tij. Kjo i dha fund edhe luftës civile 13-vjeçare të Sirisë. Diktatori sirian shkoi fillimisht në bazën ajrore ruse Khmeimim në qytetin bregdetar të Lattakia dhe prej andej fluturoi për në Moskë.

Ndërsa gruaja e tij Asma dhe tre fëmijët e tyre e prisnin tashmë në kryeqytetin rus, sipas tre ish-bashkëpunëtorëve të tij të ngushtë dhe një zyrtari të lartë rajonal. Videot nga shtëpia e Asadit, të marra dhe të publikuara nga rebelët dhe civilët që u dyndën në kompleksin presidencial pasi ai u largua tregojnë se ai bëri një ikje me nxitim, duke lënë pas ushqime të gatuara dhe disa sende personale, duke përfshirë edhe albumet fotografike familjare.

“Jo” nga Rusia dhe Irani

Më herët, i ishte bërë e qartë vetë Assadit se nuk do të kishte ndërhyrje ushtarake nga Rusia, ndërhyrja e së cilës në vitin 2015 e kishte ndihmuar të kthente valën e luftës civile në favor të tij. Refuzim mori edhe nga aleati tjetër i tij i vendosur, Irani.

Assad e kishte vizituar Moskën më 28 nëntor, një ditë pasi forcat rebele siriane sulmuan provincën veriore të Aleppos dhe u përhapën si zjarr në të gjithë vendin, por lutjet e tij për ndihmë ushtarake ranë në vesh të shurdhër nga Kremlini, i cili nuk ishte i gatshëm të ndërhynte, thanë 3 diplomatë rajonalë për Reuters.

Hadi al-Bahra, kreu i grupit kryesor opozitar të Sirisë jashtë vendit, thotë se Assad nuk po u tregonte situatën e vërtetë ndihmësve të tij, citon një burim i afërt me diktatorin dhe një zyrtar rajonal. “Ai u tha komandantëve dhe bashkëpunëtorëve të tij pas udhëtimit të tij në Moskë se mbështetja ushtarake ruse po vinte. Ai i gënjeu. Mesazhi që mori nga Moska ishte negativ” – thotë Bahra.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u tha gazetarëve të mërkurën se Rusia kishte bërë shumë përpjekje për të ndihmuar në stabilizimin e Sirisë në të kaluarën, por prioriteti i saj tani ishte konflikti në Ukrainë. 4 ditë pas këtij udhëtimi, më 2 dhjetor, ministri i jashtëm iranian Abbas Araghchi u takua me Asadin në Damask.

Deri në atë moment, grupi islamik Hayat Tahrir al-Sham (HTS) kishte marrë kontrollin e qytetit të dytë më të madh të Sirisë, Alepos, dhe po zgjerohej drejt jugut teksa forcat qeveritare po dorëzoheshin. Asadi, i alarmuar dhe duke parë se çfarë po vinte, pranoi gjatë takimit se ushtria e tij ishte shumë e dobësuar për të bërë një rezistencë efektive.

Megjithatë ai kurrë nuk i kërkoi Teheranit të vendoste forcat e saj në Siri. Këtë e konfirmojnë edhe dy zyrtarë të lartë iranianë për Reuters, të cilët vunë në dukje se ai e kuptonte se Izraeli mund ta përdorte këtë ndërhyrje të tillë si pretekst për të goditur forcat iraniane në Siri apo edhe vetë Iranin.

Momenti kur pranoi fundin

Pasi i shteroi të gjitha opsionet e tij, Assad më në fund pranoi të pashmangshmen dhe vendosi të largohej nga vendi, duke i dhënë fund sundimit dinastik të familjes së tij që daton që nga viti 1971. Tre anëtarë të rrethit të tij të brendshëm thanë se ai fillimisht donte të kërkonte strehim në Emiratet e Bashkuara Arabe pasi rebelët pushtuan Alepon dhe Homsin dhe po përparonin drejt Damaskut.

Por zyrtarët e Emirateve e hodhën poshtë çdo mendim të tillë që në fillim, duke pasur frikë nga një reagim ndërkombëtar për strehimin e një figure që ndodhet nën sanksione nga SHBA dhe Evropa mbi përdorimin e pretenduar të armëve kimike në një goditje ndaj rebelëve, akuza që Assad i ka mohuar si të falsifikuara.

Moska, nga ana e saj, ndonëse hezitonte të ndërhynte ushtarakisht, nuk ishte e gatshme të braktiste Assadin, sipas një burimi diplomatik rus që foli në kushte anonimiteti. Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov, i cili mori pjesë në Forumin e Dohas në Katar të shtunën dhe të dielën, lëvizi fijet diplomatike për sigurinë e Asadit, duke u zotuar se Turqia dhe Katari do të përdorin lidhjet e tyre me rebelët për të garantuar kalimin e tij të sigurt në Rusi, thanë dy zyrtarë rajonalë.

LEXO EDHE: Fotot e grabitura/ Si jetonte Bashar al-Assad, brenda pallatit luksoz

Një burim perëndimor i sigurisë theksoi se Lavrov bëri “gjithçka që mundi” për të siguruar largimin e sigurt të Asadit. Katari dhe Turqia ranë dakord me rebelët për të lehtësuar daljen e Asadit, thanë tre nga burimet, pavarësisht pretendimit zyrtar të të dy vendeve se nuk kishin kontakte me rebelët.

Moska u koordinua gjithashtu me shtetet fqinje për të siguruar se aeroplani rus që po largohej nga hapësira ajrore siriane me Asadin nuk do të kapej apo nuk do të shënjestrohej, thanë burimet. Ministria e Jashtme e Katarit nuk iu përgjigj pyetjeve të Reuters në lidhje me largimin e Asadit nga Siria, ndërsa rebelët ishte e mundur të kontaktoheshin për një koment.

Një zyrtar i qeverisë turke tha se nuk kishte asnjë kërkesë nga Rusia për të përdorur hapësirën ajrore turke për fluturimin e Asadit, por nuk tha nëse Ankaraja ka punuar me rebelët për të lehtësuar arratisjen. Kryeministri i fundit i Asadit, Mohammed Jalali, tha se ai foli me presidentin e tij në telefon të shtunën mbrëma në orën 22:30.

“Në bisedën tonë të fundit telefonike, i thashë atij se sa e vështirë ishte situata dhe se kishte një lëvizje të madhe (njerëzish) nga Homs në Lattakia… se kishte panik dhe terror në rrugë” – rrëfeu ai për kanalin saudit Al Arabiya TV .

“Ai m’u përgjigj: “Nesër do të shohim. Nesër. Nesër”. Ishte gjëja e fundit që më tha”, – tregoi Jalali, duke shtuar se u përpoq të kontaktonte sërish me Asadin në telefon herët mëngjesin e së dielës, por nuk mori përgjigje. ©Përgatiti LAPSI.al

The post Orët e fundit të Assad/ Si u arratis duke i tradhëtuar të gjithë appeared first on Lapsi.al.

Mes xhamash të thyer dhe flamujve të shkelur, postera të liderit suprem të Iranit Ayatollah Ali Khamenei shtrihen të grisura në dyshemenë e ambasadës iraniane në Damask. Ka edhe fotografi të grisura të ish-udhëheqësit të lëvizjes Hezbollah të Libanit, Hassan Nasrallah, i cili u vra në një sulm ajror izraelit në Bejrut në shtator.

Jashtë, pllakat e zbukuruara me ngjyrë bruz në fasadën e ambasadës janë të paprekura, por imazhi gjigant i prishur i ish-komandantit ushtarak me ndikim të madh të Gardës Revolucionare të Iranit, Qasem Soleimani – i vrarë me urdhër të Donald Trump gjatë presidencës së tij të parë – është një kujtesë e mëtejshme e serisë së goditjeve me të cilat përballet Irani, që kulmuan të dielën me rënien e një aleati kyç, presidentit sirian Bashar al-Asad.

Pra, ndërsa Republika Islamike lëpin plagët e saj dhe përgatitet për një presidencë të re të Donald Trump, a do të vendosë për një qasje më të ashpër, apo do të rinisi negociatat me Perëndimin? Dhe sa i qëndrueshëm është regjimi?

(Një burrë shkel një portret të dëmtuar të liderit të vrarë të Hezbollahut, Hassan Nasrallah dhe gjeneralit të ndjerë të Iranit, Qassem Soleimani)

Në fjalimin e tij të parë pas përmbysjes së Asadit, Khamenei po mbante një qëndrim të guximshëm ndaj një disfate strategjike. Tani 85 vjeç, ai përballet me sfidën e afërt të trashëgimisë, pasi ka qenë në pushtet dhe autoriteti më i lartë në Iran që nga viti 1989. 

“Irani është i fortë dhe i fuqishëm, dhe do të bëhet edhe më i fortë,” u shpreh ai.

Ai këmbënguli se aleanca e udhëhequr nga Irani në Lindjen e Mesme, e cila përfshin Hamasin, Hezbollahun, Houthitë e Jemenit dhe milicitë shiite irakiane, “sfera e rezistencës” kundër Izraelit, do të forcohej gjithashtu.

“Sa më shumë presion të bësh, aq më e fortë bëhet rezistenca. Sa më shumë krime të bësh, aq më i vendosur bëhet. Sa më shumë të luftosh kundër saj, aq më shumë zgjerohet”, tha ai.

Por goditjet rajonale pas masakrave të Hamasit në Izrael më 7 tetor 2023, të cilat u duartrokitën, në mos u mbështetën nga Irani, e kanë lënë regjimin të tronditur.

Hakmarrja e Izraelit kundër armiqve të tij ka krijuar një peizazh të ri në Lindjen e Mesme, me Iranin shumë të tërhequr.

“Të gjitha dominotë kanë rënë,” thotë James Jeffrey, një ish-diplomat amerikan dhe zëvendës këshilltar për sigurinë kombëtare, i cili tani punon në institutin jopartiak Wilson Center.

“Boshti i Rezistencës iraniane është shkatërruar nga Izraeli dhe tani është hedhur në erë nga ngjarjet në Siri. Irani nuk ka mbetur pa asnjë përfaqësues të vërtetë në rajon përveç Houthis në Jemen.” 

Irani vazhdon ende të mbështesë milicitë e fuqishme në Irakun fqinj. Por, sipas zotit Jeffrey: “Ky është një kolaps krejtësisht i paprecedentë i një hegjemonie rajonale.” 

Pamja e fundit publike e Assadit ishte në një takim me Ministrin e Jashtëm iranian, më 1 dhjetor, kur ai u zotua të “shtypë” rebelët që përparonin drejt kryeqytetit sirian. Kremlini ka thënë se ai është tani në Rusi pasi është larguar nga vendi.

Ambasadori i Iranit në Siri, Hossein Akbari, e përshkroi Assadin si “ballin e Boshtit të Rezistencës”. Megjithatë, kur erdhi fundi për Bashar al-Assad, një Iran i dobësuar, i tronditur nga kolapsi i papritur i forcave të tij, nuk ishte në gjendje dhe nuk dëshironte të luftonte për të.

Brenda pak ditësh, i vetmi shtet tjetër në “Boshtin e Rezistencës”, pika kyçe e tij, kishte rënë.

Si e ndërtoi Irani rrjetin e tij

Irani kishte shpenzuar dekada duke ndërtuar rrjetin e tij të milicive për të ruajtur ndikimin në rajon, si dhe për të penguar sulmin izraelit. Kjo daton që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979.

Në luftën me Irakun që pasoi, babai i Bashar al-Asad, Hafez, mbështeti Iranin.

(Bashar al-Assad dhe Ali Khamenei shtrëngojnë duart. Ai mbante lidhje të ngushta me Ali Khamenei)

Aleanca midis klerikëve shiitë në Iran dhe Asadëve (të cilët janë nga sekti i pakicës alavit, një degë e Islamit shiit) ndihmoi në çimentimin e bazës së fuqisë së Iranit në një Lindje të Mesme kryesisht sunite.

Siria ishte gjithashtu një rrugë thelbësore furnizimi për Iranin për aleatin e tij në Liban, Hezbollahun dhe grupe të tjera të armatosura rajonale.

Irani i kishte ardhur në ndihmë Asadit edhe më parë. Kur ai u shfaq i cënueshëm pas një kryengritjeje popullore në vitin 2011 që ishte shndërruar në një luftë civile, Teherani siguroi luftëtarë, karburant dhe armë. Më shumë se 2000 ushtarë dhe gjeneralë iranianë u vranë atje ndërsa gjoja shërbenin si “këshilltarë ushtarakë”. 

“Ne e dimë se Irani shpenzoi 30 deri në 50 miliardë dollarë në Siri [që nga viti 2011],” thotë Dr Sanam Vakil, drejtor i programit për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut në institutin e mendimit Chatham House.

Tani tubacioni përmes të cilit Irani mund të ishte përpjekur, në të ardhmen, të rifurnizonte Hezbollahun në Liban, dhe prej andej potencialisht të tjerë, është ndërprerë.

“Aksi i Rezistencës ishte një rrjet oportunist i krijuar për t’i siguruar Iranit thellësi strategjike dhe për të mbrojtur Iranin nga sulmet dhe sulmet e drejtpërdrejta,” argumenton Dr Vakil. “Kjo ka dështuar qartë si një strategji.” 

Llogaritja e Iranit se çfarë të bëjë më pas do të ndikohet jo vetëm nga rënia e Asadit, por edhe nga fakti që ushtria e tij doli shumë më keq se Izraeli në konfrontimet e para të drejtpërdrejta midis dy vendeve në fillim të këtij viti.

Shumica e raketave balistike që Irani lëshoi ​​në Izrael në tetor u kapën, megjithëse disa shkaktuan dëmtime në disa baza ajrore. Sulmet izraelite shkaktuan dëme serioze në mbrojtjen ajrore të Iranit dhe aftësitë e prodhimit të raketave. “Kërcënimi i raketave është dëshmuar të jetë një tigër prej letre,” thotë zoti Jeffrey.

Vrasja në Teheran e ish-udhëheqësit të Hamasit, Ismail Haniyeh, në korrik ishte gjithashtu një siklet i thellë për Iranin.

Drejtimi i ardhshëm i vendit

Prioriteti kryesor i Republikës Islamike nga këtu e tutje është mbijetesa e saj. “Do të kërkojë të ripozicionojë veten, të përforcojë atë që ka mbetur nga Boshti i Rezistencës dhe të ri-investojë në lidhjet rajonale në mënyrë që t’i mbijetojë presionit që Trump ka të ngjarë të bëjë”, thotë Dr Vakil.

Dennis Horak kaloi tre vjet në Iran si i ngarkuar me punë kanadeze. “Është një regjim mjaft elastik me leva të jashtëzakonshme pushteti dhe shumë gjëra të tjera mund të lëshojnë,” thotë ai.

Irani ende posedon fuqi zjarri serioze, argumenton ai, e cila mund të përdoret kundër vendeve arabe të Gjirit në rast të një konfrontimi me Izraelin. Ai paralajmëron kundër çdo pikëpamjeje të Iranit si një tigër prej letre.

Megjithatë, Irani është dobësuar thellësisht ndërkombëtarisht, me një Donald Trump të paparashikueshëm gati për të marrë presidencën në SHBA, dhe Izraelin që ka demonstruar aftësinë e tij për të kapur armiqtë e tij.

“Irani me siguri do të rivlerësojë doktrinën e tij mbrojtëse, e cila mbështetej kryesisht në Boshtin e Rezistencës”, thotë Dr Vakil.

“Irani gjithashtu do të marrë në konsideratë programin e saj bërthamor dhe do të përpiqet të vendosë nëse investime më të mëdha aty janë të nevojshme për t’i ofruar regjimit një siguri më të madhe.” 

Potenciali bërthamor

Irani këmbëngul se programi i tij bërthamor është tërësisht paqësor. Por ka përparuar ndjeshëm që kur Donald Trump braktisi një marrëveshje të negociuar me kujdes të arritur në 2015, e cila kufizoi aktivitetet e tij bërthamore në këmbim të heqjes së disa sanksioneve ekonomike.

Sipas marrëveshjes, Iranit iu lejua të pasurojë uranium deri në një pastërti prej 3.67%. Uraniumi me pasurim të ulët mund të përdoret për të prodhuar lëndë djegëse për centralet bërthamore komerciale. Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, thotë se Irani tani po rrit ndjeshëm shkallën me të cilën mund të prodhojë uranium të pasuruar në 60%.

Irani ka thënë se po e bën këtë si hakmarrje për sanksionet që Trump rivendosi dhe të cilat mbetën në fuqi ndërsa administrata Biden u përpoq dhe dështoi për të ringjallur marrëveshjen.

Uraniumi i shkallës së armëve, i cili nevojitet për një bombë bërthamore, është 90% ose më shumë i pasuruar.

Kreu i IAEA, Rafael Grossi, ka sugjeruar se ajo që po bën Irani mund të jetë një përgjigje ndaj pengesave rajonale të vendit.

“Është një pamje vërtet shqetësuese,” thotë Darya Dolzikova, eksperte për përhapjen e armëve bërthamore në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara. “Programi bërthamor është në një vend krejtësisht të ndryshëm nga vendi ku ishte në 2015.” 

(Në Aleppo, një luftëtar rebel rrëzon një portret të Bashar al-Assad)

Është vlerësuar se Irani tani mund të pasurojë uranium të mjaftueshëm për një armë brenda rreth një jave, nëse vendos ta bëjë këtë, megjithëse do t’i duhet gjithashtu të ndërtojë një kokë luftarake dhe të montojë një sistem shpërndarjeje, për të cilin ekspertët thonë se do të duheshin muaj ose ndoshta një vit.

“Ne nuk e dimë se sa afër janë ata për një armë bërthamore të gatshme. Por Irani ka fituar shumë njohuri që do të jetë vërtet e vështirë për t’u zhbërë,” shton zonja Dolzikova.

Vendet perëndimore janë të alarmuara.

“Është e qartë se Trump do të përpiqet të ri-imponojë strategjinë e tij të ‘presionit maksimal’ ndaj Iranit,” thotë Dr Raz Zimmt, studiues i lartë në Institutin izraelit për Studimet e Sigurisë Kombëtare dhe Universitetin e Tel Avivit.

“Por unë mendoj se ai gjithashtu do të përpiqet të angazhojë Iranin në negociata të rinovuara duke u përpjekur të bindë Iranin të zhbëjë aftësitë e tij bërthamore.” 

Pavarësisht dëshirës së deklaruar të kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për ndryshimin e regjimit, Dr Zimmt beson se vendi do të marrë kohën e tij, duke pritur të shohë se çfarë bën Donald Trump dhe si reagon Irani.

Irani nuk ka gjasa të dëshirojë të provokojë një konfrontim në shkallë të plotë.

“Unë mendoj se Donald Trump, si një biznesmen, do të përpiqet të angazhojë Iranin dhe të bëjë një marrëveshje,” thotë Nasser Hadian, profesor i shkencave politike në Universitetin e Teheranit.

“Nëse kjo nuk ndodh, ai do të bëjë presion maksimal për ta sjellë atë në tavolinë”. 

Ai beson se një marrëveshje ka më shumë gjasa se sa konflikti, por shton: “Ekziston mundësia që, nëse ai shkon për presion maksimal, gjërat shkojnë keq dhe ne kemi një luftë që asnjëra palë nuk e dëshiron.” 

‘Zemërim i përhapur dhe i heshtur‘ 

Republika Islamike përballet gjithashtu me një mori sfidash të brendshme, ndërsa përgatitet për pasimin e Udhëheqësit Suprem.

“Khamenei shkon në shtrat duke u shqetësuar për trashëgiminë dhe tranzicionin e tij dhe po kërkon ta lërë Iranin një vend të qëndrueshëm,” sipas Dr Vakil.

Regjimi u trondit keq nga protestat mbarëkombëtare të vitit 2022 që pasuan vdekjen e një gruaje të re, Mahsa Jina Amini, e cila ishte akuzuar se nuk mbante hixhabin siç duhet.

Lexo më tej: Pse “Revolucioni i grave” i Iranit mund të jetë një moment si Muri i Berlinit 

Kryengritja sfidoi legjitimitetin e institucionit klerik dhe u shtyp me forcë brutale.

Ekziston ende një zemërim i përhapur dhe i zjarrtë ndaj një regjimi që ka derdhur burime në konflikte jashtë vendit, ndërkohë që shumë iranianë përballen me papunësinë dhe luftojnë me inflacion të lartë.

Dhe brezi i ri i Iranit, në veçanti, po largohet gjithnjë e më shumë nga Revolucioni Islamik, janë më shumë kundërshtues ndaj kufizimeve sociale të vendosura nga regjimi. Çdo ditë, gratë ende sfidojnë regjimin, duke rrezikuar arrestimin duke dalë pa flokët e mbuluar.

Megjithatë, kjo nuk do të thotë se do të ketë një kolaps të regjimit të ngjashëm me atë në Siri, thonë vëzhguesit iranianë.

“Unë nuk mendoj se populli iranian do të ngrihet përsëri sepse Irani ka humbur perandorinë e tij, e cila gjithsesi ishte shumë e papëlqyeshme,” thotë zoti Jeffrey.

Zoti Horak beson se toleranca e tij ndaj dizidentëve do të ulet edhe më tej, ndërsa përpiqet të forcojë sigurinë e saj të brendshme. Një ligj i ri i planifikuar prej kohësh që forcon dënimet për gratë që nuk mbajnë hixhab do të hyjë së shpejti. Por ai nuk beson se regjimi është aktualisht në rrezik.

“Miliona iranianë nuk e mbështesin atë, por miliona ende e mbështesin,” thotë ai. “Unë nuk mendoj se është në rrezik për tu rrëzuar së shpejti.” 

Por teksa manovron me zemërimin në shtëpi, humbja e shtyllës së saj në Siri, pas kaq shumë goditjeve të tjera në fuqinë e saj rajonale, e ka bërë punën e sundimtarëve të Iranit shumë më të ndërlikuar.

BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL 

The post Irani mbetet vetëm, a po vjen fundi i regjimit të Ayatollahëve appeared first on Lapsi.al.

Luftëtarët rebelë sirianë kanë shkatërruar varrin e të ndjerit Hafez al-Assad, babait të presidentit të rrëzuar Bashar, në qytetin e lindjes së familjes.

Videot e verifikuara nga BBC treguan burra të armatosur duke brohoritur ndërsa ecnin rreth mauzoleumit të djegur në Qardaha, në veri-perëndim të rajonit bregdetar të Latakisë.

Rebelët e udhëhequr nga grupi islamik Hayat Tahrir al-Sham (HTS) përfshiu Sirinë në një ofensivë të rrufeshme që rrëzoi sundimin 54-vjeçar të dinastisë Assad. Bashar al-Assad ka ikur në Rusi, ku ai dhe familja e tij kanë marrë azil.

Statujat dhe posterat e presidentit të ndjerë Hafez dhe djalit të tij Bashar janë rrëzuar në të gjithë vendin për brohoritjet e sirianëve që festojnë fundin e sundimit të tyre.

Forcat rebele siriane thonë se kanë marrë nën kontroll qytetin lindor të pasur me naftë, Deir al-Zour nga forcat kurde.

Në vitin 2011, Bashar al-Assad shtypi brutalisht një kryengritje paqësore pro-demokracisë, duke ndezur një luftë civile shkatërruese në të cilën më shumë se gjysmë milioni njerëz janë vrarë dhe 12 milionë të tjerë janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre.

Hafez al-Assad sundoi pamëshirshëm Sirinë nga viti 1971 deri në vdekjen e tij në vitin 2000, kur pushteti iu dorëzua djalit të tij.

Ai lindi dhe u rrit në një familje alavitësh, një degë e islamit shiit dhe një pakicë fetare në Siri, qendra kryesore e popullsisë së të cilit është në provincën Latakia pranë bregut të Mesdheut, afër kufirit me Turqinë.

Shumë alavitë – të cilët përbëjnë rreth 10% të popullsisë së vendit – ishin mbështetës të vendosur të Asadëve gjatë qëndrimit të tyre të gjatë në pushtet.

Disa prej tyre tani kanë frikë se mund të jenë në shënjestër të rebelëve fitimtarë.

Të hënën, një delegacion rebel me anëtarë të HTS dhe një grup tjetër mysliman sunit, Ushtria e Lirë Siriane, takuan pleqtë e Qardaha dhe morën mbështetjen e tyre, sipas agjencisë së lajmeve Reuters.

Delegacioni rebel nënshkroi një dokument, për të cilin Reuters raportoi se theksonte diversitetin fetar dhe kulturor të Sirisë.

LEXONI GJITHASHTU:

• Ekskluzive | Flet në Euronews Albania djali i xhaxhait të Bashar al-Assad
• Mijëra refugjatë sirianë po kthehen në Siri nga Libani dhe Turqia

The post Rebelët sirianë djegin varrin e babait të Bashar al-Asad appeared first on Euronews Albania.

Kanë bërë xhiron e internetit orët e fundit pamjet nga shtëpia e ish-diktatorit të Sirisë, Bashar al-Assad, ku ai jetonte me familjen e tij, në një lagje të Damaskut.

Siç raporton media britanike Sky News, e cila ka publikuar edhe fotot e albumeve të tij të marra nga rebelët, kjo ishte shtëpia kryesore e ish-diktatorit, gruas së tij me origjinë britanike, Asma dhe fëmijëve të tyre, në të cilën ata ruanin edhe thesaret e tyre.

Sigurisht, civilët dhe rebelët sirianë kanë plaçkitur pjesën më të madhe të shtëpisë. Po kështu dhoma e zhveshjes së Asma-s, ku dyshemeja ishte e mbuluar me kuti të panumërta bizhuterish, veprash antike dhe sende stilistëve të njohur.

Vetëm nga fotot del qartë se Asma bënte një jetë luksoze me fëmijët e tyre, ndërkohë që bashkëshorti i saj orkestronte vrasjen e mijëra qytetarëve sirianë, të cilët jetonin në varfëri absolute.

Në katin e poshtëm të shtëpisë janë gjetur edhe dosje të ndryshme. Midis tyre ishin të dhënat bankare me emrin e vajzërisë së Asma, të cilat përfshinin shuma marramendëse deri në 22.5 milionë dollarë.

Nëpër intervista, Asma këmbëngulte se Asadët bënin një jetë të klasës së mesme, një deklaratë që nuk u besua nga shumica e botës dhe tashmë nga ajo që shihet bëhet e qartë se familja në të vërtetë “notonte” në pasuri.

Teksa familja Assad u largua me nxitim, ata lanë pas pjesën më të madhe të “thesareve” të tyre. Në shtëpinë e familjes Assad, u gjet edhe vendi ku Asma ruante kujtimet e saj të preferuara nga jeta familjare.

Aty kishte dhurata që i kishin bërë fëmijët e saj në shkollë, foto familjare të Asadëve në pushime, madje edhe foto të Bashar al-Assad duke notuar. ©LAPSI.al

The post Fotot e grabitura/ Si jetonte Bashar al-Assad, brenda pallatit luksoz appeared first on Lapsi.al.

Varri i ish-diktatorit sirian Hafez al-Assad është djegur, vetëm disa ditë pasi një kryengritje rrëzoi djalin e tij Bashar nga pushteti.

Imazhet e marra nga Qardaha, fshati stërgjyshër i familjes al-Assad në provincën perëndimore të Latakias, duket se tregojnë një pjesë të mauzoleumit dhe një arkivol në zjarr.

Pallati presidencial u grabit të dielën, ndërsa statujat e familjes Assad janë rrëzuar në të gjithë vendin.

Skenat dramatike vijnë tre ditë pasi rebelët e udhëhequr nga grupi islamik Hayat Tahrir al-Sham (HTS) pushtuan kryeqytetin, Damaskun, pas tërheqjes së ushtrisë siriane dhe arratisjes së Bashar al-Asad në mërgim.

Hafez al-Assad e drejtoi vendin me një grusht të hekurt për tre dekada pasi mori pushtetin në një grusht shteti në vitin 1970, duke qëndruar në pushtet derisa vdiq nga një atak në zemër në vitin 2000. Gjatë sundimit të tij represiv, forcat e tij ndoqën në mënyrë rutinore kundërshtarët e tij politikë .

Pas vdekjes së tij, ai u pasua nga djali i tij Bashar, i cili më parë kishte punuar si okulist në Londër.

Pikërisht pasi Bashar al-Assad goditi me dhunë protestuesit në vitin 2011, Siria u zhyt në një luftë civile 13-vjeçare, gjatë së cilës mendohet se janë vrarë 500,000 njerëz. Miliona sirianë kanë shkuar në mërgim.

Al-Assad aktual, i cili ka gëzuar mbështetjen dhe mbështetjen ushtarake të Rusisë dhe Iranit, ka kontrolluar pjesën më të madhe të vendit që kur forcat e tij pushtuan Alepon, qytetin e dytë më të madh të vendit, nga opozita në vitin 2016.

Vdekja e tij e shpejtë si diktator erdhi si një tronditje pas ofensivës së rebelëve rrufe që filloi në veri-perëndim të Sirisë në fund të nëntorit. Luftëtarët e opozitës së pari morën Alepon, përpara se të pushtonin Hamën dhe Homsin në udhëtimin e tyre për në Damask.

LEXONI GJITHASHTU:

• Kushëriri i Assad: Xhihadistë nga e gjithë bota në Siri, mes tyre dhe shqiptarë
• Elbasan, 5 aksidente me 12 të plagosur brenda 24 orëve

The post Rebelët sirianë djegin varrin e babait të Bashar al-Assad appeared first on Euronews Albania.

Gazetari shqiptar në Rusi, Misha Puma, foli në një lidhje direkte për Euronews Albania ku zbuloi shumë detaje për rënien e regjimit të Assad në Siri dhe largimin e tij drejt Rusisë.

Interesant ishte fakti ku sipas gazetarit Puma përfaqësues të Assadit dhe rebelëve zhvilluan një takim në Katar i cili i siguroi jetën atij që të mos eleminohej ose burgosej por të kishte një arratisje të lehtë.

“Assad u largua nga Siria pa pengesa dhe aludimet se avioni mund të ishte rrëzuar, ishin thjesht një taktiktë pasi u fikën transponderat dhe ai arriti shëndosh e mira në Moskë. Në Katar ndodhi një takim mes opozitës siriane dhe përfaqësuesve të Assad dhe u arrit marrëveshja për të siguruar jetën e tij dhe të afërmëve”, tha gazetari shqiptar në Rusi.

Ai theksoi se megjithëse Assad humbi pushtetin ai nuk ka humbur luksin të cilin e ka në Moskë.

“Me lejen e presidentit Putin, Assad po strehoet në Moskë ndërkohë që nga viti 2013 deri në vitin 2019 njerëz të afërt dhe kushërinj të tij kanë blerë pasuri të mëdha dhe banesa luksoze në zona më të mira të Moksës ku kanë blerë mbi 40 apartamente dhe mund të thuhet që Assad vërtetë ka humbur pushtetin por jo luksin, tha gazetari Puma.

Sipas gazetarit Puma mosimpenjimi i Rusisë për ta ndihmuar në qëndrimin në pushtet Assadin erdhi edhe për shkak të konsumimit të energjive ruse në luftën e Ukrainës.

LEXONI GJITHASHTU:

• Karamuço: Kaptagoni, droga që furnizonte ekonominë e Assad, efekte të llahtarshme
• Roli i ushtrisë amerikane në Siri pas rënies së Assadit

The post “Bleu 40 apartamente”- Gazetari shqiptar në Rusi: Takimi që i shpëtoi jetën Assadit appeared first on Euronews Albania.

Rebelët e Sirisë kanë marrë në dorë pushtetin pas rrëzimit të Bashar Al Assad, duke emëruar menjëherë pasardhësin e tij.

Mohammad al-Bashir do të jetë kryeministri i ri i Sirisë, i cili përmes një fjalimi të shkurtër në televizionin shtetëror njoftoi se kishte takuar anëtarët e qeverisë kalimtare dhe regjimit të rrëzuar, ku sqaroi se do të qëndrojë në këtë pozicion deri më 1 mars të vitit 2025.

Në një thirrje drejtuar popullit të tij, ai e bëri të qartë se tashmë ka ardhur koha që sirianët të fitojnë qetësinë  munguar, duke premtuar stabilitet.

“Rënia e regjimit të Bashar al-Assad është ngjarja më e madhe në Lindjen e Mesme”, kështu u shpreh në “Now me Erla Mëhillin” në Euronews Albania analisti dhe publicisti Redi Shehu.

Duke bërë analizë të situatës në Lindjen e Mesme dhe mënyrës se si u rrëzua regjimi i Assadit në Siri, Shehu tha se nga kjo përfituesi më i madh sipas shumicës së ekspertëve të marrëdhënieve ndërkombëtare në botë është Turqia. Sipas tij nga rënia e Assad dalin “humbës” Irani dhe Turqia, dy fuqitë që e mbështetën qënrimin e familjes Assad në pushtet në Siri.

“Kjo është ngjarja më e madhe që nga krijimi i shtetit të Izraelit, në Lindjen e Mesme. Kjo për shkak të natyrës gjeostrategjike dhe gjeopolitike në të cilën ndodhet Siria. Është një vend që garanton lidhje e përhapje, ndaj për herë të parë jepet mundësia që ky vend të ekspozojë këto kapacitete.

Për herë të parë po mendohet se ky vend, nëse demokracia do të funksionojë, do ekspozojë në maksimum kapacitetet e veta gjeostrategjike dhe gjeopolitike që ka. 13 vite luftë civile u eliminuan në 13 ditë, për këtë ka shumë mendime. Pjesa më e madhe e analistëve janë të idesë se fituesi më i madh del Turqia, humbësi më i madh del Irani ndërsa Rusia del po ashtu humbëse, por humbëse më e vogël”,-tha shehu.

Ai tha se disa nga arsyet që sollën në rënien e Assadit, ishin fërkimet e tij për çështjet e “ndaluara” nga Rusia dhe nga Irani. Sipas tij Assadi duke u ndier i fortë tashmë po fillonte të shkonte në zona ku ishte paralajmëruar se nuk duhet të ndërhynte.

LEXONI GJITHASHTU:

• Imam Mara: Amaneti që më la shoku që u vra me të bijën 4-vjeçare…
• Regjimi i Assadit në Siri, Arapi: Pas 41 vjetësh fitoi lirinë piloti që nuk pranoi…

The post “Fituesi është Turqia, humbës Rusia dhe…”, Redi Shehu analizon tërheqjen e Assad appeared first on Euronews Albania.

Mediat kudo nëpër botë po shkruajnë rreth rënies së pushtetit të Bashar al-Assad. Madje reagimet janë të shumta duke nisur që nga njerëzit e thjeshtë e deri te personazhet e njohur publikë.

Një nga personat që ka bërë një reagim është edhe ish-pornostarja e njohur, Mia Khalifa. Kjo e fundit është me origjinë arabe nga Libani.

Mia ka bërë një postim në rrjetin social X, ku duke folur arabisht, ka përgëzuar popullin sirian për këtë kryengritje që solli dhe çlirimin e vendit nga diktatori al-Assad.

pic.twitter.com/DzBFmEeac5

— Mia K. (@miakhalifa) December 8, 2024

Por jo vetëm kaq, pasi Khalifa nuk i ka kursyer ofendimet më të rënda për këtë të fundit. “Ha m…” ose “Të q… mamin dhe motrën”, ishin disa nga fjalët e Mia Khalifës drejt diktatorit sirian, me komentet që nuk munguan në postimin e saj.

The post VIDEO/ Rrëzimi i Assad, reagimi i ish-aktores së filmave me pullë të kuqe bëhet viral appeared first on Lapsi.al.

Në vetëm dy javë, rebelët sirianë dolën nga enklava e tyre në veriperëndim të vendit për të kapur më pas një varg qytetesh të mëdha, përpara se të arrinin në kryeqytetin Damask dhe të rrëzonin presidentin Bashar al-Assad, 13 vjet pas fillimit të luftës civile në këtë vend.

Me kolona automjetesh të vogla dhe motoçikletash, luftëtarët e udhëhequr nga grupi rebel Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lëvizën me shpejtësi përgjatë një autostrade veri-jug e cila formon shtyllën kurrizore të vendit për të marrë Damaskun pa rezistencë.

Por, teksa shumë në vend po festojnë rënien e një dinastie familjare që sundoi Sirinë me dorë të hekurt, e ardhmja është e pasigurt dhe situata në terren mbetet e ngatërruar pasi ka një numër grupesh të ndryshme rebele që kontrollojnë pjesë të ndryshme të vendit.

Si arritën rebelët deri në Damask?

Pas vitesh të izoluar pas vijave të frontit të ngrirë, rebelët bënë një përparim të rrufeshëm, duke kulmuar me rrëzimin e presidentit dhe marrjen e kryeqytetit në fundjavë.
Pasi pushtuan qytetin e dytë të Sirisë Aleppo në fund të nëntorit, rebelët vazhduan ofensivën e tyre, duke lëvizur në jug për të marrë kontrollin e qytetit Hama të enjten e kaluar.

Përparimi vazhdoi me ritëm, me qytetin e tretë të Sirisë, Homs, që ra të shtunën pak para se forcat qeveritare të humbnin gjithashtu kontrollin mbi kryeqytetin.

Kush kontrollon çfarë në Siri?

Rënia e regjimit të Asadit u shkaktua nga përparimi i papritur dhe i rrufeshëm nga rebelët e HTS, por megjithëse grupi kontrollon qytetet kryesore të Sirisë, ai nuk qeveris të gjithë vendin.

Siria është kontrolluar prej vitesh nga lloj-lloj grupe rebelësh, duke përfshirë HTS në Idlib dhe grupe të udhëhequra nga kurdët në verilindje të vendit, disa prej të cilëve kanë marrë gjithashtu territore ditët dhe javët e fundit.

Asnjë nga grupet rebele nuk do të vajtojë për rënien e regjimit të Asadit, por për gjetjen e një konsensusi mbi mënyrën e drejtimit të vendit që mund të jetë ende e vështirë pasi në veri të vendit ka pasur përplasje midis fraksioneve konkurruese.

Çfarë po ndodh në veri të Sirisë?

Në qytetin verior të Manbixh ka pasur përleshje midis forcave të mbështetura nga Turqia dhe rebelëve të udhëhequr nga kurdët.

Të dyja palët pretendojnë se kanë marrë pjesë të qytetit dhe luftimet raportohet se po vazhdojnë në disa lagje.

Analistët në Institutin për Studimin e Luftërave thonë se nuk mund të përcaktonin ende se kush e kishte kontrollin e Manbixhit.

Harta: Ku ndodhet Siria dhe si përfshihen fqinjët e saj?

Siria, me një popullsi prej rreth 22 milionë banorësh, ndodhet në bregun lindor të detit Mesdhe. Kufizohet me Turqinë në veri, me Libanin dhe Izraelin në perëndim dhe jugperëndim, me Irakun në lindje dhe me Jordaninë në jug.

Turqia, fuqitë perëndimore dhe disa shtete arabe të Gjirit kanë mbështetur elementë të ndryshëm të opozitës siriane në shkallë të ndryshme gjatë konfliktit.

Lëvizja Hezbollah me bazë në Liban, e mbështetur nga Irani, ka luftuar së bashku me ushtrinë e regjimit sirian, por u dobësua rëndë nga konflikti i saj me Izraelin. Kjo është parë si një arsye kryesore pse përparimi i rebelëve ishte kaq i suksesshëm.

Izraeli, i shqetësuar nga ajo që e quan “ngulje ushtarake” e Iranit në Siri, ka nisur sulme ajrore kundër ushtrisë siriane.

Si është përgjigjur Izraeli?

Disa nga fqinjët e Sirisë janë përgjigjur tashmë ushtarakisht dhe të hënën Izraeli tha se po kryen sulme ajrore në Siri duke synuar objekte të dyshuara se kanë armë kimike dhe raketa.
Izraeli tha gjithashtu se kishte marrë përkohësisht kontrollin e një zone tampon të çmilitarizuar në Lartësitë Golan, duke deklaruar se marrëveshja e shkëputjes e vitit 1974 me Sirinë ishte “përmbysur” me marrjen e vendit nga rebelët.

Lartësitë Golan janë një pllajë shkëmbore rreth 60 km në jug-perëndim të Damaskut.
Izraeli e pushtoi këtë territor nga Siria në fazat përmbyllëse të “Luftës Gjashtë Ditore” të vitit 1967 dhe e aneksoi atë në mënyrë të njëanshme në 1981. Kjo nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithëse SHBA-ja e bëri këtë në mënyrë të njëanshme në vitin 2019. ©BBC, LAPSI.al

The post HARTA/ Kush e kontrollon në të vërtetë sot Sirinë appeared first on Lapsi.al.

Mijëra refugjatë kanë kaluar kufirin e Sirisë në dy ditët e fundit pas rënies së regjimit të Bashar al-Assad. Shumë të tjerë brenda vendit po kthehen në Damask. Euforia në vend pas zhvillimeve të stuhishme të fundjavës është e dukshme.

Po aq të dukshme janë radhët kilometrike të makinave që kthehen në Damask. Mediat ndërkombëtare kanë publikuar pamje të mijëra makinave që kanë bllokuar rrugët që të çojnë në kryeqytetin sirian.

Media turke TRT raporton se një numër i madh i sirianëve janë larguar edhe nga Turqia duke u kthyer në vendlindje. Në pikat kufitare ka mbipopullim, ndërkohë që është dashur të krijohet një pikë e re kontrolli nga autoritetet turke për të menaxhuar fluksin.

After 61 years, the Baathist regime falls, marking a new chapter in Syria’s history. Syrians flock to Damascus for a fresh start, with roads jammed as the capital becomes a symbol of hope and change.#news #Syria #Traffic #jammed #capital #Damascus pic.twitter.com/OeACbllImC

— British Muslim TV (@BritishMuslimTV) December 9, 2024

“Assad është zhdukur. Lufta ka mbaruar” – thonë shumë nga ata që kthehen, zakonisht me familjet e tyre. Shumë prej tyre kishin qëndruar në Turqi për më shumë se 10 vjet, por tashmë janë kthyer në vendin e tyre. ©LAPSI.al

The post PAMJET/ “Lumë” sirianësh që kthehen në vendin e tyre pas ikjes së Assad appeared first on Lapsi.al.

E ardhmja e ish-diktatorit gjakatar të Sirisë nuk dihet pas arratisjes së tij nga vendi. Bashar al-Assad dhe familja e tij tani kanë marrë azil politik në Rusi. Megjithatë, ajo që ka tërhequr sërish vëmendjen është historia e gruas së tij, Asma. E arsimuar dhe me një karrierë në sistemin bankar ajo u bë zonja e parë e Sirisë për më shumë se dy dekada.

Asma Al-Assad dikur ishte një simbol i çlirimit dhe modernizimit në Lindjen e Mesme, por sot ajo është sinonim i shtypjes dhe rënies së dinastisë së burrit të saj. Me origjinë nga Londra dhe me një karrierë në sektorin bankar, Asma e pa veten në qendër të vëmendjes ndërkombëtare përpara se zhvillimet e përgjakshme në Siri ta kthenin imazhin e saj në një figurë urrejtjeje dhe zemërimi.

Asma lindi në 1975 në Londër, vajza e kardiologut të suksesshëm Fawaz Ahras dhe diplomates Sahar Ahras. Pas studimeve në Queen’s College dhe diplomimit në King’s College në vitin 1996 me një diplomë në shkenca kompjuterike dhe letërsi franceze, ajo filloi një karrierë të shkëlqyer në sektorin e investimeve, duke punuar me kompani si “Deutsche Bank” dhe “JPMorgan”.

Në vitin 2000, ajo u martua me Bashar Al-Assad, i cili mori pushtetin në Siri pas vdekjes së babait të tij, Hafez Al-Assad. Prania e saj pa shami, stili i saj i sofistikuar dhe paraqitjet e saj ndërkombëtare e bënë atë një simbol të fuqizimit të femrës në botën arabe. Në vitin 2010, revista “Vogue” e përshkroi atë si një “Trëndafil në shkretëtirë”, duke nënvizuar imazhin e saj si një Zonjë e Parë moderne dhe të sofistikuar. Megjithatë, gjithçka ndryshoi në vitin 2011, kur Siria u zhyt në një luftë civile që ekspozoi shtypjen brutale të regjimit të Asadit.

Asma, e konsideruar fillimisht një “modernizatore”, shpejt u lidh ngushtë me diktaturën dhe mizoritë e saj. Lufta ka lënë qindra mijëra të vdekur dhe miliona të zhvendosur, duke shkatërruar imazhin e Sirisë si një vend i hapur dhe progresiv.

LEXONI EDHE: Nga oftamolog në autokrat: Fundi i sundimit të Assadit

Gjatë konfliktit, Asma mori një rol aktiv në ekonominë e regjimit, duke organizuar rrjete kontrolli që përfshinin shpërndarjen e ndihmave humanitare, aksesin në internet dhe subvencionet ushqimore. Kritikët e saj e quajtën atë “Zonja Makbeth”, pasi ajo e përdori rolin e saj për të forcuar pozitën e regjimit dhe për të siguruar mbajtjen e tij në pushtet.

E diagnostikuar me kancer gjiri në 2018-në dhe vdekja e vjehrrës së saj në 2016 e vunë atë përsëri në qendër të vëmendjes, por përfshirja e saj në administrimin e regjimit tashmë kishte gërryer çdo imazh pozitiv që ajo kishte krijuar. Në të njëjtën kohë, protestat kundër regjimit çuan në tërheqjen e intervistës së saj nga “Vogue” në 2012.

LEXONI EDHE: Asma, gruaja e brishtë e një dikataori katil

Me afrimin e 24-vjetorit të martesës, çifti ka të ngjarë ta festojë atë në rrethana larg luksit të pallatit të tyre në Damask. Rënia e Asma Al-Assad pasqyron tragjedinë e Sirisë, e cila është kthyer nga një vend shprese dhe përparimi në një fushë vuajtjesh të patreguara. E ardhmja e familjes Assad mbetet e pasigurt, ndërsa vetë Asma mbetet një figurë që do të ndjekë historinë e vendit të saj. ©Përgatiti LAPSI.al

The post Historia e gruas së Assad/ Si u kthye “Trëndafili i shkretëtirës” në “Zonja Makbeth” appeared first on Lapsi.al.

Asma al-Assad, 49 vjeç bashkëshortja e presidentit sirian Bashar al-Assad, është një figurë e njohur ndërkombëtarisht, e cila ka tërhequr vëmendjen për mënyrën e jetesës dhe angazhimin e saj. E njohur ndryshe edhe si “Trëndafili i shkretëtirës”, ajo lindi më 11 gusht 1975 në Londër, Britani e Madhe, dhe është e bija e një familjeje të njohur siriane që jetonte në Perëndim.

Babai i saj, Fawaz Akhras, është një kardiolog i shquar, nëna Sahar Akhras ka punuar si diplomate në ambasadën siriane në Londër.

Asma ka studiuar ekonomi dhe informatike në Universitetin e Londrës dhe ka punuar në financa dhe teknologji para se të martohej me Bashar al-Assad në vitin 2000.

Pas martesës në vitin 2000, Asma al-Assad u bë Zonja e Parë e Sirisë. Fillimisht perceptohej si moderne dhe progresive, por imazhi i tyre ndryshoi në mënyrë dramatike me fillimin e luftës civile siriane. Ndërsa regjimi terrorizoi njerëzit me bomba fuçi dhe gaz helmues, ajo shijonte jetën luksoze.

Asma gjithashtu është quajtur “Trëndafili i shkretëtirës” për shkak të estetikës së saj të rafinuar dhe për rolin e saj të ngjashëm me një figurë që ndrin në një mjedis të ashpër dhe të pasigurt.

Në vitin 2018 u njoftua se Asma al-Assad kishte kancer të gjirit. Ajo iu nënshtrua trajtimit, më vonë u shfaq përsëri në publik dhe i qëndroi gjithmonë besnike burrit të saj të fiksuar pas pushtetit.

Ajo ka qenë një mbështetje e fortë për burri i saj dhe ka marrë pjesë në shumë aktivitete publike që promovojnë regjimin.

The post Simbol i bukurisë dhe luksit, kush është gruaja e Bashar Al Assad e njohur si “Trëndafili i shkretëtirës” appeared first on Albeu.com.